Aleksandra Mijalska Uniwersytet Łódzki Wydział Ekonomiczno Socjologiczny aleksandra.mijalska@gmail.com Skonsumowane społeczeństwo konsumpcjonizm i konsumpcja jako ważny aspekt w życiu każdego człowieka
O autorce Wykształcenie Studentka II roku studiów stacjonarnych II stopnia na kierunku Socjologia na Uniwersytecie Łódzkim, Wydział Ekonomiczno- Socjologiczny. Uzyskany tytuł licencjata z Socjologii, specjalizacja organizacja i zarządzanie. Zainteresowania Interesuję się wieloma dziedzinami z zakresu Socjologii, min. reklamą, manipulacją, społecznym aspektem racjonalnego żywienia i odżywiania się, teorią konsumpcji oraz zagadnieniami z zakresu HR.
Konsumpcja i konsumpcjonizm czyli o czym rzecz? Konsumpcja i konsumpcjonizm to zjawiska społeczne, które wywierają wpływ na jednostki funkcjonujące w społeczeństwie. Rozumienie ich jest złożone i składa się na to wiele elementów. Termin konsumpcjonizm pochodzi od słowa konsumpcja, obydwa wywodzą się z łaciny i mają podobne znaczenie z łac. consumptio spożycie. Są to pewne działania i zachowania, które mają na celu określenie, dokonanie wyboru towarów i usług, ich spełnienie a ponadto pobudzenie nowych potrzeb jednostek, grup społecznych oraz społeczeństwa.
Trzy podejścia typologiczne Społeczno- psychologiczny znacząca rolę odgrywają cechy charakteru człowieka, oraz zachowania społeczne jednostki. posiadanie produktów stanowi najważniejsze miejsce Socjologiczny konsumpcja w relacji całego społeczeństwa konsumpcjonizm traktowany jako pewna właściwość typologiczna, model funkcjonowania w społecznym świecie Antropologiczny konsumpcja i konsumpcjonizm jako cechy gatunkowe, rozwinięte wraz z ewolucją jednostki i cywilizacji
Konsumpcja w ujęciu J. Baudrillard a oraz Z. Baumana Konsumpcja Według J. Baudrillard: - konsumpcja w pewnym sensie łączy się z dobrobytem - charakterystyczne cechy dla niej to: obfitość, nagromadzenie, wielość - konsumpcja jest pewną klasową instytucją, która zawiera podobieństwo do edukacji Według Z. Baumana: - konsumpcja jako gra w której uczestnikiem jest konsument, najistotniejszą rolę odgrywają wrażenia -konsumpcja to indywidualność
Role konsumpcjonizmu Rola integracyjna: - kupując i użytkując pewne produkty definiujemy swoją przynależność do danej grupy, która wydaje się nam interesująca i istotna. Rola klasyfikacyjna - ukazuje możliwość pewnego posortowania wynikającego z tego, że konsumujemy konkretne produkty po to, by zaliczać się do członków danej klasy Rola interakcyjna - daje możliwość łatwiejszego zawierania relacji towarzyskich oraz ich podtrzymania. Konsumenci używając pewnych rzeczy ułatwiają sobie drogę do pozyskania lepszych stosunków z ludźmi
Świątynie konsumpcji Świątynie - tak zwane nowe środki konsumpcji. George Ritzer użył pojęcia świątynia w celu ukazania stosunku ludzi do tego zjawiska, dla niektórych bowiem środki te przybierają formę usakralizowaną. Nic nie dzieje się bez powodu. Dlatego ich głównym zadaniem jest pozyskiwanie coraz to większej liczby konsumentów. Ludzkie potrzeby są eskalowane przez możliwość konsumpcji. sklepy restauracje dyskonty bary szybkiej obsługi Centra handlowe
Zagrożenia dla świata konsumpcji Niemożność jednostki do bycia konsumentem Wzrost liczby jednostek dla których kupowanie towarów lub usług nie jest absolutnym celem samym w sobie Niedostrzeganie wabików ze świata konsumpcjonizmu Ignorancja medium reklamy
Konsumenci młodzi i młodsi w społeczeństwie konsumpcyjnym Stajemy się konsumentami w sytuacji, kiedy odczuwamy potrzebę samorealizacji, ekspresji własnego ja poprzez praktykę konsumpcyjną. Młodzi i młodsi stają się istotnym celem rynku konsumenckiego. Oprócz własnego zainteresowania, są w stanie pobudzić dorosłych, przyciągnąć ich do zakupu danego towaru lub usługi. Konsumpcja, poprzez swoją wszechobecność, staje się czynnikiem naturalnym już dla malutkiego dziecka, zaczyna odgrywać znaczącą rolę w jego socjalizacji. Albowiem skłonność do konsumpcji przejawia się poprzez wzorce panujące w domu i samo wychowywanie dziecka przez rodziców. Wszechobecność konsumpcji wpływa w znaczący sposób na socjalizację malutkich dzieci oraz ich demoralizację. Dziecko zgodnie ze swoim rozwojem przechodzi przez trzy etapy przygotowujące do roli konsumenta: percepcyjna, analityczna oraz refleksyjna. Konsument potrafi odnajdować, selekcjonować i efektywnie korzystać z odnalezionych informacji o produkcie, co daje stricte dużą świadomość i racjonalistyczne podejście w kwestii wyboru danego produktu
Strategie podejmowane wobec konsumentów
Bibliografia Baudrillard J., Społeczeństwo konsumpcyjne, jego mity i struktury, Wydawnictwo sic! s.c., Warszawa 2006. Doliński D., Psychologiczne mechanizmy reklamy, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003. Braun A., Mniej to często znaczy więcej, czyli jak radzić sobie z dziecięcą konsumpcją i zapobiegać uzależnieniom, Kielce 2001. Gawlik A., Kropla. Magazyn ekologiczny, 2003, nr 1. Halawa M., Wróbel P., Bauman o popkulturze. Wypisy, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008. Jachnis A., Terelak J., Psychologia konsumenta i reklamy, Oficyna Wydawnicza BRANTA, Bydgoszcz 1998. Kossowski P., Dziecko i reklama telewizyjna, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1999. Kramer T., Altkorn J., Leksykon marketingu, Warszawa 1998. Leszczak O., Paradoksy konsumpcjonizmu. Typologia i lingwosemiotyka, [w:] The Pecularity of Man, 2012, nr 15.
Lisowska-Magdziarz M., Pasażer z tylnego siedzenia, Oficyna Wydawnicza Łośgraf, Warszawa 2010. Ritzer G., Magiczny świat konsumpcji, Warszawskie Wydawnictwo MUZA SA, Warszawa 2001. Samotni chodzą stadami, rozmowa Hansa von der Hagena, Süddeutsche Zeitung, tłum. Forum, 26 kwietnia 2011.