Nazwa przedmiotu: TEORIA Kod przedmiotu Liczba punktów ECTS I METODYKA PIŁKI SIATKOWEJ Blok przedmiotów: praktyczny Kierunek: Wychowanie Fizyczne Rok, semestr rok II, sem. IV Rodzaj studiów: niestacjonarne Prowadzący - Dr Marcin Ściślak, Język wykładowy j. polski dr Marek Popowczak Liczba godzin kursu: 14h (2h wykład, 12h ćwiczenia) Poziom przedmiotu podstawowy Formuła nauczania zajęcia mają charakter praktyczny, w trakcie których treści realizowane są poprzez zastosowanie metod słownych i działania praktycznego. Cele kształcenia w przedmiocie: - wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności niezbędne do planowania, przygotowania i prowadzenia lekcji z wykorzystaniem gry w piłkę siatkową, we wszystkich typach szkół; - przygotowanie studentów do samodzielnej realizacji jednostki lekcyjnej wykorzystującej nauczanie i doskonalenie wybranych elementów gry w piłkę siatkową do kształtowania zdolności psychomotorycznych ucznia; - przygotowanie studentów do organizacji oraz prowadzenia współzawodnictwa i sędziowania na różnych poziomach rozgrywek szkolnych. Zakładane efekty po zakończeniu kursu w zakresie: w zakresie wiedzy teoretycznej i praktycznej: 1. Student wymienia, rozpoznaje i odtwarza zasoby zabaw, gier i środków stosowanych w dyscyplinie oraz podstawowych zasad działania podczas gry. 2. Student demonstruje znajomość podstawowych przepisów gry w piłkę siatkową oraz stosuje wiadomości dotyczących dyscypliny. w zakresie umiejętności praktycznych: 1.Student potrafi zastosować wyróżnione umiejętności z zakresu: gotowości do gry, przemieszczania się po boisku, odbicia piłki oburącz górą i dołem, zagrywki, ataku i bloku - w stopniu umożliwiającym prawidłową demonstrację ich wykonania. 2. Student potrafi wykorzystać nabyte umiejętności umożliwiające prowadzenie wybranej odmiany gry. Treści merytoryczne przedmiotu 1. Organizacja kształcenia w przedmiocie. Charakterystyka odmian gry w piłkę siatkową. Ćwiczenia wprowadzające do nauczania gry. Gry uproszczone. 2. Zapoznanie z metodyką nauczania wyróżnionych czynności w grze. Gry uproszczone. Ćwiczenia przygotowawcze do nauczania odbić piłki. 3. Czynności z piłką - metodyka nauczania wybranego sposobu zagrywki i doskonalenie odbić w minisiatkówce za pomocą gier uproszczonych. 4. Czynności z piłką - metodyka nauczania wybranego sposobu ataku w zależności od poziomu umiejętności ćwiczących. Ogólne zasady prowadzenia gry w siatkówkę halową organizacja zespołu przy zagrywce własnej i przeciwnika. 5. Metodyka nauczania bloku pojedynczego. Wykorzystanie poznanych czynności (elementów technicznych) do realizacji działań ofensywnych i defensywnych w grze w siatkówkę halową. Wymagania wstępne: brak wymagań
Warunki zaliczenia ćwiczeń lub biernego uczestnictwa w zajęciach: 1. Każde ćwiczenie powinno być usprawiedliwione na podstawie stosownego dokumentu (zwolnienie lekarskie, zaświadczenie z klubu sportowego, itp.). 2. Każda nieobecność musi być zaliczona na podstawie pisemnie przygotowanej tematyki opuszczonego ćwiczenia i odpowiedzi ustnej (wg zagadnień i zadań szczegółowych). 3. Studenci biernie uczestniczący w zajęciach uzyskują zaliczenie na podstawie hospitacji danego ćwiczenia (w formie drukowanej). 4. Studenci posiadający ITS, IOS obowiązani są do ustalenia z prowadzącym grupę terminu i sposobu realizacji programu w przedmiocie zgodnie z regulaminem studiów (przed rozpoczęciem semestru). Metody oceny ocenianie ciągłe (wiadomości i przepisy sprawdzian pisemny), kolokwium z przepisów i wiadomości gry w piłkę siatkową. Warunki uczestnictwa w realizacji przedmiotu: 1. Aktywność udziału w zajęciach zgodnie z regulaminem studiów. 2. Strój sportowy (obuwie zmienne, sportowe przeznaczone do hali). 3. Gwizdek sędziowski. 4. Posiadanie bieżących notatek zawierających problematykę realizowaną na poszczególnych ćwiczeniach. Warunki zaliczenia przedmiotu: 1. Aktywne uczestnictwo w zajęciach. 2. Pozytywna ocena z kontroli bieżącej. 3. Pozytywna ocena z przepisów gry w minisiatkówkę i siatkówkę halową. 4. Pozytywna ocena z kolokwium z teorii i metodyki gry w piłkę siatkową. 5. Pozytywna ocena z testu sprawności ukierunkowanej. 6. Pozytywna ocena z sędziowania wybranej odmiany gry. 7. Pozytywne zaliczenie wszystkich pisemnych zadań do realizacji przez studentów 8. Pozytywna ocena realizacji prowadzenia wyznaczonej części lekcji. Spis zalecanych lektur: 1. Haratym D., Jagusz M. Gry i zabawy w nauczaniu piłki siatkowej. AWF Wrocław, 1993. 2. Kasza W., Krzyżanowski Z. Piłka siatkowa dla najmłodszych zeszyt metodycznoszkoleniowy dla klas 4-6.Warszawa. Biblioteka Polskiej Siatkówki APS, 2010. 3. Koszczyc T., Wołyniec J., Guła-Kubiszewska H. (red.) Aktywność ruchowa dzieci i młodzieży, AWF Wrocław, 2007. 4. Program Szkolenia Siatkarza. Warszawa. Biblioteka Polskiej Siatkówki APS, 2011. 5. Przepisy gry w piłkę siatkową. Strona internetowa PZPS, www.pzps.pl. 6. Ryś G., Kasza W., Krzyżanowski Z. Piłka siatkowa na Orlikach. Warszawa. Biblioteka Polskiej Siatkówki APS, 2010. 7. Superlak E. Piłka siatkowa. Techniczno taktyczna przygotowanie do gry. Wydawnictwo BK, Wrocław, 2006. 8. Szczepanik M., Klocek T. Siatkówka w szkole. AWF, Kraków, 1998. 9. Ściślak M. Piłkarz- siatkówka.[w:] Przewodnik dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i współpracujących nauczycieli wychowania fizycznego realizujących program Mały Mistrz / pod
red. Ryszarda Jezierskiego, Marka Lewandowskiego, Andrzeja Rokity, Adama Szymczaka. Warszawa. Ministerstwo Sportu i Turystyki; Zarząd Główny SZS, 2014. 10. Uzarowicz J. Siatkówka. AWF, Kraków, 1998. 11. Wróblewski P. Piłka siatkowa w szkole - poradnik metodyczny, WSiP Warszawa, 2005. 12. Wróblewski P. Radosna siatkówka zeszyt metodyczno-szkoleniowy dla klas 1-3. Warszawa. Biblioteka Polskiej Siatkówki APS, 2010. Wykład Temat: Organizacja kształcenia w przedmiocie. Charakterystyka odmian gry w piłkę siatkową. 1.1. Omówienie warunków realizacji programu i kryteriów zaliczenia w przedmiocie Teoria i Metodyka Piłki Siatkowej. 1.2. Wieloaspektowa charakterystyka odmian gry w piłkę siatkową z szczególnym uwzględnieniem aspektów prospołecznych, wychowawczych, zdrowotnych. 2.1. Przedstaw definicje i omów odmiany gry w piłkę siatkową (siatkówka halowa, siatkówka plażowa, minisiatkówka). Ćwiczenie 1 Temat: Ćwiczenia wprowadzające do nauczania gry. Ćwiczenia przygotowawcze do nauczania odbić piłki. 1.1. Wykorzystanie ćwiczeń wprowadzających do nauczania gry jako środka wspomagającego rozwój sprawności psychomotorycznej uczniów. 1.2. Wykorzystanie form zabawowych i gier uproszczonych z piłką oraz z innymi przyborami nauczających postawy gotowości do gry i sposobów przemieszczania się po boisku 1.3. Wykorzystanie gier uproszczonych w przygotowaniu i nauczaniu wyróżnionych czynności w grze. 2.1. Opanuj przepisy dotyczące boiska, urządzeń, uczestników gry, zasad zdobywania punktów (siatkówka halowa i minisiatkówka).
2.2. Opracuj pisemnie i przygotuj się do poprowadzenia co najmniej 10 zabaw lub gier wprowadzających do nauczania gry z wyróżnieniem zadań dodatkowych (np. zaspokajanie hedonistycznych potrzeb dziecka, rozwój dyspozycji psychicznych, zdolności umysłowych oraz zdolności koordynacyjnych i kondycyjnych, itp.). 3. Pytania kontrolne: 3.1. Co wyróżnia piłkę siatkową jako grę zespołową (na podstawie definicji odmian gry)? 3.2. Jak rozumiesz funkcję odmian gry w piłkę siatkową w aspekcie prospołecznym i utylitarnym przygotowującym do działań w środowisku cywilizacyjnym i kulturowym? 3.3. Jakie różnice mogą wystąpić w przepisach gry aby przeprowadzić grę w siatkówkę halową i minisiatkówkę (boisko, siatka, piłka, uczestnicy)? 4. Literatura: 1, 2, 9, 11, 12. Ćwiczenie 2 Temat: Zapoznanie z metodyką nauczania wyróżnionych czynności w grze (odbicia sposobem oburącz górnym i dolnym). Gry uproszczone. Ćwiczenia przygotowawcze do nauczania odbić piłki. 1.1. Praktyczne zapoznanie się z warunkami koniecznymi do poprawnego odbicia piłki oburącz górą i dołem. 1.2. Zastosowanie ćwiczeń przygotowawczych i nauczających odbicia piłki oburącz górą i dołem. 1.3. Sprawdzian wiadomości z zakresu przepisów gry w minisiatkówkę i siatkówkę halową (kolokwium): - boisko, siatka, piłka; - przebiegu gry. - uczestnicy, zmiany zawodników podczas gry; - odbicia piłki oraz zagrywki, ataku i bloku; 1.4. Gry uproszczone doskonalące wyróżnione czynności w minisiatkówce. 2.1. Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego odbicia piłki oburącz górą i dołem. 2.2. Przygotuj pisemnie (oraz przygotuj się do poprowadzenia): - zestaw 5 ćwiczeń nauczających odbicia oburącz górą; - zestaw 5 ćwiczeń nauczających odbicia oburącz dołem.
3. Pytania kontrolne: 3.1. Jakie znasz warunki konieczne poprawnego odbicia piłki oburącz górą i dołem w postawach stałych? 3.2. Jakie znasz przykłady ćwiczeń nauczających odbicia oburącz dołem, w których spełniony jest dowolny warunek konieczny poprawnego wykonania odbicia? 4. Literatura: 2, 6, 7, 10, 11, 12.
Ćwiczenie 3 Temat: Czynności z piłką - metodyka nauczania wybranego sposobu zagrywki i doskonalenie odbić w minisiatkówce za pomocą gier uproszczonych. 1.1. Prezentacja rodzajów zagrywek. 1.2. Praktyczne zapoznanie się z warunkami koniecznymi do poprawnego wykonania zagrywki tenisowej z miejsca. 1.3. Omówienie strategii prowadzenia gry w minisiatkówce (zasady taktycznego postępowania). 1.4. Zapoznanie się z testem sprawności ukierunkowanej. 2.1. Omów rodzaje zagrywek. 2.2. Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego wykonania zagrywki tenisowej z miejsca. 2.3. Przygotuj pisemnie zestaw pięciu ćwiczeń do nauczania zagrywki tenisowej z miejsca. 2.4. Przygotuj się do sędziowania jako sędzia pierwszy (prowadzący). 3. Pytania kontrolne: 3.1. Jakie mogą być sposoby wprowadzenia piłki do gry w odmianach minisiatkówki? 3.2. Jakie znasz rodzaje zagrywek w grze w piłkę siatkówką (podaj kryteria)? 3.2. Jakie znasz warunki konieczne poprawnego wykonania zagrywki? 3.3. Jakie znasz przykłady gier uproszczonych oraz ćwiczeń nauczających zagrywki dolnej lub tenisowej z miejsca? 4. Literatura: 2, 4, 6, 7, 10, 11, 12, 13.
Ćwiczenie 4 Temat: Czynności z piłką - metodyka nauczania wybranego sposobu ataku w zależności od poziomu umiejętności ćwiczących. Ogólne zasady prowadzenia gry w siatkówkę halową organizacja zespołu przy zagrywce własnej i przeciwnika. 1.1. Zasady ustawienia zespołu przy zagrywce własnej i przeciwnika. 1.2. Prezentacja sposobów wystawienia piłki do ataku i omówienie zasad organizacji ataku po zagrywce przeciwnika. 1.2. Praktyczne zapoznanie się z warunkami koniecznymi poprawnego wykonania ataku: kiwnięcie, plasowanie i zbicie. 1.4. Doskonalenie testu sprawności ukierunkowanej. 2.1. Omów rodzaje ataku w grze w piłkę siatkową. 2.2. Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego wykonania ataku. 2.3. Przygotuj pisemnie zestaw trzech ćwiczeń przygotowawczych do nauczania wybranego rodzaju ataku i pięciu ćwiczeń nauczających zbicie tenisowe. 2.4. Przygotuj się do wykonania testu sprawności ukierunkowanej oraz sędziowania jako sędzia pierwszy (prowadzący). 3. Pytania kontrolne: 3.1. Jakie znasz sposoby wykonania ataku? 3.2. Jakie znasz warunki konieczne poprawnego wykonania wybranego sposobu ataku? 3.3. Jak należy ustawić uczestników do zagrywki i przyjęcia zagrywki podczas gry w siatkówkę halową. 4. Literatura: 2, 4, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13.
Ćwiczenie 5 Temat: Czynności z piłką - zapoznanie z metodyką nauczania bloku pojedynczego (warunki konieczne). Ogólne zasady prowadzenia gry w siatkówkę halową -organizacja zespołu przy zagrywce własnej i przeciwnika. Przepisy gry i sędziowanie. 1.1. Metodyka nauczania boku (na przykładzie bloku pojedynczego). 1.2. Zapoznanie z funkcjami graczy ze względu na zajmowane strefy w polu gry (I,VI). 1.3. Podstawowe sposoby asekuracji pola gry (w ataku i w obronie). 1.4. Omówienie zasad organizacji gry zespołu z uwzględnieniem współdziałania graczy. 1.5. Kolokwium z teorii i metodyki gry w piłkę siatkową. 2.1. Sporządź przykładowy indeks działań zawodników w poszczególnych strefach pola gry. 2.2. Opracuj pięć przykładowych ćwiczeń nauczających wykonanie bloku pojedynczego. 2.3. Przygotuj się do wykonania testu sprawności ukierunkowanej oraz sędziowania jako sędzia pierwszy (prowadzący). 2.4. Opracuj scenariusz organizacji (regulamin) zawodów w dowolnej odmianie gry w piłkę siatkową (z uwzględnieniem struktury celów, warunków oraz środowiska realizacji współzawodnictwa) 3. Pytania kontrolne: 3.1. Jakie znasz strefy działań na polu gry? 3.2. Jakie typowe działania mogą wykonywać gracze w poszczególnych strefach na polu gry? 3.3. Jaki jest skład komisji sędziowskiej w piłce siatkowej, wymień podstawowe kompetencje poszczególnych sędziów? 3.4. Jakie funkcje może spełniać współzawodnictwo podczas lekcji wychowania fizycznego? 4. Literatura: 2, 5, 6, 7, 10, 11, 12.
Ćwiczenia 3 5 (prowadzone przez studentów wg przygotowanego scenariusza). TEST SPRAWNOŚCI UKIERUNKOWANEJ - zaliczenie Scenariusze lekcji oraz warunki jej realizacji: Ćwiczenie 3. Wykorzystanie gier i zabaw w ćwiczeniach wprowadzających do nauczania gry w piłkę siatkową. Ćwiczenie 3. Nauczanie odbicia piłki oburącz górą i dołem w postawach stałych. W części wstępnej uwzględnić doskonalenie postawy gotowości do gry oraz przemieszczania się po boisku w formie zabawowej i gier uproszczonych. Ćwiczenie 4. Nauczanie zagrywki tenisowej z miejsca z równoczesnym doskonaleniem odbić piłki oburącz dołem w minisiatkówce (2x2, 3x3). Ćwiczenie 5. Doskonalenie zagrywki tenisowej, przyjęcia zagrywki oraz wystawienia i ataku w formie fragmentów gry w minisiatkówkę (4x4) lub w siatkówkę halową.