13. Ziemniak. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Transkrypt

1 13. Ziemniak Uwagi ogólne W sezonie wegetacyjnym w ramach PDO w woj. warmińsko-mazurskim przeprowadzono doświadczenia z ziemniakiem w stacjach doświadczalnych i. Ze środków pozabudżetowych prowadzone były doświadczenia z odmianami bardzo wczesnymi i wczesnymi w Rychlikach, a ze średniowczesnymi i późnymi we Wrócikowie. Doświadczenia były trzypowtórzeniowe, jednoczynnikowe. Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczeń w roku przedstawiono w tabeli 2. Badano 7 odmian bardzo wczesnych w dwóch terminach zbioru. Pierwsze kopanie przeprowadzono po 40 dniach od wschodów, natomiast drugi zbiór tych samych odmian wykonano po uzyskaniu dojrzałości pełnej. Pozostałe grupy wczesności zbierano w jednym terminie, po uzyskaniu przez bulwy pełnej dojrzałości. Badano: - 11 odmian wczesnych jadalnych - 13 odmian średniowczesnych i średniopóźnych jadalnych Ze względu na prowadzenie w regionie niewielkiej liczby z ziemniakiem w opracowaniu przedstawiono również wyniki plonowania odmian z doświadczeń przeprowadzonych w w woj. podlaskim. W doświadczeniach stosowano chemiczną ochronę roślin w zakresie zwalczania chwastów, stonki ziemniaczanej oraz pełną profilaktyczną ochronę przeciw zarazie ziemniaka. Stosowane preparaty znajdowały się w oryginalnych opakowaniach i były zarejestrowane w Polsce. Wyniki doświadczeń Rok był korzystny do uzyskania wysokich plonów ziemniaka. W i plonowanie było na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym, natomiast w ziemniaki plonowały nieco słabiej w stosunku do roku minionego. W grupie odmian bardzo wczesnych średni plon ogólny bulw wyniósł około 544 dt/ha, w grupie odmian wczesnych 533 dt/ha, natomiast średniowczesnych i średniopóźnych odpowiednio 610 dt/ha. Najwyższe plony w grupie ziemniaka bardzo wczesnego po zakończeniu wegetacji w badanym roku, we wszystkich miejscowościach uzyskały Arielle i Lord. Na przestrzeni lat najlepiej plonowały w tej grupie również Arielle, Lord oraz Denar i Impala. Po 40 dniach od wschodów (w terminie pierwszego kopania) w latach powyżej wzorca plonowały: Arielle, Riviera oraz Viviana. W grupie odmian wczesnych w roku we wszystkich miejscowościach najwyżej plonowały Owacja oraz Bohun. Na przestrzeni trzech lat wysokie możliwości plonotwórcze wykazały również Gwiazda, Ignacy, Michalina i wcześniej wymieniona Owacja. W grupie odmian średniowczesnych i średniopóźnych w minionym sezonie wegetacyjnym najlepiej plonowała odmiana Oberon. Natomiast na przestrzeni lat oprócz wymienionej odmiany Oberon, dodać można jeszcze odmiany: Finezja, Laskara i Tajfun (tabele 3-8). Cechy morfologiczne i ocenę właściwości konsumpcyjnych odmian ziemniaka uczestniczących w badaniach przedstawiono w tabeli 9.

2 Tabela 1. Ziemniak. Odmiany badane. Rok zbioru: Rok wpisania do Krajowego rejestru * Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) bardzo wczesne - jadalne 1. Arielle 1) 2006 NL Agrico Polska sp. z o.o.; ul. Staromiejska 7A; PL Lębork 2. Denar 1999 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński 3. Impala 2003 NL Agrico Polska sp. z o.o.; ul. Staromiejska 7A; PL Lębork 4. Lord 1999 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński 5. Miłek 2006 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński 6. Riviera 2015 NL Agrico Polska sp. z o.o.; ul. Staromiejska 7A; PL Lębork 7. Viviana 2010 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A; Biesiekierz wczesne - jadalne 1. Altesse 2009 FR Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; Świeszyno 2. Bellarosa 2006 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A; Biesiekierz 3. Gwiazda 2011 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński 4. Ignacy 2012 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; Świeszyno 5. Michalina 2010 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński 6. Owacja 2006 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; Świeszyno 7. Vineta 1999 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A; Biesiekierz 8. Aruba 2007 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński 9. Madeleine 2016 NL Agrico Polska sp. z o.o.; ul. Staromiejska 7A; PL Lębork 10. Bohun 2014 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński 11. Magnolia 2015 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; Świeszyno

3 cd. Tabela 1. Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce* Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) Średniowczesne i średniopóźne - jadalne 1. Finezja 2007 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński 2. Laskara 2013 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; Świeszyno 3. Oberon 2012 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński 4. Satina 2000 DE Solana Polska sp. z o.o. Zduny 25; Zduny 5. Tajfun 2004 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; Świeszyno 6. Jelly 2) 2005 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A; Biesiekierz 7. El Mundo 3) NL KWS Potato B.V.; Gildenweg 15, Emmeloord; NL-8304BD 8. Jurek 2012 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński 9. Mazur 2014 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; Świeszyno 10. Orchestra 2009 NL C. Meijer B.V.; P.O. Box 33; 4416 ZG Kruiningen 11. Cekin 2004 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; Świeszyno 12. Lech 2016 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński 13. Malaga 2013 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1; Kamień Krajeński *- według Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce 1)- odmiana ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA), dla której minął okres wpisu w KR w Polsce, włączona do PDO na podstawie zadowalających wyników WGO 2)- odmian średniopóźna 3)- odmiana ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA), nie wpisana do KR w Polsce, włączona do PDO po dwóch latach rozpoznawczych

4 Tabela 2. Ziemniak. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość pow. Olsztyn pow. Elbląg woj. podlaskie Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni bardzo dobry żytni bardzo dobry żytni bardzo dobry Klasa bonitacyjna gleby IV a IV a III b ph gleby w KCl 6,7 4,5 6,7 Przedplon łubin wąskolistny pszenżyto ozime pszenżyto ozime Data sadzenia Obsada roślin na poletku - 15m b. wczesny Data zbioru wczesny średniowczesny Nawożenie mineralne N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi ( nazwa, dawka/ha) Środki ochrony roślin Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Afalon Dyspersyjny 450 SC (2 l); Fusilade Forte 150 EC (2 l) Nuflon 450 SC (2 l) Afalon Dyspersyjny 450 SC (2 l); Fusilade Forte 150 EC (2 l) Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Calypso 480 SC (0,1 l) Fungicyd (nazwa, dawka/ha) Pyton Consento 450 SC (2 l); Ridomil Gold MZ Pepite 67,5 WG (2 kg); Pyton Consento 450 SC (2 l); Mospilan 20 SP (80 g); Nuprid 200 SC (0,15 l) Ekonom 72 WP (2,5 kg); 2x Infinito 687,5 SC (1,6 l) Mospilan 20 SP (80 g); Proteus 110 OD (0,4 l) Ridomil Gold MZ Pepite 67,5 WG (2,5 kg); Pyton Consento 450 SC (2 l) Inne zabiegi Inne zabiegi (nazwa, dawka/ha) - - -

5 Tabela 3. Ziemniak bardzo wczesny. Plon bulw ogólny i handlowy w miejscowościach (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru Liczba lat zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów) Wzorzec, dt/ha 185,4 229,9 231,9 215,7 179,1 217,2 227,5 207, Arielle Denar Impala Lord Miłek Riviera Viviana zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt/ha 418,2 685,4 527,2 543,6 412,6 648,4 523,8 528, Arielle ,8 11,5 11,0 12,1 Denar Impala Lord Miłek Riviera Viviana ,4 10,0 11,3 11, ,5 10,0 10,9 11, ,5 11,1 12,0 11, ,0 12,8 13,0 13, ,3 10,0 10,5 10, ,8 10,5 10,6 11,6 Wzorzec z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy zbiór wczesny - bulwy o średnicy powyżej 30 mm; zbiór po zakończeniu wegetacji - bulwy o średnicy powyżej 35 mm

6 Tabela 4. Ziemniak bardzo wczesny. Plon bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru ; 2016; 2015 Liczba lat zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów) Wzorzec, dt/ha 215,7 247,5 218,4 231,6 227,2 207,9 241,9 207,5 224,9 219, Arielle Denar Impala Lord Miłek Riviera Viviana Liczba doświadczeń zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt/ha 543,6 567,2 410,5 555,4 507,1 528,3 532,7 397,5 530,5 486, Arielle ,1 13,2 13,9 12,7 13,1 2. Denar ,2 11,5 12,8 11,4 11,8 3. Impala ,1 11,0 13,0 11,1 11,7 4. Lord ,9 11,9 12,9 11,9 12,2 5. Miłek ,9 13,8 16,2 13,9 14,6 6. Riviera ,9 12,6 12,9 11,8 12,1 7. Viviana ,6 11,7 12,8 11,7 12,0 Liczba doświadczeń Wzorzec z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy zbiór wczesny - bulwy o średnicy powyżej 30 mm; zbiór po zakończeniu wegetacji - bulwy o średnicy powyżej 35 mm

7 Tabela 5. Ziemniak wczesny. Plon bulw ogólny i handlowy w miejscowościach (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru Liczba lat Wzorzec, dt/ha 423,0 627,4 547,3 532,6 396,3 584,3 540,8 507, Altesse ,3 10,6 14,0 13,3 2. Bellarosa ,2 11,7 11,9 12,6 3. Gwiazda ,6 10,8 12,5 12,0 4. Ignacy ,6 9,6 12,0 11,4 5. Michalina ,1 12,6 13,5 13,4 6. Owacja ,8 11,7 12,3 13,6 7. Vineta ,0 12,4 12,0 12,8 8. Aruba ,0 14,5 14,1 15,2 9. Madeleine ,5 11,6 11,1 12,1 10. Bohun ,8 11,5 13,0 13,1 11. Magnolia ,6 15,1 14,9 15,5 Tabela 6. Ziemniak wczesny. Plon bulw ogólny i handlowy (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru ;2015- Liczba lat Wzorzec, dt/ha 532,6 540,5 502,2 507,1 519,2 483,3 1. Altesse ,3 13,2 13,4 2. Bellarosa ,6 12,7 13,2 3. Gwiazda ,0 11,6 12,6 4. Ignacy ,4 11,7 12,5 5. Michalina ,4 13,0 13,5 6. Owacja ,6 13,5 14,3 7. Vineta ,8 12,9 13,5 8. Aruba ,2 15,6-9. Madeleine ,1 12,2-10. Bohun , Magnolia ,5 - - Liczba doświadczeń Wzorzec z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy bulwy o średnicy powyżej 35 mm

8 Tabela 7. Ziemniak średniowczesny i średniopóźny. Plon bulw ogólny i handlowy w miejscowościach (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru Liczba lat Wzorzec, dt/ha 503,1 717,5 609,4 610,0 485,2 605,8 596,8 562,6 1. Finezja ,5 15,1 17,6 16,7 2. Laskara ,7 14,4 17,6 16,2 3. Oberon ,2 11,9 14,9 13,7 4. Satina ,0 12,8 15,4 14,4 5. Tajfun ,9 15,0 15,6 16,2 6. Jelly ** ,1 12,5 14,0 13,9 7. El Mundo 1) ,1 10,1 11,8 11,0 8. Jurek ,9 10,8 14,2 13,3 9. Mazur ,6 12,9 15,4 14,6 10. Orchestra ,6 9,5 11,8 11,3 11. Cekin ,2 14,2 16,2 15,9 12. Lech ,4 12,6 14,1 14,0 13. Malaga ,5 10,6 10,4 11,5 Wzorzec z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy bulwy o średnicy powyżej 35 mm ** - odmiana średniopóźna 1)- odmiana z CCA

9 Tabela 8. Ziemniak średniowczesny i średniopóźny. Plon bulw ogólny i handlowy (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru ; Liczba lat Wzorzec, dt/ha 610,0 580,9 553,0 562,6 550,4 527,0 1. Finezja ,7 16,9 17,1 2. Laskara ,2 17,0 17,2 3. Oberon ,7 13,5 14,1 4. Satina ,4 14,1 14,7 5. Tajfun ,2 17,1 17,4 6. Jelly ** ,9 14,3 14,6 7. El Mundo 1) ,0 11,6-8. Jurek ,3 13,6-9. Mazur ,6 15,2-10. Orchestra ,3 11,4-11. Cekin , Lech , Malaga ,5 - - Liczba doświadczeń Wzorzec z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy bulwy o średnicy powyżej 35 mm ** - odmiana średniopóźna 1)- odmiana z CCA

10 Tabela 9. Cechy morfologiczne i ocena właściwości konsumpcyjnych odmian ziemniaka. Odmiany badane w województwie ( wg Listy Opisowej Odmian COBORU ) kształt bulw ocena kształtu ocena głębokości oczek skala 9 o wielkość bulw barwa skórki barwa miąższu smak (skala 9 o ) odmiany bardzo wczesne 1. Arielle OW 7,5 7 8 ż jż 7,5 B 2. Denar OOW ż jż 7 AB 3. Impala OW 8 7,5 9 ż jż 7 AB 4. Lord OOW 6,5 7 8 ż jż 7 AB 5. Miłek OOW 7 6,5 8 ż jż 6,5 BC typ konsumpcyjny 6. Riviera O 7,5 7,5 7 ż jż 6,5 A-AB 7. Viviana OOW 7,5 7 8 ż jż 7 AB odmiany wczesne 1. Altesse OW 7,5 7,5 8 jbż ż 7 AB 2. Bellarosa OOW 7,5 7 9 cz ż 7 B 3. Gwiazda OOW ż jż-ż 7 B 4. Ignacy OOW 6,5 6,5 8 ż jż 6,5 B 5. Michalina OOW 7 6,5 9 ż jż 6,5 B 6. Owacja OOW ż jż 7 B-BC 7. Vineta OOW ż ż 7 AB 8. Aruba OW 7,5 7,5 6 ż kr 6,5 B 9. Madeleine OOW 7,5 7,7 9 ż ż 6,7 B 10. Bohun OOW 7 6,5 7-9 ż jż 7,1 B 11. Magnolia OOW jbż jż 7 B-BC odmiany średniowczesne i średniopóźne 1. Finezja OOW ż jż 6,5 BC 2. Laskara OOW ż jż 6,7 B-BC 3. Oberon OW 6,6 6,8 8 cz jż 7 AB 4. Satina OOW 7,5 7,5 9 ż ż 7,5 B 5. Tajfun OW ż ż 7 B-BC 6. Jelly OW 8 7,5 9 ż ż 7,5 B 7. Jurek OOW 6,5 6,8 9 ż ż 7,2 B-BC 8. Mazur OW 6,9 6,6 9 ż jż 6,6 AB 9. Orchestra OOW 7 7,5 9 ż jż 6,5 AB 10. Cekin OOW ż jż 7 BC-C 11. Lech OOW 7,4 7,4 6 cz jż 7 B-BC 12. Malaga OW 7 7,5 8 ż jż 6,4 B-BC Kol. 2: Kształt bulwy: Kol. 6: Barwa skórki: o Okrągły ż żółta oow Okrągłoowalny róż różowa ow Owalny jcz jasnoczerwona p Podłużny jbż jasnobeżowa pow Podłużnoowalny cz czerwona Kol. 3 Regularność kształtu (skala 9 ): Kol. 7: Barwa miąższu: 1 wybitnie zdeformowany b biała 2 Idealny kr kremowa Kol. 4: Głębokość oczek (skala 9 ) jbż jasnobeżowa 1 bardzo głębokie jż jasnożółta 9 bardzo płytkie ż żółta Kol. 5: Wielkość bulw (skala 9 ): Kol. 8: Smak (skala 9 ): 3 do 20% frakcji bulw powyżej 50 mm 1 bardzo zły % frakcji bulw powyżej 50 mm 9 wybitnie dobry % frakcji bulw powyżej 50 mm Kol. 9 Typ konsumpcyjny: % frakcji bulw powyżej 50 mm AB sałatkowy % frakcji bulw powyżej 50 mm B ogólnoużytkowy % frakcji bulw powyżej 50 mm BC lekko mączysty 9 powyżej 70% frakcji bulw powyżej 50 mm C mączysty CD mączysty do bardzo mączystego