Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) JOLANTA ADAMIAK, JERZY HETMAN WPŁYW NASTĘPCZY PREPARATÓW ASAHI SL I TYTANITU STOSOWANEGO W UPRAWIE ROSA MULTIFLORA THUNB. NA JAKOŚĆ OKULANTÓW RÓŻ ODMIANY FLAMINGO Z Instytutu Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu Akademii Rolniczej w Lublinie ABSTRACT. Foliar application of Asahi SL and Tytanit in cultivation of rosa multiflora rootstocks has a positive after effect on quality of one year old rose shrubs of Flamingo cultivars. Obtained grafts have a higher weight and more second branches. Three times spraying with Asahi SL in concentration of 0.1% and Titanium in concentration 0.01% is enough to get heigh quality grafts. Higher of spraying does not increase the quality of shrubs. Key words: Asahi SL, Tytanit, rosa shrubs Wstęp Róża jest typowym przedstawicielem rodziny różowatych (Rosaceae), która obejmuje ponad 120 gatunków dziko rosnących w strefie umiarkowanej i podzwrotnikowej półkuli północnej (Jerzy i in. 1992). Najliczniejszą i najważniejszą grupą odmian uprawnych są odmiany wielkokwiatowe, ze względu na dużą przydatność do upraw szklarniowych i gruntowych na kwiat cięty oraz długi okres kwitnienia (Jerzy i in. 1992). Odmiany te są rozmnażane głównie wegetatywnie, przez okulizację. Jakość krzewów odmian uprawnych, a tym samym wysoka jakość kwiatów ciętych zależy od właściwego doboru i jakości podkładki. Dobry wzrost podkładek jest uzależniony od warunków siedliskowych, zabiegów agrotechnicznych oraz stosowania stymulatorów wzrostu i rozwoju roślin (Falińska-Król 2000, Adamiak i Hetman 200 a, b). Asahi SL i Tytanit należą do grupy preparatów o właściwościach stymulatora wzrostu i rozwoju roślin. Asahi SL zawiera w składzie 5-nitrogwajakolan oraz orto- i paranitrofenolan sodu, substancje naturalnie występujące w roślinie. Natomiast substancją aktywną nawozu Tytanit jest 0,8-procentowy tytan (8,5 g dm -3 ). Preparaty te jak wskazują liczne badania z dziedziny kwiaciarstwa, sadownictwa, warzywnictwa, nasiennictwa i rolnictwa wpływają korzystnie na wzrost, jakość i rozwój roślin, Rocz. AR Pozn. CCCLXXXIII, Ogrodn. 41: 5-10 Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2007 PL ISSN 0137-1738
J. Adamiak, J. Hetman a w rezultacie na ich plon i jakość materiału siewnego (Górnik i in. 2002, Kołosowski i in. 2001). Hetman i Adamiak (2003 a, b) w trzyletnich badaniach stwierdzili korzystny wpływ obu preparatów na jakość podkładki róży wielokwiatowej (Rosa multiflora Thunb.). Celem badań było określenie wpływu następczego Asahi SL i Tytanitu stosowanych w uprawie podkładek na jakość jednorocznych krzewów róż odmiany Flamingo. Materiał i metody Doświadczenie przeprowadzono w latach 2002-2004 w Gospodarstwie Doświadczalnym w Felinie, na glebie płowej wytworzonej z utworów lessowych o ph ok.,5 zawierającej ok. 1,9% próchnicy. Materiałem badawczym były jednoroczne krzewy odmiany Flamingo okulizowane na podkładkach róży wielokwiatowej (Rosa multiflora Thunb.). Rozsadę róży wielokwiatowej (Rosa multiflora Thunb.) sadzono do gruntu w pierwszych dniach maja w latach 2001-2003. Na poletku o powierzchni 3,3 m 2 sadzono rośliny w trzech rzędach w rozstawie 80 80 12 cm. Przed założeniem doświadczenia poletka nawożono kg ar -1 Azofoski. W czasie wzrostu od połowy czerwca do pierwszych dni sierpnia krzewy opryskiwano preparatem Asahi SL lub Tytanitem odpowiednio w następujących stężeniach: 0,1; 0,2; 0,4; 0,% i 0,01; 0,02; 0,04; 0,0%. Zabiegi wykonywano trzy i sześć razy w czasie wegetacji. Kombinacją kontrolną były krzewy traktowane w tym samym czasie wodą. W drugiej połowie sierpnia wykonywano okulizację. Okulanty uzyskiwane w kolejnym sezonie wegetacyjnym były materiałem badawczym do niniejszej pracy. W październiku jednoroczne krzewy róż wykopano, oczyszczono i wykonano pomiary: masy i wysokości krzewu oraz liczby pędów pierwszego i drugiego rzędu. Wyniki doświadczeń opracowano statystycznie za pomocą trójczynnikowej analizy wariancji, stosując wielokrotne przedziały ufności Tukeya na poziomie istotności α = 0,05. Wyniki i dyskusja Traktowanie roślin przeznaczonych na podkładki preparatami Asahi SL i Tytanit wpłynęło korzystnie na ich jakość (Hetman i Adamiak 2003 a, b). Nie miało to jednak następczego wpływu na wysokość krzewów i liczbę pędów pierwszego rzędu. Korzystny wpływ następczy dotyczył masy i liczby pędów drugiego rzędu otrzymanych krzewów róż odmiany Flamingo. Plonotwórczy wpływ tytanu i Asahi SL na rośliny wykazali w swych pracach Pais (1983) oraz Kocira i Laskowska (2005). Masa krzewów odmiany Flamingo okulizowanych na podkładkach opryskiwanych Asahi SL we wszystkich stężeniach była o 11-15% większa w porównaniu z kombinacją kontrolną (tab. 1). Zauważono również tendencję do tworzenia większej liczby pędów drugiego rzędu na krzewach, które podczas uprawy podkładek opryskiwano Asahi SL w stężeniu 0,2% (tab. 2). Nie stwierdzono natomiast wpływu następczego częstotliwości wykonywanych oprysków na jakość badanych cech krzewów róż.
Wpływ następczy preparatów Asahi SL i Tytanitu... 7 Tabela 1 Wpływ następczy stężenia Asahi SL i częstotliwości na masę krzewów róż odmiany Flamingo (g) The influence of spraying and concentration of Asahi SL upon the weight of shrubs (g) Stężenie Asahi SL (%) Concentration of Asahi SL (%) 0 0,1 0,2 0,4 0, 311,11 285,19 307,70 317,55 311,3 355,75 391,31 505,02 489,32 278,85 287,5 370,48 399,25 442,15 520,51 303,23 283,93 355,1 385,1 49,13 525,18 295,11 292,12 395,93 37,23 507,08 47,5 3 294,70 29,48 350,09 35,08 48,34 480,59 339,99 b 377,22 a 383,13 a 391,54 a 387,52 a 371,04 380,72 Średnie oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie (α = 0,05) według testu Tukeya. s marked with the same letter are not significantly different with Tukey s test at α = 0.05. Tabela 2 Wpływ następczy stężenia Asahi SL i częstotliwości na liczbę pędów drugiego rzędu krzewów róż odmiany Flamingo (szt.) The influence of spraying and concentration of Asahi SL upon the number of the second branches (no.) Stężenie Asahi SL (%) Concentration of Asahi SL (%) 0 0,1 0,2 0,4 0, 7,2 7,05 7,12,32,29 7,02,08,81,10 7,05 7,89 7,42 7,39,77,75,80,27,8 7,05 7,13,94,21 5,89 3 7,13 7,37,87,97,43,29,7,73 7,21,87,72,81,88
8 J. Adamiak, J. Hetman Także dolistna aplikacja Tytanitu w uprawie róży wielokwiatowej miała istotny wpływ następczy na masę okulantów (tab. 3). We wszystkich testowanych kombinacjach otrzymano krzewy, których masa była o 4-15% większa od masy obiektów kontrolnych. Najkorzystniejsze dla jakości okulantów okazało się stosowanie w uprawie podkładek róży wielokwiatowej Tytanitu w największym badanym stężeniu wynoszącym 0,0%. W badaniach nad wpływem Tytanitu na plon cebul oraz jakość pędzonych kwiatów tulipanów Yokohama i Rococo nie stwierdzono ujemnego wpływu następczego preparatu na jakość pędzonych tulipanów (Hetmana i in. 2004). Tabela 3 Wpływ następczy stężenia Tytanitu i częstotliwości na masę krzewów róż odmiany Flamingo (g) The influence of spraying and concentration of Tytanit upon the weight of shrubs (g) Stężenie Tytanitu (%) Concentration of Tytanit (%) 0 0,01 0,02 0,04 0,0 277,72 309,73 340,4 375,40 405,13 438,89 52,72 08,94 570,1 342,05 318,28 42,04 39,0 10, 594,38 311,20 297,30 39,95 394,74 09,9 444,22 310,50 331,13 44,54 422,97 589,21 595,90 3 310,24 312,98 413,1 405,72 589,10 54,28 393,28 b 445,55 a 448,00 a 409,0 ab 452,37 a 437,5 421, Średnie oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie (α = 0,05) według testu Tukeya. s marked with the same letter are not significantly different with Tukey s test at α = 0.05. W przeprowadzonych badaniach zaobserwowano tendencję do tworzenia na przełomie czerwca i lipca większej liczby pędów drugiego rzędu u krzewów róż rosnących na podkładkach, które opryskiwano Tytanitem w stężeniu 0,01%, w porównaniu z obiektami nie opryskiwanymi (tab. 4). Liczba oprysków wykonywanych w czasie wegetacji Rosa multiflora Thunb. nie miała istotnego następczego wpływu na jakość badanych cech jednorocznych okulantów róż. Przeprowadzone analizy statystyczne nie wykazały istotności współdziałania badanych czynników.
Wpływ następczy preparatów Asahi SL i Tytanitu... 9 Tabela 4 Wpływ następczy stężenia Tytanitu i częstotliwości na liczbę pędów drugiego rzędu krzewów róż odmiany Flamingo (szt.) The influence of spraying and concentration of Tytanit upon the number of the second branches (no.) Stężenie Tytanitu (%) Concentration of Tytanit (%) 0 0,01 0,02 0,04 0,0,0 7,73 7,50 5,95,30,94,54 7,08,73 7,24,9,10,22,3,81 7,28,89,54,08,71 5,49,3,44,83,3,58,91 3 7,10,82,34,31,5,49,37 7,05,57,50,2,70,54 Wnioski 1. Dolistna aplikacja Asahi SL i Tytanitu w uprawie podkładek róży wielokwiatowej wpływa następczo korzystnie na otrzymanie wysokiej jakości jednorocznych krzewów róż odmiany Flamingo. Otrzymane okulanty mają większą masę i liczbę pędów drugiego rzędu. 2. Dla uzyskania dobrej jakości okulantów wystarczające jest wykonanie trzech oprysków w uprawie podkładek Rosa multiflora Thunb. preparatami Asahi SL w stężeniu 0,1% i Tytanit w stężeniu 0,01%. Zwiększenie częstotliwości wykonywanych zabiegów nie poprawia jakości krzewów. Literatura Adamiak J., Hetman J. (200 a): Wpływ Asahi SL na jakość jednorocznych krzewów róż odmiany Flamingo. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 510: 19-24. Adamiak J., Hetman J. (200 b): Dolistna aplikacja Tytanitu w uprawie okulantów róż odmiany Flamingo. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 510: 25-30. Falińska-Król J. (2000): Wpływ różnych zabiegów agrotechnicznych na wzrost podkładek róż Rosa multiflora Thunb. Maszyn. Pr. dokt. AR, Lublin: 38-59. Górnik K., Dyki B., Grzesik M. (2002): Wpływ preparatów Tytanit i Asahi SL na zapylenie kwiatów oraz plon i jakość nasion astra chińskiego. W XIV Ogólnopolski Naukowy Zjazd Kwiaciarzy. Skierniewice, 23 października 2002: 7-9.
10 J. Adamiak, J. Hetman Hetman J., Adamiak J. (2003 a): Wpływ Tytanitu na jakość podkładki róży wielokwiatowej (Rosa multiflora Thunb.). Dokarmianie dolistne roślin. Acta Agroph. 85: 251-25. Hetman J., Adamiak J. (2003 b): Wpływ Asahi SL na jakość podkładki róży wielokwiatowej (Rosa multiflora Thunb.). Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 491: 1-8. Hetman J., Laskowska H., Durlak W. (2004): Wpływ Atoniku na plon cebul oraz jakość pędzonych kwiatów tulipana Yokohama i Rococo. Folia Univ. Agric. Stetin. 23, Agric. 94: 39-44. Jerzy M., Żyła S., Czekalski M. (1992): Róże. PWRiL, Warszawa. Kocira A., Laskowska H. (2005): Plonowanie Acidanthery bicolor var. murielae Perry w zależności od stężenia i formy aplikacji Asahi SL. W: Ogólnopolska konferencja Postęp w produkcji roślin ozdobnych. Skierniewice, 31 styczeń-1 luty: 17-18. Kołosowski S., Janas R., Szafirowska A. (2001): Tytanit jako biostymulator procesów wzrostowych roślin warzywnych. W: Ogólnopolska konferencja Biologiczne i agrotechniczne kierunki rozwoju warzywnictwa. 21-22 czerwca, Skierniewice. Pais I. (1983): The biological importance of titanum. J. Plant Nutr. : 3-131. THE AFTER EFFECT OF ASAHI SL AND TYTANIT USED IN CULTIVATION OF ROSA MULTIFLORA THUNB. ON QUALITY OF GRAFTS ROSE OF FLAMINGO CULTIVAR Summary An after effect of Asahi SL and Tytanit used in cultivation of rootstocks on quality of one year old rose shrubs of Flamingo cultivar was examined in a field experiment conducted in the years 2002-2004. rootstocks three times had an after effect on a shrub weight and a number of second branches of the examined cultivar. Increasing number of sprayings in cultivation of rootstocks to six did not have an aftereffect on the quality of rose grafts.