SZKOŁA Współpracy 2015

SZKOŁA Współpracy 2015

Warsztat I Uczniowie + Rodzice + Nauczyciele Dorota Tomaszewicz

Moduł I Wprowadzenie do warsztatu Jak współpracować z innymi? Budowanie kapitału społecznego

Szkoła Współpracy uczniowie i rodzice kapitałem społecznym nowoczesnej szkoły Okres 0303.20104-02.2015 trwania projektu: marzec 2013 czerwiec 2015 Cel ogólny projektu: wzmocnienie współpracy pomiędzy uczniami, rodzicami i nauczycielami oraz przedstawicielami innych środowisk na terenie szkół i przedszkoli w Polsce, poprzez opracowanie, upowszechnienie i wdrożenie modelowych rozwiązań. Cele Szczegółowe: Diagnoza obecnego stanu współpracy w szkole oraz oczekiwań wobec niej wśród rodziców, uczniów i nauczycieli Wypracowanie modelowych, adekwatnych do polskich warunków rozwiązań wzmacniających współpracę na wszystkich poziomach edukacyjnych Przegląd prawnych i organizacyjnych uwarunkowań dla współpracy oraz wypracowanie rekomendacji zmian legislacyjnych i organizacyjnych Wzmocnienie współpracy w ponad 1200 szkołach i przedszkolach dzięki wsparciu szkoleniowo-warsztatowemu Stworzenie i udostępnienie wiedzy : - w zakresie możliwości aktywnego udziału rodziców w życiu szkół i przedszkoli - dotyczącej aktywnego uczestnictwa uczniów i uczennic w życiu szkół 2

Projekt Szkoła Współpracy a inne działania systemowe PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty realizacja projektów systemowych, m.in. w zakresie wzmocnienia systemu nadzoru pedagogicznego: Szkoła Współpracy. Uczniowie i rodzice kapitałem społecznym nowoczesnej szkoły zmiana systemowa, w celu wzmocnienia demokratycznej kultury szkoły, poprzez zwiększenie udziału uczniów i rodziców w życiu placówek edukacyjnych. Wprowadzona nowa podstawa programowa uwzględnia m.in.: - rozwijanie umiejętności współpracy, - udział uczniów w procesach decyzyjnych, - realny wpływ uczniów na życie szkoły, Rozporządzenie MEN w sprawie nadzoru pedagogicznego określa wymagania państwa wobec szkół i przedszkoli: m.in.: uczniowie są aktywni i rodzice są partnerami szkoły. Co to oznacza? 5

Wymagania państwa na poziomie B : (wysokie, ale jeszcze nie najwyższe) w zakresie współpracy organów szkoły są następujące: rodzice współdziałają ze szkołą w realizacji koncepcji pracy; uczniowie inicjują i realizują różnorodne działania na rzecz własnego rozwoju, rozwoju szkoły, społeczności lokalnej i angażują w nie innych; uczniowie mają wpływ na kształtowanie szkolnej rzeczywistości; uczniowie i rodzice mają wpływ na to, jakie wartości i normy obowiązują w szkole; w szkole realizowane są inicjatywy rodziców na rzecz rozwoju uczniów i szkoły; zarządzanie szkołą sprzyja udziałowi nauczycieli, uczniów, rodziców i innych pracowników w procesie decyzyjnym; działania dyrektora umożliwiają budowanie sieci wsparcia dla szkoły (adekwatnie do koncepcji pracy, potrzeb i możliwości szkoły oraz środowiska). 6

Najważniejsze działania w projekcie: BADANIA: - sondaż wśród rodziców dzieci w wieku szkolnym - ogólnopolskie badanie internetowe adresowane do dyrektorów szkół - analiza rozwiązań prawnych - konsultacje społeczne WSPARCIE DLA SZKÓŁ I PRZEDSZKOLI: -warsztat 1 - debaty, wspólne działania, wizyta trenera - warsztat 2 - tworzenie Szkolnych Programów Aktywnej Współpracy STRONA INTERNETOWA : www.szkolawspolpracy.pl PORTALE: - dla rodziców: www.rodziceiszkola.pl - dla uczniów: www.szkolasamorzadu.pl 4

www.szkolasamorzadu.pl

www.rodziceiszkola.pl

Poznajmy się I etap rozmowa w zespołach wywiad ukierunkowany na: U 1) imię i nazwisko, klasa, szkoła R- 1) imię i nazwisko, dzieci w jakim wieku/ klasie/ jakie zawody reprezentują N- 1) imię i nazwisko/ Jakich przedmiotów i w których klasach uczą 2) O co poprosiłbym/poprosiłabym złotą rybkę dla siebie? 3) O co poprosiłbym/poprosiłabym złotą rybkę dla mojej szkoły? 4) Na koniec grupowo zastanawiacie się o co poprosilibyście złotą rybkę: Uczniowie dla Rodziców Rodzice dla Nauczycieli Nauczyciele dla Uczniów II etap wzajemna prezentacja uczestników a) Wzajemne prezentacje(pyt.1,2,3 - U R N) b) Na koniec grupowe życzenie

Cele I Warsztatu integracja i budowa zespołu składającego się z uczniów, rodziców i nauczycieli; przekazanie uczestnikom głównych założeń projektu Szkoła Współpracy pokazanie możliwości prawnych, jakie mają samorządy uczniowskie, rady rodziców, rodzice; przygotowanie uczestników do przeprowadzenia debaty przygotowanie uczestników do podjęcia wspólnego działania na terenie szkoły/ przedszkola

Szkoła współpracy Szkoła współpracy to przestrzeń, w której każde dziecko i młody człowiek, każdy rodzic i nauczyciel zaproszeni są do wspólnej rozmowy, pracy, uczenia się i zabawy. Szkoła współpracy oznacza, że uczniowie i uczennice w szkole uczą się współpracy. Chodzi o uczenie współpracy dzieci i młodych ludzi przez odpowiednie metody dydaktyczne (praca w grupach, projekty, debaty itp.); przez zajęcia pozalekcyjne sprzyjające współpracy, a także codzienną aktywność i współdecydowanie o sprawach szkoły.

Współpraca, jaką chcemy rozwijać i promować w ramach naszego projektu, jest: Włączająca wszystkich zainteresowanych: nauczycieli, uczniów, rodziców. Systematyczna, czyli podejmowana z pewną regularnością, zapisana w dokumentach szkoły, zawierających pewne stałe formy współpracy. Ucząca zarówno dla uczniów, jak i rodziców. Wielotematyczna. Współpraca powinna dotyczyć organizacji pracy szkoły, sposobów uczenia, finansów szkolnych, oferty obowiązkowej i ponadobowiązkowej, celu i form współpracy z partnerami pozaszkolnymi itp. Prowadzona w odpowiednich, różnorodnych formach. Oparta na jasnych regułach. Wewnątrz szkoły oraz wykraczająca poza nią.

Nowoczesna szkoła to: Nowoczesne metody: tu szczególnie związane ze współpracą, zabawą, nowymi technologiami, o ile te ostatnie dają nowe możliwości dydaktyczne. Aktualne treści: zajęcia szkolne realizując podstawę programową są reakcją na aktualne problemy i wydarzenia, istotne dla społeczności lokalnej, ale także szerszych społeczności. Otwartość na współpracę z podmiotami zewnętrznymi wzbogacanie nauczania dzięki zasobom zewnętrznym. Relacja nauczyciel uczeń ma charakter podmiotowego traktowania. Nauczyciel jest przewodnikiem, osobą wspierającą uczniów w procesie poznawania i rozwoju.

Kier Pik Trefl Karo

Podsumowanie pracy w grupach Co zadecydowało o dobrej współpracy? Co blokowało współpracę?........

Cebula współpracy Cebula współpracy 32

Czego potrzebujemy, by budować KS w szkole? Komunikacja - nastawienie na słuchanie drugiej strony oraz jasne komunikowanie swoich potrzeb i wątpliwości. Proaktywność - branie odpowiedzialności za swoje życie, poprzez dokonywanie wyborów; gotowość i wola do działania, w tym na rzecz dobra wspólnego. Sieci społeczne - kontakty i relacje międzyludzkie, znajomości (szczególnie nieformalne). Zaufanie - dawanie przestrzeni innym osobom na realizację ich pomysłów, wiara w to, że mogą być pomocni. Wzajemność - inwestycja na przyszłość, a nie wymiana 1 za 1. 33

KAPITAŁ SPOŁECZNY 13

Kapitał społeczny Kapitał społeczny to relacje, które budowane są na zaufaniu, sprzyjają współpracy, komunikacji i kreatywności oraz wiążą jednostkę ze społeczeństwem w sposób umożliwiający jej współdziałanie z innymi i realizowanie wspólnych celów. Zależy nam na wzmacnianiu pomostowego kapitału społecznego. Kapitał budujący pomosty odnosi się do sieci, związków, które łączą zupełnie różnych ludzi, reprezentujących różne grupy. 15

Kapitał społeczny kluczowym czynnikiem rozwoju kraju Strategia Rozwoju Kraju do roku 2020: wzmacnianie postaw aktywnego, świadomego obywatelstwa, postaw pro-przedsiębiorczych i proinnowacyjnych; zwiększenie aktywności społeczeństwa obywatelskiego; wprowadzenie zmian w programach nauczania, polegających na włączeniu lub zwiększeniu zakresu zagadnień obejmujących edukację obywatelską, kulturalną i medialną oraz wzmocnieniu elementów rozwijających kreatywne myślenie i umiejętność kooperacji. 16

Ramowy standard współpracy w szkołach 1. Uczniowie i rodzice uczestniczą w podejmowaniu decyzji dotyczących szkoły. 2. We wszystkich możliwych sytuacjach w szkole stosowane są metody edukacyjne sprzyjające współpracy. 3. Szkoła inicjuje i wspiera działania uczniów, którzy podejmują aktywność społeczną i obywatelską na rzecz swojej społeczności lokalnej i szerszych. 4. Organizacja przestrzeni wewnątrz budynku szkoły i wokół niej sprzyja współpracy 5. Szkoła współpracuje z osobami oraz instytucjami ze swojego otoczenia 6. Komunikacja sprzyja porozumieniu. 7. Współpraca jest planowana i systematyczna.

Ramowy Standard Współpracy 1. Uczniowie i rodzice uczestniczą w podejmowaniu decyzji dotyczących szkoły Dyrektor i nauczyciele zapewniają rodzicom i uczniom stałe uczestnictwo w podejmowaniu wszystkich istotnych decyzji dotyczących organizacji życia szkoły: dydaktyki, zagospodarowania przestrzeni budynku szkoły i jego otoczenia. Sposób włączenia dostosowany jest do wieku, kompetencji uczniów i możliwości rodziców. Stosowane są różne formy włączenia w te działania, poczynając od udzielania prawa do wyrażania opinii, przez współdecydowanie, aż po przekazywanie prawa (i odpowiedzialności) do podejmowania niektórych decyzji uczniom i/lub rodzicom. 2. We wszystkich możliwych sytuacjach w szkole stosowane są metody edukacyjne sprzyjające współpracy Współpraca w trakcie zajęć dydaktycznych jest najważniejszą formą współdziałania z uczniami. W tym celu nauczyciele stosują różne metody, m.in.: pracę zespołową podczas lekcji, zadawanie grupowych prac domowych, organizowanie dyskusji i debat, pracę metodą projektu. W szkole współpracy ogranicza się metody sprzyjające nadmiernie eksponowanej rywalizacji, np. konkursy.

Ramowy Standard Współpracy 3. Szkoła inicjuje i wspiera działania uczniów, którzy podejmują aktywność społeczną i obywatelską na rzecz swojej społeczności lokalnej i szerszych. Szkoła zapewnia uczniom możliwość czynnego udziału w sprawach istotnych dla społeczności lokalnej. Dyrekcja nie odrzuca bez uzasadnienia żadnej inicjatywy wewnętrznej w zakresie organizacji pracy. 4. Organizacja przestrzeni wewnątrz budynku szkoły i wokół niej sprzyja współpracy W szkole sposób urządzenia i zagospodarowania przestrzeni ułatwia współdziałanie wszystkim członkom społeczności szkolnej i respektuje zróżnicowane potrzeby w tym zakresie. Chodzi tu zarówno o współpracę w czasie zajęć dydaktycznych, jak i wykorzystanie przestrzeni do wspólnej zabawy i interakcji poza lekcjami. Przestrzeń szkoły jest otwarta i przystosowana do aktywności rodziców na rzecz uczniów. Przestrzeń szkoły i wokół niej jest planowana i tworzona wspólnie z uczniami tak, aby sprzyjała budowaniu więzi z miejscem nauki.

Ramowy Standard Współpracy 5. Szkoła współpracuje z osobami oraz instytucjami ze swojego otoczenia Dyrektor szkoły i nauczyciele stale poszukują osób i instytucji, które mogą wspierać jakość realizowanego procesu edukacyjnego i wychowawczego. Szkoła współpracuje zwłaszcza z partnerami lokalnymi (z trzech sektorów: samorząd, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy). Szkoła jest otwarta na inicjatywy grup mieszkańców i organizacji społecznych działających w społeczności lokalnej. 6. Komunikacja sprzyja porozumieniu W szkole funkcjonują rozwiązania organizacyjne, zapewniające komunikację między wszystkimi członkami szkolnej społeczności, przewidujące również tryb rozwiązywania ewentualnych sporów. Oznacza to prowadzenie działań na rzecz poznania się i integracji uczniów, rodziców i nauczycieli. Komunikacja jest zorganizowana w taki sposób, by możliwe było osiąganie kompromisu przy jednoczesnym dawaniu możliwości równego głosu każdemu członkowi społeczności. Komunikacja odbywa się w różnorodnych formach, umożliwiających wyrażanie potrzeb każdemu członkowi społeczności szkolnej. 7. Współpraca jest planowana i systematyczna. Współpraca jako ważny obszar dobrego funkcjonowania szkoły jest systematyczna i planowa. Dyrektor i nauczyciele wraz z uczniami i rodzicami konsekwentnie diagnozują bariery i potrzeby oraz wspólnie dobierają odpowiednie sposoby przeciwdziałania barierom i metody realizacji potrzeb. Plany współpracy poddawane są ewaluacji i uaktualniane każdego roku, tak aby uwzględniały zmienny skład społeczności szkolnej.

Moduł II Nasza Wymarzona Szkoła

Planujemy wspólne działanie Tworzenie wizji wymarzonej szkoły

15 min praca w parach Oprócz wyklejania warto coś dorysować, może dopisać, zastosować różnorodne formy wyrazu, tak aby najpełniej przedstawić obraz Wymarzonej Szkoły

15 min praca w zespołach 6-osobowych

Prezentacja kolaży na forum

OBSZARY WSPÓŁPRACY 13

Obszary współpracy Organizacja życia szkolnego Dydaktyka i wychowanie

Organizacja pracy szkoły Istotny jest współudział uczniów i rodziców w tworzeniu reguł szkolnych (statutu, regulaminów i kodeksów szkolnych). Ważny jest udział uczniów i rodziców w wyborze sposobów codziennego funkcjonowania szkoły: przerwy, organizacja szatni, recykling, korzystanie z sal gimnastycznych itp. Udział uczniów i rodziców w wyborze treści i metod nauczania (w zakresie dopuszczalnym przez prawo). Udział w decyzjach dotyczących finansów szkolnych, zarówno rady rodziców, jak i budżetu szkolnego. Udział w ewaluacji pracy szkoły i wpływ na wprowadzanie zmian, wynikających z rekomendacji ewaluacyjnych.

Dydaktyka Zakładamy, że stosowanie pewnych metod edukacyjnych sprzyja rozwijaniu umiejętności psychospołecznych i gotowości do współpracy. Należą do nich: praca metodą projektów edukacyjnych; praca w podgrupach, częste mieszanie zespołów; debatowanie, dyskusje; samodzielne podejmowanie decyzji; zapraszanie rodziców jako ekspertów; włączanie rodziców w proces edukacyjny - np. wspólne wywiadówki rodzice, uczniowie i nauczyciel.

Przestrzeń szkoły Dla rodziców Konieczne są miejsca spotkań rodziców, miejsca, gdzie nauczyciel może spokojnie zaprosić rodzica i porozmawiać z nim w cztery oczy. Chodzi także o organizację przestrzeni na zebraniach. Dla uczniów Miejsca dla współpracy, wspólnej zabawy (korytarze, boisko szkolne, skwer przed szkołą...) i nauki (wspólne stoliki, kąciki zainteresowań, pomoce szkolne...).

Pierwsze wspólne zadanie dla U+R+N Generowanie pomysłów na pierwsze działanie * w odniesieniu do: - obszarów współpracy, - wymarzonej szkoły * Będzie to element Szkolnego Programu Aktywnej Współpracy. 10

Moduł III Planujemy pierwsze wspólne działanie co możemy robić wspólnie z uczniami i rodzicami, aby zmierzać w kierunku Wymarzonej Szkoły?

Pierwsze wspólne zadanie dla U+R+N Zaplanowanie i wykonanie wspólnego działania przez URN Plan działania, który tu powstanie powinien być skonsultowany i ostatecznie uzgodniony w szerszym gronie w szkole. Przed kolejnym warsztatem planowanym na. 2015 r. działanie musi być wdrożone w szkole. 10

Zaplanowanie realizacji wspólnego działania Omówienie karty działań Załącznik nr 1. Praca zespołowa - planowanie z wykorzystaniem załącznika. Prezentacje zespołów: Co jest mocną stroną planu? Co może się nie udać, co możemy zrobić, aby zmniejszyć ryzyko niepowodzenia? 25 min

Zadania pomiędzy warsztatami Wspólne działanie w szkole/ przedszkolu Debata na temat: Współpraca w naszej szkole Wypełnienie przez każdą klasę (od 4tej) ankiety dotyczącej zmian w szkołach przygotowywanych w ramach projektu, dotyczących wpływu uczniów na sprawy szkoły. [przy wsparciu trenera, który odwiedzi szkołę/ przedszkole]

http://szkolasamorzadu.pl/index.php/szkola-podstawowa?formularz=formularz Każda klasa (od 4 klasy sp) wypełnia formularz do 20 kwietnia! Czas wypełniania 5 minut!

Moduł IV Przygotowanie do debaty

Najpierw jednak musimy dowiedzieć się jaka jest teraz nasza szkoła, jak się w niej czujemy.. Przygotowanie do debat!!!

Przedmiot debat Jaka jest nasza szkoła? Co w niej cenimy? Co nam przeszkadza? Jak czujemy się w szkole? Jak wygląda współpraca w naszej szkole? Co jest dobre? Co chcielibyśmy zmienić? Kto jest odpowiedzialny za wygląd szkoły, wyniki nauczania, bezpieczeństwo? Co chcielibyśmy zmienić w naszej szkole? Co powinno się zmienić, żeby zarówno uczniowie jak i rodzice chcieli się angażować w życie szkoły, byli aktywni, mieli poczucie wpływu i dobrze się czuli w NASZEJ SZKOLE? Jak wygląda współpraca, relacje trzech grup: uczniów, rodziców, nauczycieli? W jakim stopniu czujemy się współodpowiedzialni za naszą szkołę (jej wygląd zewnętrzny, wyniki nauczania, zajęcia dodatkowe, bezpieczeństwo, imprezy i działania okazjonalne, stronę internetową, wizerunek, aktywność w środowisku lokalnym)? Jak możemy współdziałać, angażować się w życie szkoły, jakich efektów oczekujemy?

Podsumowanie/ wyjaśnienie wątpliwości Runda domykająca SMS- Jak było na warsztacie?

WAŻNE PYTANIE: Kto zabiera flipcharty? Flipcharty zawierające kontrakt, pomysły na działania kolaże, muszą być zebrane i przywiezione na następne spotkanie ponieważ stanowią bardzo ważny element do dalszej pracy.

Dziękuję za wspólną pracę Dorota Tomaszewicz Tel. 664 929 926 email: dorota_tomaszewicz@wp.pl