NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie Szczecin, dnia lipca 2009 r. LSZ-41031-02/2009 P/09/042 Zarząd Uzdrowiska Kamień Pomorski Spółka z o.o. w Kamieniu Pomorskim WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie skontrolowała w Uzdrowisku Kamień Pomorski Spółka z o.o. w Kamieniu Pomorskim (Spółka) przebieg restrukturyzacji i przygotowania Spółki do prywatyzacji w latach 2006-2008. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 23 czerwca 2009 r., NajwyŜsza Izba Kontroli na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Zarządowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działania Spółki w badanym zakresie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości. NIK pozytywnie ocenia uregulowanie stanu prawnego wszystkich 15 nieruchomości gruntowych Spółki, dla których załoŝono Księgi Wieczyste. Stwierdzone uchybienia, polegające na nieujęciu w ewidencji księgowej środków trwałych i w Księdze Środków Trwałych 2 budynków (garaŝowego i magazynu) oraz niewykreśleniu z ewidencji księgowej zlikwidowanego budynku (magazyn bielizny), zostały w toku kontroli usunięte. W jej trakcie Spółka wystąpiła do Sądu Rejonowego w Kamieniu Pomorskim o sprostowanie oznaczenia nieruchomości (przypisanie Hotelu uzdrowiskowego Dąbrówka do KW 5676 zamiast do KW 18311) oraz powierzchni pól borowinowych, która wg KW 4747 wynosiła 44.7234 m 2 zamiast 43.7234 m 2. Zbycie w latach 2006-2008 ośmiu nieruchomości gruntowych niezabudowanych i zabudowanych o łącznej powierzchni 19.086 m 2 nastąpiło w trybie przetargowym i poprzedzone było sporządzeniem operatów szacunkowych, jak równieŝ uzyskaniem niezbędnych opinii i zgody organów Spółki. 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 ze zm. ul. Św. Jacka OdrowąŜa 1, 71-420 Szczecin tel.: (0-91) 423 17 76, fax: (0-91) 422 45 81, e-mail: LSZ@nik.gov.pl
2 W latach 2006-2008 Spółka osiągała zysk na działalności gospodarczej w wysokości 393 tys. zł - w 2006 r., 507 tys. zł w 2007 r. i 253 tys. zł w 2008 r.. Zysk w 2006 r., przy stracie na sprzedaŝy towarów i produktów (działalności podstawowej) wynoszącej 364 tys. zł, uzyskano głównie w wyniku sprzedaŝy nieruchomości. W badanym okresie strata na sprzedaŝy usług uzdrowiskowych wynosiła w 2006 r. - 873 tys. zł, 2007 r. - 297 tys. zł i w 2008 r. - 460 tys. zł. Podstawową przyczyną niezadowalającej efektywności finansowej ze sprzedaŝy tych usług, zdaniem Delegatury NIK, były niekorzystnie dla Spółki relacje pomiędzy: a) średnim kosztem osobodnia, a ceną wynegocjowaną z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ) za jeden osobodzień, która w 2006 r. była niŝsza o 9,60 zł od kosztu osobodnia (69,60 zł), w 2007 r. o 5,20 zł (70,20 zł) i w 2008 r. o 10,20 zł (80,23 zł) 2. W tym czasie cena usług świadczonych na warunkach komercyjnych była wyŝsza od kosztów osobodnia o 42,40 zł w 2006 r., 54,80 zł w 2007 r. i 48,80 zł w 2008 r.; b) liczbą miejsc (osobodni) sprzedanych NFZ (faktycznie wykorzystanych) w poszczególnych latach oraz sprzedanych na warunkach komercyjnych. W 2006 r. na łączną liczbę sprzedanych 95.276 osobodni, sprzedaŝ na warunkach komercyjnych wynosiła 12.013 (12,6% ogółu), w 2007 r. odpowiednio 107.694 i 9.035 (8,4%), a w 2008 r. - 132.064 i 8.482 (6,4%); c) liczbą miejsc zakontraktowanych przez NFZ i miejsc faktycznie sprzedanych. Skutkiem tzw. niedojazdów (na które Spółka nie miała wpływu) były utracone z tego tytułu przychody, które w 2006 r. wynosiły 280,3 tys. zł (4.672 osobodni x 60 zł), w 2007 r. - 89,2 tys. zł (1.373 x 65 zł), a w 2008 r. - 444,2 tys. zł (6.346 x 70 zł). W okresie objętym kontrolą Spółka nie opracowywała i nie realizowała programów restrukturyzacyjnych. Jednak, oprócz wyprzedaŝy zbędnych nieruchomości, Spółka podejmowała działania w celu dostosowania wielkości zatrudnienia do potrzeb kadrowych, wynikających z zawartych kontraktów. Po spadkach średniorocznego zatrudnienia w 2006 r. o 8,19 osób (o 5,7% w porównaniu do 2005 r.) i w 2007 r. o 6,23 (o 4,6%), w 2008 r. odnotowano zwiększenie zatrudnienia o 4,11 (3,2%). Wzrost ten spowodowany był znacznym, bo wynoszącym 11.782 zwiększeniem liczby oferowanych miejsc (osobodni) o 7,4% w stosunku do 2007 r. oraz wzrostem o 24.370 osobodni (22,6%) faktycznego wykorzystania miejsc. Na wniosek Zarządu, Nadzwyczajne Walne Zebranie Wspólników (NWZW) uchwałą nr 1 z 16.12.2005 r. podwyŝszyło kapitał zakładowy Spółki o 2.600 tys. zł (do 8.650 tys. zł), z przeznaczeniem tych środków na sfinansowanie zadania inwestycyjnego pod nazwą; Modernizacja Sanatorium Uzdrowiskowego Chrobry. W latach 2006-2009 (I kw.) ze środków pochodzących z dokapitalizowania wydatkowano 1.488,4 tys. zł (57,2% kwoty ogółem). 2 Średnia cena osobodnia w kontraktach z NFZ nie obejmowała dopłat pacjentów sanatoryjnych.
3 W stosunku do rocznych planów realizacji zadań modernizacyjnych wystąpiły opóźnienia, zwłaszcza dotyczące: remontu dachu (planowanego na 2006 r.), modernizacji 24 pokoi i pomieszczeń towarzyszących (2006 r.), bazy zabiegowej (2007 r.), ocieplenia ścian zewnętrznych II piętra (2006 r.), elewacji budynku (2008 r.) oraz wymiany okien na jednej kondygnacji budynku (2008 r.). Z zadań tych do kwietnia 2009 r. wykonano jedynie remont dachu. Pewnym usprawiedliwieniem opóźnień było m.in. przeciągające się postępowanie o zamówienie publiczne na remont dachu (przeprowadzono łącznie 5 postępowań, z których 4 uniewaŝniono), oraz wykonywanie remontów wewnątrz budynku bez wyłączenia go z eksploatacji. W 2009 r. zaplanowano wykonanie prac na kwotę 1.198,5 tys. zł (wykorzystanie dokapitalizowania w 100%), obejmujących m.in. zakończenie remontu dachu, wymianę okien, modernizację pomieszczeń oraz wymianę sieci ciepłowniczej. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia nieprzestrzeganie w trakcie realizacji ww. zadania inwestycyjnego niektórych postanowień ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych 3 (pzp). W związku z modernizacją sanatorium Chrobry, Spółka w latach 2005-2008 przeprowadziła łącznie 10 postępowań o zamówienia publiczne w trybie ustawy pzp, obejmując nimi 5 zadań (dostawy i roboty budowlane). Oprócz braku udokumentowania dotyczącego zamieszczania ogłoszeń o postępowaniach i ich wynikach w siedzibie i na stronie internetowej zamawiającego, podczas prowadzonych postępowań stwierdzono nieprzestrzeganie przepisów ustawy pzp polegające na: 1) niezłoŝeniu, wymaganych przepisami art. 17 ust. 2 ustawy pzp, oświadczeń (druk ZP-11) przez osoby wykonujące czynności w postępowaniu, co stwierdzono w przypadku 4 postępowań prowadzonych w trybie: a) przetargu nieograniczonego o wartości poniŝej 60.000 euro (umowa z 25.11.2005 r. o wartości 53.234,91 zł netto, 64.946,59 zł brutto) na wykonanie wewnętrznej instalacji gazowej w kotłowni Chrobry. Oświadczenia nie złoŝył ówczesny Zarząd Spółki (Prezes i Członek Zarządu), zatwierdzający wynik postępowania i podpisujący umowę; b) przetargu nieograniczonego o wartości poniŝej 60.000 euro (umowa z 20.07.2005 r. o wartości 170.197,16 zł netto 207.640,54 zł brutto) na wykonanie remontu 12 pokoi sanatoryjnych wraz z łazienkami oraz dwóch łazienek w apartamentach sanatorium Chrobry. Oświadczenia nie złoŝył ówczesny Prezes Spółki, zatwierdzający wynik postępowania i podpisujący umowę; 3 Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.
4 c) zapytania o cenę (umowa z 16.05.2006 r. o wartości 33.152 zł netto, 40.445,44 zł brutto) na dostawę łóŝek z materacami i przekładkami higienicznymi do sanatorium Chrobry. Oświadczenia nie złoŝył ówczesny Prezes Spółki, zatwierdzający wynik postępowania i podpisujący umowę oraz kierownik komisji przetargowej; d) zapytania o cenę (umowa z 21.12.2005 r. o wartości 54.218 zł netto, 66.145,96 zł brutto) na dostawę i montaŝ wyposaŝenia meblowego do 12 pokoi sanatoryjnych w sanatorium Chrobry. Oświadczenia nie złoŝył ówczesny Prezes Spółki, zatwierdzający wynik postępowania i podpisujący umowę, 2) niesporządzeniu, wymaganych przepisami art. 96 ust. 1 ustawy pzp, protokołów (na drukach ZP-2/WR) z przeprowadzonych 2 postępowań prowadzonych w trybie z wolnej ręki na: a) wykonanie dodatkowych robót (umowa z 29.12.2005 r. na kwotę 112,191,36 zł netto, 136.873,46 zł brutto); b) remont dachu (zaproszenie z 17.09.2007 r. - postępowanie uniewaŝniono z uwagi na wyŝszą zaoferowaną cenę od kwoty przeznaczonej na realizację zadania). Zgodnie z przepisami art. 97 ust. 1 ustawy pzp zamawiający zobowiązany jest przechowywać protokół z postępowania przez okres 4 lat od dnia zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia. Obowiązek sporządzenia protokołu postępowania dotyczył równieŝ postępowań uniewaŝnionych, 3) udzieleniu zamówienia w trybie z wolnej ręki (umowa z 29.12.2005 r. o wartości 112.191 zł netto, 136.873,46 zł brutto) na roboty dodatkowe dotychczasowemu wykonawcy realizującemu remont 12 pokoi sanatoryjnych wraz z łazienkami oraz dwóch łazienek w apartamentach sanatorium Chrobry. W tym przypadku naruszono przepisy art. 67 ust. 1 pkt. 5 ustawy pzp, gdyŝ nie zachodziły okoliczności (wymienione w przepisach art. 67 ustawy pzp) umoŝliwiające udzielenie dotychczasowemu wykonawcy robót budowlanych zamówienia dodatkowego w trybie z wolnej ręki. Ponadto wynagrodzenie ustalono w wys. 65,9% pierwotnego zamówienia (170.197,16 zł netto 207.640,54 zł brutto), podczas gdy jednym z warunków udzielenia zamówienia w trybie z wolnej ręki, była wartość dodatkowego zamówienia nieprzekraczającego łącznie 20% wartości realizowanego zamówienia (od 11.06.2007 r. - 50%). Dokonując wydatków ze środków finansowych z dokapitalizowania, Spółka w II kwartale 2007 r. 3-krotnie zamówiła (ostatnie zamówienie z 6 czerwca 2007 r.) w jednej firmie, bez przeprowadzenia postępowania o zamówienie publiczne, dostawę mebli do pokoi kuracyjnych o łącznej wartości 9.244,13 euro (40.554 zł netto, 49.475,88 zł brutto). W tym przypadku podzieliła zamówienie na części (z 6.04.2007 r. - 4.535,22 euro, z 10.04.2008 r. - 2.425,80 euro i z 6.0.6.2007 r. - 2.283,11 euro), naruszając przepisy art. 32 ust. 2 ustawy pzp. Zgodnie z obowiązującymi do 10.06.2007 r. przepisami art. 4 pkt 8 ustawy pzp, obowiązek stosowania przepisów tej ustawy nie dotyczył zamówień, których wartość nie przekraczała kwoty 6.000 euro.
5 Zarząd Spółki, mimo obowiązku wynikającego z uchwały nr 1 NWZW, nie przedłoŝył Ministerstwu Skarbu Państwa rocznego sprawozdania Zarządu Spółki z modernizacji sanatorium Chrobry za 2006 r., jak równieŝ nie poddał tego sprawozdania badaniu biegłego rewidenta. Niezgodnie ze stanem faktycznym wykazał w sprawozdaniach za 2006 i 2007 r. kwoty wydatkowane ze środków na dokapitalizowanie. Za 2006 r. wykazano kwotę wyŝszą o 89,93 zł (zamiast 650.461,31 zł podano 650.551,24 zł), a za 2007 r. wyŝszą o 763,72 zł (zamiast 78.670,70 zł wykazano 77.906,98 zł). Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnioskuje o: 1. Podjęcie działań zmierzających do zwiększenia efektywności finansowej sprzedaŝy usług uzdrowiskowych. 2. WdroŜenie procedury eliminującej przypadki nieprzestrzegania wymogów ustawy Prawo zamówień publicznych - w trakcie prowadzonych postępowań o udzielenie takich zamówień. 3. Terminowe i rzetelne realizowanie obowiązków sprawozdawczych. Stosownie do art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego Zarząd ma prawo zgłosić do Dyrektora Delegatury NIK w Szczecinie umotywowane zastrzeŝenia w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W przypadku nieskorzystania z tego prawa NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie, stosownie do art. 62 ust. 1 ustawy o NIK oczekuje od Zarządu - w terminie miesięcznym od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego - informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o podjętych działaniach na rzecz ich realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały w sprawie ich rozpatrzenia.