O NITROZWIĄZKACH ALIFATYCZNYCH. XXXIII. O SYNTEZIE I DEGRADACJI 3-CYKLOHEKSYLOWYCH POCHODNYCH TETRAHYDRO-1,3-OKSAZYNY



Podobne dokumenty
O NITROZWIĄZKACH ALIFATYCZNYCH. XXVIII. O POCHODNEJ 1,5-DWUAZABICYKLO (3,3,3) UNDEKANU i Z 1-NITROPROPANU, FORMALDEHYDU I AMONIAKU

Z ZAGADNIEŃ OTRZYMYWANIA ŚRODKÓW CHWASTOBÓJCZYCH. VI. OTRZYMYWANIE 2-ARYLOOKSYETYLOAMIN I PEWNYCH ICH POCHODNYCH

REAKCJE NITROZWIĄZKÓW ALIFATYCZNYCH. XI. O NOWEJ POCHODNEJ TETRAHYDROOKSAZYNY Z NITROMETANU, FORMALDEHYDU I BENZYLOAMINY*

O OTRZYMYWANIU DWUACYLOHYDRAZYN Z ACYLOHYDRAZONOW * Tadeusz URBAŃSKI, Barbara SERAFINOWA i Lech STEFANIAK.

Tadeusz URBANSKI, Halina DĄBROWSKA, Barbara LESIOWSKA i Hanna FIOTROWSKA

Z ZAGADNIEŃ OTRZYMYWANIA ŚRODKÓW CHWASTOBÓJCZYCH. XIII. OTRZYMYWANIE 5-NITRO-5-HYDRO- KSYMETYLU -3-FENOKSYETYLOTETRAHYDRO-l,3-OKSAZYN

Katedra Chemii Organicznej. Przemysłowe Syntezy Związków Organicznych Ćwiczenia Laboratoryjne 10 h (2 x5h) Dr hab.

O POCHODNYCH 1,3-OKSAZYNY. XIII. OTRZYMANIE I WŁASNOŚCI 3-BENZYLO-4,4,6-TRÓJMETYLOTETRAHYDRO-l,3-OKSAZYNY* Tadeusz URBANSKI i Barbara GAC-CHYLIŃSKA

REAKCJE NITROZWIĄZKÓW ALIFATYCZNYCH. XIV. WPŁYW NITROPARAFINÓW NA REAKCJĘ 2-AMINOPIRYDYNY Z FORMALDEHYDEM

[1 a] Acetanilid LISTA PREPARATÓW. Odczynniki: anilina 15 g lodowaty kwas octowy 15 ml pył cynkowy 0.1 g węgiel aktywny 0.2 g

* Publikacja X z cyklu Poszukiwanie nowych ehemoterapeutyków przeciwgruźliczych". ROCZNIKI CHEMII 27, 47 (1953)

TRZYLETNIE STUDIA STACJONARNE I STOPNIA. specjalność CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW ZESTAW ĆWICZENIOWY NR 2

Oranż β-naftolu; C 16 H 10 N 2 Na 2 O 4 S, M = 372,32 g/mol; proszek lub

Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu)

OTRZYMYWANIE POCHODNYCH KWASU FENYLOBURSZTYNOWEGO. I. OTRZYMYWANIE KWASÓW p-chlorowcofenylobursztynowych

OnwcaHo nojiynehme HOBŁIX npow3bo«hbix cajiwumjirmflpokcamobom KHCJIO- TŁI: flwauetmjiobofónpo3bo#noii M 5-6poMcaJinqjiJirnflpoKcaMOBOw KMCJIO-

REAKCJE AMIN AROMATYCZNYCH Z CYJANOGUANIDYNĄ. IX. OTRZYMYWANIE P-NAFTYLOAMIDYNOMOCZNIKA I JEGO REAKCJE Z AMINAMI

Synteza eteru allilowo-cykloheksylowego w reakcji alkilowania cykloheksanolu bromkiem allilu w warunkach PTC.

Chemia Organiczna Syntezy

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW

TRZYLETNIE STUDIA STACJONARNE I STOPNIA. specjalność CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW ZESTAW ĆWICZENIOWY NR 1

(13) B1 (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11) PL B1 WZÓR 1. (57) 1. Sposób wytwarzania nowych N-(triaryloraetylo)-1-amino-2-nitroalkanów

Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu)

2. Procenty i stężenia procentowe

PODSTAWY STECHIOMETRII

PREPARATYKA NIEORGANICZNA. Przykład 1 Ile kilogramów siarczanu(vi) żelaza (II) można otrzymać z 336 kg metalicznego żelaza?

Synteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

1 ekwiwalent 2 ekwiwalenty 2 krople

Ćwiczenie 5. Badanie właściwości chemicznych aldehydów, ketonów i kwasów karboksylowych. Synteza kwasu sulfanilowego.

1 ekwiwalent 1,45 ekwiwalenta 0,6 ekwiwalenta

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1

5. STECHIOMETRIA. 5. Stechiometria

REAKCJE NITROPARAFINÓW. VI REAKCJE NITROETANU Z FORMALDEHYDEM I AMONIAKIEM*)

PRZYKŁADOWE ZADANIA ALKOHOLE I FENOLE

BADANIA NAD POCHODNYMI CHINOLINY. II. O 6,7-DWUCHLO- RO-5,8-DWUHYDROKSYCHINOLINIE, CHINOLINO-5,8-CHINONIE I JEGO 6,7-DWUCHLOROWEJ POCHODNEJ *

PL B1. ADAMED SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Pieńków, PL BUP 20/06

Identyfikacja wybranych kationów i anionów

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW

CHEMIA SRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW

PL B1. Kwasy α-hydroksymetylofosfonowe pochodne 2-azanorbornanu i sposób ich wytwarzania. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL

PL B1. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL BUP 24/09. JULIUSZ PERNAK, Poznań, PL OLGA SAMORZEWSKA, Koło, PL MARIUSZ KOT, Wolin, PL

1 ekwiwalent 4 ekwiwalenty 5 ekwiwalentów

XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017

(13) B1 PL B1. Zygmunt Wirpsza, Warszawa, PL Anna Matuszewska, Radom, PL Jarosław Matuszewski, Radom, PL. (45) O udzieleniu patentu ogłoszono:

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Skala ocen: ndst 0 20, dst , dst , db , db , bdb Informacja:

REAKCJE NITROPARAFINÓW. IV * 2 > 3 ) REAKCJE NITROMETANU Z FORMALDEHYDEM I AMINAMI. Stanisław MALINOWSKI i Tadeusz URBAŃSKI

STĘŻENIA STĘŻENIE PROCENTOWE STĘŻENIE MOLOWE

O POCHODNYCH AZOKSYBENZENU. III. PRODUKTY NITROWANIA p,p'-azoksydwumetyloaniliny. Tadeusz URBANSKI i Jerzy URBAŃSKI

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA

Ćwiczenia nr 2: Stężenia

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie

Karta pracy IV/1a - Reakcje w roztworach: - rozpuszczanie, rozpuszczalność i krystalizacja

Ćwiczenia laboratoryjne 2

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1

Zadanie: 2 (4 pkt) Napisz, uzgodnij i opisz równania reakcji, które zaszły w probówkach:

Obliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny

I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO. Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I

Rozwiązania. dla produktu MN dla M = 3 dla N = 1. Stałą równowagi obliczamy z następującego wzoru:

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.

Ćwiczenie 4. Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL

Zakład Chemii Organicznej: kopiowanie zabronione 1/5

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

I. Właściwości wody: II. Stany skupienia wody. Na dnie zbiornika wodnego jest zawsze temperatura 4 O C (największa gęstość wody).

) Sposób otrzymywania kwasu 2, 4-di-/1, 1-dimetylopropylo/fenoksyoctowego

REAKCJE NITROZWIĄZKÓW ALIFATYCZNYCH. XXI. O PRODUKTACH REAKCJI 1-NITROPROPANU Z FORMALDEHYDEM I ETYLENODWUAMINĄ

Odpowiedź:. Oblicz stężenie procentowe tlenu w wodzie deszczowej, wiedząc, że 1 dm 3 tej wody zawiera 0,055g tlenu. (d wody = 1 g/cm 3 )

Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne)

OTRZYMYWANIE KARBOKSYMETYLOCELULOZY

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów. 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

(57)1. Sposób wytwarzania nitrowych pochodnych

Obliczanie stężeń roztworów

ZESTAW ZADAŃ Z CHEMII

009 Ile gramów jodu i ile mililitrów alkoholu etylowego (gęstość 0,78 g/ml) potrzeba do sporządzenia 15 g jodyny, czyli 10% roztworu jodu w alkoholu e

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Ćwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX ( )).

XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016

Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab

PL B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1

REAKCJE NITROZWIĄZKÓW ALIFATYCZNYCH. XX. REAKCJE NITROOLEFINÓW. II. POCHODNE 5-NITRO-5-(l-CYKLOHEKSENY- LO)-TETRAHYDRO-1,3-OKSAZYN

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Spis treści. Właściwości fizyczne. Wodorki berylowców. Berylowce

1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru

XXV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW

Ćwiczenie 3. Otrzymywanie i badanie właściwości chemicznych alkanów, alkenów, alkinów i arenów.

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: SULFONOWANIE ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII

O GUANIDYNOWYCH POCHODNYCH CHINAZOLINY*)

Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - roztwory i sposoby wyrażania stężeń roztworów, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zadania z rozwiązaniami

ZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu)

Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.

Transkrypt:

ROCZNIKI CHEMII 31, 869 (1957) O NITROZWIĄZKACH ALIFATYCZNYCH. XXXIII. O SYNTEZIE I DEGRADACJI 3-CYKLOHEKSYLOWYCH POCHODNYCH TETRAHYDRO-1,3-OKSAZYNY Daniela GURNE i Tadeusz URBAŃSKI Katedra Technologii Organicznej II Politechniki, Warszawa Zakład Syntezy Organicznej Polskiej Akademii Nauk, Warszawa Otrzymano 5-mitror5-alkylo-3-cykloheksylot6trahydro-l,3-oksazyny z 1-nitroetanu, -propanu lub -n-butanu, formaldehydu i cykloheksyloaminy. Związki te poddano hydrolizie kwasem solnym, a następnie działaniu metanolami sodu. W wyniku degradacji otrzymano nowe aminomitroalkohole i aminonitrozwiązki. 5MTpo-5-aj«cHJi-3-r(iiKJioreKCMJiTeTparMflpo-l,3-OKca3JiK, MH- XORH H3 HMTposTaHa KJIH 1MTponpanaHa MJIH 1MTpoByTaHa, cpopmajihu ijwkjiorekcjijiamhha.' 9TK coe^hhehmh no^beprhyto rnflpojih3y KMCJiOToił, a 3aTeM fleiłctbhio MeroKcmiaTa HaTpHH. B pe3yjiłtate 9Tnx peakx;mft nojiyneho psy? HOBŁIX amhhohmtpocnmptob w. 5-Mtro-5-alkyl-3-cyklohexyltetrahydro-l,3-oxazines have been prepared from nitroethane or 1-nitroprapane or 1-nitro-n-butane, formaldehyde and cyclohexylamine. The products have been subjected to hydrolysis with hydrochloric acid, followed by the action of sodium methoxide. These reactions of degradation resulted in formation of a number of new aminonitroalcohols and aminonitrocompounds. W pracy poprzedniej x> zbadano syntezą i degradację 5-łnitro-5-alikyk>- -3-<bemylotetrahydro-l,3-oksazyn., które otrzymano z nitroparafin pierwsaarzędawych, formaldehydu d benzyloaminy. W pracy niniejszej, kontynuując te doświadczenia otrzymaino z nitroetanu lub 1-nitropropanu albo l-nikro-rc-butanu, formaldehydu i cyikloheksyloaitniny związki o ogólnej budowie (I), tj. 5-initro-5-alkylo-3-.cykloheksylo-tetrahydro-l,3-.oiksaT Związek (la) Ibył już poprzednio otrzymamy przez Senkusa 2 ', Podobnie jak w pracach poprzednich 1 *, lepsze wydajności związków (I) osiąga się używając do reakcji nie nitroparafiny, lecz diole otrzymane z tych nitroparafin i formaldehydu. Związki (I) są kry-

870 D. Giirne i T. Urbański staliozne, pod wpływem chlorowodoru w roztworze alkoholowym eterowym tworzą chlorowodorki. lub CH a CH a ^ R " C H a NOi \l i C H (b)r = C 2 H 6 R CH, (c)r = n-c 3 H, I Własności tych związków oraz wydajności przy użyciu dioli jako substancji wyjściowych wraz z analizami podaje tablica 1. Tablica 1 Wydajność % w* Obliczono % Otrzymano % la la* Ib Ib* Ic Ic* -CH 3 -CH 3 C 2 -C 2 H 6 -C 3 -C S * CUiofawiodCKrild. ok. 30 1 55 60 50-51 182 (r) 59-60 187 (r) 69-70 179 (r) C n H 2(A C H 21 C1 Ci 2 H 2a N a C 12 H Z3 O a Cl C 13 H 21 O»Na C 13 H 26 N,,C1 59,0 60,9 9,0 9,3 10,6 11,5 10,0 10,9 9,6 59,2 60,8 9,2 9,8 11,0 11,7 10,1 11,1 9,7 Wszystkie izwiąziki I (a, b, c) poddane izoistały stopniowej degradacji w sposób opisany w pracy poprzedniej 1). Prćeiz ogrzanie iz wodno-alkoholowym roztworem chlorowodoru (ok. 1,5'%-oiwy HOl) następuje hydroliza z odszezepieniem mola tonmaldehydiu, otrzymuje się aminoniitroalkohole (II). Wolne zasady posiadają wyższą temp. topn. od odpowiednich oksa>zyn wyjściowych. Ogrzanie izwiąizków (II) z formaldehydem daje snatyichmiast wyjściowy związek pier-iścieniowy. W destylacie oznaczono formaldehyd jako pochodną z 2,4-dwunitrofenylohyidrazyną. Reakcja hydrolizy izadhodzi z prawie ilościową wydajinoścdią. Zwiąizki (II) 'twonzą <z chlorkiem, toenzoilu pochodne N-O-dw:ubenzoilowe. Benzoilowanie aachodzi trudniej niż w przypadku amino alkoholi pochodnych benzyloaminy otrzymanych w pracy poprzedniej ^ i w tych samych warunkach wymaga trzykrotnie dłuższego czasu. Związki (II) twotnzą z kwasem azotawym oleiste N-nitrozozwiązki, które ogrzane z ikwasem isolnym ulegają (hydrolizie wytwairzająjc iz powrotem aminy (II). N-Nitrozoaminy dają pozytywną reakcją Lie»berrnana na zimno. Pnzez działanie na aminonitroalkohoile (II) metanolanem sodiu w bezwodnym metanoliu (zostaje oderwany drugi mol formaldehydu i otrzymuje się sól sodową amimonitrozwiązku (III). Z oziębionego roztworu

O nitrozwiązkach alifatycznych. XXXIII. 871 alkoholowego soli sodowej zadanego roztworem eterowym chlorowodoru otrzymuje się po odparowaniu rozpuszczalników krystalioany chlorowodorek (IV). Chlorowodorek (IV) ogrzany z formaldehydem i kwaśnym węglanem sodowym tworzy odpowiednie izwiązki pierścieniowe. Związki (IV) 'dają dodatnią reakcję pseudonitrolową na drugorzędowe nitroparafiny. Chlorowodorek (IV) rozpuszczony w małej ilości wody -twórczy ze stałym azotynem sodu krystaliczne N-nitrozozwiązki (VI). Wykazują one dodatnią reakcję Liebenmana na zimno, a ogrzane z niewielką ilością kwasu isotlnego ulegają hydrolizie, dając wyjściowe aminonitroewiązki (IV). Wolne zasady (IV) są cieczami. / ĆH 2 CH 2 R C Uila I II V 2CH a O CH 3 ONa 2 O i -CH a O COC 6 H 6 IV u s/ \ch 2 NHC G Hii III HC1 U HNO 2 NO 2 \ /H C s/ \CH,-N-C,H NO VI Tablica 2 i 3 przedstawia własności otnzymiainych związków. Związki (Ilb) i (lic) można także otrzymać ibezjpośrednio w temp. pokojowej w reakcji cykloheksyloaminy z odpowiedinimi dlolami: 2-etylo- -2Hnitmopropan-l,3-dio)lem (R = C2H5) i 2-propyl-2-nitiropropan-l,3-diolem (R = C3H7). NO 2X ys. NO,v M ;c; +C 0 H U NH 2 )c( / \ / CH 2 CH 2 OH CH 2 OH. I OH NHC,H U II Gdy R CH3, tj. w przypadku stosowania nitroetanju jako podstawowej substancji wyjściowej, reakcja jest bardzo gwałtowna, następuje częściowy rozkład i oifcnzymiuje się pochodną heksahydropirymidyny (VII). Rozcieńczenie reagentów eterem i wodą nie zmienia biegu reakcji. W temperaturze poniżej 0 otrzymuje się ten sam produkt (VII).

872 D. Gilrne i T. Urbański Tablica 2 N0 2 CH, N C,H U Nr Ri R 2 R 3 t.t. c Wzór Obliczono % Otrzymano % Ha Ilb lic Ha* Ilb* Hc* Va Vb Vc -CH 3 -C, -C.H, -CH 3 -C 2 H 6 -C 2 -CH 3 -C a -C 3 Chlorowodorki -COC 0 -COC 0 -COC.H, -COC C -COC G H 6 -COC 0 68-70 77-79 79-81 16? (r) 170 (r) 167 (r) 106-107 101-102 140-142 C 10 H, N s CUHMNA CI,H M N,O, C 10 H 21 Cl C U H 23 C1 C 12 H 25 O :1 C1 C 2 H 2S O 5 C 26 H 30 N 8 O 5 C H 38 O 5 55,5 57,4 59,0 9,2 9,6 9,9 12,9 12,2 11,5 11,1 10,5 10,0 6,6 6,4 6,2 55,9 58,1 59,3 9,2 9,4 9,7 12,9 12,4 11,6 11,4 10,6 10,3 6,9 6,8 6,4 Tablica 3 C, N C 6 H U Nr H, R 2 t.t. C Wzór Obliczono % Otrzymano % IVa* -CH 3 IVb* Ci IVc* C 3 Via -CH 3 VIb C a H 6 VIc -CJŁ * Chlorowodorki H ~H -NO -NO -NO 148 (r) 160 (r) 162 (r) 61-63 95 97 97-99 C 0 H 18 N a O a Cl C H 18 N 3 48,5 50,7 52,7 8,6 8,9 9,1 12,5 11,8 13,2 19,5 18 3 17,2 48,9 51,1 53,1 8,7 9,4 9,3 12,5 12,0 11,4 19,8 18,6 17,1 Ten sam produkt (VII) otrzymano w wyndku reakcji w temp. pokojowej icykloheksyloaminy z 2-nitropropanolem (otrzymanym metodą Henry'ego 3) ) lub też nitroetanu,z N-hydroksymetylocykloheksyloaminą. \ \ 2 CiHnNHi CH/ X CH a OH i 'NO, \ NO 2^ CiHuNHCH*OH CH a CH / ri-r VII CH a N-C 6 H U

O nitrozwiązkach alifatycznych. XXXIII. 873 Ustalono jednak, że związek (Ha) (R = CH 3 ) można otrzymać przez działanie 2-nitropropanolu na N-hydroksymetylocykloheksyloaminą (otrzymaną analogicznie do N-hydraksymetyilobenzyloainodiny. metodą H e n r y'e g o 4) ) w metanolu. Związek (II) pozostawiony w mieszaninie reakcyjnej dłużej, rozkłada się i tworzy związek (VII). H C( +C 6 H U NH CH 2 OH-^ )c \ CH/ N -CH,NHC,H I1 Związki (Ha, b, c) otnrzyrnane w syntezach wyżej opisanych twonzą pochodne dwuberaodllowe analogiczne.do otrizyraianydh poprzednio (V), tworzą te same icholorowodoinki omaz nitrozozwdązki, a ogrzane z formaldehydem dają odpowiednie oksazyny (I). Stwierdzono, że reakcja N-hydroksymetylocyMoheksyloaminy iz lnnitropropainem i l-^nitro-n-butanem prowadzi do powstania 'związków: (IVb) (R = C2H5) i (IVc) (ir = C3H7), nie udało aię niatomiast otrizymać izwdązku (IVa). dloksan R \ / NO = R-CH 2 NO a + CoHuNH-CHjOH > ^C^ + H O Nitroetan i jego poichodne hydroksymetylowe są anaoznie bardziej aktywne od 1-nitropropanu i 1-initro-n-butanu. Związki (IVb) i (IVc) są cieczami, tworzą podobne chlorowodorki i nitrozozwiązka, nie dają depresji mieszanej temp. topnienia ze izwiązkami otreymasnyimi przez degradację metanoilanem isodu. Ogrziane z formaldehydem i ikwaśnym węglanem sodowym cyklizują n r a odpowiednie oksazyny (I). Ciekawy jest fakt, że temperatury topnienia związków z pierścieffiiem tetraihydro-l,3-oksazynowym (I) są niższe od temperatur topnienia odpowiednich aminonitroalkoholi (II). Opierając się na poprzednio wysiuniętej hipotezie istnienia wewnętrznego wiązania wodorowego w pochodnych nitroparafin, zawierających grupy -alkoholowe lub aminowe 5 " 0-7 ' wydaje się możliwe przyjęcie również innych wewnętrznych wiązań wodorowych, w myśl schematów (A) i (B), tj. wiązań między grupą OH i azotem grupy aminowej lub grupą NH i tlenem grupy alkoholowej. Rs /NO 2 R. /NO 2 l i II O NH-C H.O s.n-c,h U V H 7 A B ^

874 D. Giirne i T. Urbański Taką budową pseudopierścieniową" rnożina byłoby prawdopodobnie tłumaczyć względnie wysoką temperaturę topnienia związków (II). Dotychczas otrzymywane aminoailkohołe 'tego typu X) są cieczami. CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA 5-Nitro-5-alkylo-3-cykloheksylo-tetrahydro-l,3-oksazyny (I) Związki (I) przyrządzono metodą stosowaną ogólnie do otrzymywania pochodnych E>-nitro-tetrahydro-l,3-oksazyny. Do 0,1.mola odpowiedniego diolu: (a) 2-nitro-2-metylopropan-l,3-diolu, (b) 2-nitro-2_etylopropan-l,3-diolu, (c) 2-nitro-2-fl.-propylopropan-l,3-diolu dodano 0,15 mola 3Q /o-owego wodnego roztworu formaldehydu, 0,5 g kwaśnego węglanu sodowego i mieszając energicznie wkroplono w temperaturze pokojowej 0,1 mola cykloheksyloaminy. Następuje reakcja egzotermiczna, temperatura mieszaniny samorzutnie podnosi się o 10 15. Po trzygodzinnym ogrzewaniu na łaźni wodnej w temp. 60 65 mieszanina staje się jednorodna i lepka. Bezbarwną żywicę przemyto wodą, rozpuszczono w etanolu i pozostawiono do krystalizacji. Przy użyciu czystych substratów, szczególnie świeżo destylowanej cykloheksyloaminy, otrzymuje ' się po oziębieniu bezpośrednio produkt krystaliczny. Po dwukrotnej krystalizacji z alkoholu otrzymano produkt chemicznie czysty. Związki (I) rozpu^ szczają się w alkoholach;, eterze, acetonie, nie rozpuszczają się w wodzie. Chlorowodorki związków (I) otrzymano przez działanie n~ alkoholowy roztwór (I) roztworem eterowym chlorowodoru w temp. 0. Chlorc wodorki rozpuszczają się dobrze w etanolu, bardzo dobrze w wodzie, nie roz puszczają się w acetonie i eterze. Z roztworu wodnego chlorowodorków (I) otrzy mano niezmienione wolne zasady działając obliczoną ilością węglanu sodu. Hydroliza 1,5%-owyra wodno-alkoholowym roztworem chlorowodoru Do 2 g związku (I) rozpuszczonego w 200 ml 80Vo-owego etanolu dodano 10 ml stężonego kwasu solnego i ogrzewano do wrzenia oddestylowując jednocześnie alkohol, po czym dodano 200 ml 80%-owego alkoholu. Po oddestylowaniu etanolu pozostałość. zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Po oziębieniu osad chlorowodorku (II) odsączono i przekrystalizowano z mieszaniny alkoholu etylowego i acetonu (3:1). Chlorowodorki rozpuszczają się bardzo dobrze w alkoholu i wodzie, nie rozpuszczają się w acetonie i eterze. Wolne zasady (II). 1 g chlorowodorku rozpuszczono w 15 ml wody i dodano obliczoną ilość wodnego roztworu kwaśnego węglanu sodowego. Wytrąca się krystaliczny osad związku (II), który odsączono i przekrystalizowano z etanolu. Reakcja aminonitroalkoholi (II) z formaldehydem 0,1 g zasady (II) rozpuszczono w 5 ml 50Vo-owego etanolu i dodano obliczoną ilość formaldehydu (27 /o-owy wodny roztwór). Mieszaninę ogrzano do temp. 50 i następnie oziębiono. Otrzymana substancja jest odpowiednią zasadą (I).

O nitrozwiązkach alifatycznych, XXXIII. 875 Reakcja aminonitroalkoholi (II) z chlorkiem benzoilu 0,01 mola chlorowodorku (II) zawieszono w 80 ml bezwodnego chloroformu, dodano 0,04 mola chlorku benzoilu i ogrzewano do wrzenia aż do całkowitego rozpuszczenia się. osadu. Rozpuszczalnik i nadmiar chlorku benzoilu oddestylowana pod zmniejszonym ciśnieniem a pozostałość wylano do kraszonego lodu. Wydzielony olej rozpuszczono w alkoholu etylowym i pozostawiono do krystalizacji. Otrzymany bezbarwny osad pochodnej N.O-dwubenzoilowej przekrystalizowano z 90 /o-owego etanolu. Reakcja aminonitroalkoholi (II) z metanolanem sodu 1 g wolnej zasady (II) zadano stechiometryczną ilością 2%-owego roztworu metanolaniu sodu, p czym dodano powoli w temp. 0 nadmiar alkoholowego roztworu chlorowodoru. Rozpuszczalnik odparowano na zimno pod zmniejszonym ciśinienliem. Do pozostałości dodano ajcefconu i pozostawiono do krystalizacji. Otrzymano krystaliczny osad chlorowodorku (IV), bardzo łatwo rozpuszczalny w wodzie i alkoholu, nie rozpuszczamy w acetonie i eterze. «W temp. poniżej 0 otrzymano sól sodową przez wytrącenie eterem z mieszaniny reakcyjnej. Reakcja aminonitrozwiązków (IV) z formaldehydem 0,005 mola związku (IV) rozpuszczono w 50%-owym etanolu, dodano 0,015 mol SO^/o-owej formaliny i wodnego roztworu kwaśnego węglanu sodowego aż do odczynu alkalicznego. Mieszaninę ogrzewano i pozostawiono na kilka dni. Wytrąca się osad substancji zidentyfikowanej jako odpowiednia zasada (I). Reakcja amiuonitrozwiązków (IV) z azotynem sodu 0,5 g chlorowodorku (IV) rozpuszczono w małej ilości wody i dodano obliczoną ilość krystalicznego azotynu sodu. Wytrącony osad N-nitrozowej pochodnej (VI) odsączono i krystalizowano kilkakrotnie z eteru. Nitrozoaminy rozpuszczają się bardzo dobrze w alkoholu, dobrze w wodzie, trudno w eterze na zimno. Hydroliza nitrozoamin (VI). 0,1 g nitrozoaminy zadano 1 ml stęż. kwasu solnego. Wydzielały się tlenki azotu, a po odparowaniu wody otrzymano chlorowodorki (IV). Otrzymywanie bezpośrednie aminonitroalkoholi (II) 1, Otrzymywanie zwią'zków (Ilb) i (lic). 0,03 mola 2-nitro- -2-metyIo- lub 2-nitro-2-etylopropan-l,3-diołu rozpuszczono w 2 ml metanolu lub dioksanu i dodano 0,03 mola świeżo destylowanej cykloheksyloaminy. Po kilku dniach stania w temp. pokojowej wytrąca się osad (II) o wysokiej czystości, który po dwukrotnej krystalizacji z etanolu ma ustaloną temp. topn. i nie daje depresji temp. topn. w mieszaninie z odpowiednią zasadą otrzymaną w reakcji hydrolizy. Wydajność 80 90 /o teoretycznej. 2. Otrzymanie związku (Ha). 0,01 mola 2-iutro-propanolu rozpuszczono w metanolu, dodano stechiometryczną ilość N-hydroksymetylocykloheksyloaminy i pozostawiono w zimnie przez kilka godzin. Pozostały osad (Ila) odsączono,

876 D. Gurne i T. Urbański przemyto zimnym metanolem i przekrystalizowano z etanolu. Temp. topnienia nie wykazuje depresji w mieszaninie z zasadą otrzymaną w reakcji hydrolizy. Wydajność ok. 20 /o. Otrzymywanie bezpośrednie nitroalkyloamin (II b) i (II c) Do 0,05 mola N-hydroksymetylocykloheksyloaminy rozpuszczonej w 5 ml dłoksanu dodano 0,05 mola nitroparafinu i pozostawiono na kilka dni w temperaturze pokojowej. Pozostałą po odparowaniu dioksanu oleistą ciecz rozpuszczono w acetonie i chłodząc dodano alkoholowego roztworu chlorowodoru. Wypada obfity osad chlorowodorku, który nie daje depresji temp. topn. w mieszaninie z chlorowodorkami (IV) otrzymanymi przez degradację związków (II). Wydajność chlorowodorków wynosi ok. 80 85% teoretycznej. Otrzymano 17.XII.1956. LITEBATURA CYTOWANA 1. G.iirne D., Urbański T., Buli. Acad. Polon. Scl, cl. III, 3, 175 (1953); Roczniki Chem., 31, 855 (1957). 2. Senkus M., J. Ara. Chem. Soc, 72, 2967 (1950). 3. Henry L, Buli Acad. roy. Belg., [3] 33, 115 (1897). 4. Henry L., BwH. soc. chim. Belges, [3] 13, 157 (1895). 5. Urbański T., Ciecierska D., Boczniki Chem., 29, 11 (1955). 6. Urbański T., Buli. Acad. Polon. Scl, cl. III, 1, 239 (1953). ' 7. Urbański T., Roczniki Chem., 31, 37 (1957). ON ALIPHATIC NITROCOMPOUNDS. PART XXXIII. ON SYNTIIESIS AND DEGRADATION OF 3-CYCLOHEXYL DERIVATIVES OF TETRAHYDRO-1,3-OXAZINE by D. GURNE and T. URBAŃSKI Department of Organie Technology, Institute of Technology, Warszawa Institute of Organie Synthesis, Polish Academy of Science, Warszawa In the previous papeir *? a niumibeir of hamoiogouis 5-:nitiro-5-ailkyil- -3-benzyilteteahyidiro-l,3-oxfazimes were prepared, their hyidroilysis aind degradaition being stuidied. In *he preseint wonk, by using nitnopairaffins from nitroethaine to 1-nitro-n-butiaiie acad formaldehyde, anid cyidiohexy.lamine, a nuimber of new icompoiunds of ithe generał foirmula (1) were, obtained: all of them were 5-:nitro-5-,alikyl-3- j cyclob.exyltetr.ahydro-l 3-oxaz!mes. Compouinids (la), (Ib) aind (Ic) were pirepared from initroethane, 1-nitropropane amd 1-nitro-n-butane respectively.

O nitrozwtązkach alifatycznych. XXXIII. ' 877 R CH 2 Compound (la) łiad been previously obtained and ' described by S einku s 2). Ali compoundis (la, b, c) were swbjected to degmd&bian &n much.the sanie way as pn:eviousily desciribed X). (1) By heataing with hyidrocbloric 'acid diluted. with alcohol to 1,5'% HC1, hydrolysis occurred with the splitting off a molecule of fortnaldehyde. The opein-chain aminoailcohols (II) were obtained in this way. Warmiing of compounds (II) with fommaildehyde yielded the starting 'ring eompaundis (I). ( 2) By fareating the aminoalcohols (II) with sodium metlhoxid in methainoldc sotiution, a modę of forraaldehyide was ck>ven off anid sodium sailts of aminanitrocoimpounds (III) resulted. Thase, upom action of alcoholic,hc1, followed by evaipona(tion of the solvent iunider reduced ipressure, were tramsfoinmed into hydrochlorides of (IV). The hydroohilorides of (IV) yieilded, when warmed with formaidehyde in the presence of sodium-hydrogen caribonate, the initiail suibstances (I). The structure of compoiunds (Ha, b, c) and (IVa, b, c) wae estabildsihed: (1) by analysis; (2) by the farmation of difoeazoylderivatives (V) of (II); (3) by the formation of crystalline N-nitnosoderivatiiveis (VI) of (IV). The producte (VI), when wairmed with hydroohloric aicid, yielded again the amines (IV). The produicts (Ilb) and (lic) were aleo prepared in a direot way on acting with cyclohexylainine on the conrespomding diols: 2-etihyl-2-ndtropropane-l,3-diol (R = C2H5) and 2-<propyl-2-nitropropane-I,3-dijol (R = = C3H7), respectively at room temperaturę. When R = CH3, i.e. the derivative of nitroethane was used, the reaction was very vigo!rous, a paintial deioompasition oacuinred, amid a derivatdve of hexahyidropyriiimidine (VII) was foirmed. The dilution of reagents 'With etiheir OT ailcohol did aaot aiter Uhe tremld of the reaction. When the tempenature was ikept near 0, the same product (VII) was obtained. The same produiot (VII) Tesuilted, when the monohydric alcohol deriving from nitroetbaine (i.e. 2-nitropropane-l-ol) reaicted with. cyclołiexyilani!ine at room temperaturę, ar nitroethane ireaicted with N-hydroxyimetihy;3(Cyiclohexylamine in the same conditkrois. It was, howeyer, found that (jlla), i. e. R = CH3, cou>ld be obitained by aoting on 2-ciitropropane-l-ol with N-ihydiroxymethylcyolohexylamine.

S78 D. Giirne i T. Urbctński The actian of N-hydroxymethydicyclohexytem!i(ne on 1-cnitropropame and 1-nitrobutaine led to the <respective forniation of 'the oampounds (IV.b, R = C 2 ) and (IVic, R = C 3 ). ThlUS, the behaviour o>f nitroethane and its Jhydroxymethylderivatives diffens Srom >tha,t of l-mitnopropame and l-,nitrobutaine. Appended is a list of <the new iodinfpoiunds described in the present paper and the known compound (la), together with their mel-ting points. Attention is dnawin to' tthe faiot that the raelting poiints of the oxiazitne derivatives (I) s<re lower tłuan the m. pts. of the open-chadm aminoalcohols (II). This we aiscribe to -the existence of intramolacular hydrogen bonds, as previoiisly suggested by one of us ' (!i7 >. In addition to the hydrogen bomdis between the nitrogroup and (hydrogen atams of hyd:roxyilic OT arninogroups, hydrogen bonds foetween OH and NHCQH.H groups can also be postulated, i.e, the structures (A) and (B). Table N a m e 5-nitro-5-methy]-3-cyclohexyl-tetrahydro-l,3-oxazine 5-nitro-5-ethyl-3-cyclohexyl-tetrahydro_l,3-oxas;ine 5-nitro-5-propyl-3-cyclohexyl-tetrahydro-l,3-oxazine I a hydrochloride........ Ib.......... I c N-[(2-nitro-2-hydroxymethyl)-pi-opyl]-cyclohexylamine N-[(2-nitro-2-hydroxymethyl)-butylJ-cyclohexylamine N-[(2-nitro-2-hydroxymethyl)-pentyl]-cyclohexylamine II a hydrochloride II b II c N-(2-nitro-propyl)-cyclohexylamine hydrochloride. N-(2-nłtro-butyl)-cyclohexylamine hydrochloride. N-(2-nitro-pentyl)-cyclohexylamine hydrochloride. N-nitrosocompound derivatives of IV a.»»!, IV b.... IV c N.O-dibenzoyl derivatives of II a. II b. II c. Number I I I II II II IV IV IV VI VI VI V V V a b c a b c a b c a b c a b c m. p. 50-51 59-60 69-70 182 (d) 187 (d) 179 (d) 68-70 77-79 79-81 169"(d) 170 D (d) 167 (d) 148 (d) 160 (d) 162 (d) 61 (d) 95 (d) 97 (d) 106-107 101-102 140-142