4. Stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych

4. Stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych W 2007 roku w ewidencji znajdowało się 540 obiektów zajmujących się produkcją żywności, dystrybucją i obrotem środkami spożywczymi. W porównaniu do roku 2006 ogólna liczba obiektów zwiększyła się. Największy wzrost odnotowano w zakładach żywieniowych ich liczba wzrosła o 13 obiektów. Zaobserwowano tendencję spadkową w grupie obiektów obrotu żywnością oraz w miejscach obrotu przedmiotami użytku. Liczba obiektów wg ewidencji zmiany Lp. Rodzaj obiektów rok 2006 rok 2007 Przyrost /zmniejs zenie % 1. Obiekty ogółem (bez środków transportu) 536 540 +4 +0,75% Obiekty produkcji żywności (piekarnie, ciastkarnie, wytwórnie lodów i automaty do lodów) 18 18 0 Bez zmian 2. 3. Obiekty obrotu żywnością ( sklepy, kioski, hurtownie, kioski spożywcze i inne) Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego 4. Zakłady małej gastronomii (smażalnie, fast-food, pijalnie piwa) 5. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte ( stołówki w domach wczasowych, bloki żywienia w szpitalach i domach opieki społecznej, stołówki szkolne przedszkolne w domach dziecka, internatach ), 6. Miejsca obrotu przedmiotami użytku 287 282-5 - 1,7% 49 49 0 Bez zmian 88 92 +4 +4,5% 56 64 +9 +14% 9 5-4 44% 7. Środki transportu żywnością ( nie prowadzi się stałej ewidencji) Skontrolowano 28 Skontrolowano 21 - - Przeważająca ilość tych zakładów to obiekty małe prowadzone przez jednoosobowe lub kilkuosobowe podmioty gospodarcze. Około 3,33% wszystkich obiektów to zakłady produkcji żywności, większość tj. około 52,22% to miejsca obrotu żywnością, zakłady żywienia zbiorowego otwartego stanowią około 9,07% wszystkich obiektów, 17,04% to zakłady małej gastronomii, zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego to 11.85%, a najmniejszy odsetek stanowią miejsca obrotu przedmiotami użytku bo 0,93%. - 51 -

Struktura nadzorowanych obiektów żywnościowożywieniowych na terenie powiatu świebodzińskiego Zakłady produkcji żywności 3,3 11,85% 0,93% 17,04% 9,07% 52,22% Miejsca obrotu żywnością Zakłądy żywienia zbiorowego otwartego Zakłady małej gastronomii Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego Inne obiekty żywieniowe W 2007 roku przeprowadzono 497 kontroli sanitarnych w 324 obiektach żywnościowo-żywieniowych (tj. 6). Niezgodności z wymaganiami sanitarno-higienicznymi stwierdzono w 4 obiektach na 137 ocenionych zgodnie z arkuszem oceny stanu sanitarnego, co stanowi ogółem ok. 2,92 % ( w 2006r.-8,9%) ocenionych zakładów. Lp./ Legenda wykresu Rodzaj obiektu 2004 rok procent niezgodnych 2005 rok procent niezgodnych 2006 rok procent niezgodnych 2007 rok procent niezgodnych 1 Piekarnie 7,7% 7,7% 0 % 0 % 2 Ciastkarnie 33,3% 66,7% 3 Sklepy 3,9% 4,7% 5,8% 4 Punkty Małej Gastronomii 3,75% 8,3% 2,3% 1,08% 5 Stołówki szkolne 16,7% 8,3% 6 Stołówki w przedszkolach 16,7% 8,3% 7 Hurtownie 7,69% 9,9% 8 Zakłady żywienia zbiorowego otwartego 2,04% - 52 -

Stan sanitarny obiektów żywnościowożywieniowych w latach 2004-2007 70,0 66,7 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 7,7 7,7 33,3 3,9 4,7 5,8 3,75% 8,3 2,3 1,08% 16,7 8,3 16,7 8,3 7,3 9,9 2,04% 1 2 3 4 5 6 7 8 Rok 2004 Rok 2005 Rok 2006 Rok 2007 W wyniku podsumowania zebranych ocen można stwierdzić, że stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych od roku 2004 uległ poprawie. W 2007 roku uzyskano poprawę warunków sanitarnych w sklepach i punktach małej gastronomii, natomiast niewielkie pogorszenie zauważa się w hurtowniach i zakładach żywienia zbiorowego otwartego. Wskutek przeprowadzonych kontroli nałożono 61 mandatów karnych na kwotę 15450,00 złotych. Podobnie jak w roku 2006 najczęściej karano za uchybienia w zakresie: niezachowania prawidłowej higieny produkcji i sprzedaży środków spożywczych, nieprawidłowe magazynowanie, przetrzymywanie i ekspozycja środków spożywczych. Wydano 38 decyzji administracyjnych nakazujących poprawę warunków higieniczno-sanitarnych przy produkcji oraz sprzedaży środków spożywczych. Wystawiono 2 decyzje o częściowym lub całkowitym unieruchomieniu zakładu. Najczęściej występujące nieprawidłowości techniczno-sanitarne, których usunięcie nakazywał Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie to: zły stan techniczny pomieszczeń (powierzchni ścian, sufitów, podłóg, okien, drzwi), zły stan techniczny powierzchni wyposażenia i sprzętu szczególnie stykającego się z żywnością, niedostateczna ilość lub nieprawidłowo wyposażone punkty wodne, nieprawidłowe warunki przetrzymywania, magazynowania, porcjowania i rozważania środków spożywczych tj. np. pieczywa, drobiu świeżego, nieprawidłowe zabezpieczenie obiektu przed szkodnikami lub brak procedur w tym zakresie - 53 -

brak lub niedostatecznie wdrożone instrukcje dobrej praktyki higienicznej, brak procedur dotyczących wycofywania z obrotu środków spożywczych niewłaściwej jakości zdrowotnej, brak opracowania lub wdrożenia procedur zgodnych z zasadami systemu HACCP. W 2007 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał 81 decyzji zatwierdzających zakłady żywieniowe ( tzn produkujące, przetwarzające lub wprowadzające do obrotu żywność) spełniające warunków higieniczno-sanitarnych przy produkcji, dystrybucji oraz wprowadzaniu do obrotu środków spożywczych środków spożywczych zgodnie z Ustawą z dnia 28.08.2006r. o Bezpieczeństwie żywności. W związku z harmonogramem zamierzeń przyjętym na rok 2007, wzmożono nadzór między innymi nad zakładami produkcyjnymi, zakładami żywienia zbiorowego zamkniętego, hurtowniami i marketami. Plan pobierania próbek żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością realizowany był w pierwszej kolejności ponieważ jego realizacja stanowiła priorytetowe zadanie w 2007r. Do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu pobrano ogółem 182 próbki środków spożywczych i przedmiotów użytku oraz w tym 18 wymazów sanitarnych pobranych ze sprzętu i wyposażenia oraz rąk personelu zatrudnionego przy żywności w związku z podejrzeniem spowodowania zatrucia przez zakład. Zakłady produkcji żywności Wytwórnia lodów Pod nadzorem znajduje się 1 Wytwórnia Lodów uruchamiana w sezonie letnim. Przeprowadzone w 2007 roku kontrole sanitarne wykazały prawidłowe warunki produkcji i dystrybucji gotowych wyrobów. Produkcja lodów odbywa się na potrzeby własnych (firmowych) punktów sprzedaży lodów. Surowce używane do produkcji lodów były prawidłowo oznakowane i prawidłowo przechowywane. Wdrożono w zakładzie dobrą praktykę higieniczną i produkcyjną. Brak opracowania procedur zgodnych z zasadami systemu HACCP. Ocena stanu sanitarnego - zgodny z wymaganiami. Nie stwierdzono uchybień technicznych i higienicznych, poprawy wymaga wdrożenie procedur zgodnych z zasadami HACCP. Pobrano 2 próbki lodów do badań mikrobiologicznych w ramach urzędowej kontroli żywności, których jakości zdrowotnej nie zakwestionowano. Punkty sprzedaży lodów W rejestrze zakładów w 2007 roku znajdowało się 5 punktów sprzedaży lodów z automatu. Skontrolowano 4 zakłady, w jednym stwierdzono zawieszenie działalności. - 54 -

We wszystkich 4 skontrolowanych punktach przeprowadzono w sumie 5 kontroli sanitarnych. We wszystkich skontrolowanych punktach wdrożono zasady GHP i HACCP stosownie do prowadzonej działalności. Ocena stanu sanitarnego (4 zakłady) - zgodne z wymaganiami. Wszystkie spełniają wymagania higieniczno-sanitarne dla tego typu zakładów. Pobrano do badań 4 próbki lodów z automatu do badań mikrobiologicznych, żadnej nie zakwestionowano. Piekarnie W 2007 roku znajdowało się w ewidencji 10 zakładów, w tym 2 zgłosiły zawieszenie działalności. Skontrolowano 9 zakładów, 6 sklasyfikowano zgodnie z arkuszem. Przeprowadzono 22 kontrole sanitarne w tym 2 interwencyjne w wyniku, których nałożono 7 mandatów karnych na kwotę 1700,00 złotych za m.in.. nieprzestrzeganie prawidłowej higieny produkcji oraz magazynowania środków spożywczych a także higieny osobistej personelu. Wydano także 6 decyzji administracyjnych nakazujących usunięcie uchybień techniczno-sanitarnych ( w zakresie zapewnienia prawidłowego stanu technicznego ścian, sufitów podłóg, powierzchni sprzętu produkcyjnego, zapewnienia procedur zgodnychz systemem HACCP). Opracowano i wdrożono instrukcje dobrej praktyki higienicznej oraz częściowo instrukcje dobrej praktyki produkcyjnej w 9 obiektów. W 4 piekarniach rozpoczęto proces wdrażania zasad systemu HACCP ( Piekarnia w Wilkowie, 2 w Świebodzinie, 1 w Szczańcu). W 2007 roku nie pobrano z tych zakładów próbek pieczywa do badań laboratoryjnych oraz próbek sanitarnych zmiotek. Pobrano natomiast z tych zakładów 3 próbki ciast do badań mikrobiologicznych w ramach urzędowej kontroli żywności, żadnej z nich nie zakwestionowano. Najczęściej stwierdzane uchybienia to: niedostateczne opracowanie lub wdrożenie i przestrzeganie instrukcji dobrej praktyki higienicznej, brak opracowania lub wdrożenia i utrzymania systemu HACCP, zły stan techniczny pomieszczeń np. nieprawidłowo wyposażone umywalki do rąk, stan techniczny wymagający poprawy - powierzchnie podłóg, ścian, okien, drzwi, nieprawidłowe sposoby postępowania w celu zapewnienia skutecznej ochrony zakładu przed szkodnikami i innymi zanieczyszczeniami, brak prawidłowych procedur w tym zakresie dokumentów potwierdzających działania podmiotu w tym zakresie, niezachowanie prawidłowych warunków sanitarno-higienicznych przy magazynowaniu środków spożywczych, nieprzestrzeganie zasad higieny przez personel. - 55 -

Ciastkarnie W 2007 roku objęto nadzorem 2 ciastkarnie. Przeprowadzono w nich 6 kontroli sanitarnych. Nie nałożono mandatów karnych, nie wydano decyzji administracyjnych. Oba zakłady oceniono zgodnie z arkuszem dla zakładu produkcyjnego jako zgodne z wymaganiami. Do najczęściej stwierdzanych uchybień należały: - niedostateczne opracowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu HACCP. W obiektach znajdują się opracowania Instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP) i Produkcyjnej, które są na bieżąco wdrażane. W zakresie HACCP wyznaczono osoby odpowiedzialne za wdrażanie systemu, zakupiono stosowne poradniki. Prowadzone są rejestry m.in. dotyczące dezynfekcji jaj, kontroli temperatur przechowywania środków spożywczych, mycia i dezynfekcji, wycofywania środków spożywczych złej jakości zdrowotnej, dostawców składników i artykułów, szkoleń pracowników, badań lekarskich. Sklepy spożywcze W 2007 roku znajdowały się w ewidencji 233 sklepy, skontrolowano 104, 51 zostały ocenione na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego. Przeprowadzono w nich w sumie 168 kontroli sanitarnych. Wydano 9 decyzji administracyjnych nakazujących poprawę warunków higieniczno- sanitarnych. Do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu pobrano ogółem 113 próbek z czego zakwestionowano 3 ( 1 próbka cukierków zakwestionowana ze względu na obecność szkodników, świeże mięso drobiowe 2 próbki, kwestionowane ze względu na obecność bakterii Salmonella Newport). Nałożono 18 mandatów karnych na kwotę 3800,00 w związku z niezachowaniem prawidłowej higieny sprzedaży oraz magazynowania środków spożywczych ( np. brak segregacji środków spożywczych, przerwanie łańcucha chłodniczego), brak czystości i porządku w pomieszczeniach sklepu. Oceny stanu sanitarnego dokonane zgodnie z arkuszem dla zakładu obrotu żywnością wykazały najczęściej uchybienia tj. : brak opracowania lub niedostateczne wdrożenie i utrzymanie systemu HACCP, brak opracowania lub niedostateczne wdrożenie i przestrzeganie instrukcji dobrej praktyki higienicznej, niewłaściwe procedury lub brak dokumentacji dotyczącej sposobów postępowania w celu zapewnienia skutecznej ochrony zakładu przed szkodnikami, brak wydzielonego miejsca do przechowywania sprzętu pomocniczego, stan techniczny, czystość i przestrzeń robocza wymagają poprawy w zakresie stanu technicznego pomieszczeń oraz wyposażenia w tym stykającego się z żywnością (np. urządzeń chłodniczych). W 2007 roku nadzorowano na terenie powiatu 8 marketów. Przeprowadzono w nich w 2007 roku ogółem 34 kontrole sanitarne. - 56 -

Skontrolowane zakłady oceniono jako zgodne z wymaganiami. Wskutek przeprowadzonych kontroli: - wydano 1 decyzję administracyjną dotyczącą poprawy warunków technicznych (powierzchni podłóg, drzwi, ścian, wyposażenia). Nakazy decyzji zostały wykonane w terminie. W 2007 roku nałożono w czasie kontroli przeprowadzonych w marketach 5 mandatów karnych na kwotę 700.00 zł. za uchybienia w zakresie przestrzegania prawidłowych warunków sanitarnych w obrocie środkami spożywczymi. Dokumentację dotyczącą dobrej praktyki higienicznej oraz procedur zgodnych z zasadami systemu HACCP posiadają wszystkie markety. We wszystkich okazano dokumentację potwierdzającą realizację procedur. Najczęściej dokonuje się kontroli punktów krytycznych takich jak przyjęcie towaru i warunki przetrzymywania i magazynowania środków spożywczych łatwo psujących się (temperatura) co jest udokumentowane prowadzonymi na bieżąco rejestrami. W 2007 roku przeprowadzono w marketach 2 kontrole interwencyjne dotyczące złej jakości środków spożywczych wprowadzanych do obrotu. W jednym przypadku pismo interwencyjne uznano za zasadne w jednym częściowo zasadne - nie stwierdzono wprowadzania do obrotu środków spożywczych złej jakości, natomiast stwierdzono uchybienia dotyczące ich przechowywania). Do badań laboratoryjnych pobrano z supermarketów 34 próbek żywności. Żadna próbka żywności pobrana z supermarketów nie została zakwestionowana. Kioski spożywcze W 2007 roku objęto nadzorem 22 obiekty, w tym 1 kiosk sprzedający mięso na targowisku, z których skontrolowano 12. Dwa kioski oceniono zgodnie z arkuszem jako zgodne z wymaganiami. Przeprowadzono w sumie 16 kontroli sanitarnych. Nie nałożono mandatów karnych i decyzji administracyjnych. Pobrano z kiosków, głównie zlokalizowanych na placu targowym, 9 próbek środków spożywczych ( warzywa, nabiał,) w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu, żadnej nie zakwestionowano. Magazyny hurtowe W ewidencji znajduje się obecnie 11 hurtowni spożywczych 2 ogólnospożywcze, 2 warzywno-owocowe, 3 nabiałowe, 1 rybna,1 mrożonek, 2 napojów. W 2007 roku skontrolowano 11 hurtowni przeprowadzając w nich 30 kontroli sanitarnych. W wyniku przeprowadzonych kontroli ukarano osoby odpowiedzialne 4 mandatami karnymi na kwotę 700 złotych za nieprzestrzeganie higieny, nieprawidłową czystość pomieszczeń, niewłaściwe warunki przechowywania środków spożywczych. PPIS w Świebodzinie wydał 5 decyzji administracyjnych nakazujących poprawę warunków higieniczno-sanitarnych w hurtowniach min. nakazując: przeprowadzenie zabiegów DDD, doprowadzenie do właściwego stanu technicznego powierzchnie podłóg, ścian, sufitów w pomieszczeniach magazynowych, wdrożenie procedur zgodnych z zasadami HACCP. - 57 -

We wszystkich hurtowniach zapewniono opracowanie i wdrożenie instrukcji dobrej praktyki higienicznej, w części nie zapewniono pełnej dokumentacji dotyczącej HACCP. W większości monitorowane są warunki magazynowania środków spożywczych tzn. temperatury, wilgotność, terminy przydatności do spożycia oraz warunki transportu oraz jakość przyjmowanych do zakładu środków spożywczych wraz z towarzyszącymi im dokumentami. Do badań laboratoryjnych pobrano w 2007 roku z hurtowni w ramach urzędowej kontroli i monitoringu 22 próbki środków spożywczych. Najczęściej powtarzające się w tych zakładach uchybienia to: brak opracowania lub niedostateczne wdrożenie i utrzymanie systemu HACCP, niedostateczne wdrożenie i przestrzeganie instrukcji dobrej praktyki higienicznej, niewłaściwe procedury lub brak dokumentacji dotyczącej sposobów postępowania w celu zapewnienia skutecznej ochrony zakładu przed szkodnikami, stan techniczny, czystość i przestrzeń robocza wymagają poprawy w zakresie stanu technicznego pomieszczeń oraz wyposażenia w tym stykającego się z żywnością nieprawidłowa funkcjonalność pomieszczeń. We wszystkich hurtowniach zapewniono opracowanie i wdrożenie dobrej praktyki higienicznej, w części z nich nie opracowano procedur zgodnych z zasadami systemu HACCP, natomiast w większości monitorowane są punkty kontrolne tj. temperatura i wilgotność w pomieszczeniach magazynowych i urządzeniach chłodniczych, przyjęcie środków spożywczych do zakładu. Do badań mikrobiologicznych w ramach urzędowej kontroli żywności pobrano z hurtowni łącznie 19 próbek żywności, do badań fizyko-chemicznych w ramach urzędowej kontroli żywności pobrano łącznie z hurtowni na terenie powiatu 3 próbki żywności, których nie zakwestionowano, do badań fizyko-chemicznych w ramach monitoringu pobrano z hurtowni 1 próbkę żywności, której nie zakwestionowano. Poprawy wymaga stan wdrożenia procedur zgodnych z zasadami HACCP. Jakość żywności wprowadzanej do obrotu w tych obiektach, na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych należy ocenić jako prawidłową. Inne obiekty obrotu żywnością W 2007 roku w grupie tej objęto nadzorem: - 16 obiektów wprowadzających do obrotu środki spożywcze (punkty sprzedaży przy stacjach paliw, kioski wielobranżowe, punkt skupu grzybów,), Przeprowadzono w nich 14 kontroli sanitarnych głównie tematycznych. Nie stwierdzono rażących naruszeń higieniczno-sanitarnych w tych obiektach. Nie nałożono mandatów karnych i nie wydano decyzji administracyjnych. Zakłady żywienia zbiorowego otwartego Bary, restauracje, kawiarnie W 2007 roku w ewidencji znajdowało się 49 obiektów. Przeprowadzono w nich 55 kontroli sanitarnych. - 58 -

Wydano 8 decyzji administracyjnych nakazujących poprawę stanu techniczno-sanitarnego. Obowiązki nałożone na właścicieli w większości obiektów zostały wykonane w wyznaczonych terminach. Nałożono 12 mandatów karnych na kwotę 3050,00 zł. za: - nieprawidłową higienę osobistą personelu, - brak segregacji w urządzeniach chłodniczych, W 12 obiektach dokonano oceny stanu sanitarnego zgodnie z arkuszem dla zakładu żywienia zbiorowego. Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami były: brak opracowania lub niedostateczne wdrożenie i utrzymanie systemu HACCP, brak opracowania lub niedostateczne wdrożenie i przestrzeganie instrukcji dobrej praktyki higienicznej, niewłaściwe procedury lub brak dokumentacji dotyczącej sposobów postępowania w celu zapewnienia skutecznej ochrony zakładu przed szkodnikami, stan techniczny, czystość i przestrzeń robocza wymagają poprawy w zakresie stanu technicznego pomieszczeń (powierzchnie, podłóg, ścian, sufitów), nieprawidłowa funkcjonalność pomieszczeń, niedostateczna ilość umywalek do rąk lub niewłaściwie wyposażone stanowiska do mycia rąk, nieprawidłowe magazynowanie środków spożywczych (segregacja). Do badań w ramach urzędowej kontroli żywności pobrano 2 próbki żywności (wyroby garmażeryjne), które nie zostały zakwestionowane oraz 2 próbki surowców używanych do produkcji posiłków w związku z podejrzeniem spowodowania zatrucia pokarmowego. W 2007 roku stan sanitarny obiektów żywienia zbiorowego otwartego można uznać za zadowalający. Kontrole sanitarne wykazały, że w większości zakładów opracowano i wdrożono instrukcje GHP i częściowo GMP.W mniejszym stopniu wdrożono procedury zgodne z zasadami systemu HACCP. Wydano 1 decyzję o częściowym unieruchomieniu zakładu tzn. zakazującą używania naczyń wielokrotnego użytku w związku z niezapewnieniem właściwych warunków i procesów ich mycia i dezynfekcji. Zakłady małej gastronomii W 2007 roku w ewidencji sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku znajdowały się 92 zakłady w małej gastronomii ( smażalnie, punkty gastronomiczne, pijalnie piwa) Skontrolowano 48 przeprowadzając w nich ogółem 60 kontroli sanitarnych. Nałożono 15 mandatów karnych na kwotę 4800,00 złotych. W wyniku przeprowadzonych kontroli tych obiektów wydano 3 decyzje administracyjne w tym jedną o unieruchomieniu zakładu w związku z przygotowywaniem posiłków w warunkach niezapewniających prawidłowej higieny. Na ten sam podmiot nałożono tytuł wykonawczy oraz postanowienie o grzywnie w celu przymuszenia wykonania obowiązków nałożonych wcześniej decyzją administracyjną. 2 zakłady uznano za niezgodne z wymaganiami ( z powodu nieprawidłowego mycia i dezynfekcji naczyń, braku zaświadczeń do celów sanitarno epidemiologicznych, niezachowanie łańcucha chłodniczego dla produktów łatwo psujących się). - 59 -

Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami były: brak opracowania, wdrożenia i utrzymania systemu HACCP, brak opracowania, wdrożenia i przestrzegania instrukcji dobrej praktyki higienicznej np. w zakresie szkoleń personelu, zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami) lub niedostateczne dokumentowanie działań w tym zakresie, stan techniczny, czystość i przestrzeń robocza zakładu: nieprawidłowe wyposażenie lub brak szatni dla pracowników ( warunków do przebierania się i przetrzymywania odzieży), W większości kontrolowanych obiektów stwierdzono, że zapewniono Instrukcje Dobrej Praktyki Higienicznej. Prowadzone są rejestry dotyczące procesów mycia i dezynfekcji, monitorowania temperatur w urządzeniach chłodniczych, dotyczące badań lekarskich personelu. W obiektach Punktów Małej Gastronomii brak wdrożenia zasad systemu HACCP. Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego W 2007 roku w ewidencji znajdowało się 64 zakłady, skontrolowano 53 z nich.. Przeprowadzono 83 kontrole sanitarne oraz wydano 7 decyzji administracyjnych nakazujących poprawę warunków higieniczno-sanitarnych. Nałożono 5 mandatów karnych na kwotę 1400.00 zł. Wszystkie skontrolowane zakłady oceniono jako zgodne z wymaganiami. Stołówki w Domach Wczasowych W ewidencji znajdowało się w 2007 roku 10 obiektów, skontrolowano 8 obiektów, w których przeprowadzono 13 kontroli sanitarnych. Nie wydano decyzji administracyjnych. Nałożono 1 mandat karny w wysokości 500,00 złotych w związku niezachowaniem prawidłowej czystości i higieny w zakładzie żywienia zbiorowego. Przeprowadzono 1 kontrolę interwencyjną w związku z podejrzeniem spowodowania zatrucia pokarmowego, Pobrano wymazy sanitarne ze sprzętu i wyposażenia (6 żadnego nie zakwestionowano) oraz 1 próbkę środka spożywczego używanego do produkcji posiłków. Wszystkie skontrolowane zakłady uznano za zgodne z wymaganiami. Najczęściej stwierdzano uchybienia: brak opracowania wdrożenia i utrzymania systemu HACCP, niedostateczne dokumentowanie działań podejmowanych w zakresie dobrej praktyki higienicznej np. brak szkoleń personelu, brak dokumentacji potwierdzającej kontrolę i zabezpieczanie obiektu przed szkodnikami, brak instrukcji stanowiskowych dotyczących procesów mycia i dezynfekcji itp. Bloki Żywienia w Szpitalach. W 2007 roku nadzorowano trzy bloki żywienia w szpitalach i jeden w innych obiektach SPZOZ: I. Kuchenki oddziałowe (18 na 18 oddziałach znajdujących się w różnych budynkach) i jadalnie na oddziałach -Wojewódzki Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej - 60 -

w Ciborzu w tym Zakład Opiekuńczo Leczniczy, 66-213 Skąpe; żywieniem pacjentów zajmuje się firma zewnętrzna, która dzierżawi kuchnię znajdującą się na terenie szpitala; żywienie około 650 osób dziennie. II. Kuchenki oddziałowe (3 na 4 oddziałach) oraz aneks, w którym przygotowuje się mieszanki mleczne dla noworodków -Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Świebodzinie, ul. Młyńska, 66-200 Świebodzin; żywienie około 60-80 osób dziennie. III. Kuchenki i jadalnia oddziałowe-lubuski Ośrodek Rehabilitacyjno- Ortopedyczny im. Dr L. Wierusza SP ZOZ w Świebodzinie, przy ul. Zamkowej 1;Żywieniem pacjentów w 2007 roku zajmowała się firma Impel Catering Sp z o.o. z Zielonej Góry; żywienie około 100 osób dziennie. IV. Kuchnia i kuchenki oddziałowe z jadalniami -Ośrodek dla Osób Uzależnionych Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Nowy Dworek, Nowy Dworek 46, 66-200 Świebodzin z filiami w Jordanowie i Glińsku gdzie znajdują się kuchenki, w których częściowo pacjenci sami przygotowują śniadania i kolacje oraz rozdzielają posiłki obiadowe.; żywienie około 160 osób. Ogółem przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych w 3 blokach żywienia w szpitalach. Nie wydano decyzji administracyjnych nakazujących poprawę warunków sanitarnotechnicznych. Nie nałożono mandatów karnych. Najczęściej występujące uchybienia w 2007 roku: - zły stan techniczny pomieszczeń kuchenek oddziałowych, jadalni i korytarzy komunikacyjnych (powierzchnie podłóg, ścian, sufitów, drzwi), - podobnie jak w 2006 roku - zły stan techniczny urządzeń do mycia sprzętu pomocniczego, - zły stan techniczny sprzętu i wyposażenia, z którymi styka się żywność (naczynia stołowe, sprzęt pomocniczy, urządzenia chłodnicze), - podobnie jak w 2006 roku - niewystarczająca ilości umywalek do mycia rąk, Ocena stanu sanitarnego bloków żywienia w szpitalach w 2007 roku: Wojewódzki Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych SP ZOZ w Ciborzu. W 2007 roku przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną dotyczącą bloku żywieniowego. Zakład oceniono jako zgodny z wymaganiami Stwierdzono min. uchybienia: dot. stanu technicznego tzn. niewystarczającej ilości umywalek do mycia rąk, złego stanu technicznego powierzchni podłóg, sufitów, drzwi, złego stanu technicznego urządzeń do mycia sprzętu pomocniczego, złego stanu technicznego wyposażenia stykającego się z żywnością, niedostatecznego wdrożenia instrukcji dobrej praktyki higienicznej i opracowania systemu HACCP. W obiekcie w ciągu całego roku przeprowadzane były prace modernizacyjnoremontowe, które między innymi miały na celu poprawę wyżej opisanych warunków technicznych. Usunięcie większości uchybień technicznych możliwe jest zgodnie z programem dostosowawczym do końca 2008, 2009, 2010 roku. - 61 -

Uchybienia pozostałe zgodnie z ustaleniami po kontroli kompleksowej szpitala zostaną usunięte do końca 2007 roku tzn: poprawa stanu technicznego wózka do transportu posiłków, szafek kuchennych, doprowadzenie do należytego stanu technicznego kratek ściekowych, wymiana sztućców oraz naczyń kuchennych, doprowadzenie do prawidłowego stanu technicznego urządzeń chłodniczych, zapewnienie termometrów do pomiarów temperatur. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Świebodzinie. Przeprowadzono 4 kontrole sanitarne kuchenek oddziałowych, w których przeprowadza się mycie naczyń stołowych. Przeprowadzona ocena stanu sanitarnego pozwoliła uznać obiekt za zgodny z wymaganiami. Wykazano następujące uchybienia: Stwierdzono, że stan techniczny sufitów i ścian oraz powierzchni drzwi w kuchenkach oddziałowych wymaga poprawy. Wydano zalecenia dotyczące usunięcia tych nieprawidłowości. Kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie w/w/ uchybień. Przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną interwencyjną w związku ze zgłoszeniem objawów zatrucia pokarmowego u pacjentów. Interwencję uznano za niezasadną. Wdrożono w bloku żywienia systemy GHP i HACCP. SP ZOZ Lubuski Ośrodek Rehabilitacyjno-Ortopedyczny w Świebodzinie. W 2007 roku przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną ocenę stanu sanitarnego, zakład oceniono jako zgodny z wymaganiami. W skład bloku żywienia wchodzą 4 kuchenki oddziałowe w tym 1 jadalnia z aneksem kuchennym i 1 jadalnia wydzielona dla pacjentów poruszających się. W wyniku tej kontroli nie stwierdzono uchybień. Wdrożono procedury zgodne z zasadami HACCP odpowiednio do prowadzonej działalności. W czterech blokach żywienia w chwili obecnej tylko w jednym zakładzie kuchnia centralna prowadzona jest przez szpital (Ośrodek dla uzależnionych w Nowym Dworku, w którym częściowo w przygotowywaniu posiłków uczestniczą pacjenci). W jednym przypadku kuchnia znajduje się na terenie szpitala ale prowadzona jest przez firmę zewnętrzną (Szpital w Ciborzu). W pozostałych obiektach kontroli PPIS w Świebodzinie podlegają tylko kuchenki oddziałowe i jadalnie. W nadzorze obecnie nie znajdują się także kuchnie mleczne i stołówki w sanatoriach. W szpitalu w Świebodzinie na oddziale noworodkowym zorganizowano aneks kuchenny,w którym sporadycznie (w chwili kontroli dla 1 dziecka) przygotowuje się gotowe mieszanki mleczne. Butelki i smoczki sterylizowane są w autoklawie szpitalnym. Zapewniono umywalkę do mycia rąk, urządzenie chłodnicze, szafki. W 2007 roku uzyskano poprawę warunków sanitarno-technicznych w blokach żywienia w szpitalach na terenie powiatu świebodzińskiego. W 3 obiektach żywieniem pacjentów zajmują się firmy zewnętrzne. W jednym obiekcie prowadzenie kuchni centralnej zlecono firmie zewnętrznej, która zapewniła poprawę warunków produkcji posiłków dla pacjentów szpitala (głównie dotyczy to stanu technicznego pomieszczeń, wyposażenia oraz transportu posiłków i procedur związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa żywności). Organy prowadzące wszystkie nadzorowane obiekty deklarują podejmowanie systematycznych działań mających na celu stałą poprawę stanu sanitarnego bloków - 62 -

żywienia. Największą przeszkodą w uzyskaniu odpowiednich standardów w żywieniu pacjentów w nadzorowanych zakładach jest brak wystarczających środków finansowych. W 3 zakładach wdrożono procedury zgodne z zasadami HACCP, w 1 rozpoczęto wdrażanie. Ocena transportu posiłków do pacjentów w szpitalach. Wojewódzki Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych SP ZOZ w Ciborzu: transportem posiłków z kuchni na oddziały zajmuje się firma zewnętrzna. Zapewniono prawidłowe naczynia transportowe. W oddziałach posiłki dostarczane są do kuchenek najczęściej ogólnodostępnym korytarzem komunikacyjnym. Stwierdzono, że wózek do transportu posiłków wewnątrz oddziału neurologicznego na zniszczone powierzchnie trudne do utrzymania w czystości i myty jest na dworze. Na jednym oddziale stwierdzono brak wózków to transportu posiłków. Wydano zalecenia. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Świebodzinie gotowe posiłki są dowożone do szpitala przez firmę zewnętrzną specjalistycznym środkiem transportu w termoportach Za transport posiłków i ich porcjowanie na oddziałach są odpowiedzialne salowe. Do transportu posiłków zapewniono wózki w dobrym stanie technicznym. Na poszczególne piętra szpitala, posiłki i opakowania transportowe dowożone są windą czystą na odziały. Winda jest po każdym posiłku mytai dezynfekowana. Okazano do wglądu rejestry mycia i dezynfekcji windy. Stan sanitarno-techniczny windy nie budził zastrzeżeń. Na każdym z oddziałów winda znajduje się w ciągu komunikacyjnym. Posiłki serwowane są w naczyniach wielokrotnego użytku. Naczynia po zakończeniu konsumpcji są myte i dezynfekowane w kuchenkach oddziałowych. Nie stwierdzono nieprawidłowości. SP ZOZ Lubuski Ośrodek Rehabilitacyjno-Ortopedyczny w Świebodzinie. Posiłki do szpitala dowożone są z Zielonej Góry przez firmę zewnętrzną specjalistycznym środkiem transportu w termosach. Za transport posiłków na oddziały i porcjowanie posiłków odpowiedzialni są pracownicy zatrudnieni przez w/w firmę. Zapewniono wózki do transportu wewnętrznego (w dobrym stanie technicznym). Zapewniono windę czystą do transportu posiłków na oddziały i brudną do zwiezienia naczyń transportowych z oddziałów. Posiłki serwuje się w naczyniach jednorazowych. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Bloki żywienia w domach opieki społecznej W 2007 roku objęto nadzorem 4 bloki żywienia w domach opieki społecznej. W sumie w blokach żywienia w Domach Pomocy Społecznej w 2007 roku przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych. Wszystkie uznano za zgodne z wymaganiami. Wydano 1 decyzję administracyjną nakazującą usunięcie uchybień. Najczęściej stwierdzane uchybienia: w 1 przypadku stwierdzono brak opracowania systemu HACCP, wymagający poprawy stan techniczny pomieszczeń ( ściany, sufity), - 63 -

w 1 przypadku niewłaściwie dokumentowano przyjmowanie środków spożywczych do zakładu nieprawidłowości usunięto. W porównaniu do lat ubiegłych nastąpiła poprawa warunków sanitarno-technicznych w tych obiektach. Znacznie pogłębiono starania mające na celu prawidłową realizację dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej oraz wdrażania i utrzymywania systemu HACCP. Stołówki szkolne W 2007 roku przeprowadzono w istniejących 12 stołówkach szkolnych 15 kontroli sanitarnych. Skontrolowano 12 zakładów, wszystkie oceniono jako zgodne z wymaganiami. Stwierdzono, że stan sanitarno-higieniczny obiektów jest zadowalający. Szczególny nacisk położono na wdrożenie i realizowanie instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej oraz na opracowywanie i rozpoczęcie wdrażania systemu jakości HACCP, który umożliwia zapewnienie prawidłowego bezpieczeństwa żywności produkowanej w tych obiektach. Wydano 3 decyzje administracyjne na poprawę stanu technicznego (między innymi poprawy stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń tzn. ścian, sufitów, zapewnienia odpowiedniej ilości punktów wodnych), opracowanie i wdrożenie procedur zgodnych z zasadami HACCP. Uzyskano poprawę warunków higieniczno-technicznych w tych obiektach. Najczęściej występujące uchybienia to: brak opracowania lub wdrożenia i utrzymania systemu HACCP, wymagający poprawy stan techniczny, czystość i przestrzeń robocza zakładu, w związku z oświetleniem pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych, powierzchniami podłogi, powierzchniami ścian, niedostateczną ilością umywalek do mycia rąk, niedostateczne opracowanie, wdrożenie i przestrzeganie instrukcji dobrej praktyki higienicznej, najczęściej w zakresie procedury dotyczącej kontroli zabezpieczenia obiektu przed szkodnikami, nieprawidłowy stan techniczny urządzenia, sprzętu i innych składników wyposażenia, które stykają się z żywnością. Stołówki w bursach i internatach W ewidencji znajdują się 2 stołówki w internatach, w których przeprowadzono w sumie 6 kontroli. Obydwa obiekty oceniono jako zgodne z wymaganiami. Wydano 1 decyzję administracyjną nakazującą usunięcie uchybień sanitarno-technicznych, którą wykonano w określonych terminach. - 64 -

Najczęściej występujące uchybienia w arkuszach oceny stanu sanitarnego to: brak lub niedostateczne opracowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu HACCP, wymagający poprawy stan techniczny, czystość i przestrzeń robocza zakładu, w związku z powierzchniami podłogi, powierzchniami ścian, połączeniami ścian i podłóg, niedostateczne wdrożenie i przestrzeganie dobrej praktyki higienicznej, wymagający poprawy stan techniczny urządzeń, sprzętu i innych składników, które stykają się z żywnością. Stołówki na koloniach, półkoloniach i obozach W 2007 roku objęto nadzorem 8 obiektów ( 11 znajduje się w ewidencji zgłoszone latach poprzednich), oceniono je jako zgodne z wymaganiami. Przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych, z czego 8 tematycznych (ocena stanu sanitarnego obiektów zlokalizowanych na trasach i w miejscowościach turystycznych oraz ocena jakości zdrowotnej żywności i żywienia w tych obiektach. W jednej stołówce przeprowadzono kontrolę interwencyjną w związku z anonimową skargą przekazaną telefonicznie na złe warunki higieniczne. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami higienicznymi (nieprawidłowa segregacja środków spożywczych, brak czystości) nałożono mandat karny w wysokości 400 złotych za niezachowanie prawidłowej czystości i higieny w zakładzie żywienia zbiorowego. Wydano zalecenia dotyczące poprawy stanu sanitarno-technicznego i higienicznego, kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie zaleceń. W jednym przypadku w obozie pod namiotami wydano zalecenia dotyczące poprawy warunków magazynowania warzyw, zalecenie wykonano. Stan sanitarny większości stołówek był zadowalający. Stołówki w przedszkolach W 2007 roku w ewidencji znajdowało się 13 stołówek przedszkolnych, ogółem przeprowadzono 15 kontroli wszystkie można uznać za zgodne z wymaganiami. Nałożono 2 mandaty karne na łączną kwotę 200,00zł. Na poprawę stanu sanitarno-technicznego w 2 stołówkach Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał decyzje administracyjne. Obowiązki wykonano w określonym terminie. Do najczęściej występujących uchybień sanitarnych wg arkusza oceny stanu sanitarnego zaliczono: brak opracowania lub niedostateczne wdrożenie i utrzymanie systemu HACCP, - 65 -

niedostateczne opracowanie, wdrożenie i przestrzeganie dobrej praktyki higienicznej, stan techniczny urządzeń, sprzętu i innych składników wyposażenia, które stykają się z żywnością, wymaga poprawy, nieprawidłowe sposoby postępowania w celu zapewnienia skutecznej ochrony zakładu przed szkodnikami, lub brak dokumentacji potwierdzającej stosowanie odpowiednich procedur, wymagający poprawy stan techniczny pomieszczeń ( podłogi, ściany, sufity, lampy). Stołówki w domach dziecka i młodzieży W ewidencji znajdują się 2 stołówki w domach dziecka, które w 2007 roku skontrolowano, ocena-zgodny z wymaganiami. Występujące uchybienia to: brak opracowania i niedostateczne wdrożenie i utrzymanie systemu HACCP. Przeprowadzono w nich 2 kontrole sanitarne. Nie wydano decyzji administracyjnych nakazujących usunięcie uchybień. Stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych W 2007 roku w nadzorze znajdowały się 2 stołówki w zakładach specjalnych. W 2007 roku przeprowadzono w nich 2 kontrole. W związku z wykonaniem nałożonych w 2006 roku decyzji stwierdzono poprawę warunków higieniczno-sanitarnych w tych zakładach. Stan sanitarno-techniczny kontrolowanych pomieszczeń należy uznać za zadowalający. Środki transportu żywności W 2007 roku przeprowadzono 21 kontroli pojazdów do transportu żywności dokonując oceny na podstawie arkusza. Wszystkie skontrolowane pojazdy oceniono jako zgodne z wymaganiami. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości (według arkusza oceny stanu sanitarnego środka transportu) dotyczyły: braku książki mycia i dezynfekcji środka transportu, monitorowania temperatury i dokonywanie zapisów tej czynności, braku oznakowania środka transportu zależnie od jego przeznaczenia. Stan techniczno sanitarny skontrolowanych pojazdów przewożących środki spożywcze spełniał wymagania sanitarne określone w aktualnych przepisach prawnych. - 66 -

Zakłady produkujące żywność posiadają na ogół własne środki transportu, pozytywnie zaopiniowane przez organ PIS. Miejsca obrotu przedmiotami użytku W roku 2007 objęto nadzorem 4 miejsc obrotu przedmiotami użytku. Przeprowadzono w nich 5 kontroli sanitarnych głównie z zakresu prawidłowego znakowania etykietowego przedmiotów użytku oraz pobierania próbek do badań fizykochemicznych. W zakresie nadzoru nad kosmetykami objęto nadzorem 5 zakładów zajmujących się obrotem kosmetykami, przeprowadzono w nich 9 kontroli sanitarnych głównie w związkuz powiadomieniami w systemie RAPEX. Nadzór nad przedmiotami użytku realizowany był także w zakładach typowo żywnościowych tzn. miejscach obrotu, zakładach żywienia zbiorowego gdzie rutynowo dokonuje się kontroli znakowania przedmiotów użytku używanych w tych zakładach i wprowadzanych do obrotu zwłaszcza przy przeprowadzaniu oceny stanu sanitarnego zgodnie z arkuszem. W 2007 roku zgodnie z Planem pobierania próbek i badania żywności w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu pobrano i zbadano 2 próbki materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Wszystkie próbki były zgodne z wymaganiami jakości zdrowotnej. Ocena Jakości Zdrowotnej Żywności Szczególny nacisk w roku 2007 położono na jakość zdrowotną żywności wprowadzanej do obrotu poprzez pobieranie próbek do badań laboratoryjnych. Do badań laboratoryjnych żywności na terenie powiatu świebodzińskiego: - pobrano ogółem 163 próbki środków spożywczych (pochodzenia krajowego, unijnego i z importu spoza krajów unii), - zakwestionowano 3 próbki pod względem mikrobiologicznym, czyli ok.1,8% wszystkich pobranych próbek. Z ogólnej oceny jakości zdrowotnej środków spożywczych wynika, iż odsetek kwestionowanych próbek żywności był większy w stosunku do poprzedniego roku (wzrost z 0.68% do 1,8%). W porównaniu do roku 2004 i 2005 roku ilość produktów niezgodnych z wymaganiami uległa widocznemu zmniejszeniu (w 2004 roku zakwestionowano 9,88% zbadanych próbek natomiast w 2005 roku zakwestionowano 7% pobranych próbek). Stwierdzono nieznaczne pogorszenie jakości zdrowotnej żywności wprowadzanej do obrotua poprawę jakości żywności produkowanej na terenie powiatu. - 67 -

Procent zakwestionowanych próbek Rok 2007 1,80 Rok 2006 Rok 2005 0,68 7 Rok 2007 Rok 2006 Rok 2005 Rok 2004 Rok 2004 9,88 0 2 4 6 8 10 12 Zmniejszona liczba próbek kwestionowanych związana jest nie tylko z poprawą jakości żywności wprowadzanej do obrotu, ale także ze zmianą kryteriów, według których dokonuje się oceny badanych próbek (zgodnie z ustawodawstwem unijnym). Do środków spożywczych o złej jakości zdrowotnej w 2007 roku w związku z uzyskanymi wynikami badań laboratoryjnych możemy zaliczyć: mięso drobiowe świeże produkcji krajowej, które został zakwestionowany z uwagi na obecność bakterii chorobotwórczych Salmonella newport. W nadzorowanych miejscach obrotu środkami spożywczymi na terenie powiatu przeprowadzano ocenę znakowania suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środków spożywczych wzbogaconych witaminami i składnikami mineralnymi. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie. Dokonywano oceny warunków magazynowania z naciskiem na produkty pochodzenia zwierzęcego. Stwierdzone uchybienia dotyczyły najczęściej wprowadzania do obrotu produktów bez oznakowań np. drobiu i mięsa zamrożonego oraz braku etykietowania mięsa wołowego. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie znakowania żywności zawierającej składniki modyfikowane genetycznie (GMO), a producenci żywności na terenie powiatu nie stosują surowców zawierających GMO. W wyniku akcji kontrolnych przeprowadzanych systematycznie z Inspekcją Weterynaryjną uzyskano poprawę warunków sprzedaży mięsa i wyrobów wędliniarskich w obiektach na terenie targowiska. Przeprowadzono wspólnie z innymi komórkami organizacyjnymi (HK,HDM, EP) kontrole w obiektach obrotu żywnością i produkcyjnych w związku z licznymi wnioskami mieszkańców powiatu o interwencje. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie w 2007 roku rozpatrzył 21 spraw interwencyjnych oraz skarg mieszkańców powiatu na funkcjonowanie obiektów żywnościowych: 14 dotyczyły miejsc obrotu żywnością, 1 - zakładu żywienia zbiorowego zamkniętego, 6 - punktów gastronomicznych tj.: pijalnie piwa, dyskoteki, restauracja. Problematyka wniesionych spraw interwencyjnych oraz skarg i wniosków dotyczyła stanu sanitarno-higienicznego zakładów żywnościowo- żywieniowych, - 68 -

postępowania z żywnością w tych zakładach, nieprawidłowości w żywieniu w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego, funkcjonowania nielegalnego zakładu. Kontrole interwencyjne przeprowadzone w związku z otrzymanymi informacjami w 16 przypadkach potwierdziły ich zasadność, w 5 przypadkach należało uznać je za bezzasadne lub częściowo zasadne. Ilość spraw interwencyjnych w 2007 roku w stosunku do ubiegłego roku wzrosła o 4 (w 2005 roku zarejestrowano 9 interwencji w 2006 roku 15) co jest wynikiem wzrostu świadomości konsumentów. Ilość rozpatrzonych spraw interwencyjnych 25 20 15 10 5 0 Rok 2006 Rok 2007 System RASFF W ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (system RASFF) w roku 2007 otrzymano 37 powiadomień alarmowych o produktach, które nie spełniały wymagań przepisów prawnych i stanowiły zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Nie stwierdzono w żadnym przypadku występowania produktów będących przedmiotem powiadomień na terenie powiatu świebodzińskiego, co świadczy o tym, że przedsiębiorcy zaopatrują się u sprawdzonych dostawców oraz, że produkty zakwestionowane są sprawnie wycofywane z obrotu przez głównych dystrybutorów. System RAPEX W zakresie systemu RAPEX w roku 2007 otrzymano 27 zgłoszeń dotyczących kosmetyków uznanych za stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów lub nie wprowadzonych do krajowego rejestru informowania o kosmetykach. Nie stwierdzono w obrocie na terenie powiatu świebodzińskiego produktów będących przedmiotem powiadomień w tym systemie. PODSUMOWANIE W wyniku prowadzenia działań nadzorowych w 2007 roku w powiecie świebodzińskim stwierdzono, że stan sanitarno-techniczny obiektów żywnościowożywieniowych utrzymuje się na stałym poziomie. Uzyskano polepszenie warunków sanitarnych głównie w takich obiektach jak supermarkety, bloki żywienia w szpitalach, zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego. Poprawa osiągana jest dzięki wprowadzaniu systemów mających na celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności (GHP, GMP - 69 -

i HACCP). Rynek konkurencyjny spowodował większą świadomość konsumentów i przedsiębiorców, a tym samym wymusił na właścicielach zakładów poprawę warunków sanitarno-technicznych obiektów oraz wzrost higieny produkcji i sprzedaży środków spożywczych, co miało wpływ na poprawę jakości zdrowotnej środków spożywczych produkcji krajowej, np. ciastka z kremem, lody. Niektóre zakłady, szczególnie małe, mieszczące się w budynkach mieszkalnych pozbawione są możliwości rozbudowy i modernizacji, poprawy funkcjonalności pomieszczeń ze względu na małą powierzchnię zakładu lub trudności ekonomiczne właścicieli. Ilość obiektów, w których stwierdzono uchybienia wymagające wydania decyzji administracyjnych nakazujących ich usunięcie (zgodnie z obowiązującymi przepisami) stanowi 11,73% skontrolowanych zakładów. Odsetek ten w stosunku do roku 2005 i 2006 uległ zmniejszeniu (w 2005 roku było to 25,5% skontrolowanych obiektów a w 2006 roku 18,5 %). Obiekty w których stwierdzono uchybienia wymagające wydania nakazujących decyzji administracyjnych 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 25,5 18,5 11,73% Rok 2005 Rok 2006 Rok 2007 Rok Największe trudności przedsiębiorcy branży żywnościowej mają z wprowadzeniem i stosowaniem systemów jakości zapewniających prawidłowe bezpieczeństwo żywności. Problemy z wdrażaniem dobrej praktyki higieny, dobrej praktyki produkcyjnej oraz procedur zgodnych z systemem HACCP, spowodowane są między innymi brakiem rzetelnej i gruntownej wiedzy w tym zakresie, brakiem świadomości zagrożeń, trudnościami ekonomicznymi oraz niechęcią do podejmowania dodatkowych działań. Należy zauważyć, iż często spotykanym problemem przedsiębiorców jest utrzymanie zakładów w prawidłowym stanie technicznym, co wiąże się z ponoszeniem dużych nakładów finansowych i jednocześnie utrudnia lub uniemożliwia wdrażanie systemu HACCP. W związku z zatrudnianiem minimalnej ilości pracowników, część zakładów ma problem z realizacją zapewnionych procedur co stanowi głównie dodatkowe obciążenie dla zatrudnionych pracowników, co w efekcie powoduje powstawanie nieprawidłowości. W porównaniu do lat ubiegłych wzrosła w wyniku prowadzonych działań nadzorowych ilość obiektów, które rozpoczęły wdrażanie procedur zgodnych z zasadami HACCP oraz tych które wdrożyły i utrzymują dobrą praktykę higieny. - 70 -

zakresie 2007 roku większość zakładów objęto także kontrolą w zakresie systemu traceability (głównie hurtownie i supermarkety). W czasie kontroli dokonywano przeglądu dokumentacji dotyczącej dostawców i odbiorców wprowadzanej przez te zakłady do obrotu żywności. Nie stwierdzono przypadków wprowadzania do obrotu środków spożywczych niewiadomego pochodzenia w żadnym z nadzorowanym obiekcie. Skontrolowane zakłady najczęściej nie potrafiły wskazać szczegółowo jaką partię produktu dostarczają odbiorcom. Brak także w zakładach odpowiednich systemów i procedur, które umożliwiłyby dokumentowanie i przekazywanie takich informacji. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w dalszym ciągu będzie kontynuowany nadzór sanitarny nad wszystkimi zakładami produkującymi, przetwarzającymi wprowadzającymi żywność do obrotu szczególnie w zakresie: poprawy funkcjonalności obiektów, skutecznego stosowania przez przedsiębiorców systemów kontroli wewnętrznej w zakresie GHP/GMP oraz HACCP oraz właściwego dokumentowania podejmowanych w tym zakresie działań, zachowania łańcucha chłodniczego w całym procesie technologicznym od surowca do gotowego wyrobu, prawidłowego znakowania środków spożywczych przeznaczonych dla konsumenta, zachowania higieny osobistej pracowników i reżimu sanitarnego przy procesach produkcyjnych żywności. oceny realizacji przez przedsiębiorców obowiązków zawartych w rozporządzeniu wspólnotowym dotyczącym systemu traceability (rozp. (WE) 178/20002 tzn obowiązku śledzenia produktów żywnościowych. - 71 -