JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 95



Podobne dokumenty
Propozycje KM dla Jeleniej Góry. Emil Potocki

Rozwój publicznego transportu zbiorowego w Wielkopolsce poprzez zakup spalinowego taboru kolejowego

Organizacja transportu publicznego

Budowa połączenia kolejowego stacji Poznań Główny z Portem Lotniczym Poznań Ławica w ramach Poznańskiej Kolei Metropolitalnej

Integracja transportu publicznego w ramach Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Gdańsk, września 2018 r.

Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej. Poznań, 21 kwietnia 2017 r.

Możliwości aktywizacji aglomeracji wałbrzyskiej w świetle prac nad nową strategią rozwoju województwa

Metropolia warszawska 2.0

POLITYKA TRANSPORTOWA MIASTA KRAKOWA W KONTEKŚCIE KRAKOWSKIEGO OBSZARU MTEROPOLITALNEGO

Realizacja programu budowy linii dużych prędkości w Polsce

Integracja transportu publicznego na bazie kolei dla Aglomeracji Sudeckiej

Poznańska Kolej Metropolitalnej szansa dla aglomeracji

Restrukturyzacja Łódzkiego Węzła Kolejowego

Organizacja transportu publicznego w Metropolii Zatoki Gdańskiej stan istniejący i kierunki rozwoju

Kierunki rozwoju sieci kolejowej w Warszawskim Węźle Kolejowym Master Plan dla transportu kolejowego w aglomeracji warszawskiej

NOWA GALERIA HANDLOWA W CENTRUM PRUSZCZA GDAŃSKIEGO

Szczecińska Kolej Metropolitalna jako oś transportu publicznego w Szczecińskim Obszarze Metropolitalnym. Krystian Pietrzak Maciej Sochanowski

Centrum Komunikacyjne w Legionowie

Projekt systemu zintegrowanej. zbiorowego w LGOM. info@interregiorail.eu

Integracja komunikacji miejskiej na. obszarze działania Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej

Koncepcje kolei miejskich dla Wrocławia w latach Zuzanna Polak

Poznańska Kolej Metropolitalna geneza, założenia, zrealizowane działania przygotowawcze, plany na przyszłość i dylematy rozwojowe

STATUT ZARZĄDU TRANSPORTU MIEJSKIEGO W POZNANIU

Maciej Musiał : Partnerstwo dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej w kontekście Krajowej Polityki Miejskiej.

STATUT MIEJSKIEGO ZARZĄDU DRÓG i KOMUNIKACJI W KALISZU

Transport publiczny. Dr inż. Marcin Kiciński. Projektowanie transportu na poziomie regionalnym oraz małych i średnich miast

Zintegrowany System Transportu Zbiorowego w aglomeracji krakowskiej POIiŚ 7.3-7

Experiences from the implementation of a transport offer between Lower Silesia and the Czech Republic and Saxony

Obywatelskie ul. Osiedle Robotnicze 47a Jelenia Góra Adres

KONCEPCJA ZINTEGROWANEGO TRANSPORTU PUBLICZNEGO W OPARCIU O LINIE POZNAŃSKIEGO WĘZŁA KOLEJOWEGO

Szklarska Poręba ul. Gustawa Morcinka. Działka niezabudowana nr 645 na sprzedaż

Uchwała Nr Rady Dzielnicy Białołęka m. st. Warszawy z dnia 19 marca 2012 roku

Nr umowy o dofinansowanie: RPPM /16-00

dr inż. Jerzy Ładysz

Priorytety w ruchu tramwajowym. Zarząd Transportu Miejskiego

KONSULTACJE SPOŁECZNE W SPRAWIE ZMIAN W FUNKCJONOWANIU WYBRANYCH LINII AUTOBUSOWYCH. Zarząd Dróg i Transportu w Łodzi MPK Łódź Sp. z o.o.

Integracja miejskiej komunikacji autobusowej z tramwajową

Perspektywy rozwoju wysokiej jakości połączeń intercity w Polsce. 16 listopada 2011 r.

Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej

Źródła danych Badanie istniejącego systemu drogowego Wnioski Analiza systemu transportu

Rozwój transportu kolejowego w Małopolsce. Grzegorz Sapoń Dyrektor Departamentu Transportu i Komunikacji UMWM

Centralny Port Komunikacyjny w systemie połączeń kolejami dużych prędkości (KDP) i regionalnych

Poznaj polską kolej cz.4 Koleje Dolnośląskie

Bezpieczeństwo rowerzysty działania Dolnośląskiej Polityki Rowerowej

O 18% więcej pociągów

Nowe Koleje poprawa mobilności w nowej perspektywie finansowej

REALIZACJA INWESTYCJI DROGOWYCH W ZAŁOŻENIACH PROJEKTU PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO. WIELKOPOLSKA 2020+

Szybka Kolej Regionalna Tychy Dąbrowa Górnicza etap I Tychy Miasto Katowice

Oś priorytetowa 2. Zrównoważony transport transgraniczny

Działania wspierające mobilność mieszkańców na przykładzie miasta Krakowa

Diagnoza i perspektywy rozwoju południa i południowego zachodu Dolnego Śląska

Konsultacje w sprawie transportu i komunikacji dla Powiatu Pabianickiego

Transport publiczny. Dr inż. Marcin Kiciński. Integracja transportu miejskiego. Politechnika Poznańska Wydział Maszyn Roboczych i Transportu

Podhalańska Kolej Regionalna

Możliwości wykorzystania transportu szynowego w realizacji połączenia Szczecin Kamień Pomorski Dziwnówek - Dziwnów. dr inż. Arkadiusz Drewnowski

Integracja taryfowa w aglomeracji warszawskiej z punktu widzenia organizatora przewozów. Leszek Ruta, Dyrektor ZTM

ORGANIZACJA TRANSPORTU PUBLICZNEGO W METROPOLII STAN ISTNIEJĄCY I KIERUNKI ROZWOJU

Koleje Samorządowe w zintegrowanych systemach publicznego transportu zbiorowego

UCHWAŁA NR XIV/163/2015 RADY MIEJSKIEJ KALISZA. z dnia 17 września 2015 r.

Infrastruktura kolejowa w aglomeracjach wyzwanie dla spójnego systemu transportu. Warszawa, 17 czerwca 2011 r.

Analiza prędkości komunikacyjnej tramwajów w centrum miast w Polsce. Wykonał: Jakub Osek

WSPÓLNY BILET 2009 i co dalej?

PROJEKT : BUDOWA WĘZŁA INTEGRACYJNEGO KARTUZY WRAZ Z TRASAMI DOJAZDOWYMI

P1 Poznańska Kolej Metropolitalna (PKM). Integracja systemu transportu publicznego wokół transportu szynowego w MOF Poznania. 14 grudnia 2015 r.

Jadwiga Stachowska DYREKTOR DEPARTAMENTU KOLEJNICTWA W MINISTERSTWIE INFRASTRUKTURY

O 12% więcej pociągów

Integracja transportu publicznego Aglomeracji Poznańskiej. Marian Walny Z-ca Burmistrza Lubonia

Ocena efektywności wariantów wrocławskiej kolei regionalnej w świetle dostępności i obciążenia sieci.

TRANSPORT SZYNOWY. Zbigniew Komar. Wrocławskie Forum Mobilności 17 października 2015

Okres realizacji. 400 mln Fundusz Spójności PKP PLK S.A mln Fundusz Spójności PKP PLK S.A. -

Regulamin TARYFY AGLOMERACYJNEJ

SKM i Metro we Wrocławiu przed 2003r.

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa stanowi podstawowe narzędzie dla prowadzenia polityki przestrzennej w jego obszarze.

Centralny Port Komunikacyjny w systemie transportu kolejowego

Doświadczenia w zakresie planowania i realizacji komunikacji publicznej na terenie polsko-czeskoniemieckiego

CIVITAS National Networks

Jak polska kolej zmieni się w ciągu pięciu lat. Warszawa, 22 września 2017 r.

3 4 listopada 2011 r.

Gorąco zapraszamy do zapoznania się z propozycją zmian które są dostępne poniżej. PROPOZYCJA ZMIAN 3 LINIE DLA ŚWIEBODZIC, W TYM NOWA ZERÓWKA

UCHWAŁA Nr... RADY MIEJSKIEJ LEGNICY. z dnia r.

SYSTEMOWE WSPARCIE PROCESÓW ZARZĄDZANIA W JST

Społeczny projekt. Tomasz Bużałek, Łódź, układu komunikacji zbiorowej dla Łodzi

na trasie Łódź Kaliska - Kutno

Modernizacja linii kolejowej E-20 na odcinku Warszawa - Poznań - pozostałe roboty odcinek Sochaczew Swarzędz

Komunikacja i Transport w Mieście

KONCEPCJA DZIAŁAŃ STRATEGICZNYCH W ZAKRESIE NISKOEMISYJNEJ DOSTĘPNOŚCI LOTNISKA WARSZAWA/MODLIN

Organizacja transportu publicznego w aglomeracji warszawskiej stan istniejący i kierunki rozwoju

Wrocław, dnia 2 sierpnia 2013 r. Poz POROZUMIENIE MIĘDZYGMINNE

Rozwój transportu kolejowego w Województwie Pomorskim

Problemy funkcjonowania transportu publicznego w obszarach metropolitalnych na przykładzie Aglomeracji Poznańskiej

OFERTA SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI KOMERCYJNEJ W KRAKOWIE. Kosocicka 50-52

Rys. 1 Powody korzystania z systemu P+R w aglomeracji Warszawskiej w latach z wykorzystaniem linii kolejowych

Szklarska Poręba, ul. Wojska Polskiego 13,15,15 A. Nieruchomość na sprzedaż

Integracja transportu aglomeracyjnego w kontekście oferty handlowej przewoźnika

DISTRICT OF GNIEZNO: THE SUSTAINABLE PUBLIC TRANSPORTATION DEVELOPMENT PLAN

Miejsce i rola kolei samorządowych w nowoczesnym systemie transportowym. dr inż. Andrzej Żurkowski

Komunikacja w gminie Jabłonna. Jabłonna, 28 stycznia 2015 r.

Or.A.0713/1300/18 UWAGI WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Informacja o projekcie: Tytuł

Rozwój transgranicznych przewozów kolejowych w kierunku Berlina i Brandenburgii z punktu widzenia Województwa Lubuskiego

CZĘSTOCHOWA UL. JAGIELLOŃSKA 1

Transkrypt:

JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 95 Maciej MYSONA, Mateusz DOMIN KONCEPCJA PRZYSTOSOWANIA LINII KOLEJOWEJ 274 I 311 W OBRĘBIE KOTLINY JELENIOGÓRSKIEJ DO RUCHU AGLOMERACYJNEGO, JAKO SZANSA NA REWITALIZACJE ZANIEDBANYCH OBSZARÓW OKOŁO DWORCOWYCH Słowa kluczowe: linie kolejowe, transport aglomeracyjny, kolej miejska STRESZCZENIE Artykuł przedstawia koncepcję rewitalizacji linii kolejowych 274 i 311 wraz z budową nowych przystanków przebiegających przez aglomerację jeleniogórską. Położono nacisk na rolę wspólnego uzupełniania się dwóch środków transportu publicznego jakim jest autobus i pociąg. Przedstawiono aspekty stworzenia nowych generatorów ruchu przy istniejących i planowanych przystankach. Poruszono również kwestię poprawy jakości tkanki miejskiej w okolicach przystanków. 1. PRZEKAZYWANIE TERENÓW POKOLEJOWYCH SAMORZĄDOM Tereny kolejowe po intensywnym rozwoju transportu szynowego w XX wieku zostały w dużej części zaniedbane. Ich degradacja trwa od początku lat dziewięćdziesiątych. W drugiej dekadzie XXI w. kolej zaczęła optymalizować swój majątek pod kątem zasadności utrzymywania nieużywanej infrastruktury. Postępująca prywatyzacja spółek z Grupy PKP S.A. wywiera wpływ na podejmowanie decyzji zmniejszających koszty stałe przedsiębiorstwa. W centrach miast znajduje się duża ilość nieruchomości leżących odłogiem, których właścicielem jest PKP S.A. Także Jelenia Góra, jako miasto posiadające dużą ilość budynków pełniących kiedyś funkcje dworcowe, oraz linie kolejową biegnącą wzdłuż miejscowości powinna Koło Naukowe Logistics, Politechnika Wrocławska

96 JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 rozważyć przejęcie oddanie mieszkańcom kolejowych obszarów zdegradowanych. 2. TOPOGRAFIA AGLOMERACJI 2.1. UKŁAD GEOGRAFICZNY AGLOMERACJI Położenie kotliny jeleniogórskiej w zachodniej części województwa dolnośląskiego, w odległości ponad 50 km od większych ośrodków miejskich (Legnica, Wałbrzych, Wrocław) zdeterminowało rozwój miasta jako ośrodka regionalnego skupiającego funkcję edukacyjną, handlową i administracyjną. Dzięki temu miasto stało się swoistym liderem działań ukierunkowanych na rozwój mikroregionu. Aglomerację Jeleniogórską tworzą gminy miejskie, gminy miejsko-wiejskie, gminy wiejskie oraz miasto na prawach powiatu zlokalizowane w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego Rys. 1. Położenie gmin wchodzących w skład Aglomeracji Jeleniogórskiej (źródło: [1]) Położenie gmin Aglomeracji Jeleniogórskiej w paśmie Sudetów Zachodnich i Górskie położenie większości gmin warunkuje dostępność transportową, jednakże nie uniemożliwiając jej ciągłego rozwoju turystycznego [1].

JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 97 2.2. UKŁAD GEOGRAFICZNY MIASTA JELENIA GÓRA Układ przestrzenny Jeleniej Góry ukształtowany poprzez położenie geograficzne, wzdłuż koryt rzek Bóbr, Kamienna, Wrzosówka jest specyficzny i unikalny w swojej skali. Ukształtowanie urbanistyczne Jeleniej Góry można porównać do wsi leśno-łanowej, która zabudowana jest często wzdłuż jednej drogi lub koryta rzeki, najczęściej położonego w dolinie. Łączenie miejscowości w duże ośrodki miejskie, które miało miejsce w II połowie XX wieku doprowadziło do powstania organizmu miejskiego podzielonego na kilka dzielnic. Miasto to jest specyficznym organizmem ciągnącym się przez kilkadziesiąt, a szerokim na kilka kilometrów. Gęstość zaludnienia jest bardzo zróżnicowana, jej wartość rośnie zazwyczaj w okolicach historycznych centrów byłych już miast Sobieszowa, Cieplic, Jeleniej Góry, oraz nowo powstałych osiedli: Zabobrze, Osiedle Orle, Osiedle XX-lecia. Układ drogowy miasta bazuje na ciągu ul. Wolności, al. Jana Pawła II i ul. Cieplickiej. Specyficzna budowa miasta jest znaczącym determinantem mobilności mieszkańców, muszą oni codziennie pokonywać duże odległości, aby przemieszczać się pomiędzy głównymi generatorami ruchu. Wadę tego układu stanowi infrastruktura łącząca Jelenią Górę, Cieplice, oraz Sobieszów, znacząco ograniczającą możliwości rozbudowywania systemu połączeń transportu publicznego. 3. OBECNE PROBLEMY TRANSPORTOWE MIASTA I TERENÓW PRZYLEGŁYCH Obecnym problemem, ograniczającym mobilność mieszkańców miasta i terenów przyległych jest niewystarczające zapewnienie alternatywy przejazdu w stosunku do transportu indywidualnego. Ze strony organizatorów przewozów brakuje wypracowania spójnej koncepcji transportu publicznego jako jednego produktu, który mógłby konkurować z prywatnymi samochodami ceną, wysoką jakością świadczonych usług, oraz względnie akceptowalnymi czasami przejazdu stanowiącymi nie więcej niż 120% czasu przejazdu samochodem pomiędzy punktami. W związku z tzw. Optymalizacją sieci kolejowej odbywającą się od końca lat 90 XX wieku, sieć linii kolejowych w regionie została znacznie ograniczona, a w miejsce luki przewozowej wprowadzony został transport autobusowy. W chwili dzisiejszej do Karpacza, Mysłakowic, Kowar, Świeradowa Zdroju czy Mirska dojechać można jedynie transportem kołowym. Brak konkurencji pomiędzy różnymi środkami transportu w relacjach regionalnych doprowadził do zaniżenia ogólnej jakości komunikacji zbiorowej. Według wytycznych ustawy z dnia 16 grudnia

98 JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 2010r. o publicznym transporcie zbiorowym odpowiedzialność za organizowanie przewozów została przeniesiona na poszczególne jednostki samorządu terytorialnego. Sytuacja ta spowodowała rozmycie odpowiedzialności za dostarczenie mieszkańcom usługi jaką niewątpliwie jest transport publiczny. Następstwem tego stało się wykluczenie komunikacyjne, bądź znaczne ograniczenie dostępności transportu zbiorowego ludności zamieszkującej tereny o niższej gęstości zaludnienia, a w szczególności obszary wiejskie. 4. ANALIZA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA KOLEI JAKO UZUPEŁNIENIA OBECNEGO SYSTEMU TRANSPORTU MIEJSKIEGO Budowanie systemu kolei regionalnej w oparciu o linie 311 i 274 wydaje się pozbawione sensu. Jednakże są to odcinki tras, na których występuje największy ruch pasażerski. Nieznacznym zwiększeniem nakładów finansowych, można wprowadzić quasi system kolei miejskiej, który w rzeczywistości będzie dobrze funkcjonującym systemem kolei regionalnych. Miasto, oraz gminy ościenne jako organizatorzy przewozów publicznym transportem zbiorowym mogliby zawrzeć porozumienie z Marszałkiem Województwa Dolnośląskiego, który to odpowiada za przewozy wojewódzkie (w tym kolejowe). Rewitalizacja pozostałych linii kolejowych obejmujących swoim zasięgiem aglomeracje powinny być rozważane w dalszej perspektywie finansowej jako kierunek rozwoju już wdrożonego systemu. Dlatego w głównych analizach artykułu przedstawione zostały głównie problemy i szanse stojące przed liniami Wrocław Świebodzki Zgorzelec (274) i Jelenia Góra Szklarska Poręba (311) jako bazowej części rozbudowy transportu publicznego w regionie. 4.1. USYTUOWANIE LINII KOLEJOWYCH, ORAZ INFRASTRUKTURY TOWARZYSZĄCEJ NA TERENIE JELENIEJ GÓRY I GMIN OŚCIENNYCH Przez miasto Jelenia Góra i w jego okolicach przebiegają trzy czynne linie kolejowe 274 (Wrocław Świebodzki-Zgorzelec), 283 (Jelenia Góra-Żagań), 311 (Jelenia Góra-Szklarska Poręba-Granica RP), oraz zamknięte linie 308 (Kamienna Góra - Jelenia Góra), 340 (Mysłakowice Karpacz). Na dzień dzisiejszy na terenie Jeleniej Góry znajduje się pięć stacji/przystanków kolejowych używanych w ruchu regionalnym. Jeżeli weźmiemy pod uwagę teren obsługiwany przez MZK Jelenia Góra, do stacji znajdujących się na terenie miasta należy dołączyć obiekty

JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 99 w Piechowicach, Wojanowie, Jeżowie Sudeckim (linia nr 283) i Siedlęcinie (linia nr 283). Linia nr 311 położona jest wzdłuż głównej osi miasta, co kwalifikuje ją do możliwości wykorzystania w systemie transportu zbiorowego aglomeracji. Ze względu na niską częstotliwość kursowania pociągów po linii 283 (tylko połączenia weekendowe [8]) przystanki na tej linii nie mogą pełnić znaczącej funkcji komunikacyjnej dla mieszkańców regionu. Rys. 2. Usytuowanie przystanków kolejowych w obrębie powiatu jeleniogórskiego (źródło: Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Jeleniej Góry oraz Gmin, z którymi Miasto Jelenia Góra zawarło Porozumienie Międzygminne w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego ) 4.2. ANALIZA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA LINII 274 i 311 DO RUCHU WEWNĄTRZ MIEJSKIEGO Linia kolejowa 311 łączy historyczne miejscowości wchodzące w skład obecnych granic Jeleniej Góry. Jej trasa przebiega przez Cieplice, Sobieszów, dalej przez miasta Piechowice, Szklarską Porębę do granicy RP. Li-

100 JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 nia na całej długości jest jednotorowa, zelektryfikowana do stacji Szklarska Poręba Górna. Analiza wykorzystania kolei w systemie transportowym Jeleniej Góry była przedmiotem niejednego opracowania. Koncepcja stworzenia systemu kolei miejskiej w oparciu o linię 311 i 274, obejmuje budowę przystanków osobowych przy ul. Drzymały, pod estakadą w ciągu ul. Jana Pawła II, przy Karkonoskiej Państwowej Szkole Wyższej, oraz w okolicach nieistniejącego przystanku Celwiskoza. Koncepcja została opracowana przez Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu. Dokumenty przedstawiają kolej miejską jako uzupełnienie oferty obecnej komunikacji zbiorowej. Zaproponowane koncepcje stanowią podstawę myślenia o transporcie zbiorowym w ujęciu multimodalnym i wymagają przeprowadzenia dalszych prac studialnych i projektowych. Ponadto zgodnie z polityką zrównoważonego rozwoju wskazane ustalenia powinny zostać przełożone na dokumenty planistyczne szczebla lokalnego i regionalnego, gdyż jedynie konsekwentne działania mogą doprowadzić do realizacji ww. założeń [2]. Położenie linii 311, oraz bieżąca oferta transportowa ze strony kolei wykazuje niewykorzystany potencjał w ilości podróży wewnątrz aglomeracyjnych. W przyszłym rozkładzie jazdy [3] w relacji Jelenia Góra Szklarska Poręba znajduje się 7 par pociągów regionalnych w dni robocze, oraz 7 par w soboty i niedziele. (Do zestawienia nie zostały wliczone pociągi pośpieszne spółki PKP IC, ze względu na brak postoju na stacjach pośrednich i międzyregionalny charakter połączeń). Kolej w obecnym systemie komunikacyjnym miasta nie spełnia żadnej roli. Przy większości stacji i przystanków znajdujących się na terenie miast Jelenia Góra i Piechowice zlokalizowane są przystanki komunikacji miejskiej obsługiwanej przez operatora MZK Jelenia Góra, jednak systemy nie są ze sobą skoordynowane. 4.3. STAN PROJEKTU JELENIOGÓRSKIEJ KOLEI MIEJSKIEJ 28 września 2011 roku w urzędzie miejskim w Jeleniej Górze zostało podpisane porozumienie pt.: Porozumienie w sprawie współpracy w zakresie organizowania i funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego na terenie subregionu jeleniogórskiego W pierwotnym założeniu projekt powinien być gotowy do końca 2014 r. W spotkaniu poza prezydentem Jeleniej Góry uczestniczyli: Andrzej Massel, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, dyrektor Wojewódzkiego Biura Urbanistyki, który zaprezentował m.in. warianty budowy przystanków kolejowych Jeleniogórskiej Kolei Miejskiej, oraz członek zarządu Województwa Dolnośląskiego, oraz przedstawiciele władz powiatu jeleniogórskiego, Piechowic, Szklarskiej Poręby, Karpacza [4]. W 2014 roku PKP PLK

JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 101 S.A. zaczęła realizować projekt modernizacji peronów na stacjach kolejowych Jelenia Góra Zachodnia i Piechowice w ramach projektu Jeleniogórska Kolej Aglomeracyjna etap I. Zaznaczyć należy, że w kończącej się obecnie perspektywie finansowej 2007-2013 (rozliczanej do grudnia 2015 r.) nie znalazły się inne zadania mające służyć wdrożeniu koncepcji kolei aglomeracyjnej. 5. SYSTEM WPROWADZENIA KOLEI AGLOMERACYJNEJ JAKO UZUPEŁNIENIA OFERTY AUTOBUSOWEJ KOMUNIKACJI PUBLICZNEJ. Rys. 3. Schemat reorganizacji komunikacji autobusowej w Jeleniej Górze z wykorzystaniem przystanków kolejowych jako węzłów komunikacji miejskiej (źródło: Analiza możliwości poprawy oferty transportu miejskiego w Jeleniej Górze,Maciej Mysona, praca dyplomowa inżynierska, Wrocław 2015) W myśl przedstawionego schematu reorganizacji linii autobusowych na terenie gmin objętych porozumieniem międzygminnym dotyczącym organizacji transportu zbiorowego, w okolicach stacji kolejowych możliwe jest zorganizowanie przystanków przesiadkowych i pętli autobusowych. Reorganizacja połączeń obsługiwanych autobusami dofinansowanymi przez organizatora ma na celu między innymi zwiększenie dostęp-

102 JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 ności komunikacyjnej dworców i przystanków kolejowych, oraz integrację dwóch wzajemnie uzupełniających się środków transportu, nietworzących względem siebie konkurencji [5]. Największym uzupełnieniem transportu autobusowego są połączenia w relacji Jelenia Góra Piechowice (dalej w kierunku Szklarskiej Poręby). Czas podróży pociągiem wynosi ok. 25-27 minut, natomiast autobusem MZK ponad 40 minut. Przy założeniu organizacji schematu komunikacji miejskiej opartego na liniach dowozowych do magistralnych, bezpośrednie połączenie byłoby dodatkową alternatywą dla ludzi podróżujących do lokalizacji w pobliżu przystanków kolejowych. 6. WZROST ATRAKCYJNOŚCI TERENÓW MIEJSKICH POPRZEZ ZWIĘKSZENIE DOSTĘPNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ 6.1. REWITALIZACJA ZDEGRADOWANYCH TERENÓW POKOLEJOWYCH Budynki dworcowe zlokalizowane wzdłuż linii kolejowej 311 tj. Jelenia Góra Zachodnia, Jelenia Góra Cieplice, Jelenia Góra Sobieszów, Piechowice są użytkowane z innym przeznaczeniem niż pierwotne. W chwili obecnej część powierzchni wynajęta jest pod działalność usługową, górne kondygnacje przerobione są na lokale mieszkalne, a poczekalnie dworcowe nie są dostępne dla podróżnych. Stworzenie efektywnego systemu kolei aglomeracyjnej, przejmującego część ruchu regionalnego odbywającego się za pośrednictwem transportu indywidualnego, oraz wprowadzenie centrów przesiadkowych pomiędzy komunikacją miejską, a kolejową zwiększyłoby przepływ ludności przez tereny przynależące do obiektów. Działanie te powinny odegrać pozytywny wpływ na organizm miejski. Pobudzenie ruchu i podróży pieszych, oraz zwiększenie przepływu podróżnych byłoby determinantem rozwoju drobnych usług w okolicy, oraz może wpłynąć pozytywnie na rozwój przedsiębiorczości w pobliskim terenie. Polityka zarządzania nieruchomościami Polskich Kolei Państwowych S.A. oparta jest na zbywaniu, min. na rzecz samorządów, obiektów, które w dzisiejszych czasach nie są w stanie pełnić efektywnie swoich funkcji zgodnie z założeniami pierwotnymi. Sytuacja ta jest niezwykle dogodna dla włodarzy miast Jelenia Góra i Piechowice. Ustawodawca i właściciel obiektów stwarza sytuację w której dana jednostka samorządu terytorialnego może odkupić byłe budynki dworcowe po bardzo niskich kosztach, bądź przejąć je nieodpłatnie. Miejsca te idealnie nadają się do zaadaptowanie na domy kultury, centra spotkań, biura informacji turystycznej, czy chociażby warsztaty i sklepy dla lokalnych rzemieślni-

JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 103 ków. Zagospodarowanie budynków w kompleksowy sposób stworzyłoby miejsca uatrakcyjniające tkankę miejską, oraz mogłoby podnieść poziom postrzegania przez mieszkańców ich najbliższego otoczenia. Rys. 4. Zdewastowany budynek dworcowy - Jelenia Góra Sobieszów (stan na 2011 rok zbliżony do stanu aktualnego) (źródło: http://fotopolska.eu/foto/177/177022.jpg, dostęp 16.11.2015r.) 6.2. UATRAKCYJNIENIE TERENÓW O NISKIEJ DOSTĘPNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ POPRZEZ WYBUDOWANIE NOWYCH PRZYSTANKÓW KOLEJOWYCH W CIĄGU LINII 274 Linie kolejowe traktowane zazwyczaj są jako bariery architektoniczne zmniejszające mobilność ludności. Zazwyczaj ich okolice nie są atrakcyjne dla potencjalnych mieszkańców czy typowych turystów. Położenie terenów kolejowych w centrach miast stosunkowo często wprowadza chaos do otoczenia, który dekapitalizuje potencjał najbliższego terenu, oraz zmniejsza jego atrakcyjność wizualną. Przykładem takiego działania jest estakada w ciągu al. Jana Pawła II, czy okolice ul. Kubsza w Jeleniej Górze przykład przedstawiono na rys. 5. Położenie planowanych przystanków komunikacyjnych wzdłuż generatorów ruchu, dla których obecnie nie zapewnia się wystarczająco dużej dostępności komunikacją zbiorową może prowadzić do zmniejszenia natężenia ruchu samochodowego na co dzień. Dzięki wprowadzeniu stosunkowo szybkich połączeń kolejowych z gmin ościennych, występuje wysokie

104 JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 Rys. 5. Estakada nad torami w ciągu al. Jana Pawła II, planowane miejsce powstania nowego przystanku pasażerskiego (źródło: http://jelenia gora.fotopolska.eu/jelenia Gora/b51644,Estakada nad torami.html?f=235518-foto, dostęp 16.11.2015r.) Rys. 6. Planowany przystanek kolei miejskiej pod estakadą w ciągu al. Jana Pawła II (źródło: Materiały reklamowe Urzędu Miejskiego w Jeleniej Górze) prawdopodobieństwo zwiększenia obszaru oddziaływania poszczególnych miejsc wytwarzających duży ruch pasażerski.

JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 105 Rys. 7. Widok na tereny graniczące z linią kolejową 274 od strony ul. Kubsza w Jeleniej Górze, planowanym miejscu powstania przystanku kolejowego (źródło: http://jelenia gora.fotopolska.eu/536265,foto.html?o=u152262, dostęp 16.11.2015r.) Położenie linii kolejowej 274 w pobliżu ścisłego centrum Jeleniej Góry w przypadku rozbudowy infrastruktury przystankowej zapewni wyższy poziom obsługi podróżnych w tym rejonie. W odległości 15 minut spaceru znajduje się Ratusz, ul 1-go Maja (deptak miejski), oraz potencjalne tereny inwestycyjne. Obecnie zaniedbane rejony (zdjęcie 6) po budowie przystanku zyskały by nową przestrzeń miejską, która najprawdopodobniej przyczyniłaby się do wzrostu cen nieruchomości w najbliższej okolicy. 7. ANALIZA ZYSKÓW I STRAT Z PUNKTU WIDZENIA PASAŻER 7.1. ANALIZA DOSTĘPNOŚCI KOMUNIKACJI Zaproponowany system połączenia dwóch środków transportu zwiększa dostępność komunikacji publicznej dla mieszkańców. Pasażer dowieziony do przystanku przesiadkowego będzie miał możliwość podróży w różnych kierunkach miasta i aglomeracji. Optymalnie dopasowane czasy przesiadek pozwolą na wygodne przemieszczanie się po węzłach przesiadkowych posiadających szereg rozwiązań ułatwiających korzystanie z komunikacji miejskiej i kolejowej. Powodzenie kolei miejskiej zależeć będzie od stabilności rozkładu jazdy, zachowania co najmniej 30 minuto-

106 JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 wego taktu, oraz cykliczności. Kolejnym aspektem ważącym na powodzeniu projektu byłaby dostępność komunikacyjna przystanków i dworców ujętych w systemie kolei miejskiej, oraz budowa wspólnej taryfy obejmującej przewoźników kolejowych, oraz autobusowych w regionie. 7.2. ANALIZA CEN PODRÓŻY Przy reorganizacji tras obsługiwanych przez miejskiego przewoźnika autobusowego, taryfa przejazdowa powinna zostać przebudowana. Znaczącą zmianą mogłoby stanowić wprowadzenie biletów czasowych, wspólnych dla systemu kolei organizowanej przez Marszałka Województwa, oraz linii autobusowych w mieście. Innym korzystnym rozwiązaniem dla klientów jest promowanie kolejnych podróży w ciągu dnia coraz tańszymi biletami lub wprowadzeniem krótkiego okresu bezpłatnego aby zachęcić mieszkańców do poznania i korzystania z nowego rozwiązania. Dzięki wprowadzeniu biletów czasowych w miejsce obecnie funkcjonujących jednoprzejazdowych, zwiększy się możliwość podróży z przesiadkami bez ponoszenia dodatkowych kosztów przy zwiększeniu wygody. Sytuacja ta zdeterminuje pasażerów do wybrania najkorzystniejszego dla nich środka transportu, a kolej powinna stać się swoistym uzupełnieniem oferty MZK Jelenia Góra sp. z o.o.. Zadanie to będzie kosztowne dla przewoźnika i organizatora, ale jest to niezbędny zabieg przy usprawnianiu i wprowadzaniu zaproponowanego systemu komunikacyjnego. 7.3. ANALIZA CZASU PODRÓŻY Czas podróży dla osób korzystających tylko z komunikacji autobusowej w regionie, nie ulegnie znaczącym zmianom, jednak nawet kilku minutowa oszczędność w dłuższym wymiarze czasu przynosi dla pasażerów korzyści. Zmiana rozkładu jazdy autobusów miejskich i dostosowanie ich do połączeń pociągów regionalnych spowoduje, że w niektórych relacjach przewozy kolejowe staną się atrakcyjniejsze czasowo. Przykładowo znacząco skróci się czas podróży z Cieplic i Piechowic do Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej, której poziom obsługi komunikacyjnej jest niski. Oprócz skrócenia czasu podróży w istniejących relacjach, powstaną zupełnie nowe, które będą cechowały się krótkim czasem podróży np. dojazd do wyżej wspomnianej KPSW.

JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015 107 LITERATURA [1] Roboczy projekt programu działań zintegrowanych inwestycji terytorialnych aglomeracji jeleniogórskiej Aglomeracja Jeleniogórska Kwiecień 2014 r. [2] [Możliwości rozwoju kolei aglomeracyjnej na Dolnym Śląsku, Rajmund Nowicki, Dominika Ochlik, Przegląd Komunikacyjny 10/2012 [3] Roczny rozkład jazdy pociągów 2015/2016 http://www.plk-sa.pl/ dostęp 17.11.2015 [4] http://www.jelonka.com/news,single,init,article,36319 dostęp 17.11.2015 [5] Analiza możliwości poprawy oferty transportu miejskiego w Jeleniej Górze,Maciej Mysona, praca dyplomowa inżynierska, Wrocław 2015 CONCEPT OF RAILWAY LINE ADJUSTMENT FOR LINES 274 AND 311 IN JELENIA GÓRA FOR AGGLOMERATION MOVEMENT, AS AN OPPORTUNITY TO REVITALIZE NEGLECTED AREAS IN RAILWAY STATIONS Keywords: railways, transport agglomeration, light rail ABSTRACT The article presents the concept of revitalizing the railway lines 274 and 311 along with construction of new stops running through Jeleniogórska agglomeration. Emphasis is given to the role of joint complementarity of the two public transport which is a bus and train. Presented aspects of creating new traffic generators at existing and planned stops. The article also describe possible improve of quality in urban economy in the vicinity stops.

108 JOURNAL OF TRANSLOGISTICS 2015