Gen eukariotyczny. Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne
|
|
- Kornelia Dobrowolska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Gen eukariotyczny Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne 1
2 Geny eukariotyczne Procesy transkrypcji i translacji są rozdzielone w przestrzeni i czasie Każdy gen ma własny promotor, nie występują operony Proces ekspresji genu składa się z wielu etapów Na każdym z etapów możliwe działanie regulacyjne Informacja kierująca syntezą białka może być modyfikowana po transkrypcji (alternatywne składanie, redagowanie) złożoność proteomu przekracza złożoność genomu 2
3 Poziom RNA w komórce Rys. dr Monika Zakrzewska-Płaczek, IGiB UW
4 Obróbka transkryptów poli i poliii Wieloetapowe mechanizmy cięcia rrna jedna jednostka transkrypcyjna, złożona obróbka trna cięcie prekursora na końcu 3 (RNaza Z) i 5 (RNaza P) 4
5 Obróbka prekursora rrna 5 Zakrzewska-Płaczek et al., Nucleic Acids Res. 2010
6 Obróbka mrna Czapeczka na końcu 5 Poliadenylacja końca 3 Wycinanie intronów składanie (splicing) Transport z jądra do cytoplazmy Degradacja 6
7 Transkrypcja i obróbka są sprzężone Tradycyjny obraz ekspresji genu Współczesny obraz ekspresji genu DNA Pre-mRNA Transkrypcja Pol RNA II Cap Transkrypcja i obróbka Pol RNA II Obróbka mrna Cap AAAAAAAAAAAA Cap AAAAAAAAAAAA 7 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
8 Sprzężenie transkrypcji i obróbki RNA Na poszczególnych etapach tworzą się kompleksy różnych białek z polimerazą RNA Inicjacja/synteza czapeczki Elongacja/splicing Terminacja/poliadenylacja Kluczowym obszarem jest C-koniec polimerazy II (CTD) regulacja przez fosforylację 8
9 Transkrypcja i synteza czapeczki/splicing 9 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
10 Czapeczka 5 Synteza tuż po inicjacji transkrypcji Istotna dla eksportu i translacji mrna 10
11 Terminacja i poliadenylacja 11
12 Terminacja i poliadenylacja 12
13 Kompleks cięcia i poliadenylacji Cleavage-Polyadenylation Specificity Factor (CPSF) Cleavage stimulation Factor (CstF) STOP CODON AAUAAA Symplekin CA G/U-rich Fip Poly(A) polymerase Cleavage Factor II (CF II) Cleavage Factor I (CF I) 13 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
14 Wyd użanie ogona polia Koniec gdy PAP utraci kontakt z CPSF Fip PABP N AAUAAA AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA PABP N PAP 14 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
15 5 3 Terminacja mechanizm torpedy Cleavage Factors RNA Pol II Transkrypcja 3 5 CTD Splicing Factors CPSF 73 3 mrna 7 mg 15 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
16 Alternatywne miejsce poliadenylacji Mechanizm regulacyjny AAUAAA..G/U rich 3 UTR polya1 polya2 polya3 AUU AUU polya AUU polya Elementy regulatorowe AUU polya 16 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
17 Alternatywna poliadenylacja IgM forma błonowa (limfocyty B wczesna faza dojrzewania) forma rozpuszczalna (późna faza dojrzewania limfocyty w osoczu) 17 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
18 Poliadenylacja Kontroluje (zwiększa) stabilność mrna Dotyczy większości mrna, wyjątkiem są mrna kodujące histony mrna histonów stabilne w fazie S, pod koniec szybko degradowane synchroniczna regulacja 18 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
19 Sk adanie (splicing) Introny fragmenty pierwotnego transkryptu, które są wycinane i nie występują w dojrzałym transkrypcie Większość genów wyższych eukariontów zawiera introny, w przeciętnym genie stanowią przeważającą większość sekwencji transkrybowanej Alternatywne składanie różne kombinacje eksonów dają różne ostateczne transkrypty tego samego genu 19
20 Sk adanie mrna 20
21 Mechanizm sk adania 21
22 Sk adanie mrna W składaniu uczestniczą kompleksy białek i snrna: snrnp 22
23 snrnp Sm ring E G D3 F B D2 D1 U6 ring 23 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
24 Alternatywne sk adanie Wybór różnych miejsc łączenia (tzw. miejsca kryptyczne) Składanie różnych kombinacji eksonów Jeden gen wiele białek Często tkankowo-specyficzne Może powodować wstawienie przedwczesnego STOP mechanizm regulacji 24
25 Geny wyższych Eukaryota sk adają się g ównie z intronów Exon Pre-mRNA Intron Splicing mrna Średni transkrypt: nt/ 9 eksonów Eksony średnio stanowią 5% genu Średni ekson 145 nt Średni intron 3500 nt 25 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
26 Jak znaleźć ekson? Rzeczywiste sekwencje często odbiegają od sekwencji najwyższej zgodności (consensus) Miejsce styku 5 Miejsce rozgałęzienia A Miejsce styku 3 5 Ekson A 3 Ekson Miejsce styku 5 Miejsce styku 3 26 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
27 Mechanizm definicji eksonu U wyższych Eukaryota długie introny/krótkie eksony definicja eksonu : Kontakt poprzez ekson Intron U2 snrnp A U2AF65 35 YYRYY AG 70K Ekson wewn. GU U1 snrnp Intron 3 ss 5 ss U niższych Eukaryota (np. S. pombe) krótkie introny/długie eksony definicja intronu 27 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
28 Sekwencje cis wzmacniające/hamujące splicing + ESE ESS ESE ESE (Exonic Splicing Enhancer) ESS ESS (Exonic Splicing Silencer) + Aktywator składania Represor składania 28 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
29 Czynniki trans GU U2 snrnp U2AF65 35 A YRYRYY AG RS RRM 70K U1 snrnp GU Słaby trakt polipirymidynowy 3 ss 5 ss Białka SR aktywatory, wiążą ESE Białka hnrnp represory, wiążą ESS 29 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
30 Alternatywne sk adanie - przyk ady Bardzo wiele genów człowieka ~75% genów 1 gen średnio 3 końcowe transkrypty Rekordy Neurexin 3 (człowiek) 2000 alternatywnych transkryptów DSCAM (Drosophila) form!!! Amylaza śliniankowa i wątrobowa Tachykininy: neurotransmitery w narządach zmysłów neuropeptyd P w układzie nerwowym neuropeptyd K w tarczycy i jelicie Determinacja płci Drosophila 30
31 Redagowanie (editing) Zmiana konkretnego nukleotydu w RNA po transkrypcji Częste w organellach roślin i niższych eukariontów Np. apolipoproteina B człowieka Wątroba, białko 4563 aa Jelito, białko 2153 aa 31
32 Degradacja RNA Stała (obrót RNA) Głównie w cytoplazmie Regulowana Przez małe RNA (sirna, mirna) Przez białka Cytoplazma i jądro Kontrola jakości W jądrze (RNA niekodujące) W jądrze i cytoplazmie (mrna) 32
33 Degradacja RNA Czas życia mrna jest krótki (średnio min. drożdże, kilka godzin ssaki) Różne ścieżki degradacji 3 -> 5 (egzosom) pierwszym etapem jest deadenylacja 5 -> 3 (Xrn) pierwszym etapem usunięcie czapeczki, egzonukleaza 5 ->3 Na stabilność wpływają sekwencję nie podlegające translacji (UTR) i polia Może podlegać regulacji przez czynniki trans 33
34 Degradacja mrna Rys. dr Monika Zakrzewska-Płaczek, IGiB UW
35 Kontrola jakości RNA Tylko w pełni obrobione (czapeczka, poliadenylacja, składanie) transkrypty są eksportowane z jądra Transkrypty nieprawidłowo obrobione są degradowane Degradacja transkryptów z przedwczesnym kodonem STOP (NMD nonsense mediated decay) wykrywane nieprawidłowe położenie STOP względem miejsc styku intron/ekson 35
36 Miejsce degradacji RNA
37 Mechanizmy kontroli jakości RNA degradacja mrna zawierających przedwczesne kodony stop (NMD- nonsense mediated decay) degradacja mrna z brakującymi kodonami stop (NSDnon-stop decay) degradacja jądrowych mrna i pre-mrna, które: nie uległy prawidłowemu dojrzewaniu (tj. składaniu, dojrzewaniu 3 końca) nie zostały wyeksportowane do cytoplazmy degradacja wadliwych stabilnych RNA (np. rrna) i ich prekursorów 37
38 Tajemnicze transkrypty - CUT Cryptic Unstable Transcripts Transkrypcji podlegają też długie obszary międzygenowe Często z promotorów genów, tylko w przeciwnym kierunku Szybko degradowane przez egzosom (3 ->5 exo) Rola nieznana, możliwe zaangażowanie w wyciszanie transpozonów, modyfikacje histonów zależne od transkrypcji, regulację (związek z RNAi?) W jądrze są jeszcze inne tajemnicze niestabilne transkrypty (NUT, PAST, XUT itp.) 38
39 Regulowana degradacja RNA Hartwell, Hood, Goldberg, Reynolds, Silver, Veres. Genetics. From Genes to Genomes. Copyright e McGraw-Hill Companies, Inc. 39
40 Cia ka P (P-bodies) Struktury w cytoplazmie, w których zachodzi degradacja mrna decapping przechowywanie nieaktywnych translacyjnie mrna miejsce działania mirna Marx J (2005), Science 310:
41 Po zakończeniu obróbki mrna jest transportowany do cytoplazmy tam ulega translacji Cytoplazma 7 mg AUG UAA AAUAAA polya 5 UTR ORF -sekwencja kodująca 3 UTR 41 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
42 Model pętli AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA PABP 1 PABP 1 PABP 1 eif-4e Cap binding protein eif-4g 7 mg eif- 4A eif- 4B eif-3 5 UTR 40S 60S AUG Aktywne translacyjnie mrna tworzą pętlę Kluczowe jest białko eif-4g Kluczowe dla odróżniania prawidłowych mrna i kontroli jakości 42 Rys. dr Zbigniew Domiński, University of North Carolina at Chapel Hill
43 Translacja Regulowany może być każdy etap translacji Wybór kodonu AUG (nie ma sekwencji S-D, decydują oddziaływania z białkami wiążącymi 5 UTR) Inicjacja Elongacja Terminacja Np. zahamowanie translacji i indukcja GCN4 w odpowiedzi na głodzenie u drożdży 43
44 Bia ka też podlegają z ożonym modyfikacjom Fałdowanie wspomagane przez białka opiekuńcze Modyfikacje chemiczne (fosforylacja, glikozylacja itp.) Ubikwitynacja i degradacja Naturalna Degradacja źle sfałdowanych białek 44
45 Nowe role RNA Odkrycie roku 2002 regulacyjna rola małych RNA Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny 2006, za odkrycie mechanizmu interferencji RNA A. Fire i C. Mello 45
46 Interferencja RNA Wyciszanie ekspresji genów przez krótkie dwuniciowe RNA homologiczne do sekwencji genu Może działać na różnych etapach PTGS posttranskrypcyjne wyciszanie genów hamowanie translacji degradacja RNA TGS transkrypcyjne wyciszanie genów wpływ na strukturę chromatyny zmiana aktywności czynników transkrypcyjnych 46
47 sirna, mirna, strna... sirna (short interfering RNA) pochodzą z dwuniciowych cząsteczek, głównie egzogenne (np. wirusy RNA) mirna (micro RNA) pochodzą z cząsteczek o strukturze szpilki do włosów, kodowane w genomie strna (small temporally regulated RNA) mirna regulujące rozwój (odkryte u nicieni) smrna (small modulatory RNA) reguluje działanie genów w neuronach przez zmianę funkcji białka regulującego transkrypcję (represor aktywator) 47
48 sirna a mirna sirna egzogenny dsrna (np. wirusa) mirna endogenny dsrna 48
49 sirna - jak to dzia a? dsrna jest egzogenny Efekt degradacja mrna 49 Hannon G.J.: RNA interference, Nature 418, July 11, 2002
50 mirna jak to dzia a? dsrna kodowany w genomie Efekt: degradacja mrna (pełna komplementarność) lub hamowanie translacji (częściowa kompl.) rozbicie struktury pętli 50
51 Cia ka P (P-bodies) przechowywanie nieaktywnych translacyjnie mrna po mirna degradacja niekiedy możliwe odzyskanie nieaktywnych mrna Marx J (2005), Science 310:
52 mirna Powszechny mechanizm regulacyjny Co najmniej 1000 mirna kodowanych w genomie człowieka Co najmniej docelowych transkryptów 1/3 transkryptomu Nie jest wymagana pełna komplementarność Ogólna regulacja: dany mirna działa na wiele docelowych transkryptów np. procesy rozwojowe przerzuty nowotworów 52
53 Degradacja po cięciu przez RISC 53 Rys. dr Monika Zakrzewska-Płaczek, IGiB UW
54 Regulacyjne RNA dzia ają też na transkrypcję Efekt zmiana struktury chromatyny 54
55 RNA też może modyfikowac ekspresję chromosomu 55 Wyciszanie jednej kopii chromosomu X u kobiet przez RNA XIST
56 Zastosowania Badanie funkcji genów ( odwrotna genetyka ) - szczególnie skuteczne u nicienia Caenorhabditis, ale działa też w komórkach owadów, ssaków i roślin Hamowanie wybranych genów jako metoda leczenia (np. zwalczania wirusów czy nowotworów) 56
57 RNA a terapia genowa sirna skierowane przeciwko: wirusom (HIV, HCV) zmutowanym genom (np. pląsawica Huntingtona) onkogenom obniżenie poziomu cholesterolu LDL u myszy przez sirna przeciwko apolipoproteinie B 57
Gen eukariotyczny. Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne
Gen eukariotyczny Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne 1 Definicja genu } Region DNA, który określa dziedziczoną cechę organizmu; zwykle koduje pojedyncze białko lub RNA. } Zawiera całą funkcjonalną
Bardziej szczegółowoGen eukariotyczny. Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne
Gen eukariotyczny Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne 1 Klasyczne wyobrażenie genu fragment DNA, który koduje funkcjonalny mrna Wszystkie transkrypty mrna mają niekodujące fragmenty 5 i 3 końcowe
Bardziej szczegółowoGen eukariotyczny. Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne
Gen eukariotyczny Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne Definicja genu Region DNA, który określa dziedziczoną cechę organizmu; zwykle koduje pojedyncze białko lub RNA. Zawiera całą funkcjonalną
Bardziej szczegółowoGen eukariotyczny. Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne
Gen eukariotyczny Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne Literatura Allison, r. 13 Brown, r. 12.2 Definicja genu Region DNA, który określa dziedziczoną cechę organizmu; zwykle koduje pojedyncze
Bardziej szczegółowoGen eukariotyczny. Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne
Gen eukariotyczny Działanie i regulacja etapy posttranskrypcyjne Literatura Allison, r. 13 Brown, r. 12.2 Poziom RNA w komórce dojrzewanie/obróbka synteza degradacja Rys. dr Monika Zakrzewska-Płaczek,
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Wykład 5 Droga od genu do
Bardziej szczegółowoTRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów
Eksparesja genów TRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów Przepisywanie informacji genetycznej z makrocząsteczki DNA na mniejsze i bardziej funkcjonalne cząsteczki pre-mrna Polimeraza RNA ETAP I Inicjacja
Bardziej szczegółowoRegulacja transkrypcji genów eukariotycznych
Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Dr hab. Marta Koblowska, prof. UW Zakład Biologii Systemów, Wydział Biologii UW Pracownia Analiz Mikromacierzy i Sekwencjonowania UW/IBB PAN Klasyczne wyobrażenie
Bardziej szczegółowoTATA box. Enhancery. CGCG ekson intron ekson intron ekson CZĘŚĆ KODUJĄCA GENU TERMINATOR. Elementy regulatorowe
Promotory genu Promotor bliski leży w odległości do 40 pz od miejsca startu transkrypcji, zawiera kasetę TATA. Kaseta TATA to silnie konserwowana sekwencja TATAAAA, występująca w większości promotorów
Bardziej szczegółowoDr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany
1 2 3 Drożdże są najprostszymi Eukariontami 4 Eucaryota Procaryota 5 6 Informacja genetyczna dla każdej komórki drożdży jest identyczna A zatem każda komórka koduje w DNA wszystkie swoje substancje 7 Przy
Bardziej szczegółowoJak działają geny. Podstawy biologii molekularnej genu
Jak działają geny Podstawy biologii molekularnej genu Uniwersalność życia Podstawowe mechanizmy są takie same u wszystkich znanych organizmów budowa DNA i RNA kod genetyczny repertuar aminokwasów budujących
Bardziej szczegółowoWYKŁAD: Klasyczny przepływ informacji ( Dogmat) Klasyczny przepływ informacji. Ekspresja genów realizacja informacji zawartej w genach
WYKŁAD: Ekspresja genów realizacja informacji zawartej w genach Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Klasyczny przepływ informacji ( Dogmat) Białka Retrowirusy Białka Klasyczny
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki molekularnej
Podstawy genetyki molekularnej Materiał genetyczny Materiałem genetycznym są kwasy nukleinowe Materiałem genetycznym organizmów komórkowych jest kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) 5 DNA zbudowany jest z nukleotydów
Bardziej szczegółowoThe Role of Maf1 Protein in trna Processing and Stabilization / Rola białka Maf1 w dojrzewaniu i kontroli stabilności trna
Streszczenie rozprawy doktorskiej pt. The Role of Maf1 Protein in trna Processing and Stabilization / Rola białka Maf1 w dojrzewaniu i kontroli stabilności trna mgr Tomasz Turowski, promotor prof. dr hab.
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ 1. Gen to odcinek DNA odpowiedzialny
Bardziej szczegółowoTRANSLACJA II etap ekspresji genów
TRANSLACJA II etap ekspresji genów Tłumaczenie informacji genetycznej zawartej w mrna (po transkrypcji z DNA) na aminokwasy budujące konkretne białko. trna Operon (wg. Jacob i Monod) Zgrupowane w jednym
Bardziej szczegółowoWykład 14 Biosynteza białek
BIOCHEMIA Kierunek: Technologia Żywności i Żywienie Człowieka semestr III Wykład 14 Biosynteza białek WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA CENTRUM BIOIMMOBILIZACJI I INNOWACYJNYCH MATERIAŁÓW OPAKOWANIOWYCH
Bardziej szczegółowoZgodnie z ogólnie przyjętą konwencją, geny na schematach przedstawia się od lewej do prawej, w kierunku transkrypcji. Nić DNA z taką samą sekwencją
Zgodnie z ogólnie przyjętą konwencją, geny na schematach przedstawia się od lewej do prawej, w kierunku transkrypcji. Nić DNA z taką samą sekwencją nukleotydów jak RNA, tzw. nić kodującą, pokazuje się
Bardziej szczegółowoTranskrypcja i obróbka RNA. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Transkrypcja i obróbka RNA Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Centralny dogmat biologii molekularnej: sekwencja DNA zostaje
Bardziej szczegółowoRegulacja transkrypcji genów eukariotycznych
Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Klasyczne wyobrażenie genu fragment DNA, który koduje mrna Definicja genu - klasyczna GEN- podstawowa jednostka dziedziczenia Region DNA, który określa charakterystyczną
Bardziej szczegółowoTHE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE
THE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE Anna Czarnecka Źródło: Intercellular signaling from the endoplasmatic reticulum to the nucleus: the unfolded protein response in yeast and mammals Ch. Patil & P. Walter The
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Budowa rybosomu Translacja
Bardziej szczegółowoGeny i działania na nich
Metody bioinformatyki Geny i działania na nich prof. dr hab. Jan Mulawka Trzy królestwa w biologii Prokaryota organizmy, których komórki nie zawierają jądra, np. bakterie Eukaryota - organizmy, których
Bardziej szczegółowoZgodnie z tzw. modelem interpunkcji trna, cząsteczki mt-trna wyznaczają miejsca
Tytuł pracy: Autor: Promotor rozprawy: Recenzenci: Funkcje białek ELAC2 i SUV3 u ssaków i ryb Danio rerio. Praca doktorska wykonana w Instytucie Genetyki i Biotechnologii, Wydział Biologii UW Lien Brzeźniak
Bardziej szczegółowoWARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU- 5 ECTS
WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU- 5 ECTS KOLOKWIA; 15% KOLOKWIA-MIN; 21% WEJŚCIÓWKI; 6% WEJŚCIÓWKI-MIN; 5% EGZAMIN; 27% EGZAMIN-MIN; 26% WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU- 5 ECTS kolokwium I 12% poprawa kolokwium
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ
WPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ Replikacja organizacja widełek replikacyjnych Transkrypcja i biosynteza białek Operon regulacja ekspresji genów Prowadzący wykład: prof. dr hab. Jarosław Burczyk REPLIKACJA
Bardziej szczegółowoTranslacja i proteom komórki
Translacja i proteom komórki 1. Kod genetyczny 2. Budowa rybosomów 3. Inicjacja translacji 4. Elongacja translacji 5. Terminacja translacji 6. Potranslacyjne zmiany polipeptydów 7. Translacja a retikulum
Bardziej szczegółowoAnalizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych???
Analizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych??? Alfabet kwasów nukleinowych jest stosunkowo ubogi!!! Dla sekwencji DNA (RNA) stosuje się zasadniczo*
Bardziej szczegółowoRegulacja transkrypcji genów eukariotycznych
Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Definicja genu Region DNA, który określa dziedziczoną cechę organizmu; zwykle koduje pojedyncze białko lub RNA. Zawiera całą funkcjonalną podjednostkę wraz
Bardziej szczegółowoBadanie funkcji genu
Badanie funkcji genu Funkcję genu można zbadać różnymi sposobami Przypadkowa analizy funkcji genu MUTACJA FENOTYP GEN Strategia ukierunkowanej analizy funkcji genu GEN 1. wprowadzenie mutacji w genie 2.
Bardziej szczegółowoRegulacja transkrypcji genów eukariotycznych
Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Klasyczne wyobrażenie genu fragment DNA, który koduje mrna Definicja genu GEN- podstawowa jednostka dziedziczenia Region DNA, który określa charakterystyczną
Bardziej szczegółowoBIOINFORMATYKA. edycja 2016 / wykład 11 RNA. dr Jacek Śmietański
BIOINFORMATYKA edycja 2016 / 2017 wykład 11 RNA dr Jacek Śmietański jacek.smietanski@ii.uj.edu.pl http://jaceksmietanski.net Plan wykładu 1. Rola i rodzaje RNA 2. Oddziaływania wewnątrzcząsteczkowe i struktury
Bardziej szczegółowoPlan wykładu: Budowa chromatyny - nukleosomy. Wpływ nukleosomów na replikację i transkrypcję
Nukleosomy 1 Plan wykładu: Budowa chromatyny - nukleosomy Wpływ nukleosomów na replikację i transkrypcję Metody pozwalające na wyznaczanie miejsc wiązania nukleosomów Charakterystyka obsadzenia nukleosomów
Bardziej szczegółowoSpis treści. Księgarnia PWN: Terry A. Brown - Genomy. Część 1 Jak bada się genomy 1 Rozdział 1 Genomy, transkryptomy i proteomy 3
Księgarnia PWN: Terry A. Brown - Genomy Przedmowa Przedmowa do drugiego wydania polskiego Wstęp Spis rozdziałów Skróty V VI VII XI XIX Część 1 Jak bada się genomy 1 Rozdział 1 Genomy, transkryptomy i proteomy
Bardziej szczegółowoBadanie funkcji genu
Badanie funkcji genu Funkcję genu można zbadać różnymi sposobami Przypadkowa analizy funkcji genu MUTACJA FENOTYP GEN Strategia ukierunkowanej analizy funkcji genu GEN 1. wprowadzenie mutacji w genie 2.
Bardziej szczegółowoRegulacja transkrypcji genów eukariotycznych
Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Klasyczne wyobrażenie genu fragment DNA, który koduje mrna Definicja genu GEN- podstawowa jednostka dziedziczenia Region DNA, który określa charakterystyczną
Bardziej szczegółowoEkspresja genu. Podstawowe mechanizmy i pojęcia
Ekspresja genu Podstawowe mechanizmy i pojęcia Ekspresja Ekspresja (wyrażanie) genu jest regulowana na wielu etapach Regulacja ekspresji jest podstawowym mechanizmem dla: adaptacji do zmiennych warunków
Bardziej szczegółowoRegulacja transkrypcji genów eukariotycznych
Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Definicja genu GEN- podstawowa jednostka dziedziczenia Region DNA, który określa charakterystyczną dziedziczoną cechę organizmu; zwykle koduje pojedyncze białko
Bardziej szczegółowoDNA superhelikalny eukariota DNA kolisty bakterie plazmidy mitochondria DNA liniowy wirusy otrzymywany in vitro
DNA- kwas deoksyrybonukleinowy: DNA superhelikalny eukariota DNA kolisty bakterie plazmidy mitochondria DNA liniowy wirusy otrzymywany in vitro RNA- kwasy rybonukleinowe: RNA matrycowy (mrna) transkrybowany
Bardziej szczegółowoEkspresja genu. Podstawowe mechanizmy i pojęcia
Ekspresja genu Podstawowe mechanizmy i pojęcia Ekspresja genu - obraz bardzo uproszczony www.khanacademy.org Regulacja działania genów Każdy gen ulega ekspresji na innym poziomie Komórki z tym samym DNA
Bardziej szczegółowoHistoria informacji genetycznej. Jak ewolucja tworzy nową informację (z ma ą dygresją).
Historia informacji genetycznej. Jak ewolucja tworzy nową informację (z ma ą dygresją). Czym jest życie? metabolizm + informacja (replikacja) 2 Cząsteczki organiczne mog y powstać w atmosferze pierwotnej
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Transkrypcja RNA
SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Transkrypcja RNA SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy. 1. Karta
Bardziej szczegółowoEkspresja informacji genetycznej
Ekspresja informacji genetycznej Informacja o budowie i funkcjonowaniu organizmu jest zakodowana w sekwencji nukleotydów cząsteczek DNA i podzielona na dużą liczbę genów. Gen jest odcinkiem DNA kodującym
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ
WPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ Replikacja organizacja widełek replikacyjnych Transkrypcja i biosynteza białek Operon regulacja ekspresji genów Prowadzący wykład: prof. dr hab. Jarosław Burczyk REPLIKACJA
Bardziej szczegółowoNowoczesne systemy ekspresji genów
Nowoczesne systemy ekspresji genów Ekspresja genów w organizmach żywych GEN - pojęcia podstawowe promotor sekwencja kodująca RNA terminator gen Gen - odcinek DNA zawierający zakodowaną informację wystarczającą
Bardziej szczegółowoZarówno u organizmów eukariotycznych, jak i prokariotycznych proces replikacji ma charakter semikonserwatywny.
HIPTEZY WYJAŚIAJĄCE MECHAIZM REPLIKACJI C. Model replikacji semikonserwatywnej zakłada on, że obie nici macierzystej cząsteczki DA są matrycą dla nowych, dosyntetyzowywanych nici REPLIKACJA każda z dwóch
Bardziej szczegółowoMożliwości współczesnej inżynierii genetycznej w obszarze biotechnologii
Możliwości współczesnej inżynierii genetycznej w obszarze biotechnologii 1. Transgeneza - genetycznie zmodyfikowane oraganizmy 2. Medycyna i ochrona zdrowia 3. Genomika poznawanie genomów Przełom XX i
Bardziej szczegółowoAnalizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych???
Analizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych??? Alfabet kwasów nukleinowych jest stosunkowo ubogi!!! Dla sekwencji DNA (RNA) stosuje się zasadniczo*
Bardziej szczegółowoTranskrypcja u eukaryota i jej regulacja (obróbka i losy transkryptów)
Transkrypcja u eukaryota i jej regulacja (obróbka i losy transkryptów) U1 ribonucleoprotein http://principlesofproteinstructure.blogspot.com/ Rafał Archacki Zakład Biologii Systemów UW Klasyczne wyobrażenie
Bardziej szczegółowoMożliwości współczesnej inżynierii genetycznej w obszarze biotechnologii
Możliwości współczesnej inżynierii genetycznej w obszarze biotechnologii 1. Technologia rekombinowanego DNA jest podstawą uzyskiwania genetycznie zmodyfikowanych organizmów 2. Medycyna i ochrona zdrowia
Bardziej szczegółowoNowe oblicze RNA. Józef Dulak. Zakład Biotechnologii Medycznej Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytet Jagielloński
Nowe oblicze RNA Józef Dulak DMB Zakład Biotechnologii Medycznej Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytet Jagielloński biotka.mol.uj.edu.pl/~hemeoxygenase 9 grudnia 2006 Regulacja ekspresji
Bardziej szczegółowoWykład 1. Od atomów do komórek
Wykład 1. Od atomów do komórek Skład chemiczny komórek roślinnych Składniki mineralne (nieorganiczne) - popiół Substancje organiczne (sucha masa) - węglowodany - lipidy - kwasy nukleinowe - białka Woda
Bardziej szczegółowoMetody bioinformatyki. Ekspresja genów. prof. dr hab. Jan Mulawka
Metody bioinformatyki Ekspresja genów prof. dr hab. Jan Mulawka Genetyczny skład prawie wszystkich komórek somatycznych organizmów wielokomórkowych jest identyczny. Fenotyp (swoistość tkankowa lub komórkowa)
Bardziej szczegółowoGenetyka. Krótkie wykłady H. Fletcher, I. Hickey, P. Winter,
Genetyka. Krótkie wykłady H. Fletcher, I. Hickey, P. Winter, Wydanie trzecie, zmienione, Wydawnictwo Naukowe PWN 2011 Genetyka ogólna. Skrypt do ćwiczeń dla studentów biologii A. Sadakierska-Chudy, G.
Bardziej szczegółowopaździernika 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II
10 października 2013: Elementarz biologii molekularnej www.bioalgorithms.info Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II Komórka: strukturalna i funkcjonalne jednostka organizmu żywego Jądro komórkowe: chroniona
Bardziej szczegółowoZawartość. Wstęp 1. Historia wirusologii. 2. Klasyfikacja wirusów
Zawartość 139585 Wstęp 1. Historia wirusologii 2. Klasyfikacja wirusów 3. Struktura cząstek wirusowych 3.1. Metody określania struktury cząstek wirusowych 3.2. Budowa cząstek wirusowych o strukturze helikalnej
Bardziej szczegółowoAnalizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych???
Analizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych??? Alfabet kwasów nukleinowych jest stosunkowo ubogi!!! Dla sekwencji DNA (RNA) stosuje się zasadniczo*
Bardziej szczegółowoINICJACJA ELONGACJA TERMINACJA
INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA 2007 by National Academy of Sciences Kornberg R D PNAS 2007;104:12955-12961 Struktura chromatyny pozwala na różny sposób odczytania informacji zawartej w DNA. Możliwe staje
Bardziej szczegółowobiałka wiążące specyficzne sekwencje DNA czynniki transkrypcyjne
białka wiążące specyficzne sekwencje DNA czynniki transkrypcyjne http://www.umass.edu/molvis/bme3d/materials/jtat_080510/exploringdna/ch_flex/chapter.htm czynniki transkrypcyjne (aktywatory/represory)
Bardziej szczegółowoSpis treści 1 Komórki i wirusy Budowa komórki Budowa k
Spis treści 1 Komórki i wirusy.......................................... 1 1.1 Budowa komórki........................................ 1 1.1.1 Budowa komórki prokariotycznej.................... 2 1.1.2
Bardziej szczegółowoFragment cząsteczki DNA stanowiący matrycę dla syntezy cząsteczki lub podjednostki białka nazywamy GENEM
KONTROLA EKSPRESJI GENU PRZEKAZYWANIE INFORMACJI GENETYCZNEJ Informacja genetyczna - instrukcje kierujące wszystkimi funkcjami komórki lub organizmu zapisane jako określone, swoiste sekwencje nukleotydów
Bardziej szczegółowoDNA musi współdziałać z białkami!
DNA musi współdziałać z białkami! Specyficzność oddziaływań między DNA a białkami wiążącymi DNA zależy od: zmian konformacyjnych wzdłuż cząsteczki DNA zróżnicowania struktury DNA wynikającego z sekwencji
Bardziej szczegółowoKwasy nukleinowe. Replikacja
Kwasy nukleinowe Replikacja Białko Helikaza Prymaza SSB Funkcja w replikacji DNA Rozplata podwójną helisę Syntetyzuje starterowy odcinek RNA Stabilizuje regiony jednoniciowe Gyraza DNA Wprowadza ujemne
Bardziej szczegółowoGenomika funkcjonalna
Genomika funkcjonalna Co to znaczy? TCACAATTTAGACATCTAGTCTTCCACTTAAGCATATTTAGATTGTTTCCAGTTTTCAGCTTTTATGACTAAATCTTCTAAAATTGTTTTTCCCTAAATGTATATTTTAATTTG TCTCAGGAGTAGAATTTCTGAGTCATAAAGCGGTCATATGTATAAATTTTAGGTGCCTCATAGCTCTTCAAATAGTCATCCCATTTTATACATCCAGGCAATATATGAGAG
Bardziej szczegółowoBadanie funkcji genu
Badanie funkcji genu Funkcję genu można zbadać różnymi sposobami Przypadkowa analizy funkcji genu MUTACJA FENOTYP GEN Strategia ukierunkowanej analizy funkcji genu GEN 1. wprowadzenie mutacji w genie 2.
Bardziej szczegółowoEndo-siRNA: 32 Ghildiyal & Zamore (2009) Nat Rev Genet
Endo-siRNA sirna: 32 Ghildiyal & Zamore (2009) Nat Rev Genet Większość endogennych sirna powstaje z transpozonów i powtórzeń sekwencji DNA Chromosom Centromer małe RNA transpozony retrotranspozony Wysoko-przepustowe
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Ekspresja genów jest regulowana
Bardziej szczegółowoJajko czy kura? czyli gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta
Jajko czy kura? czyli gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta Jacek Śmietański IIMK UJ 21.10.2015 Jajko czy kura Pytanie tytułowe Co było na początku? Jajko czy kura? Rother M., 2012 Pytanie tytułowe
Bardziej szczegółowoRegulacja Ekspresji Genów
Regulacja Ekspresji Genów Wprowadzenie o Ekspresja genu jest to złożony proces jego transkrypcji do mrna, o Obróbki tego mrna, a następnie o Translacji do białka. 4/17/2019 2 4/17/2019 3 E 1 GEN 3 Promotor
Bardziej szczegółowoODKRYCIE POLIMERAZY RNA IV
ODKRYCIE POLIMERAZY RNA IV Ewa Róg-ZieliR Zielińska POLIMERAZY RNA U eukariota występuj pują trzy podstawowe rodzaje polimeraz RNA zależnych od DNA Wszystkie te polimerazy są złożone one z około o 12-17
Bardziej szczegółowoBudowa histonów rdzeniowych
Histony rdzeniowe Budowa histonów rdzeniowych Histon H4 Silnie dodatnio naładowany N-koniec białka Globularna hydrofobowa domena odpowiedzialna za oddziaływania histon-histon oraz histon-dna Domena histonowa
Bardziej szczegółowoCo to jest transkryptom? A. Świercz ANALIZA DANYCH WYSOKOPRZEPUSTOWYCH 2
ALEKSANDRA ŚWIERCZ Co to jest transkryptom? A. Świercz ANALIZA DANYCH WYSOKOPRZEPUSTOWYCH 2 Ekspresja genów http://genome.wellcome.ac.uk/doc_wtd020757.html A. Świercz ANALIZA DANYCH WYSOKOPRZEPUSTOWYCH
Bardziej szczegółowoTECHNIKI ANALIZY RNA TECHNIKI ANALIZY RNA TECHNIKI ANALIZY RNA
DNA 28SRNA 18/16S RNA 5SRNA mrna Ilościowa analiza mrna aktywność genów w zależności od wybranych czynników: o rodzaju tkanki o rodzaju czynnika zewnętrznego o rodzaju upośledzenia szlaku metabolicznego
Bardziej szczegółowoSkładniki diety a stabilność struktury DNA
Składniki diety a stabilność struktury DNA 1 DNA jedyna makrocząsteczka, której synteza jest ściśle kontrolowana, a powstałe błędy są naprawiane DNA jedyna makrocząsteczka naprawiana in vivo Replikacja
Bardziej szczegółowoGenetyka molekularna Prokaryota
1 Genetyka molekularna Prokaryota Genomy bakterii i archeonów Od 0,5 (mykoplazmy) do ~ 5 Mb Wyjątkowo 9 Mb (Bradyrhizobium japonicum) 13 Mb (Sorangium cellulosum) archeony z reguły 1,5-2,5 Mb Gęste upakowanie
Bardziej szczegółowoRegulacja ekspresji genów. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Regulacja ekspresji genów Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Problem: jak sprawić aby z jednej komórki powstał wielokomórkowy
Bardziej szczegółowoTERAPIA GENOWA. dr Marta Żebrowska
TERAPIA GENOWA dr Marta Żebrowska Pracownia Diagnostyki Molekularnej i Farmakogenomiki, Zakładu Biochemii Farmaceutycznej, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Źródło zdjęcia: httpblog.ebdna.plindex.phpjednoznajwiekszychzagrozenludzkosciwciazniepokonane
Bardziej szczegółowoWykład 5. Remodeling chromatyny
Wykład 5 Remodeling chromatyny 1 Plan wykładu: 1. Przebudowa chromatyny 2. Struktura, funkcje oraz mechanizm działania kompleksów remodelujących chromatynę 3. Charakterystyka kompleksów typu SWI/SNF 4.
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. DNA i białka. W uproszczeniu: program działania żywego organizmu zapisany jest w nici DNA i wykonuje się na maszynie białkowej.
Wprowadzenie DNA i białka W uproszczeniu: program działania żywego organizmu zapisany jest w nici DNA i wykonuje się na maszynie białkowej. Białka: łańcuchy złożone z aminokwasów (kilkadziesiąt kilkadziesiąt
Bardziej szczegółowoKonspekt do zajęć z przedmiotu Genetyka dla kierunku Położnictwo dr Anna Skorczyk-Werner Katedra i Zakład Genetyki Medycznej
Seminarium 1 część 1 Konspekt do zajęć z przedmiotu Genetyka dla kierunku Położnictwo dr Anna Skorczyk-Werner Katedra i Zakład Genetyki Medycznej Genom człowieka Genomem nazywamy całkowitą ilość DNA jaka
Bardziej szczegółowoDr Marek Daniel Koter / dr hab. Marcin Filipecki
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Międzywydziałowe Studium Biotechnologii Katedra Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin Dr Marek Daniel Koter / dr hab. Marcin Filipecki Struktura RNA
Bardziej szczegółowoBUDOWA I FUNKCJA GENOMU LUDZKIEGO
BUDOWA I FUNKCJA GENOMU LUDZKIEGO Magdalena Mayer Katedra i Zakład Genetyki Medycznej UM w Poznaniu 1. Projekt poznania genomu człowieka: Cele programu: - skonstruowanie szczegółowych map fizycznych i
Bardziej szczegółowoOPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011
OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011 DLACZEGO DOROSŁY CZŁOWIEK (O STAŁEJ MASIE BIAŁKOWEJ CIAŁA) MUSI SPOŻYWAĆ BIAŁKO? NIEUSTAJĄCA WYMIANA BIAŁEK
Bardziej szczegółowoAUTOREFERAT. 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/ artystyczne z podaniem nazwy, miejsca i roku ich uzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej.
Załącznik nr 2 do wniosku o przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego AUTOREFERAT 1. Imię i Nazwisko: Michał Mikula 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/ artystyczne z podaniem nazwy, miejsca i roku
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy doktorskiej mgr Justyny Kowalczyk
Dr hab. Paweł Bednarek, prof. IChB PAN Instytut Chemii Bioorganicznej PAN ul. Noskowskiego 12/14 61-704 Poznań Ocena rozprawy doktorskiej mgr Justyny Kowalczyk Identyfikacja i charakterystyka nowego regulatora
Bardziej szczegółowoMarek Figlerowicz 1, Agata Tyczewska 1, Magdalena Figlerowicz 2
PRZEGL EPIDEMIOL 2006; 60: 693 700 Marek Figlerowicz 1, Agata Tyczewska 1, Magdalena Figlerowicz 2 Wpływ małych regulatorowych RNA na przebieg zakażeń wirusowych nowe strategie leczenia zakażeń HCV 1 Zespół
Bardziej szczegółowoNośnikiem informacji genetycznej są bardzo długie cząsteczki DNA, w których jest ona zakodowana w liniowej sekwencji nukleotydów A, T, G i C
MATERIAŁ GENETYCZNY KOMÓRKI BIOSYNTEZA BIAŁEK MATERIAŁ GENETYCZNY KOMÓRKI Informacja genetyczna - instrukcje kierujące wszystkimi funkcjami komórki lub organizmu zapisane jako określone, swoiste sekwencje
Bardziej szczegółowoŚwiat małych RNA. Monika Zakrzewska-Płaczek
Świat małych RNA Monika Zakrzewska-Płaczek monika.z@ibb.waw.pl Małe RNA (small RNAs, srnas) srna 21-30 nt wyciszanie ekspresji genów: (gene silencing, RNA silencing) post-transkrypcyjne wyciszanie genów
Bardziej szczegółowoAnalizy wielkoskalowe w badaniach chromatyny
Analizy wielkoskalowe w badaniach chromatyny Analizy wielkoskalowe wykorzystujące mikromacierze DNA Genotypowanie: zróżnicowane wewnątrz genów RNA Komórka eukariotyczna Ekspresja genów: Które geny? Poziom
Bardziej szczegółowoGENOM I JEGO STRUKTURA
GENOM I JEGO STRUKTURA GENOM Ogół materiału genetycznego (kwasu nukleinowego niosącego informację genetyczną) zawartego w pojedynczej części składowej (komórce, cząstce wirusa) organizmu 1 Genom eukariotyczny
Bardziej szczegółowoWiększość genów E. coli ma w promotorach zgodne sekwencje -10 i -35 rozpoznawane przez σ 70 (o m.cz. 70 kda).
Regulony Grupy bakteryjnych operonów i rozproszone po różnych chromosomach geny eukariotyczne pozostające pod kontrolą tego samego białka regulatorowego nazywamy regulonami. E. coli istnieje co najmniej
Bardziej szczegółowoSylabus Biologia molekularna
Sylabus Biologia molekularna 1. Metryczka Nazwa Wydziału Program kształcenia Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Analityka Medyczna, studia jednolite magisterskie, studia stacjonarne
Bardziej szczegółowomikrosatelitarne, minisatelitarne i polimorfizm liczby kopii
Zawartość 139371 1. Wstęp zarys historii genetyki, czyli od genetyki klasycznej do genomiki 2. Chromosomy i podziały jądra komórkowego 2.1. Budowa chromosomu 2.2. Barwienie prążkowe chromosomów 2.3. Mitoza
Bardziej szczegółowoWykład 13. Regulacja cyklu komórkowego w odpowiedzi na uszkodzenia DNA. Mechanizmy powstawania nowotworów
Wykład 13 Regulacja cyklu komórkowego w odpowiedzi na uszkodzenia DNA Mechanizmy powstawania nowotworów Uszkodzenie DNA Wykrycie uszkodzenia Naprawa DNA Zatrzymanie cyklu kom. Apoptoza Źródła uszkodzeń
Bardziej szczegółowoRzęski, wici - budowa Mikrotubule. rozmieszczenie organelli. Stabilne mikrotubule szkielet rzęsek i wici
Mikrotubule dynamiczna niestabilność - stabilizacja rozmieszczenie organelli ER Golgi organizują wnętrze komórki - polaryzacja komórki Mt Mt organizacja ER, aparatu Golgiego przemieszczanie mitochondriów
Bardziej szczegółowocytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Jądro komórkowe
Komórka eukariotyczna http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=plik:hela_cells_stained_with_hoechst_33258.jpg cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma W cytoplazmie odbywa się: cała przemiana materii,
Bardziej szczegółowoProkariota i Eukariota
Prokariota i Eukariota W komórkach organizmów żywych ilość DNA jest zazwyczaj stała i charakterystyczna dla danego gatunku. ILOŚĆ DNA PRZYPADAJĄCA NA APARAT GENETYCZNY WZRASTA WRAZ Z BARDZIEJ FILOGENETYCZNIE
Bardziej szczegółowo