KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2013/2014 ETAP SZKOLNY

Transkrypt

1 Imię Nazwisko Czas pracy: 60 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2013/2014 ETAP SZKOLNY Informacje: Uzyskane punkty 1. Sprawdź, czy otrzymałeś/aś łącznie 7 stron. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu komisji. 2. Na stronie pierwszej wpisz w wyznaczone miejsce swoje imię i nazwisko. 3. Arkusz składa się z 16 zadań. Przy każdym zadaniu podana jest liczba punktów możliwych do uzyskania. 4. W rozwiązaniach zadań rachunkowych pamiętaj o jednostkach. 5. Za rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać łącznie 33 punktów. 6. Pisz czytelnie. Używaj długopisu lub pióra. Nie używaj ołówka. 7. Nie używaj korektora. Gdy popełnisz błąd w zadaniach, przekreśl odpowiedź i obok napisz poprawną. 8. Przy rozwiązywaniu zadań możesz s z prostego kalkulatora (mnożenie, dzielenie, dodawanie, odejmowanie, pierwiastkowanie). 9. Brudnopis nie podlega ocenie. nr zadania Suma pkt pkt

2 Zadanie 1 (3 pkt) Przeczytaj uważnie poniższe zdania i określ ich poprawność. Jeśli zdanie jest prawdziwe zaznacz X literę P, jeśli jest fałszywe literę F P F 1. Substancja chemiczna to rodzaj materii o stałym składzie chemicznym, określonych właściwościach chemicznych, dzięki którym można je rozpoznać. 2. Atom to najmniejsza część pierwiastka reprezentująca jego właściwości fizyczne i chemiczne. 3. Związek chemiczny to substancja zbudowana z atomów tych samych pierwiastków. 4. Związek chemiczny to substancja, której nie można rozłożyć na prostsze substancje. 5. Pierwiastek jak i związek chemiczny mogą występować w postaci cząsteczek. 6. Związek chemiczny ma takie same właściwości jak substancje, które go tworzą. 7. Mieszanina może mieć różny skład ilościowy i jakościowy. Zadanie 2 (2 pkt) Na podstawie położenia pierwiastka w układzie okresowym oraz prawa okresowości dokończ poniższe zdania. 1. Litowcem o najmniejszym promieniu atomowym jest.. 2. Najmniejszy promień atomowy spośród pierwiastków okresu trzeciego ma. 3. Metal znajdujący się w okresie drugim, który jest aktywniejszy chemicznie od berylu to.. 4. Niemetal leżący w grupie siedemnastej, który jest aktywniejszy chemicznie od chloru to. 5. Niemetal z okresu trzeciego, który jest aktywniejszy chemicznie od fosforu to.. Zadanie 3 (2 pkt) Poniżej podano przykładowe zastosowania promieniotwórczych izotopów trzech pierwiastków. Do każdego zdania przyporządkuj odpowiednie izotopy, wpisując literę A), B) lub C). A) B) C) 1. Izotop wykorzystywany do określania wieku dzieł sztuki i szczątków pochodzenia organicznego. 2. Izotop wykorzystywany w medycynie w diagnozowaniu i leczeniu tarczycy. 3. Izotop stosowany jako paliwo w reaktorach jądrowych i do produkcji bomb jądrowych. Zadanie 4 (2 pkt) Liczba atomowa pewnego izotopu pierwiastka jest cztery razy większa od liczby atomowej berylu, a liczba masowa tego izotopu jest równa liczbie atomowej selenu. Na podstawie układu okresowego pierwiastków wyznacz liczbę masową izotopu, podaj liczbę atomową i symbol tego pierwiastka. liczba masowa liczba atomowa. symbol pierwiastka

3 Informacja do zadań 5 i 6 Uczeń ma otrzymać następujące substancje chemiczne: tlen, wodór, chlorowodór. Zadanie 5 (3 pkt) Zaproponuj po jednej metodzie otrzymywania powyższych substancji i zapisz je za pomocą równań reakcji chemicznych. tlen... wodór... chlorowodór... Zadanie 6 (3 pkt) Zaproponuj sposób zidentyfikowania otrzymanych substancji z krótkim uzasadnieniem. substancja metoda identyfikacji i krótkie uzasadnienie tlen wodór chlorowodór Zadanie 7(2 pkt) Oblicz stężenie procentowe roztworu otrzymanego w wyniku dodania 25 cm 3 wody do 50 g roztworu o stężeniu 5%. (przyjmij gęstość wody 1 g/cm 3 ). Odpowiedź...

4 Zadanie 8 (1 pkt) W czterech probówkach z wodą i fenoloftaleiną umieszczono kolejno: Fe 2 O 3, Na, P 2 O 5 i K 2 O. Fe 2 O 3 Na P 2 O 5 K 2 O I II III IV H 2 O + fenoloftaleina Zmianę barwy zaobserwowano w probówkach:... Zadanie 9 (2 pkt) W roztworze wodnym znajdują się jony:,,,,,. Jakie trzy sole należało rozpuścić w wodzie, aby roztwór zawierał tylko powyższe jony. Podaj dwa przykładowe zestawy takich soli. Sole zapisz za pomocą wzorów sumarycznych. zestaw pierwszy zestaw drugi Informacja do zadań 10 i 11 Przeprowadzono doświadczenia przedstawione na ilustracjach: HCl ZnCl 2 I II K 2 CO 3 Na 3 PO 4 Zadanie 10 (2 pkt) Zapisz, jakie zmiany możesz zaobserwować: a) w probówce I... b) w probówce II...

5 Zadanie 11 (2 pkt) a) zapisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chemicznej zachodzącej w probówce I... b) zapisz w formie jonowej pełnej równanie reakcji chemicznej zachodzącej w probówce II... Zadanie 12 (3 pkt) Cząsteczki każdego z 3 gazów zbudowane są z 3 atomów. Na podstawie informacji zawartych w tabeli zidentyfikuj te gazy i podaj wzory sumaryczne oraz nazwy systematyczne substancji gazowych 1,2,3. Substancja Masa cząsteczkowa Obecność atomów tlenu w cząsteczce Gaz 1 64 u tak Gaz 2 44 u tak Gaz 3 48 u tak Dodatkowe informacje o gazach ma ostrą, duszącą woń, jest przyczyną zjawiska występowania kwaśnych deszczy nie pali się, w postaci stałej znany jest jako suchy lód powstaje podczas wyładowań atmosferycznych, jest odmianą alotropową pierwiastka występującego w powietrzu Wzór sumaryczny i nazwa systematyczna zidentyfikowanego gazu Zadanie 13 (3 pkt) Przeczytaj uważnie poniższe zdania i określ ich poprawność. Jeśli zdanie jest prawdziwe zaznacz X literę P, jeśli jest fałszywe literę F P F 1. Jedną z metod otrzymywania soli jest reakcja metalu z wodorotlenkiem. 2. Reakcja zasady z kwasem to reakcja zobojętniania, ponieważ jednym z produktów jest woda. 3. Fenoloftaleina zabarwia się w kwasach na malinowo. 4. Obecność jonów wodorowych w roztworze świadczy o jego zasadowym odczynie. 5. ph = 9 oznacza, że roztwór ma odczyn zasadowy.

6 rozpuszczalność, g/100g wody Informacja do zadań 14, 15 i 16 Andrzej używając elektronicznej wagi kuchennej, chciał zbadać rozpuszczalność chlorku sodu w wodzie. Do szklanki wlał 200 g wody o temperaturze 20 0 C i intensywnie mieszając, dodał do niej 60 g soli kuchennej Zadanie 14 (1 pkt) temperatura, o C Analizując wykres krzywej rozpuszczalności chlorku sodu w wodzie odpowiedz, czy Andrzejowi udało się (przy dostatecznie długim mieszaniu) rozpuścić całą dodaną ilość soli? Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 15 (1 pkt) Analizując wykres krzywej rozpuszczalności chlorku sodu odpowiedz, jaki rodzaj roztworu otrzymał Andrzej? (odpowiedź uzasadnij) Zadanie 16 (1 pkt) Na podstawie obliczeń, wyznacz stężenie procentowe otrzymanego przez Andrzeja roztworu soli kuchennej. Odpowiedź...

7 BRUDNOPIS