KARTA KURSU DLA STUDIÓW DOKTORANCKICH Nazwa Nazwa w j. ang. Filozoficzne podstawy hermeneutyki Philosophical Basis of hermeneutics Kod Punktacja ECTS 1 Koordynator prof. dr hab. Tadeusz Gadacz Zespół dydaktyczny Opis kursu (cele kształcenia) Cele kształcenia: znajomość historii hermeneutyki i hermeneutyki współczesnej (W. Dilthey, M. Heidegger, H.-G. Gadamer, P. Ricoeur), sporu o rozumienie filozofii hermeneutycznej. Efekty kształcenia W 1 Zna i rozumie na poziomie pogłębionym historię rozwoju hermeneutyki od starożytności po współczesność Odniesienie do efektów dla studiów D_W03 Wiedza W 2 Zna terminologię hermeneutyczną W 3 Ma uporządkowaną znajomość i zrozumienie metodologicznych różnic między naukami przyrodniczymi a humanistycznymi (hermeneutycznymi) W 4 Zna i rozumie najważniejsze teksty źródłowe dotyczące hermeneutyki W 5 Zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się pojęć hermeneutycznych Umiejętności Odniesienie do efektów dla studiów
U 1 Interpretuje teksty zgodnie z regułami hermeneutycznymi U 2 Poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną z zakresu hermeneutyki. D_U01 D_U02 U 3 Posiada umiejętność artykułowania i uzasadniania własnych poglądów dotyczących kwestii spornych w obszarze hermeneutyki U 4 Samodzielnie myśli i krytycznie ustosunkowuje się do zastanej rzeczywistości doceniając wagę i złożoność przyjmowanych założeń Kompetencje społeczne K2 W oparciu o perspektywizm kulturowy szanuje odmienność kultur, języków i światopoglądów. Rozumie innych i stosuje dialog rozumienia. Odniesienie do efektów dla studiów DK_04 K 3 Ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznych przybliżających i rozpowszechniających dziedzictwo nauk humanistycznych. Organizacja zajęcia w grupach Forma zajęć Wykład (W) A K L S P Z Liczba godzin 12 Opis metod prowadzenia zajęć 1. Wykład z elementami dyskusji 2. Analiza i interpretacja tekstów źródłowych Forma zaliczenia kursu Egzamin Zaliczenie z oceną Zaliczenie X
Kryteria oceny Ocena na podstawie pracy pisemnej na uzgodniony z prowadzącym zajęcia temat z dziedziny hermeneutyki (10 do 12 stron standardowych) Uwagi - Treści merytoryczne (wykaz tematów) 1. Hermeneutyka: pojęcie, hermeneutyki szczegółowe a hermeneutyka uniwersalna. Duch, hermeneutyka a retoryka. Historyczne początki: Platon, Arystoteles, szkoła aleksandryjska, szkoła antiocheńska, św. Augustyn, Jan Kasjan. 2. Reformacja: Marcin Luter, Filip Melanchton, Flacius Illyricus, Johann Conrad Dannhauer. Baruch Spinoza, Immanuel Kant, Kant i pietyzm, hermeneutyka romantyczna, Friedriech D.E. Schleiermacher 3. Hermeneutyka filozoficzna a filozofia hermeneutyczna: poszczególne stanowiska 4. Posthermneutyka: Gianni Vattimo, Stanleya Fischa hermeneutyka radykalnej interpretacji, Odo Marquarda hermeneutyka sceptyczna, Johna de Caputo hermeneutyka radykalna 5. Hermeneutyka a: filozofia życia (Jose Ortega y Gasset Wierzyć czy myśleć, w; tenże, Po co wracamy do filozofii?, Warszawa 1992, s. 213-223; Jose Ortega y Gasset, Prawda jako zgodność człowieka z samym sobą, tenże, Wokół Galileusza, Warszawa 1993), pragmatyzm, neokantyzm, filozofia egzystencji, fenomenologia, filozofia dialogu (Georg Simmel Dygresja w związku z zagadnieniem, jak możliwe jest społeczeństwo, w: tenże, Pisma socjologiczne, Warszawa 2008, s. 419-437), psychoanaliza, strukturalizm, dekonstrukcja, postmodernizm, szkoła frankfurcka, filozofia analityczna. 6. Hermeneutyka a: dialektyka, logika, epistemologia, filozofia człowieka (L. Landgrebe, Rozumienie w naukach o duchu, w: Wokół rozumienia. Studia i szkice z hermeneutyki, red. G. Sowiński, Kraków 1993), metafizyka, filozofia praktyczna 7) Wilhelm Dilthey: hermeneutyka a filozofia życia. Wilhelm Dilthey - Rozumienie innych osób i ich przejawów życia, w: tenże, Budowa świata historycznego w naukach humanistycznych, Gdańsk 2004 8) Martin Heidegger: zwrot hermeneutyczny. Rudolf Bultmann i demitologizacja. 9) Hansa Georga Gadamera hermeneutyka dialogiczna 10) Paula Ricoeura hermeneutyka narracji 11) Hermeneutyka teologiczna (biblijna). Hermeneutyka prawnicza. Pedagogika hermeneutyczna,
hermeneutyka historyczna, hermeneutyka literacka Wykaz literatury podstawowej W. Dilthey - Rozumienie innych osób i ich przejawów życia, w: tenże, Budowa świata historycznego w naukach humanistycznych, Gdańsk 2004 M. Heidegger, Ontologia (hermeneutyka faktyczności), tłum. M. Bonecki, J. Duraj, Toruń 2007 H.-G. Gadamer, Język i rozumienie, Warszawa 2003 P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja, Warszawa 1989 J. Ortega y Gasset, Wierzyć czy myśleć, w: tenże, Po co wracamy do filozofii?, Warszawa 1992 J. Ortega y Gasset, Prawda jako zgodność człowieka z samym sobą, tenże, Wokół Galileusza, Warszawa 1993 L. Landgrebe, Rozumienie w naukach o duchu, w: Wokół rozumienia. Studia i szkice z hermeneutyki, red. G. Sowiński, Kraków 1993 Opracowania: E. Kobylińska, Hermeneutyczna wizja kultury, Warszawa - Poznań 1985 Z. Krasnodębski, Rozumienie ludzkiego zachowania, Warszawa 1986 A. Zeidler, Sztuka, mit, hermeneutyka, Warszawa 1988 J. Stelmach, Co to jest hermeneutyka?, Kraków 1989 Estetyka i hermeneutyka, red. F. Chmielowski, Kraków 1990 Fenomenologia i hermeneutyka, t. 1-3, red. P. Dybel, P. Kaczorowski, J. Rolewski, Warszawa 1990-1993 K. Rosner, Hermeneutyka jako krytyka kultury: Heidegger, Gadamer, Ricoeur, Warszawa 1991 M. Potępa, Dialektyka i hermeneutyka w filozofii Friedricha Daniela Schleiermachera, Łódź 1992 H. Jonas, Zmiana i trwałość. O podstawach rozumienia przeszłości, tłum P. Domański, Warszawa 1993 Wokół rozumienia. Studia i szkice z hermeneutyki, wybór i tłum. G. Sowinski, Kraków 1993 U. Eco, Lector in fabula. Współdziałanie w interpretacji tekstów narracyjnych, tłum. P. Salwa, Warszawa 1994 G. Funke, Hermeneutyka i język, wybór i tłum. B. Andrzejewski, Poznań 1994 Oblicza hermeneutyki, red. A. Przyłębski, Poznań 1995 H.M. Baumgartner, Rozum skończony. Ku rozumieniu filozofii przez samą siebie, tłum. A.M. Kaniowski, Warszawa 1996 U. Eco, R. Rorty, J. Culler, Ch. Brooke-Rose, Interpretacja i nadinterpretacja, Kraków 1996 B. Milerski, Z problemów hermeneutyki protestanckiej, Łódź 1996 R. Wiehl, Fenomenologia, dialektyka, hermeneutyka, wyboru dokonał B. Andrzejewski, Poznań 1996 Uniwersalny wymiar hermeneutyki, red. A. Przyłębski, Poznań 1997 N. Leśniewski, O hermeneutyce radykalnej, Poznań 1998 S. Rosen, Hermeneutyka jako polityka, tłum. P. Maciejko, Warszawa 1998 M. Szulakiewicz, Od transcendentalizmu do hermeneutyki, Rzeszów 1998 E. Zakrzewska-Manterys, Hermeneutyczne interpretacje, Warszawa 1998 W.G. Jeanrond, Hermeneutyka teologiczna. Rozwój i znaczenie, tłum. M. Borowska, Kraków 1999 E. Paczkowska-Łagowska, Logos życia. Filozofia hermeneutyczna w kręgu Wilhelma Diltheya, Gdańsk 2000 M.P. Markowski, Nietzsche i filozofia interpretacji, Kraków 2001 W. Lorenc, Hermeneutyczne koncepcje człowieka. W kręgu inspiracji heideggerowskich, Warszawa 2003 J. Brejdak, Słowo i czas. Problem rozumienia innego w hermeneutyce i w teorii systemu, Szczecin 2004 M. Szulakiewicz, Filozofia jako hermeneutyka, Toruń 2004 A. Przyłębski, Hermeneutyczny zwrot filozofii, Poznań 2005 P. Dehnel, Dekonstrukcja rozumienie interpretacja, Kraków 2006 Hermeneutyczne dziedzictwo filozofii, red. H. Mikołajczyk, M. Oziębłowski, M. Rembierz, Kraków 2006 Hermeneutyka i literatura - ku nowej koiné, red. K. Kuczyńska-Koschany, M. Januszkiewicz; A. Bielik-
Robson i inni,. Poznań 2006 M. Bała, O możliwości hermeneutycznej filozofii religii, Warszawa 2007 J. Grondin, Wprowadzenie do hermeneutyki filozoficznej, Kraków 2007 P. Kuligowski, Humanistyka jako hermeneutyka, Wrocław 2007 Filozofia i etyka interpretacji, red. A.F. Kola, A. Szahaj, Kraków 2007 L. Kleszcz, Przełom hermeneutyczny w filozofii niemieckiej, Toruń 2007 M. Piotrowska, Hermeneutyka, Lublin 2007 R. Król, Podstawy hermeneutyczne filozofii człowieka, Poznań 2008 Hermeneutyczna tradycja filozofii, red. H.T. Mikołajczyk, M. Rembierz, Słupsk 2009 P. Dybel, Oblicza hermeneutyki, Kraków 2012 - Wykaz literatury uzupełniającej