OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Patologia życia społecznego 1100-PS-S4PZS-NJ Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut/Katedra Instytut Psychologii Kierunek Psychologia Specjalizacja/specjalność Psychologia społeczna Poziom organizacyjny studiów Jednolite studia magisterskie System studiów Niestacjonarne Rok/semestr IV 8 Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego/ prowadzących przedmiot Liczba godzin dydaktycznych Liczba punktów ECTS Dr hab. Hanna Liberska, prof. nadzw UKW 15 h 3 Opisywana forma zajęć Konwersatoria Rygor zaliczenie z oceną Typ przedmiotu specjalnościowe (specjalizacyjne) Język wykładowy Polski Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Założenia i cele przedmiotu (w formie efektów kształcenia) Podstawowa wiedza z zakresu psychologii społecznej Zna patologie społeczne występujące w różnych środowiskach życia oraz jej rodzaje (narkomania, alkoholizm, lekomania, dewiacje seksualne, hazard, przestępczość, próby samobójcze, niedostosowanie społeczne, wykluczenie społeczne) i metody badań, którymi posługuje się psychologia społeczna. Posiada wiedzę na temat ich genezy i uwarunkowań (genetycznych, kulturowych) społecznych skutków. Zna różne rodzaje pomocy psychologicznej, takie jak: porada, interwencja, rehabilitacja, psychoedukacja i wie, kiedy i do jakiego rodzaju problemów są stosowane. Potrafi zastosować w praktyce wiedzę z zakresu rozpoznawania sytuacji trudnych, stymulowania adaptacyjnych sposobów radzenia sobie oraz interwencji kryzysowej. Aplikuje teoretyczną wiedzę z zakresu psychologii społecznej do konkretnych sytuacji życia codziennego. Jest wrażliwy na wszelkie przejawy niesprawiedliwości społecznej, nietolerancji i dyskryminacji. Cechuje się otwartością i życzliwością wobec ludzi należących do różnego rodzaju mniejszości
Treści programowe przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu wymagania i system oceniania Literatura podstawowa Charakterystyka wybranych patologii społecznych w różnych środowiskach życia: Środowisko rodzinne (np. patologia więzi i przywiązania, dysfunkcja więzi, przemoc wobec członków rodziny, nadużycia seksualne wobec członków rodziny, alkoholizm w rodzinie) Środowisko szkolne (np. agresja, przestępczość w szkole, niedostosowanie społeczne uczniów, znęcanie się nauczyciela nad uczniem i ucznia nad nauczycielem, zażywanie narkotyków przez nieletnich na terenie szkoły) Środowisko pracy (np. lobbing, molestowanie seksualne, pracoholizm, dyskryminacja w miejscu pracy, problemu związane z nieregularnym wypłacaniem wynagrodzenia pracownikom) Media (np. uzależnienie od mediów, kreowanie nieprawidłowych postaw, zachowań, wzorców życia społecznego) Środowisko polityczne: (np. afery polityczne, nieuczciwe kampanie społeczne) Uzależnienia (np. alkoholizm, narkomania, pracoholizm, lekomania, nikotynizm, uzależnienie od Internetu/komputera, hazard) Przestępczość (np. przestępczość nieletnich, przyczyny przestępczości i jej rodzaje) Korupcja i pochodne (np. indywidualny i społeczny wymiar korupcji, zapobieganie korupcji, prostytucja) Dewiacje seksualne (np. rodzaje dewiacji seksualnych, skala zjawiska, świadomość społeczna wobec dewiacji seksualnych, dewiacje seksualne- odmienność czy patologia) Próby samobójcze (np. rodzaje samobójstw, skala samobójstw, przyczyny, samobójstwa nieletnich, kobiet, mężczyzn, osób starszych, Syndrom Wertera, Profile samobójców, czynniki ryzyka) Wykluczenie społeczne osób niepełnosprawnych dyskusja, krytyczna ocena i analiza, prezentacje multimedialne, praca z książką, Praca empiryczna (referat + pisemna praca zaliczeniowa + prezentacja multimedialna) Cierpiałkowska, L. (2008) (red.) Oblicza współczesnych uzależnień. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM Fidelus, A. (2011) (red.) Oblicza wykluczenia i marginalizacji społecznej. Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego Kozak, S. (2009) Patologie w środowisku pracy: zapobieganie i leczenie. Warszawa, Wydawnictwo Difin Podgórecki, A. (1976) (red.) Zagadnienia patologii społecznych. Warszawa, PWN Pospiszyl, I. (2010) Patologie społeczne. Warszawa, PWN Szczutowska, K (1993) Psychospołeczne problemy niedostosowania społecznego, Bydgoszcz: WSP Skarżyńska, K. (2006) (red.) Psychologia polityczna. Poznań, Zysk i S-ka Urban, B. (2001) (red.) Dewiacja wśród młodzieży. Kraków,
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) Biczycka- Anholcer, A. (2001) (red.) Agresja i przemoc a zdrowie psychiczne. Warszawa, Poznań PTHP Sęk, H., Kowalik, S. (1999) (red.) Psychologiczny kontekst problemów społecznych. Poznań: Humianiora 29.09.2012...... podpis prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu*
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Psychopatologia życia społecznego Opisywana forma zajęć konwersatoria Liczba godzin dydaktycznych 15 h Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego/ prowadzącego dana formę zajęć Dr hab. Hanna Liberska, prof. nadzw. Szczegółowa tematyka zajęć Charakterystyka wybranych patologii społecznych w różnych środowiskach życia: Środowisko rodzinne (np. patologia więzi i przywiązania, dysfunkcja więzi, przemoc wobec członków rodziny, nadużycia seksualne wobec członków rodziny, alkoholizm w rodzinie) Środowisko szkolne (np. agresja, przestępczość w szkole, niedostosowanie społeczne uczniów, znęcanie się nauczyciela nad uczniem i ucznia nad nauczycielem, zażywanie narkotyków przez nieletnich na terenie szkoły) Środowisko pracy (np. lobbing, molestowanie seksualne, pracoholizm, dyskryminacja w miejscu pracy, problemu związane z nieregularnym wypłacaniem wynagrodzenia pracownikom) Media (np. uzależnienie od mediów, kreowanie nieprawidłowych postaw, zachowań, wzorców życia społecznego) Środowisko polityczne: (np. afery polityczne, nieuczciwe kampanie społeczne) Uzależnienia (np. alkoholizm, narkomania, pracoholizm, lekomania, nikotynizm, uzależnienie od Internetu/komputera, hazard) Przestępczość (np. przestępczość nieletnich, przyczyny przestępczości i jej rodzaje) Korupcja i pochodne (np. indywidualny i społeczny wymiar korupcji, zapobieganie korupcji, prostytucja) Dewiacje seksualne (np. rodzaje dewiacji seksualnych, skala zjawiska, świadomość społeczna wobec dewiacji seksualnych, dewiacje seksualne- odmienność czy patologia) Próby samobójcze (np. rodzaje samobójstw, skala samobójstw, przyczyny, samobójstwa nieletnich, kobiet, mężczyzn, osób starszych, Syndrom Wertera, Profile samobójców, czynniki ryzyka) Wykluczenie społeczne osób niepełnosprawnych Forma i warunki zaliczenia przedmiotu wymagania i system oceniania Literatura podstawowa Praca empiryczna (referat + przeprowadzenie badań na wybranej próbie + praca pisemna + prezentacja multimedialna) Cierpiałkowska, L. (2008) (red.) Oblicza współczesnych uzależnień. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM Fidelus, A. (2011) (red.) Oblicza wykluczenia i marginalizacji społecznej. Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego Kozak, S. (2009) Patologie w środowisku pracy: zapobieganie i leczenie. Warszawa, Wydawnictwo Difin Podgórecki, A. (1976) (red.) Zagadnienia patologii społecznych. Warszawa,
PWN Pospiszyl, I. (2010) Patologie społeczne. Warszawa, PWN Szczutowska, K (1993) Psychospołeczne problemy niedostosowania społecznego, Bydgoszcz: WSP Seligman, M., E., P., Walker, E., F., Rosenhan, D., L., (2003) Psychopatologia, Poznań, Zysk I S-ka Skarżyńska, K. (2006) (red.) Psychologia polityczna. Poznań, Zysk i S-ka Urban, B. (2001) (red.) Dewiacja wśród młodzieży. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) Biczycka- Anholcer, A. (2001) (red.) Agresja i przemoc a zdrowie psychiczne. Warszawa, Poznań PTHP Pilecka, B. (2004) Kryzys psychologiczny. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Sęk, H., Kowalik, S. (1999) (red.) Psychologiczny kontekst problemów społecznych. Poznań: Humianiora...... podpis prowadzącego daną formę zajęć...... podpis koordynatora przedmiotu