ABC. czyli. Rachunek Kosztów Działań (dr inż. Michał Troska)

ABC czyli Rachunek Kosztów Działań (dr inż. Michał Troska)

Czym jest ABC? 2 Plan prezentacji ABC a tradycyjne metody kalkulacji kosztów Charakterystyka firmy X Etapy wdrożenia systemu ABC w firmie Prezentacja rezultatów wdrożenia systemu ABC Analiza zyskowności klientów firmy Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce

Czym jest ABC? 3 Plan prezentacji ABC a tradycyjne metody kalkulacji kosztów Charakterystyka firmy X Etapy wdrożenia systemu ABC w firmie Prezentacja rezultatów wdrożenia systemu ABC Analiza zyskowności klientów firmy Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce

ZASOBY PRODUKTY Przedsiębiorstwo DZIAŁANIA 4

Każda organizacja składa się z trzech podstawowych elementów: Zasoby (koszty): Działania: Obiekty kosztowe: Posiadane przez firmę, ekonomiczne elementy, używane w trakcie realizacji działań" Praca, czynności wykonywane w firmie" Dostawcy, klienci, produkty, usługi, kontrakty, projekty, na potrzeby których wykonywane są działania Płace, Wyposażenie, Delegacje, Usługi obce, Pomieszczenia, etc. 5 Rozładunek, Realizacja zamówień, szkolenia pracowników, montaż, Planowanie,... Klienci, Produkty, Kanały dystrybucji, Dostawcy etc...

Koszty bezpośrednie i pośrednie Koszty bezpośrednie takie, które na podstawie dokumentów da się jednoznacznie przyporządkować do obiektu kosztowego (produkt, wydział, klient, dostawca..) Koszty pośrednie wspólne dla dwóch lub więcej obiektów kosztowych, których nie da się przyporządkować bezpośrednio do obiektów kosztowych 6

Activity Based Costing Rachunek Kosztów Działań to... Kosztów Zasobów (pośrednich) Odzwierciedlenie przepływu... poprzez działania do obiektów kosztowych 7 za pośrednictwem..

...NOSNIKÓW KOSZTÓW ZASOBÓW... Mierniki częstotliwości i intensywności z jaką zasoby firmy są konsumowane przez działania lub inne zasoby" Działania Zasoby Praca ludzka (wynagrodzenia) Nośniki kosztów zasobów czas pracy Przyjmowanie zamówień od klienta 8 Przygotowywanie ofert

NOSNIKI KOSZTÓW ZASOBÓW DZIAŁANIA 10% Przyjmowanie dostaw ZASÓB Wynagrodzenia pracowników działu zaopatrzenia NOŚNIK KOSZTÓW ZASOBU Procent czasu 20% 10% 15% Rozładowanie ciężarówek Wewnętrzny transport materiałów Planowanie dostaw 20% Wydawanie materiałów 25% Wyjaśnianie błędów dostawców 9

NOSNIKI KOSZTÓW ZASOBÓW Koszty Zużycie materiałów Płace z narzutami Energia elektryczna Odzież ochronna Usługi obce Paliwo technologiczne Ubezpieczenia Czynsze Amortyzacja urządzeń Transport Nośniki kosztów zasobów Ilość zużytych materiałów Ilość etatów Moc odbiorników energii Liczba pracowników Ilość wykonanych usług Ilość zużytego paliwa Ubezpieczona powierzchnia Procent zajmowanej powierzchni Czas pracy urządzeń Ilość przejechanych kilometrów 10

NOŚNIKI KOSZTÓW ZASOBÓW Rachunek kosztów działań jest pewnego rodzaju pomostem pomiędzy pozycjami księgi głównej a użytkownikami końcowymi Koszty z perspektywy Księgi Głównej Koszty z perspektywy Rachunku Kosztów Działań Działanie Wynagrodzenia Koszt pomieszczeń Sprzęt Ogółem Wynagrodzenia 313000 Koszt pomieszczeń Rachunek kosztów działań Przetwarzanie zamówień 31000 5300 12600 48900 Zakup materiałów 34000 6900 8800 49700 Planowanie zamówień Przemieszczanie materiałów Przygotowanie maszyn Kwalifikacja produktów 111000 Utrzymywanie informacji Zmiany konstrukcyjne 22000 1200 18400 41600 13000 2100 22300 37400 42000 700 4800 47500 19000 13000 19700 51700 36000 2800 14500 53300 49000 32000 26900 107900 Sprzęt 146000 Wysyłka zamówień 14000 900 700 15600 Wprowadzanie nowych produktów 35000 44000 16100 95400 Badania jakościowe 18000 2100 1200 21300 11 Ogółem 313000 111000 146000 570000 Źródło: Na podstawie Cooper, Kaplan, 2000, s.118

Activity Based Costing Rachunek Kosztów Działań to... Kosztów Zasobów Odzwierciedlenie przepływu... poprzez działania do obiektów kosztowych 12 za pośrednictwem..

i NOŚNIKÓW KOSZTÓW DZIAŁAŃ Mierniki częstotliwości i intensywności z jaką działania konsumowane są przez obiekty kosztowe lub inne działania" Działania Obiekty kosztowe Przyjmowanie zamówień od Klienta Nośniki kosztów działań liczba zamówień Klienci Produkty Usługi 13

NOŚNIKI KOSZTÓW DZIAŁAŃ OBIEKTY KOSZTOWE DZIAŁANIE Przyjmowanie zamówień od klienta NOŚNIK KOSZTÓW DZIAŁANIA Liczba zamówień 500 1000 400 Sieci hurtowni Hurtownie Firmy projektowe 4500 Klienci indywidualni (detaliści) 14

15 NOŚNIKI KOSZTÓW DZIAŁAŃ Trzy zasadnicze grupy nośników kosztów działań: ilościowe nośniki operacji (np. liczba produktów, liczba serii, liczba ustawień maszyny, liczba operacji kontroli jakości) informują, jak często wykonywane jest dane działanie nośniki czasu trwania (np. czas przygotowania linii produkcyjnej, liczba godzin robocizny bezpośredniej) informują, ile czasu potrzeba na wykonanie danego działania nośniki intensywności informują o rzeczywistym koszcie zużytych zasobów dla każdorazowego wykonania określonego działania (np. zmiana konstrukcyjna może wiązać się przy każdym jej wprowadzaniu z innym czasem pracy inżynierów, maszyn itp.)

NOŚNIKI KOSZTÓW DZIAŁAŃ Nośniki kosztów działań zorientowane na produkty zorientowane na klientów czas pracy maszyn # reklamacji # zamówień # klientów # uruchomień # dostaw # inspekcji (kontroli) # zamówień # konserwacji # pozycji na zamówieniu # zleceń produkcyjnych # zmian w zamówieniach # linii na zleceniu produkcyjnym # zamówień specjalnych 16

NOŚNIKI KOSZTÓW DZIAŁAŃ Kategoria działań Reklama publiczna Wysyłka materiałów reklamowych Składanie ofert Sporządzanie zamówień Obsługa zamówień specjalnych Rozładunek Magazynowanie Załadunek Transport do klienta Fakturowanie sprzedaży Udzielanie kredytu Windykacja należności Nośniki kosztów działań Liczba potencjalnych klientów Liczba wysyłek/klientów Liczba złożonych ofert Liczba zamówień Liczba zamówień specjalnych Liczba dostaw/ palet Powierzchnia/ liczba roboczogodzin Ciężar załadunku/ objętość załadunku Odległość/ liczba środków transportu/ objętość Liczba faktur Liczba/kwota udzielonych kredytów Liczba niespłaconych należności 17

ABC a tradycyjne metody kalkulacji kosztów ABC odzwierciedla rzeczywisty przebieg procesów w przedsiębiorstwie Metoda tradycyjna Alokowane Zasoby Obiekty kosztowe Konsumowane przez Konsumowane przez ABC Zasoby Działania Produkty Atrybuty Obiekty kosztowe Zamówienia / Dostawcy 18 Klienci

Czym jest ABC? 19 Plan prezentacji ABC a tradycyjne metody kalkulacji kosztów Charakterystyka firmy X Etapy wdrożenia systemu ABC w firmie Prezentacja rezultatów wdrożenia systemu ABC Analiza zyskowności klientów firmy Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce

Przykład liczbowy Wynagrodzenie projektanta Wynagrodzenie monterów 2000 zł 10000 zł A B Wielkość produkcji 990 10 Czas pracy 50% 50% projektanta Czas pracy monterów proporcjonalnie do wielkości produkcji 20

Tradycyjnie A B C Wynagrodzenie projektanta 2000 zł Wynagrodzenie monterów 10000 zł Wynagrodzenie projektanta 2000 zł 10000 zł Wynagrodzenie monterów Wyrób A 12000 zł 99% 1% Liczba sztuk Wyrób B Projektowanie Czas pracy 50% Wyrób A 50% 99% Montaż 1% Liczba sztuk Wyrób B 11880 zł 120 zł A: 12000 * 99% = 11880 Koszt jednostkowy: 11880/ 990 =12 B: 12000 * 1% = 120 Koszt jednostkowy: 120/ 10 =12 10900 zł 1100 zł A: 2000 * 50% + 10000 * 99%=10900 Koszt jednostkowy: 10900/ 990 =11,01 B: 2000 zł * 50% + 10000 * 1%=1100 Koszt jednostkowy: 1100 / 10 =110 21

Przykład liczbowy (2) Przedsiębiorstwo produkuje dwa wyroby W 1 i W 2 Koszty bezpośrednie: 22 Kwoty kosztów bezpośrednich, poniesione na wytworzenie tychże wyrobów, przedstawione zostały w poniższej tabeli: W 1 W 2 Razem materiały bezpośrednie 30 000 66 000 96 000 wynagrodzenia bezpośrednie 20 000 30 000 50 000 świadczenia na rzecz pracowników 14 000 20 000 34 000 Razem koszty bezpośrednie 64 000 116 000 180 000 Wielkość produkcji 500 szt. 1000 szt. 1500 szt.

W związku z produkcją wyrobów W 1 i W 2 wykonywane są cztery działania: - zaopatrzenie w materiały - przygotowanie produkcji - obsługa produkcji - kontrola produkcji Koszty pośrednie: Koszty bezpośrednie wykonania tych działań, wynikające z zaangażowania odpowiednich zasobów, przedstawia tabela: 23 Działanie Koszty Zaopatrzenie w materiały 11 000 Przygotowanie produkcji 9 000 Obsługa produkcji 10 000 Kontrola produkcji 10 000 Razem 40 000

Koszty pośrednie (cd): Przedsiębiorstwo, wykonując poszczególne działania, poniosło również koszty pośrednie działań w wysokości 16 000 zł. Koszty te zostaną rozliczone na poszczególne działania przy użyciu nośnika kosztów zasobów w naszym przypadku będzie to liczba pracowników zaangażowanych przy wykonywaniu działań: Działanie liczba pracowników Narzut kosztów pośrednich działań Zaopatrzenie w materiały 2 4 000 Przygotowanie produkcji 2 4 000 Obsługa produkcji 3 6 000 Kontrola produkcji 1 2 000 Razem 8 16 000 24

Działanie Koszty całkowite działań: Koszty działań bezpośrednie Koszty działań pośrednie Koszty działań całkowite Zaopatrzenie w materiały 11 000 4 000 15 000 Przygotowanie produkcji 9 000 4 000 13 000 Obsługa produkcji 10 000 6 000 16 000 Kontrola produkcji 10 000 2 000 12 000 Razem 40 000 16 000 56 000 Nośniki kosztów działań: Działanie Nośnik kosztów W 1 W 2 Razem Zaopatrzenie w materiały # dostaw 20 30 50 Przygotowanie produkcji czas trwania 100 160 260 Obsługa produkcji # ustawień maszyn 40 60 100 Kontrola produkcji # kontroli 20 40 60 25

Działanie Jednostkowe koszty działań: Wielkość działań Koszty całkowite Koszty jednostkowe Zaopatrzenie w materiały 50 15 000 300 Przygotowanie produkcji 260 13 000 50 Obsługa produkcji 100 16 000 160 Kontrola produkcji 60 12 000 200 Rozliczenie kosztów działań na wyroby: Działanie Koszt jedn. działania Ilość działań W 1 W 2 Koszt działania Ilość działań Koszt działania 26 Zaopatrzenie w materiały 300 20 6 000 30 9 000 Przygotowanie produkcji 50 100 5 000 160 8 000 Obsługa produkcji 160 40 6 400 60 9 600 Kontrola produkcji 200 20 4 000 40 8 000 RAZEM 21 400 34 600

Kalkulacja kosztów wytworzenia wyrobów: Pozycje kosztów Koszty całkowite W 1 W 2 Koszty jednostkowe Koszty całkowite Koszty jednostkowe Koszty bezpośrednie 64 000 128,00 116 000 116,00 w tym: - materiały bezpośrednie 30 000 60,00 66 000 66,00 - wynagrodzenia bezpośrednie 20 000 40,00 30 000 30,00 - świadczenia na rzecz pracowników 14 000 28,00 20 000 20,00 27 Koszty pośrednie 21 400 42,00 34 600 34,00 w tym: - zaopatrzenie w materiały 6 000 12,00 9 000 9,00 - przygotowanie produkcji 5 000 10,00 8 000 8,00 - obsługa produkcji 6 400 12,80 9 600 9,60 - kontrola produkcji 4 000 8,00 8 000 8,00 RAZEM KOSZTY WYTWORZENIA 85 400 170,80 150 600 150,60

Metoda tradycyjna: W 1 W 2 materiały bezpośrednie 30 000 66 000 wynagrodzenia bezpośrednie 20 000 30 000 świadczenia na rzecz pracowników 14 000 20 000 Razem koszty bezpośrednie 64 000 116 000 Koszty pośrednie 56 000 Klucz rozliczeniowy (wielkość produkcji) 500 szt. 1000 szt. Narzut 18 667 37 333 Koszt całkowity 82 667 153 333 Koszt jednostkowy 165,33 153,33 ABC 170,80 150,60 28

ABC a tradycyjne metody kalkulacji kosztów Koszty wyliczone za pomocą ABC Koszty wyliczone za pomocą tradycyjnej kalkulacji Koszt rzeczywisty 29

Przykład dla procesu magazynowania Trad.: Pralka: 500$ +10%*500$ = 550$ ABC: 500$+5$ (przyjęcie)+ 20$ wstawienie + 13 $ (przechowywanie) + 20 $ (wydanie) + 25 $ (opakowanie) + 2 $ (zarządzanie) = 585$ Trad.: Stół: 500$+10%*500$ = 550$ ABC: 500$+4$ (przyjęcie)+ 2$ wstawienie + 1$ (przechowywanie) + 2$ (wydanie) + 4 $ (opakowanie) + 2 $ (zarządzanie) = 515$ 30

Korzyści z wprowadzenia systemu ABC Koszty stają się logiczne i zrozumiałe Dostarcza atrybutów działań t.j. czynności składające się nań, mierniki przerobu, czas wykonywania itd.. Usprawnienie działań/procesów firmy Informacja o koszcie danego klienta Informacja o koszcie danego produktu Dostarczanie niezbędnych informacji dla analiz, negocjacji handlowych Uzyskanie przewagi nad konkurencją Eliminacja wad tradycyjnej kalkulacji kosztów Podejmowanie właściwych decyzji 31

Dlaczego tradycyjna kalkulacja nie wystarcza? Produkty wzrastająca liczba produktów i ich różnorodność wzrastające wymagania dotyczące jakości/iso9000 skracający się cykl życia produktu presja obniżenia cen Logistyka zwiększająca się liczba kanałów dystrybucji globalizacja Działalność podstawowa presja na obniżenie kosztów wykorzystanie nowoczesnych technologii 32

Elementy kosztów wytwarzania ZMIANY W STRUKTURZE KOSZTÓW Koszty pośrednie Materiały Robocizna bezpośrednia Technologia CZAS: 33

ABC a tradycyjne metody kalkulacji kosztów Operacja Pozycja Kwota 34 Przychody ze sprzedaży brutto... Minus Zmniejszenie kwoty należności (...) w tym: Wartość zwróconych produktów (...) Przychody ze sprzedaży netto... Minus Koszty sprzedanych produktów (...) Koszty na poziomie jednostki produktu (...) w tym: Koszty na poziomie partii produktu (...) Koszty na poziomie produktów (...) Marża produktu... Minus Koszty klienta (...) w tym: Koszty na poziomie zamówienia (...) Koszty na poziomie odbiorcy (...) Marża klienta... Minus Koszty na poziomie kanału dystrybucji (...) Marża kanału dystrybucji... Minus Koszty na poziomie segmentu rynku (...) Marża segmentowa... Minus Koszty na poziomie przedsiębiorstwa (...) Wynik na działalności operacyjnej...

Czym jest ABC? 35 Plan prezentacji ABC a tradycyjne metody kalkulacji kosztów Charakterystyka firmy X Etapy wdrożenia systemu ABC w firmie Prezentacja rezultatów wdrożenia systemu ABC Analiza zyskowności klientów firmy Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce

Charakterystyka firmy X Spółka córka międzynarodowego holdingu Przedmiotem działalności firmy jest sprzedaż produktów jednostek będących w strukturze holdingu. W zakres oferowanych wyrobów wchodzą: 36 - przewody elektryczne - węże osłonowe - dławnice kablowe - złącza przemysłowe - prowadnice łańcuchowe - inne akcesoria elektryczne.

Czym jest ABC? 37 Plan prezentacji ABC a tradycyjne metody kalkulacji kosztów Charakterystyka firmy X Etapy wdrożenia systemu ABC w firmie Prezentacja rezultatów wdrożenia systemu ABC Analiza zyskowności klientów firmy Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce

Przebieg prac wdrożeniowych 38 ETAPY PRAC CZAS REALIZACJI 1. Planowanie przedsięwzięcia, budowa arkusza Wywiady Październik 2002 2. Poznanie firmy (analiza dokumentów) Listopad Grudzień 2002 3. Szkolenie pracowników firmy (opracowanie prezentacji oraz listu dla pracowników) Styczeń 2003 4. Wywiady Luty 2003 5. Budowa słownika działań i mapy procesów Marzec 2003 6. Projekt systemu ABC Marzec Kwiecień 2003 7. Analiza rentowności klientów firmy, prezentacja otrzymanych wyników Maj 2003 8. Budowa aplikacji Marzec Wrzesień 2003 9. Bieżące prace modernizacyjne...

Przykładowe informacje uzyskane w wyniku rozmowy Działanie: prowadzenie dokumentacji płacowej Opis działania: utrzymanie i aktualizacja dokumentacji płacowej każdego pracownika Czynności: przyjmowanie informacji o zmianach, wprowadzanie zmian, redagowanie zmian, utrzymywanie dokumentacji Produkt działania: aktualne teczki dokumentacji płacowej Miara wielkości przerobu:liczba teczek dokumentacji do utrzymania i aktualizacji Klient/użytkownik działania: pracownik, agencje rządowe Czas wykonywania działania: normalnie: 30 minut minimalnie: 20 minut maksymalnie: 90 minut Czynniki kosztotwórcze: fluktuacja kadr, zmiany przepisów 39

Poziomy szczegółowości w definiowaniu działań 40

41 Słownik

Czym jest ABC? 42 Plan prezentacji ABC a tradycyjne metody kalkulacji kosztów Charakterystyka firmy X Etapy wdrożenia systemu ABC w firmie Prezentacja rezultatów wdrożenia systemu ABC Analiza zyskowności klientów firmy Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce

Wyniki kalkulacji kosztów procesów 43

Koszty procesów Zarządzanie relacjami z otoczeniem organizacji Zarządzanie zasobami 7% finansowymi i rzeczowymi 9% Zarządzanie informacją 5% Rozwijanie wizji i strategii 4% Pozyskiwanie klienta 32% Rozwijanie i zarządzanie zasobami ludzkimi 8% Planowanie i dokonywanie zakupów 12% 44 Realizowanie zamówień od klienta 23% Model ABC

Koszty wybranych działań i jednostkowe koszty ich produktów struktura Procesy i działania Miara wielkości przerobu Jednostkowy kosztów Nr Nazwa Koszt nazwa [szt] koszt produktu działań Uczestniczenie w meetingach 1.1 i wspieranie misji i strategii 91 415,93 zł 3,8% liczba dni meetingów 10 9 141,59 zł 2.2.2 Składanie wizyt klientom 208 110,74 zł 8,7% liczba wizyt 972 214,11 zł 2.2.8 Przygotowywanie oferty 119 676,47 zł 5,0% liczba przygotowanych ofert 1083 110,50 zł 3 Realizowanie zamówień od klienta 553 224,61 zł 23,1% liczba zamówień od klientów 4928 112,26 zł 3.1.5 Obsługiwanie reklamacji od klienta 3 211,18 zł 0,1% liczba rekalmacji od klientów 19 169,01 zł 3.2.4 Przygotowywanie cięć do wysyłki 58 160,20 zł 2,4% liczba cięć kabli 5347 10,88 zł 4.3 Obsługiwanie dostaw 223 559,94 zł 9,3% liczba przyjętych dostaw 72 3 105,00 zł 7.1.2.3 Kierowanie spraw do windykacji (czy rezerwy) 7.1.2.4 Prowadzenie spraw sądowych 8 852,38 zł 0,4% KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA 32 208,14 zł 1,3% liczba spraw do windykacji 51 631,53 zł 2 398 432,13 zł liczba prowadzonych spraw sądowych 11 804,76 zł 45

Czym jest ABC? 46 Plan prezentacji ABC a tradycyjne metody kalkulacji kosztów Charakterystyka firmy X Etapy wdrożenia systemu ABC w firmie Prezentacja rezultatów wdrożenia systemu ABC Analiza zyskowności klientów firmy Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce

Procent całkowitych zyskóww Rentowność klientów X krzywa wieloryba 180,0% 160,0% 140,0% 120,0% 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% 47 0% 3% 6% 9% 11% 14% 17% 20% 23% 26% 29% 31% 34% 37% 40% Procent wszystkich klientów 43% 46% 48% 51% 54% 57% 60% 63% 66% 68% 71% 74% 77% 80% 83% 85% 88% 91% 94% 97% 100%

Rentowność klientów X Jakie czynniki determinują rentowność? WPŁYW ILOŚCI GENEROWANYCH ZLECEŃ Nr klienta Obrót Marża Koszt klienta Zysk/ Strata Liczba zleceń Ilość pozycji Ilość pozycji na zlecenie Liczba ofert 7 571 891,60 144 591,93 25 465,31 119 126,62 28 484 17,3 22 743 278 422,24 95 081,50 11 661,46 83 420,04 14 122 8,7 18 192 299 025,78 97 241,79 35 257,46 61 984,33 108 357 3,3 14 636 113 658,50 41 112,47 4 376,58 36 735,89 11 49 4,5 0 126 221 006,04 74 167,91 35 814,07 38 353,84 107 548 5,1 0 30 260 273,60 76 730,64 57 942,21 18 788,43 191 479 2,5 30 48

Rentowność klientów X Jakie czynniki determinują rentowność? WPŁYW ILOŚCI POZYCJI Nr klienta Obrót Marża Koszt klienta Zysk/ Strata Liczba zleceń Ilość pozycji Ilość pozycji na zlecenie Liczba ofert 759 12 517,25 4 377,42 3 259,86 1 117,56 6 9 2 6 884 10 651,70 3 814,28 2 824,81 989,47 6 50 8 0 WPŁYW LICZBY ZAPYTAŃ OFERTOWYCH Nr klienta Obrót Marża Koszt klienta Zysk/ Strata Liczba zleceń Ilość pozycji Ilość pozycji na zlecenie Liczba ofert 121 85 929,10 33 181,74 6 097,11 27 084,63 15 66 4,4 3 49 50 81 044,90 34 637,86 9 603,26 25 034,60 16 63 3,9 18

Rentowność klientów X Jakie czynniki determinują rentowność? WPŁYW ZALEGŁOŚCI W SPŁACIE NALEŻNOŚCI Nr klienta Obrót Marża Koszt klienta Zysk/ Strata Liczba zleceń Ilość pozycji Liczba ofert Kwota długu 310 19 295,50 8 590,23 4 958,44 3 631,79 18 36 0 0 382 24 366,39 11 705,02 8 680,55 3 024,47 17 105 0 15 917,40 908 17 501,38 8 247,06 7 500,52 746,54 19 40 0 12 768,80 ZWROT KOSZTÓW, PIERWSZA STRATA Nr klienta Obrót Marża Koszt klienta Zysk/ Strata Liczba zleceń Ilość pozycji Liczba ofert 531 1 205,00 657,80 648,06 9,74 1 1 0 785 1 264,50 694,06 694,18-0,12 1 3 0 50 741 1 757,70 818,79 923,73-104,94 1 3 1

Rentowność klientów X MAŁE ZLECENIE RZĘDU 300 zł = STRATA ok. 500 zł Nr klienta Obrót Marża Koszt klienta Zysk/ Strata Liczba zleceń Ilość pozycji Ilość pozycji na zlecenie Liczba ofert 1207 307,50 154,29 643,08-488,79 1 1 1 0 ZAMÓWIENIA PONIŻEJ 100 zł = STRATA PONAD 600 zł Nr klienta Obrót Marża Koszt klienta Zysk/ Strata Liczba zleceń Ilość pozycji Ilość pozycji na zlecenie Liczba ofert 143 91,67 44,88 664,77-619,89 1 2 2 0 280 87,00 21,80 641,85-620,05 1 1 1 0 51

Rentowność klientów X OFERTA PRO FORMA Nr klienta Obrót Marża Koszt klienta Zysk/ Strata Liczba zleceń Ilość pozycji Ilość pozycji na zlecenie Liczba ofert 15000077 0,00 0,00 644,80-644,80 0 0 0 1 15002278 0,00 0,00 1 101,29-1 101,29 0 0 0 3 NAJMNIEJ RENTOWNI KLIENCI Nr klienta Obrót Marża Koszt klienta Zysk/ Strata Liczba zleceń Ilość pozycji Ilość pozycji na zlecenie Liczba ofert 15000376 20 671,56 7 588,32 12 090,11-4 501,79 44 60 1 6 15000700 56 152,54 9 166,46 12 702,16-3 535,70 24 65 3 25 15001662 3 141,00 805,82 4 082,40-3 276,58 6 15 3 0 52 Niespłacona należność: 3 626,97 zł

Czym jest ABC? 53 Plan prezentacji ABC a tradycyjne metody kalkulacji kosztów Charakterystyka firmy X Etapy wdrożenia systemu ABC w firmie Prezentacja rezultatów wdrożenia systemu ABC Analiza zyskowności klientów firmy Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce

Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce Początkowy brak orientacji w realiach funkcjonowania firmy Brak doświadczenia zespołu wdrożeniowego Istniejące różnice w kwalifikacjach pracowników firmy Początkowa obawa pracowników przed rachunkiem ABC jako nowym systemem kontrolnym Brak aplikacji, która pozwoliłaby na gromadzenie i przetwarzanie informacji Problemy w ustaleniu harmonogramu rozmów (zwolnienia, urlopy, inne czynniki) Ograniczenie czasu rozmowy do maksymalnie 2 godz. (kierownicy 3 godz.) Trudności z określeniem poziomu szczegółowości w definiowaniu działań Kłopoty pracowników w definiowaniu wykonywanych działań Różne nazwy tych samych działań (konieczność późniejszej ich agregacji) Problemy osób zatrudnionych w określaniu czasów wykonywania poszczególnych działań (zwłaszcza gdy wykonywane rzadko lub wiele czynników wpływało na czas ich trwania) 54

Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce Ramowy plan kont w wielu wypadkach nie korespondował z poziomem zidentyfikowanych procesów i działań (uszczegółowienie kont zbyt syntetycznych, zagregowanie kont nadmiernie analitycznych) Nierozstrzygnięta kwestia nieuwzględniania niektórych z pozycji kosztowych w rachunku ABC Brak możliwości uzyskania danych z istniejącego w firmie systemu informacyjnego - uproszczenia w rozliczaniu kosztów na działania, a następnie z aktywności na poszczególne obiekty kosztowe Brak wyraźnego kryterium podziału klientów na grupy Warte podkreślenia: Opór ludzki minimalny - sprowadzał się jedynie do rozmów nad zasadnością wprowadzania metody ABC w przedsiębiorstwie Zbudowany model ABC stanowi jedynie pierwsze przybliżenie tego, jak model ten zachowa się po kilku latach informowania, nauki i adaptacji, co wynika z: 55 przyjętych uproszczeń rozliczenia kosztów działań na poziomie przedsiębiorstwa na końcowe obiekty kosztowe braku wyróżniania w kalkulacji kosztów stałych i zmiennych, a także określenia kosztów niewykorzystanych mocy

Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce Określenie nośników kosztów działań teoretycznie najlepiej modelujących przepływ kosztów nie nastręczało problemów Co innego zastosowanie ich w praktyce. Nośnik kosztów działań Nr Nazwa działania potencjalny zastosowany 2.2.2 Składanie wizyt klientom liczba wizyt liczba zamówień 2.2.4 Prezentowanie produktu u klienta liczba prezentacji liczba zamówień 2.2.9 Prowadzenie rozmów telefonicznych z klientem ilość/czas trwania rozmów ilość ofert 3.1.4 Wystawianie deklaracji zgodności ilość wystawionych deklaracji liczba potencjalnych klientów 7.1.2.2 Przygotowywanie i wysyłanie wezwań do zapłaty ilość wysłanych monitów ilość spraw 56

Zasadnicze problemy podczas implementacji rachunku ABC w praktyce Ramowy plan kont w wielu wypadkach nie korespondował z poziomem zidentyfikowanych procesów i działań (uszczegółowienie kont zbyt syntetycznych, zagregowanie kont nadmiernie analitycznych) Nierozstrzygnięta kwestia nieuwzględniania niektórych z pozycji kosztowych w rachunku ABC Brak możliwości uzyskania danych z istniejącego w firmie systemu informacyjnego - uproszczenia w rozliczaniu kosztów na działania, a następnie z aktywności na poszczególne obiekty kosztowe Brak wyraźnego kryterium podziału klientów na grupy Warte podkreślenia: Opór ludzki minimalny - sprowadzał się jedynie do rozmów nad zasadnością wprowadzania metody ABC w przedsiębiorstwie Zbudowany model ABC stanowi jedynie pierwsze przybliżenie tego, jak model ten zachowa się po kilku latach informowania, nauki i adaptacji, co wynika z: 57 przyjętych uproszczeń rozliczenia kosztów działań na poziomie przedsiębiorstwa na końcowe obiekty kosztowe braku wyróżniania w kalkulacji kosztów stałych i zmiennych, a także określenia kosztów niewykorzystanych mocy