Człowiek najlepsza inwestycja E-learning
Plan prezentacji 1. Pojęcie e-learningu 2. Tryby e-learningu 3. Zalety i wady e-learningu 4. Aspekty prawne e-learningu w uczelni 5. Systemy e-learningowe 6. Platforma e-learningowa Moodle
Czym jest e-learning? E-learning jest formą nauczania z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi multimedialnych oraz Internetu za pomocą komputerów osobistych. E-learning jest też nazywany nauczaniem na odległość, w którym brak jest fizycznego kontaktu z nauczycielem. Liczba kursów dostarczanych w trybie e-learningu rośnie bardzo dynamicznie z roku na rok, nawet o kilkadziesiąt procent.
Czym jest e-learning? Pierwsze próby w zakresie e-learningu sięgają lat 60.XX w., gdy pracownicy Uniwersytetu Stanforda (USA) zaczęli wykorzystywać komputery do nauki matematyki i czytania w szkole podstawowej. Początkowo celem e-learningu było tylko przekazywanie wiedzy, w przeciwieństwie do obecnie stosowanego podejścia pedagogicznego (ang. Computer-supported collaborative learning) zakładającego, że nabywanie wiedzy odbywa się, poprzez interakcje socjalne realizowane przez komputer podłączony do Internetu.
Czym jest e-learning? W pierwszej fazie e-learning dostarczany był uczniom w postaci pakietów z elektroniczną wersją tradycyjnych materiałów do wykładów, ćwiczeń, laboratoriów oraz książek elektronicznych wzbogaconych o elementy multimedialne (animacje, krótkie filmiki). Do materiałów były dołączane zadania, które należało przesłać do nauczyciela celem sprawdzenia i oceny. Tak zwany e-learning 2.0 kładzie nacisk na nauczanie grupowe z wykorzystaniem takich narzędzi jak: fora dyskusyjne, czaty, blogi, wiki, podcasty, Google Docs. Zakłada się, że wiedzę zdobywa się poprzez uczenie i interakcje w grupie.
Dla kogo jest e-learning? dla osób mieszkających daleko od ośrodka szkoleniowego (szkoły, uniwersytety), rodziców wychowujących dzieci, pracujących zawodowo, osób zajmujących się domem, niepełnosprawnych, studiujących równolegle różne kierunki, osób często zmieniających miejsce pobytu, np. z powodu podróży służbowych, sportowców.
Tryby e-learningu E-learning może być realizowany w jednym z trybów: Synchronicznym gdy nauczyciel i uczeń kontaktują się ze sobą w z góry określonych terminach. Asynchronicznym gdy uczeń sam dobiera termin i czas trwania sesji nauczania, nauczyciel nie uczestniczy w tych sesjach. Mieszanym (ang. blendedlearning) gdy zajęcia częściowo odbywają się w trybie stacjonarnym i w trybie e- learning owym.
Tryb synchroniczny W trybie nauczania synchronicznego aktywności i wymiana idei odbywają się w tym samym czasie. Wykorzystywane są do tego narzędzia komunikacyjne typu: wideokonfenrecja, np. zdalny lub rozproszony wykład, rozmowa przez Skype, czat. Tworzona jest tzw. wirtualna klasa, gdzie uczestnicy mają dostępne różne narzędzia komunikacyjne,np. mogą pisać po wspólnej wirtualnej tablicy. Tryb synchroniczny daje możliwość natychmiastowego kontaktu z nauczycielem, w celu uzyskania porad, wskazówek i odpowiedzi na nurtujące pytania.
Tryb asynchroniczny W trybie nauczania asynchronicznego student uczy się w swoim tempie, w dogodnym dla siebie czasie. Student może ponownie obejrzeć lub odsłuchać wybrany fragment wykładu, przemyśleć na spokojnie pytania zadane w materiałach kursu, bez obawy, że wstrzyma resztę klasy lub też na odwrót, może przejść do następnej partii materiału bez czekania, aż reszta uczestników kursu zakończy zadania. W trybie asynchronicznym student może zakończyć kurs w dopasowanym do jego możliwości czasie (szybciej lub później od standardowo przyjętego terminu trwania kursu). Nauczanie w trybie asynchronicznym daje możliwość łączenia pracy zawodowej, wyczynowego i amatorskiego uprawiona sportu z nauką.
Modele e-learningu Wg raportu OECD z 2005 roku e-learning może być realizowany na różne sposoby: 1. Udostępnianie na stronach www lub rozsyłanych drogą e-mailową: slajdów PowetPointa, notatek do wykładów. 2. Wykorzystanie platform e-leaningowychdo zarządzania materiałami dostępnymi dla studentów. 3. Wykorzystanie platform e-learningowychdo realizacji kluczowych zadań w procesie nauczania (dyskusje, projekty grupowe, ocenianie), ale bez znacznego ograniczenia ilości godzin kontaktowych. 4. Model mieszany, tak jak powyżej, ale ze zmniejszeniem ilości godzin kontaktowych nauczyciela z uczniami. 5. Model nauczania całkowicie zdalnego. OECD (2005) E-Learning in Tertiary Education: Where Do We Stand? Paris: OECD
Zalety e-learningu Jak podaje firma IBM: Zastosowanie e-learningu, obniża koszty szkoleń o 50 do 70 procent. Eliminowane są koszty logistyczne związane z podróżami, dietami, hotelami, a także nieproduktywny czas pracownika spędzany podczas podróży. Minimalizowane są koszty materiałów. Eliminowane są koszty sal wykładowych oraz wynagrodzenia trenerów. Koszt przygotowania kursu sieciowego jest wyższy w porównaniu ze szkoleniem tradycyjnym, lecz jest on jednorazowy i amortyzuje się w miarę przeszkalania kolejnych grup pracowników. Źródło: http://www-304.ibm.com/jct03001c/services/learning/ites.wss/pl/pl?pagetype=page&c=a0004008
Zalety e-learningu Nauczanie w trybie e-learningu 2.0 ponadto przygotowuje uczniów/studentów do współczesnego rynku pracy, gdzie wymagane są: umiejętność pracy w grupie (również rozproszonej geograficznie), biegłe posługiwanie się narzędziami informatycznymi, umiejętność stałego i samodzielnego podnoszenia kwalifikacji.
Wady e-learningu Konieczność posiadania infrastruktury informatycznej. Istnieje jednak możliwość outsourcingu e-learningu, dzięki czemu problemy techniczne bierze na siebie zewnętrzna firma. Duży koszt początkowy związany z wdrożeniem systemu e-learningowego do zarządzania szkoleniami (tzw. LMS). Wydatki te zwracają się po pewnym czasie wraz ze wzrostem ilości uczestników kursów. Kontakt z pozostałymi uczestnikami kursu e-learningowego odbywa się jedynie poprzez komputer. Motywacja kursantów może być mniejsza w porównaniu z kursami stacjonarnymi, gdyż wymagana jest większa samodyscyplina. Brak kontaktu z nauczycielem. Uczący się nie jest na bieżąco monitorowany przez nauczyciela. Trudniej jest w związku z tym na bieżąco dostosowywać przekazywane treści dydaktyczne do percepcji ucznia.
Akty prawne regulujące e-learning na polskich uczelniach 1. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione, aby zajęcia dydaktyczne na studiach mogły być prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość z dnia 25 września 2007 r. 2. Nowelizacja z dnia 31 października 2007 r. 3. Nowelizacja z dnia 2 listopada 2011 r.
Aspekty prawne e-learningu w uczelni Zajęcia dydaktyczne mogą być prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległośćna wszystkich kierunkach studiów, przy uwzględnieniu ich specyfiki na wszystkich poziomach kształcenia na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych. Uczelnia jest zobowiązana zorganizować cykl szkoleń dla studentów przygotowujących się do udziału w zajęciach dydaktycznych prowadzonych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Weryfikację wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych studentów prowadzi się w sposób pozwalający na porównanie uzyskanych efektów kształcenia z zakładanymi efektami kształcenia.
Aspekty prawne e-learningu w uczelni Uczelnia prowadząca zajęcia dydaktyczne w trybie na odległość musi spełnić łącznie następujące warunki: 1. posiadać kadrę nauczycieli akademickich przygotowanych do prowadzenia zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość; 2. zapewnić dostęp do infrastruktury informatycznej i oprogramowania, które umożliwiają synchroniczną i asynchroniczną interakcję między studentami i nauczycielami akademickimi; 3. zapewnić materiały dydaktyczne opracowane w formie elektronicznej; 4. zapewnić każdemu słuchaczowi możliwość osobistych konsultacji z prowadzącym zajęcia dydaktyczne w siedzibie uczelni; 5. zapewnić bieżącą kontrolę postępów w nauce studentów, weryfikację wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, w tym również poprzez przeprowadzenie zaliczeń i egzaminów kończących zajęcia dydaktyczne z określonego przedmiotu w siedzibie uczelni; 6. zapewnić bieżącą kontrolę aktywności prowadzących zajęcia.
Aspekty prawne e-learningu w uczelni Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych, prowadzonych z wykorzystaniem metod itechnik kształcenia na odległość, nie może być większa niż 60% ogólnej liczby godzin zajęć dydaktycznych określonych wprogramach kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów oraz poziomów kształcenia. Kształcenie w zakresie zdobywania umiejętności praktycznych, wtym zajęcia laboratoryjne, terenowe iwarsztatowe, powinno odbywać się w warunkach rzeczywistych, na zajęciach dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich i studentów. Metody itechniki kształcenia na odległość, wtym wirtualne laboratoria, mogą mieć w tym zakresie jedynie charakter wspomagający.
E-learning w firmach Szkolenie pracowników staje się stałym elementem organizacji firmy, a e-learning posiada szereg niezaprzeczalnych zalet. Pozwala przeszkolić wielu pracowników w tym samym czasie, nawet jeśli są rozrzuceni po całym kraju, nie odrywając ich od stanowisk pracy. Pracownicy poddani elektronicznemu szkoleniu podlegają zunifikowanemu, jednakowemu w skali całej firmy, programowi szkoleniowemu, a ich umiejętności są poddawane zobiektyzowanej ocenie. Po wdrożeniu systemu do zdalnego nauczania, firma może przybliżyć się do modelu "organizacji uczącej się" -pracownicy otrzymują na biurko szkolenie niezbędne do efektywnej pracy. Zintegrowanie systemu szkoleń z działem HR pozwala firmie na planowanie i śledzenie kompetencji pracowników oraz elastyczną politykę kadrową.
Informatyczny system nauczania zdalnego Rozumiany jest jako narzędzie informatyczne, które sprawuje kontrolę nad kilkoma w różny sposób wyodrębnionymi procesami: zarządzanie kontami studentów, zarządzanie kursami, ułatwienie komunikacji pomiędzy uczestnikami procesu nauczania, raportowanie i prowadzenie statystyk, wspomaganie nauczania w obrębie pojedynczego tematu/kursu, wykorzystanie symulatorów w celu nabycia różnego rodzaju zawodowych umiejętności.
Learning Management System (LMS) Na język polski można przetłumaczyć jako System Zarządzania Procesem Nauczania. Systemy klasy LMS pozwoliły uczelniom (przedsiębiorstwom) na planowanie i śledzenie potrzeb edukacyjnych swoich studentów (pracowników). można stwierdzić, że systemy LMS są strategicznym rozwiązaniem przeznaczonym do planowania, dostarczania i zarządzania wszystkimi zdarzeniami szkoleniowymi, uwzględniając wirtualne klasy i kierowane przez instruktora zajęcia.
Wybrane platformy e-learningowe Blackboard Learning System (www.blackboard.com) Moodle (www.moodle.org) Sakai (www.sakaiproject.org) WBTExpress (www.4system.com)
Najbardziej rozpowszechnioną w Polsce platformą e-learningową jest Moodle. Moodle jest Systemem Zarządzania Kursami (CMS), znanym jako System Zarządzania Nauczaniem (LMS) lub Wirtualnym Środowiskiem Nauczania (VLE). Jest to darmowa aplikacja internetowa, którą nauczyciele mogą wykorzystywać do tworzenia witryn edukacyjnych. W Polsce istnieją 1464 instalacje Moodle (stan na 26.04.2012). Na świecie Moodle jest wykorzystywany w 215 krajach. Źródło: www.moodle.org
Moodle na Polskich uczelniach Z Moodle w Polsce korzystają: Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Uniwersytet Szczeciński Stargardzka Szkoła Wyższa Stargardinum Akademia Górniczo-Hutnicza Politechnika Częstochowska Politechnika Gdańska Politechnika Wrocławska Uniwersytet Warszawski Uniwersytet Mikołaja Kopernika Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Uniwersytet Śląski
Przykładowa strona kursu w Moodle Źródło: demo.moodle.net/course/view.php?id=5