Wyniki ankiet na temat bezpieczeństwa w szkole wykorzystanych do realizacji projektu Szkoła Promująca Bezpieczeństwo. Badania przeprowadzono w czerwcu 2012 roku i objęto nimi 227 uczniów Zespołu w tym 152 uczniów szkoły podstawowej i 75 uczniów gimnazjum, 219 rodziców oraz 29 nauczycieli Zespołu Szkolno - Przedszkolnego w Witkowicach. UCZNIOWIE 1. Czy byłeś ofiarą przemocy w szkole lub jej okolicy? Tak: 60 uczniów (26,4%) Nie: 121 uczniów (53,3%) 2. Najczęściej wymieniane przez uczniów formy przemocy: Przezywanie: 69 uczniów (30,4%) Wyśmiewanie: 62 uczniów (27,3%) Zaczepianie : 47 uczniów (20,7%) Szturchanie: 24 uczniów ( 10,60%) Kradzieże: 3 uczniów (1,32%) Straszenie pobiciem: 8 uczniów (3,5%) Inne: 6 uczniów (2,6%) popychanie, wrzaśnięcie do ucha, nie wiem Nie pamiętam : 28 uczniów (12,3%). Rozbój: 3 uczniów (1,32%) Pobicie: 10 uczniów (4,4%) Wymuszanie pieniędzy: 2 uczniów ( 0,9%) Kopanie: 40 uczniów (17,6%) Zabieranie jedzenia: 6 uczniów (2,6%) Niszczenie rzeczy:5 uczniów (2,2%). 3. Czy powiadomił uczeń kogoś o tym fakcie? Tak: 73 uczniów (32,1%) Nie: 49 uczniów (21,6%) 4. Kogo uczeń powiadomił o tym fakcie: Policję : 2 uczniów ( 0,9%) Dyrektora 3 uczniów (1,32%) Pedagoga: 17 uczniów (7,5%) Nauczyciela: 55 uczniów (24,2%) Katechetę : 14 uczniów (6,2%) 5. Gdzie miało miejsce zdarzenie: W szkole: 94 uczniów (41,4%) W drodze do lub ze szkoły: 37 uczniów (16,3%) W gimbusie: 1 uczeń (0,4%) W na osiedlu na którym znajduje się szkoła: 3 uczniów (1,3%) 6. Czy byłeś świadkiem przemocy w szkole? Tak: 113 uczniów (49,8%) Nie: 71 uczniów (31,3%) 7. Jeśli byłeś świadkiem przemocy to gdzie to miało miejsce? Klasa w czasie przerwy : 48 uczniów (21,1%), Korytarz : 66 uczniów ( 29,1%), Rodziców : 46 uczniów (20,3%) Rodzeństwo: 19 uczniów (8,4%) Kolegę : 15 uczniów (6,6%) Inne: 2 uczniów (0,9%) sąsiada W parku przy Twojej szkole: 4 uczniów (1,8%) Na boisku szkolnym : 15 uczniów (6,6%) Nie pamięta: 33 uczniów (14,5%) Szatnia : 44 uczniów (19,4%), Toaleta : 7 uczniów (3,1%) 1
Inne : 8 uczniów (3,5%), nie pamiętam, szkoła, na placu zabaw, boisko, przy domu, festyn 8. Jak często dzieje się coś złego w szkole: Bardzo często 7 uczniów ( 3,8%), Często 41 uczniów (18,1%) Rzadko : 105 uczniów ( 46,2%) Bardzo rzadko: 45 uczniów (19,82%) 9. Kiedy dzieje się coś złego w szkole? Podczas porannych zajęć: 5 uczniów: (2,2%), Podczas popołudniowych zajęć: 35 uczniów: (15,42%), Podczas przerwy: 113 uczniów (49,77%), Po lekcjach: 40 uczniów (17,6%). Inne : 6 uczniów (2,6%) gdy nie ma nauczyciela w klasie, nie wiem, nic mi się nie dzieje, nie wiem, nigdy 10. Czy byłeś świadkiem przemocy poza szkołą: Tak: 65 uczniów (28,6%), Nie : 107 uczniów (47,1%) Nie pamięta: 49 uczniów (21,6%) 11. Gdzie to miało miejsce? W drodze do szkoły lub ze szkoły: 45 uczniów ( 19,8 %), Na osiedlu na którym znajduje się szkoła: 15 uczniów ( 6,6 %) W gimbusie: 4 uczniów (1,8%), W parku przy twojej szkole: 2 uczniów (0,9%), Na boisku szkolnym: 10 uczniów (4,4%), W okolicy gdzie mieszkasz: 9 uczniów (4%). W domu: 5 uczniów (2,2%), Inne: 3 uczniów (1,3%), 12. Czy zareagowałeś na tę sytuację: Tak: 41 uczniów (18,1%), Nie : 40 uczniów (17,6%) 13. W jaki sposób zareagowałeś na tę sytuację? Stanąłeś w obronie ofiary: 32 uczniów ( 14,1%), Powiadomiłeś nauczyciela : 15 uczniów (6,6%) Powiadomiłeś rodziców: 6 uczniów (2,6%) Powiadomiłeś policję: 4 uczniów (1,8%) Powiadomiłeś kolegów: 9 uczniów (4%) Inne: 4 uczniów (1,8%) powiedziałam, żeby przestali, rodzeństwo 14. Czy sprawca przemocy był Ci znany? Tak: 61 uczniów (26,9%) Nie: 44 uczniów (19,4%). 15. Kim był sprawca? Uczeń z Twojej kolasy: 23 uczniów ( 10,1%), Uczeń z innej klasy: 41 uczniów ( 18,1%), Młodzież z osiedla na którym znajduje się szkoła: 9 uczniów (4%), Osoba dorosła: 7 uczniów (3,1%), 16. Czy Ty dokonywałeś przemocy w szkole lub okolicy? Tak: 18 uczniów (7,9%), Nie: 185 uczniów (81,5%) 2
Nie pamięta: 19 uczniów (8,37%). 17. Jeśli tak, to działałeś: Sam: 22 uczniów (9,69 %) W grupie: 21 uczniów (9,25%), 18. Jak to była forma przemocy; Przezywanie: 127 uczniów (11,90%) Wyśmiewanie: 19 uczniów (8,37%), Zaczepianie : 14 uczniów (6,16%), Szturchanie : 14 uczniów 6,16%), Kopanie: 12 uczniów( 5,3%), Zabieranie jedzenia: 4 uczniów (1,6%), Niszczenie rzeczy: 3 uczniów (1,3%), Wymuszanie pieniędzy: 1 uczeń (0,4%), Kradzieże: 2 uczniów( 0,9%), Straszenie pobiciem: 4 uczniów (1,8%), Pobicie : 5 uczniów (2,2 %) Rozbój: 2 uczniów (0,9%). Inne: 5 uczniów ( 2,2%) bo oni przedtem mnie bili, popchnięcie 19. Dlaczego dokonywałeś przemocy? Z chęci zysku : 5 uczniów ( 2,2%) Z chęci zaimponowania innym: 3 uczniów (1,3%), Pod presją innych : 15 uczniów (6,6%) Dla zabawy : 11 uczniów ( 4,8%) Inne odpowiedzi: 5 uczniów ( 2,2%) denerwował mnie i wyśmiewał, uderzył mnie w głowę, zdenerwowanie, z nerwów 20. Czy poniosłeś konsekwencje związane za dokonaną przez Ciebie przemoc? Tak: 19 uczniów (8,37%), Nie: 54 uczniów (23,8%) 21. Jakie poniosłeś konsekwencje z tym związane: Dyscyplinarne w szkole; 12 uczniów (5,28%), Wychowawcze od rodziców: 11 uczniów (4,8%) Dyscyplinujące od policji : 1 uczeń (0,4%). Postępowanie przed Sądem : 3 uczniów (1,3%). Inne: 3 uczniów (1,3%) z uwagą i do pedagoga, upomnienie, uwaga do dzienniczka 22. Co proponujesz, aby w Twojej szkole (okolicy) nie miały miejsca akty przemocy? Żeby się nikt nie bił i przezywał Ochrona, która stałaby obok szkoły i przed i za Lepiej się nie bić bo można dostać uwagę, Więcej dyżurów i więcej nauczycieli na nich, Żeby każdy był dobry dla innych, Zgłaszać dokuczanie nauczycielowi, Kamery w szatni, przed częścią gimnazjalną i przed szkołą, Rozmowy z uczniami, Wpisywać im uwagi lub dawać dodatkowe zadania do domu, Przyjaźnić się, Żeby niedaleko szkoły był chociaż jeden policjant, Surowo karać sprawców przemocy, Więcej kamer, Planować więcej zajęć, Przeprosić się i obiecać, że nigdy nie będę się przezywać i bić, 3
Lepsze dyżury nauczycieli, Aby uczniowie zgłaszali nauczycielom co się dzieje Realizować projekty, które nie popierają przemocy, Apele dotyczące przeciwdziałaniu przemocy, Zajęcia z Policją, Nie wyśmiewać się z innych, tolerować innych i nie obrażać, Dawać upomnienia, pomagać ofiarom przemocy, Powinny być kary, ponieważ każdy uczeń powinien czuć się bezpiecznie w szkole, Chciałabym, aby nauczyciele przyglądali się sytuacji na przerwach, Powiadomić policję, nauczycieli, rodziców, Być grzecznym, Nie trzeba, bo w szkole jest ich bardzo mało, Większe kary za dokonanie przemocy, żeby wyzwiska na lekcji nie były pobłażliwe, Reagowanie na takie zachowanie, Rozmawiać z nimi, Aby świadkowie od razu powiadamiali n-li, Myślę, że jeżeli dojdzie do aktu przemocy i sprawca zostanie ukarany, to powinno go nauczyć jak się zachowywać, Monitoring i ochrona, Lekcje nt. bezpieczeństwa, Patrole policji, Kontrole policyjne, Policyjne bramki na drzwiach szkoły, Monitoring, Rozmawiać z uczniami na temat, Więcej dyżurów n-li, dzwonić po dorosłego, rozmową z pedagogiem, szanować się nawzajem, traktować się na równi, pomagać sobie, apele na Sali tworzone przez pedagoga, prowadzenie akcji i odpowiednie konsekwencje, rozmowy z uczniami, być tolerancyjnym reagować na akty przemocy, większe zainteresowanie ze strony nauczycieli, pedagoga, rodziców, policji, 23. Czy w Twojej szkole czujesz się bezpiecznie? Tak : 180 uczniów (79,3%) Nie : 37 uczniów (16,3%) 24. Odpowiedzi dotyczące ankietowanych: a) liczba uczniów ankietowanych ze szkoły podstawowej: Pierwszej: 29 Drugiej: 22 Trzeciej: 25 b) liczba uczniów ankietowanych z gimnazjum: Pierwszej: 31 Drugiej: 19 Trzeciej: 25 Czwartej: 25 piątej: 20 szóstej: 31 Opracowanie mgr Małgorzata Gawęda, mgr Edyta Jurzak 4
RODZICE 1. Czy dziecko było ofiarą przemocy? Tak: 20 rodziców (9,1%), Nie: 185 rodziców (84,5%), Nie wiem: 14 rodziców (6,3%). 2. Jaka to była przemoc? Fizyczna: 16 rodziców (7,3%), Psychiczna:9 rodziców (4,1%). 3. Gdzie miało miejsce zdarzenie? W szkole: 19 rodziców (8,7 %) Na boisku: 1 rodziców (0,4 %) 4. Czy sprawca przemocy był znany dziecku? Tak : 20 rodziców (9,1%) Nie: 1 rodzic (0,4%). 5. Kogo powiadomiono o tym fakcie? Nikogo: 1 rodzic (0,4%). Policję: 0 rodzic (0%), Nauczyciela: 14 rodziców (6,3%), W drodze do lub ze szkoły: 5 rodziców ( 2,3%) Inne: 0 rodzic (0%). Dyrekcję: 4 rodziców (1,8%) Inne: 5 rodzic (2,3%) 6. Czym był spowodowany brak powiadomienia? Potraktowanie zdarzenia jako jednorazowego wybryku: 3 rodziców (1,3%), Niechęć do instytucji: 0 rodziców (0%), Ewentualna obawa przed sprawcą: 1 rodzic (0,4%), Groźby ze strony sprawcy : 1 rodzic (0,4%), 7. Czy sprawca poniósł konsekwencje za swój czyn? Nie: 3 rodziców (1,3%), Dyscyplinarne w szkole: 3 rodziców (1,3%), Dyscyplinujące przez Policję: 0 rodzic (0%), Postępowanie przed Sądem : 0 rodzic (0%). Nie wiem : 10 rodziców (4,6%). 8. Czy Pani uważa, że szkoła, do której uczęszcza Pani dziecko jest bezpieczna? Tak: 185 rodziców (84,47%), Raczej tak: 1 rodziców (0,4%), Nie : 3 rodziców (1,3%) 9. Kto według Pani jest odpowiedzialny za istnienie przemocy w szkole? Nauczyciele, Nałogi, Brak reakcji szkoły, Media, Uczniowie, Mało lekcji wychowawczych na ten Wychowawca, temat, Tolerowanie złego zachowania, uczniów, Brak indywidulanego podejścia do uczniów, Brak konsekwencji, Dzieci z domów w których jest Internet i telewizja, przemoc, Dyrekcja, Złe wychowanie dziecka w domu, Rodzice, Pedagog, Środowisko, Źle wychowane dzieci, 5
Brak zainteresowania uczniami ze strony nauczycieli, Zapewnić dziecku bezpieczeństwo, W szkole nauczyciele a w okolicy policja, Zwiększyć liczbę opiekunów na przerwach, Angażować starszych uczniów do opieki nad młodszymi, Przypominać rodzicom o konieczności rozmawiania z dziećmi, Dbać o bezpieczeństwo, Grupy zorganizowane, 10 Co Pani proponuje uczynić, aby w szkole i jej okolicy było bezpiecznie? Większa uwaga ze strony nauczycieli, Monitoring w szkole i w drodze do szkoły, Ochrona, Rozmawiać i uczyć dzieci jak być dobrym, Większą kontrolę nauczycieli, Uświadamianie młodzieży o konsekwencjach złych czynów, Większe dopilnowanie dzieci w czasie przerw, Edukacja dzieci o istniejących zagrożeniach, Większa opieka pedagogiczna, Zwracanie uwagi na drobne przewinienia, Organizować prelekcję z ludźmi którzy dbają o bezpieczeństwo, Reagować, Być bardziej przyjacielem niż rodzicem, Interesować się tym co wydarzyło się w szkole, Wprowadzić większą dyscyplinę, Zwracać większą uwagę na problemy dzieci, Organizowanie wolnego czasu dzieciom, Promocja aktywnego stylu życia, Rozmowy z pedagogiem, Zakaz nadużywania alkoholu, Tłumaczyć dziecku, że należy być wyrozumiałym na krzywdę innych, Karać dzieci które dopuściły się przemocy np. karami społecznymi, Zajęcia lekcyjne na temat skutków przemocy, Obserwowanie zachowanie uczniów, Patrole na drodze, Kontrolowanie rowerów dzieci(brak oświetlenia) zwłaszcza jesienią, Opracowanie mgr Małgorzata Gawęda, mgr Edyta Jurzak 6
NAUCZYCIELE 1. Czy byli Państwo świadkiem przemocy w szkole? Tak: 14 nauczycieli (48,3%) Nie: 15 nauczycieli (51,7%) 2. Jakiego rodzaju była to przemoc? Psychiczna: 10 nauczycieli (34,5) Fizyczna: 13 nauczycieli (44,8%), 3. Czy zareagowali Państwo na fakt przemocy? Tak : 14 nauczycieli (48,3%) 4. Kogo powiadomili Państwo o tym fakcie? Dyrektora: 4 nauczycieli (13,8%), Wychowawcę: 13 nauczycieli: (44,8%), Pedagoga: 10 nauczycieli (34,5%), Rodziców: 7 nauczycieli ( 24,1%), Policję: 0 nauczycieli: (0%) Nikogo: 0 nauczycieli: (0%) 5.Czy wiedzą Państwo jak zakończyła się sprawa? Tak : 13 nauczycieli (44,8%) Nie: 1 nauczycieli (3,4%) 6. Jaki był udział Państwa w tej sprawie? Uczestniczyłem w czynnościach od początku do końca: 8 nauczycieli (27,6%), Po zdarzeniu nie brałem udziału w czynnościach: 6 nauczycieli (20,7%), 7. Czy rozmawiają Państwo z uczniami o przemocy? Tak: 18 nauczycieli (62,1%) Nie: 0 nauczycieli (0%) 8. W jakiej formie prowadzone są rozmowy: Lekcje wychowawcze na temat przemocy i agresji i jak im przeciwdziałać, Pogadanki po czynie, Rozmowy indywidualne, Dyskusje, Filmy edukacyjne, Analiza sytuacji, Rozmowa z pedagogiem, Przykłady z życia Burza mózgów, Przemoc czyn karalny w kontekście Czy ja chciałbym być krzywdzony, Opowiadanie z morałem Prelekcje policji, Rozwiązywanie problemów zaraz po zaistniałym czynie, Zapytanie, pouczenie, Rozmowa uświadamiająca co to jest przemoc i jakie ponosi się konsekwencje za krzywdzenie innych, pogadanka z grupą na lekcji; 9. Czy uważają Państwo, że w szkole jest bezpiecznie? Tak: 24 nauczycieli (82,7%), Nie: 0 nauczycieli (0%), 7
10. Czy czują się Państwo w szkole bezpiecznie? Tak: 24 nauczycieli (82,7%), Nie: 0 nauczycieli (0%). 11. Kto zdaniem Państwa jest odpowiedzialny za przemoc w szkole? Dyrekcja, Pedagog, Rodzice i brak zainteresowania z ich strony sprawami dzieci, Nauczyciele i wychowawcy, Media (programy i filmy), Rówieśnicy, Internet, Gry komputerowe z elementami przemocy, Uczniowie, Środowisko ucznia (dom), Wszyscy pracownicy szkoły, Dorastająca młodzież (chłopcy wyrośnięci i silni), Osoby obmawiające innych, Scedowanie wychowania dzieci całkowicie na szkołę; Opracowanie mgr Małgorzata Gawęda, mgr Edyta Jurzak 8
Analiza ankiety na temat bezpieczeństwa w szkole przeprowadzonej w ramach projektu Szkoła Promująca Bezpieczeństwo Ankieta została przeprowadzona w Zespole Szkolno Przedszkolnym w Witkowicach. Ankieta była anonimowa. Badaniem objęto szkoły uczniów podstawowej z klasy pierwszej 29, drugiej - 22, trzeciej - 25, czwartej 25, piątej- 20, szóstej 31 oraz uczniów gimnazjum w tym 31 z klasy pierwszej, 19 z klasy drugiej i 25 z klasy trzeciej. W celu uzyskania jak najbardziej wiarygodnych wyników, ankietę przeprowadzono. W badaniu ankietowym wzięło udział 152 uczniów szkoły podstawowej i 75 uczniów gimnazjum. W sumie 227 uczniów. Uczeń jako ofiara przemocy 53,3 % badanych uczniów odpowiedziało, że nie byli ofiarami przemocy ani na terenie szkoły ani poza nim. 12,3% nie pamiętało faktu, żeby byli kiedyś w przeszłości ofiarami przemocy. 26,4% stwierdziło, że byli ofiarami przemocy a najczęściej stosowaną wobec nich przemocą było: przezywanie - 30,4%, wyśmiewanie - 27,3%, zaczepianie - 20,7%, szturchanie - 10,60%, kopanie - 17,6%, pobicie - 4,4%. Na 1,32% z ofiar przemocy dokonano rozboju, a także pojedyncze wypowiedzi mówiły o straszeniu - 3,5%, niszczeniu prywatnej własności - 2,2%, kradzieży - 1,32%, zabieraniu jedzenia - 2,6% i wymuszaniu pieniędzy - 0,9%, a także popychaniu, wrzaśnięciu do ucha - 2,6%. 32,1% ofiar przemocy poinformowała o takich aktach osoby dorosłe, a 21,6% nie poinformowała nikogo. Ofiary przemocy najczęściej szukały pomocy u nauczycieli - 24,2%, rodziców - 20,3%, a rzadziej u rodzeństwa - 8,4%, pedagoga szkolnego - 7,5%, katechety - 6,2%, kolegi - 6,6%, sąsiada - 0,9%, dyrektora - 1,32%, na policji - 0,9%. 41,4% ankietowanych wskazało, że miejscem, w którym najczęściej dochodziło do przemocy to była szkoła. 16,3% badanych wskazało, że doświadczyło przemocy w drodze do lub ze szkoły, a 6,6% na boisku szkolnym. Pojedyncze przypadki występowania przemocy miały miejsce : w gimbusie - 0,4%, na osiedlu na którym znajduje się szkoła - 1,3%, w parku przy Twojej szkole - 1,8% Uczeń jako świadek przemocy Świadkami przemocy było 49,8% badanych uczniów, 31,3% nie było świadkami przemocy, a 14,5% nie pamiętała lub też nie potrafiła określić czy była świadkiem przemocy. Stwierdzali, że najczęściej do aktów przemocy dochodziło na korytarzu - 29,1%, w klasie w czasie przerwy - 21,1%, w szatni - 19,4% Pojedyncze przypadki aktów przemocy zdarzały się także w toalecie - 3,1% i w innych miejscach: 3,5%, nie pamiętam, szkoła, na placu zabaw, boisko, przy domu, festyn. W opinii badanych do takich sytuacji dochodziło rzadko w 46,2% lub bardzo rzadko w 19,82%. O częstym występowaniu przemocy mówiło 18,1% badanych, a bardzo częstym 3,8%. Na pytanie kiedy dzieje się coś złego w szkole, aż 49,77% badanych wskazało, że podczas przerwy. Natomiast 17,6 procent badanych wskazało, że po lekcjach i 15,42 % podczas popołudniowych zajęć. Pojedyncze przypadki 2,6% mówią o tym, że: gdy nie ma nauczyciela w klasie, nie wiem, nic mi się nie dzieje, nie wiem, nigdy. Poza terenem szkoły świadkami przemocy było 28,6% ankietowanych, 47,1% zdarzeń takich nie zaobserwowało, a 21,6% nie pamiętało lub nie udzieliło odpowiedzi. 19,8% ankietowanych wskazało, że miejscem, w którym byli świadkami przemocy to droga do szkoły lub ze szkoły. Pojedyncze przypadki miały miejsce na osiedlu na którym znajduje się szkoła - 6,6 %, na boisku szkolnym - 4,4%, w okolicy gdzie mieszkasz - 4%, w domu - 2,2%,w gimbusie - 1,8%, w innych miejscach - 1,3%, w parku przy szkole - 0,9%. W sytuacji krzywdzenia innych świadkowie zareagowali na tę sytuację 18,1%, a 17,6% nie zareagowało. Świadkowie -14,1% stanęło w obronie ofiary, informowali oni o tym nauczycieli - 6,6%, kolegów - 4%, rodziców - 2,6% policję - 1,8% i inne osoby powiedziałam, żeby przestali, rodzeństwo - 1,8%. 9
26,9% świadków znała sprawców i wskazali oni, że najczęściej był to uczeń z innej klasy - 18,1%, uczeń z Twojej klasy- 10,1%. Pojedyncze przypadki mówiły o młodzieży z osiedla na którym znajduje się szkoła - 4%, Osobie dorosłej - 3,1%. Natomiast 19,4% świadków przemocy nie znało sprawców. Uczeń jako sprawca przemocy Przyznanie się nawet anonimowe do dokonywania przemocy na innych jest sprawą bardzo trudną. Jak wskazują wyniki ankiety tylko 7,9% badanych przyznaje się, że dokonywała przemocy w szkole i poza nią, aż 85,1% twierdzi, że nie było sprawcami przemocy. Sprawcy Najczęściej działali w pojedynkę 9,5% w pozostałych przypadkach były to działania w grupie 9,25%. Swoje ofiary przezywali - 11,90% przypadków, wyśmiewali 8,37%, zaczepiali 6,16%, szturchali 6,16%, straszyli pobiciem 1,8% oraz pobili - 2,2%, kopali - 5,3%, zabierali im jedzenie - 1,6%, niszczyli ich rzeczy - 1,3%, wymuszali od swoich ofiar pieniądze - 0,4%, kradli ich rzeczy 0,9%, dopuścili się na nich rozboju - 0,9% oraz 2,2% bo oni przedtem mnie bili, popchnięcie Przemocy dokonywali bo byli pod presją innych - 6,6%, z chęci zysku - 2,2%, zaimponowania innym - 1,3% oraz dla zabawy - 4,8%. Niepokój budzi wypowiedź jednego z respondentów, który stwierdza, że przemocy dokonuje zdenerwował mnie i wyśmiewał, uderzył mnie w głowę, z nerwów - 2,2%. 8,37% sprawców przemocy poniosła konsekwencje swojego postępowania i były między innymi postępowania dyscyplinarne w szkole - 5,28%, wychowawcze od rodziców - 4,8%, postępowanie przed Sądem -1,3%, dyscyplinujące od policji - 0,4%, inne-1,3% z uwagą i do pedagoga, upomnienie, uwaga do dzienniczka, a aż 23,8 % ankietowanych sprawców przemocy nie poniosło żadnych konsekwencji. Opinia uczniów na temat bezpieczeństwa 79,3% badanych uczniów czuje się bezpiecznie w naszej szkole, 16,3% nie czuje się bezpiecznie, a 4,4% nie udzieliła żadnej odpowiedzi. Na pytanie,,co proponujesz uczynić, by w Twojej szkole i jej okolicy nie miały miejsca akty przemocy? uczniowie najczęściej odpowiadali zwiększenie liczby dyżurujących nauczycieli na przerwach, spotkania z Policją, więcej rozmów o przemocy, a zwłaszcza ze sprawcami przemocy i ofiarami, stosowanie surowszych kar dla sprawców. Uczniowie proponowali również: Żeby się nikt nie bił i przezywał Ochrona, która stałaby obok szkoły i przed i za Lepiej się nie bić bo można dostać uwagę, Żeby każdy był dobry dla innych, Zgłaszać dokuczanie nauczycielowi, Kamery w szatni, przed częścią gimnazjalną i przed szkołą, Rozmowy z uczniami, Wpisywać im uwagi lub dawać dodatkowe zadania do domu, Przyjaźnić się, Żeby niedaleko szkoły był chociaż jeden policjant, Więcej kamer, Planować więcej zajęć, Przeprosić się i obiecać, że nigdy nie będę się przezywać i bić, Lepsze dyżury nauczycieli, Aby uczniowie zgłaszali nauczycielom co się dzieje Realizować projekty, które nie popierają przemocy, Apele dotyczące przeciwdziałaniu przemocy, Zajęcia z Policją, Nie wyśmiewać się z innych, tolerować innych i nie obrażać, Dawać upomnienia, pomagać ofiarom przemocy, Powinny być kary, ponieważ każdy uczeń powinien czuć się bezpiecznie w szkole, 10
Chciałabym, aby nauczyciele przyglądali się sytuacji na przerwach, Powiadomić policję, nauczycieli, rodziców, Być grzecznym, Nie trzeba, bo w szkole jest ich bardzo mało, Większe kary za dokonanie przemocy, żeby wyzwiska na lekcji nie były pobłażliwe, Reagowanie na takie zachowanie, Rozmawiać z nimi, Aby świadkowie od razu powiadamiali n-li, Myślę, że jeżeli dojdzie do aktu przemocy i sprawca zostanie ukarany, to powinno go nauczyć jak się zachowywać, Monitoring i ochrona, Lekcje nt. bezpieczeństwa, Patrole policji, Kontrole policyjne, Policyjne bramki na drzwiach szkoły, Monitoring, Rozmawiać z uczniami na temat, Więcej dyżurów n-li, dzwonić po dorosłego, rozmową z pedagogiem, szanować się nawzajem, traktować się na równi, pomagać sobie, apele na Sali tworzone przez pedagoga, prowadzenie akcji i odpowiednie konsekwencje, rozmowy z uczniami, być tolerancyjnym reagować na akty przemocy, większe zainteresowanie ze strony nauczycieli, pedagoga, rodziców, policji, Wnioski na podstawie analizy wyników ankiet na temat bezpieczeństwa w szkole przeprowadzonej w ramach projektu Szkoła Promująca Bezpieczeństwo 1. Przemoc i agresja nie są dominującymi zjawiskami w naszej szkole, ale też nie jesteśmy od tych zjawisk wolni. 2. Akty przemocy najczęściej mają miejsce w czasie przerw międzylekcyjnych w klasach, na korytarzu w szatni, w toalecie. Sprawcami aktów przemocy są najczęściej uczniowie z innych klas. 3. Obserwuje się pozytywną zmianę w sposobie myślenia ofiar przemocy. Mają oni odwagę informować o jej aktach na swojej osobie nauczycielom, rodzicom i rodzeństwu oraz innym dorosłym osobom, a świadkowie przemocy nie boją się zareagować na akt przemocy którego są świadkiem i mają odwagę pomagać osobom pokrzywdzonym. 4. Za ofiarę przemocy uważa się 26,4% badanych, podczas, gdy do jej dokonywania przyznaje się tylko 7,9%. Sprawcy najczęściej działali w pojedynkę, a motywem ich działania była presja innych kolegów/koleżanek, chęć zaimponowania grupie lub zabawa kosztem innego ucznia. 5. W ocenie nauczycieli i uczniów najczęściej spotykaną formą przemocy w szkole jest przemoc psychiczna. Przyjmuje ona formę przezywania, zaczepiania, wyśmiewania. 6. Zarówno dla nauczycieli (82,7%) jak i dla uczniów (79,3%) szkoła jest bezpiecznym miejscem pracy i nauki. Warunkiem skutecznego zapobiegania i przeciwdziałania agresywnemu zachowaniu się uczniów jest uwzględnienie przyczyn jego powstawania oraz dostosowanie do nich oddziaływania wychowawczego. Rozpoznanie przyczyn agresji jest punktem wyjścia do podjęcia oddziaływań i polega na znalezieniu rozwiązania takiego stanu rzeczy. 11
Sposoby radzenia sobie z uczniami agresywnymi: 1. Wytwarzanie u dzieci agresywnych motywacji, uczuć moralno społecznych poprzez np. nakazywanie pomocy osobom potrzebującym, otaczanie tych osób opieką, okazywanie innym życzliwości, zakazy poniżania innych, zakazy bicia, wzbudzanie poczucia winy. 2. Ustalenie przyczyn zachowań agresywnych, ustalenie które potrzeby dziecka nie zostały zaspokojone. Uzmysłowienie rodzicom, że stosowane przez nich metody wychowawcze takie jak bicie i poniżanie są nieodpowiednie. Należy oddziaływać na grupę rówieśniczą, która np. odrzuca dziecko, czyniąc złośliwe uwagi, przezwiska pod jego adresem. 3. Chronienie uczniów przed szkodliwym wpływem modeli agresywnego zachowania, poprzez: - ograniczenie jego dostępu do mediów, które przekazują patologiczne treści, filmy, książki, - zainteresowanie książkami o treściach pozytywnych takich jak koleżeństwo, przyjaźń, wzajemna życzliwość, pomoc, - izolowanie dziecka od agresywnych kolegów, sąsiadów; 4. W agresji instrumentalnej należy wskazać jej nieskuteczność poprzez: - negatywne ocenianie każdej próby agresywnego zachowania nastawionego na uzyskanie korzyści np. finansowych, - wykazywanie nieskuteczności agresywnego zachowania, należy ułatwić - osiąganie pożądanych celów w sposób skutecznie akceptowany, - wytwarzanie właściwych postaw społecznych i związanych z nimi hierarchii wartości; - przeciwstawianie postawy koleżeństwa, życzliwości, współpracy i pomocy słabszym negatywnym postawom cwaniactwa, kultu siły, przepychania się przez życie łokciami 5. W przypadku agresji organicznej monitorować stan zdrowia uczniów, zapewnić bezpieczeństwo otoczeniu ze względu na niekontrolowane zachowania. ŚRODKI ZARADCZE ZASTOSOWANE PRZEZ SZKOŁĘ 1. Prezentacja filmów dydaktycznych, związanych z przeciwdziałaniem patologiom społecznym. 2. Prelekcje tematyczne prowadzone przez specjalistów. 3. Włączenie do planów pracy wychowawcy klasy treści związanych z profilaktyką uzależnień i nieakceptowanych społecznie zachowań. 4. Uczestnictwo uczniów w ogólnopolskich, miejskich i szkolnych akcjach charytatywnych, propagujących zdrowy styl życia, ekologię. 5. Wypracowanie sposobów reakcji nauczycieli na przejawy zachowań agresywnych uczniów. 6. Kierowanie uczniów przejawiających patologiczne zachowania na Komisję Wychowawczą, konsultacje psychologiczne. 7. Współpraca z Policją w skrajnych przypadkach patologicznych zachowań młodzieży naszego gimnazjum. 8. Prelekcje dla rodziców prowadzone przez Policję. 12