13. Soja. Uwagi ogólne

Transkrypt

1 13. Soja Uwagi ogólne Wyniki z doświadczeń PDO dla soi opracowano po trzyletnim okresie badań w 2012, 2013 i 2014 roku. Doświadczenia w roku 2014 zlokalizowano w czterech punktach: SDOO Przecław, ZDOO Nowy Lubliniec, ZDOO Skołoszów i ZDOO Dukla które przeprowadzono na jednym poziomie agrotechniki w czterech powtórzeniach. Tereny na których zostały założone doświadczenia jak i cały obszar województwa podkarpackiego (wyłączając rejony podgórskie) sprzyjają uprawie tego gatunku. Pomimo rosnącego zainteresowania uprawą soi w Krajowym Rejestrze Odmian są zarejestrowane obecnie tylko trzy odmiany. Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczeń, pochodzenie odmian przedstawiono w tabelach 1 i 2. Wyniki doświadczenia Warunki wegetacji w 2014 roku na Podkarpaciu dla uprawy soi należy uznać za korzystne pomimo paru niesprzyjających zjawisk atmosferycznych związanych z wystąpieniem ulew i burz. Zawiązywanie strąków i ich wypełnienie nasionami oceniano jako bardzo dobre. Przy średnim plonie nasion w 2014 roku 31,3 dt z ha i odpowiednio: w 2013 roku 28,1 dt z ha i ,8 dt za ha zróżnicowanie plonowania odmian w doświadczeniach i latach było duże. Z odmian badanych 3 lata największy plon w roku 2014 uzyskała odmiana Aldana w Przecławiu 38,6 dt z ha. Augusta plonowała na niższym poziomie i to we wszystkich doświadczeniach. Mavka, badana dwa lata osiągnęła średni plon na poziomie 106 % wzorca, który był średnio nieco niższy od poziomu plonowania odmiany Aldana (110 %) ale wyższy od odmiany Augusta. Wilgotność nasion przy zbiorze wynosiła od 14,0 do 14,6 %. Stopień wylegania roślin wpływa bezpośrednio na straty w czasie omłotu. Korzystnie pod kątem wylegania oceniano odmiany Aldana i Mavka. Odmiany te charakteryzują się roślinami wyższymi od Augusty. Na ograniczenie strat plonu podczas kombajnowania ma również bezpośredni wpływ wysokość osadzenia najniższego strąka, która u odmiany Mavka wyniosła średnio 15,0 cm, w porównaniu do 12,2 cm u odmiany Augusta i 10,7 cm odmiany Aldana. W latach porażenie chorobami wystąpiło w niewielkim nasileniu. Askochytoza wystąpiła w Nowym Lublińcu, średnia ocena wynosiła 7,5 w skali 9. Warunki pogodowe, występujące opady, które wystąpiły we wrześniu, w czasie dojrzewania strąków, przyczyniły się do wydłużenia czasu do zbioru nasion. Potwierdzeniem tego była wyższa zawartość wody w nasionach podczas zbioru. Po zbiorze większa masą 500 nasion charakteryzowała się odmiana Mavka. Mavka uzyskała najkorzystniejsze oceny wśród odmian badanych, jednak jest to dopiero drugi rok badań tej odmiany. Z odmian badanych 3 lata największą masę uzyskała odmiana Aldana. Szczegółową analizę warunków polowych i ważniejszych cech rolniczo-użytkowych zawierają poniższe tabele 2-8.

2 Tabela 1 Odmiany badane. Rok zbioru: Aldana Augusta Mavka Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - - pełnomocnika w Polsce Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., ul. Główna 20, Strzelce Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Wojska polskiego 28, Poznań Agro Youmis sp. z o.o., Skórzewo, ul. Poznańska 80, Poznań

3 Tabela 2 Soja. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014 Miejscowość SDOO Przecław ZDOO Skołoszów ZDOO Nowy Lubliniec ZDOO Dukla Powiat Mielec Jarosław Cieszanów Krosno Kompleks rolniczej przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby 2 2 4a 4b ph gleby w KCl 7,11 6,04 6,45 6,80 Przedplon Owies Pszenica jara Jęczmień jary Pszenica ozima Data siewu (dzień, m-c, 05 V IV IV V 2014 rok) Obsada nasion (szt/m 2 ) Data zbioru -omłotu (dzień, m-c, rok) IX IX X IX 2014 N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnik Inne zabiegi Nitragina 0,3 kg/ha Nitragina 0,3 kg/ha Nitragina 0,6kg/ha Nitragina 0,3kg/ha Zaprawa nasienna (nazwa) - - Vitavax 200 FS Herbicyd (nazwa,dawka/ha) Inne zabiegi (desykacja)

4 Tabela 3 Soja. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014 Cecha Przecław Skołoszów Nowy Lubliniec Dukla 1 Wysokość roślin (cm) Wysokość osadzenia najniższego strąka (cm) 15,1 11,1 11,9 12,4 3 Wyleganie roślin w fazie końca kwitnienia łanu (skala 9 o ) 7,0 5,5 6,8 8,1 4 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 4,9 5,9 5,9 6,2 5 Porażenie przez choroby : Askochytoza (skala 9 o ) 9,0 9,0 7,5 9,0 6 Bakteryjna ospowatość (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 7 Długość okresu od siewu do początku kwitnienia ( l. dni) Długość okresu od siewu do dojrzałości technicznej l. dni) Liczba dni od początku do końca kwitnienia łanu ( l. dni) Początek kwitnienia łanu (data) 01 VII VI VI VI Koniec kwitnienia łanu (data) 03 VIII VII VII VII Równomierność dojrzewania (skala 9 o ) 8,3 8,4 8,8 7,3 13 Dojrzałość techniczna ziarna (data) 26 IX VIII IX IX Koszenie (data) 29 IX IX X IX Omłot (data) 29 IX IX X IX Masa 500 nasion (g) 90,3 103,0 99,5 105,5 17 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 16,3 11,5 13,3 16,6 18 Plon ziarna (dt z ha) 30,5 25,1 32,1 37,6 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny

5 Tabela 4 Soja. Plon nasion odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2014 r. Przecław Skołoszów Nowy Lubliniec Dukla Wzorzec, dt z ha 30,5 25,1 32,1 37,6 1 Aldana Augusta Mavka Tabela 5 Soja. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013, Wzorzec, dt z ha 31,3 28,1 28,8 29,7 29,4 1 Aldana Augusta Mavka Tabela 6 Soja. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014,2013,2012 Liczba lat Askochytoza Bakteryjna ospowatość badań Wzorzec, (skala 9 o ) 7,5 8,5 9,0 8,4 1 Aldana 3 0,3 0,1 0,0-0,2 2 Augusta 3-0,2-0,1 0,0 0,0 3 Mavka 2-0,2-0,1 0,0 0,2 Liczba doświadczeń Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany

6 Tabela 7 Soja. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014,2013,2012 Liczba lat badań końca kwitnienia łanu Wyleganie w fazie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Wysokość osadzenia najniższego strąka Wzorzec 6,9 7,7 5,7 6, ,6 12,9 1 Aldana 3 0,9 0,6 1,5 1,2-5,4-3,4-1,9-1,3 2 Augusta 3-0,9-0,6-1,5-1,2-12,5-8,5-0,5-0,2 3 Mavka 2 0,0 0,0 0,1 0,1 17,9 17,8 2,4 2,2 Liczba doświadczeń Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany, Tabela 8 Soja. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013,2012 Liczba lat badań Liczba dni od początku do końca kwitnienia łanu Równomierność dojrzewania Wilgotność nasion Masa 500 nasion (g) Wzorzec 26,0 24 8,2 8,3 14,4 13,0 90,2 78,6 1 Aldana 3 0,3-0,9 0,4 0,3-0,4-0,1 3,0 4,2 2 Augusta 3-1,4 0,2 0,2-0,1 0,2-0,2-14,1-10,8 3 Mavka 2 1,1 1,1-0,6-0,3 0,2 0,5 11,1 9,9 Liczba doświadczeń Równomierność dojrzewania: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany

7