Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ: Procesy TECHNIKUM NR 4 w Zespole Szkół Usługowych w Gdyni Gdynia Pomorski Kurator Oświaty Kuratorium Oświaty w Gdańsku
Przebieg ewaluacji Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego z przedstawionych poniżej obszarów. Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji: - o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach na różnego rodzaju testach, egzaminach), - o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych efektów), - o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się), - o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce). Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł, od: dyrektora, uczących w szkole nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców (tych, których dzieci brały udział w badaniu), partnerów szkoły (lub placówki) przy wykorzystaniu różnych metod badawczych (w tym obserwację szkoły i zajęć lekcyjnych). Dzięki temu ewaluacja zewnętrzna daje wyniki o dużej wiarygodności. Jest profesjonalnie zaplanowana i wykonywana, a niezwiązani z badaną szkołą (lub placówką) wykonawcy zapewniają obiektywność. Badanie zostało zrealizowane w dniach 03-01-2011-31-01-2011 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Katarzyna Butkiewicz, Ewa Hałas. Badaniem objęto 60 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 35 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 28 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem szkoły, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, szkoły i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje obszar działania szkoły: procesy zachodzące w szkole/placówce. Str. 2/13
Informacja o szkole Nazwa placówki TECHNIKUM NR 4 w Zespole Szkół Usługowych w Gdyni Patron Typ placówki Technikum Miejscowość Gdynia Ulica MORSKA Numer 75 Kod pocztowy 81-222 Urząd pocztowy GDYNIA Telefon 0586216192 Fax 0586616450 Www www.zsu.gdynia.pl Regon 19294265800000 Publiczność Publiczna Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter Brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 139 Oddziały 5 Nauczyciele pełnozatrudnieni 5 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 28 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 13 Średnia liczba uczących się w oddziale 27.8 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela 27.8 Województwo POMORSKIE (22) Powiat Powiat m. Gdynia (62) Gmina M. Gdynia (01) Typ gminy Liczba mieszkańców Wysokość wydatków na oświatę Stopa bezrobocia Str. 3/13
Wyniki ewaluacji Obszar: Procesy Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy Komentarz: Szkoła działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną koncepcją pracy co potwierdzają wszyscy ankietowani nauczyciele (28). Z analizy dokumentacji wynika, że rada pedagogiczna w dniu 31 sierpnia 2009 r. przyjęła do realizacji Plan Rozwoju Szkoły na lata 2009-2015, w którym zawarte są główne założenia koncepcji pracy szkoły. Dyrektor oraz uczestniczący w wywiadach nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni stwierdzają, że najważniejsze w koncepcji pracy szkoły są: zapewnienie uczniom wszechstronnego rozwoju oraz przygotowanie ich do aktywnego życia społecznego i zawodowego, rozwijanie kompetencji osobistych i społecznych (np. poczucia odpowiedzialności za siebie, kształtowanie motywacji edukacyjnych), przygotowanie uczniów do funkcjonowania w zmieniającej się rzeczywistości (np. korzystania z nowych technologii), współudział w wychowywaniu młodzieży w oparciu o wartości takie jak: uczciwość, pracowitość i kultura osobista. Uruchomienie nowych kierunków kształcenia - technik obsługi turystycznej i technik organizacji reklamy, doposażenie placówki w niezbędne środki dydaktyczne i systematyczne dokonywanie pomiaru dydaktycznego służą doskonaleniu pracy szkoły poprzez jakość i organizację jej pracy oraz stanowią element oferty szkoły zbieżny z potrzebami lokalnego rynku pracy. Zgodnie z koncepcją pracy, szkoła zapewnienia uczniom i pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki nauki i pracy, wszystkim nauczycielom zapewnienia równe i zgodne z przepisami szanse rozwoju zawodowego związane z kierunkowym rozwojem szkoły. Uczniowie oraz rodzice znają i akceptują koncepcję pracy placówki. Uczestniczący w wywiadach uczniowie i rodzice dostrzegają w działaniach szkoły realizację założonych celów. Ich zdaniem w placówce dba się o wysokie wyniki nauczania, rozwój kompetencji osobistych i społecznych przygotowujących do funkcjonowania w dorosłym życiu oraz wspiera uczniów w rozwoju. Uczniowie podkreślają, że szkołę wyróżnia bogactwo działań (m.in. organizowanie konkursów dla wszystkich klas, wycieczek tematycznych), miła atmosfera, podejście nauczycieli do uczniów, brak agresji i tolerancja oraz organizowanie praktyk zawodowych przez szkołę i dogodne usytuowanie obiektu. Według dyrektora uczniowie są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły na lekcjach wychowawczych, natomiast rodzice w trakcie zebrań ogólnych, za pośrednictwem uczniów albo na spotkaniach z radą rodziców. W opinii rodziców uczestniczących w wywiadzie kierunki pracy szkoły są słuszne i w pełni przez nich akceptowane. Zdaniem dyrektora i nauczycieli szkoła prowadzi wiele działań realizujących koncepcję pracy szkoły np. konsekwentne przestrzeganie prawa szkolnego, systematyczne prowadzenie pomiaru dydaktycznego w celu podwyższania jakości pracy szkoły, współpracę z partnerami szkoły np. Zakładami Odzieżowymi WYBRZEŻE. Młodzież uczestniczy w uroczystościach lokalnych, akcjach charytatywnych, przedsięwzięciach szkolnych i pozaszkolnych, konkursach. Prowadzone są działania zwiększające ofertę edukacyjną szkoły np. nowe kierunki kształcenia - technik organizacji reklamy i technik obsługi turystycznej (nowe kierunki w wykazie zawodów) i doposażenie szkoły w materiały dydaktyczne do kształcenia w tych kierunkach (np. oprogramowania specjalistyczne). Dyrektor w wywiadzie stwierdza, że analiza koncepcji pracy szkoły jest dokonywana poprzez ewaluację programu wychowawczego szkoły z udziałem całej rady pedagogicznej, pracowników niepedagogicznych, uczniów i rodziców. Swój udział w analizie potwierdza 26 z 28 ankietowanych nauczycieli. Wśród wniosków wynikających z analizy koncepcji pracy szkoły dyrektor wymienia działania prowadzące do poprawy frekwencji uczniów i wskazuje, że założenia programu wychowawczego szkoły są w pełni aktualne co do treści i wartości. Zdaniem dyrektora i uczestniczących w wywiadzie nauczycieli w wyniku analiz dokonuje się modyfikacji koncepcji pracy szkoły np. wprowadzono zmiany w wewnątrzszkolnym systemie oceniania oraz dostosowano ofertę edukacyjną szkoły do bieżących potrzeb rynku pracy. Wyniki badania wskazują, że szkoła działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną koncepcją pracy, Str. 4/13
prowadzi wiele działań realizujących jej główne założenia oraz dokonuje analizy wytyczonych zadań. Kierunki pracy szkoły są akceptowane przez uczniów i rodziców. Powyższe argumenty świadczą o spełnieniu wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej Komentarz: Oferta edukacyjna szkoły jest spójna z podstawą programową, co potwierdzają nauczyciele w wywiadzie twierdząc, że wykorzystują w programach nauczania cele i treści dostosowane do wymagań wynikających z przygotowania uczniów do egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe z uwzględnieniem standardów egzaminacyjnych. Zdaniem 41 z 48 ankietowanych uczniów proponowane przez szkołę zajęcia są zgodne z ich potrzebami. Najważniejsze dla 40 z 48 respondentów jest przygotowanie do zawodu i znajomość języków obcych. Podobną opinię wyrażają ankietowani rodzice (32 z 35), którzy uważają, że szkoła zaspokaja potrzeby edukacyjne ich dzieci. Uczniowie twierdzą, że ważne jest dla nich również posiadanie kompetencji społecznych i osobistych takich, jak: umiejętności komunikacyjne, współpraca w zespole, organizacja pracy z ludźmi, odpowiedzialność, zdyscyplinowanie, samodzielność, umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Zdaniem dyrektora oraz uczestniczących w wywiadzie nauczycieli i partnerów szkoły placówka podejmuje działania mające na celu wyposażenie uczniów w kompetencje potrzebne na rynku pracy, przede wszystkim w kompetencje zawodowe. Dyrektor i nauczyciele w wywiadzie wymieniają również kompetencje społeczne i osobiste np. umiejętność komunikowania się, planowanie swoich działań, współpracę w zespole, odpowiedzialność i dokonywanie wyborów, samodzielność, samoocenę i rzetelną ocenę innych oraz umiejętność skutecznego poszukiwania pracy. Nauczyciele podkreślają rolę kompetencji poznawczych, nabywanie umiejętności przygotowujących do funkcjonowania w zmieniających się warunkach, uświadamianie konieczności uczenia się przez całe życie oraz kształtowanie postaw prospołecznych i kultury osobistej. W wywiadzie grupowym za najważniejsze działania podejmowane przez szkołę z punktu widzenia potrzeb edukacyjnych uczniów uznają przede wszystkim doposażanie bazy dydaktycznej, organizowanie zajęć wyrównawczych i rozszerzających, dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów, prowadzenie konsultacji indywidualnych dla uczniów, zajęcia pozalekcyjne przygotowujące do konkursów, próbne egzaminy maturalne i próbne egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe przygotowane na bazie opracowań własnych nauczycieli. W celu lepszego przygotowania uczniów do egzaminu maturalnego i potwierdzającego kwalifikacje zawodowe młodzież uczestniczyła w projekcie unijnym DOBRY ZAWÓD GWARANCJĄ SUKCESU. Według opinii dyrektora i nauczycieli realizacja podstawy programowej jest monitorowana. Za najważniejsze wnioski dyrektor uważa doposażenie szkoły w niezbędne pomoce dydaktyczne do kształcenia w nowych zawodach (technik organizacji reklamy i technik obsługi turystycznej) i biblioteki w specjalistyczną literaturę, wzmocnienie pracowni komputerowych w profesjonalne oprogramowanie, dokształcenie nauczycieli oraz zaplanowanie dodatkowych zajęć przy absencji nauczyciela w danych oddziałach. Nauczyciele w wywiadzie grupowym wskazują konieczność korelacji międzyprzedmiotowej zwłaszcza w klasach pierwszych w ramach przedmiotów humanistycznych. Podają, że w bieżącym roku szkolnym wdrożono program naprawczy z przedmiotów zawodowych w celu uzyskania lepszych wyników z części praktycznej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i dokonano modyfikacji rocznego planu pracy dydaktyczno - wychowawczej. Ankietowani rodzice (27 z 35) i uczniowie (31 z 48) uważają, że szkoła pomaga rozwijać zainteresowania uczniów. Zdaniem dyrektora i ankietowanych nauczycieli oferta edukacyjna szkoły jest modyfikowana w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów przykłady stanowią zajęcia rozszerzające, zajęcia wyrównawcze, konsultacje indywidualne wynikające z potrzeb uczniów, systematyczne doposażanie biblioteki, pracowni szkolnych w najnowocześniejszy sprzęt i pomoce multimedialne. Szkoła uzyskała uprawnienia do prowadzenia szkolenia pilotów wycieczek na czas nieokreślony, w ramach działalności ośrodka szkolenia pilotów. Dyrektor podkreśla, że organizowane są imprezy i uroczystości, na których eksponowany jest dorobek własny uczniów, młodzież uczestniczy w ogólnopolskich konkursach projektowania odzieży, w projektach europejskich np. DOBRY ZAWÓD GWARANCJĄ SUKCESU, w międzynarodowym konkursie edukacyjnym ODYSEJA UMYSŁU. Zdaniem partnerów szkoła wprowadza nowe kierunki kształcenia np. technik organizacji reklamy i technik obsługi Str. 5/13
turystycznej, uczestniczy w konkursach miejskich np. "Noc w muzeum", prowadzi działania w wolontariacie. Zdaniem dyrektora i uczestniczących w wywiadzie nauczycieli szkoła wprowadza nowatorskie rozwiązania programowe np. samodzielny wybór przez młodzież zajęć rozszerzających i ich realizację w grupach międzyoddziałowych, wieloletnie prowadzenie szkolnego pomiaru dydaktycznego. Nauczyciele wymieniają wdrożenie programu nauczania modułowego w klasie IV technikum technologii odzieży i w klasie I technikum organizacji reklamy polegające na dostosowaniu treści do współczesnych technologii oraz wprowadzaniu różnych specjalistów do ich realizacji. Szkoła organizuje obozy integracyjne w celu poprawy współpracy w zespole klasowym i realizacji programu wychowawczego szkoły. Klasy technikum technologii odzieży w ramach współpracy ze środowiskiem przygotowują pokazy mody np. z Muzeum Miasta Gdyni. Szkoła organizuje kolejne edycje Wojewódzkiego Konkursu Projektowania Ubiorów dla Młodzieży Gimnazjalnej OD PROJEKTU DO REALIZACJI i świadczy usługi krawieckie np. szyje stroje dla zespołu Riwiera z gdyńskiego domu kultury. Przedstawione dane świadczą o tym, że oferta edukacyjna szkoły jest spójna z podstawą programową i odpowiada potrzebom uczniów oraz rynku pracy. Oferta jest modyfikowana i wzbogacana o nowatorskie rozwiązania programowe, umożliwia rozwój zainteresowań uczniów. Z powyższych argumentów wynika, że wymaganie zostało spełnione. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany Komentarz: W szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, na co zdaniem dyrektora i nauczycieli wskazuje wyposażenie technologiczno-dydaktyczne szkoły, stosowanie różnych metod nauczania np. metody projektów, dostosowanie wymagań do możliwości uczniów, uwzględnianie orzeczeń poradni psychologiczno-pedagogicznej, indywidualizacja procesu nauczania, podział treści nauczania na bloki programowe. Ograniczenia zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej, wskazane przez nauczycieli, dotyczą głównie bazy szkoły - brak sali gimnastycznej, zbyt mała liczba pracowni, brak laboratorium języków obcych, niewystarczająca liczba pracowni komputerowych. Wszyscy ankietowani nauczyciele (28) są zdania, że w szkole planuje się procesy edukacyjne. Powołany przez dyrektora zespół problemowy wypracowuje wnioski z analiz i propozycje działań, które po zatwierdzeniu są wdrażane do realizacji. W szkole funkcjonują roczne plany dydaktyczne, roczny plan wychowawczy szkoły, roczny plan rozwoju szkoły, roczny plan pracy biblioteki szkolnej. W każdym roku szkolnym odbywa się również planowanie działań pedagoga szkolnego, czterech zespołów przedmiotowych (humanistycznego, matematyczno - przyrodniczego, zawodowego i ogólnozawodowego, wychowawców) i działalności wychowawców. Większość ankietowanych uczniów (57 z 60) twierdzi, że jest zmęczona z powodu zbyt dużej liczby zajęć odbywających się w szkole. W opinii 17 z 35 ankietowanych rodziców tygodniowy rozkład zajęć nie sprzyja uczeniu się. W planie zajęć lekcyjnych starano się uwzględnić równomierne obciążenie uczniów pracą umysłową (średnio 7 godzin dziennie). Występują jednak przypadki nadmiernego obciążenia uczniów spowodowane podziałami klas na zajęciach wychowania fizycznego z uwagi na brak sali gimnastycznej oraz na przedmiotach zawodowych. Pomieszczenia, w których odbywają się zajęcia zdaniem 26 z 28 ankietowanych nauczycieli oraz ich wyposażenie w opinii 25 z 48 sprzyjają uczeniu się. Wyniki przeprowadzonych obserwacji zajęć i przeglądu szkoły potwierdzają wypowiedzi nauczycieli. Stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Nauczyciele w wywiadzie i ankiecie wskazali liczne metody nauczania, które stosują w celu zwiększenia aktywności uczniów na zajęciach. Obserwacja zajęć potwierdza stosowanie przez nauczycieli różnych metod nauczania. Zdaniem większości (26 z 28) ankietowanych nauczycieli na wybór metod pracy z uczniami wpływają cele lekcji, treści zajęć oraz możliwości uczniów. Nauczyciele stwarzają uczniom możliwość samodzielnego wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Zachęcają do aktywności i efektywnie motywują. W miarę potrzeb i możliwości uczniowie korzystają z technologii informacyjno-komunikacyjnej. W szkole są 3 pracownie komputerowe. W bibliotece, która pełni funkcję szkolnego centrum informacji, znajdują się 3 stanowiska komputerowe dla uczniów i 2 dla pracowników biblioteki z dostępem do internetu. Zdaniem dyrektora nauczyciele prowadzą liczne działania nakierowane na zwiększenie efektywności procesu uczenia się m.in. indywidualne konsultacje z uczniami, zajęcia Str. 6/13
wyrównawcze, zajęcia przygotowujące do egzaminów zewnętrznych. Ocenianie uczniów daje informację o ich postępach w nauce. 43 z 48 ankietowanych uczniów uważa, że wie dlaczego otrzymało określoną ocenę. Wszyscy ankietowani nauczyciele (28) twierdzą, że przekazują uczniom informację zwrotną uzasadniającą ocenę, która zawiera m.in.: prawidłowe rozwiązanie, sposób poprawy, pochwałę za wkład wniesiony w pracę, wskazówki do dalszej pracy. 20 z 28 ankietowanych nauczycieli jest zdania, że dzięki informacji zwrotnej otrzymywanej od nauczycieli uczniowie są zmotywowani do pracy. Zdaniem 17 z 35 rodziców oceny wystawiane przez nauczycieli motywują ich dzieci do nauki, natomiast 7 z 35 jest odmiennego zdania. Uczniowie w wywiadzie stwierdzili, że oceny motywują ich do nauki, mają ochotę się uczyć i poprawiać oceny. Informacja o postępach w nauce pomaga uczniom uczyć się. Opinię taką wyraża 39 z 48 ankietowanych uczniów, uczniowie w wywiadzie grupowym oraz 25 z 35 ankietowanych rodziców. Nauczyciele stosują różne metody wspierania uczniów w procesie uczenia się. W opinii uczniów i rodziców wyrażonych w wywiadach nauczyciele najczęściej stosują różne metody nauczania, informują o postępach w nauce, wskazują sposoby uczenia się, umożliwiają poprawianie ocen, dbają o dobre relacje z uczniem. Zdaniem uczniów, rodziców i nauczycieli najczęstszą formą motywowania uczniów w procesie uczenia się są pochwały. Wszyscy ankietowani nauczyciele (28) twierdzą, że biorą pod uwagę zdanie uczniów na temat sposobu uczenia się. Potwierdza tę opinię 34 z 48 ankietowanych uczniów oraz wszyscy ankietowani rodzice (35). Uczniowie w wywiadzie podają następujące przykłady zmian, które wprowadzono w szkole w wyniku uwzględnienia ich inicjatyw: realizacja lekcji wychowania fizycznego na lodowisku i basenie, organizacja Dni Zawodowych oraz różnych akcji charytatywnych. Wyniki obserwacji zajęć potwierdzają współpracę nauczycieli i uczniów w celu doskonalenia procesów edukacyjnych. Wszyscy ankietowani nauczyciele (28) monitorują postępy uczniów. Zdaniem dyrektora i nauczycieli uczestniczących w wywiadach monitorowanie osiągnięć uczniów prowadzone jest w następujących formach: odpowiedzi ustne, prace pisemne, sprawdziany (kartkówki), prace klasowe, testy, zadania domowe. Na spotkaniach zespołów przedmiotowych prowadzona jest analiza osiągnięć wszystkich klas. Nauczyciele prowadzoną analizę porównawczą osiągnięć poszczególnych oddziałów klasowych w całym cyklu kształcenia. Monitorowane są wewnętrzne egzaminy maturalne i potwierdzające kwalifikacje zawodowe oraz poziom zdawalności egzaminów zewnętrznych, a także udział młodzieży w imprezach i uroczystościach szkolnych, udział uczniów w konkursach przedmiotowych i zawodowych. Monitorując osiągnięcia uczniów szkoła poszukuje odpowiedzi na pytania o przyczyny niskiej frekwencji młodzieży, o rodzaje działań jakie należy podjąć w celu podwyższenia frekwencji uczniów na zajęciach i wyników nauczania oraz pozyskania rodziców do współpracy. Zdaniem dyrektora i nauczycieli wnioski z monitorowania są wykorzystywane w planowaniu procesów edukacyjnych m.in. w indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz w prowadzeniu ewaluacji efektów kształcenia z przedmiotów zawodowych. Przykładem wykorzystania wniosku wypływającego z monitorowania procesów edukacyjnych podanym przez dyrektora i nauczycieli w wywiadach jest opracowanie i wdrożenie "Programu naprawczego dla uczniów Technikum nr 4 kształcących się w zawodzie technik technologii odzieży w roku szkolnym 2010/2011". Na podstawie powyższych danych można stwierdzić, że procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany: są planowane, realizowane zgodnie z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej, monitorowane i modyfikowane przy udziale uczniów w procesie decyzyjnym. Przedstawione argumenty świadczą o spełnianiu wymagania przez szkołę. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli Komentarz: Zapisy w dokumentacji szkolnej oraz opinie ankietowanych nauczycieli potwierdzają, fakt współpracy nauczycieli przy tworzeniu (27 z 28 nauczycieli) i analizie (28 respondentów) procesów edukacyjnych. Dyrektor i nauczyciele twierdzą, że tworzenie i analiza procesów edukacyjnych dokonywana jest przez nauczycieli indywidualnie, w zespołach przedmiotowych oraz na posiedzeniach rady pedagogicznej. Od 1996 r. w szkole Str. 7/13
systematycznie prowadzony jest pomiar dydaktyczny. Zdaniem dyrektora i 23 z 28 ankietowanych nauczycieli, nauczyciele wspierają się w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. Nauczyciele prowadzą rozmowy na temat metod nauczania, wymieniają się pomysłami dotyczącymi prowadzenia zajęć, pomocami dydaktycznymi, testami, sprawdzianami, wspólnie tworzą plany dydaktyczne, ustalają tematy zajęć i programy nauczania, współpracują w zakresie prowadzenia pomiaru dydaktycznego, analizowania osiągnięć uczniów, wyników wewnętrznego i zewnętrznego egzaminu maturalnego oraz potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Proces zmiany jest efektem wspólnych decyzji, co potwierdza 25 z 28 ankietowanych nauczycieli. Nauczyciele podkreślają, że wspólne decyzje są podejmowane w ramach pracy zespołów przedmiotowych oraz na posiedzeniach rady pedagogicznej i dotyczą głównie sposobu oceniania, układu zajęć w tygodniowym planie lekcji, zmian programów nauczania. Przeprowadzone badania pozwalają na stwierdzenie, że nauczyciele współpracują ze sobą w tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych oraz wspierają się w ich realizacji. Przedstawione argumenty świadczą o spełnianiu wymagania przez szkołę. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów Komentarz: Szkolny system oddziaływań wychowawczych jest spójny z potrzebami uczniów. Zdaniem dyrektora i nauczycieli w celu zapewnienia spójności działań wychowawczych zespół wychowawców na podstawie programu wychowawczego i opiekuńczego szkoły opracowuje roczny plan pracy wychowawcy i tematykę godzin na lekcje wychowawcze. Program wychowawczy jest analizowany na spotkaniach z rodzicami. Ponadto w II semestrze roku szkolnego 2009/ 2010 przeprowadzono ewaluację szkolnego programu wychowawczego. W opinii 38 z 48 ankietowanych uczniów działania wychowawcze prowadzone przez szkołę są adekwatne do ich potrzeb. Nauczyciele prowadzą systematyczną diagnozę potrzeb wychowawczych uczniów poprzez: analizowanie dokumentacji, ankietowanie, rozmowy, wywiady, obserwacje. W wyniku diagnozy zostały określone potrzeby uczniów, których rodzice podjęli pracę za granicą. Szkoła prowadzi stały monitoring ich sytuacji rodzinnej i udziela odpowiedniej pomocy. W szkole systematycznie analizowane są postawy i zachowania uczniów, co potwierdzają w wywiadach nauczyciele, uczniowie, rodzice i pracownicy niepedagogiczni, a także ankietowani uczniowie (42 z 48) i nauczyciele (28). W szkole promuje się postawę życzliwości, altruizmu, patriotyzmu, pracowitości, uczciwości, odpowiedzialności, tolerancji, twórczej aktywności. Uczniowie uczestniczą w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postaw, co potwierdza 32 z 48 ankietowanych uczniów. Nauczyciele podają następujące przykłady takich działań: udział w uroczystościach szkolnych (otrzęsiny klas pierwszych) i miejskich (rocznicowe obchody Grudnia '70), działalność charytatywna (kwestowanie na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy). Zdaniem dyrektora i wszystkich ankietowanych nauczycieli (28) uczniowie uczestniczą w tworzeniu i zmianie szkolnego systemu oddziaływań wychowawczych, co znajduje potwierdzenie w udziale uczniów w ewaluacji programu wychowawczego szkoły, działalności samorządu uczniowskiego (sugestie dotyczące planu zajęć i zmian w prawie szkolnym, organizacji rajdów szkolnych i wycieczek, realizacji projektów - DROGA DO KARIERY, ODYSEJA UMYSŁU). Zdaniem dyrektora i nauczycieli uczestniczących w wywiadach działania wychowawcze szkoły są analizowane, a wnioski z nich wynikające są wdrażane np.: program wychowawczy szkoły jest aktualny i jego realizacja w bieżącym roku szkolnym nie wymaga dokonywania modyfikacji, w celu zmniejszenia absencji uczniów na zajęciach opracowano i wdrożono program poprawy frekwencji. Przeprowadzona analiza działań pozwala na stwierdzenie, że działania wychowawcze podejmowane w szkole są diagnozowane, planowane i modyfikowane zgodnie z potrzebami uczniów oraz przy ich udziale. Przedstawione argumenty świadczą o spełnianiu wymagania przez szkołę. Str. 8/13
Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych Komentarz: Zdaniem 20 z 35 ankietowanych rodziców w szkole prowadzone są działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów. Według rodziców uczestniczących w wywiadzie są to zajęcia dla uczniów potrzebujących dodatkowej pomocy w nauce, rozwijające zainteresowania i umiejętności uczniów oraz wspierające ich udział konkursach szkolnych czy pozaszkolnych. Pedagog szkolny i wychowawcy klas współpracują z poradnią psychologiczno-pedagogiczną. Nauczyciele udzielają uczniom pomocy zarówno w czasie lekcji jak i po zajęciach, motywują uczniów podając informacje zwrotne na temat ich postępów z ukierunkowaniem do dalszej pracy oraz stosują pochwały za osiągnięcia. 14 z 35 rodziców uważa, że szkoła takich działań nie podejmuje. Większość ankietowanych uczniów (35 z 48) twierdzi, że osiąga sukces, a 13 z 48 odczuwa niezadowolenie ze swoich wyników. Ankietowani rodzice (25 z 35) uważają, że ich dziecko osiągnęłoby sukces w nauce, gdyby otrzymało pomoc, 20 rodziców wskazuje możliwe sukcesy w działaniach społecznych. Większość ankietowanych rodziców (21 z 35) uważa, że nauczyciele nie uwzględniają indywidualnych możliwości ich dzieci w procesie nauczania. Odmienne zdanie w tej sprawie ma młodzież. Ponad połowa ankietowanych uczniów (31 z 48) twierdzi, że nauczyciele wierzą w ich możliwości i służą im pomocą, gdy mają trudności w nauce, 17 z 48 uczniów jest przeciwnego zdania. 32 z 48 ankietowanych uczniów uważa, że nauczyciele przekonują ich do możliwości przyswojenia nawet trudnych zagadnień. Nauczyciele znają i diagnozują możliwości edukacyjne swoich uczniów, co potwierdza zdecydowana większość w ankietach (27 z 28). Informacje wynikające z diagnozy służą do doskonalenia form i metod pracy z uczniami zgodnie z ich potrzebami oraz informują o stopniu opanowania wiedzy i nabytych umiejętności przez uczniów. Wyniki diagnozy prowadzą do wniosku, że duża absencja uczniów na zajęciach wynika z ich niskiej motywacji do nauki, a środowisko rodzinne nie motywuje dziecka do zdobywania wykształcenia, co potwierdzają partnerzy szkoły. Nauczyciele w wywiadzie grupowym stwierdzają, że dostosowują wymagania do potrzeb i możliwości, prowadzą indywidualne konsultacje dla uczniów, ustalają korzystne dla uczniów terminy egzaminów poprawkowych i klasyfikacyjnych, przygotowują uczniów do egzaminów wewnętrznych i zewnętrznych, umożliwiają uczniom wykonywanie dodatkowych zadań na miarę ich możliwości. Zdaniem dyrektora szkoły uczniowie mają możliwość dokonania wyboru grupy na zajęciach rozszerzających, realizuje się dodatkową godzinę matematyki ujętą w planie zajęć we wszystkich klasach, zajęcia przygotowujące do egzaminów zewnętrznych, przeprowadza obowiązkowe próbne egzaminy maturalne i potwierdzające kwalifikacje zawodowe, wprowadziła wymóg stosowania w wymaganiach edukacyjnych jednolitych kryteriów oceniania osiągnięć uczniów uwzględniających również wymagania egzaminacyjne oraz umożliwia udział w projektach w formie dodatkowych godzin w zespołach klasowych np. w projekcie DOBRY ZAWÓD GWARANCJĄ SUKCESU. Dyrektor twierdzi, że uczniowie są motywowani do pełnego korzystania ze swoich możliwości poprzez rozmowy indywidualne i uświadamianie konieczności systematycznego uczenia się, mobilizowanie do udziału w konkursach. Uczniowie biorą udział w akcjach charytatywnych i wolontariacie, w imprezach i uroczystościach szkolnych, pozaszkolnych, w promocji szkoły np. w gimnazjach, są zachęcani do udzielania pomocy koleżeńskiej. Szkoła angażuje również rodziców w proces motywowania swoich dzieci np. poprzez utrzymanie bieżącego kontaktu z nauczycielami, z wykorzystaniem dzienniczków ucznia w wybranych przypadkach. Partnerzy szkoły w wywiadzie dodają, że uczniowie są objęci pomocą psychologiczno-pedagogiczną w zakresie diagnozy i indywidualnego orzecznictwa, mogą realizować się poprzez działalność w wolontariacie, korzystają z zajęć wyrównawczych i przygotowujących do egzaminów zewnętrznych oraz rozwijających zainteresowania. W efekcie tych działań wyniki egzaminu maturalnego są coraz wyższe, co roku więcej uczniów przystępuje do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, uczniowie nie rezygnują z nauki w tej szkole, kształtują społecznie pożądane postawy i zachowania, potrafią wykorzystać nabytą w szkole wiedzę i umiejętności w życiu zawodowym i prywatnym. Powyższe dane świadczą o tym, że uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swoich możliwości, a nauczyciele znają i diagnozują możliwości swoich uczniów. W szkole prowadzone są działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji oraz działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów. Przedstawione argumenty świadczą o spełnianiu wymagania. Str. 9/13
Poziom spełniania wymagania: B Str. 10/13
Wnioski z ewaluacji: Wnioski: 1. Szkoła uwzględnia wymagania określone w podstawie programowej rozwijając własną ofertę programową w odniesieniu do kierunków kształcenia zawodowego. 2. Kierunki wprowadzanych zmian, a zwłaszcza system kształcenia zawodowego oraz doskonalenie wyposażenia bazy placówki w nowoczesny sprzęt i technologie stwarza uczniom szansę na osiągnięcie sukcesu na rynku pracy. 3. Szkoła diagnozuje występujące wśród uczniów zachowania negatywne, analizuje je i wypracowuje wnioski, które służą do podejmowania działań eliminujących. 4. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie. Wiedzą jakich zachowań się od nich oczekuje i postępują zgodnie z przyjętymi normami. 5. Nauczyciele wspólnie planują działania podejmowane w szkole, rozwiązują problemy oraz doskonalą metody i formy pracy co przekłada się na sprawne i efektywne funkcjonowanie szkoły. 6. Uczniowie są motywowani i wspierani w procesie edukacyjnym dzięki stosowaniu przez nauczycieli aktywizujących metod nauczania i sposobów oceniania. Str. 11/13
Wymaganie Poziom spełniania wymagania Obszar: Procesy Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli Kształtuje się postawy uczniów Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych B B B B B B Str. 12/13
Raport sporządzili: Katarzyna Butkiewicz Ewa Hałas Kurator Oświaty: Wersja pełna raportu dostępna pod adresem: www.platforma.npseo.pl/summary/htmlreport/id/4162. Str. 13/13