PowyŜszą ocenę uzasadniają następujące fakty i ustalenia kontroli oraz wynikające z nich oceny cząstkowe:

Transkrypt

1 Opole, dnia 21 września 2007 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w Opolu Opole, ul. Krakowska 28 (077) , , fax (077) P /07/100 LOP Pan Mirosław Wójciak Dyrektor Zespołu Szpitali Pulmonologiczno- Reumatologicznych w Kup W y s t ą p i e n i e p o k o n t r o l n e Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, (zwanej dalej ustawą o NIK), NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Opolu przeprowadziła kontrolę Samodzielnego Publicznego Zespołu Szpitali Pulmonologiczno-Reumatologicznych z siedzibą w Kup (zwanego dalej,,zespołem ), w zakresie restrukturyzacji Zespołu ze szczególnym uwzględnieniem skutków realizacji ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej 2 (zwanej dalej ustawą o pomocy publicznej i restrukturyzacji ), w okresie od 2005 r. do 2007 r. (30 czerwca). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 24 lipca 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Dyrektorowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działalność Zespołu w zakresie spraw będących przedmiotem kontroli, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. 1 Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 ze zm. 2 Dz. U. z 2005 r. Nr 78, poz.684 ze zm.

2 2 PowyŜszą ocenę uzasadniają następujące fakty i ustalenia kontroli oraz wynikające z nich oceny cząstkowe: 1. Projekt Programu opracowano zgodnie z wymogami określonymi w art. 22 ust. 1 ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji i poddano go w myśl ust. 2 i 4 ww. artykułu zaopiniowaniu organowi załoŝycielskiemu (Zarząd Województwa Opolskiego). Pozytywnie zaopiniował go Sejmik Województwa Opolskiego Uchwałą Nr 322/2005 z dnia 28 czerwca 2005 r. tj. w nieprzekraczalnym 14-dniowym terminie (art. 22 ust. 5 ww. ustawy). Zaplanowane w projekcie Programu zadania ( 5 - na lata i 2 - na lata ) miały na celu poprawę sytuacji ekonomicznej Zespołu. Dla kaŝdego z nich oszacowano moŝliwe do uzyskania przychody i niezbędne do poniesienia nakłady, w związku, z czym moŝliwa była ocena ich opłacalności. Konieczne do poniesienia nakłady na realizację ww. 5 zadań oszacowano na tys. zł, a moŝliwe do uzyskania roczne przychody z tytułu realizacji na tys. zł. 2. Prawidłowo sporządzono wniosek do dyrektora Opolskiego Centrum Zdrowia Publicznego (dalej OCZP) działającego jako organ restrukturyzacyjny (na mocy porozumienia z dnia 25 maja 2005 r. z Wojewodą Opolskim), o wydanie decyzji o warunkach restrukturyzacji Zespołu. Do wniosku z 21 października 2005 r. oprócz projektu Programu przedłoŝono wymagane przez OCZP informacje o zawartych ugodach z pracownikami i wierzycielami oraz uregulowaniu zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy zobowiązań cywilnoprawnych wobec 49 wierzycieli na kwotę 806,6 tys. zł. Dyrektor OCZP, decyzją z 23 listopada 2005 r. o warunkach restrukturyzacji Zespołu zatwierdził projekt Programu i określił warunki restrukturyzacji, po spełnieniu których, w terminie nie później niŝ określonym w art. 28 ust. 2 ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji (tj. 24 miesiące od wydania ww. decyzji), moŝe nastąpić zakończenie postępowania restrukturyzacyjnego. Wniosek Zespołu o poŝyczkę ze środków Skarbu Państwa na sfinansowanie programu restrukturyzacyjnego był poprawnie przygotowany i w terminie wyznaczonym art. 35 ust. 4 pkt 1 ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji, złoŝony do Banku Gospodarstwa Krajowego Oddziału w Opolu.

3 3 Na dzień złoŝenia wymienionego wniosku 29 lipca 2005 r. Zespół spełnił warunki określone w art. 35 ust. 1 ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji. RównieŜ kwota udzielonej poŝyczki nie była wyŝsza od sumy naleŝności głównych z tytułu zobowiązań, które Zespół posiadał wobec pracowników, a tym samym spełniony został wymóg art. 35 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy. 3. NIK pozytywnie ocenia wykorzystanie środków poŝyczki z Banku Gospodarstwa Krajowego Oddziału w Opolu, dotacji celowych z Województwa Opolskiego i środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) przyznanych w ramach programu operacyjnego (Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego). Otrzymaną poŝyczkę w kwocie 1 391,00 tys. zł, wykorzystano na sfinansowanie zobowiązań określonych w art. 35 ust. 4 pkt 3 ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji, z tego: 497,68 tys. zł (35,8%) na zaspokojenie roszczeń pracowników, naleŝnych z art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o n.s.k.p.p.w., 77,40 tys. zł (5,6%) na spłatę naleŝności publiczno-prawnych, 806,63 tys. zł (57,9%) na spłatę naleŝności z tytułu zobowiązań cywilnoprawnych wobec 49 wierzycieli, objętych ugodami, 9,29 tys. zł (0,7%) na pokrycie opłaty prowizyjnej (od pierwotnie przyznanej przez ww. Bank poŝyczki w kwocie 1 857,44 tys. zł). PoŜyczkę spłacano zgodnie z harmonogramem, w ratach płatnych do 26 dnia kaŝdego miesiąca. W okresie od 25 października 2005 r. do 24 marca 2006 r. spłacono 18 tys. zł z tytułu odsetek, a od 26 kwietnia 2006 r. do 26 czerwca 2007 r. spłacono 14 rat poŝyczki na łączną kwotę 233,47 tys. zł. Środki dotacji w łącznej kwocie 1 500,96 tys. zł, w tym 760,96 tys. zł w 2005 r. i 740,00 tys. zł w 2006 r. wykorzystano na sfinansowanie III etapu rozbudowy bazy rehabilitacyjnej w Szpitalu w Pokoju i utworzenie oddziału szybkiej diagnostyki internistycznej w Kup tj. na zadania wymienione w umowach o te dotacje. Za środki otrzymane z EFRR w kwocie 383,19 tys. zł zakupiono aparaturę i sprzęt medyczny (ultrasonograf, defibrylator i endoskop).

4 4 4. Zespół poprawnie realizował zalecenia określone przez OCZP w piśmie z dnia 1 czerwca 2006 r. (wzór DA/075/1/20/06). Przekazywano organowi restrukturyzacyjnemu w terminach wyznaczonych informacje dotyczące kształtowania się struktury zobowiązań wg stanu na koniec kaŝdego kwartału do Wydziału Polityki Społecznej Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego przebiegu realizacji programu restrukturyzacyjnego w okresach półrocznych. 5. Zespół spełnił warunki określone w art. 6 ust. 2 ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji, w związku z czym Postanowieniem Wojewody Opolskiego z dnia 22 czerwca 2006 r. Nr OCZP/DA-GK/075/I/P-8/60/06 postępowanie restrukturyzacyjne Zespołu zostało zakończone. Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 6 września 2006 r. Nr /451/RES-ZOZ/1/2006 umorzył naleŝności publicznoprawne wyszczególnione w art. 6 ust 1 ww. ustawy. w kwocie 153,38 tys. zł, objęte postępowaniem restrukturyzacyjnym. 6. Prawidłowo ujmowano skutki restrukturyzacji finansowej w księgach rachunkowych i sprawozdawczości. Dokonane umorzenia ujmowano na koncie 770 zyski nadzwyczajne zaś zapłacone zobowiązania i koszty bankowe na koncie 771 straty nadzwyczajne tj. stosownie do postanowienia art. 3 ust. 1 pkt 33 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości NIK ocenia pozytywnie działania restrukturyzacyjne Zespołu podjęte w latach (do 31 maja) zmierzające do odzyskania i utrzymania rentowności i płynności finansowej, pozwalającej na bieŝące regulowanie zobowiązań. Z działań zmierzających do zwiększenia przychodów Zespołu wymienić naleŝy: a) rozszerzenie zakresu świadczonych usług, o fizykoterapię i krioterapię, co przyniosło wzrost przychodów w 2006 r. w porównaniu do 2005 r. o kwotę 142, 44 tys. zł, (8,8%), b) zracjonalizowanie kosztów działalności m.in. poprzez zlecenie świadczenia usług podmiotom zewnętrznym w zakresie badań laboratoryjnych, diagnostyki 2 Dz. z 2002 r. Nr 76, poz. 694.

5 5 medycznej w zakresie RTG oraz utrzymania czystości i usług pralniczych. Oszczędności z tego tytułu w 2006 r. w porównaniu do 2005 r. wyniosły łącznie 530 tys. zł. Ponadto wynajęto zbędne powierzchnie gruntowe i pomieszczenia dla podmiotów i osób fizycznych świadczących usługi na rzecz Zespołu. Dzięki tym poczynaniom w 2006 r., w porównaniu do 2005 r. osiągnięto z tego tytułu przychody w wysokości 160 tys. zł. W wyniku realizacji przez Zespół działań restrukturyzacyjnych uzyskano w 2005 r., poprawę podstawowych wskaźników ekonomicznych charakteryzujących działalność Zespołu w stosunku do przyjętych w Programie i uzyskanych w 2004 r., lecz w dalszym ciągu były one dalekie od prawidłowych. Prognozowane w Programie wskaźnik: płynności bieŝącej w wysokości 0,38, uzyskano w wysokości 0,54, choć NIK zauwaŝa, Ŝe był on niŝszy od bezpiecznego (1,5-2), wskaźnik zyskowności sprzedaŝy (zwany wskaźnikiem rentowności) planowany był na poziomie 2,68, zaś uzyskany wyniósł 3,62. Na koniec maja 2007 r. w porównaniu do 2005 r., nastąpił spadek zobowiązań ogółem o 18,98%, w tym wymagalnych o 78,3% i naleŝności odpowiednio o 22,4% i 100%. Na dzień 19 lipca 2007 r. stan zobowiązań wymagalnych z tytułu dostaw i usług wynosił 195,48 tys. zł, a stan konta bankowego w tym dniu wynosił 467,95 tys. zł. Ponadto w maju 2007 r. umorzono 400 tys. zł, poŝyczki zaciągniętej na działalność bieŝącą Zespołu oraz w dniu 27 czerwca 2007 r. podpisano z NFZ ugodę sądową na spłatę kwoty tys. zł, wypłaconej z tytułu tak zwanej ustawy,,203. PowyŜsze zdecydowanie poprawiło płynność finansową Zespołu. ZwaŜywszy, Ŝe wartość nadwykonania za 6 miesięcy 2007 r. wynosiła 600 tys. zł, i będzie zapłacona przez NFZ w drugim półroczu tego roku w ocenie NIK pozwoli to na uzyskanie przez Zespół trwałej poprawy sytuacji finansowej. 8. Jednocześnie stwierdzono, Ŝe Zespół nie zrealizował dwóch z pięciu zadań zaplanowanych w Programie na lata i zatwierdzonych do realizacji przez organ restrukturyzacyjny Nie przygotowano bazy noclegowej dla osób niepełnosprawnych i opiekunów celem organizacji turnusów rehabilitacyjnych dla tych osób korzystających

6 6 z dofinansowania Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych (dalej PFRON) Nie utworzono w Kup Ośrodka rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w schorzeniach układów krąŝenia i oddechowego. Według oświadczenia obecnego Dyrektora Zespołu ww. zadania nie zostały zrealizowane z przyczyn technicznych i ekonomicznych. W odniesieniu do zadania pierwszego brak było moŝliwości spełnienia obowiązków wymienionych w art. 10c ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2007 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (m.in. minimum 20 uczestników oraz 5-ciu opiekunów osób niepełnosprawnych z zapewnieniem bazy noclegowej i wyŝywieniowej). Natomiast w odniesieniu do zadania drugiego, szpital w Kup nie spełniał warunków w zakresie bazy hotelowej i wyposaŝenia w aparaturę leczniczą i diagnostyczną, określonych rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 12 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez ZUS na rehabilitację leczniczą oraz udzielenia zamówień na usługi rehabilitacyjne 3. Skutkiem powyŝszego Zespół nie uzyskiwał począwszy od 2005 r. planowanych w programie rocznych przychodów z tytułu sprzedaŝy ww. usług w wysokości tys. zł (wg szacunków Zakładu). W ocenie NIK powyŝsze wskazuje na brak rzetelnej analizy sytuacji finansowej zakładu i moŝliwości wykorzystania jego potencjału na etapie tworzenia planu restrukturyzacji Zespołu. 9. Nie przestrzegano przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ustawy Prawo budowlane przy realizacji zadania pn. Oddanie do eksploatacji kabiny krioterapeutycznej w Pokoju. Z wybraną w drodze przetargu nieograniczonego firmą CREATOR Sp. z o.o. z Wrocławia podpisano w dniu 25 października 2005 r. umowę na realizację wymienionego zadania za cenę brutto 994,51 tys. zł tj. o 20,4% niŝszą od ustalonej na 1 250,00 tys. zł. Termin wykonania umowy ustalono na dzień 20 grudnia 2005 r. 3 Dz.U. Nr 131, poz 1457

7 7 JuŜ 2 grudnia 2005 r. aneksowano ww. umowę zwiększając wykonawcy wynagrodzenie do kwoty 1 138, 46 tys. zł brutto i ustalając na 28 lutego 2006 r. nowy termin zakończenia tego zadania ze względu na - jak podano - poszerzenie zakresu przedmiotu umowy. Aneks ten podpisał były (zmarły) dyrektor Zespołu, pomimo Ŝe - nie został spełniony warunek określony w art. 144 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, tj. nie zaistniała konieczność wprowadzenia zmian wynikająca z okoliczności, których nie moŝna było przewidzieć w chwili zawarcia umowy. Ponadto stwierdzono, Ŝe Zespół wystąpił do Starostwa w Namysłowie z wnioskiem z dnia 12 grudnia 2005 r., uzupełnionym w dniu 25 stycznia 2006 r., o udzielenie pozwolenia na budowę omawianej inwestycji. Starosta Namysłowski wydał decyzję zatwierdzającą projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę w dniu 26 stycznia 2006 r. Natomiast prace budowlane prowadzono juŝ przed uzyskaniem ww. decyzji tj. z naruszeniem art. 28 ust. 1 ustawy Prawo budowlane 4. Wykonawca wystawił fakturę częściową Nr 00303/2005 z dnia 21 grudnia 2005 r., w kwocie brutto 598, 91 tys. zł (w tym za roboty budowlane zł) - którą uregulowano 30 grudnia 2005 r. 10. ZastrzeŜenie NIK budzi fakt nie zabezpieczenia interesu Zespołu w umowie z dnia 29 sierpnia 2005 r. z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK) o poŝyczkę w kwocie ,18 zł.. W wyniku kontroli umowy o poŝyczkę Zespołu z BGK stwierdzono, Ŝe Bank ten udzielił Zespołowi poŝyczki w kwocie ,18 zł. Zgodnie z postanowieniem 5 ww. umowy Zespół zgodził się na pobranie przez BGK prowizji z I transzy od udzielonej poŝyczki (0,5% od udzielonej kwoty poŝyczki). Pierwszą transzę wymienionej poŝyczki wypłacono Zespołowi 27 września 2005 r. i pobrano prowizję w wysokości 9 287,26 zł. (tj. 0,5% od ,18 zł.). W dniu 14 kwietnia 2006 r. Zespół podpisał aneks do umowy poŝyczki o zmniejszenie jej kwoty do ,11 zł, nie zmieniając innych postanowień umownych. W ocenie NIK, skorygowaniu powinna ulec wysokość prowizji zwaŝywszy, Ŝe wysokość prowizji ustalona przez Ministra Finansów rozporządzeniem z dnia 15 czerwca 2005 r. w sprawie wysokości opłaty prowizyjnej za podejmowanie czynności związanych z udzieleniem publicznym zakładom opieki zdrowotnej poŝyczek 4 Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz ze zm.

8 8 z budŝetu państwa oraz wysokości wynagrodzenia za nadzorowanie wykonania umów o poŝyczkę 6 zgodnie z 2 tego rozporządzenia wynosić powinna 0,5% kwoty udzielonej poŝyczki, a kwota faktycznie udzielonej Zespołowi poŝyczki wynosiła ,11 zł. Zatem w przypadku dokonania takiej korekty treści umowy opłata prowizyjna byłaby o 2.322,21 zł niŝsza. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Egzekwowanie od osób odpowiedzialnych w Zespole za realizację zadań inwestycyjnych przestrzegania obowiązku uzyskania stosownych pozwoleń budowlanych przed rozpoczęciem robót. 2. Respektowanie warunku określonego w art. 144 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych dopuszczającego moŝliwość dokonania zmian zawartych umów na wykonanie zadań inwestycyjnych. 3. RozwaŜenie podjęcia działań zmierzających do uzyskania zwrotu od BGK pobranej prowizji od kwoty poŝyczki faktycznie pobranej. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Opolu, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Dyrektora, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Dyrektorowi prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Opolu umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej Komisji NIK. 6 Dz. U. z 2005 Nr 110, poz.928