Marek Kudła. Rybozymy. RNA nośnik informacji i narzędzie katalizy enzymatycznej
|
|
- Ksawery Olejniczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Marek Kudła Rybozymy RNA nośnik informacji i narzędzie katalizy enzymatycznej
2 Właściwości RNA umożliwiają ce kataliz ę enzymatyczną Możliwo ść tworzenia skomplikowanej struktury II i III rzędowej przez parowanie krótkich odcinków w obrębie cząsteczki. Tworzenie niestandardowych par zasad. Obecno ść grupy hydroksylowej przy węglu 2` rybozy. Możliwo ść koordynacji kationów metali dwuwartościowych.
3 Rodzaje znanych rybozymów Rybozym Hammerhead HDV Hairpin Varkud sattelite Intron grupy I Intron grupy II Rnaza P Spliceosom (U2+U6 snrna) Rybosom (23 S rrna) Liczba znanych przykładów >1500 >900 >500 70, 50 >900 Rozmiar ,
4 Właściwości i pochodzenie rybozymów naturalnych. Hammerhead, Hairpin, VS i HDV s ą rybozymami występującymi w wirusach i katalizuj ą reakcj ę specyficznego (uzależnionego od sekwencji) przecięcia nici RNA uczestnicząc w procesie namnażania si ę wirusa. RNAza P jest nukleoprotein ą, w której RNA tworzy centrum reakcji, a białko odpowiada za utrzymanie RNA w aktywnej konformacji. Jedynie 23S rrna przeprowadza odmienn ą reakcj ę tworzenie wiązania peptydowego. Rybozymy uzyskane metod ą ukierunkowanej ewolucji in vitro potrafi ą przeprowadza ć bardzo różnorodne reakcje enzymatyczne.
5 Hammerhead Hairpin HDV VS
6 Hairpin HDV Hammerhead
7 Mechanizm reakcji transestryfikacji katalizowanej przez rybozymy naturalne
8 Ogólny mechanizm reakcji transestryfikacji na przykładzie rybozymu typu Hammerhead
9 Kwasy i zasady Lewisa w cząsteczkach rybozymów porównanie z enzymami białkowymi. W przypadku enzymów białkowych (np. RNAza S) reszt ą aminokwasow ą pełniąc ą rol ę kwasu lub zasady Lewisa jest najczęściej histydyna, której pka 7, co oznacza, że w ph=7 w przybliżeniu tyle samo cząsteczek jest zjonizowanych (i ma właściwości kwasowe), co niezjonizowanych (z właściwościami zasadowymi). A:H+ - kwas Lewisa :B zasada Lewisa
10 Porównanie pka zasad azotowych z pka grup bocznych aminokwasów
11 Widok centrum reakcji rybozymu Hairpin z wskazaniem zasad uczestniczą cych w stabilizacji stanu przejściowego. P 2 OH
12 Stan przejściowy reakcji dla intronu grupy I Tetrahymena Strzałkami zaznaczono kationy metali uczetniczące w stabilizacji stanu przejściowego.
13 Zastosowania rybozymów Systemy badawcze służące do wyciszania genów przez specyficzne przecięcie produkowanego przez gen mrna. Możliwe zastosowanie w terapii przeciwretrowirusowej. Leczenie chorób związanych z ekspansj ą trójek nukleotydowych i anomalnymi długościami transkryptu np. w chorobie Huntingtona lub dystrofii mięśniowej.
14 Podstawowe problemy w zastosowaniu rybozymów Wektory dla rybozymów. Uzyskanie kolokalizacji rybozymów z docelowym mrna. Konieczno ść uwzględnienia interakcji mrna z białkami, które mog ą blokowa ć dostęp rybozymów do miejsc w kwasie nukleinowym przeciw którym s ą skierowane.
15 U16Rz rybozym do którego wstawiono sekwencje pochodzące z U16 snrna. Wykazuje on tak ą sam ą lokalizacj ę jak U3 snrna na terenie jądra. Uzyskane wyniki świadcz ą o możliwości sterowania lokalizacj ą cząsteczek RNA.
16 Introny grupy I i II
17
18 * ** Splicing autokatalityczny intronów grupy I i II - szczegóły * - GTP inicjujące reakcj ę transestryfikacji ** - aktywna reszta adeniny decydująca o właściwościach katalitycznych. linie ciągłe introny linie przerywane - egzony
19 C5 C4 Aktywno ść transferazowa intronu L19 RNA IVS C5 C6
20 Aktywno polimerazowa ść intronu L21 RNA Sca1
21 Polimeryzacja DNA katalizowana przez rybozym Wycięty intron grupy II genu bi1 pochodzący z Saccharomyces cerevisiae ma zdolno ść do katalizowania polimeryzacji DNA in vitro. Reakcja przebiega w kierunku 3` 5`. Poszczególne deoksyrybonukleotydy s ą włączane do powstającej cząsteczki ze zróżnicowan ą efektywności ą.
22 Aktywno ść ligazy Aktywno ść polimerazy DNA
23 Efektywno ść inkorporacji poszczególnych deoksyrybonukleotydów
24 Samoreplikuj ący si ę rybozym Rybozym R3C o aktywności ligazy, która katalizuje tworzenie si ę wiązania 3`-5` fosfodiestrowego otrzymany drog ą ewolucji in vitro. Rybozym ten zosta ł przekonstruowany tak, by katalizowa ł reakcj ę łączenia si ę dwóch substratów oligonukleotydowych w produkt będący identyczny z rybozymem. Substraty s ą rozpoznawane dzięki komplementarnemu łączeniu si ę z rybozymem służącym jako matryca.
25 Kompleks rybozymu R3C z substratami Miejsce ligacji substratów A + B T
26 Cykl autoreplikacji rybozymu R3C
27 Szybko ść reakcji ligacji katalizowanej przez rybozym R3C
28 Ukierunkowana ewolucja in vitro a rybozym R3C Ewolucja in vitro Uleganie ewolucji według zasad Darwinowskich. Replikacja przeprowadzana jest przez cząsteczki, które nie s ą części ą ewoluującego systemu. Rybozym R3C Ze względu na prostot ę reakcji przeprowadzanej przez R3C nie podlega on ewolucji. Rybozym katalizuje reakcj ę autoreplikacji. Żaden z tego rodzaju systemów nie odzwierciedla prawdopodobnych pierwotnych etapów ewolucji życia na Ziemi. Rybozym, który mógłby funkcjonowa ć jako pełny model samopowielaj ących si ę moleku ł z ery świata RNA musiałby posiada ć właściwości charakterystyczne dla obu tych systemów.
29 Transferaza peptydylowa dużej podjednostki rybosomu Centrum reakcji tworzenia wiązania peptydowego jest cząsteczka 23S rrna. Pomimo, że za katalityczn ą aktywno ść transferazy odpowiada RNA, nie udało si ę jeszcze skonstruowa ć cząsteczki 23S rrna, która wykazywałaby aktywno ść w nieobecności towarzyszą cych białek. Niezbędna do aktywności katalitycznej okazała si ę sekwencja CCA na 3` końcu cząsteczek trna, a w szczególno ści adenina.
30 Bibliografia: 1. The chemical repertoire of natural ribozymes J.A. Doudna, T.R. Cech, Nature, lipiec 2002, vol.418, ss Intracellular ribozyme applications D. Castanotto et alles, Biochemical Society, 2002, ss After the ribosome structures: How does peptidyl transferase work? P.B. Moore, T.A. Steitz, RNA, 2003, ss DNA polymerization catalysed by a group II intron RNA in vitro M. Hetzer, R.J. Schweyen, M.W. Mueller, Nucleic Acids Research, 1997, Vol.25, No.9, ss Crystal structure of a hairpin ribozyme-inhibitor complex with implications for catalisys P.B. Rupert, A.R. Ferré- D Amaré, Nature, kwiecie ń 2001, vol.410, ss
31 Bibliografia: 1. In vitro evolution suggests multiple origins for the hammerhead ribozyme K. Salehi-Ashtiani, J. W. Szostak, Nature, październik 2001, vol. 414, ss A self-replicating ligase ribozyme N. Paul, G. F. Joyce, PNAS, październik 2002, vol. 99, no. 20, ss Tajemnice ewolucji molekularnej Aleksandra Kubicz, PWN Warszawa-Wroc ław Biofizyka kwasów nukleinowych dla biologów pod red. Marii Bryszewskiej, Wandy Leyko, PWN Warszawa 2000
Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany
1 2 3 Drożdże są najprostszymi Eukariontami 4 Eucaryota Procaryota 5 6 Informacja genetyczna dla każdej komórki drożdży jest identyczna A zatem każda komórka koduje w DNA wszystkie swoje substancje 7 Przy
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Wykład 5 Droga od genu do
Bardziej szczegółowoWYKŁAD: Klasyczny przepływ informacji ( Dogmat) Klasyczny przepływ informacji. Ekspresja genów realizacja informacji zawartej w genach
WYKŁAD: Ekspresja genów realizacja informacji zawartej w genach Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Klasyczny przepływ informacji ( Dogmat) Białka Retrowirusy Białka Klasyczny
Bardziej szczegółowoWykład 14 Biosynteza białek
BIOCHEMIA Kierunek: Technologia Żywności i Żywienie Człowieka semestr III Wykład 14 Biosynteza białek WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA CENTRUM BIOIMMOBILIZACJI I INNOWACYJNYCH MATERIAŁÓW OPAKOWANIOWYCH
Bardziej szczegółowoTRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów
Eksparesja genów TRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów Przepisywanie informacji genetycznej z makrocząsteczki DNA na mniejsze i bardziej funkcjonalne cząsteczki pre-mrna Polimeraza RNA ETAP I Inicjacja
Bardziej szczegółowoTATA box. Enhancery. CGCG ekson intron ekson intron ekson CZĘŚĆ KODUJĄCA GENU TERMINATOR. Elementy regulatorowe
Promotory genu Promotor bliski leży w odległości do 40 pz od miejsca startu transkrypcji, zawiera kasetę TATA. Kaseta TATA to silnie konserwowana sekwencja TATAAAA, występująca w większości promotorów
Bardziej szczegółowoJajko czy kura? czyli gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta
Jajko czy kura? czyli gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta Jacek Śmietański IIMK UJ 21.10.2015 Jajko czy kura Pytanie tytułowe Co było na początku? Jajko czy kura? Rother M., 2012 Pytanie tytułowe
Bardziej szczegółowopaździernika 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II
10 października 2013: Elementarz biologii molekularnej www.bioalgorithms.info Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II Komórka: strukturalna i funkcjonalne jednostka organizmu żywego Jądro komórkowe: chroniona
Bardziej szczegółowoChemiczne składniki komórek
Chemiczne składniki komórek Pierwiastki chemiczne w komórkach: - makroelementy (pierwiastki biogenne) H, O, C, N, S, P Ca, Mg, K, Na, Cl >1% suchej masy - mikroelementy Fe, Cu, Mn, Mo, B, Zn, Co, J, F
Bardziej szczegółowoNośnikiem informacji genetycznej są bardzo długie cząsteczki DNA, w których jest ona zakodowana w liniowej sekwencji nukleotydów A, T, G i C
MATERIAŁ GENETYCZNY KOMÓRKI BIOSYNTEZA BIAŁEK MATERIAŁ GENETYCZNY KOMÓRKI Informacja genetyczna - instrukcje kierujące wszystkimi funkcjami komórki lub organizmu zapisane jako określone, swoiste sekwencje
Bardziej szczegółowoGenerator testów 1.3.1 Biochemia wer. 1.0.5 / 14883078 Strona: 1
Przedmiot: Biochemia Nazwa testu: Biochemia wer. 1.0.5 Nr testu 14883078 Klasa: zaoczni_2007 IBOS Odpowiedzi zaznaczamy TYLKO w tabeli! 1. Do aminokwasów aromatycznych zalicza się A) G, P oraz S B) L,
Bardziej szczegółowoGeny i działania na nich
Metody bioinformatyki Geny i działania na nich prof. dr hab. Jan Mulawka Trzy królestwa w biologii Prokaryota organizmy, których komórki nie zawierają jądra, np. bakterie Eukaryota - organizmy, których
Bardziej szczegółowoKwasy Nukleinowe. Rys. 1 Struktura typowego dinukleotydu
Kwasy Nukleinowe Kwasy nukleinowe są biopolimerami występującymi w komórkach wszystkich organizmów. Wyróżnia się dwa główne typy kwasów nukleinowych: Kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) Kwasy rybonukleinowe
Bardziej szczegółowoWykład 12 Kwasy nukleinowe: budowa, synteza i ich rola w syntezie białek
BIOCHEMIA Kierunek: Technologia Żywności i Żywienie Człowieka semestr III Wykład 12 Kwasy nukleinowe: budowa, synteza i ich rola w syntezie białek WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA CENTRUM BIOIMMOBILIZACJI
Bardziej szczegółowoHistoria informacji genetycznej. Jak ewolucja tworzy nową informację (z ma ą dygresją).
Historia informacji genetycznej. Jak ewolucja tworzy nową informację (z ma ą dygresją). Czym jest życie? metabolizm + informacja (replikacja) 2 Cząsteczki organiczne mog y powstać w atmosferze pierwotnej
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Budowa rybosomu Translacja
Bardziej szczegółowo6. Z pięciowęglowego cukru prostego, zasady azotowej i reszty kwasu fosforowego, jest zbudowany A. nukleotyd. B. aminokwas. C. enzym. D. wielocukier.
ID Testu: F5679R8 Imię i nazwisko ucznia Klasa Data 1. Na indywidualne cechy danego osobnika ma (maja) wpływ A. wyłacznie czynniki środowiskowe. B. czynniki środowiskowe i materiał genetyczny. C. wyłacznie
Bardziej szczegółowoTranslacja i proteom komórki
Translacja i proteom komórki 1. Kod genetyczny 2. Budowa rybosomów 3. Inicjacja translacji 4. Elongacja translacji 5. Terminacja translacji 6. Potranslacyjne zmiany polipeptydów 7. Translacja a retikulum
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji przyrody/biologii (2 jednostki lekcyjne)
Joanna Wieczorek Scenariusz lekcji przyrody/biologii (2 jednostki lekcyjne) Strona 1 Temat: Budowa i funkcje kwasów nukleinowych Cel ogólny lekcji: Poznanie budowy i funkcji: DNA i RNA Cele szczegółowe:
Bardziej szczegółowoWykład 1. Od atomów do komórek
Wykład 1. Od atomów do komórek Skład chemiczny komórek roślinnych Składniki mineralne (nieorganiczne) - popiół Substancje organiczne (sucha masa) - węglowodany - lipidy - kwasy nukleinowe - białka Woda
Bardziej szczegółowoKwasy nukleinowe. Replikacja
Kwasy nukleinowe Replikacja Białko Helikaza Prymaza SSB Funkcja w replikacji DNA Rozplata podwójną helisę Syntetyzuje starterowy odcinek RNA Stabilizuje regiony jednoniciowe Gyraza DNA Wprowadza ujemne
Bardziej szczegółowoCzy żywność GMO jest bezpieczna?
Instytut Żywności i Żywienia dr n. med. Lucjan Szponar Czy żywność GMO jest bezpieczna? Warszawa, 21 marca 2005 r. Od ponad połowy ubiegłego wieku, jedną z rozpoznanych tajemnic życia biologicznego wszystkich
Bardziej szczegółowo1. Na podanej sekwencji przeprowadź proces replikacji, oraz do obu nici proces transkrypcji i translacji, podaj zapis antykodonów.
mrna 1. Na podanej sekwencji przeprowadź proces replikacji, oraz do obu nici proces transkrypcji i translacji, podaj zapis antykodonów. GGA CGC GCT replikacja CCT GCG CGA transkrypcja aminokwasy trna antykodony
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. DNA i białka. W uproszczeniu: program działania żywego organizmu zapisany jest w nici DNA i wykonuje się na maszynie białkowej.
Wprowadzenie DNA i białka W uproszczeniu: program działania żywego organizmu zapisany jest w nici DNA i wykonuje się na maszynie białkowej. Białka: łańcuchy złożone z aminokwasów (kilkadziesiąt kilkadziesiąt
Bardziej szczegółowoGENETYKA. Budowa i rola kwasów nukleinowych Geny i genomy Replikacja DNA NM G
GENETYKA Budowa i rola kwasów nukleinowych Geny i genomy Replikacja DNA 1 Podręcznik Biologia na czasie 3 Maturalne karty pracy 3 Vademecum 2 Zadanie domowe Na podstawie różnych źródeł opisz historię badań
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: B. Alberts, D. Bray, K. Hopkin, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, P. Walter Podstawy biologii komórki. Cz.
Księgarnia PWN: B. Alberts, D. Bray, K. Hopkin, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, P. Walter Podstawy biologii komórki. Cz. 1 ROZDZIAŁ 1. KOMÓRKI WPROWADZENIE 1 Jedność i różnorodność komórek 1
Bardziej szczegółowoGeny, a funkcjonowanie organizmu
Geny, a funkcjonowanie organizmu Wprowadzenie do genów letalnych Geny kodują Białka Kwasy rybonukleinowe 1 Geny Występują zwykle w 2 kopiach Kopia pochodząca od matki Kopia pochodząca od ojca Ekspresji
Bardziej szczegółowoDr Marek Daniel Koter / dr hab. Marcin Filipecki
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Międzywydziałowe Studium Biotechnologii Katedra Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin Dr Marek Daniel Koter / dr hab. Marcin Filipecki Struktura RNA
Bardziej szczegółowoTranskrypcja katalizowanego rybozymu na rybozym aktywny.
Transkrypcja katalizowanego rybozymu na rybozym aktywny. Aniela Wochner, James Attwater, Alan Coulson, Philipp Holliger [Tłumaczenie z angielskiego: Damian Kosiorowski] Uważa się, że decydującym wydarzeniem
Bardziej szczegółowo2015-11-18. DNA i RNA ENZYMY MODYFIKUJĄCE KOŃCE CZĄSTECZEK. DNA i RNA. DNA i RNA
Fosfataza alkaliczna CIP Calf Intestine Phosphatase- pochodzenie: jelito cielęce BAP Bacterial Alcaline Phosphatase- pochodzenie: E. coli SAP Shrimp Alcaline Phosphatase- pochodzenie: krewetki Pandalus
Bardziej szczegółowocytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Jądro komórkowe
Komórka eukariotyczna http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=plik:hela_cells_stained_with_hoechst_33258.jpg cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma W cytoplazmie odbywa się: cała przemiana materii,
Bardziej szczegółowoAnalizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych???
Analizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych??? Alfabet kwasów nukleinowych jest stosunkowo ubogi!!! Dla sekwencji DNA (RNA) stosuje się zasadniczo*
Bardziej szczegółowoEwolucja informacji genetycznej
1 Ewolucja informacji genetycznej Czym jest życie? metabolizm + informacja (replikacja) Cząsteczki organiczne mog y powstać w atmosferze pierwotnej Ziemi Oparin, Haldane Miller, 1953 Co by o najpierw?
Bardziej szczegółowoJak powstał pierwszy system biochemiczny? Autor tekstu: Marcin Klapczyński
Jak powstał pierwszy system biochemiczny? Autor tekstu: Marcin Klapczyński Podążając za porównaniem Leslie E. Orgela nauka o początkach życia przypomina bardzo skomplikowaną i dobrze zaplątaną historię
Bardziej szczegółowoDominika Stelmach Gr. 10B2
Dominika Stelmach Gr. 10B2 Czym jest DNA? Wielkocząsteczkowy organiczny związek chemiczny z grupy kwasów nukleinowych Zawiera kwas deoksyrybonukleoinowy U organizmów eukariotycznych zlokalizowany w jądrze
Bardziej szczegółowoJak działają geny. Podstawy biologii molekularnej genu
Jak działają geny Podstawy biologii molekularnej genu Uniwersalność życia Podstawowe mechanizmy są takie same u wszystkich znanych organizmów budowa DNA i RNA kod genetyczny repertuar aminokwasów budujących
Bardziej szczegółowoSESJA 3 STRUKTURA I FUNKCJE RNA WYKŁADY
SESJA 3 STRUKTURA I FUNKCJE RNA WYKŁADY 46 SESJA 3 WYKŁADY W03-01 A COMPLEX WORLD OF SMALL NUCLEOLAR RNAS AND NEW FUNCTIONS OF THE NUCLEOLUS Witold Filipowicz Friedrich Miescher Institut, Basel, Switzerland
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ
WPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ Replikacja organizacja widełek replikacyjnych Transkrypcja i biosynteza białek Operon regulacja ekspresji genów Prowadzący wykład: prof. dr hab. Jarosław Burczyk REPLIKACJA
Bardziej szczegółowoBIOINFORMATYKA. edycja 2016 / wykład 11 RNA. dr Jacek Śmietański
BIOINFORMATYKA edycja 2016 / 2017 wykład 11 RNA dr Jacek Śmietański jacek.smietanski@ii.uj.edu.pl http://jaceksmietanski.net Plan wykładu 1. Rola i rodzaje RNA 2. Oddziaływania wewnątrzcząsteczkowe i struktury
Bardziej szczegółowoNajważniejsze z nich to: enzymy restrykcyjne wektory DNA inne enzymy np. ligazy, fosfatazy, polimerazy, nukleazy
Aby manipulować genami niezbędne są odpowiednie narzędzia molekularne, które pozwalają uzyskać tzw. zrekombinowane DNA (umożliwiają rekombinację materiału genetycznego in vitro czyli w próbówce) Najważniejsze
Bardziej szczegółowoEkspresja informacji genetycznej
Ekspresja informacji genetycznej Informacja o budowie i funkcjonowaniu organizmu jest zakodowana w sekwencji nukleotydów cząsteczek DNA i podzielona na dużą liczbę genów. Gen jest odcinkiem DNA kodującym
Bardziej szczegółowoWARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU- 5 ECTS
WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU- 5 ECTS KOLOKWIA; 15% KOLOKWIA-MIN; 21% WEJŚCIÓWKI; 6% WEJŚCIÓWKI-MIN; 5% EGZAMIN; 27% EGZAMIN-MIN; 26% WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU- 5 ECTS kolokwium I 12% poprawa kolokwium
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA Z BIOCHEMII
ĆWICZENIA Z BIOCHEMII D U STUDENTfiW WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Pod redakcją Piotra Laidlera, Barbary Piekarskiej, Marii Wróbel WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO ĆWICZENIA Z BIOCHEMII DLA STUDENTÓW WYDZIAŁU
Bardziej szczegółowoInformacje dotyczące pracy kontrolnej
Informacje dotyczące pracy kontrolnej Słuchacze, którzy z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpili do pracy kontrolnej lub otrzymali z niej ocenę negatywną zobowiązani są do dnia 06 grudnia 2015 r.
Bardziej szczegółowoMateriały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia
Człowiek najlepsza inwestycja Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Autor: dr inż. Anna Kostka Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoBIAŁKA KATALITYCZNE ENZYMY ENZYMOLOGIA
BIAŁKA KATALITYCZNE ENZYMY ENZYMOLOGIA dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej w Gorzowie Wlkp. Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu ROBACZKI ŚWIĘTOJAŃSKIE
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ
WPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ Replikacja organizacja widełek replikacyjnych Transkrypcja i biosynteza białek Operon regulacja ekspresji genów Prowadzący wykład: prof. dr hab. Jarosław Burczyk REPLIKACJA
Bardziej szczegółowoTEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?)
Wstęp do biologii 2. TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 WSPÓLNE WŁAŚCIWOŚCI dzisiejszych organizmów procesy życiowe katalizowane
Bardziej szczegółowoDane mikromacierzowe. Mateusz Markowicz Marta Stańska
Dane mikromacierzowe Mateusz Markowicz Marta Stańska Mikromacierz Mikromacierz DNA (ang. DNA microarray) to szklana lub plastikowa płytka (o maksymalnych wymiarach 2,5 cm x 7,5 cm) z naniesionymi w regularnych
Bardziej szczegółowoTEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?)
Wstęp do biologii 2. TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2017 WSPÓLNE WŁAŚCIWOŚCI dzisiejszych organizmów procesy życiowe katalizowane
Bardziej szczegółowoDNA musi współdziałać z białkami!
DNA musi współdziałać z białkami! Specyficzność oddziaływań między DNA a białkami wiążącymi DNA zależy od: zmian konformacyjnych wzdłuż cząsteczki DNA zróżnicowania struktury DNA wynikającego z sekwencji
Bardziej szczegółowoTERAPIA GENOWA. dr Marta Żebrowska
TERAPIA GENOWA dr Marta Żebrowska Pracownia Diagnostyki Molekularnej i Farmakogenomiki, Zakładu Biochemii Farmaceutycznej, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Źródło zdjęcia: httpblog.ebdna.plindex.phpjednoznajwiekszychzagrozenludzkosciwciazniepokonane
Bardziej szczegółowoBiologia Molekularna Podstawy
Biologia Molekularna Podstawy Budowa DNA Budowa DNA Zasady: Purynowe: adenina i guanina Pirymidynowe: cytozyna i tymina 2 -deoksyryboza Grupy fosforanowe Budowa RNA Budowa RNA Zasady: purynowe: adenina
Bardziej szczegółowoDNA superhelikalny eukariota DNA kolisty bakterie plazmidy mitochondria DNA liniowy wirusy otrzymywany in vitro
DNA- kwas deoksyrybonukleinowy: DNA superhelikalny eukariota DNA kolisty bakterie plazmidy mitochondria DNA liniowy wirusy otrzymywany in vitro RNA- kwasy rybonukleinowe: RNA matrycowy (mrna) transkrybowany
Bardziej szczegółowoPrzemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Transkrypcja RNA
SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Transkrypcja RNA SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy. 1. Karta
Bardziej szczegółowoWybrane techniki badania białek -proteomika funkcjonalna
Wybrane techniki badania białek -proteomika funkcjonalna Proteomika: umożliwia badanie zestawu wszystkich (lub prawie wszystkich) białek komórkowych Zalety analizy proteomu np. w porównaniu z analizą trankryptomu:
Bardziej szczegółowoKlonowanie molekularne Kurs doskonalący. Zakład Geriatrii i Gerontologii CMKP
Klonowanie molekularne Kurs doskonalący Zakład Geriatrii i Gerontologii CMKP Etapy klonowania molekularnego 1. Wybór wektora i organizmu gospodarza Po co klonuję (do namnożenia DNA [czy ma być metylowane
Bardziej szczegółowoKwasy nukleinowe i białka
Metody bioinformatyki Kwasy nukleinowe i białka prof. dr hab. Jan Mulawka Kwasy nukleinowe DNA Kwas dezoksyrybonukleinowy jest to należący do kwasów nukleinowych wielkocząsteczkowy organiczny związek chemiczny,
Bardziej szczegółowoZgodnie z tzw. modelem interpunkcji trna, cząsteczki mt-trna wyznaczają miejsca
Tytuł pracy: Autor: Promotor rozprawy: Recenzenci: Funkcje białek ELAC2 i SUV3 u ssaków i ryb Danio rerio. Praca doktorska wykonana w Instytucie Genetyki i Biotechnologii, Wydział Biologii UW Lien Brzeźniak
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki molekularnej
Podstawy genetyki molekularnej Materiał genetyczny Materiałem genetycznym są kwasy nukleinowe Materiałem genetycznym organizmów komórkowych jest kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) 5 DNA zbudowany jest z nukleotydów
Bardziej szczegółowoTranslacja białek. Marta Koblowska Zakład Biologii Systemów, UW
Translacja białek Marta Koblowska Zakład Biologii Systemów, UW Synteza białka wymaga przetłumaczenia sekwencji nukleotydowej na sekwencję aminokwasową mrna jest czytane w kierunku 5 -do-3 po jednym kodonie
Bardziej szczegółowoInżynieria Genetyczna ćw. 3
Materiały do ćwiczeń z przedmiotu Genetyka z inżynierią genetyczną D - blok Inżynieria Genetyczna ćw. 3 Instytut Genetyki i Biotechnologii, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, rok akad. 2018/2019
Bardziej szczegółowoCORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.
CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,
Bardziej szczegółowoNajważniejsze z nich to: enzymy restrykcyjne wektory DNA inne enzymy np. ligazy, fosfatazy, polimerazy, kinazy, nukleazy
Aby manipulować genami niezbędne są odpowiednie narzędzia molekularne, które pozwalają uzyskać tzw. zrekombinowane DNA (umożliwiają rekombinację materiału genetycznego in vitro czyli w próbówce) Najważniejsze
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM 8:
SEMINARIUM 8: 24.11. 2016 Mikroelementy i pierwiastki śladowe, definicje, udział w metabolizmie ustroju reakcje biochemiczne zależne od aktywacji/inhibicji przy udziale mikroelementów i pierwiastków śladowych,
Bardziej szczegółowoĆwiczenia 1 Wirtualne Klonowanie Prowadzący: mgr inż. Joanna Tymeck-Mulik i mgr Lidia Gaffke. Część teoretyczna:
Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii Katedra Biologii Molekularnej Przedmiot: Biologia Molekularna z Biotechnologią Biologia II rok ===============================================================================================
Bardziej szczegółowoTranskrypcja i obróbka RNA. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Transkrypcja i obróbka RNA Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Centralny dogmat biologii molekularnej: sekwencja DNA zostaje
Bardziej szczegółowoPowstanie i najwcześniejsze dzieje życia. Od abiogenezy do LUCA
Powstanie i najwcześniejsze dzieje życia Od abiogenezy do LUCA Czym jest życie? metabolizm + informacja (replikacja) 2 (A)biogeneza } Ewolucja jest właściwością organizmów żywych } Życie = ewolucja } Powstanie
Bardziej szczegółowoTransport makrocząsteczek (białek)
Transport makrocząsteczek (białek) Transport makrocząsteczek sortowanie białek - sekwencje sygnałowe lata 70-te XX w. - Günter Blobel - hipoteza sygnałowa; 1999r - nagroda Nobla Sekwencja sygnałowa: A
Bardziej szczegółowoZNACZENIE RNA W REGULACJI EKSPRESJI GENÓW
26 BIOLETYN 17/III/2015 Ścieżki wiedzy ZNACZENIE RNA W REGULACJI EKSPRESJI GENÓW ANNA DANIŁOWICZ ekspresja genów, sirna, RNA, CRISPR Przed naukowcami zajmującymi się biotechnologią postawiono trudne zadanie
Bardziej szczegółowoReakcje enzymatyczne. Co to jest enzym? Grupy katalityczne enzymu. Model Michaelisa-Mentena. Hamowanie reakcji enzymatycznych. Reakcje enzymatyczne
Reakcje enzymatyczne Enzym białko katalizujące reakcje chemiczne w układach biologicznych (przyśpieszają reakcje przynajmniej 0 6 raza) 878, Wilhelm uehne, użył po raz pierwszy określenia enzym (w zaczynie)
Bardziej szczegółowoNumer pytania Numer pytania
KONKURS BIOLOGICZNY ZMAGANIA Z GENETYKĄ 2016/2017 ELIMINACJE SZKOLNE I SESJA GENETYKA MOLEKULARNA KOD UCZNIA. IMIĘ i NAZWISKO. DATA... GODZINA.. Test, który otrzymałeś zawiera 20 pytań zamkniętych. W każdym
Bardziej szczegółowoTransformacja pośrednia składa się z trzech etapów:
Transformacja pośrednia składa się z trzech etapów: 1. Otrzymanie pożądanego odcinka DNA z materiału genetycznego dawcy 2. Wprowadzenie obcego DNA do wektora 3. Wprowadzenie wektora, niosącego w sobie
Bardziej szczegółowoZastosowanie teorii węzłów w biologii molekularnej. Piotr Krzywda Gr. 10B2
Zastosowanie teorii węzłów w biologii molekularnej Piotr Krzywda Gr. 10B2 Na początku trochę biologii. Biologia molekularna Biologia molekularna jest to dziedzina nauki z pogranicza kilku nauk biologicznych,
Bardziej szczegółowoMechanizmy działania i regulacji enzymów
Mechanizmy działania i regulacji enzymów Enzymy: są katalizatorami, które zmieniają szybkość reakcji, same nie ulegając zmianie są wysoce specyficzne ich aktywność może być regulowana m.in. przez modyfikacje
Bardziej szczegółowoA. B. Co warto wiedzieć o aminokwasach?
A. B. Co warto wiedzieć o aminokwasach? a) 1. Cele lekcji a. a) Wiadomości Uczeń zna pojęcia: asymetryczny atom węgla, L-aminokwas, peptyd, reakcja kondensacji, aminokwas białkowy, aminokwas egzogenny
Bardziej szczegółowoPowstanie i ewolucja informacji genetycznej
Powstanie i ewolucja informacji genetycznej Czym jest życie? metabolizm + informacja (replikacja) (A)biogeneza Ewolucja jest właściwością organizmów żywych Życie = ewolucja Powstanie życia z materii nieożywionej
Bardziej szczegółowoRybozymy wirusa zapalenia wątroby typu D (HDV)
Rybozymy wirusa zapalenia wątroby typu D (HDV) Hepatitis delta virus (HDV) ribozymes MICHAŁ ŁĘGIEWICZ1, JERZY CIESIOŁKA2 Spis treści: I. W stęp II. Ogólna charakterystyka w irusa zapalenia wątroby typu
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma c j e ogólne
Załącznik Nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012 S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma c j e ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu INŻYNIERIA
Bardziej szczegółowoInżynieria genetyczna- 6 ECTS. Inżynieria genetyczna. Podstawowe pojęcia Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka
Inżynieria genetyczna- 6 ECTS Część I Badanie ekspresji genów Podstawy klonowania i różnicowania transformantów Kolokwium (14pkt) Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka Kolokwium (26pkt) EGZAMIN
Bardziej szczegółowoNowoczesne systemy ekspresji genów
Nowoczesne systemy ekspresji genów Ekspresja genów w organizmach żywych GEN - pojęcia podstawowe promotor sekwencja kodująca RNA terminator gen Gen - odcinek DNA zawierający zakodowaną informację wystarczającą
Bardziej szczegółowoBiologia Molekularna z Biotechnologią ===============================================================================================
Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii Biologia i Biologia Medyczna II rok Katedra Genetyki Molekularnej Bakterii Katedra Biologii i Genetyki Medycznej Przedmiot: Katedra Biologii Molekularnej Biologia
Bardziej szczegółowoPowstanie i ewolucja informacji genetycznej
Powstanie i ewolucja informacji genetycznej Czym jest życie? metabolizm + informacja (replikacja) (A)biogeneza Ewolucja jest właściwością organizmów żywych! Życie = ewolucja! Powstanie życia z materii
Bardziej szczegółowoRzęski, wici - budowa Mikrotubule. rozmieszczenie organelli. Stabilne mikrotubule szkielet rzęsek i wici
Mikrotubule dynamiczna niestabilność - stabilizacja rozmieszczenie organelli ER Golgi organizują wnętrze komórki - polaryzacja komórki Mt Mt organizacja ER, aparatu Golgiego przemieszczanie mitochondriów
Bardziej szczegółowoZarówno u organizmów eukariotycznych, jak i prokariotycznych proces replikacji ma charakter semikonserwatywny.
HIPTEZY WYJAŚIAJĄCE MECHAIZM REPLIKACJI C. Model replikacji semikonserwatywnej zakłada on, że obie nici macierzystej cząsteczki DA są matrycą dla nowych, dosyntetyzowywanych nici REPLIKACJA każda z dwóch
Bardziej szczegółowoPlan działania opracowała Anna Gajos
Plan działania 15.09-15.10 opracowała Anna Gajos Jakie zagadnienia trzeba opanować z następujących działów: 1. Budowa chemiczna organizmów. 2. Budowa i funkcjonowanie komórki 3. Cykl komórkowy 4. Metabolizm
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 4: MOLEKULARNE MECHANIZMY BIOSYNTEZY BIAŁEK. Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej.
Pierwsza litera Trzecia litera 2018-10-26 WYKŁAD 4: MOLEKULARNE MECHANIZMY BIOSYNTEZY BIAŁEK Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Druga litera 1 Enancjomery para nienakładalnych
Bardziej szczegółowoTRANSLACJA II etap ekspresji genów
TRANSLACJA II etap ekspresji genów Tłumaczenie informacji genetycznej zawartej w mrna (po transkrypcji z DNA) na aminokwasy budujące konkretne białko. trna Operon (wg. Jacob i Monod) Zgrupowane w jednym
Bardziej szczegółowoMetody badania ekspresji genów
Metody badania ekspresji genów dr Katarzyna Knapczyk-Stwora Warunki wstępne: Proszę zapoznać się z tematem Metody badania ekspresji genów zamieszczonym w skrypcie pod reakcją A. Lityńskiej i M. Lewandowskiego
Bardziej szczegółowoThe Role of Maf1 Protein in trna Processing and Stabilization / Rola białka Maf1 w dojrzewaniu i kontroli stabilności trna
Streszczenie rozprawy doktorskiej pt. The Role of Maf1 Protein in trna Processing and Stabilization / Rola białka Maf1 w dojrzewaniu i kontroli stabilności trna mgr Tomasz Turowski, promotor prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoprotos (gr.) pierwszy protein/proteins (ang.)
Białka 1 protos (gr.) pierwszy protein/proteins (ang.) cząsteczki życia materiał budulcowy materii ożywionej oraz wirusów wielkocząsteczkowe biopolimery o masie od kilku tysięcy do kilku milionów jednostek
Bardziej szczegółowoNajważniejsze z nich to: enzymy restrykcyjne wektory DNA inne enzymy np. ligazy, fosfatazy, polimerazy, nukleazy
Aby manipulować genami niezbędne są odpowiednie narzędzia molekularne, które pozwalają uzyskać tzw. zrekombinowane DNA (umożliwiają rekombinację materiału genetycznego in vitro czyli w próbówce) Najważniejsze
Bardziej szczegółowoPowstanie i najwcześniejsze dzieje życia. Od abiogenezy do LUCA
Powstanie i najwcześniejsze dzieje życia Od abiogenezy do LUCA Czym jest życie? metabolizm + informacja (replikacja) (A)biogeneza Ewolucja jest właściwością organizmów żywych Życie = ewolucja Powstanie
Bardziej szczegółowoMikrosatelitarne sekwencje DNA
Mikrosatelitarne sekwencje DNA Małgorzata Pałucka Wykorzystanie sekwencji mikrosatelitarnych w jądrowym DNA drzew leśnych do udowodnienia pochodzenia materiału dowodowego w postępowaniu sądowym 27.09.2012
Bardziej szczegółowoReplikacja DNA. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Replikacja DNA Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Replikacja DNA jest bardzo złożonym procesem, w którym biorą udział setki
Bardziej szczegółowoKombinatoryczna analiza widm 2D-NOESY w spektroskopii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego cząsteczek RNA. Marta Szachniuk
Kombinatoryczna analiza widm 2D-NOESY w spektroskopii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego cząsteczek RNA Marta Szachniuk Plan prezentacji Wprowadzenie do tematyki badań Teoretyczny model problemu Złożoność
Bardziej szczegółowoENZYMY W CHEMII. Michał Rachwalski. Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej
ENZYMY W CHEMII Michał Rachwalski Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej Czym są enzymy? Enzymy są białkami zawierającymi od 60 do 1000 reszt aminokwasów; Enzymy są
Bardziej szczegółowo