Europejski Kongres Gospodarczy. Transport w Europie Polska na europejskim rynku Cargo. Prof. dr hab. Wojciech Paprocki Katedra Transportu

Transkrypt

1

2

3 Europejski Kongres Gospodarczy Transport w Europie Polska na europejskim rynku Cargo Prof. dr hab. Wojciech Paprocki Katedra Transportu Katowice, 14 maja 2013 r.

4 Integracja europejska co jest celem na kolei? Integracja europejska następuje w wyniku dwóch zjawisk: - euforii (nastawienia skrajnie optymistycznego), - strachu (nastawienia skrajnie pesymistycznego), czyli o procesie integracji decydują emocje, a nie rozsądek Jeśli Dyrektywa 91/440/EWG miała służyć integracji europejskiego rynku kolejowego, to efektem jej wdrożenia powinno być zwiększenie efektywności funkcjonowania kolei na tym rynku Obserwujemy zjawisko cofnięcia się kolei do kilku segmentów, w których kolej potrafi działać efektywnie

5 Wzrost wymiany w UE obok kolei Kolej w minionych trzech dekadach (po 1991 r.) nie zwiększyła w UE swego udziału ani na rynku przewozów pasażerskich, ani towarowych Nie należy fałszywie interpretować obserwowanych zjawisk to nie (tylko) kolej zawiodła, a przede wszystkim zmiana struktury towarowowej wymiany handlowej wewnątrz UE oraz z innymi regionami świata spowodowała bezwzględny i względny wzrost przewozów ładunków transportem drogowym Polityka transportowa zawiodła także w Szwajcarii, która różnymi metodami ogranicza tranzyt drogowy, a jednak nie udało się ograniczyć liczby przejazdów poniżej 1 mln samochodów ciężarowych (przy założonym celu 0,650 mln na 2018 r.)

6 Kolej degraduje swoją infrastrukturę We wszystkich krajach europejskich kontynuowana jest polityka: - świadomego wyłączania linii kolejowych, - (cichych) zaniechań w zakresie utrzymania standardu infrastruktury kolejowej

7 Czy kolej jest (tak bardzo) ekologiczna? Lobbyści wskazują na kolej, która (jakoby) jest gałęzią transportu najbardziej przyjazną środowisku naturalnemu

8 Kolej służy zakładom przemysłu ciężkiego Zasilanie w energię elektryczną odbywa się w wielu krajach na świecie z elektrowni spalających węgiel kamienny i brunatny Zdjęcie z r. z Kolei jest potrzebny marketing, aby lepiej dyskontować jej atrakcyjność tu i teraz dla wielu użytkowników transportu

9 Kolej nie budzi zaufania W otoczeniu kolei (w tym wśród obecnych i potencjalnych klientów) wywołuje niepokój brak jednoznacznej wizji jej funkcjonowania czy debundling jest konieczny i czy faktycznie w całej UE zostanie wdrożony (mimo otwartego sprzeciwu Francji i Niemiec wobec projektu postanowień IV Pakietu)? Utrzymująca się od lat bardzo negatywna opinia o funkcjonowaniu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. rodzi wątpliwość, czy kolej w przyszłości będzie zdolna do stabilnej i efektywnej realizacji procesów przewozowych

10 Europa bez kolei pozbawi się szans na sukces Europa przestanie tracić zdolność do konkurowania na globalnym rynku, jeśli nastąpi rewitalizacja przemysłu (głównie w Europie Zach., m.in. we Francji, gdzie udział przemysłu w wytworzeniu PKB spadł do 12,3%) Europa potrzebuje sprawnej i efektywnej kolei, gdyż obsługa wzrastających potoków ładunków nie może się odbyć bez zrównoważonego rozwoju systemu transportowego na całym kontynencie W Polsce mogłaby powstać strategia ekspansji kolei, ale warunkiem jej wdrożenia są: - przełamanie słabości zarządzania zarządcą infrastruktury, - konsekwentna, ponadpartyjna polityka gospodarcza

11 Dziękuję za uwagę!

12 Numer jeden w Polsce, drugi największy kolejowy przewoźnik towarowy w Unii Europejskiej Na EKG prezentuje Łukasz Boroń, Prezes Zarządu PKP CARGO 1

13 Strategia PKP CARGO oparta na 3 kluczowych filarach Konsolidacja Konsolidacja pozycji Spółki na tych rynkach, które tradycyjnie były jej domeną, tj.: przewóz węgla, kruszyw i metali Zagraniczna Posiadane certyfikaty cz. B Niemcy, Czechy, Słowacja, Austria, Belgia Planowane certyfikaty cz. B Holandia, Węgry Produktowa Przewozy intermodalne Biomasa Ekspansja Restrukturyzacja i optymalizacja Obecny obszar działalności Planowany obszar działalności Kontynuacja procesu restrukturyzacji i optymalizacji Spółki i Grupy Podwyższenie konkurencyjności spółki

14 Polska drugi pod względem wielkości rynek kolejowych przewozów towarowych w UE. Kolejowy transport towarowy skoncentrowany w CE: DE + PL + AT + CZ ponad 50% całkowitej wielkości w UE. mln ton xxx xxx Powierzchnia koła Niemiec (największego rynku w UE) jest taka sama dla przewiezionej masy (mln ton) i wykonanej pracy przewozowej (mld ntkm), powierzchnie kół dla pozostałych państw skalowane do powierzchni koła Niemiec *Dania, Grecja dane za 2010 r Masa 2011 r. (mln ton) Praca przewozowa 2011 r (mld ntkm) , mld ntkm Masa Praca przewozowa , Wielkość rynku kolejowych przewozów towarowych w wybranych krajach europejskich w

15 Pozycja drugiego największego kolejowego przewoźnika towarowego w UE z potencjałem do dalszego wzrostu 415,4 411,6 Masa (mln ton) ,0 105,8 Praca przewozowa (mld ntkm) ,5 130,4 124,1 123,7 65,7 66,7 64,4 62,6 38,6 37,5 31,6 34,0 25,9 27,3 22,8 23,2 11,9 12,1 7,7 7,3 DB Schenker PKP CARGO RCA Group CD Cargo SNCF Fret ZSSK Cargo DB Schenker PKP CARGO RCA Group SNCF Fret CD Cargo ZSSK Cargo Udział w rynku UE masa 47,4% 48,0% Udział w rynku UE praca przewozowa 47,3% 46,0% ,4% 25,7% 27,1% 28,0% 7,6% 8,1% 7,9% 7,7% 4,2% 4,2% 4,1% 3,9% 2,5% 2,3% 8,1% 8,5% 6,6% 6,8% 5,8% 5,8% 3,1% 3,0% 2,0% 1,8% DB Schenker PKP CARGO RCA Group CD Cargo SNCF Fret ZSSK Cargo Others DB Schenker PKP CARGO RCA Group SNCF Fret CD Cargo ZSSK Cargo Others Źródło: raporty roczne przewoźników, UIC, Eurostat 4

16 Wyższe tempo wzrosty transportu kolejowego po kryzysie w 2009r. Udział transportu kolejowego wynosi 13% Modal split transportu towarowego wg. przewiezionej masy (mln ton) i przychodów (mln PLN) w 2011 r. 8480,00 122,7 (Mln ton) Transport kolejowy CAGR 1,1% 232,80 238,10 245,3 248,9 CAGR 11,3% 200,8 216,9 248,6 653,6 2365,7 248,6 567,5 0,045 7,7 54,5 5,1 (Mln ton) ,7 Transport intermodalny 22,3 17,2 19,2 21,4 21,9 18,0 2,30 3,30 4,1 4,8 3,3 4,3 5, PRZEWOZY (MLN TON) 1 596,2 Transport drogowy CAGR 6,7% CAGR 5,8% 1 596, , , , , , ,90 PRZYCHODY (MLN PLN) 63493,4 (Mln ton) Transport samochodowy Transport rurociągowy Transport kolejowy Żegluga morska Transport lotniczy Żegluga śródlądowa Źródło: GUS, UTK, przegląd prasy 5

17 Lider w przewozach towarów masowych Grupy towarowe obsługiwane przez PKP CARGO, pozostałych przewoźników kolejowych oraz transport drogowy 81% 12% Remaining Pozostali rail operators Przewozy kontenerów (Mln ton, 2011) PKP CARGO 21% 6% 1% 2% 44% 19% 2% 15% 1% 5% 4% 1,7 4,0 5,7 70,6% 94% 19% 99% 98% 56% 81% 85% 99% 95% 96% 21,9 21,9 79% 98% Road transport (Mln ton) 88% Rodzaj transportu Produkty naturalne Węgiel, ropa, gaz Rudy metali, produkty górnicze Produkty spożywcze, napoje, tytoń Drewno, papier i ich wyroby Koks, brykiety, produkty rafinacji, gazy przemysłowe Chemikalia tworzywa sztuczne, paliwo jądrowe Wyroby z pozostałych surowców niemetali cznych Metale, wyroby metalow e gotowe Maszyny, urządzenia, sprzęt elektryczny i elektroniczny Sprzęt Surowce transportowy wtórne, odpady komunalne Pozostali przewoźnicy kolejowy 0,562 47,914 42,305 0,631 0,215 15,747 4,388 0,896 1,709 0,024 0,214 0,234 PKP CARGO 4,172 52,866 35,425 0,577 1,043 10,352 5,858 3,314 6,753 0,098 0,948 4,8 Transport drogowy Źródło: GUS 75,276 24, , ,192 63,696 33,029 42, ,432 49,148 18,409 20, ,114 6

18 PKP CARGO z powodzeniem działa w wysoce konkurencyjnym otoczeniu wśród graczy europejskich i krajowych Udział poszczególnych przewoźników w rynku przewozów towarowych w 2012 r. Grupa CTL 7% Lotos Kolej 5% 102 wydane licencje na przewóz towarów Wg masy (tony) Wg pracy przewozowej (ntkm) PKP Cargo Pozostali 50% 50% Grupa DB Schenker 20% PKP Cargo 60,3% Pozostali 39,8% PKP LHS 6,8% Lotos Kolej 8,2% 53 kolejowych przewoźników towarowych 90 % pracy przewozowej wykonanej przez 5 przewoźników Obecność podmiotów powiązanych z największymi europejskimi operatorami kolejowymi Źródło: UTK 7 Grupa CTL 6,7% PKP LHS 4% Freightliner PL 2% Pol-Miedź Trans 2% PUK Kolprem 2% Pozostali 8% Grupa DB Schenker 5,4% Freightliner PL 2,1% Pol-Miedź Trans 2,0% Pozostali 5,1% Rail Polska 1,8% Orlen Kol-Trans 1,7%

19 Dynamiczny wzrost przewozów po kryzysie. Istotny udział przewozów międzynarodowych. Kluczowy udział przewozów węgla, kruszy i metali. mln ton mld ntkm , ,9 31, , ,2 130,4 119, , Inne art. chemiczne 3,7% Nawozy sztuczne 1,9% Cement 2,1% Przewozy intermodalne 3,2% Metale i wyroby 8,2% Pozostałe towary razem 6,8% Węgiel kamienny 40,2% 90,0 60,0 masa (mln ton) mln ton 65,2 68,9 Praca przewozowa (mld ntkm) 81,6 KRAJ EKSPORT IMPORT TRANZYT 38% 42% 37% Ropa i przetwory 2,7% Kamień, żwir i wapno 23,8% 30,0 0,0 17,4 19,1 23,7 22,3 24,9 19,3 3,0 4,8 4, Rudy i piryty 2,8% Koks,węgiel brunatny 4,5%

20 Ilostan lokomotyw i wagonów dostosowany do potrzeb rynkowych LOKOMOTYWY 2417 lokomotyw lokomotyw spalinowych lokomotyw elektrycznych własnych - 8 leasingowanych WAGONY wagonów własnych wynajętych/leasingowanych Struktura lokomotyw PKP CARGO (wg stanu na r.) Struktura wagonów PKP CARGO (wg stanu na r.) SM31 3,9% SM48 4,4% EU07 3,5% ST44 3,7% ET42 1,9% others 7,0% ET22 34,7% F 15,8% K,R 8,6% G 4,6% H 2,9% ST43 5,3% ET41 6,1% SM42 29,5% E 57,1% S 7,7% U 0,6% T 1,1% U 2,5% Z 0,1% 9

21 Sieć strategicznie zlokalizowanych terminali przeładunkowych na granicy wschodniej oraz terminali intermodalnych w najważniejszych aglomeracjach przemysłowych Centrum logistyczne Małaszewicze Braniewo Centrum logistyczne Medyka-Żurawica Mława Cargosped PS Trade Trans Poznań Kobylnica Warszawa Małaszewicze Euroterminal Sławków Gądki W budowie Dorohusk Terminale kontenerowe Wola Bar. Werchrata Terminale masowe Gliwice Sławków Medyka-Żurawica 10

22 Dziękuję za uwagę 11