Obliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Obliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny"

Transkrypt

1 Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1

2 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej w 100 g roztworu. Procent masowo-objętościowy (% m/v) liczba gramów substancji rozpuszczonej w 100 ml roztworu. Procent objętościowo-objętościowy (% v/v) liczba mililitrów substancji rozpuszczonej w 100 ml roztworu. Stężenie molowe Stężenie molowe określa liczbę moli substancji rozpuszczonych w 1000 ml roztworu. Praktycznie mol związku chemicznego to ilość gramów substancji równa liczbowo jego masie cząsteczkowej. [mol/l] lub [M] C M = n / V = m /MV Stężenie molalne Stężenie molalne oznacza liczbę moli substancji rozpuszczoną w 1 kg rozpuszczalnika. [mol/kg] C m = n /m rozp Ułamek molowy Ułamek molowy jest to stosunek liczby moli danego składnika mieszaniny lub roztworu do sumy liczby moli wszystkich składników. Suma ułamków molowych wszystkich składników roztworu jest równa jedności. X = n / n i 2

3 Stężenie procentowe m r g m s g 100 g x g x = c p = m s 100 / m r Rozgrzewka Zadanie 24 - skrypt Ile gramów glukozy potrzeba do sporządzenia 2500 g jej 12% m/m roztworu? 100 g 12 g 2500 g x g x = 300 g Zadanie 30 skrypt Ile miligramów bromu wprowadzono do organizmu, jeżeli pacjent otrzymał 5 ml leku zawierającego 0,2% KBr. Przyjmujemy d = 1,0 g/ml. masa wprowadzonego roztworu m = 5 ml 1,0 g/ml = 5 g 100 g 0,2 g KBr 5 g x g KBr x = 0,01 g KBr 1 mol KBr 119 g 1 mol Br 79,9 g 119 g KBr 79,9 g Br 0,01 g KBr x g Br x = 6, g Br = 6,7 mg Br 3

4 Stężenie procentowe Zadanie 5 skrypt Obliczyć objętość stężonego roztworu H 2 SO 4 (96%, d = 1,84 g/ml) potrzebną do przygotowania 400 ml roztworu o stężeniu 40% m/v. Zadanie 26 - skrypt 100 ml 40 g H 2 SO ml x g H 2 SO 4 x = 160 g H 2 SO g 96 g H 2 SO 4 x g 160 g H 2 SO 4 x = 166,67 g 96% roztworu H 2 SO 4 V = 166,67 g / 1,84 g/ml = 90,6 ml We krwi znajduje się 120 mg% (120 mg/100 ml) glukozy. Podać stężenie glukozy w mmol/l. 1 mol glukozy 180 g x moli 0,120 g x = 6, mola 6, mola 100 ml 6, mola 1000 ml c = 6, mol/l = 6,67 mmol/l m r g m s g 100 g x g x = c p = m s 100 / m r 4

5 Stężenie procentowe m r g m s g 100 g x g x = c p = m s 100 / m r Zadanie 31 - skrypt Z 95,57% m/m roztworu alkoholu etylowego sporządzić przez zmieszanie z wodą 500 g roztworu 70% m/m. 95,57% 70 0 = 70 70% 0 95,57 70 = 25,57 Σ = 95,57 g 95,57 g roztworu 70% 25,57 g H 2 O 500 g roztworu 70% x g H 2 O x = 134 g H 2 O 500 g 134 g = 366 g 95,57% roztworu EtOH Proporcje: 100 g 70 g 500 g x g x = 350 g czystego EtOH 100 g 95,57 g x g 350 g x = 366 g 5

6 Stężenie molowe C M = n / V = m / MV Zadanie 6 - skrypt Obliczyć stężenie molowe 37% m/m roztworu HCl o d = 1,19 g/ml. 1 mol HCl 36,45 g 1 ml 1,19 g 1000 ml 1190 g 100 g 37 g HCl 1190 g x g HCl x = 440,3 g HCl 1 mol HCl 36,45 g x mola HCl 440,3 g x = 12,06 mola w 1000 ml 12,06 mol/ml Zadanie 22 skrypt Jaką objętość 36% roztworu HCl o gęstości d = 1,19 g/ml należy użyć w celu otrzymania 2 L roztworu 0,5 mol/l? 1 mol 36,45 g 18,23 g 1 L 0,5 mola 18,23 g x g 2 L x = 36,45 g HCl 100 g 36 g HCl x g 36,45 g x = 101,25 g 36% roztworu HCl V = m r /d = 101,25 g / 1,19 g/ml = 85 ml 36% HCl 6

7 Stężenie molowe C M = n / V = m / MV Zadanie 27 skrypt Obliczyć gęstość KOH, jeżeli stężenie procentowe roztworu 2,2 mol/l KOH wynosi 11% m/m. 1mol KOH 56 g 100 g roztworu 11 g KOH 2,2 mole KOH 123,2 g x g roztworu 123,2 g KOH x = 1120 g roztworu 1 L 1000 ml 1120 g 1 ml 1,12 g d = 1,12 g/ml Zadanie 32 skrypt Jakie jest stężenie molowe roztworu powstałego po zmieszaniu 0,5 L roztworu stężeniu 2 mol/l i 1,5 L roztworu o stężeniu 6 mol/l? 1 L 2 mole 1 L 6 moli 0,5 L 1 mol 1,5 L 9 moli sumaryczna liczba moli = = 10 sumaryczna objętość = 0,5 + 1,5 = 2 L c = 10/2 mol/l = 5 mol/l lub z bilansu składnika: c 1 v 1 +c 2 v 2 = c r v r 0,5 L 2 mol/l + 1,5 L 6 mol/l = c r 2 L c r = 5 mol/l 7

8 Ułamki molowe X = n / n i C m = n /m rozp Zadanie 36 skrypt Stężony kwas solny zawiera 39,11% m/m HCl. Obliczyć ułamki molowe HCl i H 2 O w tym roztworze. 1 mol HCl 36,45 g 1 mol H 2 O 18 g 100 g - 39,11 g HCl = 60,89 g H 2 O n HCl = 39,11/36,45 = 1,073 n H2O = 60,89/18 = 3,383 Σ n i = 4,456 X HCl = 1,073/4,456 = 0,241 X H2O = 3,383/4,456 = 0,759 (X H2O = 1-0,241 = 0,759) Zadanie 38 skrypt W 200 ml wody rozpuszczono 20 g KOH. Obliczyć stężenie molalne roztworu oraz wyrazić w ułamkach molowych stężenia składników tego roztworu. 1 mol KOH 56 g 200 ml = 200 g H 2 O 1 mol KOH 56 g x moli KOH 20 g n KOH = 0,357 mola 0,357 mola 200 g H 2 O x mola 1000 g H 2 O c m = 1,786 mol/kg H 2 O n H2O = 200/18 = 11,111 Σ n i = 11,468 X KOH = 0,357/11,468 = 0,031 X H2O = 1-0,031 = 0,969 8

9 STOPIEŃ DYSOCJACJI I STAŁA DYSOCJACJI Stopień dysocjacji (α) jest to stosunek liczby cząsteczek zdysocjowanych do ogólnej liczby cząsteczek danego elektrolitu (przed dysocjacją) w danej objętości. α = c / c 0 Stała dysocjacji (K) jest to stosunek iloczynu stężeń molowych jonów do stężenia molowego cząsteczek niezdysocjowanych AB A + + B K AB = [A + ] [B ] / [AB] Jeżeli: C stężenie molowe elektrolitu AB α stopień dysocjacji elektrolitu AB to: [A + ] = [B ] = C α [AB] = C (1 α) K AB = C α C α / (1 α) C = α 2 C / (1 α) Dla elektrolitów słabo zdysocjowanych na jony, w roztworach niezbyt rozcieńczonych, stopień dysocjacji jest liczbą małą, więc można przyjąć, że 1 α 1, a zatem: K = α 2 C α = W czystej wodzie [H + ] = [OH - ] = =10-7 mol/dm 3 ph = -log[h + ] poh = -log[oh - ] ph + poh = 14 9

10 Stopień dysocjacji i stała dysocjacji Zadanie 7 skrypt Obliczyć stężenie [H + ] i stężenie roztworu HNO 3 o ph 1,8. HNO 3 H + + NO - 3 ph = - log [H + ] = 1,8 [H + ] = c HNO3 = 10-1,8 = 0,0158 mol/l Zadanie 11 skrypt Obliczyć ph roztworu amoniaku o stężeniu 0,05 mol/l. K NH4OH = 1, NH 4 OH NH OH - K NH4OH = [NH 4+ ] [OH - ] / [NH 4 OH] [NH 4+ ] = [OH - ] [OH - ] = K NH4OH [NH 4 OH] = 9, poh = -log [OH - ] = 3,023 ph = 14-3,023 = 10,97 Zadanie 40 skrypt Obliczyć ph roztworu zasady o stężeniu 0,005 M, jeżeli jej stopień dysocjacji wynosi 0,250. a = c [OH-] / C c [OH-] = a C = 0,25 0,005 = 1, mol/l poh = - log [OH - ] = 2,9 ph = 14 2,9 = 11,1 10

11 AKTYWNOŚĆ I SIŁA JONOWA W roztworach mocnych elektrolitów wzajemne oddziaływania między zdysocjowanymi jonami są tak duże, że stopień dysocjacji jest w efekcie niższy niż wynikał by z obliczeń. Wpływ tych oddziaływań określa się ilościowo zastępując stężenia molowe jonów C ich aktywnością. Zależność pomiędzy aktywnością a stężeniem wyraża równanie: a = f C [mol/l] f współczynnik aktywności zależny od stężenia wszystkich jonów w roztworze oraz od ich ładunków elektrycznych i oblicza się go ze wzoru: logf = - 0,5 z 2 μ / (1+ μ ) lub gdy c<0,01 mol/l lgf = 0,5 z 2 μ Siła jonowa (μ) miara natężenia pola elektrostatycznego istniejącego w roztworze jest połową sumy iloczynów stężeń molowych (C 1, C 2, C n ) wszystkich poszczególnych rodzajów jonów obecnych w roztworze i kwadratów ich wartościowości (z 1, z 2, z n ). Wyraża się wzorem: μ = 1/2 (C 1 z C 2 z C n z n2 ) W przypadku roztworów bardzo rozcieńczonych aktywność jest równa stężeniu, gdyż odległości między jonami są wtedy na tyle duże, że nie następuje wzajemne krępowanie ich ruchów. 11

12 Siła jonowa Zadanie Obliczyć siłę jonową roztworu zawierającego w 0,5 L: 0,01 mol ZnCl 2 ; 0,02 mola Al 2 (SO 4 ) 3 ; 0,04 mola AlCl 3 ; 0,03 mola Na 2 SO 4. Stężenia odnosimy do 1 L: C ZnCl2 = 2 0,01 = 0,02 mol/l; C Al2(SO4)3 = 2 0,02 = 0,04 mol/l C AlCl3 = 2 0,04 = 0,08 mol/l; C Na2SO4 = 2 0,03 = 0,06 mol/l ZnCl 2 Zn Cl - [Zn 2+ ] = 0,02 [Cl - ] = 2 0,02 = 0,04 Al 2 (SO 4 ) 3 2Al SO 2-4 [Al 3+ ] = 2 0,04 = 0,08 [SO 2-4 ] = 3 0,04 = 0,12 AlCl 3 Al Cl - [Al 3+ ] = 0,08 [Cl - ] = 3 0,08 = 0,24 Na 2 SO 4 2Na + + SO 2-4 [Na + ] = 2 0,06 = 0,12 [SO 2-4 ] = 0,06 μ = 1/2 (C Zn2+ z 2 Zn2+ + C Al3+ z 2 Al3+ + C Na+ z 2 Na+ + C Cl- z 2 Cl- + C SO42- z 2 SO42-) = = 1/2 (0, , , ,28 (-1) 2 + 0,18 (-2) 2 ) = 1,32 mol/l 12

13 Siła jonowa i aktywność Zadanie Obliczyć aktywność jonów Na + i Cl - w 0,05 molowym roztworze NaCl. NaCl Na + + Cl - [Na + ] = 0,05 mol/l [Cl - ] = 0,05 mol/l μ = 1/2 (C Na+ z 2 Na+ + C Cl- z 2 Cl-) = 1/2 (0, ,05 (-1) 2 ) = 0,05 mol/l logf = - 0,5 z 2 μ / (1+ μ ) = - 0, ,05 / (1+ 0,05) = - 0,0914 f = 0,810 a = 0,810 0,05 = 0,041 mol/l Zadanie Jaka jest aktywność jonów K + w roztworze zawierającym w 1 litrze 0,101 g KNO 3 oraz 0,085 g NaNO 3? 1 mol KNO g 1 mol NaNO 3 85 g c KNO3 = 0,001 mol/l c NaNO3 = 0,001 mol/l [K+] = 0,001 mol/l [Na + ] = 0,001 mol/l [NO 3- ] = 0,001+ 0,001 = 0,002 mol/l μ = 1/2 (C K+ z 2 K++C Na+ z 2 Na++C NO3- z 2 NO3-) = 1/2 (0, , ,002 (-1) 2 ) = 0,002 mol/l logf K+ = - (0,5 z 2 μ) = - 0, ,002 = - 0,0224 f K+ = 0,95 a K+ = 0,95 0,001 = 9, mol/l 13

14 ROZPUSZCZALNOŚĆ I ILOCZYN ROZPUSZCZALNOŚCI Rozpuszczalność jest to maksymalna ilość danej substancji (wyrażona w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej ilości (100 g, 1000 g lub 1 L) rozpuszczalnika uzyskując roztwór nasycony. W przypadku soli trudno rozpuszczalnej ta jej część, która uległa rozpuszczeniu, jest praktycznie zdysocjowana na jony w roztworze nasyconym istnieje stan równowagi między osadem w fazie stałej a jonami, które z niego powstają. W roztworze nasyconym trudno rozpuszczalnej soli iloczyn ze stężeń jonów, na które ta sól się rozpada, jest w danej temperaturze wielkością stałą i nazywa się iloczynem rozpuszczalności Ir danej soli. B m A n mb n+ + na m Ir BmAn = [B n+ ] m [A m ] n Na rozpuszczalność trudno rozpuszczalnej soli wpływają m.in.: obecność wspólnego jonu - zwiększenie stężenia jednego rodzaju jonów powoduje zmniejszenie stężenia drugiego rodzaju jonów, prowadzi to do zmniejszenia rozpuszczalności osadu. efekt solny - dodanie do roztworu zawierającego trudno rozpuszczalną sól roztworu elektrolitu, nie posiadającego jonów wspólnych z osadem, spowoduje wzrost siły jonowej w roztworze, co wpłynie na wzrost rozpuszczalności osadu 14

15 Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności Zadanie W 500 cm 3 nasyconego roztworu Ag 2 CrO 4 w temp. 25 C znajduje się 3, mola tej soli. Obliczyć iloczyn rozpuszczalności Ag 2 CrO 4. Ag 2 CrO 4 2Ag + + CrO 4 2- [Ag + ] = 2 s [CrO 4 2- ] = s 500 cm 3 3, cm 3 2 3, s = 7, mol/dm 3 Ir Ag2CrO4 = [Ag + ] 2 [CrO 4 2- ] = (2s) 2 s = 4s 3 = 1, mol 2 /(dm 3 ) 2 Zadanie Przy jakim ph zacznie się strącać osad Fe(OH) 3 z roztworu FeCl 3 o stężeniu 0,01 mol/dm 3. pi Fe(OH)3 = 38,6 Ir Fe(OH)3 = 2, Fe(OH) 3 Fe OH - [Fe 3+ ] = 0,01 + s wartość s można pominąć (jest bardzo mała w porównaniu ze stężeniem jonów Fe 3+ pochodzących z FeCl 3 [OH - ] = s Ir Fe(OH)3 = [Fe 3+ ] [OH - ] 3 poh = 12,2 ph = 14-12,2 = 1,8 15

16 Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności Zadanie Obliczyć rozpuszczalność CaF 2 w roztworach następujących soli: NaCl, CaCl 2, CaF 2 o stężeniach równych 0,1 mol/dm 3 każda. Ir CaF2 = w roztworze NaCl nie ma wspólnego jonu CaF 2 Ca F - Ir CaF2 = [Ca 2+ ] [F - ] 2 = s (2s) 2 = 4 s 3 2. w roztworze CaCl 2 wspólny jon Ca 2+ [Ca 2+ ] = 0,1 + s wartość s można pominąć (jest bardzo mała w porównaniu ze stężeniem jonów Ca 2+ pochodzących z CaCl 2 Ir CaF2 = [Ca 2+ ] [F - ] 2 =0,1 (2s) 2 = 0,4 s 2 3. w roztworze NaF wspólny jon F - [F-] = 0,1 + 2s wartość s można pominąć Ir CaF2 = [Ca 2+ ] [F - ] 2 =s (0,1) 2 = 0,01s s = / 0,01 = mol/dm 3 16

2. Procenty i stężenia procentowe

2. Procenty i stężenia procentowe 2. PROCENTY I STĘŻENIA PROCENTOWE 11 2. Procenty i stężenia procentowe 2.1. Oblicz 15 % od liczb: a. 360, b. 2,8 10 5, c. 0.024, d. 1,8 10 6, e. 10 Odp. a. 54, b. 4,2 10 4, c. 3,6 10 3, d. 2,7 10 7, e.

Bardziej szczegółowo

ZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu)

ZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu) ZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu) Za poprawne rozwiązanie zestawu można uzyskać 528 punktów. Zadanie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Sporządzanie roztworów, rozcieńczanie i określanie stężeń

Ćwiczenie 1. Sporządzanie roztworów, rozcieńczanie i określanie stężeń Ćwiczenie 1 Sporządzanie roztworów, rozcieńczanie i określanie stężeń Stężenie roztworu określa ilość substancji (wyrażoną w jednostkach masy lub objętości) zawartą w określonej jednostce objętości lub

Bardziej szczegółowo

6. ph i ELEKTROLITY. 6. ph i elektrolity

6. ph i ELEKTROLITY. 6. ph i elektrolity 6. ph i ELEKTROLITY 31 6. ph i elektrolity 6.1. Oblicz ph roztworu zawierającego 0,365 g HCl w 1,0 dm 3 roztworu. Odp 2,00 6.2. Oblicz ph 0,0050 molowego roztworu wodorotlenku baru (α = 1,00). Odp. 12,00

Bardziej szczegółowo

Zadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3

Zadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3 Zadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3 Zadanie: 2 (1 pkt) Do 20cm 3 20% roztworu kwasu solnego o gęstości

Bardziej szczegółowo

XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt)

XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt) XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019 ETAP I 9.11.2018 r. Godz. 10.00-12.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh 27 Zadanie 1 (10 pkt) 1. W atomie glinu ( 1Al)

Bardziej szczegółowo

Wyrażanie stężeń. Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii. opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM

Wyrażanie stężeń. Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii. opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Wyrażanie stężeń Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Stężenie procentowe Stężenie procentowe (procent wagowy, procent masowy) wyraża stosunek

Bardziej szczegółowo

relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach

relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach 1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach

Bardziej szczegółowo

1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru

1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru 1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków

Bardziej szczegółowo

009 Ile gramów jodu i ile mililitrów alkoholu etylowego (gęstość 0,78 g/ml) potrzeba do sporządzenia 15 g jodyny, czyli 10% roztworu jodu w alkoholu e

009 Ile gramów jodu i ile mililitrów alkoholu etylowego (gęstość 0,78 g/ml) potrzeba do sporządzenia 15 g jodyny, czyli 10% roztworu jodu w alkoholu e STĘŻENIA - MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia! 001 Ile gramów wodnego roztworu azotanu sodu o stężeniu 10,0% można przygotować z 25,0g NaNO3? 002 Ile gramów kwasu siarkowego zawiera 25 ml jego

Bardziej szczegółowo

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014 VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:

Bardziej szczegółowo

STAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia!

STAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia! STAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia! 001 Obliczyć stężenie molowe jonów Ca 2+ w roztworze zawierającym 2,22g CaCl2 w 100 ml roztworu, przyjmując a = 100%. 002

Bardziej szczegółowo

- w nawiasach kwadratowych stężenia molowe.

- w nawiasach kwadratowych stężenia molowe. Cz. VII Dysocjacja jonowa, moc elektrolitów, prawo rozcieńczeń Ostwalda i ph roztworów. 1. Pojęcia i definicja. Dysocjacja elektroniczna (jonowa) to samorzutny rozpad substancji na jony w wodzie lub innych

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia nr 2: Stężenia

Ćwiczenia nr 2: Stężenia Ćwiczenia nr 2: Stężenia wersja z 5 listopada 2007 1. Ile gramów fosforanu(v) sodu należy zużyć w celu otrzymania 2,6kg 6,5% roztworu tego związku? 2. Ile należy odważyć KOH i ile zużyć wody do sporządzenia

Bardziej szczegółowo

Równowagi jonowe - ph roztworu

Równowagi jonowe - ph roztworu Równowagi jonowe - ph roztworu Kwasy, zasady i sole nazywa się elektrolitami, ponieważ przewodzą prąd elektryczny, zarówno w wodnych roztworach, jak i w stanie stopionym (sole). Nie wszystkie wodne roztwory

Bardziej szczegółowo

Odpowiedź:. Oblicz stężenie procentowe tlenu w wodzie deszczowej, wiedząc, że 1 dm 3 tej wody zawiera 0,055g tlenu. (d wody = 1 g/cm 3 )

Odpowiedź:. Oblicz stężenie procentowe tlenu w wodzie deszczowej, wiedząc, że 1 dm 3 tej wody zawiera 0,055g tlenu. (d wody = 1 g/cm 3 ) PRZYKŁADOWE ZADANIA Z DZIAŁÓW 9 14 (stężenia molowe, procentowe, przeliczanie stężeń, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zastosowanie stężeń do obliczeń w oparciu o reakcje chemiczne, rozpuszczalność)

Bardziej szczegółowo

g % ,3%

g % ,3% PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE. STECHIOMETRIA 1. Obliczyć ile moli stanowi: a) 2,5 g Na; b) 54 g Cl 2 ; c) 16,5 g N 2 O 5 ; d) 160 g CuSO 4 5H 2 O? 2. Jaka jest masa: a) 2,4 mola Na; b) 0,25 mola

Bardziej szczegółowo

IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (11 pkt)

IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (11 pkt) IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 016/017 ETAP I 10.11.016 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh Zadanie 1 (1) 1. Liczba elektronów walencyjnych w atomach bromu

Bardziej szczegółowo

Rozcieńczanie, zatężanie i mieszanie roztworów, przeliczanie stężeń

Rozcieńczanie, zatężanie i mieszanie roztworów, przeliczanie stężeń Rozcieńczanie, zatężanie i mieszanie roztworów, przeliczanie stężeń Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Rozcieńczanie i zatężanie roztworów

Bardziej szczegółowo

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10

Bardziej szczegółowo

dla której jest spełniony warunek równowagi: [H + ] [X ] / [HX] = K

dla której jest spełniony warunek równowagi: [H + ] [X ] / [HX] = K RÓWNOWAGI W ROZTWORACH Szwedzki chemik Svante Arrhenius w 1887 roku jako pierwszy wykazał, że procesowi rozpuszczania wielu substancji towarzyszy dysocjacja, czyli rozpad cząsteczek na jony naładowane

Bardziej szczegółowo

dr inż. Marlena Gąsior-Głogowska 9 Lista 1

dr inż. Marlena Gąsior-Głogowska 9 Lista 1 dr inż. Marlena Gąsior-Głogowska 9 Lista 1 1. Ile atomów znajduje się w 0,25 mola amoniaku? 2. Ile atomów wodoru znajduje się w trzech molach metanu? 3. Która z próbek zawiera więcej atomów: mol wodoru

Bardziej szczegółowo

STĘŻENIA STĘŻENIE PROCENTOWE STĘŻENIE MOLOWE

STĘŻENIA STĘŻENIE PROCENTOWE STĘŻENIE MOLOWE STĘŻENIA STĘŻENIE PROCENTOWE 1. Oblicz stężenie procentowe roztworu powstałego w wyniku rozpuszczenia 4g chlorku sodu w 15,6dag wody. 2. Ile gramów roztworu 15-procentowego można otrzymać mając do dyspozycji

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY STECHIOMETRII

PODSTAWY STECHIOMETRII PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych

Bardziej szczegółowo

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie

Bardziej szczegółowo

Przeliczanie zadań, jednostek, rozcieńczanie roztworów, zaokrąglanie wyników.

Przeliczanie zadań, jednostek, rozcieńczanie roztworów, zaokrąglanie wyników. Przeliczanie zadań, jednostek, rozcieńczanie roztworów, zaokrąglanie wyników. Stężenie procentowe wyrażone w jednostkach wagowych określa liczbę gramów substancji rozpuszczonej znajdującej się w 0 gramach

Bardziej szczegółowo

Precypitometria przykłady zadań

Precypitometria przykłady zadań Precypitometria przykłady zadań 1. Moneta srebrna o masie 05000 g i zawartości 9000% srebra jest analizowana metodą Volharda. Jakie powinno być graniczne stężenie molowe roztworu KSCN aby w miareczkowaniu

Bardziej szczegółowo

Chemia - B udownictwo WS TiP

Chemia - B udownictwo WS TiP Chemia - B udownictwo WS TiP dysocjacja elektrolityczna, reakcje w roztworach wodnych, ph wykład nr 2b Teoria dys ocjacji jonowej Elektrolity i nieelektrolity Wpływ polarnej budowy cząsteczki wody na proces

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów

Materiały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów SPOSOBY WYRAŻANIA STĘŻEŃ ROZTWORÓW Materiały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów Opracowała dr Anna Wisła-Świder STĘŻENIA ROZTWORÓW Roztwory są to układy jednofazowe (fizycznie jednorodne) dwu- lub

Bardziej szczegółowo

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej

Bardziej szczegółowo

Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph

Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELETROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. rystyna Moskwa, mgr Magdalena Bisztyga 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych

Bardziej szczegółowo

Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH

Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Podstawy dysocjacji elektrolitycznej. Zadanie 485 (1 pkt.) V/2006/A2 Dysocjacja kwasu ortofosforowego(v) przebiega w roztworach wodnych trójstopniowo:

Bardziej szczegółowo

Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013

Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013 Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013 Gazy. Jednostki ciśnienia. Podstawowe prawa gazowe 1. Jakie ciśnienie będzie panowało w oponie napompowanej w

Bardziej szczegółowo

LICEALIŚCI LICZĄ PRZYKŁADOWE ZADANIA Z ROZWIĄZANIAMI

LICEALIŚCI LICZĄ PRZYKŁADOWE ZADANIA Z ROZWIĄZANIAMI Zadanie 1: Słaby kwas HA o stężeniu 0,1 mol/litr jest zdysocjowany w 1,3 %. Oblicz stałą dysocjacji tego kwasu. Jeżeli jest to słaby kwas, można użyć wzoru uproszczonego: K = α C = (0,013) 0,1 = 1,74 10-5

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta

Bardziej szczegółowo

2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:

2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi: 2.4. ZADANIA 1. Ile moli stanowi: STECHIOMETRIA a/ 52 g CaCO 3 b/ 2,5 tony Fe(OH) 3 2. Ile g stanowi: a/ 4,5 mmol ZnSO 4 b/ 10 kmol wody 3. Obl. % skład Fe 2 (SO 4 ) 3 6H 2 O 4. Obl. % zawartość tlenu

Bardziej szczegółowo

SEMINARIUM Z ZADAŃ ALKACYMETRIA

SEMINARIUM Z ZADAŃ ALKACYMETRIA Zagadnienia, których znajomość umożliwi rozwiązanie zadań: Znajomość pisania reakcji w oznaczeniach alkacymetrycznych, stopień i stała dysocjacji, wzory na obliczanie ph buforów SEMINARIUM Z ZADAŃ ALKACYMETRIA

Bardziej szczegółowo

Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia II (semestr II)

Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia II (semestr II) Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia II (semestr II) Reakcje w roztworach 1. Jaką objętość 20% roztworu kwasu solnego (o gęstości ρ = 1,10 g/cm 3 ) należy dodać do

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym

Bardziej szczegółowo

10. ALKACYMETRIA. 10. Alkacymetria

10. ALKACYMETRIA. 10. Alkacymetria 10. ALKACYMETRIA 53 10. Alkacymetria 10.1. Ile cm 3 40 % roztworu NaOH o gęstości 1,44 g cm 3 należy zużyć w celu przygotowania 1,50 dm 3 roztworu o stężeniu 0,20 mol dm 3? Odp. 20,8 cm 3 10.2. 20,0 cm

Bardziej szczegółowo

NaOH HCl H 2 SO 3 K 2 CO 3 H 2 SO 4 NaCl CH 3 COOH

NaOH HCl H 2 SO 3 K 2 CO 3 H 2 SO 4 NaCl CH 3 COOH STOPIEŃ DYSOCJACJI 1. Oblicz stopień dysocjacji kwasu azotowego (III) o stężeniu 0,1 mol/dm 3 i o ph = 4 2. Wodny roztwór słabego kwasu jednoprotonowego zawiera 0,2 mola jonów H + i 2 mole niezdysocjonowanych

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2

PODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2 PODSTAWY CEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład Plan wykładu II,III Woda jako rozpuszczalnik Zjawisko dysocjacji Równowaga w roztworach elektrolitów i co z tego wynika Bufory ydroliza soli Roztwory (wodne)-

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej

Bardziej szczegółowo

STĘŻENIA ROZTWORÓW. 2. W 100 g wody rozpuszczono 25 g cukru. Oblicz stężenie procentowe roztworu.

STĘŻENIA ROZTWORÓW. 2. W 100 g wody rozpuszczono 25 g cukru. Oblicz stężenie procentowe roztworu. STĘŻENIA ROZTWORÓW Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. W 150 g roztworu znajduje się 10 g soli kuchennej (NaCl). Jakie jest stężenie procentowe

Bardziej szczegółowo

Kwas HA i odpowiadająca mu zasada A stanowią sprzężoną parę (podobnie zasada B i kwas BH + ):

Kwas HA i odpowiadająca mu zasada A stanowią sprzężoną parę (podobnie zasada B i kwas BH + ): Spis treści 1 Kwasy i zasady 2 Rola rozpuszczalnika 3 Dysocjacja wody 4 Słabe kwasy i zasady 5 Skala ph 6 Oblicznie ph słabego kwasu 7 Obliczanie ph słabej zasady 8 Przykłady obliczeń 81 Zadanie 1 811

Bardziej szczegółowo

OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I

OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I 1. Ile gramów zasady sodowej zawiera próbka roztworu, jeżeli na jej zmiareczkowanie zużywa się średnio 53,24ml roztworu HCl o stężeniu 0,1015mol/l? M (NaOH) - 40,00 2. Ile gramów

Bardziej szczegółowo

5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ

5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ 5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ Proces rozpuszczania trudno rozpuszczalnych elektrolitów można przedstawić ogólnie w postaci równania A m B n (stały) m A n+ + n B m-

Bardziej szczegółowo

11 Lista 2 1. Oblicz skład procentowy ditlenku węgla. 2. Ile procent P 2 O 5 znajduje się w fosforanie (V) wapnia? 3. Oblicz procentową zawartość żela

11 Lista 2 1. Oblicz skład procentowy ditlenku węgla. 2. Ile procent P 2 O 5 znajduje się w fosforanie (V) wapnia? 3. Oblicz procentową zawartość żela 10 Lista 1 1. Która z próbek zawiera więcej atomów: mol wodoru czy mol tlenu? mol azotu czy mol helu? 2. Ile atomów znajduje się w 0,25 mola amoniaku? 3. Ile atomów wodoru znajduje się w trzech molach

Bardziej szczegółowo

Inżynieria Środowiska

Inżynieria Środowiska ROZTWORY BUFOROWE Roztworami buforowymi nazywamy takie roztwory, w których stężenie jonów wodorowych nie ulega większym zmianom ani pod wpływem rozcieńczania wodą, ani pod wpływem dodatku nieznacznych

Bardziej szczegółowo

Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)

Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M) Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.

Bardziej szczegółowo

Równowagi w roztworach wodnych. Zakład Chemii Medycznej PAM

Równowagi w roztworach wodnych. Zakład Chemii Medycznej PAM Równowagi w roztworach wodnych Zakład Chemii Medycznej PAM Dysocjacja elektrolityczna Elektrolity rozpuszczając się w wodzie lub innych rozpuszczalnikach polarnych rozpadają się na jony dodatnie i ujemne

Bardziej szczegółowo

Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr zimowy, rok akademicki 2018//2019 Część II Gazy.

Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr zimowy, rok akademicki 2018//2019 Część II Gazy. Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr zimowy, rok akademicki 2018//2019 Część II Gazy. Jednostki ciśnienia. Podstawowe prawa gazowe 1. Jakie ciśnienie będzie panowało w oponie napompowanej

Bardziej szczegółowo

Równowagi w roztworach wodnych

Równowagi w roztworach wodnych Równowagi w roztworach wodnych Stan i stała równowagi reakcji chemicznej ogólnie Roztwory, rozpuszczalność, rodzaje stężeń, iloczyn rozpuszczalności Reakcje dysocjacji Stopień dysocjacji Prawo rozcieńczeń

Bardziej szczegółowo

Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak)

Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak) Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak) 1. Właściwości roztworów buforowych Dodatek nieznacznej ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady do czystej wody powoduje stosunkowo dużą

Bardziej szczegółowo

Zad: 5 Oblicz stężenie niezdysocjowanego kwasu octowego w wodnym roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm 3, jeśli ph tego roztworu wynosi 3.

Zad: 5 Oblicz stężenie niezdysocjowanego kwasu octowego w wodnym roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm 3, jeśli ph tego roztworu wynosi 3. Zad: 1 Oblicz wartość ph dla 0,001 molowego roztworu HCl Zad: 2 Oblicz stężenie jonów wodorowych jeżeli wartość ph wynosi 5 Zad: 3 Oblicz stężenie jonów wodorotlenkowych w 0,05 molowym roztworze H 2 SO

Bardziej szczegółowo

WARSZTATY olimpijskie. Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna Kinetyka

WARSZTATY olimpijskie. Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna Kinetyka WARSZTATY olimpijskie Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna inetyka WARSZTATY olimpijskie Co będzie: Data Co robimy 1 XII 2016 wasy i

Bardziej szczegółowo

roztwory elektrolitów KWASY i ZASADY

roztwory elektrolitów KWASY i ZASADY roztwory elektrolitów KWASY i ZASADY nieelektrolit słaby elektrolit mocny elektrolit Przewodnictwo właściwe elektrolitów < 10-2 Ω -1 m -1 dla metali 10 6-10 8 Ω -1 m -1 Pomiar przewodnictwa elektrycznego

Bardziej szczegółowo

Równowagi w roztworach wodnych

Równowagi w roztworach wodnych Równowagi w roztworach wodnych V 1 A + B = C + D V 2 Szybkości reakcji: v 1 = k 1 c A c B v 2 = k 2 c C c D ogólnie Roztwory, rozpuszczalność, rodzaje stężeń, iloczyn rozpuszczalności Reakcje dysocjacji

Bardziej szczegółowo

2. Oblicz gęstość pary wodnej w normalnej temperaturze wrzenia wody. (Odp. 0,588 kg/m 3 )

2. Oblicz gęstość pary wodnej w normalnej temperaturze wrzenia wody. (Odp. 0,588 kg/m 3 ) Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr zimowy, rok akademicki 2017/2018 Część II Gazy. Jednostki ciśnienia. Podstawowe prawa gazowe 1. Jakie ciśnienie będzie panowało w oponie napompowanej

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania

Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a Zadania I prawo Faraday a Masa substancji wydzielonej na elektrodach podczas elektrolizy jest proporcjonalna do natężenia prądu i czasu trwania elektrolizy q

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE 2. Data:... Kierunek studiów i nr grupy...

SPRAWOZDANIE 2. Data:... Kierunek studiów i nr grupy... SPRAWOZDANIE 2 Imię i nazwisko:... Data:.... Kierunek studiów i nr grupy..... Doświadczenie 1.1. Wskaźniki ph stosowane w laboratorium chemicznym. Zanotować obserwowane barwy roztworów w obecności badanych

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów ierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach rojektu Era inżyniera ewna lokata na rzyszłość Oracowała: mgr inż.

Bardziej szczegółowo

MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II

MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II 1. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neuronów zawartych w następujących atomach: a), b) 2. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neutronów zawartych w

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ

PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ 1. Odważono 1.0 g mieszaniny zawierającej NaOH, Na 2 CO 3 oraz substancje obojętną i rozpuszczono w kolbie miarowej o pojemności 250 ml. Na zmiareczkowanie próbki o objętości

Bardziej szczegółowo

XXV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW

XXV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW IMIĘ I NZWISKO PUNKTCJ SZKOŁ KLS NZWISKO NUCZYCIEL CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTŁCĄCE Inowrocław 12 maja 2018 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁW XXV KONKURS CHEMICZNY DL GIMNZJLISTÓW ROK SZKOLNY 2017/2018 ZDNIE

Bardziej szczegółowo

Chemia - laboratorium

Chemia - laboratorium Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyi i Ochrony Środowisa Studia stacjonarne, Ro I, Semestr zimowy 01/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewsi e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 atedra Fizyochemii

Bardziej szczegółowo

Obliczanie stężeń roztworów

Obliczanie stężeń roztworów Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,2 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką

Bardziej szczegółowo

Obliczanie stężeń roztworów

Obliczanie stężeń roztworów Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,20 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką

Bardziej szczegółowo

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016 III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem

Bardziej szczegółowo

analogicznie: P g, K g, N g i Mg g.

analogicznie: P g, K g, N g i Mg g. Zadanie 1 Obliczamy zawartość poszczególnych składników w 10 m 3 koncentratu: Ca: 46 g Ca - 1 dm 3 roztworu x g Ca - 10000 dm 3 roztworu x = 460000 g Ca analogicznie: P 170000 g, K 10000 g, N 110000 g

Bardziej szczegółowo

Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych

Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych 1 CHEMIA zbiór zadań matura 2018 tom I Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych 2 Spis treści 1.Stechiometria chemiczna... 3 2.Struktura atomu... 13 4.Kinetyka i statyka chemiczna... 14 5.Roztwory

Bardziej szczegółowo

Nazwy pierwiastków: ...

Nazwy pierwiastków: ... Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20

Bardziej szczegółowo

OBLICZENIA BIOCHEMICZNE zestaw zadań z rozwiązaniami

OBLICZENIA BIOCHEMICZNE zestaw zadań z rozwiązaniami zestaw zadań z rozwiązaniami materiały pomocnicze dla kandydatów na studia i studentów biotechnologii opracował: dr Zdzisław Wróblewski Wrocław maj 2018 Skrypt zawiera niezbędne wiadomości dotyczące sporządzania

Bardziej szczegółowo

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według

Bardziej szczegółowo

Dysocjacja elektrolityczna, przewodność elektryczna roztworów

Dysocjacja elektrolityczna, przewodność elektryczna roztworów tester woda destylowana tester Ćwiczenie 1a woda wodociągowa tester 5% roztwór cukru tester 0,1 M HCl tester 0,1 M CH 3 COOH tester 0,1 M tester 0,1 M NH 4 OH tester 0,1 M NaCl Dysocjacja elektrolityczna,

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej

Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW Etap I (szkolny) 22 października 2013 roku Materiały dla nauczycieli Rozwiązania zadań wraz z punktacją Uwagi ogólne: - Za prawidłowe rozwiązanie zadań rachunkowych

Bardziej szczegółowo

IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP II r. Godz

IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP II r. Godz KOPKCh IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017 ETAP II 17.12.2016 r. Godz. 10.30-12.30 Uwaga! Masy molowe pierwiastków i związków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Płytkę Zn zanurzono do

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018 Eliminacje szkolne Podczas rozwiązywania zadań

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I Związki manganu i manganometria AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA 1. Spośród podanych grup wybierz tą, w której wszystkie związki lub jony można oznaczyć metodą manganometryczną: Odp. C 2 O 4 2-, H 2 O 2, Sn

Bardziej szczegółowo

2. WYRA ANIE ST Iwona eniem roztworu jednostk obj jednostk masy Mol Masa molowa

2. WYRA ANIE ST Iwona eniem roztworu jednostk obj jednostk masy Mol Masa molowa 2. WYRAśANIE STĘśEŃ Iwona śak StęŜeniem roztworu określa się ilość substancji (wyraŝoną w jednostkach masy lub objętości) zawartą w określonej jednostce objętości lub masy roztworu, czasami rozpuszczalnika.

Bardziej szczegółowo

Chemia - laboratorium

Chemia - laboratorium Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 01/1 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 Katedra Fizykochemii

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. [2 pkt.] Podaj symbole dwóch kationów i dwóch anionów, dobierając wszystkie jony tak, aby zawierały taką samą liczbę elektronów.

Zadanie 2. [2 pkt.] Podaj symbole dwóch kationów i dwóch anionów, dobierając wszystkie jony tak, aby zawierały taką samą liczbę elektronów. 2 Zadanie 1. [1 pkt] Pewien pierwiastek X tworzy cząsteczki X 2. Stwierdzono, że cząsteczki te mogą mieć różne masy cząsteczkowe. Wyjaśnij, dlaczego cząsteczki o tym samym wzorze mogą mieć różne masy cząsteczkowe.

Bardziej szczegółowo

1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne

1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1. PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE 5 1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1.1. Wyraź w gramach masę: a. jednego atomu żelaza, b. jednej cząsteczki kwasu siarkowego. Odp. 9,3 10 23 g; 1,6 10 22

Bardziej szczegółowo

Opracował: dr inż. Tadeusz Lemek

Opracował: dr inż. Tadeusz Lemek Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria i Gospodarka Wodna w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracował:

Bardziej szczegółowo

1 Kinetyka reakcji chemicznych

1 Kinetyka reakcji chemicznych Podstawy obliczeń chemicznych 1 1 Kinetyka reakcji chemicznych Szybkość reakcji chemicznej definiuje się jako ubytek stężenia substratu lub wzrost stężenia produktu w jednostce czasu. ν = c [ ] 2 c 1 mol

Bardziej szczegółowo

Etap wojewódzki Propozycje rozwiązań i punktacja. Część I Zadania rachunkowe (0 39 pkt)

Etap wojewódzki Propozycje rozwiązań i punktacja. Część I Zadania rachunkowe (0 39 pkt) Etap wojewódzki Propozycje rozwiązań i punktacja Zad. 1 (0-5 pkt) Część I Zadania rachunkowe (0 39 pkt) 1pkt. za zastosowanie pojęcia okresu połowicznego rozpadu x początkowa ilość radonu-222 0,5x ilość

Bardziej szczegółowo

5. STECHIOMETRIA. 5. Stechiometria

5. STECHIOMETRIA. 5. Stechiometria 5. STECHIOMETRIA 25 5. Stechiometria 5.1. Ile gramów magnezu wzięło udział w reakcji z tlenem, jeśli otrzymano 6,0 g tlenku magnezu? Odp. 3,60 g 5.2. Do 50 cm 3 roztworu kwasu siarkowego (VI) o stężeniu

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje rejonowe

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje rejonowe kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje rejonowe Zadanie

Bardziej szczegółowo

III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1

III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1 III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011 KOPKCh ETAP I 22.10.2010 r. Godz. 10.00-12.00 Zadanie 1 1. Jon Al 3+ zbudowany jest z 14 neutronów oraz z: a) 16 protonów i 13 elektronów b) 10 protonów i 13

Bardziej szczegółowo

BIOTECHNOLOGIA. Materiały do ćwiczeń rachunkowych z chemii fizycznej kinetyka chemiczna, 2014/15

BIOTECHNOLOGIA. Materiały do ćwiczeń rachunkowych z chemii fizycznej kinetyka chemiczna, 2014/15 Zadanie 1. BIOTECHNOLOGIA Materiały do ćwiczeń rachunkowych z chemii fizycznej kinetyka chemiczna, 014/15 W temperaturze 18 o C oporność naczyńka do pomiaru przewodności napełnionego 0,0 M wodnym roztworem

Bardziej szczegółowo

P RO G RAM ZAJĘĆ TERMINY KOLOKWIÓW W ROKU AKADEMICKIM 2017/2018

P RO G RAM ZAJĘĆ TERMINY KOLOKWIÓW W ROKU AKADEMICKIM 2017/2018 P RO G RAM ZAJĘĆ ĆWICZENIA AUDYTORYJNE Z CHEMII OGÓLNEJ I NIEORGANICZNEJ kierunek: Biotechnologia, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska semestr 1; rok akademicki 2017/2018 Katedra Chemii Nieorganicznej

Bardziej szczegółowo

KONDUKTOMETRIA. Konduktometria. Przewodnictwo elektrolityczne. Przewodnictwo elektrolityczne zaleŝy od:

KONDUKTOMETRIA. Konduktometria. Przewodnictwo elektrolityczne. Przewodnictwo elektrolityczne zaleŝy od: KONDUKTOMETRIA Konduktometria Metoda elektroanalityczna oparta na pomiarze przewodnictwa elektrolitycznego, którego wartość ulega zmianie wraz ze zmianą stęŝenia jonów zawartych w roztworze. Przewodnictwo

Bardziej szczegółowo

STĘŻENIA ROZTWORÓW. Oznaczenia - μg- mikrogram, ng nanogram, pg pikogram, fg femtogram.

STĘŻENIA ROZTWORÓW. Oznaczenia - μg- mikrogram, ng nanogram, pg pikogram, fg femtogram. STĘŻENIA ROZTWORÓW Sposoby wyrażania zawartości składników w roztworach Stosunek ilości substancji rozpuszczonej do ilości roztworu lub rozpuszczalnika określa stężenie roztworu. W praktyce chemicznej

Bardziej szczegółowo

Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych

Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych 1 CHEMIA zbiór zadań matura 2018 tom II Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych 2 Spis treści 1.Węglowodory... 3 2. Alkohole, fenole... 4 3. Estry i tłuszcze... 6 6. Związki organiczne zawierające

Bardziej szczegółowo

Problemy do samodzielnego rozwiązania

Problemy do samodzielnego rozwiązania Problemy do samodzielnego rozwiązania 1. Napisz równania reakcji dysocjacji elektrolitycznej, uwzględniając w zapisie czy jest to dysocjacja mocnego elektrolitu, słabego elektrolitu, czy też dysocjacja

Bardziej szczegółowo