Teoria sportu Semestr IV, studia stacjonarne, WF www.awf.edu.pl, podstrona Zakładu Teorii Sportu
Pracownicy Zakładu Teorii Sportu Kierownik Dr Dariusz Śledziewski (pok. 127) Prof. dr hab. Henryk Sozański (pok. 135) dr hab. prof. AWF Cezary Żekanowski (pok. 137) Dr Jakub Adamczyk (pok. 136) Dyżury: poniedziałek: 13.00-15.00 Doc. dr Anna Kuder (pok. 132) Dr Marcin Siewierski (pok. 136) Dyżury: środa: 8.45-9.45 czwartek 10.30-11.30
Termin i miejsce wykładów Czwartek, 13.15-14.00 (AULA) Prowadząca: Doc. dr Anna Kuder
TEMATYKA ĆWICZEŃ Z TEORII SPORTU II rok DZIENNYCH studiów licencjackich, sem. IV (30 h) 1.Ogólne informacje o przedmiocie, podstawowe pojęcia terminologiczne. Literatura przedmiotu. Sport wyczynowy i rekreacyjny - cel i funkcje. System szkolenia sportowego, charakterystyka podstawowych elementów składowych, stopień ich złożoności i ich wzajemne powiązanie. 2.Sprawność fizyczna - system pojęć, rodzaje sprawności, rozwój w ontogenezie. Cechy motoryczne - współzależność cech, koncepcje motoryczności. Uwarunkowania genetyczne oraz fazy sensytywne w rozwoju motoryczności człowieka. 3.Szybkość - biologiczne uwarunkowania, formy przejawiania, metodyka kształtowania i oceny poziomu. 4.Siła mięśniowa - biologiczne uwarunkowania, formy przejawiania, metodyka kształtowania i oceny poziomu. 5.Wytrzymałość - biologiczne uwarunkowania, formy przejawiania, metodyka kształtowania i oceny poziomu. 6.Koordynacja ruchowa, gibkość, skoczność - biologiczne uwarunkowania, formy przejawiania, metodyka kształtowania i oceny poziomu. 7.Kolokwium 1 (PYTANIA OTWARTE)
TEMATYKA ĆWICZEŃ Z TEORII SPORTU II rok DZIENNYCH studiów licencjackich, sem. IV (30 h) 8.Próby i testy sprawności fizycznej. 9.Przygotowanie techniczne. Nawyk ruchowy. Metody nauczania ruchu. Zasady treningu technicznego. Kryteria oceny. 10.Taktyka jako umiejętność organizowania i prowadzenia walki sportowej. Strategia a taktyka. Klasyfikacja dyscyplin sportu a wymogi taktyczne. Metody prowadzenia działań taktycznych. 11.Szkolenie sportowe dzieci i młodzieży uwarunkowania, cele i zadania. 12.Etapizacja szkolenia. Charakterystyka etapów szkolenia. Przykładowe rozwiązania na poziomie szkolenia wszechstronnego i ukierunkowanego. 13.Kwalifikacja do sportu rodzaje selekcji, etapy, kryteria, efektywność kwalifikacji. 14.Kolokwium 2 (PYTANIA OTWARTE) 15.Specyfika treningu sportowego kobiet - SAMOKSZTAŁCENIE
LITERATURA - PODSTAWOWA Ljach W.: Kształtowanie zdolności motorycznych dzieci i młodzieży. COS, Warszawa, 2003. Naglak Z.: Metodyka trenowania sportowca. Wrocław 1999. AWF. Prus G.: Przygotowanie kondycyjne w sporcie. AWF, Katowice, 2003. Raczek J., Młynarski W., Ljach W.: Kształtowanie i diagnozowanie koordynacyjnych zdolności motorycznych. AWF, Katowice, 2002. Raczek J.: Podstawy szkolenia sportowego dzieci i młodzieży. Warszawa 1991. RCMSzKFiS. Sozański H. (red.): Podstawy teorii treningu sportowego. Warszawa 1999. RCMSzKFiS. Sozański H. (red.): Sport dzieci i młodzieży. Vademecum trenera. Warszawa 1994. RCMSzKFiS. Sozański H.: Wybrane aspekty kwalifikacji dzieci i młodzieży do sportu i treningu. Warszawa 2005. PFSM. Starosta W.: Motoryczne zdolności koordynacyjne (znaczenie, struktura, uwarunkowania, kształtowanie). Międzynarodowe Stowarzyszenie Motoryki Sportowej (MSMS), Instytut Sportu, Warszawa, 2003. Perkowski K., Śledziewski D.: Metodyczne podstawy treningu sportowego. Warszawa 1998. RCMSzKFiS. Ulatowski T. (red.): Teoria sportu. Tom 1 i 2 "Trening". Warszawa 1992. RCMSzKFiS. Ważny Z.: Leksykon treningu sportowego. Warszawa 1994. AWF. Zaporożanow W., Sozański H.: Dobór i kwalifikacja do sportu. Warszawa 1997. RCMSzKFiS
LITERATURA - UZUPEŁNIAJĄCA De Knop i inni: Worldwide Trends in Youth Sport. Champaign 1996. Human Kinetics. Drabik J.: Testowanie sprawności fizycznej u dzieci, młodzieży i dorosłych. Gdańsk 1997. AWF. Kulikow L.M.: Uprawlenije sportiwnoj trenirowkoj: sistiemnost, adaptacija, zdarowje. Moskwa 1995. Fiskultura, Obrazowanije, Nauka. Kurz T.: Stretching trening gibkości. COS, RCMSzKFiS, Warszawa, 1997. Martens R.: Succesful Coaching. Champaign 1992. Human Kinetics Publishers. Martens R. i inni: Young Athletes. Champaign 1994. Human Kinetics. Martin D., Carl K., Lehnertz K. (red.): Handbuch Trainingslehre. Schomdorf 1993. Verlag Karl Hofmann. Osiński W. (red.): Motoryczność człowieka - jej struktura, zmienność i uwarunkowania. Poznań 1993. AWF. Pilicz S.: Pomiar ogólnej sprawności fizycznej. Warszawa 1997. AWF. Płatonow W.N.: Obszczaja tieorija podgotowki sportsmienow w olimpijskom sportie. Kijew 1997. Olimpijskaja Litieratura. Programy szkolenia dzieci i młodzieży. Seria wydawnicza obejmująca różne dyscypliny sportu z lat 1995-2003. Wyd. COS Warszawa. Shephard R.J., Astrand P.O. (red.): Endurance in Sport. London 1992. Blackwell Scientific Publications. Szopa J., Mleczko E., Żak S. (red.): Podstawy antropomotoryki. Warszawa-Kraków 1996. PWN. Śledziewski D., Karwacki A. (red.): Szkolenie uzdolnionej sportowo młodzieży w polskim systemie edukacyjnym. PTNKF, Warszawa, 2003. Śledziewski D., Kuder A., Perkowski K.: Modelowe rozwiązania treningu w szkoleniu młodzieży uzdolnionej sportowo. PTNKF, Warszawa, 2005. Wskazane prace w periodykach krajowych i zagranicznych.
REKOMENDOWANE CZASOPISMA: Sport Wyczynowy, Trening, Biology of Sport, Teoria i Praktika Fiziceskoj Kultury, Journal of Strength and Conditioning Research, Journal of Sports Medicine and Physical Fitness Antropomotoryka
KRYTERIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU 1. POZYTYWNA OCENA Z KOLOKWIÓW 1. Kolokwium (termin:..) 5-6 pytań otwartych (obejmuje pierwsze 6 tematów - wg programu) 2 Kolokwium (termin.) 5-6 pytań otwartych (zagadnienia obejmują tematy nr 8-13)
KRYTERIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU 2. NIEOBECNOŚCI: Dopuszczalne są 3 nieobecności bez usprawiedliwienia. W przypadku 4 nieobecności o możliwości zaliczenia przedmiotu decyduje Kierownik zakładu
DLA NAJLEPSZYCH 1. EGZAMIN 0 - ocena 4,0 (db) - aktywność na zajęciach - rekomendacja prowadzącego (max 2 os. w grupie) - lub obowiązki sportowe
DLA NAJLEPSZYCH 2. Zwolnienie z egzaminu - ocena 5,0 (bdb) - aktywność na zajęciach - rekomendacja prowadzącego (max 2 os. w podgrupie) 3. Informacje o egzaminie EGZAMIN USTNY
1. Teoria sportu - jest to nauka, która w sposób systemowy zajmuje się badaniem człowieka uprawiającego sport oraz zjawisk towarzyszących działalności sportowej, w celu poznawania i doskonalenia mechanizmów warunkujących skuteczne zachowanie człowieka we współzawodnictwie sportowym. 2. Teoria Sportu - nauka, która obejmuje system poglądów, który w całokształcie pozwala udowodnić istotę sportu, jego prawidłowości i najważniejsze definicje, zagadnienia w społeczeństwie, treści i formy optymalnej budowy treningu sportowego i działalności startowej.
Przedmiot badań społeczne i zdrowotne funkcje sportu, społeczne, biologiczne i motoryczne uwarunkowania powodzenia we współzawodnictwie sportowym, struktura i funkcje szkolenia sportowego.
Termin teoria sportu pojawił się w Polsce w latach 50-tych i był używany w dwóch znaczeniach: Dla określenia wiedzy tłumaczącej zjawiska zachodzące w sporcie, w odróżnieniu od praktyki, będącej zespołem działań w nim stosowanych, jako nazwa przedmiotu wykładanego na uczelniach wychowania fizycznego.
Przykłady definiowania sportu Sport jest to świadoma, dobrowolna działalność człowieka podejmowana głownie dla zaspokojenia potrzeby zabawy, popisu, walki, a także wewnętrznego doskonalenia się w drodze systematycznego rozwoju cech fizycznych, umysłowych i wolicjonalnych [H. Sozański, 1998]. Sport jest częścią składową kultury społeczeństwa, obejmującą dobrowolną działalność i mającą na celu podnoszenie sprawności fizycznej i jej manifestację [ Z. Ważny, 1994].
Człowiek a sport sport jest wszechobecny, stanowi integralną część społeczeństwa, dostępny dla wszystkich, nieustannie rozwija się wzbogacając liczbę dostępnych form jego uprawiania, zwiększając jednocześnie rzesze zainteresowanych, komercjalizacja, wzrost potrzeb odbiorców zmuszają szukania innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych, szkoleniowych, zwiększających atrakcyjność widowiska sportowego, jest sposobem na życie, źródłem dochodów, ale także formą spędzania czasu wolnego, ucieczką od codzienności, wzrost sukcesów międzynarodowych zawodnikówrodaków, staje się znakomitym źródłem motywacji do uczestnictwa w sporcie, w jego różnych formach.
Odmiany sportu Sport klasyfikowany (wyczynowy) - jako część sportu jest działalnością ukierunkowaną na rozwój osobowości człowieka oraz doskonalenie odpowiedniej dla płci, wieku i dyscypliny sportu sprawności umysłowej, motorycznej i fizycznej, umożliwiającej osiąganie sukcesów sportowych. Miarę doskonałości sportowej stanowią osiągane we współzawodnictwie sportowym sukcesy, klasyfikowane przez powołane do tego celu instytucje. Sport niesklasyfikowany (rekreacyjny) - jako część sportu jest działalnością ukierunkowaną na utrzymanie zdrowia człowieka oraz na hamowanie inwolucji fizycznej ciała przez wykorzystywanie form ćwiczebnych i form współzawodnictwa zawartych w różnych dyscyplinach sportu. Miarą skuteczności tych zabiegów jest trwałość posiadanych dyspozycji psychicznych i fizycznych.
Sport Cel współzawodnictwa Utrzymanie zdrowia Sukces sportowy Sport niesklasyfikowany Sport klasyfikowany Powszechność Elitarność Spontaniczny udział Dobór i selekcja Czas uprawiania nieograniczony Czas uprawiania ograniczony Wszechstronność w ćwiczeniu motoryczności Specjalizacja w ćwiczeniu motoryczności Ćwiczenie Trening Ryc.1. Wybrane właściwości odmian sportu
3. Sport wyczynowy W tym zbiorze uwzględniamy wszelkie formy uprawiania sportu, podejmowane i realizowane z myślą o uzyskiwaniu najwyższych wyników w trakcie wieloletniego procesu zorganizowanego szkolenia. Da się tu wydzielić cztery zasadnicze obszary: a) Sport młodzieżowy b) Sport kwalifikowany c) Sport olimpijski d) Sport zawodowy
a) Sport młodzieżowy często określany również jako szkolenie rezerw". Winni tu znaleźć miejsce wszyscy utalentowani kandydaci, dostatecznie umotywowani do podjęcia wyczynowego treningu równolegle do kontynuowania nauki lub studiów. W polskich warunkach niezbędnym rozwiązaniem organizacyjnym wydaje się tutaj system szkół mistrzostwa sportowego w województwach i krajowe centra szkolenia w danej dyscyplinie (np. akademickie, przy klubach AZS-AWF, wojskowe, itp.).
b) Sport kwalifikowany, zorganizowany w sekcjach klubów sportowych i ujęty w system współzawodnictwa charakterystyczny dla danej dyscypliny i poziomu zaawansowania (wieku).
c) Sport olimpijski, obejmujący całość programów przygotowań reprezentacji kraju do imprez najwyższej rangi (ME, MŚ, 10, itp.) Utrzymanie i poprawa pozycji Polski we współzawodnictwie na poziomie światowym wymaga już teraz przynajmniej podwojenia liczebności zawodników objętych szkoleniem na najwyższym poziomie, przyjęcia strategii rozwoju poszczególnych dyscyplin i logicznej selekcji celów sportowych. Niestety, na wszystko" nas nie stać - i nie będzie stać - podobnie jak innych krajów o podobnym potencjale ludnościowym i gospodarczym.
Trening to długotrwała złożona i wielowarstwowa działalność mająca na celu uzyskanie jak najlepszego wyniku sportowego.
Trening to długotrwała złożona i wielowarstwowa działalność mająca na celu uzyskanie jak najlepszego wyniku sportowego.
System szkolenia sportowego ujęcie klasyczne [Ważny, 1987] prognozowanie rozwoju wyników; prognozowanie modelu dyscypliny dobór i selekcja trening, zawody, odnowa, oddziaływanie otoczenia warunki materialne mistrzostwo pedagogiczne kadry trenerskiej efektywność systemu szkolenia sportowego wynik sportowy
Dziękuję za uwagę