Aplikacja obsługi metadanych GeoNetwork instrukcja użytkownika

Spis treści Ogólne informacje o dokumencie 1 Odbiorcy dokumentacji 1 Zakres przedmiotowy dokumentacji 1 GeoNetwork - komponenty systemu i ich wykorzystanie 2 Aplikacja prezentacji metadanych 2 2 Użytkownik publiczny (niezalogowany) 3 Interfejs aplikacji 3 Wyszukiwanie metadanych 4 Wyszukiwanie proste 4 Wyszukiwanie zaawansowane 4 Prezentacja i przeglądanie wyników wyszukiwania Edytor metadanych 5 9 Logowanie 9 Interfejs panelu edytora metadanych 9 Tworzenie nowych metadanych 10 Przeglądanie i edycja metadanych 12 Import pojedynczych metadanych 13 Zarządzanie danymi użytkownika 15 Zmiana hasła 15 Edycja informacji dotyczących użytkownika 16 Zarządzanie kategoriami i katalogami Administrator 16 19 Interfejs panelu administratora 19 Metadane i wzorce 20 Wyszukiwanie metadanych 21 Transferowanie praw własciciela 21 Zarządzanie schematami/profilami metadanych 22 ii

Zarządzanie wzorcami Zarządzanie importem metadanych 23 24 Masowy import metadanych 24 Zarządzanie harvestingiem 25 Zarządzanie ustawieniami katalogu 27 Ustawienia i informacje systemowe 27 Ustawienia serwera CSW 28 Pozostałe funkcje 30 Zarządzanie użytkownikami i grupami użytkowników 30 Zarządzanie użytkownikami 31 Zarządzanie grupami użytkowników 31 Tezaurusy i systemy klasyfikacji 32 Zarządzanie kategoriami 32 Zarządzanie tezaurusem 33 Ustawienia indeksu 33 Lokalizacja 33 Indeks a iii

1.2 Zakres przedmiotowy dokumentacji 1 Ogólne informacje o dokumencie 1 W rozdziale tym zostały zawarte ogólne informacje o dokumencie. 1.1 Odbiorcy dokumentacji Niniejszy dokument zawiera informacje dotyczące aplikacji GeoNetwork - środowiska umożliwiającego zarządzanie informacją przestrzenną, zaprojektowanego tak, aby zapewnić dostęp do metadanych dla geo-referowanych baz danych i materiałów kartograficznych. Dokument zawiera instrukcje, przeznaczone dla: użytkowników niezalogowanych (publicznych), użytkowników zalogowanych, posiadających uprawnienia do edycji metadanych (edytorów), użytkowników zalogowanych, posiadających pełne uprawnienia do zarządzania zarówno metadanymi, jak również samą aplikacją (administratorów). 1.2 Zakres przedmiotowy dokumentacji Dokumentacja ta jest instrukcją obsługi użytkowników publicznych, edytorów i administratorów usługi GeoNetwork, umożliwiającej wyszukiwanie i obsługę metadanych. 1

2.2 2 GeoNetwork - komponenty systemu i ich wykorzystanie GeoNetwork składa się z dwóch komponentów: aplikacji prezentacji metadanych i aplikacji obsługi Korzystanie z ich funkcjonalności odbywa się za pośrednictwem przeglądarki WWW. metadanych. Dostęp do aplikacji prezentacji metadanych posiada każdy użytkownik (zalogowany oraz niezalogowany), mający dostęp do usługi. Dostęp do aplikacji obsługi metadanych, poza dostępem do usługi, wymaga zalogowania ze strony użytkownika. W związku z tym, dostęp do aplikacji obsługi mają edytor metadanych oraz administrator. Dane logowania otrzymać można od administratora systemu. 2 2.1 Aplikacja prezentacji metadanych Aplikacja prezentacji metadanych umożliwia szybkie i wygodne wyszukiwanie oraz przeglądanie metadanych. Przejrzysty interfejs zapewnia łatwą i intuicyjną pracę z aplikacją. Opis wszystkich funkcji aplikacji prezentacji metadanych zawarty został w kolejnych rozdziałach. 2.2 umożliwia dodawanie, usuwanie oraz aktualizację metadanych danego zasobu. Wszystkie czynności wykonywane są w oparciu o międzynarodowe standardy ISO oraz zgodnie z wymaganiami dyrektywy INSPIRE. 2

3.2 Wyszukiwanie metadanych 3 Użytkownik publiczny (niezalogowany) Użytkownik publiczny (niezalogowany) posiada dostęp do wszystkich funkcji aplikacji prezentacji metadanych. Zostały one opisane w niniejszym rozdziale. 3.1 Interfejs aplikacji Interfejs aplikacji prezentacji metadanych przedstawiony został na rysunku 1. 3 Rysunek 1 Interfejs podzielony został na sekcje i oznaczony cyframi. Opis poszczególnych sekcji znajduje się poniżej: Sekcja 1 - do wyboru są dwie zakładki: "Strona startowa" oraz "Mapa". Opisane poniżej sekcje 2, 3, 4 znajdują się w zakładce "Strona startowa". Zawartość zakładki "Mapa" zostanie opisana w dalszej części dokumentacji. Sekcja 2 - znajduje się tu pole tekstowe do wyszukiwania prostego wraz z przyciskami do zatwierdzenia wyszukiwania i wyczyszczenia pola tekstowego. Poniżej znajdują się odnośniki umożliwiające otwarcie sekcji wyszukiwania zaawansowanego, okna pomocy oraz okna informacji o GeoNetwork. Sekcja 3 - umożliwia użytkownikowi zalogowanie i późniejsze przejście do aplikacji obsługi metadanych w panelu administratora. Sekcja 4 - rozwijane menu pozwala na wybór języka używanego w GeoNetwork. Obok znajduje się przycisk pomocy. 3

3.2 Wyszukiwanie metadanych Wyszukiwanie zaawansowane 3.2 Wyszukiwanie metadanych Zapewnienie działania usługi wyszukiwania metadanych jest podstawowym zadaniem realizowanym przez GeoNetwork. Zgodnie z dyrektywą INSPIRE, usługi wyszukiwania muszą być darmowe i ogólnodostępne. 3.2.1 Wyszukiwanie proste Wyszukiwane proste realizowane jest przy pomocy pola tekstowego, w które należy wpisać dowolną frazę dotyczącą metadanych zbiorów danych, serii danych lub serwisów (Rysunek 2) Po wpisaniu szukanej frazy należy kliknąć przycisk "Szukaj". Rysunek 2 3.2.2 Wyszukiwanie zaawansowane Wyszukiwanie zaawansowane umożliwia szczegółowe określenie parametrów szukanych metadanych. Kliknięcie odnośnika "Zaawansowane" skutkuje wywołaniem okna wyszukiwania zaawansowanego (Rysunek 3). Rysunek 3 Kryteria wyszukiwania zaawansowanego podzielone są na cztery sekcje. W pierwszej sekcji (1), po prawej stronie, wprowadzić można takie parametry, jak: tytuł, streszczenie, słowa kluczowe, hasła ze słownika GEMET, organizacja (odpowiedzialne za ustanowienie, zarządzanie, prowadzenie i dystrybucję zasobu), kategorię zasobu, rodzaj reprezentacji przestrzennej, skalę oraz typ zasobu (zbiór, seria, usługa). W drugiej sekcji (2) sekcji można określić na mapie zakres przestrzenny szukanego zasobu. Sekcja trzecia (3) umożliwia wskazanie zakresu dat dla utworzenia, modyfikacji i publikacji metadanych. Dodatkowo można 4 3

3.3 Prezentacja i przeglądanie wyników wybrać opcję wyszukiwania rozproszonego, określić domyślne sortowanie wyników wyszukiwania oraz wybrać język wyszukiwanych metadanych. Czwarta sekcja (4) związana jest z dyrektywą INSPIRE. Parametrami możliwymi do określania są: aneks INSPIRE (I, II, III), typ usługi, klasyfikacja usług danych INSPIRE, temat danych INSPIRE oraz status walidacji. Dodatkowo można wyszukać metadane powiązane z INSPIRE, zaznaczając tą opcję w kryteriach wyszukiwania. 3.3 Prezentacja i przeglądanie wyników wyszukiwania Po przeprowadzonym wyszukiwaniu (kliknięciu przycisku "Szukaj") wyniki wyświetlane są w zakładce "Lista" w sposób przedstawiony na rysunku 4. 3 Rysunek 4 Po lewej stronie przedstawiona jest mapa, na której zaznaczony jest obszar opracowania wybranego obiektu z listy. Poniżej, również po lewej stornie, wyniki wyszukiwania podzielone są na odpowiednie kategorie. Lista rekordów wyszukanych metadanych znajduje się w centralnej części okna. Każdy wynik wyszukiwania jest tu opisany za pomocą tytułu, streszczenia (abstraktu) oraz słów kluczowych. Dodatkowo po prawej stronie wyświetlany jest podgląd graficzny zasobu, jeśli ten jest dostępny. Możliwa jest zmiana sortowania według kryterium dostępnego na liście w menu "Sortuj wg". Ponadto, użytkownik może zmienić sposób wyświetlania wyników wyszukiwania na jeden z trzech dostępnych, poprzez wybór odpowiedniego przycisku. Przyciski te (Rysunek 5) znajdują się w panelu, w prawej górnej części okna wynikowego. Rysunek 5 5

3.3 Prezentacja i przeglądanie wyników Każdy rekord z listy wyników można zaznaczyć za pomocą "checkbox-a", znajdującego się obok tytułu. Takie zaznaczenie aktywuje opcje, dostępne w menu "Inne akcje" (Rysunek 6). Z poziomu tego menu można wyeksportować rekord metadanych do pliku (formaty ZIP, CSV, PDF) lub dodać zaznaczony rekord jako warstwę mapy (zakładka "Mapa"). Rysunek 6 Po wskazaniu kursorem myszy rekordu na liście wyników wyszukiwania, po lewej od tytułu rekordu aktywuje się wcześniej niewidoczny przycisk menu "Akcje" (Rysunek 7). Z jego poziomu można przejść do widoku szczegółowego danego rekordu ("Wyświetl"), wyświetlić dany obszar na poglądowej mapie ("Zbliż do"), zapisać metadane w postaci języka XML lub RDF oraz wyeksportować rekord metadanych do pliku PDF lub ZIP. 3 Rysunek 7 W celu wyświetlenia widoku szczegółowego wyszukanych metadanych należy wybrać opcję "Wyświetl" z opisanego wcześniej menu "Akcje" lub kliknąć w tytuł danego rekordu metadanych. Pełna zawartość pliku metadanych jest otwierana w nowej zakładce. Dane wyświetlone są w widoku podstawowym, który w każdej chwili można zmienić za pomocą wyboru rodzaju widoku z listy w menu "Tryb widoku". Fragment wyświetlonego pliku metadanych w widoku INSPIRE przedstawiono na rysunku 8, a czerwoną ramką zaznaczono wybrany tryb widoku INSPIRE. 6

3.3 Prezentacja i przeglądanie wyników Rysunek 8 Po prawej stronie od menu "Tryb widoku" znajduje się menu "Akcje", które zawiera takie same funkcje jak to opisane wyżej, znajdujące się na zakładce wyników wyszukiwania. Użytkownik może ponadto skorzystać z przycisków, znajdujących się po prawej stronie, na belce menu (Rysunek 9). Za ich pomocą użytkownik może: wydrukować plik metadanych w określonym wcześniej trybie widoku (ikona drukarki), dodać komentarz do wybranego pliku metadanych (ikona koperty), włączyć/wyłączyć podpowiedzi (ikona książki). Rysunek 9 Każdy plik metadanych posiada unikalny numer, dzięki któremu możliwa jest jego jednoznaczna identyfikacja. W zakładce "Mapa", na wybranym podkładzie mapowym, może być wyświetlony zakres przestrzenny pliku metadanych. Po wyborze opcji "Zbliż do" z menu "Akcje" następuje automatyczne przejście na zakładkę "Mapa". Zakładkę "Mapa" przedstawiono na rysunku 10. 7 3

3.3 Prezentacja i przeglądanie wyników Rysunek 10 3 8

4.2 Interfejs panelu edytora metadanych 4 Edytor metadanych Edytor posiada dostęp do funkcji aplikacji prezentacji metadanych, tak jak użytkownik publiczny (wyszukiwanie, wyświetlanie), a także do części funkcji aplikacji obsługi metadanych. W tym rozdziale zostały opisane rozszerzone, względem użytkownika publicznego, funkcjonalności. 4.1 Logowanie W celu uzyskania dostępu do aplikacji obsługi metadanych (dostęp do panelu administracyjnego) konieczne jest przejście procesu logowania. W tym celu należy podać nazwę użytkownika oraz hasło i kliknąć przycisku "Logowanie" w sekcji logowania (Rysunek 10). Rysunek 10 Po zalogowaniu Użytkownik (edytor) uzyskuje dostęp do panelu administracyjnego. Panel otworzy się po kliknięciu przycisku "Administracja" (Rysunek 11). Rysunek 11 4 4.2 Interfejs panelu edytora metadanych Panel edytora metadanych, czyli panel administracyjny pozbawiony części funkcjonalności, umożliwia m.in. tworzenie, import, przeglądanie metadanych, a także zarządzanie danymi własnego konta. Wygląd interfejsu panelu edytora metadanych pokazany jest na rysunku 12. 9

4.3 Tworzenie nowych metadanych Rysunek 12 W górnej części dostępny jest panel menu (Rysunek 13), za pomocą którego zalogowany użytkownik może: wrócić na stronę główną w celu wyszukiwania metadanych (zakładka "Strona główna"), wysłać wiadomość do zarządzającego systemem za pomocą dedykowanego formularza (zakładka "Skontaktuj się z nami"), wyświetlić listę przydatnych linków do stron m.in. z dokumentacją środowiska/usługi GeoNetwork czy z standardami ISO (zakładka "Linki"), wyświetlić informacje o środowisku/usłudze GeoNetwork (zakładka "O..."), wyświetlić pomoc (zakładka "Pomoc"). 4 Rysunek 13 4.3 Tworzenie nowych metadanych W celu stworzenia nowego pliku metadanych należy, będąc w panelu administratora, wybrać opcję "Nowe metadane" w sekcji "Metadane & Wzorzec" (Rysunek 14) 10

4.3 Tworzenie nowych metadanych Rysunek 14 Po kliknięciu tej opcji należy w nowo otwartym oknie wybrać szablon dla tworzonych metadanych oraz określić odpowiednią grupę. Okno wyboru przedstawiono na rysunku 15. Rysunek 15 Po wyborze szablonu pojawia się formatka, którą uzupełniamy danymi wprowadzanego zasobu. Na pasku menu, znajdującym się u góry, dostępna jest m.in. funkcja zmiany widoku wyświetlanej formatki. Domyślnie włączony jest widok zgodny z dyrektywą INSPIRE. Po wprowadzeniu informacji o zasobie do formatki, całość można zapisać. Z przyciskiem "Zapisz i sprawdź" powiązana jest dodatkowa funkcja walidacji zapisywanego pliku. Raport walidacji wyświetlany jest po prawej stronie okna w sekcji "Raport walidacji". Cała formatka przedstawiony jest na rysunku 16. 4 11

4.4 Przeglądanie i edycja metadanych Rysunek 16 4.4 Przeglądanie i edycja metadanych Przeglądanie zasobu metadanych przez użytkownika zalogowanego (edytora, administratora), po operacji wyszukiwania, wygląda tak samo, jak w przypadku użytkownika publicznego. Zalogowany użytkownik posiada jednak dodatkowe możliwości, opisane w niniejszym podrozdziale. Dodatkowe funkcjonalności są dostępne z poziomu listy wyników wyszukiwania, wyświetlonej po przeszukaniu zasobu według wybranych kryteriów. Po wskazaniu kursorem myszy rekordu na liście wyników wyszukiwania, po lewej od tytułu rekordu aktywuje się wcześniej niewidoczny przycisk "Akcje". Po kliknięciu w ten przycisk, w rozwijanym menu pojawiły się nowe opcje (Rysunek 17): Edytuj - po wybraniu tej opcji zalogowany użytkownik zostanie przeniesiony na formatkę edycji metadanych. Wygląda tak samo i posiada takie same funkcje, jak formatka do tworzenia nowych metadanych (Rysunek 16). Usuń - opcja ta służy do usunięcia danego rekordu metadanych. Inne akcje, a w nim: - Powiel - kopiowanie wybranego rekordu. - Utwórz dziecko - utworzenie pokrewnych metadanych względem wybranego rekordu. - Uprawnienia - nadawanie uprawnień. - Status - sprawdzenie statusu wybranego rekordu. - Rozpocznij wersjonowanie - określenie wersji wybranego rekordu metadanych. - Kategorie - określenie kategorii rekordu metadanych. 12 4

4.5 Import pojedynczych metadanych Rysunek 17 Zalogowany użytkownik może przejść do przeglądania i ewentualnej edycji metadanych również z poziomu panelu administracyjnego. Odnośniki, służące do tego celu znajdują się w sekcji "Metadane & Wzorzec" panelu (Rysunek 18) i są to: Moje metadane - przejście do metadanych utworzonych przez zalogowanego użytkownika. Metadane katalogu - przejście do wszystkich metadanych danego katalogu. Zebrane metadane - przejście do wszystkich zapisanych metadanych. Wzorce katalogu - wyświetlenie wzorców danego katalogu metadanych. 4 Rysunek 18 4.5 Import pojedynczych metadanych Poza tworzeniem nowych metadanych, użytkownik zalogowany (edytor, administrator) może importować istniejące rekordy metadanych z plików XML lub MEF. Odpowiednie do tego celu narzędzie znajduje się w panelu administracyjnym, w sekcji "Import, export i harvesting" (Rysunek 19). W celu przejścia do funkcji importu należy kliknąć "Wstaw metadane". 13

4.6 Zarządzanie danymi użytkownika Rysunek 19 Po przejściu do okna importu, należy określić jego parametry. Należy w tym miejscu określić: w jakim trybie importowany będzie rekord metadanych (z pliku czy kopiowany/wklejany), jakiego typu będzie to plik (XML, MEF), w przypadku importu z pliku, należy wskazać ścieżkę do pliku; w przypadku trybu kopiuj/wklej należy wkleić treść rekordu metadanych (np. w języku XML), zaznaczyć wybraną opcję w sekcji "Importowanie", wybrać odpowiedni arkusz stylów, określić, czy rekord metadanych ma być poddany walidacji, określić rodzaj, wybrać grupę i kategorię importowanego rekordu. Okno importu i zawarte w nim opcje przedstawiono na rysunku 20. 4 Rysunek 20 14

4.6 Zarządzanie danymi użytkownika Edycja informacji dotyczących 4.6 Zarządzanie danymi użytkownika Zarządzanie danymi użytkownika zalogowanego możliwe jest przy wykorzystaniu narzędzi, znajdujących się w panelu administracyjnym, w sekcji "Użytkownicy i grupy" (Rysunek 21). Rysunek 21 4.6.1 Zmiana hasła Zalogowany użytkownik może zmienić swoje bieżące hasło na dowolne inne. W tym celu należy wybrać opcję "Zmień hasło" w sekcji "Użytkownicy i grupy". Po przejściu do okna zmiany hasła (Rysunek 22) użytkownik może wykonać tą czynność. Najpierw należy podać obecnie używane hasło, a następnie wprowadzić nowe w dwóch kolejnych polach i kliknąć przycisk "Zapisz". Aby zrezygnować ze zmiany hasła należ kliknąć przycisk "Powrót". Rysunek 22 15 4

4.7 Zarządzanie kategoriami i katalogami 4.6.2 Edycja informacji dotyczących użytkownika Użytkownik zalogowany może uaktualnić dotyczące go informacje. Po wybraniu opcji "Zmień informacje dot. użytkownika" w panelu administracyjnym pojawia się formatka do edycji tych informacji. Uaktualnić można dane personalne, adresowe oraz jego powiązanie z istniejącymi w systemie grupami, co przedstawiono na rysunku 23. Rysunek 23 4 4.7 Zarządzanie kategoriami i katalogami W panelu administracyjnym, w sekcji "Tezaurusy, systemy klasyfikacji" (Rysunek 24) Edytor może zarządzać kategoriami (tylko przeglądanie) oraz katalogami (przeglądanie i edycja), występującymi w GeoNetwork. 16

4.7 Zarządzanie kategoriami i katalogami Rysunek 24 Po wybraniu opcji "Zarządzanie kategoriami" można przeglądać zapisane kategorie w postaci wpisów w bazie danych, co przedstawiono na rysunku 25. Kategorie metadanych można wykorzystać m.in. podczas wyszukiwania zaawansowanego. 4 17

4.7 Zarządzanie kategoriami i katalogami Rysunek 25 Wybór opcji "Zarządzanie katalogami" umożliwia przeglądanie i edycję zawartości katalogów, występujących w GeoNetwork. Okno pokazane po wyborze tej opcji, wraz z wybranym katalogiem "Strona odpowiedzialna", został przedstawiony na Rysunku 26. Rysunek 26 4 18

5.1 Interfejs panelu administratora 5 Administrator Administrator posiada dostęp do wszystkich narzędzi GeoNetwork. Może korzystać z funkcji aplikacji prezentacji metadanych, tak jak użytkownik publiczny, a także z wszystkich funkcji aplikacji obsługi metadanych. W tym rozdziale zostały opisane rozszerzone, względem użytkownika publicznego i edytora, funkcjonalności. 5.1 Interfejs panelu administratora Administrator to zalogowany użytkownik, posiadający uprawnienia do wszystkich narzędzi w GeoNetwork. Po zalogowaniu na konto administracyjne, interfejs panelu administracyjnego jest rozszerzony w stosunku do panelu dostępnego dla konta edytora metadanych. Cały panel administracyjny został przedstawiony na rysunku 27. 5 19

5.2 Metadane i wzorce Wyszukiwanie metadanych Rysunek 27 5.2 Metadane i wzorce 5 Po zalogowaniu na konto administratora, sekcja "Metadane & Wzorzec" w panelu administracyjnym jest rozszerzona o dodatkowe narzędzia, opisane w niniejszym podrozdziale. 20

5.2 Metadane i wzorce Transferowanie praw własciciela 5.2.1 Wyszukiwanie metadanych Administrator ma dostęp do tych samych narzędzi wyszukiwania metadanych, co pozostali użytkownicy. Może jednak dodatkowo wyszukiwać puste lub nieużywane metadane. Dostęp do tego narzędzia możliwy jest z poziomu panelu administracyjnego, w sekcji "Metadane & Wzorzec" (Rysunek 27). Rysunek 27 Po kliknięciu "Szukaj nieużywanych" następuje przejście do okna, w którym należy określić różnicę czasu między utworzeniem metadanych i ich ostatnią modyfikacją (Rysunek 28). Po kliknięciu przycisku szukaj zostanie wyświetlona lista metadanych, spełniająca podany warunek. Rysunek 28 5.2.2 Transferowanie praw własciciela Podczas gdy zachodzi potrzeba transferu praw jednego użytkownika (właściciela metadanych) na drugiego, wówczas można skorzystać z funkcji "Transferuj prawa właściciela". Jest ona dostępna w panelu administracyjnym, w sekcji "Metadane & Wzorzec" (Rysunek 28). Rysunek 28 Po wyborze tej opcji należy wybrać "Edytora źródłowego" z listy, a następnie określić grupę i edytora docelowego. W celu wykonania operacji transferu praw właściciela należy kliknąć odpowiedni przycisk "Transfer", co przedstawiono na rysunku 29. 21 5

5.2 Metadane i wzorce Zarządzanie schematami/profilami Rysunek 29 5.2.3 Zarządzanie schematami/profilami metadanych Metadane w GeoMetWork są opisywane przez schematy/profile. Określają on strukturę rekordu metadanych oraz zapewniają dane pomocnicze i funkcje do wykorzystania schematu/profilu w GeoMetWork. Administrator ma możliwość ich dodawania, aktualizowania i usuwania. Funkcje te są dostępne w panelu administracyjnym (Rysunek 30). Rysunek 30 Funkcja "Dodaj schemat/profil metadanych" umożliwia dodanie nowego schematu/profilu, zapisanego jako archiwum zip lub dostępnego jako zasób online. Po wybraniu tej opcji otwiera się formatka (Rysunek 31), na której należy podać nazwę dodawanego schematu oraz określić źródło schematu. Aby dodać schemat należy kliknąć przycisk "Dodaj". Rysunek 31 5 Funkcja "Uaktualnij schemat/profil metadanych" umożliwia aktualizacje zapisanych schematów/profili metadanych. Po wybraniu tej opcji otwiera się formatka (Rysunek 32), na której należy wybrać z listy schemat/profil do aktualizacji, a następnie wskazać ścieżkę lub adres URL do archiwum schematu. Aby uaktualnić wybrany schemat należy kliknąć przycisk "Uaktualnij". 22

5.2 Metadane i wzorce Zarządzanie wzorcami Rysunek 32 Funkcja Usuń schemat/profil metadanych umożliwia usunięcie zapisanych schematów/profili metadanych. Po wybraniu tej opcji otwiera się formatka (Rysunek 33), na której należy wybrać z listy schemat/profil do usunięcia. Aby usunąć wybrany schemat należy kliknąć przycisk "Usuń". Rysunek 33 5.2.4 Zarządzanie wzorcami Użytkownik zalogowany jako administrator może zarządzać wzorcami metadanych. Dostęp do tej funkcji jest możliwy w sekcji "Metadane & Wzorzec" (Rysunek 34). 5 Rysunek 34 23

5.3 Zarządzanie importem metadanych Masowy import metadanych Funkcja "Sortuj wzorce" umożliwia określenie kolejności wzorców na liście podczas tworzenia nowego rekordu metadanych. Po wybraniu tej opcji otwiera się formatka (Rysunek 35), na której należy ustawić kolejność wyświetlania wzorców, poprzez złapanie danego wpisu i upuszczenie go w odpowiednim miejscu. W celu zapisu sortowania należy kliknąć przycisk "Zapisz", aby powrócić do panelu administracyjnego należy kliknąć przycisk "Powrót". Funkcja "Dodaj wzorce", dostępna pod przyciskiem o tej samej nazwie, pozwala użytkownikowi wybrać szablony metadanych z dowolnego schematu i dodać je do katalogu. Należy zaznaczyć jeden lub kilka schematów i kliknąć przycisk "Dodaj wzorce" (Rysunek 35). Rysunek 35 Przycisk "Dodaj przykładowe metadane" umożliwia dodanie przykładowych metadanych (np. na potrzeby ćwiczeń), zgodnych z zaznaczonym schematem/schematami. 5.3 Zarządzanie importem metadanych Administrator, z poziomu panelu administracyjnego, może: importować metadane w postaci pojedynczych rekordów (tak jak Edytor - rozdział "Import pojedynczych metadanych"), przeprowadzić masowy import z wybranego katalogu, importować metadane poprzez harvesting. Funkcje te dostępne są w sekcji "Import, export i harvesting", co przedstawiono na rysunku 36. Rysunek 36 5.3.1 Masowy import metadanych W celu przeprowadzenia masowego importu metadanych należy wybrać opcję "Masowy import" w panelu administracyjnym. Następuje wtedy przejście na stronę (Rysunek 37), na której należy określić parametry importu masowego, takie jak: 5 Katalog - jest to pełna ścieżka katalogu w systemie plików serwera. Typ pliku - należy tu określić jakiego rodzaju rekord metadanych będzie importowany (XML, MEF), Importowanie - należy zaznaczyć wybraną opcję, która pozwoli określić w jaki sposób nadawany będzie identyfikator UUID. 24

5.3 Zarządzanie importem metadanych Zarządzanie harvestingiem StyleSheet - należy wybrać odpowiedni arkusz stylów. Waliduj - należy określić, czy rekord metadanych ma być poddany walidacji. Przypisz do wybranego katalogu - należy określić, czy importowane metadane mają zostać przypisane do danego katalogu. Rodzaj, Grupa, Kategoria - należy określić rodzaj, wybrać grupę i kategorię importowanych metadanych. Rysunek 37 5.3.2 Zarządzanie harvestingiem Funkcja "harvesting" umożliwia połączenie ze zdalnym serwerem CSW i pobieranie rekordów metadanych, które spełniają warunki określone w zapytaniu. Dostęp do tej funkcji możliwy jest z poziomu panelu administracyjnego, w sekcji "Import, export i harvesting". Po wybraniu opcji "Zarządzanie Harvesting-iem" otwarte zostaje okno zarządzania z panelem przycisków, za pomocą których administrator może kontrolować tą funkcję (Rysunek 38). Rysunek 38 W wyświetlonym oknie zarządzania harvesting-iem wyświetlona jest lista utworzonych połączeń i podstawowe informacje na ich temat. Znajdujące się poniżej przyciski mają następujące zastosowanie: Aktywuj - uruchomienie zatrzymanego połączenia. 5 Deaktywuj - zatrzymanie zaplanowanego użycia danego połączenia (nie zostanie zatrzymane od razu). Uruchom - natychmiastowe uruchomienie połączenia (przydatne np. podczas testów działania). Usuń - usunięcie wszystkich zaznaczonych połączeń. Klonuj - utworzenie kopii istniejącego połączenia. 25

5.4 Zarządzanie ustawieniami katalogu Powrót - powrót do panelu administracyjnego. Dodaj - dodanie nowego połączenia. Odśwież - odświeżenie wyświetlanych w oknie informacji na temat połączeń. Historia - wyświetlenie historii danego połączenia. W celu dodania nowego połączenia, należy kliknąć przycisk "Dodaj". Następnie należy wybrać rodzaj połączenia z listy (Rysunek 39) i kliknąć przycisk "Dodaj". Rysunek 39 W wyświetlonym oknie uzupełnić należy parametry połączenia, m.in. adres serwera, z którym ma zostać nawiązane połączenie. Przykładowe okno przedstawiono na rysunku 40. Rysunek 40 5 Po uzupełnieniu parametrów i kliknięciu "Zapisz" nowe połączenie zostanie dodane do listy w oknie zarządzania harvesting-iem. 26

5.4 Zarządzanie ustawieniami katalogu Ustawienia i informacje systemowe 5.4 Zarządzanie ustawieniami katalogu Opcje dostępne w sekcji "Ustawienia katalogu" w panelu administracyjnym (rysunek 40) umożliwiają zarządzanie GeoNetwork-iem. Rysunek 40 5.4.1 Ustawienia i informacje systemowe Wybór opcji "System - konfiguracja" umożliwia zmianę parametrów działania systemu. Fragment zawartości okna, które otwiera się po wybraniu tej opcji, przedstawiono na Rysunku 40. 5 Rysunku 40 27

5.4 Zarządzanie ustawieniami katalogu Ustawienia serwera CSW Po wybraniu opcji "System - informacje" wyświetlone zostaną zaawansowane informacje o ustawieniach GeoMetWork. Fragment okna otwartego po wybraniu tej opcji zostało przedstawione na rysunku 41. Rysunek 41 5.4.2 Ustawienia serwera CSW Wybór opcji "CSW Server" w sekcji "Ustawienia katalogu" pozwala na przejście do okna zarządzania. W tym miejscu administrator może konfigurować serwer CSW oraz wykonać testy działania serwera zgodne ze specyfikacją CSW ISO. Okno konfiguracji przedstawiono na rysunku 42. 5 28

5.4 Zarządzanie ustawieniami katalogu Ustawienia serwera CSW Rysunek 42 W celu przeprowadzenia testu serwera należy wybrać opcję "CSW ISO Profile test", znajdującą się na dole okna. Okno po otwarciu przedstawiono na rysunku 43. Administrator może z tego miejsca wysłać przykładowe zapytanie do serwera CSW, aby sprawdzić, czy ten działa poprawnie, na podstawie otrzymanej odpowiedzi w oknie "Response". 5 Rysunek 43 Kolejną funkcją, związaną z serwerem CSW, jest możliwość utworzenia i konfiguracji wirtualnych serwerów. Po wyborze opcji "Konfiguruj punkt dostępu wirtualnego CSW" w sekcji "Ustawienia katalogu" panelu administracyjnego otwarte zostaje 29

5.5 Zarządzanie użytkownikami i grupami okno, zawierające listę utworzonych wirtualnych punktów dostępu CSW. Dodanie nowej pozycji do listy umożliwia przycisk "Dodaj usługę". W nowym oknie (Rysunek 44) należy określić parametry wirtualnego punktu dostępu CSW. Zapis umożliwia przycisk "Zapisz", a anulowanie operacji możliwe jest dzięki przyciskowi "Powrót". Rysunek 44 5.4.3 Pozostałe funkcje Pozostałymi funkcjami, dostępnymi w sekcji "Ustawienia katalogu" panelu administracyjnego, są: "Konfiguracja logo" - umożliwia zarządzanie wyświetlanym logo katalogu GeoNetwork, m.in. wyświetlanym dla metadanych zaimportowanych w procesie harvestingu (Rysunek 45). Rysunek 45 "Administracja Formatterem Metadanych" - umożliwia zarządzanie arkuszami stylów wyświetlanych metadanych. Pozwala na ingerencję w sposób prezentacji i przekształceń dokumentów. Plik XSL należy wczytać za pomocą narzędzia znajdującego się w oknie tej funkcji (Rysunek 46). Rysunek 46 "Statystyki wyszukiwania" - administrator może zobaczyć pełne statystyki, dotyczące wyszukiwania metadanych (Rysunek 47). Należą do nich m.in. najczęściej wyszukiwane słowa kluczowe, statystyki dotyczące ostatniego miesiąca, numer IP użytkowników szukających metadanych czy liczba przeprowadzonych wyszukiwań, z podziałem na wyszukiwanie proste i zaawansowane. Rysunek 47 5.5 Zarządzanie użytkownikami i grupami użytkowników Zarządzanie użytkownikami i grupami użytkowników przez administratora w GeoNetwork jest dostępne, dzięki narzędziom dostępnym w sekcji "Użytkownicy i grupy" w panelu administracyjnym (Rysunek 47). Rysunek 47 5 Koncepcja istnienia użytkowników i grup użytkowników w GeoNetwork polega na tym, że: użytkownik może być częścią więcej niż jednej grupy użytkowników, każdy użytkownik posiada swój własny profil użytkownika, użytkownik może posiadać tylko jeden profil użytkownika. 30

5.5 Zarządzanie użytkownikami i grupami Zarządzanie grupami użytkowników Kombinacja użytkowników i grup użytkowników określa jakie zadania może wykonywać użytkownik w systemie lub na konkretnych rekordach metadanych. 5.5.1 Zarządzanie użytkownikami Wybór opcji "Zarządzanie użytkownikami" powoduje otwarcie okna, w którym znajduje się lista wszystkich użytkowników, zarejestrowanych w GeoNetwork (Rysunek 48). Rysunek 48 W tym miejscu administrator może zapoznać się z podstawowymi informacjami o użytkownikach, takich jak: nazwa użytkownika, nazwisko, imię i nazwa profilu. W celu dodania nowego użytkownika, należy kliknąć przycisk "Dodaj użytkownika", znajdujący się użytkowników. Otwartą formatkę (Rysunek 49) należy uzupełnić danymi nowego użytkownika. poniżej listy Rysunek 49 Danymi obligatoryjnymi, które muszą zostać wypełnione, aby zapisać nowego użytkownika, są: nazwa użytkownika, hasło, nazwisko, imię, e-mail. Należy również określić w polu "Profil", czy nowy użytkownik ma być przypisany do grupy administracyjnej (zaznaczenie opcji "Is administrator?") czy do innej grupy dla poszczególnych ról w systemie. Przykładowo, dodając użytkownika z uprawnieniami Edytora metadanych, należy zaznaczyć odpowiednią grupę w polach ról "Zarejestrowany użytkownik", "edytor" i "Przeglądarka zawartości" (Rysunek 50). Rysunek 50 Dodawanie grup użytkowników zostało opisane w kolejnym rozdziale. W celu dodania nowego użytkownika należy kliknąć przycisk "Zapisz", znajdujący się na dole formatki. Następuje wtedy powrót do listy wszystkich zapisanych użytkowników. Z tego miejsca administrator ma możliwość, za pomocą dedykowanych przycisków (Rysunek 51), zarządzać użytkownikami. Rysunek 51 Przycisk "Edytuj" pozwala przejść do edycji danego użytkownika. Za pomocą przycisku "Resetuj hasło" administrator może zresetować hasło dostępu użytkownika. Przycisk "Usuń" umożliwia usunięcie danego użytkownika z systemu. 5.5.2 Zarządzanie grupami użytkowników 5 Wybór opcji "Zarządzanie grupami" powoduje otwarcie okna, w którym znajduje się lista wszystkich grup użytkowników, zarejestrowanych w GeoNetwork (Rysunek 52). 31

5.6 Tezaurusy i systemy klasyfikacji Zarządzanie tezaurusem Rysunek 52 W celu dodania nowej grupy użytkowników w GeoNetwork, należy kliknąć przycisk "Dodaj nową grupę". W nowej, otwartej formatce należy należy wprowadzić nazwę, opis oraz e-mail danej grupy (Rysunek 53). Rysunek 53 Kliknięcie przycisku "Zapisz" skutkuje zapisem nowej grupy w GeoNetwork i powrotem do listy wszystkich zapisanych grup. Z tego miejsca administrator może, przy wykorzystaniu dedykowanych przycisków, zarządzać istniejącymi grupami (Rysunek 54). Rysunek 54 Przycisk "Edytuj" umożliwia przejście do edycji danej grupy. Przycisk "Usuń" skutkuje usunięciem grupy z systemu. 5.6 Tezaurusy i systemy klasyfikacji W sekcji "Tezaurusy systemy klasyfikacji", w panelu administratora, możliwe jest zarządzanie takimi elementami GeoNetwork, jak: kategorie, tezaurusy i katalogi. Administrator posiada rozszerzone możliwości zarządzania wymienionymi wyżej elementami, w porównaniu do innych użytkowników zalogowanych. Zostały one opisane w tym rozdziale. 5.6.1 Zarządzanie kategoriami Zarządzanie kategoriami w przypadku administratora może polegać na przeglądaniu, dodawaniu nowych, edycji istniejących wpisów lub na ich usuwaniu. Jak wspomniano wcześniej, kategorie metadanych można wykorzystać m.in. podczas wyszukiwania zaawansowanego. Przeglądanie listy kategorii przez administratora wygląda tak samo, jak w przypadku edytora (rozdział "Zarządzanie kategoriami i katalogami). W celu zarządzania istniejącymi wpisami należy, po przejściu do opcji "Zarządzanie kategoriami", wykorzystać dedykowane przyciski, dostępne na formatce (Rysunek 54). Rysunek 54 Dodawanie nowego wpisu odbywa się poprzez wybór przycisku "Dodaj nową kategorię" i wpisanie nazwy nowej kategorii. W celu edycji istniejącego wpisu, należy wykorzystać przycisk "Edytuj", znajdujący się po lewej stronie od danego wpisu. 5 Usunięcie danego wpisu jest możliwe po kliknięciu przycisku "Usuń". 32

5.8 Lokalizacja 5.6.2 Zarządzanie tezaurusem Tezaurus jest listą słów lub pojęć z danej, specjalistycznej dziedziny wiedzy. W katalogu metadanych słowa z tezaurusa mogą być przypisane do rekordu metadanych (jako słowa kluczowe) w celu powiązania tego rekordu z jednym lub kilkoma pojęciami danej dziedziny. W GeoNetwork ten proces zachodzi podczas tworzenia lub edycji rekordu metadanych i może odnosić się do jednego lub więcej tezaurusów. W celu zarządzania tezaurusami, należy kliknąć opcję "Zarządzaj tezaurusem" w sekcji "Tezaurusy systemy klasyfikacji". W nowym oknie (Rysunek 55) wyświetlona jest lista zaimplementowanych tezaurusów. Rysunek 55 Administrator może dodać nowy tezaurus z pliku umieszczonego lokalnie na dysku komputera lub podając adres URL tezaurusa w sieci. Możliwe jest również dodanie pustego tezaurusa i jego późniejsze uzupełnianie. Opcje importu tezaurusa dostępne są pod przyciskiem "Dodaj" na pasku menu (Rysunek 56). Rysunek 56 Pozostałymi operacjami związanymi z tezaurusami, jakie administrator może wykonać, są: Usunięcie zaznaczonego tezaurusa z GeoNetwork, Pobranie zaznaczonego tezaurusa do pliku. Operacje te są dostępne pod przyciskami na pasku menu. 5.7 Ustawienia indeksu W sekcji "Ustawienia indeksu" administrator ma możliwość zarządzania indeksem Apache Lucene, wykorzystywanym przez GeoNetwork podczas wyszukiwania rekordów metadanych (Rysunek 57). Rysunek 57 Dostępne są opcje: "Przebuduj Lucene index", "Optimizuj Lucene index", "Przeładuj konfigurację Lucene" oraz "Wyczyść XLink Cache i przebuduj Index rekordów XLinks".Opcje przebudowania i optymalizacji indeksu Lucene mogą być czasochłonne i powinny być przeprowadzane podczas mniej intensywnego korzystania z GeoNetwork. 5.8 Lokalizacja W sekcji "Lokalizacja", w panelu administracyjnym dostępne są dwie funkcje: "Lokalizacja", "Test i18n". Funkcja "Lokalizacja" (Rysunek 58) służy do tłumaczenia na inne języki niektórych elementów interfejsu (Grupy, Kategorie, Operacje, Regiony). Z listy wyboru u góry należy wybrać, który element będzie edytowany. Panel po lewej stronie poniżej pozwala wybrać konkretną wartość do edycji. Po dokonaniu wyboru, w oknie po prawej stronie pojawi się nazwa w języku źródłowym (tylko do podglądu). Z kolei w oknie poniżej należy, po wyborze języka docelowego, wpisać poprawną, przetłumaczoną nazwę. 33 5

5.8 Lokalizacja Rysunek 58 Funkcja "Test i18n" generuje dokument, w którym w postaci graficznej przedstawione są elementy przetłumaczone na poszczególne języki, wykorzystywane w GeoNetwork, poprzez funkcję lokalizacji. Fragment takiego dokumentu przedstawiono na rysunku 59. Możliwe jest również wygenerowanie takiego dokumentu jako plik XML. Rysunek 59 5 34

6 Indeks Transferowanie praw własciciela 21 Tworzenie nowych metadanych 10 A U Administrator 19 Ustawienia i informacje systemowe 27 2 Ustawienia indeksu 33 Aplikacja prezentacji metadanych 2 Ustawienia serwera CSW 28 Użytkownik publiczny (niezalogowany) 3 E Edycja informacji dotyczących użytkownika 16 W Edytor metadanych 9 Wyszukiwanie metadanych 4, 21 Wyszukiwanie proste 4 G Wyszukiwanie zaawansowane 4 GeoNetwork - komponenty systemu i ich wykorzystanie 2 Z I Zakres przedmiotowy dokumentacji 1 Import pojedynczych metadanych 13 Zarządzanie danymi użytkownika 15 Interfejs aplikacji 3 Zarządzanie grupami użytkowników 31 Interfejs panelu administratora 19 Zarządzanie harvestingiem 25 Interfejs panelu edytora metadanych 9 Zarządzanie importem metadanych 24 Zarządzanie kategoriami 32 L Logowanie 9 Lokalizacja 33 Zarządzanie kategoriami i katalogami 16 Zarządzanie schematami/profilami metadanych 22 Zarządzanie tezaurusem 33 Zarządzanie ustawieniami katalogu 27 M Masowy import metadanych 24 Metadane i wzorce 20 Zarządzanie użytkownikami 31 Zarządzanie użytkownikami i grupami użytkowników 30 Zarządzanie wzorcami 23 Zmiana hasła 15 O Odbiorcy dokumentacji 1 Ogólne informacje o dokumencie 1 P Pozostałe funkcje 30 Prezentacja i przeglądanie wyników wyszukiwania 5 Przeglądanie i edycja metadanych 12 T Tezaurusy i systemy klasyfikacji 32 a