Jagiellońskie Centrum Językowe UJ Kursy ogólnodostępne Program nauczania języka norweskiego na poziomie A2 Założenia programu Proponowany program nauczania opiera się na założeniu, że osoby rozpoczynające naukę na poziomie A2 opanowały język obcy w zakresie wyznaczonym przez program nauczania na poziomie niższym. Uczący się pogłębiają swoją znajomość języka, rozwijając sprawności językowe oraz strategie uczenia się i kompetencje społeczne, a także poszerzają wiedzę ogólną. Lektor jest organizatorem procesu nauczania i uczenia się, doradcą oraz przewodnikiem, ale końcowe efekty kształcenia zależne są od uczestników kursu ich wkładu pracy i gotowości do uczenia się. Nieodłącznym elementem języka obcego, jest jego aspekt kulturowy. Dlatego w trakcie kursu przybliżane są również wybrane zagadnienia kulturowe skandynawskiego obszaru językowego. 1. Ogólne cele kursu: dalsze rozwijanie językowej kompetencji komunikacyjnej poszerzanie zasobu leksykalnego i znajomości konstrukcji gramatycznych rozwijanie umiejętności samokształcenia i oceny własnych umiejętności językowych poszerzenie wiedzy o kulturze państw skandynawskich zdobywanie wiedzy w kontekście przyszłej pracy zawodowej A. Zagadnienia tematyczne Norwegia: typisk norsk, położenie geograficzne, klimat, turystyka, opis miejsc Orientacja w mieście: pytanie o drogę, udzielanie informacji, sklepy Szkoła: norweski system edukacji, przedszkole, szkoła, uniwersytet Rozmowa telefoniczna: przekazywanie krótkich wiadomości, rozpoczynanie i kończenie rozmowy, itp. Rodzina: uroczystości rodzinne, nastrój, uczucia, opis osoby (cechy charakteru, wygląd) Mieszkanie: rodzaje budynków, pokoje, meble, odpowiadanie na ogłoszenia, zamieszczanie ogłoszeń, wynajem mieszkania, wady i zalety życia w mieście i na wsi. Święta i uroczystości: święta w Norwegii, uroczystości rodzinne (chrzest, ślub, itd.), organizowanie przyjęcia, zaproszenia Zdrowie: części ciała, dolegliwości, zamawianie wizyty u lekarza, w szpitalu, informowanie o wypadku Praca: rynek pracy, poszukiwanie pracy w Norwegii, NAV, odpowiadanie na ogłoszenia, CV, list motywacyjny, rozmowa kwalifikacyjna. B. Zagadnienia gramatyczno-leksykalne rodzajnik: podwójne określenie rzeczownik: rzeczowniki policzalne & niepoliczalne, rzeczowniki złożone (wprowadzenie) przymiotnik: forma określona przymiotnika, deklinacja mocna i słaba, nieregularna odmiana przymiotników, stopniowanie przymiotników i porównania (wprowadzenie) 1
czasownik: czas Preteritum, Perfektum (rozszerzenie), czas przyszły Futurum, czasowniki nierozdzielnie i rozdzielnie złożone (np. oppleve, løpe ut), czasowniki modalne (kunne, ville, skulle, måtte, burde) zaimek: zaimek zwrotny seg, zaimki dzierżawcze sin, si, sitt, sine. przyimek: przyimki proste (m.in.: bortover, forbi, gjennom) i złożone (m.in.: i nærheten av, i stedet for, på grunn av), przyimek på, i, om, til, hos; wyrażenia przyimkowe (m.in. leve av, slå av, drive med, kart over) przysłówek: czasu, miejsca, określające stopień i miarę, pytające, wskazujące, nieokreślone; tworzenie przysłówków spójnik: spójniki współrzędne (og, eller, men, for, så), spójniki podrzędne (at, om, mens, fordi, da, hvis, selv om) szyk zdania: szyk wyrazów w zdaniach podrzędnie złożonych liczebnik: liczebniki porządkowe (rozszerzenie), forma andre&annen, liczebniki en null, en milion, en miliard; określanie daty, działania matematyczne mowa zależna: Han sa at, Han spurte om C. Wymowa i intonacja (przykłady) klasyfikacja samogłosek (æ, å, ø) długość samogłosek dyftongi np. æu, æɪ, aɪ spółgłoski nieme np. d, g, h, t, v. akcent zdaniowy vs. akcent wyrazowy tonemy: I, II D. Aspekt kulturowy Norweskie zwyczaje i styl życia Zachowanie się i używanie zwrotów językowych w sytuacjach formalnych/ nieformalnych Zwroty grzecznościowe w kulturze skandynawskiego obszaru językowego; odmienne zwroty w sytuacjach formalnych i nieformalnych Różnice kulturowe oraz językowe pomiędzy różnymi regionami Norwegii Tradycje i zwyczaje związane ze świętami i uroczystościami np.: uroczystości rodzinne (ślub, chrzest, urodziny, itd.), Boże Narodzenie, 17 V święto narodowe, dugnad... Wybrane elementy twórczości kulturalnej obejmujące m.in.: film, sztukę, muzykę Poznanie rynku pracy Skandynawii E. Funkcje językowe opisywanie miejsc: Norge er langt og smalt. Lang kysten er det mye regn og vind. pytanie o drogę, opisywanie drogi: Vet du hvor kino ligger? Unnskyld, kan du si meg hvor banken ligger? rett fram, å ta til venstre/høyre, i lyskrysset, på andre side... opowiadanie o swojej rodzinie, uroczystościach; opowiadanie historii rodzinnych: Bestemora mi blir 90 år snart! Vi skal feire dagen. Farfaren min arbeidet på fabrikk. 2
Det var vanskelig å finne et sted å bo... opis zwyczajów życia codziennego: Jeg går i tiende klasse. I friminuttene spiller jeg sjakk. opisywanie mieszkania, wyrażanie wad i zalet życia w mieście i na wsi: Leiligheten min ligger i andre etasje. Jeg har ei stue som er cirka 15 kvadratmeter og et lite kjøkken. Jeg er spesielt glad for hagen! Jeg synes det er best å bo... Det er det største problemet. składanie/odrzucanie propozycji, próśb, zaproszeń, odpowiadanie na ogłoszenia: Kan du ikke komme og se selv? Vil du komme i bursdagsselskapet mitt? Det er umulig... Forresten, kanskje du kan hjelpe meg. Er du fremdeles interessert? prowadzenie prostych rozmów telefonicznych: Kan jeg få snakke med? Dette er...? składanie życzeń, gratulowanie, życzenie powodzenia: Gratulerer med dagen! Vi ønsker dere en riktig god jul og et godt nyttår! Lykke til! porównanie: Oslo er større enn Askim. Ida er penere enn Siri. Randi er penest. De kjøpte det billigste huset. relacjonowanie wydarzeń z użyciem łączników: fordi, men, for: Jeg reiste ikke for jeg fikk ikke billetter. Jeg reiste ikke fordi jeg ikke fikk billetter. relacjonowanie opinii innych osób: Det er viktig at foreldrene kommer, sier læreren. Hun sa at det var en liten forkjølelse. opowiadanie o doświadczeniach życiowych, precyzyjny opis przeszłych wydarzeń: For 4 år siden kom jeg til Norge. I begynnelsen av juni gikk jeg på et spesielt kurs for leger. wyrażanie opinii, uczuć (współczucia, radości ): Jeg elsker/hater/er forelsket i/er glad i/kan ikke fordra/er lei av Stakkars deg! Nå kan du gratulere meg! mówienie o samopoczuciu, stanie zdrowia: Jeg føler meg elendig! Hva er i veien med deg? Jeg har vondt i hodet. wyrażanie konieczności i obowiązku: Nå må du skynde deg! Husk å låse inngangsdøra etter klokka 19.00! umawianie się na spotkanie, zamawianie wizyty u lekarza: Jeg vil gjerne bestille en time hos legen. 3. Przewidywane efekty kształcenia: SŁUCHANIE Rozumiem proste informacje i pytania dotyczące życia rodzinnego, zawodowego i 3
zainteresowań. Rozumiem treść prostych, codziennych rozmów, pod warunkiem, że rozmowa prowadzona jest wolno, pytania zadawane są wyraźnie i rozmówca przeformułowuje wypowiedź w celu jej łatwiejszego zrozumienia. Potrafię zrozumieć główne tematy i podstawowe treści wiadomości w mediach. Rozumiem krótkie i nieskomplikowane komunikaty np.: na stacji kolejowej, lotnisku itp. CZYTANIE Rozumiem proste, nieskomplikowane teksty zawierające wcześniej znane mi słownictwo i uniwersalne, międzynarodowe słowa. Potrafię znaleźć najważniejsze informacje w ogłoszeniach, ulotkach informacyjnych, stronach internetowych, katalogach itp. Rozumiem najważniejsze treści prostych artykułów prasowych lub opisów, szczególnie jeśli ich temat był mi wcześniej znajomy. Rozumiem proste instrukcje np.: jak obsługiwać telefon, bankomat itp. Rozumiem ciąg wydarzeń opisanych w krótkich historyjkach, szczególnie kiedy towarzyszy im informacja graficzna. Rozumiem proste wiadomości od przyjaciół np: maile, pocztówki, wymianę zdań z czatu internetowego itp. MÓWIENIE Interakcja: Potrafię pytać się o samopoczucie rozmówcy w różnych sytuacjach np.: czy wszystko w porządku?, czy jesteś głodny?, oraz potrafię na takie pytania odpowiadać. Potrafię zadawać proste pytania dotyczące życia rodzinnego, kraju pochodzenia, pracy, czasu wolnego oraz upodobań. Potrafię odpowiadać na proste pytania dotyczące przeszłego wydarzenia. Potrafię przepraszać i akceptować przeprosiny. Potrafię mówić w prosty sposób o przyszłych planach. Potrafię prosić i udzielić wskazówek dotyczących dotarcia do miejsc, wykorzystując plany lub mapy. Potrafię używać podstawowych zwrotów aby przeprowadzić nieskomplikowaną rozmowę telefoniczną z osobą mi znaną. Produkcja: Potrafię opisać siebie, rodzinę i innych ludzi. Potrafię opowiedzieć o swojej edukacji lub pracy. Potrafię opisać swoje zainteresowania. Potrafię opowiedzieć o swoich ostatnich wakacjach lub weekendzie. PISANIE Potrafię wyjaśnić dlaczego coś mi się podoba lub nie podoba. Jeśli mam czas do namysłu, potrafię przekazać informacje na znajomy mi temat np.: ulubiona muzyka, drużyna sportowa itp. Potrafię w prosty sposób pisać o sobie. 4
Potrafię w prosty sposób pisać na znajome mi tematy. Potrafię wypełnić prosty formularz dotyczący edukacji, umiejętności zawodowych itp. Potrafię napisać prostą wiadomość do znajomych, przyjaciół, w której zapraszam/odpowiadam na zaproszenie; potwierdzam lub zmieniam datę spotkania itp. Potrafię napisać SMSa lub pocztówkę do znajomej mi osoby. ŹRÓDŁA: 1. E. Ellingsen, K. Mac Donald, På vei, wyd. J.W. Cappelen Damm AS, Oslo 2004, 2012 2. H. Garczyńska, M. Balicki, Troll 1, wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009. Autor: Aleksandra Czapla 5