Wykład VI. Regulacja ekspresji genów w terapii genowej



Podobne dokumenty
TERAPIA GENOWA. dr Marta Żebrowska

Nowe oblicze RNA. Józef Dulak. Zakład Biotechnologii Medycznej Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytet Jagielloński

Application of antisense oligomers as therapeutic tools

TRANSLACJA II etap ekspresji genów

Badanie funkcji genu

Badanie funkcji genu

SESJA 3 STRUKTURA I FUNKCJE RNA WYKŁADY

Gdzie chirurg nie może - - tam wirusy pośle. czyli o przeciwnowotworowych terapiach wirusowych

Cardiovascular gene therapy: an application

października 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II

Wykład 10 Wytwarzanie i zastosowanie leków opartych na kwasach nukleinowych. Struktura ogólna nukleotydu. Wiązania fosfodiestrowe w DNA lub RNA

BIOLOGICZNE BAZY DANYCH (1) GENOMY I ICH ADNOTACJE

BIOLOGICZNE BAZY DANYCH (2) GENOMY I ICH ADNOTACJE. Podstawy Bioinformatyki wykład 4

Zasady i perspektywy terapii genowej

Marek Kudła. Rybozymy. RNA nośnik informacji i narzędzie katalizy enzymatycznej

WYKŁAD: Klasyczny przepływ informacji ( Dogmat) Klasyczny przepływ informacji. Ekspresja genów realizacja informacji zawartej w genach

Lecture VII Inhibitors of angiogenesis

Wykład 1. Od atomów do komórek

Marek Figlerowicz 1, Agata Tyczewska 1, Magdalena Figlerowicz 2

Badanie funkcji genu

Podstawy genetyki molekularnej

- - - Źródło zdjęcia: Plazmidy. Źródło zdjęcia:

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

Regulacja Ekspresji Genów

Analizy wielkoskalowe w badaniach chromatyny

CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Pracownia Informatyczna 1 PRACOWNIA INFORMATYCZNA 2018/2019 MAGDA MIELCZAREK 1

Wykład 14 Biosynteza białek

Glimmer umożliwia znalezienie regionów kodujących

Artykuł przeglądowy Review article

BIOINFORMATYCZNE TERNAPIE GENOWE

WYDZIAŁ BIOCHEMII, BIOFIZYKI I BIOTECHNOLOGII PRACOWNIA GENETYKI MOLEKULARNEJ I WIRUSOLOGII

Jak działają geny. Podstawy biologii molekularnej genu

Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych

Nowe strategie wykorzystania wektorów plazmidowych i wirusowych w terapii genowej

Choroby cywilizacyjne terapeutyczne zastosowania strategii antysensu

Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany

Mechanizmy kontroli rozwoju roślin. Rafał Archacki

Co to jest transkryptom? A. Świercz ANALIZA DANYCH WYSOKOPRZEPUSTOWYCH 2

Dane mikromacierzowe. Mateusz Markowicz Marta Stańska

słowa kluczowe: BCL-2, oligonukleotydy antysensowe (ASO), apoptoza, proliferacja komórek, lipofekcja.

Biotechnologia wczoraj, dziś,, jutro

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

TECHNIKI ANALIZY RNA TECHNIKI ANALIZY RNA TECHNIKI ANALIZY RNA

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma c j e ogólne

Mgr Mayank Chaturvedi

Wykład II. Wektory plazmidowe

BIOLOGICZNE BAZY DANYCH GENOMY I ICH ADNOTACJE. Pracownia Informatyczna 2

BIOINFORMATYKA. edycja 2016 / wykład 11 RNA. dr Jacek Śmietański

Zarówno u organizmów eukariotycznych, jak i prokariotycznych proces replikacji ma charakter semikonserwatywny.

Czy mamy dowody na pozalipidoweefekty stosowania statyn?

Nowoczesne systemy ekspresji genów

TRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów

Zawartość. Wstęp 1. Historia wirusologii. 2. Klasyfikacja wirusów

ODKRYCIE POLIMERAZY RNA IV

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn

Pro-tumoral immune cell alterations in wild type and Shbdeficient mice in response to 4T1 breast carcinomas

Wektory wirusowe. Wykład IV i V

Rok akademicki: 2014/2015 Kod: EIB BN-s Punkty ECTS: 3. Kierunek: Inżynieria Biomedyczna Specjalność: Bionanotechnologie

Białka szoku termicznego jako pozytywne i negatywne regulatory w raku piersi

Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF

Ekspresja białek w komórkach ssaczych

The Role of Maf1 Protein in trna Processing and Stabilization / Rola białka Maf1 w dojrzewaniu i kontroli stabilności trna

Biofizyka. 6. Kontrola procesów biomolekularnych. Michał Kurzyński Uniwersytet Adama Mickiewicza Wydział Fizyki. Receptors

Maks ilość. nr katalogowy/ okres gwarancji

Z A P Y T A N I E O F E R T O W E

nr katalogowy/ okres gwarancji Maks. ilość op. a 20ul 1 1

Terapia przeciwwirusowa istotne uwagi

ZNACZENIE RNA W REGULACJI EKSPRESJI GENÓW

WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU- 5 ECTS

studia stacjonarne, II stopnia

Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE

1. Biotechnologia i inżynieria genetyczna zagadnienia wstępne 13

Jednym z bardziej skutecznych kierunków terapii genowej. Wykorzystanie PNA w terapii genowej. Arkadiusz Kazula 1, Ewa Kazula 2.

dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny DOPING GENOWY 3 CIEMNA STRONA TERAPII GENOWEJ

Wektory DNA - klonowanie molekularne

Gen eukariotyczny. Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne

Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Lekarski. Udział mikrorna w procesie starzenia się ludzkich limfocytów T. Joanna Frąckowiak

DNA superhelikalny eukariota DNA kolisty bakterie plazmidy mitochondria DNA liniowy wirusy otrzymywany in vitro

Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi

Lek. mgr Mirosława Püsküllüoğlu Klinika Onkologii UJ CM

Terapia genowa. Autor: dr Artur Cieślewicz. Zakład Farmakologii Klinicznej.

Mechanizm interferencji RNA i wykorzystanie RNAi dla celów terapeutycznych. Mechanism of RNA interference and application of RNAi in therapy

INTERFERENCJA RNA MECHANIZM I MOŻLIWOŚCI TERAPEUTYCZNEGO WYKORZYSTANIA

1

Bioinformatyka wykład I.2009

Mgr Dorota Przybylska

POTENCJAŁ BIOTERAPEUTYCZNY TECHNOLOGII RNAi

Biologia molekularna wirusów. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT Nr 9/2016 STRATEGMED/IBD/IPF

^1Z. Ocena dorobku naukowego, dydaktycznego i organizacyjnego. Pani Doktor Agnieszki Łobody

Dr Marek Daniel Koter / dr hab. Marcin Filipecki

THE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE

PLAN STUDIÓW. Rodzaj zajęć. e-nauczanie,

Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Biostruktury

Kwasy nukleinowe jako narzędzie w terapii guzów mózgu

Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD. 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17

Zgodnie z tzw. modelem interpunkcji trna, cząsteczki mt-trna wyznaczają miejsca

KIERUNKI BADAWCZE

Drożdżowe systemy ekspresyjne

białka wiążące specyficzne sekwencje DNA czynniki transkrypcyjne

Transkrypt:

Wykład VI Regulacja ekspresji genów w terapii genowej

Promotory Konstytutywne Indukowalne Wirusowe SV40 CMV eukariotyczne

Promotory Naturalne złożone (chimerowe) Wirusowe Eukariotyczne Konstytutywne, o szerokim zakresie działania indukowalne Promotor genu terapeutycznego Promotory tkankowo-specyficzne

Promotory Naturalne Złożone (chimerowe) Regulowane przez antybiotyki Regulowane przez hormony Regulowane przez doksycyklinę Regulowane przez rapamycynę progesteron ekdyzon

Clontech Regulacja ekspresji genów

Tet-off off/tet-on strategy in vitro (1)

Tet-off off/tet-on strategy in vitro (2)

Tet-off off/tet-on strategy in vitro (3)

Tet-off off/tet-on strategy in vitro (4)

Modyfikacje systemu ekspresji zależnej od doksycykliny -gen tta lub rtta znajduje się pod kontrolą promotora tkankowospecyficznego

Wykorzystanie systemu ekspresji regulowanej przez doksycyklinę w innych wektorach -Retrowirusowe -Adenowirusowe -AAV

Hypoxia inducible factor a crucial mediator of hypoxia-induced induced gene expression Erythropoiesis & iron metabolism Erythropoietin Transferrin Transferrin receptor Ceruloplasmin Heme oxygenase-1 O 2 HIF Angiogenesis VEGF VEGFR-1 Vasomotor control NOS II Cell proliferation & viability IGF-1 IGFBP-1&3 TGFβ3 NOS II Energy metabolism GLUT1,2 & 3 PEPCK LDH A PGK3 Aldolase A & C PFK L & C Pyruvate kinase Enolase

Hypoxia-dependent promoters

Hamowanie ekspresji genów za pomocą kwasów nukleinowych

Terapia genowa Wzmacniająca Substytucyjna Hamująca wzmocnienie wprowadzenie hamowanie ekspresji ekspresji genów brakującego genu genów 1. Nowotwory 2. Miażdżyca

Strategies aimed at block of gene expression Block of transcription -sense strategy binding of regulatory proteins, e.g. transcription factors, by oligonucleotides decoy strategy) - antigene strategy triple helix formation between oligonucleotides and double-stranded DNA Block of translation - ribozymes specifically targeted degradation of mrna - antisense strategy binding of oligonucleotides to mrna - RNA interference Functional inactivation of proteins -interfering peptides or protein

Oligonukleotydy antysensowe Krótkie fragmenty syntetycznych, chemicznie zmodyfikowanych kwasów nukleinowych, zaprojektowanych tak, by hybrydyzowały z komplementarnymi sekwencjami mrna i blokowały syntezę białek kodowanych przez takie docelowe transkrypty

Antisense oligonucleotides - 13-25 nucleotides long - hybridize to corresponding RNA - act by: a) modulation of splicing b) inhibition of protein translation by disruption of protein assembly c) utilise RNAse H enzymes

Losy oligonukletydów in vivo 1.Degradacja przez nukleazy surowicy 2. Pobieranie przez komórki wątroby (pobieranie niespecyficzne) 3. Pobieranie przez komórki nerki i wydzielanie z moczem

Antisense strategy - problems 1. Stability vs binding affinity 2. Delivery to target cells 3. Non-antisense effect a) immune stimulation - CpG motifs - phosphporotiate backbone 4. Well tolerated, side effects are dose dependent 5. Side effects: thrombocytopenia hypotension fever asthenia increase liver enzymes complement activation

Clinical application of antisense oligonucleotides Vitravene - CMV-induced retinitis Bcl2 antisense - melanoma

Clinical trials with antisense oligonucleotides

Ribozymes Small RNA molecules which allow sequence-specific endoribonucleolytic cleavage in a catalytic manner Processing of rrna in Tetrahymena Self-cleaving RNAs from: - bacteriophages - plant satellite virusoids - satellite tobacco ringspot virus - human delta hepatitis virus RNA components of a polysaccharide branching enzyme and RNAse P Discovered in the begining of 80 s by Thomas Cech and Sydney Altman

Rybozymy typu hammerhead hammerhead -występują w genomach wiroidów i wirusoidów, małych, jednoniciowych RNA patogenów roślin -zbudowane są z trzech helis połączonych pętlami - w zmodyfikowanych rybozymach występuje tylko jedna pętla - konieczna jest obecność sekwencji UH

Rybozymy typu hammerhead hammerhead H- A, C lub U

Delivery of ribozymes to target cells - exogenous - ribozymes must be chemically modified - endogenous - coding sequences for ribozymes are delivered with viral vectors Degradation of ribozymes in the serum Prevention by modification removal of 2 hydroxyl group, which is required for the RNAses to cleave

Ribozymes - application 1. Inhibition of gene expression HIV HBV HCV CML - chronic myelogenous leukemia tumors - ANGIOZYME 2. Correction of mutations

Ribozyme Pharmaceuticals Inc. Sirna Therapeutics, Inc. (NASDAQ: RNAI), formerly Ribozyme Pharmaceuticals, Inc.

Interferencja RNA RNA interference PSTG post-transciptional gene silencing Specific inhibition of gene expression by double-stranded RNA, which stimulates the degradation of a target mrna

RNA interference specialized type of RNA degradation evolutionary ancient defence mechanism Functions: plants protection from viruses -Other organisms protection from transposons replicating via RNA intermediates

Several ways to obtain sirna 1. Chemical synthesis of RNA 2. Synthesis of DNA oligos, annealing, adding T7 polymerase promoter, transcription in vitro 3. Additing T7 polymerase promoter, transcription in vivo 4. Cloning of sequence coding antisense RNA into plasmid, transfection and expression in cells 5. Cloning into adenoviral/aav/retroviral vectors

Designing the RNAi oligos www.ambion.com

Silencer sirna construction kit (Ambion)

Application of RNAi in gene therapy Inhibition of the expression of: a) oncogenes b) viral genes c) apoptotic genes d) Other genes eg anti-angiogenic therapy in cancer

Different ways of inhibition of gene expression

DNA decoys Pułapki oligonukleotydowe

DNA decoys

DNA decoys