Załącznik nr 5b do Uchwały senatu UMB nr 61/2016 z dnia 30.05.2016 Kierunek Profil kształcenia Nazwa jednostki realizującej moduł/przedmiot: Kontakt (tel./email): Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Osoba(y) prowadząca(e) Przedmioty wprowadzające wraz z wymaganiami wstępnymi Poziom studiów: Rodzaj studiów: Położnictwo KARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS Wydział Nauk o Zdrowiu X ogólnoakademicki praktyczny inny jaki. Zakład Fizjologii Tel. 857485585 fax. 857485586 e-mail: fizjolog@umb.edu.pl Prof. dr. hab. Adrian Chabowski Dr Harasim-Symbor, mgr Mateusz Maciejczyk, mgr Agnieszka Polak Znajomość zagadnień z zakresu anatomii I stopnia (licencjackie) II stopnia (magisterskie) I stopnia (licencjackie) X niestacjonarne Rok studiów I X II III Semestr studiów: 1 X 2 3 4 5 6 Nazwa modułu/przedmiotu: Fizjologia ECTS 3 Kod modułu PO-1-S-A- FIZJOL Typ modułu/ przedmiotu: Obowiązkowy X fakultatywny Rodzaj modułu/ przedmiotu: Kształcenia ogólnego podstawowy X kierunkowy/profilowy inny Język wykładowy: polski X obcy Miejsce realizacji : ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH FORMA KSZTAŁCENIA PRAKTYK ZAWODOWYCH Liczba godzin
Wykład 30 Seminarium Ćwiczenia 45 Samokształcenie 15 Laboratorium E-learning Zajęcia praktyczne Praktyki zawodowe Inne RAZEM 90 Opis przedmiotu: Założenia i cel przedmiotu: Metody dydaktyczne 1. poznanie podstaw fizjologii ogólnej z uwzględnieniem podstawowych aspektów fizjologii komórki 2.poznanie ogólnych pojęć i zasad będących podstawą funkcjonowania wszystkich układów i narządów organizmu 3.umożliwienie zrozumienia zasad funkcjonowania ustroju ludzkiego poprzez wykształcenie nawyku naukowego myślenia, logicznej interpretacji faktów Wykład, ćwiczenia z wykorzystaniem interaktywnych i symulacyjnych programów komputerowych oraz wykonywanie przez studentów doświadczeń i ćwiczeń praktycznych opartych o badania kliniczne Narzędzia dydaktyczne pracownia umiejętności praktycznych - rzutnik folii, rzutnik multimedialny, plansze, fantomy / symulatory, narzędzia, materiał opatrunkowy, sprzęt medyczny, aparatura medyczna (m. in. KTG, pompa infuzyjna) MACIERZ EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA MODUŁU /PRZEDMIOTU W ODNIESIENIU DO KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA, METOD WERYFIKACJI ZAMIERZONYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA ORAZ FORMY REALIZACJI ZAJĘĆ. Symbol i numer przedmiotowego efektu kształcenia Student, który zaliczy moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: WIEDZA Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Formujące *** Podsumowujące ** Forma zajęć dydaktycznych* wpisz symbol AW03 omawia neurohormonalną regulację procesów fizjologicznych oraz elektrofizjologicznych M1A_W03 Obserwacja pracy studenta Zaliczenie Egzamin pisemny opisowy W, Ć
AW05 wyjaśnia specyfikę i znaczenie oraz zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo--zasadowej w utrzymaniu homeostazy ustroju M1A_W05 każdego ćwiczenia Wejściówki na ćwiczeniach Sprawdzanie wiedzy w trakcie ćwiczeń Obserwacja pracy studenta Zaliczenie każdego ćwiczenia Wejściówki na ćwiczeniach Sprawdzanie wiedzy w trakcie ćwiczeń AW06 omawia fizjologię poszczególnych układów i narządów zmysłów M1A_W06 Obserwacja pracy studenta Zaliczenie każdego ćwiczenia Wejściówki na ćwiczeniach Sprawdzanie wiedzy w trakcie ćwiczeń Egzamin pisemny opisowy Egzamin pisemny opisowy W, Ć W, Ć
UMIEJĘTNOŚCI AU03 określa neurohormonalną regulację procesów fizjologicznych i wyjaśnia procesy elektrofizjologiczne zachodzące w organizmie M1A_U03 Dyskusja w czasie ćwiczeń Wejściówki na ćwiczeniach Sprawdzanie wiedzy w trakcie ćwiczeń Egzamin pisemny opisowy W, Ć KOMPETENCJE SPOŁECZNE / POSTAWY DK02 systematycznie aktualizuje wiedzę zawodową i kształtuje swoje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu M1D _K02 Przedłużona obserwacja przez opiekuna / nauczyciela prowadzącego Przedłużona obserwacja przez opiekuna / nauczyciela prowadzącego W, Ć
* FORMA ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH W- wykład; S- seminarium; Ć- ćwiczenia; EL- e-learning; ZP- zajęcia praktyczne; PZ- praktyka zawodowa; METODY WERYFIKACJI OSIĄGNĘCIA ZAMIERZONYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA **przykłady metod PODSUMOWUJĄCYCH metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie wiedzy: Egzamin ustny (niestandaryzowany, standaryzowany, tradycyjny, problemowy) Egzamin pisemny student generuje / rozpoznaje odpowiedź (esej, raport; krótkie strukturyzowane pytania /SSQ/; test wielokrotnego wyboru /MCQ/; test wielokrotnej odpowiedzi /MRQ/; test dopasowania; test T/N; test uzupełniania odpowiedzi) Egzamin z otwartą książką Metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie umiejętności: Egzamin praktyczny Obiektywny Strukturyzowany Egzamin Kliniczny /OSCE/ - egzamin zorganizowany w postaci stacji z określonym zadaniem do wykonania /stacje z chorym lub bez chorego, z materiałem klinicznym lub bez niego, z symulatorem, z fantomem, pojedyncze lub sparowane, z obecnością dodatkowego personelu, wypoczynkowe/ Mini-CEX (mini clinical examination) Realizacja zleconego zadania Projekt, prezentacja Metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie kompetencji społecznych / postaw: Esej refleksyjny Przedłużona obserwacja przez opiekuna / nauczyciela prowadzącego Ocena 360 (opinie nauczycieli, kolegów/koleżanek, pacjentów, innych współpracowników) Samoocena ( w tym portfolio) ***PRZYKŁADY METOD FORMUJĄCYCH Obserwacja pracy studenta Test wstępny Bieżąca informacja zwrotna Ocena aktywności studenta w czasie zajęć Obserwacja pracy na ćwiczeniach Zaliczenie poszczególnych czynności Zaliczenie każdego ćwiczenia Kolokwium praktyczne ocena w systemie punktowym Ocena przygotowania do zajęć Dyskusja w czasie ćwiczeń Wejściówki na ćwiczeniach
Sprawdzanie wiedzy w trakcie ćwiczeń Zaliczenia cząstkowe Ocena wyciąganych wniosków z eksperymentów Zaliczenie wstępne Opis przypadku Próba pracy NAKŁAD PRACY STUDENTA (BILANS PUNKTÓW ECTS) Forma nakładu pracy studenta Obciążenie studenta (h) (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawdzenie, itp.) Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim (wg planu studiów) Udział w wykładach (wg planu studiów) 30 Udział w ćwiczeniach(wg planu studiów) 45 Udział w seminariach (wg planu studiów) Udział w konsultacjach związanych z zajęciami Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich (zajęcia praktyczne) (wg planu studiów) Samodzielna praca studenta (przykładowa forma pracy studenta) Samodzielne przygotowanie do ćwiczeń 30 Samodzielne przygotowanie do seminariów Wykonanie projektu, dokumentacji, opisu przypadku, samokształcenia itd. 15 Przygotowanie do zajęć praktycznych Obciążenie studenta związane z praktykami zawodowymi (wg planu studiów) Przygotowanie do egzaminu/ zaliczenia i udział w egzaminie 10 Sumaryczne obciążenie pracy studenta 130 Godziny ogółem Punkty ECTS za moduł/przedmiotu 3 TREŚĆ PROGRAMOWE POSZCZEGÓLNYCH ZAJĘĆ: WYKŁADY 1. Komórka nerwowa. Przekaźnictwo synaptyczne. 3 Liczba godzin
2. Mięśnie Regulacja czynności motorycznych. 3 3. Odruchy, czucie. Narząd wzroku, słuchu, inne. 3 4. Autonomiczny układ nerwowy. 3 5. Układ krążenia. 3 6. Mechanika oddychania. Regulacja oddychania. 3 7. Nerka. Równowaga kwasowo- zasadowa i wodno elektrolitowa. 3 8. Krew. 3 9. Układ wewnątrzwydzielniczy. 3 10. Układ pokarmowy 3 ĆWICZENIA 1. Komórka nerwowa. Synapsa 1. Pomiar chronaksji i reobazy nerwu kulszowego żabykomputerowe ćwiczenia pokazowe/ ok. 35 min. 2. film 3. Szkolenie BHP 1. Mięśnie Regulacja czynności motorycznych. 1. Skurcz pojedynczy, sumowanie skurczów; skurcz tężcowy niezupełny, zupełny - komputerowe ćwiczenia pokazowe/ ok. 35 min. 2. film 1. Fizjologia mięśni gładkich. Regulacja czynności skurczowej mięśniówki gładkiej. 1. Wybrane zagadnienia z fizjologii mięśni programy komputerowe 2. Odruch kolanowy 4. Odruchy, czucie. Narząd wzroku, słuchu, inne 1. Doświadczenie Turcka)- film, ok. 20 min. : 1.Narząd wzroku- badanie punktu bliży wzrokowej
-orientacyjne badanie krzywizny rogówki keratoskopem Placido - oznaczanie ostrości wzroku tablicą Snellena - stwierdzenie plamki ślepej Mariotte a - badanie zdolności rozpoznawania barw tablicami Ishihary 2. Narząd słuchu - badanie ostrości słuchu - badanie przewodnictwa powietrznego i kostnego ( próby stroikowe) 1. Autonomiczny układ nerwowy 1. Wpływ mediatorów AUN na czynność skurczową serca żaby - komputerowe ćwiczenia pokazowe/ ok. 35 min 2. film 1. Układ krążenia : 1. EKG - definicja, załamki, odcinki, odstępy. 2. Osłuchiwanie serca - tony serca 3. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi a/ w spoczynku b/ po wysiłku (szybki bieg w miejscu przez 1 min) c/w różnych pozycjach ciała - stojącej - siedzącej - leżącej 1. Mechanika oddychania. Regulacja oddychania 1. spirografia 2. spirometria 8. Nerka. Równowaga kwasowo- zasadowa i wodno elektrolitowa PRACA Z KOMPUTEREM: Urinary System; filtracja kłębuszkowa; 16str. + 4 str. Quiz/ 35 min 9. Krew 1. oznaczenie hematokrytu 2. Grupy krwi 10. Układ wewnątrzwydzielniczy. CZĘŚĆ PRAKTYCZNA - Oznaczanie poziomu glikemii za pomocą glukometru - Hipoglikemia; objawy - filmy video (ok. 1 godz.) - wpływ temperatury na aktywność ruchową plemników ludzkich
SEMINARIA - wymazy szyjkowe 11. Układ pokarmowy. : 1. ocena względnej masy ciała za pomocą WSKAŹNIKA MASY CIAŁA (WMC, odpowiadającego wskaźnikowi Queteleta lub ang. Body Mass Index - BMI = Masa ciała (kg)/wzrost2(m2). 2. ocena zawartości tłuszczu całkowitego na podstawie sumy (mm) fałdów skórno-tłuszczowych mierzonych w czterech miejscach wg. metody Durnina i Womersley a (Br J Nutr, 1974, 32, 77-97): na ramieniu, nad mięśniem dwugłowym, trójgłowym i nad talerzem biodrowym. 3. ocena wskaźnika WHR (stosunek obwodu talii do obwodu bioder 4. film 12. Przemiana materii. Żywienie z uwzględnieniem ciąży i karmienia piersią : Bilans energetyczny organizmu metabolizm - definicja, procesy anaboliczne i kataboliczne; podstawowa przemiana materii - definicja, czynniki wpływające na PPM wartość kaloryczna składników pokarmowych, wartość kaloryczna O2, współczynnik oddechowy podział składników odżywczych ocena ilości energii uzyskanej przez organizm w pożywieniu ( układanie przykładowej diety dla kobiety ciężarnej i karmiącej piersią) ocena ilości energii wydatkowanej przez organizm (tabele) ZAJĘCIA PRAKTYCZNE PRAKTYKI ZAWODOWE
SAMOKSZTAŁCEN IE 1. Centralny układ nerwowy Rola płynu mózgowo-rdzeniowego, bariera krew-mózg Czynność kory mózgowej, plastyczność, mowa, pola Broca i Wernicke s Podłoże morfologiczne pamięci i jej rodzaje Elektroencefalografia 2. Termoregulacja regulacja temperatury ciała drogi wymiany ciepła między organizmem i otoczeniem elementy termoregulacji mechanizm termoregulacji reakcja na ciepło i zimno gorączka 3. Sen i rytmy okołodobowe Definicja snu Rytmy okołodobowe Neurobiologiczne podłoże snu Pozbawienie snu 4. Czynność wątroby Budowa Skład i wydzielanie żółci Krążenie wątrobowe Czynność metaboliczna 5. Adaptacja organizmu do wysiłku fizycznego Rodzaje wysiłków fizycznych Adaptacja do wysiłku Próby wydolnościowe Fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej Adaptacja do zmiennych warunków środowiska 6. Fizjologia rozrodu genetyczne uwarunkowanie płci dojrzewanie płciowe gametogeneza hormonalna regulacja układu rozrodczego mężczyzny - spermatogeneza - nasienie hormonalna regulacja układu rozrodczego kobiety - czynność jajników 2.5 2.5 2.5 2.5 2.5 2.5
- błona śluzowa macicy i narządy płciowe w cyklu miesiączkowym zapłodnienie hormonalna regulacja ciąży i porodu laktacja LITERATURA PODSTAWOWA 1. Red. Jan Górski Fizjologia człowieka; PZWL; 2010 2. Red. S. Konturek Fizjologia człowieka, Urban & Partner, 2007 UZUPEŁNIAJĄCA 1. Red. J. Górski Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego, PZWL, 2007 2. W. Traczyk, A. Trzebski Fizjologia człowieka z elementami fizjologii lekarskiej, PZWL, W-wa, 1989 3. W. F. Ganong Fizjologia, PZWL, W-wa, 1994/ 2007 KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA (opisowe, procentowe, punktowe, inne..formy oceny do wyboru przez wykładowcę) EFEKTY KSZTAŁCENIA Wyżej wymienione FORMUJĄCE metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia oceniono w formie ocen NA OCENĘ 3 NA OCENĘ 3.5 NA OCENĘ 4 NA OCENĘ 4.5 NA OCENĘ 5 Ocena dostateczna Ocena dość dobra Ocena dobra Ocena ponad dobra Ocena bardzo dobra
WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Podsumowujące metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia M1A_W03, M1A_W04(wiedza)oceniono metodą : Egzamin teoretyczny pisemny Czas trwania egzaminu 100 minut Liczba pytań egzaminacyjnych 10 Kryterium uzyskania oceny pozytywnej jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na 60% pytań egzaminacyjnych Punktacja za każde pytanie oceny: 2, 3. 3+, 4. 4+, 5 max: ocena bdb (5) min: ocena dst (3) < 3 niedostateczny (2,0) 3 3.4 dostateczny (3,0) 3.5 3. 9 dość dobry (3,5) 4 4. 4 dobry (4,0) 4.5 4. 9 ponad dobry (4,5) 5 bardzo dobry (5,0) Efekty nr M1A_U02(umiejętności) oceniane są metodą Realizacja zleconego zadania w zakresie części praktycznej ćwiczenia Ocena aktywności studenta w czasie zajęć Obserwacja pracy na ćwiczeniach Ocena wyciąganych wniosków z eksperymentów Efekty M1D _K02(kompetencje) oceniane są metodą: Samooceny Student ocenia samodzielnie czy jest w stanie zrealizować dany efekt kształcenia (potrafi (2pkt.), potrafi z pomocą nauczyciela (1pkt.), nie potrafi (0pkt.) Kryterium uzyskania oceny pozytywnej jest zdobycie 1 pkt. w skali 2 punktowej OSIĄGNIĘCIE ZAŁOŻONYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA X pozytywny wynik końcowego egzaminu X egzamin teoretyczny pisemny egzamin teoretyczny ustny egzamin praktyczny zaliczenie Data opracowania programu: 1.10.2017 Program opracował: dr n.med. Beata Wójcik