Raport z ewaluacji wewnętrznej Zespół Szkół nr 1 w Dukli rok szkolny 2011/12 OBSZAR: 1. EFEKTY DZIAŁALNOŚCI DYDAKTYCZNEJ, WYCHOWAWCZEJ I OPIEKUŃCZEJ ORAZ INNEJ DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ WYMAGANIE: 1.2. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności Opracowały: Wanda Gunia Renata Jakieła Krystyna Jaracz Katarzyna Poradyło Dorota Szczepanik Maria Twardzik 1
Zgodnie z Rozp. MEN z 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego Dz.U. z 2009r Nr 168, poz.1324 każda szkoła zobowiązana jest do dokonania ewaluacji wewnętrznej minimum jednego obszaru pracy szkoły w celu określenia mocnych i słabych stron oraz podjęcia działań naprawczych. I. CEL EWALUACJI Zebranie informacji, czy w szkole formułuje się i wdraża wnioski z analizy osiągnięć uczniów, czy dostrzegane są możliwości uzyskania przez uczniów lepszych wyników w nauce oraz czy wdrożone wnioski przyczyniają się do poprawy wyników w nauce uczniów. II. OPIS EWALUOWANEGO PRZEDMIOTU Do ewaluacji wewnętrznej wybrano wymaganie 1.2. Analizowano efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej w zakresie nabywania wiadomości i umiejętności przez uczniów. III. KRYTERIA 1. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 2. W szkole diagnozuje się i analizuje osiągnięcia uczniów, uwzględniając ich możliwości rozwojowe. 3. W szkole formułuje się i wdraża wnioski z analizy osiągnięć uczniów. 4. W szkole są dostrzegane możliwości uzyskiwania przez uczniów lepszych wyników w nauce. 5. Wdrażane wnioski przyczyniają się do poprawy wyników w nauce. IV. PYTANIA KLUCZOWE a) Czy i w jaki sposób oraz jak często diagnozuje się i analizuje osiągnięcia uczniów? b) Czy dostosowuje się kryteria wymagań do możliwości edukacyjnych uczniów? c) Co robi się w kierunku, aby uczniowie uzyskiwali coraz lepsze wyniki w nauce? d) Czy uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej? e) Czy uczniowie i ich rodzice są informowani o osiągnięciach edukacyjnych? 2
f) Czy formułuje się i wdraża wnioski z analizy osiągnięć uczniów? V. CHARAKTERYSTYKA DIGNOZOWANEJ GRUPY Grupę badawczą stanowili: dyrektorzy szkoły, nauczyciele, wychowawcy, uczniowie i ich rodzice. VI. TECHNIKI BADAWCZE W trakcie ewaluacji zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł od: Dyrektora szkoły wywiad Nauczycieli ankieta Wychowawców wywiad Uczniów ankieta Rodziców ankieta Przeanalizowano również dokumentację szkolną: dzienniki lekcyjne oraz dzienniki zajęć pozalekcyjnych, sprawozdania zespołów samokształceniowych oraz protokoły z konferencji. VII. WNIOSKI 1. Nauczyciele systematycznie diagnozują osiągnięcia uczniów wykorzystując różne metody i formy pracy. 2. Osiągnięcia uczniów analizowane są podczas spotkań zespołów klasowych i przedmiotowych oraz na zebraniach z rodzicami. 3. Nauczyciele stosują metody i formy pracy odpowiednie do potrzeb, umiejętności i preferencji uczniów. 4. Uczniowie biorą udział w różnych zajęciach pozalekcyjnych w czasie, których rozwijają swoje zdolności i uzupełniają braki w nauce. 5. Uczniowie nabywają wiedzę i umiejętności określone w podstawie programowej. 6. Wnioski do dalszej pracy po analizie sprawdzianów próbnych formułowane są przez powołane zespoły nauczycieli, przedstawiane na zebraniach Rady Pedagogicznej oraz wdrażane do realizacji zgodnie z planem pracy szkoły. 7. Wdrażane wnioski przyczyniają się do poprawy wyników w nauce, o czym świadczy wyższy poziom (w porównaniu z ubiegłym rokiem) uzyskiwanych przez uczniów wyników na sprawdzianach próbnych. 3
8. Uczniowie informowani są o wynikach i wnioskach z analizy osiągnięć na lekcjach poświęconych poprawie sprawdzianów. VIII. WYNIKI WYMAGAJĄCE POPRAWY 1. Wyniki sprawdzianów zewnętrznych naszej szkoły nie są jeszcze zadawalające. 2. Należy mobilizować uczniów do systematycznej pracy domowej. 3. Pracować nad poprawą stosunku uczniów do obowiązków szkolnych. 4. Uwrażliwić rodziców na konieczność pomocy dziecku w nauce oraz odpowiednie zagospodarowanie czasu wolnego. 5. Na podstawie rozmów z nauczycielami wynika, że uczniowie nie nadrabiają zaległości wynikających z nieobecności na lekcjach. 6. Nauczyciele powinni więcej czasu poświęcić na rozwiązywanie zadań problemowych, związanych z praktycznym wykorzystaniem wiedzy. 7. Stosować innowacyjne metody pracy, które motywują uczniów do kreatywnego myślenia. 8. Wdrażać do racjonalnego i aktywnego spędzania czasu wolnego. 9. Uwrażliwić na negatywny i szkodliwy wpływ spędzania większości czasu przed komputerem czy telewizorem. IX. WNIOSKI I REKOMENDACJE 1. Nadal systematycznie analizować wyniki sprawdzianu i wnioski wykorzystywać do dalszej pracy. 2. Podnieść jakość kształcenia w zakresie tych umiejętności, w których wyniki uzyskane na sprawdzianie okazały się niskie. X. SPOSÓB PREZENTACJI WYNIKÓW 1. Nauczycielom na posiedzeniu Rady Pedagogicznej. 2. Uczniom na lekcjach wychowawczych i szkolnej stronie internetowej. 3. Rodzicom na zebraniach szkolnych i stronie internetowej. XI. ZAŁĄCZNIKI 4
ANALIZA MATERIAŁU ANKIETOWEGO W roku szkolnym 2011/2012 zespół nauczycieli opracował ankiety, przeanalizował dokumentację szkolną oraz przeprowadził wywiady z dyrekcją i nauczycielami w celu zebrania informacji na temat: czy w szkole formułuje się i wdraża wnioski z analizy osiągnięć uczniów, czy dostrzegane są możliwości uzyskania przez uczniów lepszych wyników w nauce oraz czy wdrażane wnioski przyczyniają się do poprawy wyników w nauce. ANKIETA DLA NAUCZYCIELI Badanie ankietowe objęło 29 pedagogów, czyli 88% wszystkich uczących. Wyniki ankiety: Na początku roku szkolnego wszyscy uczniowie zostali zapoznani z WSO i PSO (100%). Na zajęciach realizowane są wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej (100%). Uczniowie są informowani przez nauczycieli o stawianych ocenach i mają możliwość ich poprawy (100%). Nauczyciele uważają, że oceny motywują uczniów do nauki (93%). Przeprowadzane są diagnozy wiedzy i umiejętności uczniów (przedmiotowe diagnozy wewnątrzszkolne oraz przedmiotowe diagnozy opracowane przez instytucje zewnętrzne, sprawdziany próbne w klasach 6 tych, sprawdziany diagnozujące w klasach I III, testy sprawności fizycznej) z uwzględnieniem ich rozwojowych możliwości (100%). Są formułowane i wdrażane wnioski z analizy osiągnięć uczniów, z uwzględnieniem możliwości uzyskiwania przez uczniów lepszych wyników w nauce (100%). Na zajęciach stosuje się różne formy pomiaru dydaktycznego: a) domowa praca pisemna 24, b) sprawdziany pisemne 23, c) kartkówki 21, d) projekty 12, e) odpowiedzi przy tablicy 24, f) testy 24, g) aktywność 24, Na zajęciach stosuje się różnorodne pomoce dydaktyczne: a) pomoce audiowizualne18, b) podręczniki szkolne, książki i teksty źródłowe 27, 5
c) pomoce dydaktyczne do pokazu i demonstracji 25, d) pomoce dydaktyczne do ćwiczeń 23, e) plansze i obrazki 25, f) atlasy i mapy 15, g) komputery19, h) praca w środowisku 3. Podczas pracy z uczniem zdolnym i mającym trudności w nauce stosowane są różnorodne metody pracy (zróżnicowanie zadań, dostosowanie wymagań, indywidualna pomoc w rozwiązywaniu problemów, gry dydaktyczne). Podczas pracy z dziećmi stosowane są indywidualne formy motywowania uczniów do nauki: a) przygotowywanie uczniów do zewnętrznych konkursów i olimpiad 25, b) organizowanie dla uczniów zdolnych przedmiotowych konkursów 22, c) ocenianie kształtujące 15, d) prowadzenie koła zainteresowań rozwijającego/ wyrównawczego 27, e) praca w grupach/ parach 24, f) przydzielanie dodatkowych zadań do wykonania 24, g) różnicowanie zadań domowych14, h) praca domowa dla wszystkich i dla chętnych 20, i) uczeń w roli nauczyciela 5. 6
ANKIETA DLA UCZNIÓW Badanie ankietowe objęło 169 uczniów, czyli 86% wszystkich dzieci z klas IV VI. Wyniki ankiety: 89% uczniów stwierdziło, że zna Wewnątrzszkolny System Oceniania, a 94% dzieci zaznaczyło, że zostali zapoznani z kryteriami oceniania z poszczególnych przedmiotów. Ponad połowa uczniów 67% sądzi, że są przez nauczycieli oceniani sprawiedliwie i obiektywnie z wszystkich przedmiotów, 30 % tylko z niektórych przedmiotów, a 2% uczniów twierdzi, że nie są oceniani sprawiedliwie i obiektywnie. Czy według Ciebie jesteś oceniany sprawiedliwie i obiektywnie? 2% 1% tak, ze wszystkich przedmiotów 30% tylko z niektórych przedmiotów 67% nie jestem oceniany sprawiedliwie i obiektywnie z żadnego przedmiotu brak odpowiedzi 35% ankietowanych uczniów uważa, że wszyscy nauczyciele systematycznie oceniają ich umiejętności i wiedzę, 45% wypowiedziało się, że tylko z większości przedmiotów, a 17% - tylko z niektórych przedmiotów. Ocenie podlegają sprawdziany wiadomości (91 uczniów), kartkówki (95), testy (81), odpowiedzi ustne(94), zadania domowe(85), aktywność uczniów na lekcji(84). 34% ankietowanych uczniów uważa, że podczas oceniania nauczyciele udzielają wskazówek do dalszej pracy, tyle samo uczniów twierdzi, że przeważnie otrzymują wskazówki do dalszej pracy, 25% ankietowanych takie wskazówki otrzymuje czasami, zaś 7% rzadko. 7
Mniej niż połowa uczniów (47%) ma możliwość poprawy ocen ze wszystkich przedmiotów, 41% uważa, że z większości przedmiotów, a 11% - tylko z niektórych przedmiotów. 63% uczniów otrzymuje do wglądu poprawione sprawdziany i testy, 29% z większości przedmiotów, tylko z niektórych przedmiotów 8%. Czy otrzymujesz do wglądu poprawione sprawdziany i testy? 8% 29% 63% tak, ze wszystkich przedmiotów z większości przedmiotów tylko z niektórych przedmiotów Większość uczniów 78 w ciągu dnia poświęca do jednej godziny na naukę w domu. (Liczna grupa uczniów uczy się w domu od 1 do 2 godzin (65). Tylko 6 dzieci nie uczy się wcale. Ile czasu, średnio w ciagu dnia, poświęcasz na naukę w domu? 15 6 15 65 78 do 1 dodz. od 1 do 2 godz. od 2 do 3 godz. ponad 3 godz. wcale 8
Ponad połowa ankietowanych uczniów (63 %) twierdzi, że otrzymywane oceny motywują ich do nauki, 30% uważa, że czasami. 7% ankietowanych uczniów wypowiedziało się, że oceny nie motywują ich do nauki. Większość uczniów naszej szkoły (81%) uważa, że ma możliwość uczęszczania na zajęcia pozalekcyjne w celu uzupełniania braków w wiadomościach. 19% uczniów nie dostrzega takiej możliwości. 75% uczniów uczęszcza na różnorodne zajęcia pozalekcyjne organizowane w szkole. Zajęcia pozalekcyjne na terenie szkoły. 70 60 50 68 59 50 50 46 40 30 20 10 22 18 8 20 5 9 10 0 40% uczniów naszej szkoły bierze chętnie udział w zajęciach pozalekcyjnych organizowanych poza terenem szkoły, są to: UKS, Orliki, karate, basen, tenis stołowy, język angielski, tańce, schola, szkoła muzyczna. Uczniowie prezentują swoje zainteresowania i uzdolnienia w szkole w następujących formach: gazetki szkolne(65), konkursy(65), akademie (38), zawody sportowe(63), wystawa prac plastycznych(44) 9
ANKIETA DLA RODZICÓW Na zadane w ankiecie pytania odpowiedziało 145 rodziców uczniów z klas IV VI. Wyniki ankiety: 97% rodziców twierdzi, że zostali zapoznani przez nauczycieli z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. Dzieci są oceniane często lub dość często (95%), systematycznie z większości przedmiotów (53%), systematycznie ze wszystkich przedmiotów (46%), tylko 5% rodziców uznało, że ich dzieci oceniane są rzadko. Uczniowie są oceniani sprawiedliwie i obiektywnie (99%). Oceny motywują ich dzieci do nauki70%, zaś 12% nie widzi związku ocen z motywacją do nauki. 138 rodziców potwierdziło, że przekazywanie informacji o postępach dzieci odbywa się na spotkaniach klasowych, 87 uważa, że uzyskuje takie informacje podczas rozmów indywidualnych, telefonicznie 24 lub pisemnych informacji w zeszytach przedmiotowych - 70. Kontaktują się z wychowawcą lub nauczycielem zazwyczaj częściej niż raz w semestrze 70% rodziców, raz w semestrze 14% i tyle samo raz w miesiącu. Rodzice są zadowoleni ze sposobu otrzymywania informacji o postępach w nauce i zachowaniu dziecka: 73% rodziców otrzymuje rzetelne i wyczerpujące informacje o postępach w nauce i problemach dydaktyczno wychowawczych dziecka; 23% otrzymuję informacje głównie o ocenach; 3% odpowiedziało, że informacja dotyczy wyłącznie niedociągnięć w nauce, zaś 0,6% że są to zazwyczaj informacje dotyczące wyłącznie nieodpowiedniego zachowania. 92% rodziców uznało, że ich dzieci mają możliwość uczęszczania na zajęcia pozalekcyjne w celu uzupełniania braków w wiadomościach ( zajęcia dydaktyczno wyrównawcze) i na inne zajęcia pozalekcyjne organizowane w szkole (79%). Największym zainteresowaniem spośród zajęć organizowanych w szkole cieszą się : a) plastyczne (32%), b) języka angielskiego (21%), c) języka polskiego (20%), d) matematyki (17%), e) przyrodnicze (16%). 10
46% rodziców wysyła swoje dzieci na zajęcia organizowane poza terenem szkoły w tym najwięcej na zajęcia sportowe (22%). 83% rodziców stwierdziło, że ich dzieci mają możliwość rozwijania i prezentacji swoich zainteresowań i uzdolnień w szkole. Ponadto w pytaniu o zorganizowanie dodatkowych zajęć w szkole rodzice proponują: sportowe, taneczne, fotograficzne, instrumentalne, teatralne, językowe. Na pytanie o sposobach spędzania wolnego czasu 63 rodziców stwierdziło, że dzieci uprawiają różne dyscypliny sportowe, 41 odpowiedziało, że bawią się z rówieśnikami, zaś 54 przyznało, że spędzają czas przed telewizorem lub przy komputerze. Tylko 7 rodziców stwierdziło, że dzieci czytają książki. W jaki sposób uczniowie spędzają wolny czas? 54 7 63 Uprawiają sport Spotkania z rówieśnikami 41 Oglądanie telewizi i zabawa z komputerem Czytanie książek Podsumowując zebrany materiał badawczy można stwierdzić, że rodzice są zadowoleni z działań dydaktyczno wychowawczych szkoły. Najbardziej niepokojące są jednak nawyki uczniów dotyczące spędzania wolnego czasu. Odpowiedzi rodziców sugerują, że konieczne byłoby odpowiednie przygotowanie dzieci do racjonalnego spędzania czasu wolnego już od najmłodszych lat. Powinna to być wspólna troska nauczycieli, władz samorządowych i rodziców. Bardzo częstym sposobem spędzania czasu wolnego przez większość dzieci są gry komputerowe, Internet i oglądanie programów telewizyjnych. Niewiele natomiast dzieci swój czas wolny poświęca innym ciekawym, twórczym zajęciom indywidualnym hobbistycznym jak: kolekcjonerstwo, majsterkowanie, modelowanie, fotografowanie, turystyczne wycieczki 11
poza miejsce zamieszkania, udział w zajęciach artystycznych. Wykorzystanie czasu wolnego przez dzieci jest mało urozmaicone, dość monotonne, mało atrakcyjne. Dlatego za bardzo ważne trzeba uznać popularyzowanie pozytywnych wzorców spędzania wolnego czasu, korelowanie oddziaływań wychowawczych domu rodzinnego, szkoły i środowiska. 12