Soja. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Transkrypt

1 Soja Uwagi ogólne W ostatnich latach wzrasta zainteresownie uprawą soi, gatunku stosunkowo nowego dla rolnika, który w Polsce nie był uprawiany na szeroką skalę. Aktualnie w Krajowym rejestrze (KR) znajduje się 17 odmian soi, z których 5 zostało zarejestrowanych na początku bieżącego roku. Wszystkie nowe odmiany pochodzą z hodowli zagranicznych. Większość odmian znajdujących się obecnie w KR zostało do niego wpisanych w latach. Odmiany soi, obok ich potencjału plonowania, różnią się głównie miedzy sobą długością okresu wegetacji. Są podzielone na cztery grupy wczesności ze względu na długość okresu wegetacji od siewu do dojrzałości żniwnej: - bardzo wczesne i wczesne - średniowczesne i średniopóźne - późne - bardzo późne Celem uzyskania większej ilości informacji o plonowaniu i długości okresu wegetacji w roku znacznie wzrosła ilość założonych doświadczeń tego gatunku w kraju, w stosunku do roku ubiegłego.. Wyniki doświadczeń W roku doświadczenia z soją w naszym województwie prowadzono w SDOO Wrócikowo. W celu poszerzenia informacji o odmianach opracowanie wzbogacono o wynki z SDOO Krzyżewo i ZDOO Marianowo z województwa podlaskiego oraz średnie wyniki plonowania z kraju wg COBORU. W bieżącym roku, w przedstawionych doświadczeniach, wysokie plony uzyskały w poszczególnych grupach wczesności odmiany: w SDOO Wrócikowo Petrina, ES Comandor, Sculptor, Abelina i GL Melanie; w SDOO Krzyżewo najbardziej wyróżniły się odmiany ES Comandor, Coraline, Abelina oraz Viola, natomiast w ZDOO Marianowo na szczególniejszą uwagę zasługują: Aligator, GL Melanie, Abelina, Regina oraz Coraline. W badanym 2017 roku dojrzała do zbioru tylko grupa odmian bardzo wczesnych i część z odmian grupy wczesnej i średniowczesnej. W roku najwyższą masą tysiąca nasion (MTN) cechowały się: Regina, Aligator, ES Comandor oraz Sculptor, a najniższą Augusta, Viola, Madlen i Petrina.

2 Tabela 1. Soja. Odmiany badane. Rok zbioru: Lp. Odmiana Kod kraju pochodzenia Rok wpisania do Krajowego rejestru * Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) 1. Augusta PL 2002 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Wojska Polskiego 28; PL Poznań 2. Erica PL 2017 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; PL Kościan 3. Mavka PL 2013 Naukowo Badawcze Centrum Rozwoju Soi AgeSoya sp. z o.o. ul. Długa 50A; PL Huta Krzeszowska 4. Abelina AT 2016 Saatbau Polska sp. z o.o. ul. Żytnia 1; PL Środa Śląska 5. Maja PL Sculptor DE 2017 Naukowo Badawcze Centrum Rozwoju Soi AgeSoya sp. z o.o. ul. Długa 50A; PL Huta Krzeszowska Saaten-Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 7. Aligator FR 2015 Euralis Nasiona sp. z o.o. ul. Wichrowa 1a ; PL Poznań 8. Madlen PL 2015 Naukowo Badawcze Centrum Rozwoju Soi AgeSoya sp. z o.o. ul. Długa 50A; PL Huta Krzeszowska 9. GL Melanie AT 2017 IGP Polska sp. z o.o. sp. k. ul. Wyspiańskiego 43; PL Poznań 10. ES Comandor FR Euralis Nasiona sp. z o.o. ul. Wichrowa 1a ; PL Poznań 11. Regina DE Saatbau Polska sp. z o.o. ul. Żytnia 1; PL Środa Śląska 12. Viola CA DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; PL Kościan 13. Petrina CA 2017 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; PL Kościan 14. Coraline CH *- według Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce Saaten-Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec

3 Tabela 2. Soja. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość SDOO Wrócikowo woj. warmińsko-mazurskie SDOO Krzyżewo woj. podlaskie ZDOO Marianowo woj. podlaskie Kompleks rolniczej przydatności gleby pszenny dobry żytni bardzo dobry żytni dobry Klasa bonitacji gleby IVa III b IV b ph gleby w KCl 6,8 6,9 5,0 Przedplon pszenica jara kukurydza żyto ozime Data siewu Obsada nasion (szt./m 2 ) Data zbioru Nawożenie mineralne N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) T 75 DS/WS T 75 DS/WS T 75 DS/WS Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Boxer 800 EC (4 l) Fusilade Forte 150 EC (1,5 l) Corum 502,4 SL (1,25 l) Targa Super 05 EC (2 l) Corum 502,4 SL (1,25 l) Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Inne zabiegi Inne zabiegi (nazwa) nitragina HiStick nitragina HiStick nitragina HiStick Tabela 3. Soja. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru Lp. Wyszczególnienie Wrócikowo Krzyżewo Marianowo 1. Termin początku kwitnienia (data) Termin dojrzałości technicznej (data) Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w fazie końca kwitnienia (skala 9 o ) 8,9 9 8,8 5. Wyleganie przed zbiorem (skala 9 o ) 7,4 7,3 8,6 6. Masa 1000 nasion (g) Wilgotność nasion podczas zbioru (%) 13,3 14,0 14,0 8. Choroby (skala 9 o ) Askochytoza 8,8 9 9 Bakteryjna ospowatość 8,8 9 9 Bakteryjna plamistość 9 7,0 9 Septorioza liści 8,4 9 9 Purpurowa cerkosporioza 8, Plon nasion (przy wilgotności 15%) dt/ha 48,0 42,4 36,4 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9 : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1- oznacza stan najmniej korzystny

4 Tabela 4. Soja. Plon nasion odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: przy wilgotności nasion 15% Lp. Odmiana Wrócikowo Krzyżewo Marianowo średnia średnia z kraju wg COBORU Wzorzec (dt/ha) 46,9 40,3 35,7 40,9 37,6 1. Augusta Erica Mavka Abelina Maja Sculptor Aligator Madlen GL Melanie ES Comandor Regina Viola Petrina Coraline Wzorzec w roku średnia z wszystkich odmian

5 Tabela 5. Soja. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru: ; 2017 przy wilgotności nasion 15% Lp. Odmiana Liczba lat badań Lata dt/ha (% wzorca) dt/ha (% wzorca) Wzorzec (dt/ha) 40,9 15,6 1. Augusta 2 33, , Erica 2 38, , Mavka 2 35, ,9* 143* 4. Abelina 2 46, , Maja 2 30, ,7* 98* 6. Sculptor 2 41, , Aligator 2 45, Madlen 2 34, GL Melanie 2 44, ES Comandor 1 45, Regina 1 43, Viola 1 39, Petrina 2 45, Coraline 1 45, Liczba doświadczeń Wzorzec w średnia z wszystkich odmian *- wyniki tylko z jednego doświadczenia (ZDOO Marianowo) Tabela 6. Soja. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: ; 2017; Lp. Odmiana Liczba lat badań Wysokość roślin (cm) Wzorzec (skala 9º) Początek kwitnienia (kolejny dzień roku; data) Dojrzałość techniczna (kolejny dzień roku; data) Siew- dojrzałość żniwna (liczba dni) Masa 1000 nasion (g) Augusta Erica Mavka Abelina Maja Sculptor Aligator Madlen GL Melanie ES Comandor Regina Viola Petrina Coraline Liczba doświadczeń Wzorzec w średnia z wszystkich odmian

6 Charakterystyka odmian soi wpisanych do Krajowego rejestru w sezonie wegetacyjnym na podstawie Listy Opisowej Odmian COBORU (odmiany badane w doświadczeniach regionalnych) CORALINE Odmiana bardzo późna, przeznaczona do uprawy w rejonach południowej Polski. Plon nasion i białka duży. Termin kwitnienia roślin średni, okres kwitnienia bardzo długi. Termin osiągnięcia dojrzałości technicznej i żniwnej bardzo późny. Rośliny bardzo wysokie. Osadzenie najniższych strąków średnie. Odporność na wyleganie w końcu kwitnienia duża, przed zbiorem średnia. Odporność na bakteryjną ospowatość i na zgorzelową plamistośc średnia do dużej, na bakteryjną plamistość duża. Równomierność dojrzewania bardzo mała. Odporność na pękanie strąków duża. Masa 1000 nasion średnia do małej. Zawartość białka ogólnego średnia do małej, tłuszczu surowego średnia do dużej i włókna surowego w nasionach bardzo duża. Optymalna obsada roślin około 70 szt./m 2. ES COMANDOR Odmiana późna. Plon nasion i białka bardzo duży. Termin kwitnienia roślin i okres kwitnienia średni. Termin osiągnięcia dojrzałości technicznej i żniwnej późny. Rośliny średniej wysokości. Osadzenie najniższych strąków średnie. Odporność na wyleganie w końcu kwitnienia dość duża, przed zbiorem średnia. Odporność na bakteryjną plamistość dość duża, a na bakteryjną ospowatość i zgorzelową plamistość średnia. Równomierność dojrzewania średnia. Odporność na pękanie strąków średnia do dość dużej. Masa 1000 nasion średnia do dużej. Zawartość w nasionach białka ogólnego średnia do dużej, tłuszczu surowego średnia do małej i włókna surowego mała. Optymalna obsada roślin około 70 szt./m 2. REGINA Odmiana późna. Plon nasion i białka bardzo duży. Termin kwitnienia roślin i okres kwitnienia średni. Termin osiągnięcia dojrzałości technicznej i żniwnej późny. Rośliny średnie do niskich. Osadzenie najniższych strąków średnie. Odporność na wyleganie w końcu kwitnienia bardzo duża, przed zbiorem średnia do dużej. Odporność na bakteryjną plamistośc duża, a na bakteryjną ospowatość i zgorzelową plamistość średnia. Równomierność dojrzewania średnia. Odporność na pękanie strąków średnia do dość dużej. Masa 1000 nasion duża. Zawartość w nasionach białka ogólnego bardzo duża, tłuszczu surowego średnia do małej i włókna surowego średnia. Optymalna obsada roślin około 70 szt./m 2. VIOLA Odmiana późna. Plon nasion i białka bardzo duży. Termin kwitnienia roślin średni, a okres kwitnienia dość długi. Termin osiągnięcia dojrzałości technicznej i żniwnej późny. Rośliny średnie do wysokich. Osadzenie najniższych strąków średnie do dość niskiego. Odporność na wyleganie w końcu kwitnienia średnia do dużej, przed zbiorem średnia. Odporność na zgorzelową plamistość i na bakteryjną plamistość bardzo duża, a na bakteryjną ospowatość średnia do dużej. Równomierność dojrzewania mała. Odporność na pękanie strąków średnia do dość dużej. Masa 1000 nasion średnia do małej. Zawartość w nasionach białka ogólnego średnia do dużej, tłuszczu surowego i włókna surowego średnia. Optymalna obsada roślin około 70 szt./m 2.