NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie

Transkrypt

1 NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie Szczecin, dnia 5 sierpnia 2010 r. LSZ /2010 P/10/167 tekst ujednolicony Pan Piotr Krzystek Prezydent Miasta Szczecin WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie przeprowadziła kontrolę w zakresie sprawowania przez Urząd Miasta Szczecin (zwany dalej Urzędem) nadzoru nad funkcjonowaniem StraŜy Miejskiej w Szczecinie w okresie od r. do dnia zakończenia kontroli, tj. do r. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu r., i omówione na naradzie pokontrolnej w dniu r., NajwyŜsza Izba Kontroli na podstawie art. 60 ust. 1 ustawy o NIK przekazuje Panu Prezydentowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia sprawowanie przez Urząd nadzoru nad funkcjonowaniem StraŜy Miejskiej. Zakres funkcjonowania StraŜy Miejskiej w Szczecinie (StraŜ), utworzonej w 1991 r., i przekształconej w 1993 r. w jednostkę budŝetową, określony został regulaminem organizacyjnym uchwalonym w 2006 r. przez Radę Miasta Szczecin NIK negatywnie ocenia brak przypisania obowiązku i określenia form sprawowania przez jednostki organizacyjne Urzędu nadzoru nad funkcjonowaniem StraŜy. Obowiązek prowadzenia przez Pana Prezydenta takiego nadzoru określony został przepisem art. 9 ust. 1 ustawy o straŝach gminnych 3 oraz zapisany w 3 ust. 1 pkt. 1 regulaminu StraŜy. Mimo, iŝ 1 Ustawa z dnia r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz ze zm.). 2 Uchwała nr LX/1127/06 Rady Miasta Szczecin z dnia 25 lipca 2006 r. 3 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o straŝach gminnych (Dz.U. Nr 123, poz. 779 ze zm.). ul. Św. Jacka OdrowąŜa 1, Szczecin tel.: , fax: , LSZ@nik.gov.pl

2 według wyjaśnień udzielonych w toku kontroli, Pan Prezydent osobiście nadzorował działalność StraŜy, to jednak tego faktu nie określono w regulaminie organizacyjnym Urzędu, co było sprzeczne z dyspozycją art. 33 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym 4 stanowiącym, iŝ organizację i zasady funkcjonowania urzędu określa regulamin, nadany w drodze zarządzenia. NIK negatywnie ocenia brak przeprowadzenia przez Urząd w latach kontroli funkcjonowania StraŜy (poza jedyną kontrolą w 2010 r. dotyczącą wyłącznie wybranych zagadnień prawa pracy), które pozwoliłyby na wykrycie oraz wyeliminowanie ewentualnych nieprawidłowości w funkcjonowaniu StraŜy. Przeprowadzona równolegle przez NIK kontrola funkcjonowania StraŜy Miejskiej 5 wykazała między innymi nieprawidłowości dotyczące: prowadzenia działań egzekucyjnych, przetwarzania i ochrony danych osobowych, rozpatrywania wniosków o udzielenie ulg w spłacie naleŝności z tytułu grzywien oraz przeprowadzania zamówień publicznych. W Urzędzie nie sporządzano udokumentowanych analiz: otrzymywanych comiesięcznych sprawozdań z wyników działań StraŜy; realizacji porozumień o współpracy StraŜy z Policją i innymi instytucjami; postępowania mandatowego prowadzonego przez StraŜ (dotyczącego np. liczby i wartości nałoŝonych mandatów oraz wpłat naleŝności Miasta z tytułu grzywien nałoŝonych gotówkowymi mandatami karnymi). Nadzór nad funkcjonowaniem StraŜy ograniczono głównie do przyjmowania sprawozdań z wyników działań straŝy, sporządzania okresowych ocen pracy Komendanta, oraz bieŝących spotkań z Komendantem StraŜy. Zdaniem NIK, nie stanowi to skutecznego sposobu sprawowania nadzoru oraz utrudnia rzetelną ocenę funkcjonowania StraŜy. Prawidłowy nadzór nad funkcjonowaniem straŝy powinien obejmować zarówno kontrole okresowe i sprawdzające jak równieŝ ocenę działalności jednostki, w szczególności w zakresie: realizacji zadań statutowych, gospodarki finansowej oraz prawidłowości gospodarowania mieniem. Konieczność prowadzenia takiego nadzoru, zdaniem NIK wynika między innymi z faktu, iŝ dotyczy to działalności jednostki odpowiedzialnej za realizację jednego z głównych zadań własnych samorządu porządku publicznego oraz utrzymania czystości w gminie, jak i ze skali wydatków ponoszonych ze środków publicznych na funkcjonowanie StraŜy, które rocznie wynosiły ponad 7,0 mln złotych. 2. NIK negatywnie ocenia brak prowadzenia w Urzędzie egzekucji naleŝności Miasta z tytułu grzywien nałoŝonych przez straŝników mandatami karnymi, co było niezgodne 4 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.). 5 Protokół kontroli StraŜy Miejskiej w Szczecinie podpisany przez Komendanta StraŜy w dniu 5 lipca 2010 r. 2

3 z obowiązkiem określonym przepisem art ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji 6. NIK negatywnie ocenia równieŝ brak prowadzenia w Urzędzie ewidencji naleŝności i wpływów z powyŝszego tytułu. Było to sprzeczne z obowiązkiem w tym zakresie określonym przepisem 3 rozporządzenia w sprawie sposobu dokumentacji i ewidencji grzywien za wykroczenia 7. Faktyczne prowadzenie ewidencji i przygotowanie tytułów wykonawczych (poza ich podpisaniem) oraz prowadzenie egzekucji naleŝności Miasta, w sposób nieformalny powierzono pracownikom StraŜy, co wykraczało poza obowiązki określone w art. 10 ustawy o straŝach gminnych i w regulaminie organizacyjnym. W Urzędzie nie określono zasad windykacji i egzekucji naleŝności z tytułu grzywien nakładanych przez straŝników w drodze mandatu karnego. Obowiązujące procedury windykacji nie obejmowały zasad dochodzenia naleŝności z tytułu grzywien, które w latach zasiliły budŝet Miasta kwotą 2.579,7 tys. zł. 3. NIK negatywnie ocenia nielegalnie podpisywanie w okresie od r. do r. przez Dyrektorów Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności Urzędu (WZKiOL) tytułów wykonawczych dotyczących ,30 zł naleŝności z tytułu grzywien. Rzeczone tytuły (przygotowane przez StraŜ) podpisywane były zostały przez Waldemara Przybylskiego i Witolda Daniłkiewicza bez właściwego upowaŝnienia. Udzielone przez Pana Prezydenta upowaŝnienia dotyczyły spraw naleŝących do właściwości WZKiOL, które nie obejmowały jednak wystawiania tytułów dotyczących naleŝności z grzywien nakładanych przez straŝników w drodze mandatu karnego. Właściwe upowaŝnienia wystawione zostały dopiero w dniu r. W konsekwencji, w okresie od dnia 11 lipca do dnia 7 października 2008 r., wstrzymano egzekucję naleŝności w łącznej kwocie ,54 zł. Brak wszczęcia egzekwowania w tym okresie naleŝności było sprzeczne z treścią 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji 8, według którego po bezskutecznym upływie terminu zapłaty wierzyciel wystawia tytuł wykonawczy. 6 Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2005 r., Nr 229, poz ze zm.) 7 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia r. w sprawie sposobu dokumentacji i ewidencji grzywien za wykroczenia, ściąganych w postępowaniu mandatowym, oraz organów właściwych w sprawach rozprowadzania i rozliczania bloczków mandatowych (Dz.U. Nr 131, poz. 663). 8 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. nr 137, poz ze zm.). 3

4 NIK negatywnie ocenia równieŝ upowaŝnienie przez Pana Prezydenta w dniu 3 lipca 2008 r. Komendanta StraŜy do wystawiania i podpisywania tytułów wykonawczych w celu dochodzenia naleŝności budŝetu Miasta z tytułu grzywien nałoŝonych mandatami karnymi, które naruszało art. 19 ust. 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. PowyŜsze upowaŝnienie do czasu zakończenia kontroli nie zostało cofnięte. Komendant StraŜy nie wystawił na mocy ww. upowaŝnienia Ŝadnego tytułu wykonawczego. 4. NIK negatywnie ocenia sposób i formę rozpatrywania wniosków osób ukaranych mandatami o udzielenie ulg w spłacie grzywien. W okresie od 1 stycznia 2008 r. do dnia kontroli wpłynęły do Urzędu 24 wnioski osób ukaranych o ulgi w spłacie naleŝności. Pan Prezydent, bez merytorycznego rozpatrzenia wniosków udzielił wnioskodawcom pisemnych odpowiedzi odmownych, które uzasadniono brakiem prawnych moŝliwości zastosowania ulg. Powołanie się na brak podstaw prawnych ich rozpatrzenia było niezgodne z przepisami obowiązujących w tym okresie ustaw o finansach publicznych 9 oraz postanowieniami uchwały Rady Miasta określającej zasady umarzania takich wierzytelności 10. Jednocześnie udzielenie odmownych odpowiedzi niemających formy aktu władczego organu (np. decyzji lub postanowienia) pozbawiło wnioskujących prawa do złoŝenia odwołania do sposobu załatwienia sprawy. NIK nie podziela wyjaśnień złoŝonych w toku kontroli, iŝ powyŝsza nieprawidłowość dotyczy tylko 24 wniosków o zastosowanie ulgi w spłacie naleŝności Miasta. Pogłębiane zaufania społeczności lokalnej do władz samorządowych, zgodnie z przepisami art. 7 i 8 Kpa 11, wymaga podejmowania wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia kaŝdej sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. 5. NIK nie wnosi uwag do sposobu rozpatrzenia przez Urząd 16 skarg złoŝonych na funkcjonowanie StraŜy (8 w 2008 r., 5 w 2009 r. oraz 3 skargi w I kwartale 2010 r.). Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnioskuje o: 9 Obowiązującego do dnia r. przepisem art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz ze zm.) oraz od dnia r. przepisem art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240). 10 Uchwała nr XIX/505/08 Rady Miasta Szczecin z dnia 26 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania wierzytelności Gminy Miasto Szczecin i jej jednostek organizacyjnych z tytułu naleŝności pienięŝnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy Ordynacja podatkowa oraz udzielania innych ulg w spłacie tych naleŝności, a takŝe wskazania organów do tego uprawnionych. 11 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U z 2000 r., Nr 98, poz ze zm.) 4

5 1. Przypisanie obowiązku i określenie w regulaminie organizacyjnym Urzędu form nadzoru nad funkcjonowaniem StraŜy Miejskiej, 2. Sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem StraŜy oraz wykonywanie kontroli jej funkcjonowania przez uprawnione jednostki organizacyjne Urzędu. 3. W porozumieniu ze StraŜą przejęcie przez Urząd dokumentacji i czynności związanych z ewidencją wpływów i naleŝności z tytułu grzywien nałoŝonych w drodze mandatu karnego oraz prowadzeniem ich egzekucji. 4. Uregulowanie trybów windykacji i egzekucji naleŝności z tytułu grzywien nałoŝonych przez StraŜ mandatami karnymi. 5. Merytoryczne rozpatrywanie wniosków osób ukaranych mandatami karnymi o umorzenie naleŝności lub zastosowanie ulg w ich spłacie zgodnie z obowiązującymi przepisami. NajwyŜsza Izba Kontroli na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK oczekuje od Pana Prezydenta, w terminie miesięcznym od daty otrzymania niniejszego wystąpienia, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o podjętych działaniach na rzecz ich realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia przysługuje Panu Prezydentowi prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Szczecinie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 5