WYSOKOŚĆ I JAKOŚĆ PLONU OWOCÓW POMIDORA DROBNOOWOCOWEGO W UPRAWIE NA WŁÓKNIE KOKOSOWYM I WEŁNIE MINERALNEJ * Wstęp

Transkrypt

1 Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) JOLANTA KOBRYŃ, ALIAKSANDR ABUKHOVICH, KATARZYNA KOWALCZYK WYSOKOŚĆ I JAKOŚĆ PLONU OWOCÓW POMIDORA DROBNOOWOCOWEGO W UPRAWIE NA WŁÓKNIE KOKOSOWYM I WEŁNIE MINERALNEJ * Z Katedry Roślin Warzywnych i Leczniczych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ABSTRACT. Organza produced significantly highest total and marketable yield. Favorita and Goldita had higher dry matter, contained more soluble solution, total sugar and vitamin C. Yield and quality of cherry tomato fruits growing on and were similar. Key words: cherry tomato, cultivar,,, yield, fruit quality Wstęp Jednym z podłoży najczęściej używanych do upraw bezglebowych jest, charakteryzująca się dobrymi właściwościami fizyko-chemicznymi (Chochura i Komosa 1998, Reis i in. 2001). Jednak, jak podaje Rumpel (1998), przy wszystkich zaletach, ma ona istotną wadę, nie ulega bowiem rozkładowi. W wielu krajach są prowadzone badania nad przydatnością innych podłoży do upraw bezglebowych. Jednym z nich jest, które, jak podają Shinohara i in. (1999), jest obiecującym i przyjaznym środowisku podłożem do tego typu upraw. Pomidor drobnoowocowy, mimo zdecydowanie mniejszego plonu, charakteryzuje się wysoką jakością owoców (Orłowski i Fawcett 2001). Odmiany typu drobnoowocowego różnią się zarówno barwą, kształtem, jak i wielkością owocu, co może w istotny sposób wpłynąć na ich plon oraz jakość. Celem pracy było porównanie plonowania i jakości owoców wybranych odmian pomidora drobnoowocowego w uprawie szklarniowej we włóknie kokosowym i w wełnie mineralnej. * Praca naukowa finansowana ze środków naukowych na naukę w latach jako projekt badawczy nr 2 PO6R , finansowany przez M.N.i I. Rocz. AR Pozn. CCCLXXXIII, Ogrodn. 41: Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2007 PL ISSN

2 524 J. Kobryń, A. Abukhovich, K. Kowalczyk Materiał i metody Badania prowadzono w latach Użyto cztery odmiany pomidora droobnoowocowego: Favorita, Goldita, Flavorino, Organza. Rośliny na miejsce stałe posadzono 15 lutego 2005 i 13 lutego 2006 roku do mat z włókna go i z wełny mineralnej w zagęszczeniu 2,7 sztuk na m 2. Uprawę prowadzono w cyklu całorocznym stosując tę samą pożywkę o następującej zawartości składników w 1 dm 3 : N 170 mg, P 70 mg, K 360 mg, Mg 60 mg, Ca 200 mg, Fe 1,8 mg, Mn 0,55 mg, B 0,33 mg, Cu 0,05 mg, Zn 0,38 mg i Mo 0,05 mg. Do sporządzania pożywki używano wody, z własnego źródła, która miała ph 7,1 i EC 0,6 ms/cm, natomiast ph pożywki wynosiło 5,6, a EC 2,4 ms/cm. Doświadczenie założono metodą losowanych bloków w trzech powtórzeniach, po osiem roślin w każdym. Owoce zbierano dwa razy w tygodniu. Owoce do analiz chemicznych zebrano w pełnej dojrzałości 22 sierpnia 2005 i 21 sierpnia 2006 roku. Otrzymane wyniki plonu ogólnego, handlowego, z prowadzenia roślin na 29 gron, oraz jakości owoców poddano analizie statystycznej za pomocą programu Statgraphics 4.1 według testu Studenta-Newmana-Keuls na poziomie istotności α = 0,05. Wyniki i dyskusja Wysokość plonu ogólnego i handlowego owoców istotnie zależała od badanej odmiany (tab. 1, 2). Największy plon ogólny i handlowy otrzymano z odmiany Organza o największej masie owoców, odpowiednio 24,4 oraz 22,5 kg/m 2. Natomiast odmiany Favorita oraz Goldita wydały istotnie mniejszy plon ogólny i handlowy w porównaniu z pozostałymi. Plon handlowy u odmiany Goldita stanowił tylko 79% plonu ogólnego. W przypadku pozostałych odmian udział ten wynosił od około 93% u odmiany Organza do 98% u odmiany Flavorino. Wpływ podłoża na plon handlowy pomidora drobnoowocowego The effect of substrate on the marketable yield of cherry tomato Tabela Rok Year Plon handlowy Marketable yield (kg m -2 ) Podłoże Substrate odmiana cultivar Favorita Goldita Flavorino Organza średnia mean 16,58 d 12,81 e 20,09 c 27,21 a 19,17 a 16,37 d 13,48 e 18,86 cd 24,93 b 18,41 a 16,47 c 13,14 d 19,47 b 26,07 a 18,79 a

3 Wysokość i jakość plonu owoców pomidora drobnoowocowego Tabela 1 cd ,15 c 10,94 c 13,04 b 19,25 a 13,59 a 11,24 c 10,37 c 14,17 b 18,70 a 13,62 a 11,19 c 10,65 c 13,60 b 18,97 a 13,61 b dla odmiany for cultivar dla podłoża for cultivar 13,83 c 11,90 d 16,54 b 22,52 a 16,38 a 16,01 a Wpływ podłoża na plon ogólny pomidora drobnoowocowego The effect of substrate on the total yield of cherry tomato Tabela Rok Year Podłoże Substrate Plon ogólny Total yield (kg m -2 ) odmiana cultivar Favorita Goldita Flavorino Organza średnia mean 17,59 d 16,57 d 20,4 c 29,25 a 20,95 a 17,45 d 17,18 d 19,15 cd 26,88 b 20,17 a 17,52 c 16,87 c 19,77 b 28,06 a 20,56 a 2006 dla odmiany for cultivar 12,36 c 13,55 bc 13,52 bc 21,12 a 15,14 a 12,10 c 12,88 bc 14,53 bc 20,39 a 14,97 a 12,23 c 13,21 b 14,02 b 20,75 c 15,05 b 14,87 c 15,05 c 16,9 b 24,41 a dla podłoża for cultivar 18,04 a 17,57 a

4 526 J. Kobryń, A. Abukhovich, K. Kowalczyk Zdania autorów dotyczące wielkości plonu owoców pomidora uprawianego na włóknie kokosowym, w porównaniu z wielkością plonu roślin uprawianych na wełnie mineralnej są różne. Piróg (1999) otrzymał większe plony z roślin pomidora odmiany Raissa uprawianych na włóknie kokosowym niż na wełnie mineralnej. Podobne wyniki otrzymali także Carrijo i in. (2004). Shinohara (1999) donosi z kolei, że plonowanie pomidora uprawianego na włóknie kokosowym i wełnie mineralnej było podobne. Natomiast Hallmann i Kobryń (2002) podają, iż wydaje się być lepszym podłożem w uprawie pomidora drobnoowocowego od włókna go. Otrzymane wyniki wskazują na to, że obydwa podłoża są odpowiednie do uprawy pomidora drobnoowocowego, gdyż plony nie różnią się istotnie (tab. 1, 2) Rok uprawy miał istotny wpływ zarówno na plon ogólny, jak i handlowy. Większe plony otrzymano w 2005 roku (tab. 1, 2). Jakość owoców bardziej zależała od odmiany niż badanego podłoża (tab. 3, 4). Owoce odmian Favorita i Goldita o mniejszej masie wyróżniały się większą zawartością suchej masy, ekstraktu a także cukrów ogółem i witaminy C. Wpływ podłoża na jakość owoców pomidora drobnoowocowego The effect of substrate on quality of cherry tomato fruits Tabela 3 Sucha masa Dry matter (%) Ekstrakt Extract (%) Odmiana Cultivar 2005 rok year 2006 rok year 2005 rok year 2006 rok year Favorita 8,22 b 9,00 a 7,73 a 7,91 a 7,47 a 7,30 a 7,20 a 6,90 ab Goldita 8,32 b 8,60 ab 7,56 a 7,27 a 7,30 a 6,87b 6,73 ab 6,50 b Flavorino 6,80 c 6,73 c 5,41 bc 6,06 b 5,77 c 5,10 d 5,47 c 5,30 c Organza 5,33 d 5,09 d 4,83 cd 4,10 d 4,53 e 4,13 f 3,6 d 4,00 d dla lat for years 7,17 a 7,35 a 6,38 a 6,33 a 6,27 a 5,85 b 5,75 a 5,67 a 7,26 a 6,35 b 6,06 a 5,71 a Witamina C Vitamin C (mg%) Cukry ogółem Total sugar (%) Favorita 27,37 ab 21,82 bc 41,46 a 30,45 bc 5,83 a 5,73 a 3,73 a 4,01 a Goldita 31,82 a 26,50 ab 42,1 a 31,28 bc 4,78 b 4,64 b 3,12 b 2,99 b Flavorino 17,14 cd 10,98 de 33,05 b 25,16 bcd 3,68 c 3,79 c 2,39 c 2,71 bc Organza 14,57 de 9,01 e 24,36 cd 22,54 d 2,66 d 2,91 cd 2,14 c 2,24c dla lat for years 22,72 a 17,08 a 35,24 a 27,36b 4,24 a 4,26 a 2,84 a 2,99 a 19,90 b 31,30 a 4,25 a 2,92 b

5 Wysokość i jakość plonu owoców pomidora drobnoowocowego Jakość owoców badanych odmian pomidora drobnoowocowego The quality of cherry tomato fruits Tabela 4 Zawartość Odmiana Cultivar Content Favorita Goldita Flavorino Organza Sucha masa (%) Dry matter (%) Ekstrakt (%) Extract (%) Witamina C (mg%) Vitamin C (mg%) Cukry ogółem (%) Total sugars (%) 8,21 a 7,94 a 6,25 b 4,84 c 7,22 a 6,85 b 5,41 c 4,10 d 30,28 a 32,93 a 21,58 b 17,62 b 4,83 a 3,88 b 3,14 c 2,49 c Rodzaj podłoża nie miał wpływu na zawartość suchej masy oraz cukrów ogółem w owocach badanych odmian. Zawartość ekstraktu w owocach pochodzących z roślin uprawianych na włóknie kokosowym w 2005 roku była istotnie większa i wyniosła 6,27%, w porównaniu z owocami z uprawy na wełnie mineralnej (5,85%). Natomiast w 2006 roku takich różnic nie stwierdzono. Większą zawartością witaminy C charakteryzowały się owoce odmian uprawianych na włóknie kokosowym, odpowiednio w 2005 i 2006 roku 22,72 i 35,24 mg%, przy czym istotną różnicę zauważono tylko w 2006 roku. Nieco inne wyniki podają Hallmann i Kobryń (2003). Otrzymały one dużo większą zawartość cukrów ogółem w owocach z roślin uprawianych na włóknie kokosowym, a większą zawartość witaminy C w owocach odmian z uprawy na wełnie mineralnej. Rok uprawy miał wpływ na zawartość badanych składników. W 2005 roku owoce wszystkich odmian charakteryzowały się większą zawartością suchej masy oraz cukrów ogółem, co mogło być spowodowane bardziej korzystnymi warunkami uprawy w okresie letnim. Natomiast zawartość witaminy C była większa w 2006 roku, co można tłumaczyć tym, że na biosyntezę tego związku wywierają znaczny wpływ warunki środowiska, między innymi nasłonecznienie (Woźniak i in. 2002). Zawartość ekstraktu nie różniła się istotnie i była podobna w obu latach uprawy. Wnioski 1. Plon owoców pomidora bardziej zależał od odmiany niż użytego podłoża. 2. Najlepszą jakością charakteryzowały się owoce odmian Favorita oraz Goldita, odznaczające się większą zawartością wszystkich badanych składników. 3. Brak różnic pomiędzy większością badanych parametrów plonowania oraz jakością owoców wybranych odmian pomidora uprawianego na wełnie mineralnej i włóknie kokosowym pozwala uznać za dobre, przyjazne środowisku podłoże uprawowe.

6 528 J. Kobryń, A. Abukhovich, K. Kowalczyk Literatura Carrijo O.A., Vidal M.C., Reis N.V., Souza R.B., Makishima N. (2004): Tomato crop production under different substrates and greenhouse models. Hortic.-Brasileira 22, 1: 5-9. Chochura P., Komosa A. (1998): Porównanie przydatności wybranych podłoży inertnych do uprawy pomidora szklarniowego. Zesz. Nauk. AT-R Bydg. 252, Roln. 42: Hallman E., Kobryń J. (2002): Wpływ rodzaju podłoża na plonowania pomidora drobnoowocowego (Lycopersicon esculentum var. cerasiforme) w uprawie szklarniowej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 485: Hallman E., Kobryń J. (2003): Yield and quality of cherry tomato (Lycopersicon esculentum var. cerasiforme) cultivated on and. Acta Hortic. 614: Orłowski M., Fawcett M. (2001): Ocena wartości biologicznej owoców pomidora drobnoowocowego typu cherry. Biologiczne i agrotechniczne kierunki rozwoju warzyw. W: Mater. Ogólnopol. Konf. Nauk. Skierniewice: Piróg J. (1999): Wpływ podłoży organicznych i mineralnych na wysokość plonu i jakość pomidora szklarniowego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 466: Reis M., Inacio H., Rosa A., Caco J., Monteiro A. (2001): Grape marc compost as an alternative growing media for greenhouse tomato. Acta Hortic. 554: Rumpel J. (1998): Tradycyjne i nowe substraty uprawowe oraz problematyka ich stosowania. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 461: Shinohara Y., Hata T., Marui T., Hojo M., Ito T. (1999): Chemical and physical properties of the coconut-fiber substrate and the growth and productivity of tomato. Acta Hortic. 481: Woźniak W., Gapiński M., Muras U., Korzeniewska A. (2002): Ocena owoców pomidora drobnoowocowego z uprawy na wełnie mineralnej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 485: HEIGHT AND QUALITY OF YIELD OF CHERRY TOMATO GROWN ON COCOFIBRE AND ROCKWOOL Summary Four cherry tomato cvs. ( Favorita, Goldita, Flavorino, Organza ) on two substrates: and were grown in 2005 and The yield and quality of cherry tomato fruit were affected mostly by the cultivars. No significant difference between yield and quality parameters of tomato fruits in comparison with showed as a good and environment friendly substrate.