Definicje Teoria produkcji i wyboru producenta Lista 8 krótki i długi okres stałe i zmienne czynniki produkcyjne produkt krzywa produktu całkowitego produkt krańcowy prawo malejącego produktu krańcowego (prawo malejących przychodów) funkcja produkcji izokwanta produkcji koszty produkcji: stałe, zmienne, całkowite izokwanta kosztu techniczne optimum producenta ścieżka ekspansji produkcji Zakreślić literę T (tak), jeżeli odpowiedź jest prawidłowa, natomiast literę N (nie), jeżeli odpowiedź jest fałszywa. 1. Nachylenie linii jednakowego kosztu (przy założeniu, że ilość zatrudnionych pracowników L opisana jest na osi odciętych (pozioma), a ilość jednostek kapitału K opisana jest na osi rzędnych (pionowa), jest równe stosunkowi ceny jednostki kapitału do ceny jednostki czynnika pracy. 2. Wzrost środków na zakup czynników produkcji przesuwa linię jednakowego kosztu w prawo. 3. Na izokwancie, znajdującej się bliżej układu współrzędnych są przedstawione kombinacje czynników produkcji K i L o niższym poziomie produkcji w stosunku do tych izokwant, które są oddalone od niej w prawo, w górę. 4. Jeżeli producent zmienia jedną kombinację nakładów czynników produkcji na danej izokwancie na inną kombinację czynników, pozostając na tej samej izokwancie, wielkość produkcji nie zmienia się. 5. Producent maksymalizuje produkcję wtedy, gdy czynniki produkcji K i L odpowiadają jego linii jednakowego kosztu, a kombinacja ta przecina się z jego izokwantą. 6. Producent nie może dokonać zakupu dowolnej kombinacji czynników produkcji K i L, które znajdują się poniżej (na lewo) linii jednakowego kosztu. 7. Izokwanty są wklęsłe w stosunku do początku układu współrzędnych. 8. Ceny czynników produkcji stanowią dla producenta koszty produkcji. 9. Izokoszta to linia prosta, na której przeciętne koszty całkowite są stałe. 10. Ścieżka ekspansji produkcji jest krzywą, składającą się z punktów styczności między równoległymi liniami jednakowego kosztu oraz odpowiednimi krzywymi obojętności. 11. Dla producenta, znajdującego się w sytuacji optymalnej, marginalna stopa technicznej substytucji równa się relacji cen czynników produkcji. 12. Współczynniki technologiczne określają proporcje pomiędzy wielkościami zatrudnienia oraz wielkością zaangażowanego kapitału w przedsiębiorstwie 13. W gospodarce rynkowej zysk jest podstawą wyborów producenta, który kształtuje strukturę produkcji. 1
14. Zysk netto przedsiębiorstwa uzyskujemy po odjęciu podatków od zysku brutto. 15. Efektywność techniczna oznacza wybór w oparciu o zasadę największego efektu produkcji, natomiast efektywność ekonomiczna oznacza wybór w oparciu o zasadę najmniejszego kosztu produkcji. 16. W teorii produkcji najistotniejsze jest określenie prawidłowych współczynników technologicznych, warunkujących uzyskanie największego zysku. 17. Jednoczynnikowa funkcja produkcji może mieć postać Q=f(A) gdzie A to powierzchnia ziemi. 18. W ekonomii rozróżnienie między krótkim i długim okresem jest związane z upływem czasu. 19. Jeżeli w przedsiębiorstwie przychody są stale w długim okresie, koszty całkowite produkcji nie zmieniają się, gdy produkcja wzrasta lub maleje. 20. Powiększenie produkcji na drodze powiększania rozmiarów przedsiębiorstwa powinno odbywać się tylko do momentu zrównania się minimum krzywej kosztów dla danej wielkości z minimum kosztów długookresowy 21. Malejące efekty skali produkcji występują wtedy, gdy przedsiębiorstwo podwaja swoją produkcję w efekcie potrojenia zaangażowanych czynników produkcji. 22. Rosnące efekty skali produkcji występują, gdy przedsiębiorstwo zmniejsza o połowę wielkość zaangażowanych czynników produkcji, zwiększając o więcej niż połowę wielkość produkcji. ZADANIA 1. Ustal, które z wymienionych czynników produkcji zakwalifikujesz do stałych, a które do zmiennych, stawiając znak X w odpowiedniej rubryce. Czynniki produkcji stałe zmienne hala fabryczna surowce do produkcji maszyna produkcyjna materiały i półfabrykaty energia urządzenia transportowe praca pracowników bezpośrednio produkcyjnych 2. Firma Alfa w zależności od liczby zatrudnionych pracowników produkuje dziennie następujące ilości produktu X: Liczba pracowników L Wielkość produkcji Q 1 2 3 4 5 6 7 8 3,5 10 17 23 27 30 30 27 A. Oblicz PP i PM poszczególnych poziomów zatrudnienia. B. Narysuj krzywe PC, PP i PM. 2
C. Jaka wielkość zatrudnienia oznacza drugi etap produkcji? Liczba pracowników L Wielkość produkcji Q 1 2 3 4 5 6 7 8 3,5 10 17 23 27 30 30 27 3. Oblicz brakujące dane i wpisz do tabeli. Liczba robotników L TP 0 0 1 125 2 260 3 400 4 480 5 540 6 598 7 640 8 658 9 10 654 638 krańcowy MP przeciętny AP 1. Wykreśl na osi współrzędnych zależność między wielkością zatrudnienia i wielkością produkcji. 2. Dokonaj analizy zmian wielkości produktu całkowitego w zależności od zmian wielkości zatrudnienia. 3. Wykreśl na osi współrzędnych zależność między wielkością produktu krańcowego i wielkością zatrudnienia. 4. Odpowiedz jakie zmiany następują w wielkości produktu krańcowego wraz ze zmianą wielkości zatrudnienia. 5. Wykreśl na osi współrzędnych zależność między wielkością produktu przeciętnego i wielkością zatrudnienia. 6. Odpowiedz, jakie zachodzą zmiany w wielkości produktu przeciętnego w zależności od zmian wielkości zatrudnienia. 7. Przy jakiej wielkości zatrudnienia wydajność pracy robotników jest największa? 8. Oblicz wartość marginalnych stóp technicznej substytucji dla podanej izokwanty: K L 1 21 2 15 3 10 4 6 5 3 3
6 1 9. Zakłada się, że cena jednostki kapitału wynosi 1200zł, natomiast cena jednostki pracy wynosi 240 zł. Producent ponosi koszty całkowite produkcji równe 7200. Uzupełnij tabelę tak, aby wielkość zaangażowanego kapitału odpowiadała poziomowi zatrudnienia przy istniejących ograniczeniach: K 0 1 2 3 4 5 6 L 10. Ustal, które z wymienionych kosztów producenta odzieży roboczej zakwalifikujesz do stałych, a które do zmiennych, stawiając znak X w odpowiedniej rubryce. Koszty stałe zmienne zapłata czynszu konserwacja maszyn surowce do produkcji wynagrodzenie pracowników zarządu firmy wynagrodzenie pracowników bezpośrednio produkcyjnych wykorzystana energia do produkcji 11. Dokonaj zgrupowania podanych kosztów i oblicz poszczególne pozycje kosztowe: Koszty Q Najem Amortyzacja Surowce Energia Płace Ubezpieczenie produkcji hali i maszyn i i firmy terenu urządzeń materiały 0 100 95 - - - 5 10 100 95 30 15 55 5 20 100 95 60 45 75 5 30 100 95 90 70 90 5 40 100 95 120 100 100 5 50 100 95 160 160 130 5 60 100 95 200 180 260 5 4
Q produkcji 0 10 20 30 40 50 60 Koszty stałe zmienne całkowite KZP KCP KM 12. Uzupełnij tabelę: Q KC KS KZ KP KPs KPz KK 0 23 1 9 2 17 3 5 4 12 5 54 6 35 7 5 8 73 9 7 10 10,4 13. Oblicz zysk ekonomiczny wiedząc, że przychód firmy Budmex produkującej buty wynosi 500 tys. zł miesięcznie. Firma zużywa 2000 m skóry, a za jej metr trzeba zapłacić 150 zł. Koszty alternatywne wynoszą 5000. 14. Miesięczny koszt utrzymania hali wynosi 50 tys. zł (s), firma płaci 5 tys. zł kar za nieterminowe płacenie zobowiązań wobec dostawców (s), amortyzacja to dodatkowo 2,5 tys. zł(s). Z kolei miesięczne płace robotników wynoszą 120 tys. zł(z), a za zużywane do produkcji surowce firma płaci 300 tys. zł (z) co miesiąc. Oblicz koszty całkowite ponoszone przez firmę. Wskaż, które są kosztami stałymi, a które zmiennymi. 15. W przedsiębiorstwie przemysłowym produkuje się dwa typy zleceń wyrobów objętych odrębnymi zleceniami. Zlecenie nr l obejmuje 10 sztuk wyrobu A, zlecenie nr 2-20 sztuk wyrobu B. Koszty wynoszą: 5
Koszty Zlecenie 1 Zlecenie 2 Razem Materiały 160 000 100 000 260 000 Płace 40 000 60 000 100 000 Koszty wydziałowe 100 000 Koszty zarządu 230 000 Koszty wydziałowe obciążają zlecenia proporcjonalnie do płac, a koszty zarządu są rozliczane po połowie. Na podstawie powyższych danych ustal koszt jednostkowy każdego z wyrobów. 16. Anna Kowalska prowadzi zakład krawiecki. W ubiegłym roku jej przychód wyniósł 55 tys. zł, a koszty wyniosły 28 tys. zł. Kapitał finansowy włożony w działalność zakładu wyniósł przez cały rok 25 tys. zł. Stopa procentowa wynosiła 10 proc. Gdyby Anna Kowalska zdecydowała się podjąć pracę w firmie mieszczącej się nieopodal, mogłaby tam zarobić 21 tys. zł. Oblicz: a. koszt księgowy b. zysk księgowy c. koszt alternatywny pracy własnej d. koszt alternatywny włożonego kapitału e. łączny koszt ekonomiczny f. zysk ekonomiczny 17. Tablica przedstawia koszty ponoszone przez przedsiębiorcę produkcja Cena Koszt 1 25 10 2 23 23 3 20 38 4 18 55 5 15 75 6 12,5 98 Koszt krańcowy Utarg Utarg krańcowy zysk a. oblicz koszt krańcowy b. oblicz utarg krańcowy (najpierw trzeba policzyć utarg ) c. przy każdym poziomie produkcji. Przy jakiej wielkości produkcji zostanie osiągnięta maksymalna suma zysku? X 18. Na podstawie podanych danych oblicz produkt marginalny i wykreśl funkcję produktu całkowitego i marginalnego względem X. 0 0 1 10 2 30 3 80 4 180 5 400 6 500 marginalny 6
7 580 8 600 9 600 19. Jesteś właścicielem firmy, która właśnie zmniejsza produkcję wyrobu X. Ustal przy jakim poziomie zmniejszenia produkcji nadwyżka korzyści nad kosztami będzie najwyższa. Q Korzyści marginalne Koszty marginalne 0 0 0 1 10 2 2 8 4 3 6 6 4 4 8 5 2 10 6 0 12 20. W piekarni codziennie pozostaje nie sprzedany chleb, który można sprzedać gospodarzowi. Koszt dostarczenia chleba do gospodarza wynosi 2 zł. Jaką podejmiesz decyzję gdy gospodarz zapłaci za szt.: 1,5 zł 2 zł 2,5 zł Zinterpretuj za pomocą korzyści i kosztów marginalnych. 7