PUBLICZNE PRZEDSZKOLE NR 1 POD TOPOLĄ W KOZIENICACH PROGRAM EDUKACJI PATRIOTYCZNEJ OPRACOWANIE EWA SIDERSKA AGNIESZKA ROLAK Kozienice 2016 r. 1
SPIS TREŚCI: 1. Adresaci programu. 2. Podstawowe informacje na temat programu. 3. Czas trwania. 4. Obszar realizacji. 5. Cele główne, ogólne, szczegółowe. 6. Zadania nauczyciela. 7. Metody i formy pracy. 8. Tematyka materiału. 9. Bloki tematyczne. 10. Ewaluacja programu. 11. Załączniki. 2
PODSTAWOWE INFORMACJE NA TEMAT PROGRAMU: Wychowanie patriotów jest procesem długotrwałym i zaczyna się już od najmłodszych lat, gdyż żywa wyobraźnia małego dziecka, jego duża wrażliwość emocjonalna, zaciekawienie światem sprzyja kształtowaniu obrazu Ojczyzny, który pozostaje na całe życie. Od tego, jaki obraz Ojczyzny ukształtuje się w umyśle i sercu dziecka, zależeć będzie, czy wejdzie ono w dorosłe życie świadome swojej tożsamości narodowej, pełne przywiązania do kraju ojczystego i ludzi w nim żyjących, wrażliwe na sprawy i zmiany dokonujące się w Polsce. W procesie kształtowania u dzieci obrazu Ojczyzny ważną rolę odgrywa przybliżenie im przez nauczyciela symboli narodowych stanowiących łącznik między historią narodu, jego teraźniejszością i przyszłością. Do symboliki narodowej zaliczamy: godło, barwy państwowe, herby miast, sztandary. Realizując tematykę, należy zwrócić uwagę na szacunek względem tych symboli. Treści związane z symboliką narodową są wdzięcznym materiałem wiążącym wychowanka z Ojczyzną. Ich barwność i tajemniczość treści działają korzystnie na wyobraźnię i emocje dziecka, pomagają mu w tworzeniu estetycznego obrazu Polski. Wykorzystując dziecięcą ciekawość i stałą gotowość do poznawania i przeżywania możemy formować plastyczną i wrażliwą naturę dziecka tak, by kiedyś słowo Polak i Ojczyzna wypowiadało z najgłębszą dumą. Nauczyciel powinien być przekonany, że otworzył dziecięce serca i umysły na kraj ojczysty i ludzi w nim żyjących. Musi być pewien, że dzieci wiedzą, że są Polakami, a Polska jest ich Ojczyzną. W wychowaniu patriotycznym dzieci chodzi o kształtowanie u nich postaw emocjonalnego przywiązania do ojczystego kraju, o rozwijanie pozytywnych zachowań społecznych i cech charakteru dobrego Polaka-patrioty. Wspólne przeżywanie świąt narodowych i lokalnych, opieka nad miejscami pamięci narodowej, uczestnictwo w programach i konkursach o charakterze patriotycznym, wycieczki historyczno-krajoznawcze, śpiew pieśni patriotycznych integrują i ukazują dzieciom współczesne oblicze patriotyzmu. Dla małego dziecka pojęcie Ojczyzna jest wyrazem abstrakcyjnym, gdyż nie rozumie ono do końca jego zakresu znaczeniowego. Aby w przyszłości dziecko rozumiało słowo: Polak patriota Polska moja Ojczyzna, należy małymi kroczkami przybliżać mu obraz kraju, rozbudzać, rozniecać tę iskierkę patriotyzmu prostymi sposobami i metodami dostępnymi percepcji dziecka. Przedszkole wykorzystuje wewnętrzną potrzebę wyrażania przez dziecko swoich przeżyć i doznań, organizuje zajęcia, gdzie przedszkolak może wypowiedzieć się w języku sztuki, w języku gestów i symboli. Stąd też w kształtowaniu obrazu Ojczyzny u dzieci w wieku przedszkolnym szczególne znaczenie mają takie rodzaje sztuki jak: muzyka, literatura, plastyka. Dzieci biorąc udział w uroczystościach przedszkolnych, malując do muzyki 3
instrumentalnej i wokalnej przepojone są klimatem polskości, tego co moje, nasze, rozwija i utwierdza się poczucie własnego ja Polaka. Dużą rolę w wychowaniu patriotycznym spełnia żywe słowo i literatura w przedszkolu. Sięga się po nią przy różnych okazjach w zależności od tematu aktualnie realizowanego, lub kontaktów okolicznościowych, których nie brak na co dzień. Nauczycielki wykorzystują różne formy pracy jak: opowiadania, czytanie dzieciom utworów literackich w połączeniu z oglądaniem ilustracji, przekazywanie baśni, legend, inscenizowanie utworów literackich czy tworzenie tekstów literackich przez dzieci. W salach tworzone są kąciki gdzie dzieci mogą poznać mapę Polski, godło, zabytki największych miast. Na zajęciach uczą się hymnu Polski, wybranych tańców narodowych. Kształtowanie miłości do Ojczyzny u dzieci jest i będzie jednym z najważniejszych zadań tak dla nas jak i dla całego społeczeństwa. Takiej miłości do Ojczyzny należy uczyć już w przedszkolu. 4
NAZWA PROGRAMU KTO TY JESTEŚ ADRESACI PROGRAMU: program obejmuje wszystkie dzieci uczęszczające do przedszkola w wieku 3-6 lat. CZAS TRWANIA - 10 MIESIĘCY OBSZAR REALIZACJI: Programem będą objęte dzieci 5-o letnie uczęszczające do Publicznego Przedszkola nr1 Pod Topolą w Kozienicach. Dzieci te będą uczestniczyły w odpowiednio dobranych tematycznie zajęciach grupowych i indywidualnych, a także w spotkaniach z zaproszonymi gośćmi. PODSTAWA PRAWNA: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. nr 4, poz. 17) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 stycznia 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia (Dz.U. nr 4, poz. 18) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz.U. nr 56, poz. 506 z późn. zm.) 5
CELE PROGRAMU: CEL GŁÓWNY: - przekazywanie dzieciom wartości patriotycznych: miłości do ojczyzny, poszanowania symboli narodowych oraz kształtowanie tożsamości narodowej i współuczestnictwa w pielęgnowaniu tradycji; CELE OGÓLNE: - poznanie historii powstania państwa polskiego, symboli narodowych; - poznanie historii Święta Niepodległości Polski; - poznanie znaczenia symboli narodowych oraz prawidłowych zachowań w trakcie słuchania hymnu Polski; - pozytywne ocenianie i naśladowanie uznanych tradycją zachowań podczas uroczystości przedszkolnych i państwowych; - przybliżenie dzieciom dorobku kulturowego oraz sylwetek wielkich Polaków: budzenie dumy narodowej z ich wielkich osiągnięć; - przybliżenie przeszłości narodu ( legendy, podania); - kształtowanie więzi z krajem ojczystym i świadomości obywatelskiej; - kształtowanie odpowiedniego zachowania w czasie uroczystości przedszkolnych, państwowych; CELE SZCZEGÓŁOWE: Dziecko: - wie jakiej jest narodowości, że mieszka w Polsce, a stolicą Polski jest Warszawa, zna dawne stolice Polski; - nazywa godło i flagę państwową oraz herb swojego miasta; - zna polski hymn; - wie, że Polska należy do Unii Europejskiej. - zna znaczenie wytworów kultury narodowej i wybranych tradycji narodowych i regionalnych (legendy, zwyczaje, obyczaje, stroje, tańce); - ma właściwy emocjonalny stosunek do historii ojczyzny, do miejsc pamięci narodowej i bohaterów narodowych; ZADANIA NAUCZYCIELA: - tworzenie sytuacji wyzwalających emocjonalny związek z krajem ojczystym; - zapoznanie wychowanków z symbolami, ważnymi dla kraju rocznicami, instytucjami, które posiadają istotne znaczenie dla funkcjonowania państwa polskiego; - przygotowanie przedszkolaków do aktywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym. 6
METODY PRACY: - podające (informujące, oparte na słowie) opowiadanie, wyjaśnienie, opis, rozmowa; - problemowe (oparte na samodzielnym dochodzeniu do wiedzy) dyskusja, burza mózgów, metoda sytuacyjna; - eksponujące (oparte na obserwacji) inscenizacje, dramy, impresje ruchowe i muzyczne, eksponowanie prac dzieci; - praktyczne (działanie). FORMY PRACY: dla potrzeb programu stosuje się wszystkie formy pracy w różnych proporcjach w zależności od potrzeb; - indywidualna - grupowa ŚRODKI DYDAKTYCZNE: - opowiadania, wiersze, legendy, zdjęcia, ilustracje, albumy, różnorodne materiały do działalności plastycznej (do wykonania na przykład kokard narodowych), magnetofon, komputer, rzutnik, kasety, płyty. 7
TEMATYKA MATERIAŁU EDUKACYJNEGO: 1. Regionalizm - bliższe i dalsze otoczenie. 2. Kształtowanie obrazu Ojczyzny poprzez różne rodzaje sztuki; -działalność plastyczna; gromadzenie eksponatów sztuki ludowej (ceramika, rzeźba itd.). -urządzenie kącików regionalnych, -kontakty z twórcami ludowymi, -urządzenie sali przedszkolnej na wzór izby ludowej, -wycieczka do Muzeum Regionalnego im prof. Tomasza Mikockiego w Kozienicach. 3. Słuchanie i śpiewanie piosenek oraz pieśni o tematyce patriotycznej; -nauka tańców narodowych i ludowych, -słuchanie utworów muzyki patriotycznej wybitnych polskich kompozytorów, -koncerty z udziałem artystów polskich (Filharmonii Warszawska lub Szkoła muzyczna w Kozienicach). 4.Wykorzystanie literatury dziecięcej i żywego słowa w kształtowaniu obrazu Ojczyzny; -czytanie dzieciom baśni, legend i opowiadań o przeszłości naszej Ojczyzny. 5. Poznawanie ojczystego kraju poprzez wycieczki: -dostarczanie wiedzy o dalszym i bliższym środowisku, -zaznajamianie z przyrodą ojczystą, -rozbudzanie potrzeby poznawania ojczystego kraju. 6. Zaznajamianie dzieci z symbolami narodowymi: godło Polski, herby miast, barwy państwowe, hymn narodowy. 8
BLOKI TEMATYCZNE 1. DZIECKO JEGO ROLA W RODZINIE, GRUPIE, SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ, OJCZYŻNIE 2. PRZEKAZYWANIE DZIECKU WARTOŚCI PATRIOTYCZNYCH: MIŁOŚCI DO SWOJEGO MIASTA, OJCZZNY; POSZANOWANIE SYMBOLI NARODOWYCH 3. PRZEKAZYWANIE WARTOŚCI PATRIOTYCZNYCH: MIŁOŚCI DO WŁASNEGO KRAJU W KORELACJI Z INNYMI KRAJAMI 1. DZIECKO - JEGO ROLA W RODZINIE, GRUPIE, SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ, OJCZYŹNIE CELE SZCZEGÓŁOWE Znajomość nazwy swojej miejscowości (osiedla, miasta). PRZYKŁADY DZIAŁAŃ Organizowanie sytuacji sprzyjających: dobremu poznaniu najbliższego środowiska dziecka, osiedla, miasta poprzez: - organizowanie wycieczek, spacerów, spotkań z interesującymi ludźmi, - udział w wystawach organizowanych na terenie miasta, - oglądanie i samodzielne tworzenie albumów tematycznych, - gromadzenie pocztówek i ilustracji, konkursy prac plastycznych, słuchanie opowiadań i legend PRZWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI ZGODNE Z JEGO MOŻLIWOŚCIAMI ROZWOJOWYMI Dziecko zna: -najbliższą okolicę, swoje osiedle, miasto, ważne budynki, pomniki, zabytki siedziby władz lokalnych, -rozpoznaje herb miasta, -interesuje się podaniami i legendami na temat miejscowości, w której mieszka, -poznaje święta i zwyczaje swojego miasta, -bierze udział w uroczystościach lokalnych 9
Czynne uczestnictwo w uroczystościach związanych z tradycjami rodzinnymi. Przeżywanie nastroju oczekiwania i branie czynnego udziału w przygotowaniach uroczystości przedszkolnych z udziałem członków rodziny. Zachęcanie dzieci do czynnego udziału w kultywowaniu rodzinnych uroczystości poprzez: - rozmowy, pogadanki, - przykłady z literatury, filmu, - piosenki, wiersze, wypowiadanie się o rodzinie, układanie wierszy, opowiadań, - wykonywanie upominków Stwarzanie sytuacji do: umożliwiania rodzicom i innym członkom rodziny uczestnictwa w życiu i uroczystościach przedszkolnych: Wigilia, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Matki i Ojca, Dzień Dziecka, akcje charytatywne Dziecko: --rozumie konieczność uczestniczenia w prostych pracach domowych i potrafi je wykonać ( pomaga sprzątać, przygotowywać potrawy, upominki, opiekować się młodszym rodzeństwem, utrzymywać porządek w swoim pokoju i wśród zabawek, --uczy się śpiewać np. kolęd, rozumie potrzebę podtrzymywania rodzinnych tradycji - imienin, urodzin, ważnych wydarzeń rodzinnych np. narodziny nowego potomstwa, potrafi odczuwać radość i dumę z przynależności do swojej rodziny Dziecko: -zaprasza członków rodziny do uczestnictwa w życiu przedszkola i jest współgospodarzem placówki - potrafi powitać gości i odpowiednio się zachować, -bierze udział nauce wierszy, piosenek, tańców i w przygotowaniu dekoracji, -czerpie radość z 10
Określanie stopnia pokrewieństwa członków rodziny. Branie czynnego udziału i kultywowanie wewnętrznych przedszkolnych tradycji. Znajomość zasad i norm przyjętych w życiu społecznym, stopniowe przyswajanie Stwarzanie możliwości: -usystematyzowania wiadomości na temat własnej rodziny ( moi rodzice, moje rodzeństwo, moi dziadkowie) poprzez rozmowy, zdjęcia, filmy video, -próby wykonywania drzewa genealogicznego własnej rodziny Organizowanie: -teatrzyków dla dzieci z udziałem nauczycieli, -spotkań teatralnych w przedszkolu, -imienin i urodzin (uroczyste obchodzenie), -teatrzyków w wykonaniu dzieci dla dzieci z innych grup, -zabaw z okazji dnia dziecka, -dekoracji przedszkola z okazji świąt, spotkań z ludźmi ciekawych zawodów, zawodów sportowych, -czytanie legend, baśni, bajek, opowiadań lub słuchanie muzyki w czasie leżakowania Stwarzanie dzieciom: -warunków poznawania zasad kulturalnego zachowania się w obecności bliskich w przedszkolu Dziecko: -zna imiona rodziców, rodzeństwa, dziadków. -wymienia członków najbliższej rodziny Dziecko: -uczy się być współgospodarzem placówki, -czynnie uczestniczy w imprezach organizowanych w przedszkolu, -uczy się stosownych zachowań: grzeczności, zdrowej rywalizacji, umiejętnego przeżywania porażki, koleżeństwa, czerpania radości z przebywania z innymi, -zauważa potrzeby innych, szanuje pracę innych, -poznaje różne baśnie, bajki, legendy, opowiadania, utwory muzyczne -uczy się uważnego słuchania Dziecko: -uczy się szanować zabawki, sprzęt, książki, -odpowiednio zachowuje 11
ich i przestrzeganie. miejscach publicznych poprzez wycieczki, spacery, przebywanie w placówkach kulturalnych ( kino, teatr, muzea, dom kultury, zakłady pracy), -opowiadania, słuchanie wierszy, piosenek, dramy, inscenizacje, pantomimy się w ogrodzie przedszkolnym (nie niszczy kwiatów i krzewów), -nie hałasuje w miejscach publicznych stosuje formy grzecznościowe, -uczy się zachowania czystości w miejscach publicznych, -potrafi odpowiednio zachowywać się w środowisku przyrodniczym zauważając niektóre związki i zależności występujące w przyrodzie 2. PRZEKAZYWANIE DZIECKU WARTOŚCI PATRIOTYCZNYCH: MIŁOŚCI DO SWOJEGO MIASTA, OJCZYZNY, POSZANOWANIE SYMBOLI NARODOWYCH. CELE SZCZEGÓŁOWE Znajomość nazwy państwa, stolicy, głównych miast, rzek, gór, znajomość mapy Polski i umiejętne poruszanie się po niej PRZYKŁADY DZIAŁAŃ Stwarzanie sytuacji do: -przybliżania dzieciom wiedzy na temat własnej ojczyzny poprzez gromadzenie literatury, oglądanie filmów, wycieczki, legendy, baśnie, -poznawania mapy Polski, zaznaczania swojej PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECKA ZGODNE Z JEGO MOŻLIWOŚCIAMI ROZWOJOWYMI Dziecko: -nazywa swoją ojczyznę, -zna stolicę państwa, -wymienia największe miasta i rzeki Polski i podejmuje próbę odszukania na mapie Polski: Warszawy, miasta zamieszkania, ważniejsze miasta, rzeki Wisły, gór i 12
miejscowości, stolicy, rzeki Wisły ważniejszych miast, morza i gór, -układania herbu miasta z puzzli, -wykonywania albumów, prac plastycznych morza, -słucha legend i opowiadań o powstaniu państwa, miast polskich, o postaciach historycznych Interesowanie się wybranymi regionami naszego kraju, pięknem i różnorodnością krajobrazu, bogactwem flory i fauny, kulturą, tradycją (tańcem, muzyką, strojami, legendami). Stwarzanie sytuacji do: -przekazywania informacji na temat regionów naszego kraju, ludzi ich zamieszkujących za pomocą różnych środków przekazu: legendy, podania, wiersze, baśnie, spotkania z twórcami ludowymi, wycieczki, odwiedzanie muzeów, organizowanie kącików regionalnych w przedszkolu, zbieranie i gromadzenie akcesoriów regionalnych, -zapoznawanie ze strojami ludowymi, obrzędami, zwyczajami, gwarą, poznawania wzorów i ornamentów ludowych, tańców i przyśpiewek ludowych, -przekazywania dzieciom informacji o życiu szlachty polskiej (muzea, dworki, zamki, szaty, komnaty, zdjęcia pocztówki, filmy, albumy, muzyka dworska), -rozmów na temat głównych zajęć Dziecko: -zna niektóre wybrane regiony Polski poznaje niektóre stroje ludowe. -poznaje tańce i przyśpiewki regionalne, -poznaje wygląd chat i izb wiejskich oraz ich wyposażenie, -umie tańczyć proste tańce ludowe, -umie odróżnić wygląd ogrodu wiejskiego od zamkowych i miejskich parków, -zna niektóre bogactwa naturalne danego regionu (sól, węgiel), -umie powiedzieć o korzyściach płynących z danego regionu (morze ryby, jod, Śląsk węgiel, Wieliczka sól itp.), -potrafi odróżnić wygląd chat i izb wiejskich od wyglądu zamków, dworków i komnat -potrafi odróżnić ubiór ludowy od dworskiego -zna niektóre charakterystyczne przysłowia ludowe -zna pojazdy, którymi 13
mieszkańców swojego regionu i innych zabaw inspirowanych historią regionu takich jak obrzędy, zwyczaje, język poruszano się dawniej -zna stare narzędzia pracy i urządzenia domowe (kołowrotek, maślnica, skopek, sierp, żelazko z duszą, porcelanowe i drewniane zastawy stołowe, ozdoby ludowe i dworskie), -potrafi wykonać prace plastyczne z wykorzystaniem wzorów i ornamentów ludowych Dostrzeganie wartości i piękna sztuki oraz osiągnięć nauki polskiej - sławni Polacy. Umożliwianie dzieciom poznania -sławnych malarzy i rzeźbiarzy poprzez: pocztówki, albumy, zdjęcia, wycieczki do muzeum sztuki ludowej, wiersze, piosenki, makatki, wyroby drewniane, gliniane i porcelanowe, obrazy. -sławnych kompozytorów np. Chopin, Wybicki, Moniuszko, Penderecki. -królów, wodzów, -naukowców (M. Kopernik, M. Curie Skłodowska), -poetów i pisarzy np. M. Konopnicka, J. Tuwim, J. Brzechwa -filmów polskich np. W pustyni i w puszczy, Akademia Pana Kleksa -tworzenia albumów, kącików tematycznych, wystaw prac plastycznych, udziału w konkursach Dziecko: -potrafi odróżnić sztukę ludową od dworskiej, -wymienić sławnych Polaków, -rozpoznać niektóre dzieła sztuki -odróżnić muzykę klasyczną od ludowej i rozrywkowej, -uczy się obycia, odpowiedniego zachowania w miejscach publicznych 14
Dzieci poznają i utrwalają w/w tematykę poprzez wyrażanie i nazywanie symboli narodowych: godła, flagi, hymnu narodowego Poprawne posługiwanie się językiem polskim. Dzieci poznają symbole narodowe poprzez: -legendy, podania, wiersze, pieśni, -tworzenie albumów, -wykonywanie godła polskiego, -wykonywanie flagi z różnych materiałów Organizowanie sytuacji umożliwiających dzieciom poprawne wypowiadanie się pod względem artykulacyjnym i gramatycznym poprzez: -wzory poprawnej wymowy (nauczyciel, rodzice, pracownicy przedszkola, zaproszeni goście), -udział w teatrzykach, przedstawieniach, imprezach, -wykorzystanie wierszy, opowiadań, piosenek, -udział w dyskusjach, pogadankach, filmach, bajkach, -stwarzanie sytuacji Dziecko: -potrafi odróżnić godło polskie od herbu swojego miasta i innych miast Polski, -zna legendy powstania państwa polskiego, stolicy, godła, hymnu, -umie przyjąć odpowiednią postawę podczas słuchania lub śpiewania hymnu, -czuje się Polakiem i jest z tego dumny, -umie przekazać zdobytą wiedzę i umiejętności rodzicom, kolegom, rodzeństwu itp. -uczestniczy w obchodach świąt narodowych Dziecko: -posługuje się w wypowiedziach: dialogiem, recytacją, monologiem, opowiadaniem, śpiewem, -potrafi ustosunkować się do wypowiedzi własnej i innych osób, -poprawnie artykułuje wszystkie głoski, -umie odpowiednio modulować głos adekwatnie do wypowiedzi, -poprawnie formułuje wypowiedzi w czasie teraźniejszym, przeszłym i przyszłym, -używa określeń, które 15
umożliwiających odgrywanie przez dzieci różnych ról i scenek rodzajowych, inscenizacje, dramy, pantomimy itp. ), -wzbogacanie słownika dziecka o nowe wyrazy, powiedzenia przysłowia, -słuchanie wypowiedzi innych osób, nagrań magnetofonowych, tekstów poetyckich, utworów literackich i muzycznych, -czytanie tekstów, rozpoznawanie znaków graficznych, układanie prostych zdań, -śpiewanie różnych piosenek, -poznawanie różnic między językiem literackim, gwarą, żargonem, a językiem niekulturalnym charakteryzują cechy przedmiotów i zjawisk -wykorzystuje nowo poznane słowa w swoich wypowiedziach, -rozpoznaje wyrazy i zdania drukowane i pisane będące podpisami do obrazka, -potrafi korzystać z kącika książki, czasopism, albumów, atlasów, encyklopedii dla dzieci jako źródeł informacji PRZEKAZYWANIE WARTOŚCI PATRIOTYCZNYCH: MIŁOŚCI DO WŁASNEGO KRAJU W KORELACJI Z INNYMI KRAJAMI CELE SZCZEGÓŁOWE Współpraca Polski z innymi krajami. PRZYKŁADY DZIAŁAŃ Zapoznanie dzieci z tematyką współpracy Polski z innymi krajami dotyczącej: kultury, sportu, handlu poprzez PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECKA ZGODNIE Z JEGO MOŻLIWOŚCIAMI ROZWOJOWYMI Dzieci: -orientują się jacy sportowcy jadą na Olimpiadę lub mistrzostwa i jakie 16
Zapoznanie się z niektórymi charakterystycznymi państwami ich zwyczajami i kulturą. film, radio, TV, czasopisma, -uświadomienie dzieciom faktu zamieszkania przez Polaków różnych części świata poprzez przyjazdy zespołów polonijnych do Kozienic, -przykłady z własnej rodziny lub znajomych Stwarzanie dzieciom sytuacji umożliwiających poznawanie innych kultur poprzez film, albumy, fotografie, opowiadania, zdjęcia, dzielenie się doświadczeniami z pobytu za granicą, -zapoznanie dzieci z globusem, z wybranymi krajami i ludźmi tam zamieszkującymi (Chiny, Japonia, Eskimosi, Murzyni), -zapoznanie się z wyglądem tych ludzi kolor skóry, kształt oczu, wzrost stroje, zwyczaje, muzyka osiągają wyniki, -znają wielkich Polaków, którzy są znani na całym świecie np. Jan Paweł II, Chopin, Małysz, -oglądają występy zespołów polonijnych Dziecko: -potrafi odróżnić ludzi zamieszkujących różne strony świata po wyglądzie zewnętrznym i ubiorze, -umie zatańczyć proste ludowe układy taneczne z niektórych regionów świata, -poznaje niektórych sławnych kompozytorów i ich muzykę dzięki prostym układom tanecznym 17
EWALUACJA PROGRAMU będzie przebiegała w oparciu o: obserwację postaw i zachowań dzieci, analizę prac dzieci, ankiety dla rodziców.. Program Kto Ty jesteś będzie na bieżąco podlegał systemowi monitorowania. Nad całością nadzór będzie sprawował dyrektor przedszkola monitorując pracę nauczycielki poprzez obserwacje zajęć, zabaw, uroczystości. Poziom osiąganych przez dzieci umiejętności badany będzie przez nauczyciela poprzez bieżące obserwacje dzieci w czasie zajęć, wycieczek, zabaw, analizę wytworów dziecięcych. Do przeprowadzenia ewaluacji programu posłuży również ankieta dla rodziców pt.,,wpływ edukacji patriotycznej na kształtowanie postawy patriotycznej dziecka. Wszystkie zebrane informacje posłużą udzieleniu odpowiedzi na pytania: Czy założone cele programu zostały osiągnięte? Jaką wiedzę i umiejętności zdobyły dzieci w zakresie edukacji patriotycznej? W trakcie realizacji programu oraz po jego zakończeniu oczekuje się następujących efektów: Wzrost aktywności przedszkola w podejmowaniu współpracy z władzami samorządowymi i instytucjami lokalnymi tworzącymi kulturę regionu w celu umożliwienia dzieciom skutecznego uczestniczenia w życiu publicznym. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w kształceniu w szkole. Wzmocnienie poczucia tożsamości regionalnej jako postawy zaangażowania się w funkcjonowanie własnego środowiska i autentycznego otwarcia się na inne społeczności i kultury. Upowszechnianie wiedzy historycznej wśród dzieci i rodziców. Wzrost przedsięwzięć edukacyjno - wychowawczych, konferencji i warsztatów dla nauczycieli, wystaw, konkursów i innych form upowszechniania edukacji patriotycznej. Wzbogacenie bazy przedszkola - zakup literatury, płyt CD z muzyką patriotyczną, doposażenie kącika (flagi, kokardy narodowe, ilustracje). Ankieta dla rodziców dotycząca programu: Kto Ty jesteś mającego na celu kształtowanie postawy patriotycznej dziecka poprzez jego edukacji patriotyczną. 18
Ankieta jest anonimowa i posłużyć celom badawczym. Proszę o podkreślenie właściwej odpowiedzi. Dziękuję. 1. Czy zostaliście Państwo zapoznani z programem Kto Ty jesteś? a) tak b) nie 2.Czy widzicie Państwo potrzebę zaznajamiania dzieci z historią i tradycjami naszego regionu i kraju? a) tak b) nie 3. Czy uważacie Państwo, że ten program w znacznym stopniu przybliżył dzieciom ważne wydarzenia, postacie, niektóre fakty historyczne naszego kraju? a) tak b) nie 19
Załączniki: Polskie legendy: O Lechu, Czechu i Rusie O powstaniu państwa polskiego Dawno temu plemiona Słowian zamieszkiwały dalekie krainy. Żyli w dobrobycie i w zgodzie ze sobą. Na czele trzech największych i najpotężniejszych rodów stali trzej bracia: Lech, Czech i Rus. Ludzie cieszyli się z wielkiej mądrości swych przywódców, a dobrobyt jaki nastał za ich panowania spowodował, iż plemiona słowiańskie znacznie się rozrosły. Niestety wraz ze wzrostem liczby ludności zaczęło brakować ziaren z pobliskich pól, zwierzyn w lasach oraz ryb w rzekach. Ludzie zaczęli obawiać się głodu. Bracia dostrzegli ten problem i postanowili naradzić się co można z tym zrobić. Długo debatowali, aż w końcu postanowili poszukać nowych ziem dla swoich rodów. Na drugi dzień zwołali swoje rodziny i przyjaciół i obwieścili co postanowili. Początkowo ludziom nie spodobał się pomysł braci, ale zaufali ich mądrości i decyzjom. Najbliższe dni rody spędziły na przygotowaniach do wyprawy. Pakowali swój dobytek i wznosili modły do swoich bóstw o powodzenie poszukiwań nowych ziem. Przyszedł w końcu dzień w którym opuścili swoje domostwa. Przodem jechali zbrojni, aby sprawdzać jakie niebezpieczeństwa czekają wędrowców. Za wojami jechały wozy ze starcami, kobietami i dziećmi oraz całym dobytkiem rodów słowiańskich. Na końcu jechał znów mały oddział straży, aby zapewnić bezpieczeństwo podróżników również za ich plecami. Droga była ciężka. Czasem trzeba było przebrnąć rwące rzeki, czasem przepędzić atakujące watahy wilków lub dzikich plemion. Czasem podróżujący musieli przedzierać się przez gęste puszcze, w mrokach których czaiły się tajemnicze stwory. Słowianie ufali jednak swoich przywódcom Lechowi, Czechowi i Rusowi, a dla ich wsparcia jeszcze mocniej modlili się do swoich bóstw i uparcie dążyli przed siebie. Po wielu tygodniach znaleźli się wśród bezkresnych, żyznych równin, wśród których błyszczały w słońcu wody wielu rzek. Podczas postoju Rus rzekł do braci: Moi ludzie są już zmęczeni podróżą. Czujemy, iż te stepy są nam pisane i tu będzie nasz dom. Tu zostaniemy i założymy naszą osadę. Lech i Czech pożegnali się z bratem, przysięgli, że jeszcze kiedyś się spotkają i ruszyli w dalszą podróż. Postanowili ruszyć za słońcem stojącym w zenicie, gdyż starszy z braci Czech lubił ciepło dawane przez promienie słoneczne. Po wielu dniach podróży dotarli do wielkiej góry. Rozbili obóz u jej stóp. Przyszedł wtedy Czech do Lecha i tak mówi: Wiesz dobrze jak kocham słońce, a z tej góry będę miał bliżej do jego promieni. Ziemie są tu bardzo urodzajne. Tu zostaniemy i założymy osadę dla mego ludu. Trudno było Lechowi opuścić brata, ale wiedział, że w końcu i on znajdzie swoje miejsce. Po kilku dniach pożegnał Czecha, przypomniał o przysiędze jaką złożyli jeszcze z Rusem, iż pewnego dnia się spotkają i ruszył w dalszą podróż. Po wielu dniach rozbili obóz i zaczęli przygotowywać posiłek. Lech rozejrzał się po okolicy. Ujrzał rzeki pełne ryb, bory pełne zwierzyny i ziemie nie mniej żyzne jak te Czecha i Rusa. Spojrzał na swoich ludzi, dostrzegł ich zmęczenie ciągła podróżą i tak do nich przemówił. Nadszedł kres naszej podróży. Czuję, iż to jest nasze miejsce i tu powinniśmy zostać. Tu założymy naszą osadę. Ludzie ucieszyli się bo byli już bardzo strudzeni, jednak pragnęli, aby bóstwa dały im znak, iż jest to faktycznie koniec ich podróży. W tym też momencie gdzieś z góry rozległ się głośny okrzyk. Słowianie unieśli głowy, aby zobaczyć skąd on dobiega i ujrzeli wielkiego białego orła lądującego w gnieździe na szczycie ogromnego dębu. Widok zapierał dech w piersiach. Biel piór ptaka odcinała się pięknie na tle czerwieni nieba i zachodzącego właśnie słońca. Nikt nie miał wątpliwości, iż jest to znak na który czekali. W miejscu w którym rozbili obóz zbudowano gród. Na cześć ptaka, który zakończył ich wędrówkę nadano osadzie kształt orlego gniazda i nazwano Gnieznem, zaś biały orzeł na tle czerwieni stał się godłem rodu Lecha, a później całego państwa polskiego, któremu ów ród dał swój początek. 20
Polskie legendy wierszem: O Lechu, Czechu i Rusie Wiele lat temu w pięknej krainie żyło trzech braci, a tak mieli na imię: pierwszy to Lech, drugi Rus ostatni zaś Czech. Zawsze i wszędzie chodzili we trzech. Łowili razem ryby w jeziorze, marzyli, by kiedyś zobaczyć morze, jeździli również na polowania w lasy, gdzie żyła złocista łania. Nadeszły jednak gorsze czasy opustoszały jeziora, opustoszały lasy, puste były również pola nastała dla Słowian wielka niedola. Wtedy trzej bracia razem krzyknęli: Czas nam wyruszyć z tej pustej kniei! Wszyscy więc opuścili rodzinne domy, ruszyli w świata dalekie strony. Wędrowali cierpliwie długie tygodnie, szukając miejsca, by móc żyć godnie. Aż wreszcie znaleźli piękną krainę, a w niej rozległą, zieloną równinę. Było tam mnóstwo błękitnych rzek. Rozejrzał się Rus i tak braciom rzekł: Tutaj bracia się rozejdziemy, ja z moim ludem tu zostaniemy. I zaczął Rus budować osadę nową Zaś braci pożegnał przed dalszą drogą. Lech oraz Czech długo rozważali, w którą stronę będą wędrowali. Czech kochał przestrzeń, rześkie powietrze, Spojrzał na niebo i tak bratu rzecze: Zobacz jak słońce ogrzewa cudnie idźmy za słońcem, wprost na południe. Ruszyli raźnie i czuli, że są coraz bliżej miejsca, gdzie słońce wspina się najwyżej. Wkrótce dotarli do wielkiej góry, góry, której szczyt skrywały chmury, zielone łąki jej stopy ozdabiały i żyzne pola, a na nich złote łany. Ja Lechu tutaj z ludem pozostanę i tam nieopodal nasza osada stanie. I zaczął Czech budować grodzisko, ciesząc się wielce, że ma niebo blisko. Dobrze Lechowi było w Czecha obozie lecz czuł nieustannie, że czas mu w drogę. Pożegnał więc brata i ruszył ze swym ludem szukając swej ziemi z coraz większym trudem. Postanowił przejść góry, przemierzał lasy, przekraczał rzeki i równin bezkresy. 21
Podróż męczyła dzielny lud Lecha. Czy ich ojczyzna, gdzieś na nich czeka? Rozejrzał się wódz, lasy pełne zwierza, rzeki pełne ryb, piękne pojezierza. Zwołał więc swój lud i tak do nich rzecze: Zbudujemy tu gród, co na to powiecie?" Mądrość przemawia Lechu przez Twe usta. Czy dostaniemy jeszcze przychylność od bóstwa I w tym momencie na tle czerwonego nieba opadł biały orzeł na sam czubek drzewa. To właśnie znak od bóstwa naszego zbudujmy gród w postaci gniazda orlego. Gród powstał piękny, mocny i wspaniały, a orzeł i czerwień jego symbolem się stały. Wiele lat później z ziem Lecha państwo utworzono, a kraj, który powstał, Polską nazwano. 22
23
24
25
JÓZEF PIŁSUDSKI Dziś poznacie niezwykłą osobę związaną z historią naszego kraju. Był taki smutny czas w historii naszej Ojczyzny, gdy na ponad sto lat utraciła swoją niepodległość. Trzy wielkie państwa: Austria, Prusy, Rosja podzielili Polskę miedzy siebie. Chcieli aby Polacy zapomnieli, że mówią po polsku i nie wolno im było używać polskich symboli narodowych flagi, godła. A za mówienie po polsku polskie dzieci były karane. Nasi przodkowie próbowali walczyć. Trwało to aż 100 lat. Polacy nigdy nie zrezygnowali z walki o wolność. Niepodległość nasi przodkowie odzyskali pod wodzą Józefa Piłsudskiego 11 listopada 1918 roku. Gdy był małym dzieckiem, mama mówiła do niego Ziuk. Mama czytała chłopcu o Polsce, o tym że jest to wielki i silny kraj. Jak miał 7 lat obiecał sobie, że jak dorośnie to wywalczy dla Polski niepodległość. W trakcie wielkiej wojny wyjechał z Polski i poza jej granicami utworzył Legiony Polskie czyli wojsko składające się z Polaków. Wrócił z nimi do naszego kraju i wspólnie z żołnierzami wywalczyli dla nas niepodległość. Był to dzień 11 listopada 1918 roku. Za swoje zasługi został mianowany pierwszym Naczelnikiem Państwa Polskiego i pierwszym Marszałkiem Polski. Był również tatą miał dwie córki Wandę i Jadwigę. Józef Piłsudski miał swojego ulubionego konia klacz kasztankę. Żołnierze mówili na swojego wodza Dziadek bo miał ogromne wąsy. Lubił on słodycze, placek ze śliwkami i bardzo słodką herbatę. 26
27
28
ZBIÓR WIERSZY I PIEŚNI PATRIOTYCZNYCH Władysław Bełza Katechizm polskiego dziecka Kto ty jesteś? Polak mały! Jaki znak twój? Orzeł biały! Gdzie ty mieszkasz? Między swymi! W jakim kraju? W polskiej ziemi! Czym ta ziemia? Mą ojczyzną! Czym zdobyta? Krwią i blizną! Czy ją kochasz? Kocham szczerze! A w co wierzysz? W Polskę wierzę! Beata Szurowska Polskie skarby Ma Polska trzy skarby bezcenne, rzecz oczywista, to hymn narodowy, godło i sztandar-flaga ojczysta Biało-czerwona flaga powiewa na polskim niebie, z nią w ręku nasi przodkowie walczyli o wolność dla ciebie. Hymn narodowy z dumą śpiewało polskie wojsko, z radością się go uczymy dla ciebie, kochana Polsko. A biały orzeł z godła spogląda pełen powagi, to symbol polskiego zwycięstwa, wolności i odwagi. T. Kubiak Róże Agaty" Posadziła Agata w ogrodzie dwie róże. Róże rosły i rosły, dziś obie są duże. Obie pięknie zakwitły ze słońcem w koronkach. Jedna róża jest biała, a druga czerwona. Nim Agata dwie róże do bukietu zerwie zapytajcie, co znaczy biel róży i czerwień. L. Wiszniewski 11 Listopada Dzisiaj wielka jest rocznica Jedenasty Listopada!... Tym, co zmarli za ojczyznę Hołd wdzięczności Polska składa. 29
Im to bowiem zawdzięczamy wolność, mowę polską w szkole, to, że tylko z ksiąg historii poznajemy dziś niewole. Uroczyście biją dzwony w mieście flagi rozwinięto i me serce się raduje że obchodzę polskie święto. Czesław Janczarski Piękna jest nasza ziemia Piękna jest nasza ziemia przejrzysty nad nią błękit. Piękna jest nasza mowa, i pieśni i piosenki. Piękna jest nasza Wisła od gór dalekich do morza. Piękne są nasze dęby, topole, sosny i brzozy. Piękna jest nasza szkoła i piękna zieleń boiska. Strumień jest piękny i łąka, i zboża fala złocista. I piękna jest Warszawa w blasku neonów i okien, i szybki lot odrzutowca, co ginie pod obłokiem. Piękny jest Biały Orzeł, piękna jest biel i czerwień. Piękna nasza Ojczyzna, kochać będziemy cię wiernie. Włodzimierz Domeradzki Ojczyzna Wszystko dokoła: Dom i przedszkole, Fabryczne dymy, Żelazna kolej... Kwiaty przy oknie, klon koło bramy, Słoneczny uśmiech Kochanej mamy... I las, co cieniem Dzieci zaprasza- Wszystko to Polska, Ojczyzna nasza! Czesław Janczarski Barwy ojczyste Powiewa flaga Gdy wiatr się zerwie A na tej fladze Biel jest i czerwień, Czerwień to miłość, Biel serce czyste... Piękne są nasze Barwy ojczyste Przybyli ułani Przybyli ułani pod okienko Pukają, wołają wpuść panienko O Jezu, a cóż to za wojacy 30
Otwieraj, nie bój się, to Czwartacy. Przyszliśmy napoić nasze konie Za nami piechoty całe błonie. O Jezu, a dokąd Bóg prowadzi? Warszawę odwiedzić byśmy radzi. Gdy zwiedzim Warszawę już nam pilno Zobaczyć to nasze stare Wilno. Panienka te wrota otworzyła Ułanów na nocleg zaprosiła. O, mój rozmarynie O, mój rozmarynie rozwijaj się O, mój rozmarynie rozwijaj się Pójdę do dziewczyny, pójdę do jedynej Zapytam się A jak mi odpowie: nie kocham się A jak mi odpowie: nie kocham cię Ułani werbują, strzelcy maszerują Zaciągnę się. Dadzą mi konika cisawego, Dadzą mi konika cisawego I ostrą szabelkę, i ostrą szabelkę Do boku mego. A kiedy już wyjdę na wiarusa A kiedy już wyjdę na wiarusa Pójdę do dziewczyny, pójdę do jedynej Po całusa. A gdy mi odpowie nie wydam się A gdy mi odpowie nie wydam się Hej, tam kule świszczą i bagnety błyszczą Poświęcę się. Pójdziemy z okopów na bagnety Pójdziemy z okopów na bagnety Bagnet mnie ukłuje, śmierć mnie pocałuje Ale nie ty. Marsz Pierwszej Brygady Legiony to żołnierska nuta Legiony to straceńców los Legiony to żołnierska buta Legiony to ofiarny los. My, pierwsza brygada Strzelecka gromada. Na stos rzuciliśmy Nasz życia los Na stos, na stos. O, ileż mąk, ileż cierpienia O ileż krwi, wylanych łez. Pomimo to nie ma zwątpienia Dodawał sił wędrówki kres 31
My, pierwsza brygada krzyczeli, żeśmy stumanieni Nie wierząc nam, że chcieć to móc Leliśmy krew osamotnieni, A z nami był nasz drogi Wódz. My, pierwsza brygada. Nie chcemy już od was uznania Ni waszych mów, ni waszych łez Już skończył się czas kołatania Do waszych serc, do waszych kies My, pierwsza brygada Piechota Nie noszą lampasów i szary ich strój Nie noszą ni srebra, ni złota Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój Piechota, ta szara piechota. Maszerują strzelcy, maszerują karabiny błyszczą, szary strój A przed nimi drzewce salutują Bo za naszą Polskę idą w bój. Idą, a w słońcu kołysze się stal Wojenko, wojenko Wojenko, wojenko Cóżeś ty za pani Że za tobą idą, że za tobą idą Chłopcy malowani Chłopcy malowani, Sami wybierani Wojenko, wojenko Wojenko, wojenko Cóżeś ty za pani? Na wojence ładnie Kto Boga uprosi Żołnierze strzelają Żołnierze strzelają Pan Bóg kule nosi. Lecą kule, lecą Lecą kule żwawo która cię dogoni, która cię dogoni To zapłacisz krwawo. Wojenko, wojenko Co za moc jest w tobie Kogo ty pokochasz, Kogo ty pokochasz Pokochasz zimnym leży grobie. 32
To wszystko Polska Wszędzie, gdzie słychać naszą piosenkę W mieście ogromnym, we wsi maleńkiej To wszystko Polska Mieszkamy wszyscy, wszyscy w domu ojczystym. Płyną piosenki swojskie i znane Wisłą i Odrą, Bugiem i Sanem To wszystko Polska Mieszkamy wszyscy w domu ojczystym. Czy nam śpiewają górskie potoki Czy wiatr od morza pędzi obłoki To wszystko Polska Mieszkamy wszyscy w domu ojczystym. Rota Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród Nie damy pogrześć mowy Polski my naród, polski ród rólewski szczep piastowy Nie damy, by nas gnębił wróg. Tak nam dopomóż Bóg Tak nam dopomóż Bóg. Do krwi ostatniej kropli z żył Bronić będziemy ducha Aż się rozpadnie w proch i pył rzyżacka zawierucha Twierdzą nam będzie każdy próg Tak nam dopomóż Bóg Tak nam dopomóż Bóg Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz Ni dzieci nam germanił Orężny wstanie hufiec nasz Duch będzie nam hetmanił Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg Tak nam dopomóż Bóg Tak nam dopomóż Bóg. 33