Warszawa, 14 maja 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-VII.431.2.12.2017.EO Pani Alicja Napurka Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Starych Babicach ul. Rynek 21 05-082 Stare Babice WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 6 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej 1, art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie 2, art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych 3 oraz upoważnienia Wojewody Mazowieckiego Nr 135/WPS/2017 z 13 września 2017 r., xxx radca wojewody w Wydziale Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, przeprowadziła w dniach 20 22 i 25 września oraz 2 października 2017 r. kontrolę problemową w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Starych Babicach (dalej: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Ośrodek lub GOPS ), mieszczącym się przy ul. Rynek 21 w Starych Babicach. Przedmiot kontroli obejmował organizację i sposób realizacji przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych w przedmiocie ustalania uprawnień do świadczenia rodzicielskiego. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2016 r. do dnia kontroli. Kontrola została odnotowana w książce kontroli Ośrodka pod poz. 13. Kierownikiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Starych Babicach jest pani Alicja Napurka od 1 kwietnia 2004 r., na stanowisku zastępcy kierownika Ośrodka zatrudniona jest pani xxx od 1 kwietnia 2012 r., a główną księgową do 30 czerwca 2016 r. była pani xxx. Od 1 lipca 2016 r. na mocy uchwały Rady Gminy Stare Babice 4 m.in. obowiązki w zakresie rachunkowości realizowane są przez Urząd Gminy Stare Babice. Obsługę finansowo-księgową Ośrodka prowadzą pracownicy 1 Dalej: ustawa o kontroli w administracji rządowej Dz. U. Nr 185, poz. 1092. 2 Dz. U. z 2017 r. poz. 2234, z późn. zm. 3 Dalej: ustawa o świadczeniach rodzinnych Dz. U. z 2017 r. poz. 1952, z późn. zm. 4 uchwała nr XVII/166/16 Rady Gminy Stare Babice z dnia 21 kwietnia 2016 r. w sprawie wspólnej obsługi jednostek organizacyjnych przez Urząd Gminy Stare Babice
Referatu Wspólnej Obsługi Jednostek: pani xxx, inspektor ds. księgowości w okresie od 1 lipca 2016 r. do 28 lutego 2017 r., i pani xxx, podinspektor ds. księgowości budżetowej od 1 marca 2017 r. do dnia kontroli. Realizację kontrolowanego zadania w zakresie sposobu jego organizacji ocenia się pozytywnie, natomiast rzetelność sporządzonego sprawozdania oraz prowadzenie postępowań w sprawie ustalenia prawa do świadczenia rodzicielskiego pozytywnie pomimo stwierdzonych uchybień. 1. Organizacja zadania Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Starych Babicach w okresie kontrolowanym funkcjonował w oparciu o następujące akty: statut wprowadzony uchwałą nr XVII/153/16 Rady Gminy Stare Babice z dnia 21 kwietnia 2016 r. w sprawie Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Starych Babicach. Zgodnie z 5 ust. 1 pkt 3 statutu Ośrodek realizuje zadania zlecone gminie wynikające m.in. z ustawy o świadczeniach rodzinnych. regulamin organizacyjny przyjęty zarządzeniem nr 7/2015 kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Starych Babicach z dnia 13 czerwca 2016 r. w sprawie zatwierdzenia regulaminu organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Starych Babicach. Zgodnie z 13 ust. 1 regulaminu organizacyjnego Ośrodka, realizacja zadań wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych, w szczególności przyjmowanie i rozpatrywanie wniosków w sprawach świadczeń rodzinnych, przygotowywanie i wydawanie decyzji w tych sprawach, prowadzenie egzekucji administracyjnej dotyczącej nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych i terminowe sporządzanie list wypłat tych świadczeń należy do zadań Działu Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych. Tożsame zapisy posiadały również wcześniej obowiązujące regulaminy organizacyjne Ośrodka 5. Wypełniony został zatem obowiązek ustalony w art. 20 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, zgodnie z którym w przypadku upoważnienia kierownika ośrodka pomocy społecznej do prowadzenia postępowania w sprawach świadczeń rodzinnych, w ośrodku tym tworzy się komórkę organizacyjną do realizacji świadczeń rodzinnych. W okresie od 1 stycznia 2016 r. do dnia kontroli w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej zadania wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych, polegające na prowadzeniu postępowań w sprawie ustalenia prawa do świadczenia rodzicielskiego wykonywało 6 pracowników Ośrodka: 1. pani Alicja Napurka kierownik GOPS, upoważnienie z 29 maja 2014 r. wójta gminy Stare Babice do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń rodzinnych, a także do wydawania w tych sprawach decyzji, znak SG 0052.5.2014, 5 regulamin organizacyjny przyjęty zarządzeniem nr 23/2012 Wójta Gminy Stare Babice z dnia 14 marca 2012 r., a następnie regulamin wprowadzony zarządzeniem nr 23/2016 Wójta Gminy Stare Babice z dnia 15 marca 2016 r. 2
2. pani xxx zastępca kierownika Ośrodka, upoważnienie z 29 maja 2014 r. wójta gminy Stare Babice do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń rodzinnych, a także do wydawania w tych sprawach decyzji, znak SG 0052.6.2014, 3. pani xxx główny specjalista ds. świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych w Dziale Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych, upoważnienie wójta gminy Stare Babice do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń rodzinnych, a także do wydawania w tych sprawach decyzji, z 1 października 2014 r. znak SG 0052.16.2014 i z 4 kwietnia 2016 r. znak SG 0052.8.2016, 4. pan xxx podinspektor ds. świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych w Dziale Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych, upoważnienie wójta gminy Stare Babice do: prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń rodzinnych z 1 września 2015 r. znak SG 0052.14.2015, prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń rodzinnych, a także do wydawania w tych sprawach decyzji, z 16 stycznia 2017 r., znak SG 0052.4.2017, 5. pani xxx referent ds. świadczeń rodzinnych w Dziale Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych, upoważnienie wójta Gminy Stare Babice do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń rodzinnych z 15 października 2015 r. znak SG 0052.16.2015, 6. pani xxx referent w Dziale Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych, upoważnienie wójta gminy Stare Babice do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń rodzinnych z 3 października 2016 r. znak SG 0052.15.2016. Zakresy obowiązków pracowników wymienionych w punktach 2 6 obejmowały zapisy adekwatne do zakresu realizowanych zadań określonego w udzielonych upoważnieniach. Ośrodek realizuje umowę nr 12/2008 z 1 marca 2008 r. z TOP-TEAM TT Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Mrocznej 9/11/13 lok. 96 na prawo sprawowania przez zleceniobiorcę nadzoru autorskiego uproszczonego nad programem Świadczenia Rodzinne. Administrator danych dopełnił obowiązku, o którym mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych 6 zgłoszenia zbioru danych dotyczących świadczeń rodzinnych do rejestracji Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych (dalej: Generalny Inspektor ). Zaświadczenie zastępcy Generalnego Inspektora z 29 listopada 2006 r. o zarejestrowaniu zbioru danych osobowych o nazwie ZBIÓR W SYSTEMIE INFORMATYCZNYM I RĘCZNYM OSÓB UPRAWNIONYCH DO OTRZYMANIA ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH wpłynęło do Ośrodka 6 grudnia 2006 r. 2. Rzetelność sporządzanej sprawozdawczości Zweryfikowano zgodność danych wykazanych w przekazanym za pośrednictwem Centralnej Aplikacji Statystycznej Kwartalnym sprawozdaniu rzeczowo-finansowym z wykonywania zadań 6 Dz. U. z 2016 r. poz. 922 z późn. zm. 3
z zakresu świadczeń rodzinnych zawierającym dane rzeczowe o realizacji ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych oraz informacje o wypłaconych świadczeniach rodzinnych, składkach na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego oraz składkach na ubezpieczenie zdrowotne za II kwartał 2017 r. (dalej: Sprawozdanie ) w zakresie poniesionych wydatków na świadczenia rodzicielskie i liczby wypłaconych świadczeń rodzicielskich wiersz 10. tabeli A.1. Sprawozdania z danymi wynikającymi z list wypłat świadczeń za poszczególne miesiące 2017 r. i raportów wygenerowanych z programu Świadczenia Rodzinne. Wyniki przeprowadzonej analizy prezentuje poniższa tabela. L.p. Wydatki na świadczenia rodzicielskie narastająco od początku roku w zł 1. Wydatki wykazane w Sprawozdaniu 2. Wydatki wg raportów z programu Świadczenia Rodzinne Wydatki na świadczenia rodzicielskie za kolejne m- ce II kwartału 2017 3. Wydatki wynikające ze Sprawozdania 4. Wydatki wynikające z list wypłat świadczeń Liczba świadczeń rodzicielskich wypłaconych w kolejnych miesiącach II kwartału 2017 5. Liczba świadczeń wykazanych w Sprawozdaniu 6. Liczba świadczeń wg raportów z programu Świadczenia Rodzinne 1.01. 30.04.2017 r. 76 135,70 (mniej o ~223 zł) 1.01. 31.05.2017 r. 1.01. 30.06.2017 r. 76 359 92 656 110 283 92 716,40 (mniej o ~60 zł) 110 283,10 (zgodność danych) Kwiecień 2017 Maj 2017 Czerwiec 2017 18 568 16 297 17 627 17 720,50 (mniej o ~847 zł) 16 580,70 (mniej o ~284 zł) 17 566,70 (mniej o ~60 zł) Kwiecień 2017 Maj 2017 Czerwiec 2017 21 15 20 19 ( 2) 17 (+2) 19 ( 1) W zakresie sposobu sporządzania sprawozdań i przyczyn zaistniałych rozbieżności pani xxx, główny specjalista, wyjaśniła, że ( ) całe półrocze 2017 roku, na koniec czerwca, co do wydatków budżetowych z rozbiciem na poszczególne świadczenia, 4
a w szczególności świadczenia rodzicielskiego, zgadza się w odniesieniu do ogólnych wydatków budżetowych ( ) Biorąc pod uwagę wydatki na świadczenia rodzicielskie na koniec półrocza nienarastająco, zgodnie z wydrukami systemu dziedzinowego oraz zgodnie z listami wypłat w kwocie 17 566,70 zł, zgadza się ze zrealizowanymi wydatkami budżetowymi w księgowości. Liczba świadczeń wpisana w sprawozdaniu jest rozbieżna o jedno świadczenie z listami wypłat (listy wypłat 19, a sprawozdanie 20), gdyż omyłkowo zakwalifikowano jako dwa świadczenia wypłacone tej samej osobie. Odnosząc się do rozbicia miesięcznego, kwoty i liczby wypłaconych świadczeń rodzicielskich są nieznacznie rozbieżne. I tak w kwietniu 2017 r., kwota w sprawozdaniach wynosząca 76 359,00 zł narastająco od początku roku, różni się o 223,30 zł, w ujęciu miesięcznym o 847,50 zł, różnica dwóch świadczeń z listami wypłat, natomiast kwota za maj 2017 roku różni się w ujęciu narastającym o 60,40 zł, w ujęciu miesięcznym o 283,70 zł, różnica dwóch świadczeń z listami wypłat. Powyższa niezgodność może wynikać z faktu, iż księgowość zajmująca się rozliczaniem budżetu oraz wszelkimi działaniami finansowymi Działu Świadczeń realizujących ustawę o świadczeniach rodzinnych, nie prowadzi szczegółowej analityki księgowej, z uwzględnieniem rozbicia na poszczególne wydatki na świadczenia, co byłoby o wiele łatwiejsze i bardziej przejrzyste w synchronizowaniu wydatków w sprawozdaniach z wydatkami w listach wypłat i fizycznymi działaniami wydatkowania środków budżetu państwa. ( ) przy wykonywaniu sprawozdań, księgowość dostarcza po zrobionych swoich sprawozdaniach (do 10 dnia miesiąca) wydruki zbiorcze, łącznie z rozdziału 85502 par. 3110, bez analitycznych rozdzieleń. Wykonanie sprawozdania jest tym bardziej trudne, gdyż musi się zgodzić z kwotami podanymi z wydrukami księgowości, nie zawsze zbieżne z listami wypłat i wydrukami z systemu dziedzinowego. Nieznacznie rozbieżne kwoty w sprawozdaniu mogły być wynikiem złego rozdzielenia środków na poszczególne wiersze tabeli w sprawozdaniu, a także innymi przyczynami związanymi ze zwrotem środków lub niepodjęciem w terminie. 3. Prowadzenie postępowań w sprawie ustalenia prawa do świadczenia rodzicielskiego W okresie od 1 stycznia 2016 r. do dnia kontroli, tj. 20 września 2017 r., do GOPS wpłynęły łącznie 52 wnioski o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego: w 2016 r. 29 wniosków, w 2017 r. do dnia kontroli 23 wnioski. W okresie tym wydano łącznie 56 decyzji w sprawach świadczenia rodzicielskiego, w latach: 2016 r. 29 decyzji przyznających prawo do świadczenia rodzicielskiego, 2017 r. do dnia kontroli 27 decyzji, w tym 23 decyzje przyznające, 3 uchylające prawo do świadczenia i 1 zmieniająca decyzję pierwotną. W okresie objętym kontrolą nie wystąpiły przypadki zakończenia postępowań w sprawie ustalenia prawa do świadczenia rodzicielskiego pozostawieniem wniosków bez rozpatrzenia ani nie wydano decyzji w sprawie nienależnie pobranych świadczeń z tego tytułu. 5
Kontroli poddano 20 postępowań w sprawie ustalenia prawa do świadczenia rodzicielskiego, co stanowi 38% postępowań wszczętych na skutek wniosków złożonych w okresie od 1 stycznia 2016 r. do dnia kontroli. Spośród skontrolowanych postępowań, na dzień kontroli wykonywane były 2 decyzje przyznające prawo do świadczenia rodzicielskiego wydane w 2016 r. i 8 decyzji z roku 2017. Wszystkie wnioski o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego zostały opatrzone datą wpływu do GOPS i zaewidencjonowane w Rejestrze wniosków Świadczenia Rodzinne ZR/ZP/ŚP/SZO/JZ/ŚRO. Wnioski zostały złożone na prawidłowych formularzach zgodnych z wzorem stanowiącym załącznik nr 16 do rozporządzenia z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne 7. Decyzje ustalające prawo do świadczenia rodzicielskiego były kompletne zawierały wszystkie elementy określone w art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego 8 (dalej k.p.a.) oznaczenie strony i organu właściwego: Wójta Gminy Stare Babice, datę wydania, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie wskazujące termin i sposób wniesienia odwołania, jak również informację o obowiązku niezwłocznego powiadamiania o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do świadczenia. W pouczeniu zawarta została również informacja, że nienależnie pobrane świadczenia podlegają zwrotowi. 18 9 spośród 20 skontrolowanych decyzji zostało prawidłowo doręczonych przez operatora pocztowego bądź przez pracowników GOPS, ze wskazaniem daty doręczenia, a fakt doręczenia potwierdzono podpisem osoby odbierającej, zgodnie z art. 39 i 46 k.p.a. Decyzje zostały podpisane przez działających na podstawie upoważnień wójta gminy Stare Babice: zastępcę kierownika GOPS w 13 przypadkach, p. xxx, podinspektora ds. świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych 4 decyzje i kierownika Ośrodka w 3 sprawach. Wszystkie rozstrzygnięcia wydane zostały w terminach określonych w art. 35 1 3 k.p.a. Średni czas prowadzenia postępowania wyniósł 7 dni, przy czym w 3 przypadkach organ wydał decyzje w dniu wpływu wniosku, a najdłuższe postępowanie trwało 30 dni. Spośród 5 spraw dotyczących dzieci urodzonych przed 1 stycznia 2016 r., w 4 przypadkach, w których złożono wnioski o przyznanie świadczenia rodzicielskiego w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw 10, przyznano świadczenia od 1 stycznia 2016 r. do upływu 52 tygodni od urodzenia dziecka, a w 1 przypadku, gdy złożono wniosek po upływie ww. 3 miesięcy, od miesiąca złożenia wniosku do końca okresu 52 tygodni od dnia porodu zgodnie z art. 19 ust. 4 ww. ustawy. W pozostałych 15 sprawach dotyczących dzieci urodzonych 7 Dz. U. poz. 2284; akt obowiązywał do 31 lipca 2017 r. 8 Dz. U. z 2017 r. poz. 1257, z późn. zm. 9 Decyzje znak GOPS.524.189.257.2017 i GOPS.524.221.281.2017 wydane zostały odpowiednio 28 sierpnia i 7 września 2017 r., tj. 23 i 13 dni przed wszczęciem kontroli 10 Dz. U. poz. 1217 i 1735 6
po 1 stycznia 2016 r., w 14 przypadkach świadczenia przyznano od dnia porodu, a w 1 przypadku, w którym wniosek złożono po upływie 3 miesięcy od urodzenia dziecka prawo do świadczenia ustalono od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, zgodnie z art. 24 ust. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych. We wszystkich decyzjach przyznano świadczenia rodzicielskie w prawidłowej wysokości 1000 zł miesięcznie. W przypadkach, w których świadczenia przysługiwały za niepełne miesiące (pierwszy lub ostatni), w rozstrzygnięciach decyzji wskazano prawidłowe kwoty świadczenia wyliczone zgodnie z zasadami ustalonymi w art. 17c ust. 7 ustawy o świadczeniach rodzinnych, poprzez podzielenie kwoty 1 000 zł przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w danym miesiącu, a następnie pomnożenie przez liczbę dni, za które świadczenie przysługuje. Z wyłączeniem 1 przypadku 11, pierwsze wypłaty świadczeń po wydaniu decyzji odbyły się w terminach zgodnych z dyspozycjami zawartymi w art. 26 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych 12. Pozostałe wypłaty zrealizowane zostały nie później niż do ostatniego dnia miesiąca, za który przyznane zostało świadczenie. Wszystkie decyzje zawierały informacje o sposobie i terminach wypłat świadczeń. W wyniku kontroli ustalono następujące uchybienia: 1. Przyjęcie niekompletnie wypełnionych 2 wniosków o ustalenie prawa do świadczenia rodzinnego w sprawie zakończonej wydaniem decyzji GOPS.524.93.150.2017 z 12 kwietnia 2017 r. w części II lit. l i m wnioskodawca nie złożył oświadczeń dotyczących: l przebywania bądź nieprzebywania wnioskodawcy poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, m przebywania bądź nieprzebywania członka rodziny wnioskodawcy poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a w postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji GOPS.524.158.234.2017 z 11 lipca 2017 r. strona nie złożyła oświadczenia, o którym mowa w części II lit. m wniosku. Należy zauważyć, że stosownie do wymogów art. 24a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, w przypadku złożenia nieprawidłowo wypełnionego wniosku organ właściwy powinien wezwać pisemnie wnioskodawcę do poprawienia lub uzupełnienia wniosku w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania, a wobec niezastosowania się strony do wezwania pozostawić wniosek bez rozpatrzenia. 11 Dotyczy decyzji znak GOPS.524.169.204.2016 z 8 lipca 2016 r. wydanej na wniosek złożony 6 czerwca tego roku pierwsza wypłata dokonana została 25 lipca. 12 W brzmieniu obowiązującym w okresie objętym kontrolą: art. 26. 1. Świadczenia rodzinne wypłaca się nie później niż do ostatniego dnia miesiąca, za który przyznane zostało świadczenie rodzinne. 2. W przypadku złożenia wniosku w sprawie ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych po 10 dniu miesiąca, świadczenia rodzinne za dany miesiąc wypłaca się najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wniosek. 7
Jak wynika z dokumentów przekazanych przy piśmie z 3 kwietnia 2018 r., znak GOPS.0810.1.2018, GOPS dysponował oświadczeniami stron w przedmiotowym zakresie złożonymi w toku innych postępowań prowadzonych przez Ośrodek na podstawie wniosków, które wpłynęły do GOPS w dniach złożenia skontrolowanych wniosków: o przyznanie zasiłku rodzinnego w poddanej kontroli sprawie zakończonej wydaniem decyzji GOPS.524.93.150.2017 z 12 kwietnia 2017 r., o przyznanie świadczenia wychowawczego w postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji GOPS.524.158.234.2017 z 11 lipca 2017 r. W aktach zbadanych spraw brak było informacji/adnotacji pracownika o złożeniu takich oświadczeń w toku innych prowadzonych równolegle postępowań. 2. Brak powołania w podstawie prawnej 7 13 spośród 20 skontrolowanych decyzji przyznających prawo do świadczenia art. 32 ust. 1d ustawy o świadczeniach rodzinnych, zgodnie z którym decyzje przyznające świadczenia rodzinne są natychmiast wykonalne, oraz niezawarcie w treści tych decyzji informacji, że są natychmiast wykonalne; w 3 14 spośród 10 omawianych decyzji powołano natomiast art. 108 1 k.p.a. zgodnie z którym decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami bądź też ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony. Ponadto w sprawie z wniosku z 31 maja 2017, zakończonej wydaniem decyzji przyznającej prawo do świadczenia rodzicielskiego, znak GOPS.524.133.191.2017, z 5 czerwca 2017 r. pomimo nieprawidłowo wypełnionego wniosku w części II lit. l wnioskodawczyni wykreśliła zarówno treść urodziła dziecko, jak i nie urodziła dziecka w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych 15 organ nie wezwał pisemnie strony do poprawienia wniosku w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania, co winien uczynić na podstawie art. 24a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, a wobec ewentualnego niezastosowania się strony do wezwania pozostawić wniosek bez rozpatrzenia. W aktach sprawy znajduje się oświadczenie wnioskodawczyni z 30 sierpnia 2017 r. (w tym dniu oświadczenie zostało też złożone w GOPS), w którym strona informuje o pobieraniu zasiłku dla bezrobotnych, prosi o zmianę decyzji przyznającej świadczenie rodzicielskie i jednocześnie wnioskuje o ( ) wydanie nowej decyzji na świadczenie rodzicielskie, przeliczenie nadpłaconej kwoty oraz potrącenie z dalszych wypłat wyrównywanej kwoty świadczenia rodzicielskiego w stosunku do kwoty wypłaconej mi przez Urząd Pracy. Ponadto w tym dniu wnioskodawczyni 13 Decyzje oznaczone: GOPS.524.85.92.2016 z 12 kwietnia 2016 r., GOPS.524.97.100.2016 z 20 kwietnia 2016 r., GOPS.524.169.204.2016 z 8 lipca 2016 r., GOPS.524.199.205.2016 z 11 lipca 2016 r., GOPS.524.251.264.2016 z 7 września 2016 r., GOPS.524.268.276.2016 z 12 września 2016 r., GOPS.524.331.303.2016 z 30 września 2016 r. 14 Decyzje oznaczone: GOPS.54.27.44.2016 z 22 lutego 2016 r., GOPS.54.50.45.2016 z 22 lutego 2016 r., GOPS.524.85.92.2016 z 12 kwietnia 2016 r. 15 Lub w ciągu miesiąca po jego zakończeniu, lub w okresie przedłużenia pobierania zasiłku na podstawie art. 73 ust. 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065, z późn. zm.) 8
złożyła w GOPS 2 zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy dla Powiatu Warszawskiego Zachodniego: z 11 sierpnia 2017 r. o świadczeniach pobranych za okres od 19 stycznia do 17 lipca 2017 r. i z 28 sierpnia 2017 r. o przewidywanej wysokości zasiłku za okres od 18 lipca do 4 grudnia 2017 r. Następnie 31 sierpnia 2017 r. wydana została decyzja znak OPS.524.1028.263.2017 zmieniająca ww. decyzję przyznającą świadczenie. W tej sprawie pan xxx, podinspektor ds. świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych wyjaśnił, że ( ) Sprawę rozpatrzono bez prowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego. Po otrzymaniu decyzji strona poinformowała telefonicznie organ, iż jest osobą zarejestrowaną w Powiatowym Urzędzie Pracy w Błoniu. Ponadto w związku z urodzeniem dziecka będzie miała wydłużony okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Dnia 30 sierpnia 2017 r. strona złożyła oświadczenie, iż jako osoba bezrobotna zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ożarowie Mazowieckim pobiera zasiłek dla bezrobotnych, którego wypłacanie, w związku z urodzeniem dziecka, zostało wydłużone stosownie do obowiązujących przepisów prawa. Ponadto przedłożyła do organu właściwego zaświadczenia z PUP o wypłaconym zasiłku dla bezrobotnych i prognozowanej wypłacie ( ) w trybie ar. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego ( ) decyzja została zmieniona z uwzględnieniem żądania strony. Dokonano rozliczenia kwoty pobranego świadczenia rodzicielskiego z uwzględnieniem zaświadczeń wystawionych przez Powiatowy Urząd Pracy w Ożarowie Mazowieckim. W przedmiotowej sprawie świadczenie rodzicielskie organ właściwy wypłaca do 24.04.2018 r. W związku z tym, nadpłaconą kwotę świadczenia rodzicielskiego tj. za maj 2017 572,87 zł, czerwiec 572,87 zł, lipiec 349,63 zł i sierpień 611,33 zł pomniejszono z dalszych wypłat (w aktach sprawy tabela ze szczegółowym rozliczeniem) W rozstrzygnięciu ww. decyzji zmieniającej postanowiono m.in.: 1) wyrównać kwotę świadczenia rodzicielskiego z uwzględnieniem wypłacanego zasiłku dla bezrobotnych w okresie od września 2017 do grudnia 2017 r. 2) potrącić na żądanie strony nadpłaconą kwotę świadczenia rodzicielskiego z dalszych wypłat w okresie od grudnia 2017 r. do kwietnia 2018 r. II. Wypłacać świadczenie rodzicielskie ( ) na dziecko: xxx ur. 2017-04-25 1) wrzesień, październik, listopad 2017 368,40 zł miesięcznie 2) grudzień 2017 806,20 zł 3) styczeń, luty, marzec 2018 500,00 zł miesięcznie 4) kwiecień 2018 300,00 zł Jak z powyższego wynika, w decyzji zmieniającej wydanej 31 sierpnia 2017 r. postanowiono o dokonywaniu potrąceń powstałych nadpłat za okres od kwietnia do sierpnia 2017 r. włącznie od grudnia 2017 r. W tej kwestii pan xxx, podinspektor ds. świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych wyjaśnił, że Potrącenia rozpoczęto od grudnia 2017 roku ze względu na to, iż Strona, w związku z sytuacją rodzinną, miała już zaplanowane wydatki, prosiła, aby nie zabierać nagle 9
całej kwoty i nie wypłacać niczego, tylko rozłożyć to na późniejsze miesiące. W związku z czym, organ przychylił się do tego i potrącenie rozpoczął z opóźnieniem. Jednocześnie ustawa o świadczeniach rodzinnych nie przewiduje w jakim momencie należy rozpocząć potrącenia. Kierując się zasadą zaufania do obywatela i prostotą postępowania organ przychylił się do tej prośby. W wyniku analizy kwot zasiłku dla bezrobotnych za poszczególne miesiące, wyszczególnionych w: zaświadczeniach Powiatowego Urzędu Pracy dla Powiatu Warszawskiego Zachodniego, rozliczeniu świadczenia rodzicielskiego dokonanego przez GOPS po otrzymaniu ww. zaświadczeń, i postanowieniach decyzji zmieniającej, dotyczących kwot wypłat świadczenia z uwzględnieniem potrąceń wynikających z dokonanych wypłat zasiłku za okres od kwietnia do sierpnia włącznie ustalono, że w ww. rozliczeniu dokonano błędnego wyliczenia kwoty nadpłaconego świadczenia rodzicielskiego za okres 1.07. 31.08.2017 r., a w konsekwencji w decyzji zmieniającej zawyżono kwotę świadczenia do wypłaty łącznie o 281,97 zł. Wyniki dokonanej analizy ilustruje poniższa tabela: 1.07. 17.07.2017 18.07. 31.07.2017 1.07. 31.07.2017 Zasiłek dla bezrobotnych przysługujący za okres 1.07. 31.08.2017 r. wg zaświadczeń PUP Rozliczenie nadpłaty z tytułu zasiłku dla bezrobotnych za okres 1.07. 31.08.2017 r. dokonane przez GOPS Różnica zaniżenie nadpłaty w rozliczeniu GOPS 349,63 zł 261,70 zł Ʃ 611,33 zł 349,63 zł 261,70 zł 1.08. 31.08.2017 631,60 zł 611,33 zł 20,27 zł Ʃ 1 242,93 zł 960,96 zł 281,97 zł W kwestii dokonanych wyliczeń kwot wypłaconego zasiłku dla bezrobotnych podlegających potrąceniu z wypłat świadczenia 8 marca br. pan xxx, podinspektor ds. świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych poinformował, że ( ) w sprawie Pani xxx zostało sporządzone pismo do Powiatowego Urzędu Pracy w Ożarowie Mazowieckim w celu weryfikacji tych wypłaconych przez UP kwot; w najbliższych dniach zostanie wszczęta procedura wzruszenia ostatecznej decyzji administracyjnej w celu ewentualnej jej zmiany. Następnie 9 marca br. pan xxx, podinspektor ds. świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych poinformował o podjętych działaniach wystąpieniu do Powiatowego Urzędu Pracy dla Powiatu Warszawskiego Zachodniego 16 o udzielenie informacji o kwotach wypłaconego zasiłku dla bezrobotnych za okres od kwietnia do grudnia 2017 r. 16 Pismo GOPS.524.19.2018 z 8 marca 2018 r. 10
oraz zawiadomieniu skierowanym do świadczeniobiorcy 17 o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wysokości kwot przyznanego świadczenia rodzicielskiego. Za uchybienia ustalone podczas kontroli odpowiedzialność ponoszą kierownik i zastępca kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz pracownicy realizujący kontrolowane zadanie. Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Panią Kierownik do podjęcia działań w celu wyeliminowania ustalonych nieprawidłowości, a w szczególności do: 1. Rzetelnego sporządzania sprawozdań z realizacji programu. 2. Wzywania wnioskodawców, którzy złożyli nieprawidłowo wypełnione wnioski, do poprawienia lub uzupełnienia wniosku w terminie 14 dni od otrzymania wezwania zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, oraz dokumentowania w aktach spraw każdej czynności/ustaleń organu, które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania. 3. Powoływania w podstawie prawnej decyzji przyznających świadczenie rodzicielskie art. 32 ust. 1d ustawy o świadczeniach rodzinnych, zgodnie z którym decyzje przyznające świadczenia rodzinne są natychmiast wykonalne. 4. Zawierania w treści decyzji informacji, że jest natychmiast wykonalna. W związku z informacjami przekazanymi w piśmie z 3 kwietnia 2018 r., znak GOPS.0810.1.2018 o działaniach podjętych w sprawie z wniosku z 31 maja 2017 r., zakończonej wydaniem decyzji z 5 czerwca 2017 r. przyznającej prawo do świadczenia rodzicielskiego, znak GOPS.524.133.191.2017, zmienionej decyzją znak OPS.524.1028.263.2017 z 31 sierpnia 2017 r., odstępuje się od sformułowania zalecenia pokontrolnego w przedmiotowym zakresie. Jednocześnie zobowiązuję Panią Kierownik do poinformowania Wojewody Mazowieckiego, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia, o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Do wiadomości: Pan Krzysztof Turek Wójt Gminy Stare Babice ul. Rynek 32, 05-082 Stare Babice z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Karpińska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej 17 Pismo GOPS.524.20.2018 z 8 marca 2018 r. 11