Badania pracowniane w chorobach nerek u dzieci. Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej I Katedra Pediatrii Akademia Medyczna w Poznaniu

Transkrypt

1 Badania pracowniane w chorobach nerek u dzieci Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej I Katedra Pediatrii Akademia Medyczna w Poznaniu

2 Badanie ogólne moczu Barwa Przejrzystość Odczyn Ciężar właściwy Cukier Białko Ciała ketonowe Bilirubina/Urobilinogen Osad Leukocyty, Erytrocyty, Wałeczki, Bakterie, Skł.mineralne

3 Badanie ogólne moczu Cukromocz Przekroczony próg nerkowy /> 180 mg/dl/ Cukrzyca Jatrogenny Tubulopatie Substancje redukujące (glukoza, galaktoza, fruktoza)

4 Badanie ogólne moczu Białkomocz Białkomocz fizjologiczny < 4 mg/m 2 /h < 100 mg/m 2 /24 h < 150 mg/24 h Mikroalbuminuria µg/min mg/24 h

5 Białkomocz Metody określania ilości wydalanego białka w moczu Testy paskowe + 30 mg/dl mg/dl mg/dl mg/dl Stężenie białka w pojedynczej porcji moczu Wskaźnik B/Cr w moczu (współczynnik Ginsberga) Dobowa zbiórka moczu na białko

6 Białkomocz Współczynnik Ginsberga Pierwsza ranna próbka moczu B/Cr<0,2 do 2 r.ż do 0,25 wcześniaki do 0,5 B/Cr>0,25 = białkomocz B/Cr>2 = zespół nerczycowy

7 Białkomocz Fałszywie dodatnie zagęszczony mocz odczyn zasadowy (ph>8) krwiomocz, ropomocz, bakteriomocz zanieczyszczenie zw. amonowymi i detergentami Fałszywie ujemne rozcienczony mocz odczyn kwaśny (ph<4,5) nie-albuminowy białkomocz

8 Białkomocz Przyczyny białkomoczu: Kłębuszkowy zwiększenie przepuszczalności błony filtracyjnej dla białka zwiększone przechodzenie białka przez prawidłową błonę filtracyjną Cewkowy tubulopatie niedokrwienne uszkodzenie cewek nabyte choroby cewkowo-śródmiąższowe Sekrecyjny Z przelewu (przeładowania) szpiczak mnogi i inne gammapatie rabdomioliza i hemoliza jatrogenny

9 Białkomocz Izolowany białkomocz stały przejściowy ortostatyczny czynnościowy Jeden z głównych objawów chorób układu moczowego lub lub objaw izolowany

10 Białkomocz Ortostatyczny: < 1 g/24 h Próba pionizacyjna Czynnościowy: wysiłek fizyczny gorączka drgawki stres zimno zastoinowa niewydolność krążenia

11 Białkomocz Stopień nasilenia białkomoczu: Lekki < 0,5 g/ m 2 /24 h Średni 0,5 1 g/ m 2 /24 h Ciężki >1 g/ m 2 /24 h - zespół nerczycowy

12 Białkomocz Zespół nerczycowy zespół objawów nie choroba >50 mg/kg/24 h lub > 40 mg/m 2 /h Zespół nefrytyczny Krwiomocz/Krwinkomocz, obrzęki, nadciśnienie tętnicze, skąpomocz (azotemia), mierny białkomocz Białkomocz i/lub krwinkomocz

13 Białkomocz Marker uszkodzenia nerek Mikroalbuminuria/białkomocz Cz. ryzyka chorób sercowo-naczyniowych Cz. prognostyczny postępu chorób nerek

14 Białkomocz Clinical Paediatric Nephrology w modyfikacji własnej Przypadkowy białkomocz Potwierdzenie białkomoczu Brak przyczyn pozanerkowych białkomoczu TAK Wykładniki choroby nerek? Stały izolowany białkomocz Obserwacja białkomoczu Białkomocz ortostatyczny Brak białkomoczu USG nerek, klirens kreatyniny, białko og., cholesterol, C3, C4, ANA, ASO Biopsja nerki

15 Badanie ogólne moczu Ciała a ketonowe Kwasica ketonowa Głodzenie Anoreksja Odwodnienie Wrodzone choroby metaboliczne

16 Badanie ogólne moczu Leukocyturia Leukocyturia (osad): > 10 L (100x), > 3 L (400x) Zakażenie układu moczowego inne (toczeń układowy, ostre i przewlekłe kzn, cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek) Atypowe zakażenie układu moczowego: Gruźlica, Chlamydia, Ureaplasma, Grzyby, Adenowirusy itd. itd.

17 Badanie ogólne moczu Erytrocyturia Krwinkomocz > 5 erytrocytów przy 400-krotnym pow. Krwiomocz widoczny gołym okiem (0.5 ml krwi) Uwaga!!! Krew w moczu może pochodzić spoza ukł. moczowego (z przew. pokarmowego, narządu rodnego) Zmiana zabarwienia moczu (zagęszczenie moczu, spożycie karotenów, buraków, barwników spożywczych, wit. B, lub stany chorobowe tj. alkaptonuria, methemoglobinemia, hemoglobinuria, hiperurikozuria)

18 Krwinkomocz Przyczyny: Choroby kłębuszków nerkowych Kamica i stany zagrożenia kamicą układu moczowego Wady układu moczowego Zakażenie układu moczowego Guzy Skazy krwotoczne Wysiłek Urazy

19 Krwinkomocz Mikroskop kontrastowo-fazowy Erytrocyty dysmorficzne=krwinkomocz kłębuszkowy Wynik miarodajny: Badanie w ciągu 3 h od pobrania moczu Odczyn kwaśny moczu C. właściwy > 1015 Wirowanie moczu < 2000 obr./min.

20 Krwinkomocz Standardy Medyczne (

21 Badanie mikrobiologiczne moczu ZNAMIENNA BAKTERIURIA Środkowy strumień: 100 tys./ml Cewnikowanie: 10 tys./ml Nakłucie nadłonowe:100/ml Jałowe woreczki wartość diagnostyczną ma ma tylko wynik jałowy.