Kobiety a nurkowanie: kwestie zdrowotne By? mo?e brzmi to banalnie, ale taka jest prawda: m??czy?ni i kobiety ró?ni? si? pod wzgl?dem fizycznym i fizjologicznym. Nale?y o tym pami?ta? zw?aszcza kiedy omawiamy konkretne kwestie zdrowotne w nurkowaniu. Oto niektóre aspekty, które nurkuj?ce kobiety powinny wzi?? pod uwag?. Temperatura cia?a W przypadku obu p?ci na temperatur? cia?a maj? wp?yw takie czynniki, jak ilo?? tkanki t?uszczowej, roz?o?enie t?uszczu w organizmie oraz stosunek powierzchni cia?a do jego obj?to?ci. Ró?nice hormonalne mog? mie? wp?yw na termoregulacj?, ale budowa cia?a i jego wielko?? zazwyczaj s? odpowiedzialne za reakcj? organizmu na zimno. Ca?kowita utrata ciep?a mo?e by? wi?ksza u kobiet, poniewa? maj? one generalnie wi?kszy stosunek powierzchni cia?a do obj?to?ci oraz mniejsz? mas? mi??niow? w porównaniu z m??czyznami. Wszyscy nurkowie musz? mie? na sobie dobrze dopasowany skafander, który utrzymuje ciep?o. Menstruacja Niepokój, zawroty g?owy, uczucie zimna i mo?liwo?? wyst?pienia paniki mog? by? wi?ksze podczas menstruacji lub zespo?u napi?cia przedmiesi?czkowego. Kobiety powinny zdawa? sobie
spraw? z tego, jak dzia?a na nich miesi?czka i rozwa?y?, czy zwi?zane z ni? symptomy wp?ywaj? na obni?enie bezpiecze?stwa nurkowania. Czasowy niedobór?elaza podczas miesi?czki mo?e zmniejszy? zdolno?? do du?ego wysi?ku fizycznego, dlatego kobiety powinny by? przygotowane na zmian? planu nurkowania, je?li trzeba. Badania sugeruj?,?e w fazie folikularnej cyklu miesi?czkowego ryzyko wyst?pienia choroby dekompresyjnej mo?e by? nieznacznie wy?sze. Z tego powodu kobiety mog? pomy?le? nad ograniczeniem nurkowania w tym czasie. Doustne?rodki antykoncepcyjne Doustne?rodki antykoncepcyjne mog? przyczynia? si? do formowania skrzepów, co mo?e prowadzi? do powik?a? zakrzepowo-zatorowych, takich jak zator p?ucny, zawa? serca lub udar. Takie sytuacje s? niemo?liwe do opanowania pod wod?. Rzucenie palenia, regularne?wiczenia fizyczne i cz?ste ruszanie si? podczas d?ugich podró?y minimalizuj? ryzyko tworzenia skrzepu. Ci??a Kobiety, które s? lub my?l?,?e mog? by? w ci??y oraz kobiety, które staraj? si? zaj?? w ci??? nie powinny nurkowa?. Badanie przeprowadzone na 208 matkach nurkuj?cych w ci??y wykaza?o wy?szy wspó?czynnik niskiej wagi dziecka przy urodzeniu, wyst?powania wad oko?oporodowych, trudno?ci z oddychaniem i innych problemów.1 Podobne badanie wykonane w 2016 roku udowodni?o silne powi?zanie mi?dzy wyst?powaniem wad rozwojowych u p?odu a nurkowaniem we wczesnych etapach ci??y.2 Badania dekompresyjne przeprowadzone na owcach wykaza?y,?e u p?odu mog? pojawi? si? p?cherzyki zanim u matki wyst?pi? symptomy kliniczne choroby
dekompresyjnej.3,4 We wszystkich badaniach na owcach odsetek obumierania p?odów by? bardzo du?y. Wi?kszo?? danych dotycz?cych freedivingu pochodzi od japo?skich kobiet-nurków ama i korea?skich haenyo, dla których nurkowanie na wstrzymanym oddechu w celu po?awiania pere? i masy per?owej jest stylem?ycia. Wiele ama kontynuuje freediving nawet w bardzo zaawansowanej ci??y bez wielu skutków ubocznych, chocia? ich profile nurkowe s? odpowiednio modyfikowane. Konserwatywny freediving podczas ci??y mo?e by? uznany za bezpieczny rodzaj aktywno?ci, który sprawia kobiecie przyjemno?? i relaksuje j? (pod warunkiem,?e matka i p?ód s? zdrowi), ale nie s? to idealne?wiczenia fizyczne. Zalecenia dotycz?ce powrotu do nurkowania po porodzie s? ró?ne w zale?no?ci od tego, w jaki sposób dziecko zosta?o urodzone. Po normalnym porodzie drog? pochwow? kobieta mo?e wróci? do nurkowania po oko?o 21 dniach. Jest to wystarczaj?co d?ugi czas na zamkni?cie si? szyjki macicy, co zmniejsza ryzyko infekcji. Po cesarskim ci?ciu, które przebieg?o bez komplikacji generalnie zaleca si? powstrzymanie od nurkowania przez osiem do dwunastu tygodni, aby pozwoli? matce odzyska? wydolno?? uk?adu kr??enia. Je?li kobieta musi le?e? w?ó?ku z powodu komplikacji po porodzie, rozs?dn? praktyk? jest odczekanie ponad 12 tygodni ze wzgl?du na utrat? formy fizycznej, wydajno?ci tlenowej i masy mi??niowej. Karmienie piersi? Nurkowanie uwa?a si? za bezpieczne dla kobiet, które karmi? piersi?. Azot nie kumuluje si? w mleku matki, dlatego nie ma ryzyka,?e dziecko zaabsorbuje rozpuszczony azot. Nurkowanie mo?e by? przyczyn? odwodnienia i wp?ywa? na produkcj? mleka, dlatego wa?ne jest odpowiednie nawodnienie.
Zabiegi kosmetyczne i rekonstrukcyjne Zdolno?? do nurkowania po operacji plastycznej zale?y od przeprowadzonej procedury. Przyk?adowo wstrzykni?cie botoksu z regu?y nie wymaga d?ugiej przerwy w nurkowaniu mo?na do niego wróci?, jak tylko nie wyst?puje ryzyko infekcji. Wype?niacze stosowane pod skór? wymagaj? wi?cej uwagi. Problemem nie jest ci?nienie otoczenia podczas nurkowania, ale mo?liwo?? przesuni?cia si? wype?niacza ze wzgl?du na ci?nienie w masce nurka. Nurkowanie po powa?nych operacjach plastycznych, takich jak abdominoplastyka (usuni?cie nadmiaru skóry wokó? brzucha) lub implanty piersi jest uwa?ane za bezpieczne, kiedy lekarz prowadz?cy pozwoli pacjentowi na aktywno?? fizyczn? bez ogranicze?. Typowy okres oczekiwania w takich przypadkach to sze?? do o?miu tygodni. Starzenie si? i menopauza Symptomy menopauzy mog? by? zarówno fizyczne, jak i emocjonalne, np. niepokój, mniejsza ilo?? energii, uderzenia gor?ca, problemy ze spaniem i zmiany nastroju. Nale?y jednak pami?ta?,?e menopauza nie jest przeciwskazaniem do nurkowania pod warunkiem,?e symptomy nie wp?ywaj? negatywnie na bezpiecze?stwo nurkowania oraz?e nie jest to najwi?ksze ryzyko dla starszych nurkuj?cych kobiet. Problemy medyczne zwi?zane ze starzeniem si?, takie jak nadci?nienie, choroby serca czy cukrzyca, wymagaj? wi?kszej uwagi, poniewa? jest bardziej prawdopodobne,?e to one b?d? mia?y wp?yw na bezpiecze?stwo nurkowania.
Zdrowie uk?adu kr??enia Raport DAN dotycz?cy wypadków?miertelnych pokazuje,?e problemy zwi?zane z uk?adem kr??enia s? jednym z trzech urazów, który najcz??ciej prowadzi do?mierci w nurkowaniu, niezale?nie od p?ci. Choroby uk?adu kr??enia mog? by? b??dnie zdiagnozowane jako choroby zwi?zane z nurkowaniem (zw?aszcza u kobiet) z powodu wi?kszego wyst?powania niejednoznacznych symptomów, takich jak zm?czenie, os?abienie i/lub symptomy przypominaj?ce gryp?. W sytuacji awaryjnej najwa?niejsze jest udzielenie pierwszej pomocy na czas. Osteoporoza Zdrowotne?rodki zapobiegawcze dla starzej?cych si? kobiet to mi?dzy innymi?wiadomo?? zwi?kszonego ryzyka osteoporozy. Naruszone zdrowie ko?ci nie jest przeciwskazaniem do nurkowania, ale kobiety, u których zdiagnozowano osteoporoz? lub du?? utrat? masy kostnej powinny wdro?y??rodki ostro?no?ci, np. prosi? o w?o?enie sprz?tu powietrznego do wody, nie nosi? sprz?tu na l?dzie oraz unika? niebezpiecznych wej?? z brzegu, takich jak kamieniste pla?e. Chocia? nurkuj?cy m??czy?ni i kobiety maj? wi?cej podobie?stw ni? ró?nic, zrozumienie kwestii zdrowotnych, które dotycz? zw?aszcza kobiet jest wa?ne dla nich i dla ich tych, którzy z nimi nurkuj?.
Zanim wyruszysz na wypraw? upewnij si?,?e twoje cz?onkostwo w DAN jest nadal aktywne. Je?li wygas?o, skontaktuj si? z DAN lub wejd? na stron? www.daneurope.org, aby odnowi? swoje cz?onkostwo, które zapewnia ci us?ugi nawi?kszej mi?dzynarodowej firmy asystuj?cej nurkom w wypadkach nurkowch w ka?dym miejscu na?wiecie. Bibliografia 1. Bolton ME. Scuba diving and fetal well-being: A survey of 208 women. Undersea Biomed Res. 1980; 7(3):183-189. 2. Damnon F., de Rahm M., Baud D. Should a pregnancy test be required before scuba diving? British Journal of Sports Medicine, March 2016 3. Fife WP, Simmang C, Kitzman JV. Susceptibility of fetal sheep to acute decompression sickness. Undersea Biomed Res. 1978; 5(3):287-292. 4. Powell MR, Smith MT. Fetal and maternal bubbles detected noninvasively in sheep and goats following hyperbaric decompression. Undersea Biomed Res. 1985; 12(1):59-67. 5. Denoble PJ, Pollock NW, Vaithiyanathan P, Caruso JL, Dovenbarger JA, Vann RD. Scuba injury death rate among insured DAN members. Diving and Hyperb Med. 2008; 38(4):182188. 6. Denoble PJ, Caruso JL, Dear GdL, Pieper CF, Vann RD. Common causes of open-circuit recreational diving fatalities. Undersea Hyperb Med. 2008; 35(6):393-406.