) Metodyka badania wartości gospodarczej odmian

WSTĘP Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń porejestrowych (PDO) z odmianami ziemniaka przeprowadzonych w roku 2008, na tle wyników roku 2007. Celem tych badań jest sprawdzenie obecnej wartości gospodarczej odmian, zwłaszcza starszych, znajdujących się w obrocie nasiennym, i równocześnie porównanie ich z odmianami najnowszymi wchodzącymi dopiero do uprawy. W roku 2008 założono 120 doświadczeń, w tym 78 w Ocenie Odmian (SDOO i PD) oraz 42 w innych ośrodkach UR Kraków, IHAR o/jadwisin, HR Szyldak, HZ Zamarte, PMHZ Strzekęcin, LODR Kalsk (Szprotawa), LODR Końskowola, MODR Karniowice (GR Karniów, GR Miłocice), PODR Gdańsk (ODR Lubań), PODR Szepietowo (PD Podtrzcianka, PD Rzędziany, PD Wszerzecz), ŚODR Modliszewice, ZS Książ Wlk., ZSR Chrobrze, ZSP Włoszczowa, które również finansowały te doświadczenia. Doświadczenia prowadzono w czterech oddzielnych grupach wczesności (bardzo wczesne, wczesne, średniowczesne oraz średniopóźne i późne). Spośród wszystkich założonych doświadczeń, w 15 dobór odmian był zróżnicowany w porównaniu z podstawowym zestawem w poszczególnych grupach wczesności. Podstawowy dobór odmian badanych w doświadczeniach obejmował 51 odmian. Były to przede wszystkim odmiany zarejestrowane w latach 1999-2007 oraz jedna zarejestrowana w roku 2008. Pominięto odmiany przeznaczone tylko do produkcji frytek i chipsów (tab. 1). Materiał sadzeniakowy badanych odmian był dostarczony bezpośrednio z poszczególnych hodowli. Doświadczenia PDO prowadzono w trzech seriach: dwóch z odmianami jadalnymi (stołowymi) w uprawie standardowej (tradycyjnej) oraz w warunkach nawadniania z podwyższonym poziomem nawożenia, a w trzeciej serii testowano odmiany

- 4 - skrobiowe (przemysłowe). Odmiany jadalne testowane były w 27 punktach zlokalizowanych na terenie całego kraju. Wśród nich cztery doświadczenia prowadzono w warunkach nawadniania. Doświadczenia z odmianami skrobiowymi rozmieszczono głównie w północnej części kraju, gdzie funkcjonuje przemysł skrobiowy (14 doświadczeń). Powyższe zmiany systemu badań mają na celu lepsze wykorzystanie wyników doświadczeń PDO w poszczególnych rejonach. Rozmieszczenie doświadczeń przedstawia rysunek 1. Wszystkie doświadczenia prowadzono zgodnie z metodyką stosowaną w badaniach rejestrowych 1). Zakładano je w układzie losowanych bloków, w czterech powtórzeniach (w pojedynczych przypadkach stosowano trzy powtórzenia). Powierzchnia pojedynczego poletka do zbioru wynosiła 15 m 2 (60 roślin na poletku), natomiast w grupie odmian bardzo wczesnych dla wcześniejszego terminu zbioru 7 m 2 (28 roślin). W doświadczeniach zastosowano nawożenie mineralne na poziomie 350 kg (NPK) w czystym składniku przy zachowaniu proporcji (1:1:1,5), natomiast w doświadczeniach prowadzonych w warunkach nawadniania, nawożenie było zwiększone proporcjonalnie o 30%. Do nawadniania używano deszczowni szpulowych, które były wyposażone w niskociśnieniową konsolę rozlewającą. Należy podkreślić, że wszystkie doświadczenia są prowadzone w warunkach pełnej ochrony przed chwastami, stonką oraz zarazą ziemniaka. W opracowaniu wykorzystano wyniki ze 114 doświadczeń (sześć doświadczeń zdyskwalifikowano ze względu na duże błędy doświadczalne). Przedstawiono wyniki plonowania i zawartości skrobi oraz wyniki obserwacji związanych z porażeniem chorobami i występowaniem wad bulw. W grupie odmian bardzo wczesnych przedstawiono również wyniki plonowania przy wczesnym terminie zbioru (po 40 dniach od wschodów). Wyniki te określają przydatność odmian do uprawy na wczesny zbiór. We wszystkich tabelach wynikowych odmiany uszeregowano alfabetycznie. Rok 2008 charakteryzował się bardzo zróżnicowanymi warunkami pogodowymi. W rejonie polski północnej oraz wschodniej odnotowano optymalne lub ponadprzeciętne sumy opadów w okresie wegetacji ziemniaka, natomiast w Wielkopolsce oraz na Dolnym Śląsku, szczególnie w maju i czerwcu wystąpiła susza, która istotnie wpłynęła na poziom plonowania ziemniaków w tych rejonach. W efekcie takiego przebiegu pogody, średni plon odmian jadalnych oraz skrobiowych (około 470 dt z ha) był mniejszy niż w roku 2007. W doświadczeniach z odmianami jadalnymi, niższe plony odnotowano w trzech grupach wczesności: bardzo wczesnej o 10%, wczesnej o 7%, średniowczesnej o 5% natomiast w grupie średniopóźnej i późnej odnotowano plon wyższy o prawie 4%. W grupie odmian jadalnych, w roku 2008 w porównaniu do roku 2007, u odmian bardzo wczesnych stwierdzono taką samą zawartość skrobi, natomiast w pozostałych grupach wczesności niższą: u odmian wczesnych o 0,5%, średniowczesnych o 1% oraz średniopóźnych i późnych o 1,3%. W doświadczeniach założonych w warunkach nawadniania i podwyższonego poziomu nawożenia, średni plon po zakończeniu wegetacji wyniósł 656 dt z ha i był o 55% wyższy od plonu w doświadczeniach standardowych. W serii doświadczeń z odmianami skrobiowymi (średniowczesne oraz średniopóźne i późne) średnia zawartość skrobi wyniosła 18,9% a średni plon skrobi ponad 85 dt z ha. ------------------------ 1) Metodyka badania wartości gospodarczej odmian (WGO) roślin uprawnych 1. Rośliny rolnicze. 1.6. Ziemniak. COBORU, Słupia Wielka 1998.

- 5 - Tabela 1 ZIEMNIAK. Odmiany i doświadczenia. Rok zbioru 2008 Stopień Stopień Rok kwalifi- Rok kwalifi- Odmiany zareje- Hodowca kacji Odmiany zareje- Hodowca kacji strowania sadze- strowania sadzeniaków niaków 1 2 3 4 1 2 3 4 bardzo wczesne jadalne średniopóźne i późne jadalne 1 Ruta 1985 HZ Zamarte PB/I 1 Zeus 2000 HR Szyldak C/A 2 Bard 1999 HZ Zamarte PB/I 2 Syrena 2002 PMHZ Strzekęcin C/B 3 Denar 1999 HZ Zamarte PB/I 3 Ursus 2004 PMHZ Strzekęcin PB II 4 Lord 1999 HZ Zamarte PB/II 4 Jelly 2005 Europlant DE B I 5 Felka 2002 HZ Zamarte PB/I 5 Niagara 2005 HZ Zamarte PB I 6 Velox 2002 Saka-Ragis DE C/A 6 Roko 2005 Agrico B.A. NL C/A 7 Arielle 2006 Agrico B.A. NL C/A 8 Miłek 2006 HZ Zamarte C/A średniowczesne skrobiowe 1 Glada 1994 PMHZ Strzekęcin PB/I wczesne jadalne 2 Kuba 1999 HZ Zamarte PB/II 1 Vineta 1998 Europlant DE C/B 3 Rumpel 2000 PMHZ Strzekęcin PB/II 2 Korona 2002 HZ Zamarte PB/II 4 Pasat 2002 PMHZ Strzekęcin PB/II 3 Bellarosa 2006 Europlant DE C/A 5 Monsun 2003 PMHZ Strzekęcin PB/II 4 Ewelina 2006 Europlant DE C/A 6 Adam 2005 HR Szyldak B/II 5 Owacja 2006 PMHZ Strzekęcin PB/II 7 Zuzanna 2007 Europlant DE C/A 6 Cyprian 2007 HR Szyldak C/B średniopóźne i późne skrobiowe średniowczesne jadalne 1 Hinga 1996 PMHZ Strzekęcin PB/II 1 Kolia 1989 HR Szyldak C/A 2 Ikar 1996 PMHZ Strzekęcin PB/II 2 Satina 2000 Saka-Ragis DE C/A 3 Jasia 1999 HR Szyldak B/II 3 Zebra 2000 HR Szyldak B II 4 Pasja 2000 PMHZ Strzekęcin PB/II 4 Żagiel 2001 PMHZ Strzekęcin PB II 5 Skawa 2000 HR Szyldak PB/I 5 Andromeda 2002 PMHZ Strzekęcin C/B 6 Umiak 2000 PMHZ Strzekęcin PB/II 6 Bartek 2003 HZ Zamarte PB I 7 Neptun 2001 PMHZ Strzekęcin PB/II 7 Cekin 2004 HR Szyldak B II 8 Rudawa 2002 HR Szyldak B/II 8 Tajfun 2004 PMHZ Strzekęcin PB II 9 Sonda 2002 PMHZ Strzekęcin PB/II 9 Elanda 2005 HZ Zamarte PB I 10 Ślęza 2003 HR Szyldak B/II 10 Roxana 2005 Europlant DE B I 11 Inwestor 2005 PMHZ Strzekęcin PB/II 11 Almera 2008 Agrico B.A. NL C/A 12 Pokusa 2006 PMHZ Strzekęcin B/II 13 Kuras 2007 Agrico B.A. NL C/A Liczba doświadczeń bardzo wczesne jad. wczesne jad. średniowczesne jad. średniopóźne i późne jad. bardzo wczesne nawadn. śrwcz., śrpóźne i późne skrob. - założonych 27 27 27 21 4 14 120 - zdyskwalifikowanych - - - - - - - - wyłączonych z syntezy (dyskwalifikacja statystyczna) 4 1-1 - - - - - - - 6 - - wykorzystanych w syntezie 23 26 26 21 4 14 114 Kol.1-3: nazwy badanych odmian i ich hodowców podano zgodnie ze stanem w roku 2008 Kol.3: HZ Zamarte Hodowla Ziemniaka Zamarte, PMHZ Pomorsko-Mazowiecka Hodowla Ziemniaka Strzekęcin, HR Szyldak Hodowla Roślin Szyldak Kol. 4: PB III, PB II sadzeniaki w stopniu przedbazowym; B/I, B/II sadzeniaki w stopniu bazowym klasy I i II; C/A, C/B sadzeniaki kwalifikowane w klasie A i B łącznie

- 6 - Tabela 2 ZIEMNIAK. Warunki polowe doświadczeń; termin sadzenia i zbiorów. Rok zbioru 2008 i 2007 Wyszczególnienie 2008 2007 1 2 3 Średnia rolnicza wartość gleb w 100 O skali IUNG 69 71 Kompleks przydatności rolniczej gleb: - 1 pszenny bardzo dobry - 2 pszenny dobry - 3 pszenny wadliwy - 4 żytni bardzo dobry - 5 żytni dobry - 6 żytni słaby - 9 zbożowo-pastewny słaby - 10 pszenny górski liczba doświadczeń Odczyn gleby (ph w KCl): - powyżej 6,5 44 19-6,5-5,6 62 62 - poniżej 5,6 14 22 Przedplon: - okopowe - - - strączkowe 4 8 - rzepak 6 8 - zboża 100 81 - inne (facelia, gorczyca, kukurydza, tytoń) 10 6 Nawożenie mineralne: kg czystego składnika na ha - P 2 O 5 (średnio) 92 85 - K 2 O (średnio) 147 141 - N średnio 97 104 - N najmniejsze 80 69 - N największe 135 219 Sadzenie: data - bardzo wczesne 11.04-1.05 11.04-8.05 - wczesne 11.04-1.05 11.04-8.05 - średniowczesne 14.04-1.05 13.04-8.05 - średniopóźne i późne 14.04-1.05 13.04-8.05 Zbiór: data - bardzo wczesne (pełnia dojrzałości) 12.08-10.09 3.08-01.09 - wczesne 18.08-29.09 6.08-24.09 - średniowczesne 15.09-06.10 7.09-15.10 - średniopóźne i późne 15.09-22.10 18.09-16.10 6 32 1 50 28 2 1-8 36-52 6 - - 1 Liczba doświadczeń 120 103

- 7 - Tabela 3 ZIEMNIAK. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Plon bulw, zawartość skrobi i plon skrobi. Lata zbioru 2008, 2007 Wczesny zbiór* Zbiór po zakończeniu wegetacji plon ogólny plon handlowy** plon ogólny % wzorca Zawartość skrobi (%) Odmiana 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 5 Wzorzec, dt z ha, % 201 181 185 166 422 467 12,8 12,8 1 Arielle 108 135 110 141 92 108 12,3 12,6 2 Bard 103 84 102 80 105 97 11,9 11,7 3 Denar 109 92 109 90 119 114 11,8 11,8 4 Felka 75 81 70 76 97 103 14,1 14,4 5 Lord 96 91 97 91 107 105 11,6 11,7 6 Miłek 106 117 107 119 98 98 13,9 13,5 7 Ruta 106 104 106 105 98 95 12,9 13,1 8 Velox 97 97 100 98 85 80 13,8 13,8 Liczba doświadczeń 23 21 Kol.1: wzorzec tworzy średnia z wszystkich odmian badanych w poszczególnych latach * zbiór po 40 dniach od wschodów ** bulwy o średnicy powyżej 30 Tabela 4 ZIEMNIAK. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Plon handlowy i struktura plonu. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiana Plon handlowy Udział bulw poszczególnych wielkości w plonie ogólnym (%) % wzorca do 35 36-50 51-60 60 35 do 35 35-50 51-60 60 35 Wielkość bulw (skala 9 o ) 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 5 Wzorzec, dt z ha 397 454 1 Arielle 93 109 6 33 36 25 94 2 18 34 46 98 8 9 2 Bard 104 97 8 34 32 26 92 3 22 32 43 97 7 9 3 Denar 121 114 5 27 31 37 95 2 15 29 54 98 8 9 4 Felka 94 103 9 33 29 29 91 3 19 31 47 97 7 9 5 Lord 109 105 5 25 31 39 95 3 17 27 53 97 8 9 6 Miłek 97 98 7 38 31 24 93 2 24 35 39 98 7 9 7 Ruta 96 95 7 32 33 28 93 2 19 32 47 98 8 9 8 Velox 85 80 5 29 36 30 95 2 21 38 39 98 8 9 Kol. 2: bulwy o średnicy powyżej 35

- 8 - Tabela 5 ZIEMNIAK. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Długość okresu wegetacji i obserwacje chorób. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiana Choroby wirusowe Długość Czarna nóżka okresu wegetacji liściozwój lekkie ciężkie I termin II termin dni % porażonych roślin 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 5 6 1 Arielle 103 104 0,7 2,5 0,3 0,2 0,1 0,1 0,2 0,1 0,2 0,0 2 Bard 108 106 0,7 2,2 0,5 0,4 0,0 0,2 0,4 0,4 0,2 0,0 3 Denar 110 108 0,9 2,2 0,3 0,3 0,2 0,5 0,3 0,2 0,3 0,1 4 Felka 112 109 1,3 2,2 0,2 0,1 0,5 0,3 1,3 0,2 0,9 0,1 5 Lord 109 114 1,7 4,6 0,9 0,7 0,4 0,6 0,5 0,1 0,5 0,1 6 Miłek 109 112 0,6 2,8 0,4 0,3 0,0 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 7 Ruta 107 106 1,9 2,6 0,2 0,2 0,1 0,1 0,3 0,1 0,2 0,1 8 Velox 107 111 1,8 1,3 1,2 0,6 0,9 0,4 0,3 0,1 0,2 0,0 Liczba doświadczeń 24 20 12 13 12 13 12 13 11 16 11 16 cd. tabeli 5 Odmiana Alternarioza Parch zwykły Spękania i deformacje Pustowatość Rdzawa plamistość miąższu skala 9 o % plonu bulw % bulw 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 7 8 9 10 11 1 Arielle 7,4 7,3 7,3 8,0 0,5 1,3 0,0 0,0 0,1 0,1 2 Bard 6,7 6,2 8,1 8,1 1,6 2,6 0,0 0,0 0,0 0,1 3 Denar 7,9 8,0 7,7 7,7 0,8 3,2 0,0 0,0 0,0 0,0 4 Felka 8,2 8,0 7,0 7,3 0,4 2,3 0,1 0,4 0,1 0,1 5 Lord 7,8 7,8 7,4 7,6 0,4 3,2 0,0 0,1 0,1 0,0 6 Miłek 7,5 6,6 8,4 8,5 3,2 7,1 0,0 0,0 0,0 0,1 7 Ruta 7,5 7,6 7,3 7,7 4,8 3,2 0,0 0,0 0,1 0,1 8 Velox 7,8 7,8 8,3 8,0 1,9 1,0 0,0 0,0 0,0 0,1 Liczba doświadczeń 22 16 19 15 23 19 4 20 12 20 Kol. 6: I termin 2-3 tygodnie po wschodach, II termin początek kwitnienia roślin Kol. 7, 8: skala 9 o ; 9 stan najlepszy, 1 stan najgorszy Kol. 10, 11: udział w próbie 50 bulw o średnicy powyżej 50

- 9 - Tabela 6 ZIEMNIAK. Odmiany wczesne jadalne. Plon bulw, zawartość skrobi i plon skrobi. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany 2008 Plon ogólny Zawartość skrobi Plon skrobi % wzorca % % wzorca 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 Wzorzec, dt z ha, % 453 483 12,9 13,4 58,1 64,3 1 Bellarosa 99 12,6 96 2 Cyprian 118 13,3 123 3 Ewelina 103 95 11,9 13,0 95 92 4 Korona 90 109 12,9 12,1 90 100 5 Owacja 98 113 13,7 13,7 103 117 6 Vineta 94 106 12,8 13,2 93 105 Liczba doświadczeń 26 20 Kol. 1: wzorzec tworzy średnia z wszystkich odmian badanych w poszczególnych latach Tabela 7 ZIEMNIAK. Odmiany wczesne jadalne. Plon handlowy i struktura plonu. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany Plon handlowy Udział bulw poszczególnych wielkości w plonie ogólnym (%) % wzorca do 35 36-50 51-60 60 35 do 35 35-50 51-60 60 35 Wielkość bulw skala 9 o 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 5 Wzorzec, dt z ha 433 471 1 Bellarosa 100 2 5 28 55 98 9 2 Cyprian 116 4 19 30 47 96 9 3 Ewelina 102 95 6 29 33 32 94 4 19 33 44 96 8 9 4 Korona 90 109 4 21 30 45 96 4 20 30 46 96 9 9 5 Owacja 98 113 5 29 32 34 95 3 18 33 46 97 8 9 6 Vineta 94 107 4 26 31 39 96 3 15 29 53 97 8 9 Kol. 1: wzorzec tworzy średnia z wszystkich odmian badanych w poszczególnych latach Kol. 2: bulwy o średnicy powyżej 35

- 10 - Tabela 8 ZIEMNIAK. Odmiany wczesne jadalne. Długość okresu wegetacji i obserwacje chorób. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany Choroby wirusowe Długość Czarna nóżka okresu wegetacji liściozwój lekkie ciężkie I termin II termin dni % porażonych roślin 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 5 6 1 Bellarosa 115 2,1 0,0 0,7 0,0 0,0 2 Cyprian 124 1,0 0,2 0,5 0,1 0,0 3 Ewelina 119 115 1,5 5,0 0,4 0,8 0,6 0,3 0,4 0,0 0,5 0,1 4 Korona 116 117 1,6 0,9 0,6 0,2 0,6 0,0 0,3 0,1 0,5 0,3 5 Owacja 117 117 1,1 0,9 0,1 0,1 0,6 0,1 0,3 0,0 0,1 0,1 6 Vineta 114 114 2,3 3,7 0,6 0,6 0,8 0,3 0,3 0,0 0,0 0,0 Liczba doświadczeń 26 19 17 15 17 15 17 15 10 18 10 18 cd. tabeli 8 Odmiany Alternarioza Parch zwykły 2008 2007 Spękania i deformacje Pustowatość Rdzawa plamistość miąższu skala 9 o % plonu bulw % bulw 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 7 8 9 10 11 1 Bellarosa 7,3 7,9 3,4 0,0 0,1 2 Cyprian 8,4 8,0 6,6 0,0 0,1 3 Ewelina 7,6 7,5 8,5 7,7 1,7 2,8 0,1 0,0 0,3 0,0 4 Korona 7,4 8,0 8,3 8,2 2,9 2,4 0,0 0,1 0,1 0,2 5 Owacja 7,4 7,3 8,1 8,0 1,9 2,2 0,1 0,1 0,0 0,0 6 Vineta 7,0 7,5 8,2 8,1 1,5 1,7 0,1 0,0 0,0 0,0 Liczba doświadczeń 20 15 24 16 25 14 4 20 10 19 Kol. 6: I termin 2-3 tygodnie po wschodach. II termin początek kwitnienia roślin Kol. 7, 8: skala 9 o. 9 stan najlepszy. 1 stan najgorszy Kol. 10, 11: udział w próbie 50 bulw o średnicy powyżej 50

- 11 - Tabela 9 ZIEMNIAK. Odmiany średniowczesne jadalne. Plon bulw. zawartość skrobi i plon skrobi. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany 2008 Plon ogólny Zawartość skrobi Plon skrobi % wzorca % % wzorca 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 Wzorzec, dt z ha, % 486 511 13,1 14,1 64,2 72,5 1 Almera 95 11,1 79 2 Andromeda 82 83 11,5 11,7 72 68 3 Bartek 112 119 14,5 15,4 123 129 4 Cekin 97 102 14,4 15,5 107 111 5 Elanda 107 99 11,8 14,0 96 98 6 Kolia 99 102 14,1 14,8 107 107 7 Roxana 100 97 11,8 12,9 89 89 8 Satina 96 95 13,7 13,0 100 88 9 Tajfun 111 106 15,8 16,1 133 121 10 Zebra 102 104 13,5 14,2 106 104 11 Żagiel 100 106 11,9 12,4 89 92 Liczba doświadczeń 26 21 Kol. 1: wzorzec tworzy średnia z wszystkich odmian badanych w poszczególnych latach

- 12 - Tabela 10 ZIEMNIAK. Odmiany średniowczesne jadalne. Plon handlowy i struktura plonu. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany Plon handlowy Udział bulw poszczególnych wielkości w plonie ogólnym (%) % wzorca do 35 35-50 51-60 60 35 do 35 35-50 51-60 60 35 Wielkość bulw (skala 9 o ) 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 3 4 5 Wzorzec, dt z ha 457 493 1 Almera 96 3 20 30 47 97 9 2 Andromeda 82 82 6 27 31 36 94 7 28 32 33 93 8 8 3 Bartek 109 119 5 25 31 39 95 4 17 25 54 96 8 9 4 Cekin 98 102 5 29 37 29 95 4 31 37 28 96 8 8 5 Elanda 107 99 5 25 33 37 95 4 21 30 45 96 8 9 6 Kolia 98 102 6 30 34 30 94 5 25 35 35 95 8 8 7 Roxana 100 98 5 24 34 37 95 4 23 30 43 96 9 9 8 Satina 98 95 3 18 30 49 97 4 14 22 60 96 9 9 9 Tajfun 113 108 3 25 36 36 97 2 18 33 47 98 9 9 10 Zebra 97 100 10 38 33 19 90 10 35 32 23 90 7 7 11 Żagiel 101 107 5 23 31 41 95 3 20 33 44 97 9 9 Kol. 1: wzorzec tworzy średnia z wszystkich odmian badanych w poszczególnych latach Kol. 2: bulwy o średnicy powyżej 35

- 13 - Tabela 11 ZIEMNIAK. Odmiany średniowczesne jadalne. Długość okresu wegetacji i obserwacje chorób. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany Choroby wirusowe Długość Czarna nóżka okresu wegetacji liściozwój lekkie ciężkie I termin II termin dni % porażonych roślin 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 5 6 1 Almera 132 1,0 0,3 0,1 0,0 0,1 2 Andromeda 136 128 1,4 1,9 0,7 0,7 0,8 0,5 0,0 0,0 0,1 0,0 3 Bartek 147 142 0,8 0,8 0,3 0,6 0,7 0,2 0,5 0,0 0,2 0,2 4 Cekin 136 130 0,7 1,0 0,1 0,2 0,0 0,3 0,1 0,0 0,2 0,0 5 Elanda 140 137 0,8 2,6 0,2 0,5 0,3 0,7 0,2 0,0 0,3 0,1 6 Kolia 133 129 0,9 1,2 0,3 1,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,3 7 Roxana 141 132 0,6 0,8 0,2 0,3 0,3 0,1 0,1 0,2 0,0 0,0 8 Satina 137 133 1,2 3,2 0,0 0,3 0,0 0,3 0,1 0,8 0,5 1,3 9 Tajfun 141 133 0,7 1,2 0,2 0,6 0,1 0,4 0,0 0,0 0,1 0,0 10 Zebra 141 137 1,1 1,9 0,2 0,1 0,2 0,4 0,1 0,0 0,1 0,0 11 Żagiel 132 128 0,2 0,4 0,0 0,3 0,1 0,2 0,4 0,0 0,2 0,0 Liczba doświadczeń 23 17 19 18 19 18 19 18 10 10 10 10

- 14 - cd. tabeli 11 Odmiany 2008 Alternarioza Parch zwykły Spękania i deformacje Pustowatość Rdzawa plamistość miąższu skala 9 o % plonu bulw % bulw 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 7 8 9 10 11 1 Almera 8,1 7,6 5,2 0,3 0,2 2 Andromeda 7,4 7,2 8,5 8,1 3,3 3,7 0,3 0,1 0,2 0,1 3 Bartek 8,8 8,5 7,4 7,3 10,4 6,9 0,5 0,1 0,4 0,6 4 Cekin 7,5 7,2 7,9 7,5 2,2 1,6 0,2 0,1 0,2 0,3 5 Elanda 8,3 8,0 8,1 7,7 3,1 5,6 0,2 0,1 0,1 0,3 6 Kolia 7,9 7,7 6,8 7,1 6,7 3,5 0,7 0,9 0,4 0,2 7 Roxana 8,5 8,3 8,3 7,6 4,0 3,5 0,3 0,0 0,1 0,1 8 Satina 7,9 8,1 8,3 8,3 2,2 2,5 0,7 0,2 0,2 0,2 9 Tajfun 8,4 8,2 7,9 8,0 2,6 0,8 0,3 0,3 0,1 0,3 10 Zebra 8,4 8,2 7,2 6,1 1,3 1,2 0,0 0,1 0,2 0,3 11 Żagiel 7,8 8,0 7,9 7,0 2,5 1,8 0,3 0,0 0,2 0,5 Liczba doświadczeń 19 16 18 23 18 17 8 13 14 10 Kol. 6: I termin 2-3 tygodnie po wschodach. II termin początek kwitnienia roślin Kol. 7, 8: skala 9 o ; 9 stan najlepszy. 1 stan najgorszy Kol. 10, 11: udział w próbie 50 bulw o średnicy powyżej 50

- 15 - Tabela 12 ZIEMNIAK. Odmiany średniopóźne i późne jadalne. Plon bulw, zawartość skrobi i plon skrobi. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany 2008 Plon ogólny Zawartość skrobi Plon skrobi % wzorca % % wzorca 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 Wzorzec, dt z ha, % 542 523 14,0 15,3 75,9 80,5 1 Jelly 98 109 13,6 14,5 96 103 2 Niagara 104 97 12,7 13,6 93 86 3 Roko 96 14,6 100 4 Syrena 102 98 13,2 14,6 95 94 5 Ursus 106 113 15,9 17,0 120 127 6 Zeus 94 108 14,1 15,9 96 111 Liczba doświadczeń 21 19 Kol. 1: wzorzec tworzy średnia z wszystkich odmian badanych w poszczególnych latach Tabela 13 ZIEMNIAK. Odmiany średniopóźne i późne jadalne. Plon handlowy i struktura plonu. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany Plon handlowy Udział bulw poszczególnych wielkości w plonie ogólnym (%) % wzorca do 35 36-50 51-60 60 35 do 35 35-50 51-60 60 35 Wielkość bulw (skala 9 o ) 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 5 Wzorzec, dt z ha 515 504 1 Jelly 100 111 3 14 29 54 97 3 13 26 58 97 9 9 2 Niagara 103 95 4 26 33 37 96 5 23 28 44 95 8 9 3 Roko 97 3 19 35 43 97 9 4 Syrena 103 100 2 15 29 54 98 2 11 24 63 98 9 9 5 Ursus 106 114 4 26 32 38 96 3 21 33 43 97 8 9 6 Zeus 92 104 7 33 37 23 93 7 29 35 29 93 7 8 Kol. 1: wzorzec tworzy średnia z wszystkich odmian badanych w poszczególnych latach Kol. 2: bulwy o średnicy powyżej 35

- 16 - Tabela 14 ZIEMNIAK. Odmiany średniopóźne i późne jadalne. Długość okresu wegetacji i obserwacje chorób. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany Choroby wirusowe Długość Czarna nóżka okresu liściozwój wegetacji lekkie ciężkie I termin II termin dni % porażonych roślin 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 5 6 1 Jelly 151 145 1,2 1,9 0,3 0,8 0,5 0,6 0,6 0,1 0,7 0,0 2 Niagara 149 144 2,1 3,7 0,3 1,8 0,1 0,4 0,4 0,6 0,4 0,5 3 Roko 144 0,3 0,1 0,3 0,2 0,2 4 Syrena 150 143 1,7 1,7 0,2 1,0 0,7 0,8 0,1 0,4 0,1 0,3 5 Ursus 151 144 0,3 1,7 0,0 0,1 0,2 0,2 0,0 0,0 0,1 0,0 6 Zeus 151 148 0,5 1,0 0,1 0,0 0,1 0,1 0,0 0,0 0,1 0,0 Liczba doświadczeń 21 18 20 18 20 18 20 18 9 12 9 12 cd. tabeli 14 Spękania i deformacje Rdzawa plamistość miąższu Alternarioza Parch zwykły Pustowatość Odmiany skala 9 o % plonu bulw % bulw 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 7 8 9 10 11 1 Jelly 8,3 8,4 8,3 8,3 2,3 1,7 0,1 0,6 0,0 0,1 2 Niagara 8,1 8,0 8,1 8,2 6,5 8,3 0,2 0,5 0,1 0,4 3 Roko 8,2 8,0 2,1 0,0 0,4 4 Syrena 8,0 8,0 7,9 8,2 4,2 4,6 0,2 0,4 0,2 0,2 5 Ursus 8,5 8,4 8,5 8,5 4,3 7,2 0,1 0,5 0,7 0,3 6 Zeus 8,3 8,6 6,9 7,3 3,4 4,9 0,1 0,2 0,0 0,0 Liczba doświadczeń 16 14 18 13 19 16 6 10 15 12 Kol. 6: I termin 2-3 tygodnie po wschodach. II termin początek kwitnienia roślin Kol. 7, 8: skala 9 o ; 9 stan najlepszy, 1 stan najgorszy Kol. 10, 11: udział w próbie 50 bulw o średnicy powyżej 50

- 17 - Tabela 15 ZIEMNIAK. Odmiany bardzo wczesne jadalne uprawiane w warunkach nawadniania oraz podwyższonego nawożenia. Plon bulw, zawartość skrobi i plon skrobi. Rok zbioru 2008 Odmiana Wzorzec, dt z ha, % Wczesny zbiór* Zbiór po zakończeniu wegetacji plon ogólny plon handlowy** plon ogólny % wzorca Zawartość skrobi (%) 1 2 3 4 5 298 279 656 1 Arielle 110 112 93 11,0 2 Bard 102 102 106 11,0 3 Denar 108 109 120 11,1 4 Felka 69 61 92 13,6 5 Lord 99 100 114 11,2 6 Miłek 107 108 96 13,6 7 Ruta 109 110 95 11,8 8 Velox 96 97 85 13,6 Liczba doświadczeń 4 Kol.1: wzorzec tworzy średnia z wszystkich odmian badanych w poszczególnych latach * zbiór po 40 dniach od wschodów ** bulwy o średnicy powyżej 30 Tabela 16 ZIEMNIAK. Odmiany bardzo wczesne jadalne uprawiane w warunkach nawadniania oraz podwyższonego nawożenia. Plon handlowy i struktura plonu. Rok zbioru 2008 Odmiana Plon handlowy % wzorca Udział bulw poszczególnych wielkości w plonie ogólnym (%) do 35 36-50 51-60 60 35 12,1 Wielkość bulw (skala 9 o ) 1 2 3 5 Wzorzec, dt z ha 624 1 Arielle 94 3 24 41 32 97 9 2 Bard 106 4 22 31 43 96 9 3 Denar 122 2 14 25 59 98 9 4 Felka 90 7 25 29 39 93 8 5 Lord 115 2 14 30 54 98 9 6 Miłek 93 4 27 33 36 96 8 7 Ruta 96 3 20 33 44 97 9 8 Velox 84 3 16 36 45 97 9 Kol. 2: bulwy o średnicy powyżej 35

- 18 - Tabela 17 ZIEMNIAK. Odmiany bardzo wczesne jadalne uprawiane w warunkach nawadniania oraz podwyższonego nawożenia. Długość okresu wegetacji i obserwacje chorób. Rok zbioru 2008 L p. Odmiana Długość okresu wegetacji dni lekkie Choroby wirusowe ciężkie liściozwój % porażonych roślin I termin Czarna nóżka 1 2 3 4 5 6 II termin 1 Arielle 103 0,1 0,3 0,0 0,0 0,1 2 Bard 110 0,3 0,3 0,0 0,0 0,0 3 Denar 112 0,1 0,0 0,0 0,3 0,3 4 Felka 112 1,0 0,0 0,0 0,5 0,6 5 Lord 113 2,0 0,0 0,0 0,0 0,3 6 Miłek 110 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 7 Ruta 112 0,6 0,0 0,0 0,0 0,3 8 Velox 107 1,0 0,8 2,5 0,0 0,0 Liczba doświadczeń 4 4 4 4 4 4 cd. tabeli 17 L p. Odmiana Alternarioza Parch zwykły Spękania i deformacje Pustowatość skala 9 o % plonu bulw % bulw Rdzawa plamistość miąższu 1 7 8 9 10 11 1 Arielle 8,0 7,3 3,5 0,1 0,1 2 Bard 6,7 7,0 3,1 0,0 0,0 3 Denar 8,6 7,4 3,9 0,3 0,1 4 Felka 9,0 6,4 4,5 0,3 0,2 5 Lord 8,9 7,8 2,5 0,3 0,0 6 Miłek 7,4 8,4 7,9 0,2 0,1 7 Ruta 7,6 7,1 4,9 0,3 0,1 8 Velox 8,3 8,3 8,2 0,3 0,0 Liczba doświadczeń 4 4 4 4 4 Kol. 6: I termin 2-3 tygodnie po wschodach, II termin początek kwitnienia roślin Kol. 7, 8: skala 9 o ; 9 stan najlepszy, 1 stan najgorszy Kol. 10, 11: udział w próbie 50 bulw o średnicy powyżej 50

- 19 - Tabela 18 ZIEMNIAK. Odmiany średniowczesne, średniopóźne i późne skrobiowe. Ważniejsze cechy użytkowe, średnie wyniki w poszczególnych doświadczeniach. Rok zbioru 2008 Punkt doświadczalny Plon ogólny (dt z ha) Zawartość skrobi (%) Plon skrobi (dt z ha) 1 2 3 4 1 SDOO Białogard 499 19,5 97,8 2 SDOO Bobrowniki 250 13,8 34,6 3 SDOO Chrząstowo 513 18,2 93,0 4 SDOO Karżniczka 625 18,9 117,9 5 SDOO Kościelec 397 16,6 65,9 6 SDOO Krzyżewo 504 20,6 103,8 7 SDOO Marianowo 501 20,3 101,6 8 SDOO Świebodzin 461 19,9 91,3 9 SDOO Uhnin 277 21,3 59,1 10 SDOO Wrócikowo 465 20,8 96,6 11 HR Szyldak 487 19,0 92,5 12 PMHZ Strzekęcin 368 17,7 65,0 13 IHAR o/jadwisin 515 17,5 89,9 14 PODR Lubań 411 20,1 82,2 średnia 448 18,9 85,1

- 20 - Tabela 19 ZIEMNIAK. Odmiany średniowczesne, średniopóźne i późne skrobiowe. Plon bulw, zawartość skrobi i plon skrobi. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany Plon ogólny Zawartość skrobi Plon skrobi % wzorca % % wzorca 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 Wzorzec, dt z ha, % 448 439 18,9 19,5 85,1 85,8 - ś redniowczesne 1 Adam 89 98 17,6 18,5 83 94 2 Glada 95 96 18,6 18,4 94 92 3 Kuba 99 18,6 98 4 Monsun 92 95 16,3 16,8 80 82 5 Pasat 102 90 18,8 18,0 102 83 6 Rumpel 105 99 17,6 17,8 98 90 7 Zuzanna 97 18,8 96 - ś redniopóź ne i póź ne 8 Ikar 90 21,1 101 9 Inwestor 92 104 19,1 20,5 93 109 10 Jasia 110 107 18,3 19,4 107 106 11 Kuras 112 121 18,2 20,2 108 124 12 Hinga 100 99 20,7 22,2 109 113 13 Neptun 99 91 18,5 18,6 98 87 14 Pasja 108 102 18,6 20,0 108 105 15 Pokusa 115 97 17,8 17,9 109 89 16 Rudawa 94 95 20,8 22,1 104 107 17 Skawa 101 106 20,8 22,5 111 122 18 Sonda 99 18,6 99 112 19 Ślęza 96 101 20,3 21,7 103 20 Umiak 105 18,2 102 Liczba doświadczeń 14 14 Kol. 1: wzorzec tworzy średnia z wszystkich odmian badanych w poszczególnych latach

- 21 - Tabela 20 ZIEMNIAK. Odmiany średniopóźne i późne skrobiowe. Plon handlowy i struktura plonu. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany Plon handlowy (% wzorca) do 35 36-50 Udział bulw poszczególnych wielkości w plonie ogólnym (%) 51-60 60 35 do 35 35-50 51-60 60 35 Wielkość bulw (skala 9 o ) 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 5 Wzorzec, dt z ha 422 405 - ś redniowczesne 1 Adam 89 97 6 28 34 32 94 7 29 35 29 93 8 8 2 Glada 97 95 4 25 33 38 96 8 22 28 42 92 9 8 3 Kuba 101 5 29 34 32 95 8 4 Monsun 94 95 4 27 38 31 96 7 38 33 22 93 8 7 5 Pasat 103 91 5 30 31 34 95 6 18 27 49 94 8 9 6 Rumpel 102 100 9 35 32 24 91 7 23 29 41 93 7 8 7 Zuzanna 98 3 20 34 43 97 9 - ś redniopóź ne i póź ne 8 Ikar 90 6 31 32 31 94 8 9 Inwestor 88 102 10 39 32 19 90 8 35 33 24 92 7 7 10 Jasia 113 107 4 26 36 34 96 7 25 33 35 93 8 8 11 Kuras 114 123 4 25 32 39 96 6 20 28 46 94 9 9 12 Hinga 99 99 6 42 36 16 94 7 31 34 28 93 7 8 13 Neptun 99 90 6 34 35 25 94 7 17 27 49 93 7 8 14 Pasja 111 104 4 25 38 33 96 6 20 32 42 94 9 9 15 Pokusa 118 97 4 25 37 34 96 7 24 30 39 93 8 9 16 Rudawa 94 94 6 35 34 25 94 7 29 32 32 93 8 8 17 Skawa 102 106 5 28 33 34 95 6 24 32 38 94 8 8 18 Sonda 94 11 36 29 24 89 7 19 Ślęza 93 99 9 37 31 23 91 8 29 31 32 92 7 8 20 Umiak 103 8 40 34 18 92 7 Kol. 1: wzorzec tworzy średnia z wszystkich odmian badanych w poszczególnych latach Kol. 2: bulwy o średnicy powyżej 35

- 22 - Tabela 21 ZIEMNIAK. Odmiany średniowczesne, średniopóźne i późne skrobiowe. Długość okresu wegetacji i obserwacje chorób. Lata zbioru 2008, 2007 Odmiany Choroby wirusowe Długość Czarna nóżka okresu liściozwój wegetacji lekkie ciężkie I termin II termin dni % porażonych roślin 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 2 3 4 5 6 - ś redniowczesne 1 Adam 139 133 1,1 1,3 0,8 0,1 0,4 0,1 0,2 0,3 0,1 0,2 2 Glada 145 138 1,7 2,4 0,9 0,6 0,0 0,2 0,5 0,3 0,2 0,3 3 Kuba 148 1,1 1,0 0,0 1,3 0,5 4 Monsun 140 135 1,0 0,3 0,8 0,1 0,0 0,1 0,6 0,1 0,2 0,1 5 Pasat 145 139 0,8 0,6 0,8 0,6 0,0 0,0 0,5 0,4 0,2 0,4 6 Rumpel 142 139 0,5 0,8 0,3 0,5 0,2 0,3 0,1 0,3 0,1 0,3 7 Zuzanna 143 1,5 2,0 0,1 0,4 0,0 - ś redniopóź ne i póź ne 8 Ikar 148 1,2 1,2 0,1 0,3 0,0 9 Inwestor 152 143 2,1 1,1 1,8 0,1 0,0 0,0 0,7 0,3 0,2 0,5 10 Jasia 155 143 0,5 0,3 0,2 0,0 0,0 0,0 0,3 0,2 0,1 0,0 11 Kuras 159 149 0,9 1,1 0,5 0,2 0,2 0,1 0,3 0,2 0,2 0,1 12 Hinga 154 144 0,2 1,2 0,4 0,1 0,0 0,3 0,4 0,1 0,1 0,1 13 Neptun 158 149 0,7 1,1 0,3 0,4 0,0 0,0 0,5 0,3 0,0 0,0 14 Pasja 154 147 0,4 0,5 0,2 0,2 0,1 0,1 0,0 0,4 0,0 0,8 15 Pokusa 152 144 0,7 1,8 0,2 0,2 0,0 0,0 0,7 0,7 0,2 0,9 16 Rudawa 151 146 1,4 1,4 0,2 0,1 0,2 0,1 1,1 0,0 1,0 0,1 17 Skawa 158 148 0,6 0,4 0,3 0,0 0,0 0,4 0,2 0,4 0,0 0,6 18 Sonda 154 0,6 0,2 0,0 0,3 0,1 19 Ślęza 159 151 2,1 0,8 1,4 0,2 0,1 0,0 0,4 0,0 0,3 0,1 20 Umiak 152 0,3 0,2 0,0 0,1 0,2 Liczba doświadczeń 14 11 10 12 10 12 10 12 7 10 7 10

- 23 - cd. tabeli 21 Odmiany 2008 Alternarioza Parch zwykły Spękania i deformacje Pustowatość Rdzawa plamistość miąższu skala 9 o % plonu bulw % bulw 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 1 7 8 9 10 11 - ś redniowczesne 1 Adam 7,9 8,4 8,4 7,8 4,2 3,0 0,0 0,0 0,2 0,0 2 Glada 8,7 8,1 8,4 8,3 5,8 2,0 0,0 0,0 0,3 0,0 3 Kuba 8,7 8,0 5,1 0,1 0,0 4 Monsun 8,3 7,9 8,2 8,2 3,1 0,9 0,0 0,6 0,0 0,0 5 Pasat 8,5 8,3 7,8 7,8 2,4 5,5 0,1 0,5 0,0 0,1 6 Rumpel 8,6 8,5 8,1 8,1 1,2 1,1 0,0 0,0 0,4 0,3 7 Zuzanna 8,4 8,4 1,9 0,0 0,1 - ś redniopóź ne i póź ne 8 Ikar 8,7 7,9 6,2 0,1 0,1 9 Inwestor 8,6 8,4 8,2 8,2 5,3 1,9 0,1 0,1 0,0 0,0 10 Jasia 8,1 7,7 8,0 8,3 3,5 2,0 0,2 0,3 0,0 0,0 11 Kuras 8,2 8,6 7,7 7,7 4,2 2,0 0,0 0,0 0,1 0,0 12 Hinga 8,4 8,4 8,3 7,8 2,6 0,9 0,2 0,4 0,1 0,0 13 Neptun 8,6 8,5 7,8 7,9 2,2 0,7 0,2 0,8 0,4 0,1 14 Pasja 8,8 8,5 8,4 8,2 3,3 1,2 0,0 0,1 0,0 0,0 15 Pokusa 8,1 7,9 7,6 7,5 2,3 1,4 0,1 0,5 0,0 0,0 16 Rudawa 8,1 8,4 8,3 8,2 1,7 1,4 0,3 0,6 0,0 0,0 17 Skawa 8,7 8,3 8,5 8,6 1,8 2,2 0,7 0,8 0,2 0,0 18 Sonda 8,8 7,9 0,6 0,0 0,0 19 Ślęza 8,7 8,6 8,6 8,2 1,4 1,0 0,1 0,6 0,0 0,0 20 Umiak 8,5 7,6 0,7 0,0 0,0 Liczba doświadczeń 7 9 12 13 13 13 12 13 11 13 Kol. 6: I termin 2-3 tygodnie po wschodach. II termin początek kwitnienia roślin Kol. 7, 8: skala 9 o ; 9 stan najlepszy. 1 stan najgorszy Kol. 10, 11: udział w próbie 50 bulw o średnicy powyżej 50