WPŁYW RODZAJU I OBJĘTOŚCI PODŁOŻA ORAZ DAWKI NAWOZU HYDROCOTE TYP 40 NA WZROST MŁODYCH ROŚLIN ŻURAWKI AMERYKAŃSKIEJ (HEUCHERA AMERICANA L.

Transkrypt

1 Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) STANISŁAWA SZCZEPANIAK, PIOTR CZUCHAJ WPŁYW RODZAJU I OBJĘTOŚCI PODŁOŻA ORAZ DAWKI NAWOZU HYDROCOTE TYP 40 NA WZROST MŁODYCH ROŚLIN ŻURAWKI AMERYKAŃSKIEJ (HEUCHERA AMERICANA L.) Z Katedry Roślin Ozdobnych Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu ABSTRACT. Heuchera americana L. Palace Purple growing in bigger pots -with medium volume 500 cm 3 formed more shoots than the ones in smaller pots with 374 cm 3 volume. Effect of the kind of medium on growth of young plants was not significant. The best growth of plants was observed under influence of 3.5 g dm -3 dose of Hydrocote fertilizer. Key words: Heuchera americana, medium in pot, dose of Hydrocote fertilizer Wstęp Niezwykły rozkwit szkółkarstwa ozdobnego, w tym bylin, nastąpił w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Zdaniem Jabłońskiej (2006) tendencja wzrostu będzie nadal utrzymywana ze względu na rozwój budownictwa jednorodzinnego nierozerwalnie związanego z architekturą terenów zieleni. Dla uzyskania dobrej jakości bylin w doniczkach ważny jest dobór odpowiedniego podłoża, jego objętości i nawożenia. Korzystny wpływ dodatku włókien kokosowych do substratu torfowego na wzrost różnych gatunków roślin ozdobnych stwierdzili w swoich badaniach Lis-Krzyścin (2002), Michalak i Hetman (2002), Treder i Nowak (2002), Dobrowolska i Startek (2003), Czajka i Szczepaniak (2005, 2006), Czuchaj i Szczepaniak (2005) oraz Laskowska i Sprzączka (2006). Natomiast z doświadczeń Strzeleckiej i Chohury (2000) wynika, że dodatek włókna kokosowego do podłoża nie ma istotnego wpływu na wzrost odmian bluszczu pospolitego, a w przypadku niektórych odmian może być nawet niekorzystny. Z kolei Szczepaniak i Kupiec (2002), uprawiając omiega wschodniego w substracie torfowym, uzyskały większą liczbę pędów i kwiatostanów niż po użyciu do uprawy mieszanki ziemi inspektowej z torfem wysokim w proporcji 2:1 = v:v. Rocz. AR Pozn. CCCLXXXIII, Ogrodn. 41: Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2007 PL ISSN

2 208 S. Szczepaniak, P. Czuchaj Celem badań było określenie wpływu rodzaju i objętości podłoża oraz dawki nawozu o spowolnionym działaniu na wzrost żurawki amerykańskiej Palace Purple po 40 dniach uprawy w doniczkach. Materiał i metody Badania obejmowały doświadczenia prowadzone w szklarni w okresie od 26 marca do 5 maja 2004 roku i od 14 kwietnia do 25 maja 2005 roku. Siewki żurawki amerykańskiej Palace Purple zakupiono 25 lutego 2004 roku i 2 marca 2005 roku w paletach o 264 otworach o średnicy 2 cm. Do czasu posadzenia do doniczek siewki uprawiano w paletach o średnicy otworów 4 cm wypełnionych substratem torfowym odkwaszonym do ph 6,0 z użyciem 6 g CaCO 3 dm -3 i dodatkiem nawozu wieloskładnikowego Kristalon zielony ( ) w dawce 0,5 g dm -3. Doświadczenie określające wpływ rodzaju podłoża przeprowadzono tylko w 2004 roku. Zastosowano trzy podłoża: 1) torf wysoki odkwaszony do ph 6,0 dawką 6 g CaCO 3 dm -3, 2) mieszankę torfu wysokiego z glebą mineralną (2:1) = (v:v), 3) substrat torfowo-kokosowy firmy Ceres. Do każdego podłoża dodawano nawóz wieloskładnikowy Hydrocote typ 40 (18-6-8) w dawce 2,5 g dm -3. Rośliny sadzono do doniczek o średnicy 10 cm i objętości 374 cm 3. W latach 2004 i 2005 oceniono również wpływ objętości podłoża: 374 cm 3 i 500 cm 3. Jako podłoże zastosowano substrat torfowy z użyciem Hydrocote typ 40 w dawce 2,5 g dm -3. Ponadto oceniono, również w dwóch latach badań, wpływ różnych dawek nawozu Hydrocote typ 40: 1,5; 2,5 i 3,5 g dm -3. Rośliny uprawiano w substracie torfowym odkwaszonym do ph 6,0 dawką 6 g CaCO 3 dm -3 i w doniczkach o średnicy 11 cm i objętości 500 cm 3. Do każdej doniczki wprowadzono składniki pokarmowe w ilości: przy dawce nawozu 1,5 g dm -3 N 135 mg, P 2 O 5 45 mg, K 2 O 60 mg, przy dawce nawozu 2,5 g dm -3 N 225 mg, P 2 O 5 75 mg, K 2 O 100 mg, przy dawce nawozu 3,5 g dm -3 N 315 mg, P 2 O mg, K 2 O 140 mg. We wszystkich doświadczeniach po 40 dniach od posadzenia do doniczek wykonano pomiary wysokości roślin, liczby liści i pędów oraz średnicy roślin. W każdym przeprowadzonym doświadczeniu liczba powtórzeń wynosiła 20. Powtórzeniem była jedna roślina. Wyniki opracowano statystycznie i oceniono testem Newmana- -Keulsa na poziomie istotności α = 0,05. Wyniki i dyskusja Wpływ podłoża na wzrost żurawki amerykańskiej Palace Purple okazał się istotny jedynie w odniesieniu do wysokości roślin (tab. 1). Rośliny uprawiane w podłożu torfowo-kokosowym były wyższe o ponad 1,8 cm od roślin rosnących w mieszance torfu wysokiego z glebą mineralną i o 2,2 cm od roślin uprawianych w substracie torfowym. Wartości pozostałych badanych cech również były największe, choć nie potwierdzone statystycznie, w podłożu torfowo-kokosowym. Natomiast w uprawie żurawki krwistej Leuchtkäfer w podłożu torfowo-kokosowym Czuchaj i Szczepaniak (2006) uzyskali rośliny o większej średnicy niż w mieszance torfu wysokiego z glebą mineralną (2:1).

3 Wpływ rodzaju i objętości podłoża oraz dawki nawozu Wpływ rodzaju podłoża na wzrost żurawki amerykańskiej Effect of kind of medium on growth of Heuchera americana L. Tabela 1 Rodzaj podłoża Kind of medium Substrat torfowo- -kokosowy Coconut substrate Substrat torfowy Peat substrate Torf + gleba mineralna (2:1) Peat + mineral soil (2:1) Wysokość rośliny Height of plant Średnica rośliny Diameter of plant Liczba pędów Number of shoots Liczba liści Number of leaves 12,1 b 23,0 a 3,1 a 35,2 a 9,9 a 22,3 a 2,8 a 34,2 a 10,3 a 21,2 a 3,1 a 34,9 a Średnie wartości oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie na poziomie α = 0,05. Means indicated by the same letter are not significantly different at α = Średnie z dwóch lat badań wskazują na istotny wpływ objętości podłoża zastosowanej do uprawy żurawki amerykańskiej jedynie w odniesieniu do liczby pędów. U roślin uprawianych w doniczkach o większej objętości podłoża (500 cm 3 ) było o 0,9 pędów więcej niż u roślin rosnących w doniczkach o objętości mniejszej (374 cm 3 ) (tab. 2). Jednak w 2004 roku, uprawiając żurawkę amerykańską Palace Purple w mniejszej objętości podłoża 374 cm 3, stwierdzono, że rośliny były istotnie wyższe (o 2,1 cm) i szersze (o 4,2 cm) od roślin uprawianych w doniczkach o objętości 500 cm 3. Natomiast w 2005 roku stwierdzono istotne różnice w wysokości i średnicy roślin oraz liczbie pędów, które były odpowiednio większe o 2 cm, o 4,8 cm i o 1,6 u żurawki uprawianej z użyciem większej objętości podłoża. Na wartość badanych cech mogły mieć wpływ różne warunki świetlne w kolejnych latach uprawy. W 2004 roku usłonecznienie w okresie badań wynosiło 262,4 godziny, a w 2005 roku było o 66,7 godziny większe. Szczepaniak i Kozik (2004) uzyskały wyższe rośliny nachyłka wielkokwiatowego, z większą liczbą kwiatostanów oraz dłuższymi pędami, uprawiając je w doniczkach o mniejszej pojemności (1 dm 3 ) niż gdy rośliny uprawiano w większych doniczkach (1,5 dm 3 ). Z doświadczeń Sprau (2003) z nachyłkiem okółkowym oraz Czuchaja i Szczepaniak (2006) z żurawką krwistą Leuchtkäfer wynika, że wielkość doniczek nie ma wpływu na wzrost tych roślin. Na wzrost żurawki amerykańskiej, podobnie jak żurawki krwistej (Czuchaj i Szczepaniak 2006), miała wpływ dawka użytego nawozu o spowolnionym działaniu Hydrocote typ 40 (tab. 3). Największą średnicę roślin i liczbę pędów miały rośliny uprawiane w podłożu po użyciu dawki nawozu 3,5 g dm -3. Również Kozik i in. (2004) w doświadczeniu z nachyłkiem wielkokwiatowym uzyskały wyższe rośliny, stosując większe dawki nawozów o spowolnionym działaniu.

4 210 S. Szczepaniak, P. Czuchaj Wpływ objętości podłoża na wzrost żurawki amerykańskiej Effect of medium volume on growth of Heuchera americana L. Tabela 2 Cecha Trait Objętość podłoża w doniczce Medium volume Rok uprawy Year of cultivation in pot Średnia Mean Wysokość rośliny 374 cm 3 9,9 b 13,9 c 11,9 a Height of plant 500 cm 3 7,8 a 15,9 d 11,8 a Średnia Mean 8,8 a 14,9 b Średnica rośliny Diameter of plant 374 cm cm 3 22,3 b 18,1 a 22,1 b 26,9 c 22,2 a 22,5 a Średnia Mean 20,2 a 24,5 b Liczba pędów Number of shoots 374 cm 3 2,8 a 2,6 a 2,7 a 500 cm 3 3,1 a 4,2 b 3,6 b Średnia Mean 2,9 a 3,4 a Liczba liści Number of leaves 374 cm 3 34,2 b 27,2 a 30,7 a 500 cm 3 33,0 ab 31,4 ab 32,2 a Średnia Mean 33,6 b 29,3 a Średnie wartości oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie na poziomie α = 0,05. Means indicated by the same letter are not significantly different at α = Wnioski 1. Rodzaj podłoża miał niewielki wpływ na wzrost żurawki amerykańskiej Palace Purple. Wyższe rośliny uzyskano w podłożu torfowo-kokosowym niż po użyciu torfu wysokiego z glebą mineralną (2:1) lub substratu torfowego. 2. Rośliny o największej średnicy i dużej liczbie pędów otrzymano po zastosowaniu nawozu Hydrocote typ 40 w dawce 3,5 g dm -3 podłoża. 3. Przy uprawie w doniczkach o objętości podłoża wynoszącej 500 cm 3 rośliny żurawki amerykańskiej Palace Purple miały więcej pędów niż gdy do uprawy użyto doniczek o objętości 374 cm 3.

5 Wpływ rodzaju i objętości podłoża oraz dawki nawozu Tabela 3 Wzrost żurawki amerykańskiej w zależności od dawki nawozu i roku uprawy Growth of Heuchera americana L. depending on fertilizer dose and year of cultivation Cecha Trait Dawka nawozu Dose of fertilizer Rok uprawy Year of cultivation (g dm -3 ) Średnia Mean Wysokość rośliny 1,5 10,6 b 15,6 c 13,1 a Height of plant 2,5 7,8 a 15,9 c 11,8 a 3,5 11,0 b 15,0 c 13,0 a Średnia Mean 9,8 a 15,5 b Średnica rośliny 1,5 19,4 a 24,7 bc 22,1 a Diameter of plant 2,5 18,1 a 26,9 c 22,5 a 3,5 22,5 b 26,8 c 24,6 b Średnia Mean 20,0 a 26,2 b Liczba pędów 1,5 3,1 a 2,8 a 2,9 a Number of shoots 2,5 3,1 a 4,2 ab 3,6 ab 3,5 3,7 ab 5,0 b 4,3 b Średnia Mean 3,3 a 4,0 b Liczba liści 1,5 33,8 ab 29,3 a 31,5 a Number of leaves 2,5 33,0 ab 31,4 ab 32,2 a 3,5 38,0 b 30,1 a 34,1 a Średnia Mean 34,9 b 30,3 a Średnie wartości oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie na poziomie α = 0,05. Means indicated by the same letter are not significantly different at α = Literatura Czajka E., Szczepaniak S. (2005): Wpływ podłoża na wzrost młodych roślin trzech gatunków bylin o ozdobnych liściach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 504: Czajka E., Szczepaniak S. (2006): Wzrost kocanek włochatych uprawianych w doniczkach w zależności od rodzaju podłoża. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 510: Czuchaj P., Szczepaniak S. (2005): Wzrost i kwitnienie gailardii ościstej (Gaillardia aristata Pursh.) uprawianej w doniczkach w różnych podłożach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 504: Czuchaj P., Szczepaniak S. (2006): Wpływ rodzaju i objętości podłoża oraz dawki nawozu Hydrocote typ 40 na wzrost młodych roślin żurawki krwistej (Heuchera sanguinea Engelm.). Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 510:

6 212 S. Szczepaniak, P. Czuchaj Dobrowolska A., Startek L. (2003): Wpływ niektórych czynników uprawowych na wzrost i kwitnienie odmian niecierpka nowogwinejskiego z grupy Sonic. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 491: Jabłońska L. (2006): Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania rozwoju polskiego kwiaciarstwa. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 510: Kozik E., Henschke M., Loch N. (2004): Growth and flowering of Coreopsis grandiflora Hogg. under the influence of Osmocote Plus fertilizers. Rocz. AR Pozn. 356, Ogrodn. 37: Laskowska H., Sprzączka I. (2006): Ocena przydatności wybranych podłoży do uprawy doniczkowej pędzonych tulipanów. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 510: Lis-Krzyścin A. (2002): Wpływ różnych podłoży na wzrost i kwitnienie niecierpka nowogwinejskiego. Rocz. AR Pozn. 341, Ogrodn. 35: Michalak B., Hetman J. (2002): Wpływ podłoża i nawożenia na jakość rozsad jednorocznych roślin kwietnikowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 485: Sprau G. (2003): Coreopsis verticillata direkt in den Endtopf stecken. Magaz. Zierpflanz. 4: Strzelecka K., Chohura P. (2000): Wpływ włókna kokosowego jako komponentu podłoża na wzrost 14 odmian bluszczu pospolitego. Rocz. AR Pozn. 318, Ogrodn. 29: Szczepaniak S., Kozik E. (2004): Wpływ rodzaju i objętości podłoża oraz nawozów o spowolnionym działaniu na wzrost młodych roślin nachyłka wielkokwiatowego. Rocz. AR Pozn. 360, Ogrodn. 38: Szczepaniak S., Kupiec A. (2002): Wzrost i kwitnienie omiega wschodniego (Doronicum orientalne Hoffm.) Little Leo uprawianego w doniczkach pod osłonami. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 483: Treder J., Nowak J. (2002): Zastosowanie podłoży kokosowych w uprawie roślin rabatowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 485: THE EFFECTS OF KIND OF MEDIUM, VOLUME AND FERTILIZER DOSE ON GROWTH OF YOUNG PLANTS OF HEUCHERA AMERICANA L. Summary Three kinds of medium were used in the experiment: coconut substrate, peat substrate and high peat mixed with mineral soil (2:1). The effects of medium volume in pot and different doses of Hydrocote were also evaluated. Height of plants number of leaves and shoots and diameter of plants were measured 40 days after the plants were potted. Heuchera americana Palace Purple growing in bigger pots with medium volume 500 cm 3 had more shoots than the ones in smaller pots with 374 cm 3 volume. The highest dose of Hydrocote (3.5 g dm -3 ) caused a strong growth of plants; they had the largest diameter and number of shoots. Height of plants was the biggest in the coconut substrate.