Jak współdecydowanie wzmacnia postawę obywatelską uczniów. Michał Tragarz Centrum Edukacji Obywatelskiej Warszawa,

Transkrypt

1 Jak współdecydowanie wzmacnia postawę obywatelską uczniów Michał Tragarz Centrum Edukacji Obywatelskiej Warszawa,

2 Po co jest szkoła? gruntownie uczyć wiedzy ogólnej i specjalistycznych umiejętności

3 Po co jest szkoła? dobrze przygotować do rynku pracy i oczekiwań pracodawców

4 Po co jest szkoła? uczyć kompetencji kluczowych (Unia Europejska) i kompetencji XXI wieku (Stany Zjednoczone)

5 Po co jest szkoła? budować autonomię, krytycyzm, kreatywność i innowacyjność

6 Po co jest szkoła? wyrównywać szanse, zmniejszać ryzyko segregacji, żeby jednakowo dobrze działo się wszystkim

7 Po co jest szkoła? rozwijać, dawać szczęście, poczucie własnej wartości i sprawczości, uczyć współpracy i empatii

8 Które z tych celów są realizowane?

9 Polska szkoła a postawa obywatelska Wraz z wiekiem i poziomem edukacji obniżają się: - poziom zaufania uczniów do innych ludzi, - stopień zaangażowania w sprawy szkoły, - zaangażowanie w wolontariat i szeroko rozumianą aktywność społeczna - pozytywna ocena działań samorządu uczniowskiego Źródło: Czapiński J.; Raport roczny programu Szkoła bez przemocy ; Warszawa 2009.

10 Polska szkoła a postawa obywatelska Uczniowie postrzegają działania samorządu uczniowskiego jako inicjowane/kierowane przez nauczycieli i dyrekcję. Ponadto uczniowie deklarują, że nie mają wpływu na drobne sprawy, które ich dotyczą. Rozczarowanie dotychczasowymi doświadczeniami aktywności. Źródło: Geller A..; Raport Samorządność zaczyna się w toalecie ; Warszawa 2013.

11 Polska szkoła a postawa obywatelska Konsekwencje: - Uczniowie nie czują związku ze szkołą jako miejscem lub instytucją - Maleje zaangażowanie społeczne wraz z wiekiem - Kształtowanie się postawy biernej w dorosłym życiu (brak udziału w wyborach, życiu społeczności lokalnej)

12 Najwięcej szkół Społeczne aktywności w polskiej szkole Działania dobroczynne Akcje, imprezy szkolne Otoczenie fizyczne Relacje wewnątrz szkoły Zarządzanie szkołą Zbiórki ubrań, jedzenia, pieniędzy dyskoteki Rocznice, wydarzenia szkolne Wyposażenie szkoły Ozdoby, dekoracje Wygląd, remont budynków Prawa ucznia Mediacje uczniowskie Strategie plan wychowawczy, rozwoju szkoły Wydatkowanie środków z budżetu Najbardziej istotne Uczenie się i nauczanie Ocena pracy nauczyciela Kształtowanie programu, sposobu zadawania prac domowych Wzajemne nauczanie

13 Czym jest partycypacja? Udział wszystkich zainteresowanych w działaniach na rzecz wspólnego dobra oraz w podejmowaniu decyzji ich dotyczących. Społeczna dotycząca grup nieformalnych i publiczna angażowanie jednostek w działanie instytucji.

14 Partycypacja uczniowska Udział uczniów w życiu szkoły i w podejmowaniu decyzji jej dotyczących.

15 Dlaczego partycypacja jest ważna? Korzyści z partycypacyjnej szkoły dla dyrekcji i nauczycieli: - Wsparcie w zarządzaniu szkołą - Lepsze dostosowanie szkoły do potrzeb wszystkich grup - Praktyczna nauka współdziałania, pracy w grupie i komunikacji dla uczniów i dorosłych - Większe przywiązanie uczniów do szkoły i traktowanie jej jako wspólnego dobra - Realizacja zapisów podstawy programowej

16 Dlaczego partycypacja jest ważna? Korzyści z partycypacyjnej szkoły dla uczniów: - Lepsze samopoczucie w szkole - Więcej odpowiadających potrzebom uczniów działań podejmowanych w szkole - Rozwój poczucia odpowiedzialności za swoje najbliższe otoczenia - Większa integracja uczniów szkoły - Praktyczna nauka życia w społeczeństwie demokratycznym

17 Obszary współdecydowania w szkole tworzenie struktury samorządu uczniowskiego wybór rzecznika praw uczniów wybór opiekuna samorządu przeznaczenie środków z funduszy rady rodziców lista tematów projektów uczniowskich (w gimnazjum) sposób zagospodarowania placu przed szkołą wybór patrona szkoły forma, sposób oceny prac domowych

18 Obszary współdecydowania w szkole formy wykorzystania tzw. godzin karcianych dobór języków obcych organizacja zajęć pozalekcyjnych wprowadzenie mundurków wewnątrzszkolny system oceniania program wychowawczy prace remontowe w szkole działania projektowe SU przyznawanie stypendiów krój mundurków wspólne wyjścia klasowe

19 Szkoła demokracji Projekt realizowany w 25 polskich szkołach Praca z zespołem szkolnym: dyrektor, 2 nauczycieli, min. 4 uczniów, przedstawiciele rodziców Każdy zespół szkolny pracował z tutorką/tutorem cykl 3 spotkań warsztatowych + kontakt pomiędzy nimi Zaplanowanie procesu współdecydowania w odniesieniu do potrzeb zdiagnozowanych w szkole

20 Dobre praktyki współdecydowania Zespół Szkół nr 7 w Kaliszu SU w drodze konsultacji (ankiety, spotkania, forum wyrazu) wybrał wygląd i menu stołówki szkolnej po remoncie włączeni byli uczniowie, nauczyciele i rodzice VI LO w Radomiu SU i Rada Rodziców wypracowały stałą formułę spotkań z dyrekcją i nauczycielami ( Wielka czwórka nieformalna Rada szkoły); za pomocą spotkań na każdej godzinie wychowawczej i zebraniach wyłoniono pomysły na zmiany w organizacji pracy i wyglądzie

21 Dobre praktyki współdecydowania Gimnazjum nr 34 we Wrocławiu SU za pomocą formularza internetowego przeprowadził wśród rodziców, uczniów i nauczycieli wybór patrona szkoły Zespół Szkół nr 8 w Szczecinie W drodze konsultacji i debat uczniowie mogli wprowadzić zmiany w zapisach wewnątrzszkolnego systemu oceniania. Gimnazjum w Działdowie Uczniowie wybrali zestaw książek do zakupienia do biblioteki

22 Kryteria dobrego włączania uczniów w podejmowanie decyzji wszystkie zainteresowane strony (uczniowie, nauczyciele i dyrekcja) osiągają rzeczywiste porozumienie w zakresie podejmowanej decyzji zapewnienie wszystkim uczestnikom procesu rzetelnej i wyczerpującej informacji o procesie (zasady i przebieg) jak i o tym, o czym decyzja jest podejmowana forma współdecydowania jest atrakcyjna i dostępna dla możliwie wielu osób oraz dostosowana do potrzeb uczestników

23 Kryteria dobrego włączania uczniów w podejmowanie decyzji strony uczestniczą w procesie na zasadzie partnerstwa głos każdego uczestnika jest równy otwartość każdy może wziąć udział w procesie wspólnie podjęta decyzja jest wiążąca

24 Kryteria dobrego włączania uczniów w podejmowanie decyzji strony uczestniczą w procesie na zasadzie partnerstwa głos każdego uczestnika jest równy otwartość każdy może wziąć udział w procesie wspólnie podjęta decyzja jest wiążąca

25 Dziękuję Państwu za uwagę! Michał Tragarz