Zadanie 1 ( pkt.) Zmieszano 80 cm roztworu CHCH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm oraz 70 cm roztworu CHCK o stężeniu 0,5 mol/dm. bliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph roztworu po wprowadzeniu do niego 10 cm roztworu HS o stężeniu 0,1 mol/dm? KCHCH = 1,75 10-5. Po dodaniu HS ph spadnie o 0,08 Za poprawną metodę Za poprawne obliczenia wraz z podaniem zmiany ph Zadanie (kt.) Po spaleniu 0,58 g pewnej substancji organicznej otrzymano 1,056 g C oraz 0, g H. Wyprowadzić wzór rzeczywisty związku wiedząc, że jego masa molowa wynosi 88 g/mol. g/mol C 1 g/mol C mc = 0,88 g 1,056 g C mc nc = 0,0 mol 18 g/mol H g/mol H mh = 0,08 g 0, g H mh nh = 0,08 mol mc + mh = 0,88 g + 0,08 g = 0,6 g substancja zawiera tlen m = msubst mc mh = 0,19 g n = 0,01 mol substancja C : H: nc : nh : n 0,0 : 0,08 : 0,01 : : 1 wzór empiryczny CH ( = g/mol) wzór rzeczywisty CH8 ( = 88 g/mol) Za poprawną metodę, obliczenia i wzór 1
Zadanie ( pkt.) Pewna woda mineralna zawiera w swoim składzie między innymi: Jon wodorowęglanowy - 11,06 mg/dm Jon fluorkowy - 0,07 mg/dm Jon magnezowy - 5,6 mg/dm Jon sodowy - 9,65 mg/dm Jon wapniowy - 1,69 mg/dm a) blicz stosunek moli jonów wapnia do jonów magnezu w tej wodzie. n Ca n Mg 1,69,5 0 5,6 b) Zakładając, że jonom wapnia i magnezu towarzyszą w wodzie głównie jony wodorowęglanowe, zapisz równania reakcji (w formie cząsteczkowej) zachodzące podczas gotowania tej wody. Ca( HC ) Mg( HC ) Mg( HC ) CaC C H Mg( H ) [ Mg( H )] C C C H Za poprawne obliczenie stosunku moli jonów wapnia do moli jonów magnezu Za poprawne zapisanie dwóch równań reakcji Zadanie ( pkt.) W chemicznym probierzu trzeźwości zachodzi reakcja zgodnie z poniższym schematem: a CHCHH + b KCr7 + c HS d CHCH + e Cr(S) + f KS + g H Napisz w formie jonowej, z uwzględnieniem liczby oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowo-elektronowy), równania procesów utleniania i redukcji zachodzących podczas tej przemiany. Równanie procesu utleniania: CHCHH e CHCH + H + Równanie procesu redukcji: Cr7 - + 1H + + 6e Cr + + 7H Sumaryczne równanie reakcji w formie cząsteczkowej: CHCHH + KCr7 + HS CHCH + Cr(S) + KS + 7H Za poprawnie napisane reakcje połówkowe Za poprawnie zapisaną reakcję sumaryczną
Zadanie 5 ( pkt.) Surfaktanty to związki chemiczne mające właściwość adsorbowania się na powierzchni (czyli granicy faz) układu i zmieniania tym samym, do pewnego stopnia, jej energii swobodnej. Poniżej przedstawiono wzory cząsteczek dwóch substancji należących do różnych grup surfaktantów: H H CH CH CH C CH C x H y C z H w CNa I II a) Ustal wartości indeksów stechiometrycznych x, y w związku I oraz w, z w związku II, wiedząc, że: - wodór w związku I stanowi 11,7% masowych, natomiast masa związku I stanowi 95,1% masy produktów jego hydrolizy w środowisku kwasowym, - węgiel w związku II stanowi 69,065% masowych, natomiast masa cząsteczkowa soli wapniowej jest o 7 u większa od masy cząsteczkowej soli sodowej. 7 y 0,117 1x y 119 0,951 (17 1x y) 1x y 119 1z 1 0,69065 1z w 67 1z w 9 z w 18 Za poprawne wyznaczenie wartości indeksów stechiometrycznych x i y na podstawie poprawnego układu równań Za poprawne wyznaczenie wartości indeksów stechiometrycznych w i z na podstawie poprawnego układu równań b) Zapisz równania reakcji w formie cząsteczkowej, prowadzące do otrzymania cząsteczek związków I i II. Dla substancji organicznych zastosuj wzory grupowe. Zapisz nazwy obu zapisanych reakcji. CH ( H ) CH( H ) CHH C17H5CH CH( H ) CH( H ) CH C( ) C17H C 15 H 1 CH NaH C 15 H 1 Nazwa reakcji I: estryfikacja CNa H ( H ) Nazwa reakcji II: zobojętnianie 5 H Za poprawne zapisanie obu równań reakcji otrzymywania związków I i II Za poprawne nazwanie zapisanych reakcji
Zadanie 6 ( pkt.) Do 00 cm roztworu kwasu fluorowodorowego o stężeniu C0 = 0, mol/dm (KHF = 6, 10 - ) dodano, g stałego fluorku potasu, który uległa całkowitemu rozpuszczeniu w roztworze kwasu. blicz zmianę ph roztworu kwasu, wywołaną dodaniem do niego soli. Uzasadnij otrzymany wynik, powołując się na odpowiednią regułę chemiczną. C 00, [H ] C K 1,6 10 mol/dm ph1 1,8 K, (0,016 x)(0,16 x) CKF 0,mol/dm, 6, 10 58 0, 0,8 x x 0,17; x 0,0175, ph,9 ΔpH 1,1 1 Dodanie do roztworu kwasu soli powoduje wzrost stężenia jonów fluorkowych, co powoduje przesunięcie stanu równowagi reakcji dysocjacji kwasu w lewo, zatem zaleje stężenie jonów H + i wzrasta ph roztworu. Za poprawną metodę i obliczenie obu wartości ph roztworu oraz ph Za poprawną metodę i obliczenie obu wartości ph roztworu bez obliczenia ph Za poprawne uzasadnienie zmiany ph roztworu p
Zadanie 7 ( pkt.) Rozkład termiczny CuS 5H przebiega w dwóch etapach. W temperaturze 10 C traci dwie cząsteczki wody, a następnie w 197 C staje się bezwodny. a) Zapisz równania reakcji opisanych przemian. b) blicz ubytki masz towarzyszące obu etapom procesu dehydratacji soli. c) Wykonaj wykres zależności masy próbki w funkcji temperatury (w zakresie 0-0 C), przyjmując początkową masę równą 6 mg (oznacz i wyskaluj osie). a) b) c) (10 C ) CuS 5H CuS H H (197 C ) CuS H CuS H % m 1 % m 6 100% 1,% 50 5 100% 5,% 1 Za poprawne zapisanie obu równań reakcji. Za poprawne obliczenie obu ubytków mas Za poprawne wykonanie wykresu w podanym zakresie temperatur oraz poprawne oznaczenie i wyskalowanie osi 5
Zadanie 8 ( pkt.) Proces otrzymywania aniliny w wyniku katalitycznego uwodornienia nitrobenzenu przedstawia równanie reakcji: H N NH + H + H a) Ustal i zapisz typ hybrydyzacji orbitali walencyjnych atomu azotu w nitrobenzenie i anilinie. -hybrydyzacja orbitali walencyjnych atomu azotu w nitrobenzenie: sp -hybrydyzacja orbitali walencyjnych atomu azotu z aminobenzenie: sp b) Narysuj wzory elektronowe kreskowe, uwzględniając niewiążace pary elektronowe, organicznych reagentów tej reakcji: Za poprawne określenie typu hybrydyzacji w obu przypadkach Za poprawne zapisanie wzorów elektronowych kreskowych 6
Zadanie 9 ( pkt.) Z mieszaniny BaC i SrC strącono BaS i SrS. Jaki był skład procentowy analizowanej mieszaniny soli, jeżeli masa siarczanów była o,% większa od masy mieszaniny węglanów? BaC + HS BaS + C + H SrC + HS SrS + C + H Za poprawną metodę Za poprawne obliczenia i wyniki Zadanie 10 ( pkt.) Jednowartościowy pierwiastek A, będący mieszaniną dwóch izotopów (A 1 0% i A 80%), w reakcji z jednowartościowym pierwiastkiem B, będącym również mieszanina dwóch izotopów B 1 0% i B 60%), tworzy cztery rodzaje cząsteczek typu AB. blicz zawartość procentową poszczególnych rodzajów cząsteczek w mieszaninie reakcyjnej. Izotopy A Izotopy B A 1 0, A 0,8 B 1 0, B 0,6 A 1 B 1 = 0, 0, = 0,08 A B 1 = 0,8 0, = 0, A 1 B = 0, 0,6 = 0,1 A B =0,8 0,6 = 0,8 % zawartość A 1 B 1 = 8% % zawartość A B 1 = % % zawartość A 1 B = 1% % zawartość A B = 8% Za poprawną metodę Za poprawne obliczenia i wyniki 7
Zadanie 11 ( pkt.) Zmieszano kwas etanowy z alkoholem etylowym w ilościach stechiometrycznych i przeprowadzono reakcję. Stała równowagi tej reakcji wynosi,5. blicz wydajność reakcji. CHCH + CH5H CHCCH5 + H 1-xmoli 1-xmoli xmoli xmoli K = K =,5 =,5 =,5 = 9 = X1 = 0,6 X = wynik odrzucamy W = 100% = 60% Za poprawną metodę Za poprawne obliczenia i wynik 8