Druk: Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku Oddział w Lubniewicach tel , tel

Transkrypt

1

2 Opracowanie: mgr inŝ. Jan Soloch Projekt okładki: Małgorzata Tews-Janicka Druk: Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku Oddział w Lubniewicach tel , tel Nakład: 1500 egz., wydanie II Nr zam. Opin 0520/18 15/G/

3 Dobór odmiany ziemniaków do uprawy w gospodarstwie jest bardzo ważny. Zależy od kierunku produkcji i możliwości zbytu oraz od preferencji konsumentów na danym terenie. Dlatego dobrze jest znać odmiany i ich walory kulinarne. W 2006 roku w doborze odmian znajdowało się 128 odmian ziemniaków. Podobnie jak w latach poprzednich do Krajowego Rejestru odmian ziemniaka prowadzonego przez Centralny Ośrodek Badania Roślin Uprawnych w tym roku wpisano 11 nowych odmian. W rejestrze nastąpiły też zmiany związane z wykreśleniami. Na przełomie lat 2006/2007 skreślonych zostało 7 odmian: Beata, Fribona, Grot, Klepa, Koga, Meduza i Triada. W tej sytuacji na 1 marca 2007 roku Krajowy Rejestr liczy 136 odmian ziemniaka, w tym: 104 to odmiany jadalne i 32 odmiany skrobiowe. Przedstawiam charakterystyki najnowszych odmian ziemniaków zarejestrowanych w 2005, 2006 i 2007 roku. Odmiany zarejestrowane w 2007 roku. Flaming odmiana jadalna, bardzo wczesna, plenna. Bulwy średniej wielkości, owalne, kształtne, o płytkich oczkach. Miąższ jasnożółty, kolor skórki czerwony. Typ kulinarny ogólnoużytkowy. Ciemnienie miąższu surowego bardzo małe. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, bardzo odporna na wirusa Y i wirusa liściozwoju, bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaczaną. Przydatna do uprawy na terenie całego kraju, a zwłaszcza w rejonach o dużym zagrożeniu wirusami. Odmiana polska wyhodowana w Hodowli Ziemniaka Zamarte. Annabelle odmiana jadalna, wczesna, średnio plenna. Bulwy podłużne, kształtne, o bardzo płytkich oczkach i żółtym miąższu. Typ konsumpcyjny sałatkowy. Smak dobry. Ciemnienie miąższu surowego bardzo małe, po ugotowaniu praktycznie nie ciemnieje. Wymaga specjalnej agrotechniki dla uzyskania parametrów jakościowych i dobrego plonu. Odporna na mątwika ziemniaczanego, podatna na wirusa Y, średnio podatna na wirusa liściozwoju, a bardzo podatna na zarazę ziemniaczaną. Wymaga częstej wymiany sadzeniaków. Odmiana przeznaczona głównie do produkcji ziemniaków mytych i paczkowanych do sprzedaży w supermarketach. Odmiana holenderska. 3

4 Aruba odmiana wczesna, jadalna, bardzo plenna o dużym udziale plonu handlowego. Bulwy średniej wielkości, owalne, kształtne o płytkich oczkach i kremowym miąższu. Typ konsumpcyjny ogólnoużytkowy. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, bardzo odporna na wirusa Y, średnio odporna na wirusa liściozwoju, a dość podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Zalecana do uprawy na terenie całego kraju. Odmiana polska wyhodowana w Hodowli Ziemniaka Zamarte. Carrera odmiana wczesna, jadalna, bardzo plenna o dużym udziale frakcji handlowej. Bulwy bardzo duże, okrągłoowalne, kształtne, o bardzo płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu. Typ kulinarny ogólnoużytkowy. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, podatna na wirusa Y i liściozwoju oraz podatna na porażenie zarazą ziemniaczaną. Przydatna do uprawy na terenie całego kraju. Odmiana holenderska. Cyprian odmiana wczesna, jadalna, bardzo plenna o dużym udziale plonu handlowego. Bulwy bardzo duże do dużych, okrągłoowalne, o dość płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu. Typ kulinarny ogólnoużytkowy. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, średnio odporna na wirusy Y i liściozwoju, średnio odporna na zarazę ziemniaczaną. Zalecana do uprawy na terenie całego kraju. Odmiana polska wyhodowana w Hodowli Roślin w Szyldaku. Tucan odmiana wczesna, skrobiowa, plenna o zawartości skrobi średnio 17 %. Odmiana plenna, o dużym udziale plonu handlowego. Bulwy średnie do dużych, okrągłoowalne, kształtne, o dość płytkich oczkach i i jasnożółtym miąższu. Przydatna do produkcji chipsów. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, średnio odporna na wirusa Y, odporna na wirus liściozwoju, podatna na porażenie zarazą ziemniaczaną. Odmiana niemiecka hodowli Norika. Finezja odmiana średniowczesna, jadalna, bardzo plenna o dużym udziale plonu handlowego. Bulwy bardzo duże do dużych, okrągłoowalne, o płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu. Typ kulinarny ogólnoużytkowy do lekko mączystego. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, bardzo odporna na wirusy Y i liściozwoju, dość podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Odmiana przydatna do produkcji frytek. Polecana do uprawy na terenie całego kraju. Odmiana polska wyhodowana w Hodowli Ziemniaka Zamarte. Zuzanna odmiana średniowczesna, skrobiowa, o zawartości skrobi 19 %.bardzo plenna, o dużym udziale frakcji handlowej. Bulwy średnie do dużych. Odmiana odporna na mątwika, odporna na wirusa Y, średnio odporna na wirusa liściozwoju, podatna na porażenie zarazą ziemniaczaną. Odmiana przeznaczona tylko do przemysłu skrobiowego. Przydatna do uprawy na terenie całego kraju. Odmiana niemiecka wyhodowana przez Europlant. 4

5 Cecile odmiana średniopóźna, jadalna, średnio plenna. Bulwy podłużnoowalne, o płytkich oczkach i żółtym miąższu. Skórka czerwona, delikatna, podatna na uszkodzenia. Typ kulinarny sałatkowy. Odmiana wymaga specjalnej agrotechniki dla uzyskania parametrów jakościowych i dobrego plonu. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, podatna na wirusy Y i liściozwoju, średnio odporna na porażenie zarazą ziemniaczaną. Odmiana holenderska. Kuras odmiana późna, skrobiowa, o zawartości skrobi 19 %, bardzo plenna. Bulwy bardzo duże, okrągłe, o kremowym miąższu. Ze względu na skłonność do gromadzenia wysokiej zawartości glikoalkaloidów nie może być używana jako pasza. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, bardzo odporna na wirusa Y, podatna na wirusa liściozwoju, posiada bardzo wysoką odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana holenderska. Zagłoba odmiana późna, jadalna, w typie kulinarnym ogólnoużytkowym, bardzo plenna. Bulwy bardzo duże, okrągłoowalne. Miąższ żółty, zarówno surowy jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, średnio odporna na wirusa Y i liściozwoju oraz na porażenie zarazą ziemniaczaną. Odmiana polska wyhodowana w Hodowli Ziemniaka Zamarte. Odmiany zarejestrowane w 2006 r. Ariele odmiana jadalna, bardzo wczesna i bardzo plenna. Bulwy duże, okrągłoowalne o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Typ kulinarny ogólnoużytkowy B. Zawartość skrobi ok. 12,8 %. Smak dobry. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Wymaga częstej wymiany sadzeniaków. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana holenderska Agrico B.A. Miłek odmiana jadalna, bardzo wczesna i bardzo plenna. Bulwy duże, owalne o regularnym kształcie i dość płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Typ kulinarny ogólnoużytkowy do lekko mączystego B-BC. Zawartość skrobi ok. 14,2 %. Smak dobry. Miąższ surowy ma bardzo małą skłonność do ciemnienia, po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana polska Hodowli Ziemniaka Zamarte. Justa odmiana jadalna, bardzo wczesna. Bulwy bardzo duże, okrągłoowalne o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka i miąższ barwy żółtej. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy do lekko mączystego B-BC. 5

6 Zawartość skrobi ok. 13,1 %. Smak dobry. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana polska Hodowli Ziemniaka Zamarte. Bellarosa odmiana jadalna, wczesna. Bulwy bardzo duże, okrągłe o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka barwy czerwonej, miąższ żółty. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy B. Zawartość skrobi ok. 12,1%. Smak dobry. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana niemiecka Europlant. Benek odmiana jadalna, wczesna. Bulwy niezbyt duże, okrągłe o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka i miąższ koloru żółtego. Smak dobry. Typ kulinarny lekko mączysty BC. Zawartość skrobi ok. 14,3%. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Odmiana polska Hodowli Ziemniaka Zamarte. Berber odmiana jadalna, wczesna. Bulwy niezbyt duże, okrągłoowalne o bardzo regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy do lekko mączystego B-BC. Zawartość skrobi ok. 12,4%. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana holenderska HZPC Holland B.V. Eugenia odmiana jadalna, wczesna. Bulwy duże, okrągłoowalne o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy B. Zawartość skrobi 12,1%. Miąższ surowy nieznacznie ciemnieje, po ugotowaniu raczej nie ciemnieje. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana polska Hodowli Ziemniaka Zamarte. Ewelina odmiana jadalna, wczesna. Bulwy duże, okrągłoowalne o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka i miąższ barwy żółtej. Smak dobry. Typ kulinarny lekko mączysty BC. Zawartość skrobi 13,2%. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana niemiecka Europlant. 6

7 Owacja odmiana jadalna, wczesna. Bulwy duże, okrągłoowalne o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy do lekko mączystego B-BC. Zawartość skrobi ok. 13,5%. Miąższ surowy nieznacznie ciemnieje, po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Polecana do przetwórstwa na frytki i chipsy. Odmiana polska Pomorsko-Mazowieckiej Hodowli Ziemniaka. Courage odmiana jadalna, średniowczesna. Bulwy duże, okrągłe o dość regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka barwy czerwonej, miąższ jasnożółty. Smak dobry. Typ kulinarny lekko mączysty BC. Zawartość skrobi 16,8 %. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Przydatna do przetwórstwa na chipsy i frytki. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana holenderska HZPC Holland B.V. Dali odmiana jadalna, średniowczesna. Bulwy niezbyt duże, owalne do okrągłoowalnych o bardzo regularnych kształtach i płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy B. Zawartość skrobi 12,8%. Miąższ surowy lekko ciemnieje, po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do produkcji towarowej na terenie całego kraju. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana holenderska HZPC Holland B.V. Meridian odmiana jadalna, średniowczesna. Bulwy dość duże, okrągłoowalne o regularnych kształcie i płytkich oczkach. Skórka i miąższ barwy żółtej. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy B. Zawartość skrobi 13,7%. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana niemiecka Norika Nordring. Quincy odmiana jadalna, średniowczesna. Bulwy duże, owalne do okrągłoowalnych o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Smak dobry. Typ kulinarny lekko mączysty BC. Zawartość skrobi ok. 16,0%. Miąższ surowy ma małą skłonność do ciemnienia, po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Odporność na zarazę ziemniaczaną mała do średniej. Odmiana holenderska HZPC Holland B.V. Pokusa odmiana skrobiowa, późna. Bulwy duże, okrągłe do okrągłoowalnych o regularnych kształtach i dość płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Smak dobry. Typ kulinarny dość mączysty BC-C. Zawar- 7

8 tość skrobi 18,4 %. Plon skrobi bardzo duży. Mała skłonność do ciemnienia miąższu surowego, po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Odporność na zarazę ziemniaczaną dość duża. Odmiana polska Pomorsko-Mazowieckiej Hodowli Ziemniaka. Sekwana - odmiana skrobiowa, późna. Bulwy bardzo duże, okrągłe o dość regularnym kształcie i dość płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Smak dobry. Typ kulinarny lekko mączysty BC. Zawartość skrobi ok. 17,6 %. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna, przeznaczona do uprawy towarowej na terenie całego kraju. Duża odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana polska Hodowli Ziemniaka Zamarte. Odmiany zarejestrowane w 2005 roku. Curlan odmiana jadalna, bardzo wczesna. Bulwy niezbyt duże, okrągłe o płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Smak dobry. Typ kulinarny lekko mączysty do mączystego BC-C. Zawartość skrobi ok. 15,8%. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana szczególnie przydatna do przetwórstwa na chipsy. Hodowla Scottish Agricultural Sc. Ag. Oman odmiana jadalna, wczesna. Bulwy duże, okrągłoowalne o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka i miąższ barwy żółtej. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy do lekko mączystego B-BC. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana odporna na mątwika. Mało odporna na zarazę ziemniaczaną. Odmiana polska Hodowli Ziemniaka Zamarte. Veronie odmiana jadalna, wczesna. Bulwy bardzo duże, okrągłoowalne o płytkich oczkach. Barwa skórki i miąższu żółta. Smak dobry. Typ kulinarny lekko mączysty BC. Miąższ po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana mątwikoodporna. Bardzo podatna na zarazę ziemniaka. Odmiana holenderska Van Rinn. Elanda odmiana jadalna, średniowczesna. Bulwy bardzo duże, okrągłoowalne o płytkich oczkach. Skórka i miąższ barwy żółtej. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy B. Odmiana odporna na mątwika. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana polska Hodowli Ziemniaka Zamarte. 8

9 Romana odmiana jadalna, średnio wczesna. Bulwy bardzo duże, okrągłoowalne o płytkich oczkach. Skórka skórki i miąższu żółta. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy do lekkomączystego B-BC. Nie wykazuje ciemnienia miąższu zarówno przed jak i po ugotowaniu. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana niemiecka Europlant. Marlen odmiana jadalna, średnio wczesna. Bulwy bardzo duże, okrągłe o płytkich oczkach. Barwa skórki żółta, miąższu jasnożółta. Smak dobry. Typ kulinarny lekko mączysty BC. Zawartość skrobi 15,9 %. Bardzo niska zawartość cukrów redukujących. Odmiana odporna na mątwika. Szczególnie przydatna do przetwórstwa na chipsy. Odmiana holenderska Agrico B.A. Agnes odmiana jadalna, średniowczesna. Bulwy duże, okrągłoowalne o bardzo płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Smak dobry. Typ kulinarny lekko mączysty do mączystego BC-C. Zawartość skrobi 16,7 %. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna. Szczególnie przydatna do przetwórstwa na frytki. Średnio odporna na zarazę ziemniaczaną. Odmiana niemiecka Europlant. Fribona odmiana jadalna, średniowczesna, wykreślona z Krajowego Rejestru. Jelly odmiana jadalna, średnio późna. Bulwy bardzo duże, okrągłoowalne o płytkich oczkach. Skórka i miąższ barwy żółtej. Smak bardzo dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy do lekko mączystego B-BC. Odmiana mątwikoodporna. Posiada podwyższoną odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana niemiecka Eurolplant. Niagara odmiana jadalna, średniopóźna. Bulwy bardzo duże, okrągłoowalne o płytkich oczkach. Skórka i miąższ barwy jasnożółtej. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy B. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna. Dość odporna na zarazę ziemniaczaną. Odmiana polska Hodowli Ziemniaka Zamarte. Roko odmiana jadalna, średniopóźna. Bulwy duże, okrągłoowalne o płytkich oczkach. Skórka barwy ciemno czerwonej, miąższ kremowy. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy do lekko mączystego B-BC. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana holenderska Agrico B.A. Medea odmiana jadalna, późna. Bulwy duże, owalne do okrągłoowalnych o płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ jasnożółty. Smak dobry. Typ kulinarny ogólnoużytkowy B. Po ugotowaniu miąższ nie ciemnieje. Odpor- 9

10 na na mątwika ziemniaczanego. Posiada podwyższona odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana polska Hodowli Ziemniaka Zamarte. Adam odmiana średniowczesna, skrobiowa. Bulwy duże, okrągłoowalne o dość płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ biały. Smak dobry. Typ kulinarny mączysty C. Zawartość skrobi 18,8 %. Odmiana odporna na mątwika. Mała odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana polska Hodowli Roślin Szyldak. Inwestor odmiana skrobiowa, późna. Bulwy średnie, okrągłe o dość płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ kremowy. Smak dobry. Typ kulinarny mączysty C. Zawartość skrobi 20,5 %. Nie najlepsza struktura plonu, zbyt duża ilość bulw małych. Odmiana odporna na mątwika. Duża odporność na zarazę ziemniaczaną. Odmiana polska Pomorso-Mazowiecka Hodowla Ziemniaka. Wist odmiana skrobiowa, późna. Bulwy duże, owalne o płytkich oczkach. Skórka barwy żółtej, miąższ kremowy. Typ kulinarny lekko mączysty do mączystego BC-C. Zawartość skrobi 18,5 %. Nie wykazuje ciemnienia miąższu, zarówno przed jak i po ugotowaniu. Odmiana mątwikoodporna. Odmiana przydatna do przetwarzania na susze spożywcze. Dość odporna na zarazę ziemniaczaną. Odmiana polska Pomorsko-Mazowieckiej Hodowli Ziemniaka. Literatura: 1. S. Wróbel, T. Lenartowicz Nowe ziemniaki - Farmer nr 6 z 2006 r. 2. T. Lenartowicz - Nowości w sadzarce - Farmer nr 7 z 2007 r. 3. T. Lenartowicz, dr B. Lutomirska - Ziemniak - nowe odmiany w krajowym rejestrze - Poradnik Gospodarski nr 4 z 2007 r. 4. Materiały informacyjne irmy Syngenta Crop Protection opracowane na podstawie informacji COBORU. 10