L. Widziak Wroclaw University of Economics Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstwa z branży magazynowanie i działalność usługowa wspomagająca transport JEL Classification: A10 Słowa kluczowe: planowanie finansowe, prognoza przychodów ze sprzedaży, prognoza sprawozdań finansowych Streszczenie: Raport zawiera ocenę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa z branży 52, planowane przychody ze sprzedaży oraz prognozę sprawozdań finansowych na rok 2012. 1
Celem niniejszej pracy jest zaprezentowanie aktualnej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa z branży 52 magazynowanie i działalność usługowa wspomagająca transport, a także sporządzenie prognozy sprzedaży na kolejny rok działalności przedsiębiorstwa, które będzie podstawą do analizy w celu podejmowania decyzji dotyczących przyszłych okresów. Zadaniem nadrzędnym każdego przedsiębiorstwa jest maksymalizowanie zysku przy jak najniższych kosztach. Aby to osiągnąć niezbędne jest odpowiednie działanie osób zarządzających przedsiębiorstwem i podejmowanie przez nie takich decyzji finansowych, które pozwolą na osiągnięcie założonych celów. Trafność przewidywań będzie bowiem skutkować w przyszłości i rzutować na funkcjonowanie przedsiębiorstwa w dzisiejszych realiach gospodarczych. W procedurach przewidywań korzysta się zazwyczaj z aktualnych danych finansowych pochodzących ze sprawozdań finansowych, głównie z bilansu i rachunku zysków i strat, które dostarczają najwięcej finansowych informacji. Przy odpowiednich założeniach, osoby zarządzające mogą sporządzać prognostyczne sprawozdania finansowe na okresy kilku lat, kwartałów czy miesięcy - w zależności od potrzeb - i w ten sposób przewidywać przyszłe wyniki finansowe 1. Przedsiębiorstwo z branży 52 należy do sektora zajmującego się magazynowaniem i działalnością usługową wspomagającą transport. Głównym źródłem przychodów spółki jest sprzedaż i wynajem wózków widłowych zarówno nowych jak i używanych. Firma proponuje również kompleksową obsługę logistyczną transportu wewnątrzzakładowego i magazynowania, realizuje usługi consignment stock i call of stock. Serwisuje wózki przemysłowe i inne urządzenia dźwigowe typu windy przemysłowe, elektrowciągi, suwnice, sprzedaje również części zamienne i opony do wózków widłowych, wspomaga produkcję 2. Do planowania przychodów ze sprzedaży przedsiębiorstwa z branży 52 przyjmujemy w pierwszej kolejności model stabilnego wzrostu, który pozwoli następnie na sporządzenie prognostycznych sprawozdań metodą proporcjonalnych zmian. Metoda stabilnego wzrostu wymaga kilku założeń. Kluczowym jest założenie, iż przedsiębiorstwo funkcjonuje prawidłowo pod względem finansowym i warunki funkcjonowania przedsiębiorstwa nie zmienią się, a zatem nie będą zmieniały się również jego podstawowe wskaźniki 3. Aby je obliczyć niezbędne jest poznanie wyników przedsiębiorstwa, które przedstawione są w tabeli 1. 1 W. Pluta, G. Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, CH BECK, Warszawa 2005, s. 130-131. 2 http://www.spedmarket.pl/ 3 W. Pluta, G. Michalski, dz. cyt., s. 141. 2
Tabela 1. Dane ze sprawozdania finansowego za 2011 rok Lp. Pozycja Wartość 1. Przychody ze sprzedaży 28 830 026,34 zł 2. Zysk netto 3 705 133,22 zł 3. Zysk zatrzymany 3 705 133,22 zł 4. Aktywa razem 19 085 233,25 zł 5. Kapitały własne 12 936 133,18 zł 6. Kapitały obce 6 149 100,07 zł Źródło: opracowanie na podstawie W. Pluta, G. Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C. H. Beck, Warszawa 2005, s. 142 i danych ze sprawozdania z Monitora Polskiego B. Podstawowe wskaźniki przedsiębiorstwa kształtują się więc następująco: WSKAŹNIK ROTACJI AKTYWÓW = Przychody ze sprzedaży Suma aktywów = 1,5106 WSKAŹNIK ZYSKU ZATRZYMANEGO = Zysk zatrzymany Zysk netto = 1,0000 WSKAŹNIK MARŻY ZYSKU NETTO = Zysk netto Przychody ze sprzedaży = 0,1285 WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA = Kapitały obce Kapitały własne = 0,4753 Wzory: W. Pluta, G. Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C. H. Beck, Warszawa 2005, s. 141. Mając na uwadze podstawowe założenie modelu, iż w przyszłym 2012 roku wartości wskaźników utrzymają się na tym samym poziomie, możemy obliczyć przyrost sprzedaży: 1 1,5106 *1*0,1285 *(1 0,4753) [1,5106 *1*0,1285 *(1 0,4753)] 40,14% Wzór: W. Pluta, G. Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C. H. Beck, Warszawa 2005, s. 142. Jeśli zgodnie z założeniem modelu przedsiębiorstwo będzie funkcjonowało w niezmienionych warunkach, do sfinansowania przyrostu majątku wykorzysta jedynie zysk zatrzymany, a wskaźnik zadłużenia utrzyma się na poziomie 0,4753, to sprzedaż wzrośnie o 40,14% i wyniesie ostatecznie 40.401.805,00 zł, co wynika z wyliczenia: 28.830.026,34 zł * (1+40,14%) = 40.401.805,00 zł Zysk netto osiągnie więc wartość: 40.401.805,00 zł * 0,1285 = 5.192.297,37 zł 3
Wysoki przyrost sprzedaży wynika z wysokiego wskaźnika marży. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż przedsiębiorstwo z tego sektora jest jednym z lepszych graczy na rynku. Rośnie popyt na oferowane towary i produkty, firma doskonali i rozszerza usługi oraz współpracuje z coraz większą liczbą podmiotów. Szerokie spektrum działalności pozwala na osiąganie zadowalających wyników i nieustanne podnoszenie jakości oferowanych usług. W ostatnich latach firma została wyróżniona wieloma prestiżowymi nagrodami i wyróżnieniami, z czego najważniejszą jest certyfikat Przedsiębiorstwo Fair Play. Jest to dowód na to, że przedsiębiorstwo wybrało dobrą drogę rozwoju. W celu sporządzenia prognostycznych sprawozdań, w kolejnym kroku zastosujemy metodę procentu od sprzedaży, która zakłada, iż wartości większości składników aktywów i pasywów będą zmieniały się proporcjonalnie do zmian wartości sprzedaży 4. Stąd, jeśli sporządzimy prawidłowo prognozę przychodów ze sprzedaży, będziemy mogli prognozować kolejne składniki bilansu i rachunku wyników jako określony procent tych przychodów 5. Przedsiębiorstwo pomimo prognozy przyrostu sprzedaży na poziomie 40,14% przyjęło na kolejny rok bardziej ostrożną wersję, która zakłada poziom wzrostu w wysokości 25%. Głównym powodem takiego kroku jest pogłębiający się kryzys na rynku, który powoli zaczyna dotykać większość branż gospodarki. Zarząd jest więc ostrożny, a o ile sprawdzą się prognozy, będzie mógł rozpocząć nową inwestycję w oparciu o opracowywane w obecnej chwili plany inwestycyjne. Mając na uwadze poziom wzrostu w wysokości 25%, możemy wyliczyć przychody ze sprzedaży na kolejny rok. Wyniosą one: 28.830.026,34 zł * (1+25%) = 36.037.532,93 zł Prognostyczny rachunek wyników będzie więc wyglądał jak w tabeli 2. Tabela 2. Prognozowany rachunek wyników Pozycja Rok bazowy 2011 Prognoza na 2012r. Przychody ze sprzedaży 28 830 026,34 36 037 532,93 - Koszty zmienne 18 466 303,86 23 082 879,83 - Koszty stałe 5 665 411,00 5 665 411,00 EBIT 4 698 311,48 7 289 242,10 - odsetki 202 088,95 202 088,95 EBT 4 496 222,53 7 087 153,15 - Podatek dochodowy 19% 854 282,28 1 346 559,10 Zysk netto 3 641 940,25 5 740 594,05 Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania z Monitora Polskiego B i obliczeń własnych. 4 W. Pluta, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 1999, s.142 5 M. Sierpińska, T. Jachna, Metody podejmowania decyzji finansowych, PWN, Warszawa 2007, s. 573. 4
Dzięki wzrostowi na poziomie 25% przedsiębiorstwo osiągnie zysk w wysokości 5.740.594,05 zł, przy niezmiennych kosztach stałych i niezmiennych odsetkach w stosunku do roku bazowego. Zmianie ulegnie natomiast poziom kosztów zmiennych, które jak wiadomo zmieniają się proporcjonalnie do wielkości sprzedaży, co spowoduje że osiągną one w 2012r. wysokość 23.082.879,83 zł., co wynika z wyliczeń: 18.466.303,86 zł * (1+25%) = 23.082.879,83 zł Wzrost przychodów ze sprzedaży i zysku netto ma swoje odzwierciedlenie w pozycjach prognozowanego bilansu na 2012r., który przedstawiony jest w tabeli 3. Tabela 3. Prognozowany bilans przedsiębiorstwa Pozycje bilansu Rok bazowy 2011 Prognoza na 2012r. AKTYWA 19 085 233,25 25 676 854,73 Aktywa trwałe 8 949 430,50 13 018 568,08 Aktywa obrotowe 10 135 802,75 12 658 286,65 Zapasy 322 576,75 403 220,94 Należności 6 856 033,90 8 570 042,38 Środki pieniężne 2 911 324,95 3 639 156,19 RMK 45 867,15 45 867,15 PASYWA 19 085 233,25 25 676 854,73 Kapitał własny 12 936 133,18 18 676 727,23 Kapitały obce 6 149 100,07 7 000 127,50 Zobowiązania długoterminowe 1 635 536,60 1 635 536,60 Zobowiązania krótkoterminowe 4 291 672,72 5 364 590,90 Rozliczenia międzyokresowe 0,00 0,00 Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z Monitora Polskiego B i obliczeń własnych. Jak widać jednostka posiada znaczny majątek trwały, który w roku 2012 zostanie powiększony o prognozowany wzrost 25% i dodatkowo o wartość przyjętego do użytkowania środka trwałego w wysokości 1.831.779,95zł zakupionego w ostatnich dniach 2011r. Ostatecznie wysokość aktywów trwałych wyniesie: 8.949.430,50 zł *(1+25%) + 1.831.779,95 zł = 13.018.568,08 zł Zmianie ulegną również pozycje aktywów obrotowych takich jak: - zapasy : 322.576,75 zł * (1+25%) = 403.220,94 zł, - należności: 6.856.033,90 zł * (1+25%) = 8.570.042,38 zł, - środki pieniężne: 2.911.324,95 * (1+25%) = 3.639.156,19 zł. 5
Przedsiębiorstwo szacuje, że nie ulegną zmianie rozliczenia międzyokresowe kosztów, jak również zobowiązania długoterminowe, których okres spłaty został zawieszony do zakończenia planowanej i stopniowo wdrażanej inwestycji. Ulegną zmianie natomiast po stronie pasywów: - zobowiązania krótkoterminowe: 4.291.672,72 zł * (1+25%) = 5.364.590,90 zł - kapitały własne, których wartość zostanie powiększona o wypracowany w 2012r. zysk netto zgodnie z wyliczeniem: 12.936.133,18 + 5.740.594,05 = 18.676.727,23 zł Mając na uwadze zmieniające się nieustannie warunki na rynku, panujące i pojawiające się nowe tendencje, przedsiębiorstwom trudno jest prognozować przyszłe wyniki. Wymagają one nieustannych analiz i korekt, które często modyfikują pierwotne prognozy i optymistyczne oczekiwania co do przyszłych przychodów i kosztów. Jednak tworzenie planów finansowych jest niezbędne zarówno dla podejmowania decyzji, które zazwyczaj koncentrują się na finansowej płaszczyźnie i są podstawą planów inwestycyjnych, jak i dla wyznaczania celów oraz kierunków rozwoju danego przedsiębiorstwa. 6
SPIS TABEL Tabela 1. Wybrane dane ze sprawozdania finansowego za rok 2011. Tabela 2. Prognozowany rachunek wyników. Tabela 3. Prognozowany bilans przedsiębiorstwa. 7
BIBLIOGRAFIA 1. Pluta W., Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 1999; 2. Pluta W., Michalski G., Krótkoterminowe zarządzanie płynnością, C.H. Beck, Warszawa 2005; 3. Sierpińska M., Jachna T., Metody podejmowania decyzji finansowych, PWN, Warszawa 2007, s. 573; 4. Pluta W., Budżetowanie kapitałów, PWE, Warszawa 2000; 5. Michalski G., Strategie finansowe przedsiębiorstw, WSZiA Opole 2004; 6. Michalski G., Prędkiewicz K., Tajniki finansowego sukcesu dla mikrofirm, DH BECK, Warszawa 2007; 7. Michalski G., Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWN, Warszawa 2005; 8. Michalski G., Strategiczne zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie Wydawnictwo Cedetu, Warszawa 2010; 9. Kaczmarek T., Zarządzanie płynnością finansów małych i średnich przedsiębiorstw - ujęcie praktyczne, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2007; 10. Michalski G., Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych ODDK, Gdańsk 2008; 11. Kopiński A., Finanse przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław 2010; 12. Pluta W., Zarządzanie wartością w małych i średnich przedsiębiorstwach, Wydawnictwo PWE, Warszawa 2009; 13. Smolarek M., Planowanie strategiczne w małej firmie, Wydawnictwo HUMIANITAS, Sosnowiec 2008; 14. Monitor Polski B - Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa z branży 52 za rok 2010 i 2011; 15. Strona internetowa przedsiębiorstwa z branży nr 52; 16. http://www.bg.ue.wroc.pl/index.php/bazy-danych/bazy-w-dostepie-internetowym/135-bazy-emis-emerging; 17. http://www.wnp.pl/; 18. http://www.strefabiznesu.nowiny24.pl/; 19. http://wiadomosci.onet.pl/; 20. http://planowanie-finansowe.pl/; 21. http://biznes.pl/; 22. http://www.spedmarket.pl/; 23. http://www.yp.pl/; 24. http://przedsiebiorstwo.fairplay.pl/; 25. http://www.twojepodkarpacie.pl/. 8