(pieczątka placówki) SYSTEM MOTYWACYJNY W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W PIOTRKOWIE KUJAWSKIM

Transkrypt

1 .. (pieczątka placówki) SYSTEM MOTYWACYJNY W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W PIOTRKOWIE KUJAWSKIM

2 Spis treści: 1. Wstęp. 2. Zasady budowania systemu motywacji. 3. Warunki dokonania wyboru potencjalnych wzmocnień. 4. Normy i umowy obowiązujące w przedszkolu. 5. Zasady wdrażania grupowego systemu motywacji. a. Przykładowe wzmocnienia stosowane w systemie motywacji: 1) Nagrody społeczne. 2) Nagrody rzeczowe. 6. Podsumowanie. 7. Załączniki.

3 WSTĘP Na rozwój pozytywnych zachowań dziecka, oprócz atmosfery rodzinnej, korzystnie wpływają radosne przeżycia. Dostarczenie dziecku miłych bodźców wpływa na jego samopoczucie, ożywienie, wesołość i daje poczucie własnej wartości. Niewątpliwie miłym odczuciem jest pochwała ze strony drugiej osoby (nauczyciela, rodzica). Wychowując przedszkolaka musimy nauczyć dziecko przestrzegania pewnych norm i reguł życia w zespole, koniecznych do zapewnienia bezpieczeństwa podczas pobytu w placówce. W przedszkolu stosowany jest grupowy system motywacji oparty o pozytywne wzmocnienia zachowań dzieci poprzez docenianie, wyróżnianie czy nagradzanie. Wzmocnienia są zawsze sprawą indywidualną, tzn. wzrost częstotliwości występowania określonej reakcji jednej osoby i czynnik, który powoduje ten wzrost, nie muszą być takie same, jak w przypadku innej osoby. Rola wzmocnień w procesie wychowania oparta jest przede wszystkim na teorii B. F. Skinnera, który zaproponował własną definicję wzmocnienia. Według niego, wzmocnieniem jest bodziec, który podany po wykonaniu przez jednostkę określonej reakcji zwiększa prawdopodobieństwo wykonania tej reakcji w podobnych warunkach w przyszłości. ZASADY BUDOWANIA SYSTEMU MOTYWACJI 1. Nagrody należy dobrać do zainteresowań i upodobań dziecka. 2. Łączyć nagrody konkretne ze społecznymi. 3. Stosować nagrody zaraz po wystąpieniu zachowania pożądanego. 4. Przechodzić od nagradzania ciągłego do sporadycznego, unikać nadmiaru nagród. 5. Skonsultować nagrody z rodzicami na zebraniu grupowym lub kontaktach indywidualnych. 6. Nagroda nie może być zbyt dostępna, stosowana w domu lub w innych sytuacjach. 7. Nagradzać również próby wykonywania czynności, wysiłek, a nie tylko efekt. 8. Nagroda powinna być różnorodna, weryfikowana. 9. W miarę potrzeby należy stworzyć indywidualny system motywacji dla trudnego dziecka. WARUNKI DOKONANIA WYBORU POTENCJALNYCH WZMOCNIEŃ 1. Należy wziąć pod uwagę wiek dziecka, rozpoznać jego zainteresowania. 2. Należy dokładnie określić zachowania, które chce się wzmacniać lub zmienić. 3. Należy jasno ustalić i wypisać potencjalne wzmocnienia. 4. Uwzględnić we wzmocnieniach różnego rodzaju nowości. 5. Wykorzystać wzmocnienia naturalne.

4 NORMY I UMOWY OBOWIĄZUJĄCE W PRZEDSZKOLU Normy dotyczą organizacji dnia w przedszkolu, bezpieczeństwa, higieny, przestrzegania zasad moralnych i praw dziecka. 1. Na sygnał zbiórki ustawiamy się parami. 2. Słuchamy uważnie gdy ktoś do nas mówi. 3. Zawsze zgłaszamy potrzebę wyjścia z sali. 4. Zabawki odkładamy w wyznaczone miejsce. 5. Rysujemy tylko po swojej kartce, nie niszczymy prac innych dzieci. 6. Samochodami jeździmy tylko po dywanie. 7. Po przedszkolu poruszamy się chodząc. 8. Zgłaszamy pani odejście do domu. 9. Zjeżdżamy ze zjeżdżalni po kolei. 10. Gdy kolega się huśta czekamy na swoja kolej w wyznaczonym miejscu. 11. Myjemy ręce kiedy są brudne, po wyjściu z toalety, przed posiłkiem i po posiłku. 12. Buty i ubrania odkładamy w szatni w wyznaczonym miejscu. 13. Dzieci mają prawo do wyrażania swojego zdania oraz swojej potrzeby. 14. Dzieci mają prawo odmówić udziału w zabawie. 15. Dzieci dzielą się zabawkami. 16. Zawsze pytamy kolegę o zgodę, gdy chcemy się pobawić jego zabawką. 17. Zabawki własne przynosimy do przedszkola za zgodą nauczyciela w wyznaczone ku temu dni. 18. Zawsze mówimy prawdę. 19. Pamiętamy o używaniu słów: proszę, dziękuję, przepraszam. ZASADY WDRAŻANIA GRUPOWEGO SYSTEMU MOTYWACJI System motywacyjny łączy się z kontraktem grupowym tworzonym na potrzeby każdej grupy w przedszkolu ( patrz załączniki do 1 do 7.). Kontrakt grupowy to zbiór zasad i norm, których przestrzeganie wpływa na właściwy sposób zachowania się dzieci w przedszkolu i sprawia, że zabawa jest zgodna i bezpieczna. Kontrakt grupowy jest znany rodzicom. W ramach współpracy z rodzicami funkcjonuje również w przedszkolu wypracowany wspólnie kontrakt nauczyciel rodzic ( patrz załącznik nr 1). Grupowy system motywacji to dostosowanie metod oceny do możliwości percepcji dzieci i dynamiki grupy (inaczej jest w grupie maluszków a inaczej w starszakach). Dzieci otrzymują nagrody w określonych strefach działalności, przestrzegając norm i umów obowiązujących w przedszkolu: za pozytywne zachowanie dziecko otrzymuje jeden element-

5 nagrodę, który jest umieszczany w mierniku. Miernikami w przedszkolu są zeszyty z naklejkami, tablice z emblematami, ( patrz załączniki od 2 do 7). Przykładowe wzmocnienia stosowane w systemie motywacji: 1. Nagrody społeczne: a. pochwała bezpośrednia (indywidualna), b. pochwała pośrednia (przed grupą), c. pochwała przed rodzicem, d. pochwała przed dyrektorem, e. darzenie dziecka szczególnym zaufaniem, np. zwiększając zakres jego samodzielności (dyżur w szatni, przy posiłkach, itp.). 2. Nagrody rzeczowe: a. emblematy (biedronki, kwiatki, serduszka, itp.) b. naklejki c. medale lub dyplomy d. zabawa wybraną przez dziecko zabawką (pierwszeństwo w zabawie) PODSUMOWANIE Ważne jest, aby dzieci wiedziały, że mogą otrzymać nagrodę za pozytywne zachowania. Wychowawcy powinni dopasowywać wymagania do wieku i dynamiki grupy. Zachowania podlegające wzmocnieniu powinny być jasno określone. Można też w każdym miesiącu poddawać ocenianiu inne zachowania. Np. w jednym miesiącu może to być odpowiednie zachowanie podczas zajęć (dzieci wykonują polecenia bez konieczności wielokrotnego ich powtarzania), w innym miesiącu może to dotyczyć kolejnych aspektów. Nauczyciel powinien stymulować ocenami w taki sposób, aby każde dziecko czuło, że ma szansę być grzecznym. Dla jednego dziecka wielkim sukcesem będzie spokojne zjedzenie posiłku i za to warto go pochwalić i docenić, podczas gdy inne dzieci zawsze grzecznie jedzą obiad, więc należy je docenić w innych aspektach. W celu podsumowania działania systemu motywacyjnego w każdej grupie, nauczyciel wraz z rodzicami ustala nagrodę miesiąca. Dzieci które, mają największą liczbę nagród otrzymują medal, dyplom, zabawkę lub inną nagrodę (patrz załączniki od 2 do 7). Zatwierdzono na posiedzeniu Rady Pedagogicznej r. System motywacyjny zmodyfikowano na spotkaniu warsztatowym Rady Rodziców i Rady Pedagogicznej w dniu r.

6 Załącznik nr1. Kontrakt nauczyciel rodzic 1. Nauczyciel respektuje prawo rodziców (opiekunów) do kierowania się własnym systemem wartości, dokonywania własnych wyborów oraz prawo do intymności. 2. Nauczyciel dba o utrzymanie możliwie najwyższego poziomu swej pracy, w szczególności respektując prawa dzieci i rodziców (opiekunów) do wychowania w duchu tolerancji i przeciwdziałaniu wszelkim przejawom dyskryminacji. 3. Nauczyciel dokłada starań, aby jak najlepiej poznać problemy, możliwości i potrzeby dziecka, dążąc do jak najtrafniejszego dostosowania celów i metod swoich działań do jego możliwości i indywidualnych potrzeb. 4. Nauczyciel jest zobowiązany, w sposób jak najbardziej zrozumiały, przekazywać dziecku i jego rodzicom (opiekunom) wiedzę o tym, jak rozpoznaje jego możliwości i problemy. 5. Rodzice w odpowiedzi na działania nauczyciela śmiało i aktywnie uczestniczą w życiu dziecka i przedszkola. 6. Nauczyciel jest zobowiązany informować rodziców (opiekunów) o celach swoich działań wychowawczych i dydaktycznych, stosowanych metodach oraz uzyskanych wynikach rozpoznania sytuacji dziecka. Wszelkie informacje na temat funkcjonowania dziecka w przedszkolu aspekcie wychowawczo-dydaktycznym udzielane są podczas specjalnie organizowanych dni otwartych (po diagnozie wstępnej, na koniec semestru i na koniec roku szkolnego). Rodzic również może indywidualnie umówić się z nauczycielem na konsultacje dotyczące dziecka, w terminie dogodnym obu stronom, ale wyłącznie po godzinach pracy nauczyciela i na terenie przedszkola.

7 Załącznik nr 2. Grupa I (dzieci trzyletnie) Grupowy system motywacji jest dostosowany do możliwości dzieci i dynamiki grupy. Za każde pozytywne zachowanie dziecko otrzymuje nagrody. Są to nagrody społeczne bądź rzeczowe. Nagrody społeczne czyli pochwała bezpośrednia (indywidualna), pochwała pośrednia (przed grupą), pochwała przed rodzicem. Nagrody rzeczowe to nagrody w postaci naklejki lub stempelka. Na koniec miesiąca za najwięcej zebranych nagród dziecko otrzymuje Medal Smerfika. KONTRAKT GRUPY SMERFY 1. Bawimy się zgodnie 2. Dzielimy się zabawkami 3. Nie bijemy innych dzieci 4. Mówimy umiarkowanym głosem 5. Wspólnie sprzątamy po zabawie 6. Nie biegamy w sali 7. Pamiętamy o magicznych słowach 8. Na zajęciach siedzimy w siadzie skrzyżnym 9. Jeżeli chcemy coś powiedzieć to podnosimy rękę 10. Podczas posiłków nie rozmawiamy Wychowawca grupy: Marzanna Czyżniak

8 Załącznik nr 3. Grupa II (4 latki) Każde dziecko z grupy posiada w swojej szufladzie podpisany zeszyt z naklejkami (postacie z bajek, serduszka, kwiatki, zwierzątka, itp.) Naklejki dla dzieci są nagrodami. Przedszkolaki za przestrzeganie norm i umów wybierają sobie naklejkę (wzór). Dziecko samodzielnie nakleja otrzymane nagrody i każdego dnia może przed rodzicem pochwalić się swoją kolekcją, pokazując zeszyt. Po miesiącu dzieci zliczają nagrody. Misie, które zdobędą najwięcej nagród zostają wyróżnione pochwałą na tle grupy, a nazwiska ich umieszczone zostają na gazetce ściennej w szatni. KONTRAKT GRUPY MISIE 1. Nie bijemy, bo to boli. 1. Bawimy się bezpiecznie. 2. Pomagamy sobie wzajemnie. 3. Jesteśmy dla siebie uprzejmi. 4. Dzielimy się zabawkami. 5. Nie niszczymy zabawek i książek. 6. Potrafimy zachować ciszę. 7. Dbamy o czystość. Wychowawca grupy: Magdalena Gregor

9 Załącznik nr 4. Grupa III (dzieci 5,4 letnie) W grupie Biedroneczki dzieci zbierają emblematy biedronek, które są uwidocznione na tablicy systemu motywacyjnego, obok ilustracji przedstawiających właściwe i niewłaściwe zachowania dzieci. Po uzbieraniu siedmiu biedroneczek (Biedronka siedmiokropka) przedszkolaki otrzymują super naklejkę, którą wklejają do zeszytu. Dzieci zbierają biedronki za przestrzeganie zasad kontraktu grupowego jest on systematycznie przypominany dzieciom. Co dwa miesiące dzieci, które zbiorą najwięcej naklejek dostają nagrodę w postaci Dyplomu grzecznego przedszkolaka. Rodzice zostali zapoznani z systemem na zebraniu grupowym. Dodatkowo, za dobre zachowanie dzieci otrzymują tzw. małe naklejki, które mogą sobie bezpośrednio wziąć do domu. KONTRAKT GRUPY BIEDRONECZKI 1. Nie bijemy to boli. 2. Nie sprawiamy innym przykrości. 3. Nie niszczymy zabawek i książek. 4. Pomagamy sobie wzajemnie. 5. Dzielimy się zabawkami. 6. Potrafimy zachować ciszę. 7. Używamy zaczarowanych słów. Wychowawca grupy: Dorota Kurant

10 Załącznik nr 5. Grupa IV (dzieci 6,5 letnie) W grupie Motyle w ramach systemu motywacyjnego każde dziecko posiada zeszyt, do którego wkleja nagrody otrzymane za dobre zachowanie bezinteresowną pomoc koledze, nauczycielowi, właściwą postawę podczas zajęć, uroczystości, stosowanie zwrotów grzecznościowych itp. Motyle przez dwa miesiące zbierają naklejki. Podsumowanie odbywa się pod koniec drugiego miesiąca. Wtedy dzieci, które zdobyły największą liczbę naklejek otrzymują super nagrodę w postaci różnorodnych gadżetów. Rodzice zostali zapoznani z systemem, wyrazili opinię oraz podali swoje propozycje odnośnie zasad i reguł. Systematycznie wspierają na w działaniach sponsorując super nagrody. KONTRAKT GRUPY MOTYLE 1. Jestem pogodny i roześmiany każdego dnia. 2. Wiem, że proszę, dziękuję, przepraszam mówić mam. 3. Miły, uprzejmy jestem dla innych, nigdy się nie obrażam. 4. Słucham dorosłych, chętnie młodszym i starszym pomagam. 5. Swojej pani zawsze mogę powiedzieć co czuję i co mnie interesuje. 6. Wiem, że z kolegami trzeba się dzielić i nie wszczynać bójek. 7. Uczę się oceniać różne zachowania i rozumiem skutki swojego działania. 8. Jeśli powiedzieć chcę coś ważnego podnoszę do góry rękę kolego. 9. Jeśli coś wiem, nie krzyczę jak zwierz, gdy rękę podniosę, o zabranie głosu proszę. 10. Tu kolegów wielu mam i dobrze się czuję bez mamy sam. Wychowawca grupy: Katarzyna Ulewicz, Katarzyna Dziubich

11 Grupa V (dzieci 5 letnie) Załącznik nr 6. Wspólnie ustaliliśmy, że w naszej grupie nagradzamy za: podporządkowanie się regułom i zasadom ustalonym wspólnie, za wysiłek włożony w pracę i zadania do wykonania, wypełnienie przyjętych na siebieza pomoc młodszym i słabszym. Nagrody natomiast stosujemy w formie: pochwały indywidualnej, pochwały na forum grupy, pochwały przed rodzicami, możliwości decydowania w kwestii wyboru zabawy zorganizowanej z całą grupą, przyznania punktu radości. Kary dostajemy za: nie przestrzeganie ustalonych norm współżycia w grupie, stwarzanie sytuacji zagrażającej bezpieczeństwu własnemu i innych, niszczeniu cudzej własności, przeszkadzaniu innym w zabawie. A są one stosowane w formie: słownego upomnienia, odsunięcie od zabawy, upomnienia przed grupą, czarnego serduszka punkt smutku, poinformowaniu rodziców o przewinieniu dziecka. Nauczyciel punktami wypełnia ZESZYT SUKCESÓW PRZEDSZKOLAKA. KONTRAKT GRUPY ELFY 1. Używamy zwrotów grzecznościowych 2. Nie niszczymy zabawek 3. Sprzątamy po sobie i odkładamy zabawki 4. Nie bijemy innych 5. Mówimy umiarkowanym głosem 6. Dzielimy się wszystkim 7. Nie biegamy 8. Słuchamy poleceń nauczyciela 9. Nie oddalamy się z terenu ogrodu 10. Pomagamy młodszym kolegom 11. Nie bijemy się 12. Nie popychamy innych 13. Bezpiecznie korzystamy z urządzeń. Wychowawca grupy: Ewa Staszak

12 Grupa VI (dzieci 5 letnie) Załącznik nr 7. KONTRAKT GRUPY MUCHOMORKI Na początku września wspólnie z dziećmi został opracowany kontrakt grupy Muchomorki. Na pierwszym zebraniu został przedstawiony i zaakceptowany przez rodziców oraz ustalono system motywacyjny. Nagrody (naklejki) zdobywane przez dzieci za przestrzeganie kontraktu oraz szczególne wyróżnienia, dzieci samodzielnie wklejają do zeszytu specjalnie do tego przeznaczonego. Na koniec miesiąca dziecko, które zebrało najwięcej naklejek otrzymuje nagrodę specjalną - Muchomorka. 1. Znamy i używamy słów grzecznościowych. 2. Darzymy szacunkiem rodziców, osoby starsze niepełnosprawne. 3. Słuchamy gdy mówi ktoś inny. 4. Pomagamy sobie wzajemnie. 5. Zawsze mówimy całym zdaniem. 6. Dbamy o bezpieczeństwo swoje i kolegów. 7. Wiemy, że wszystkie dzieci mają takie same prawa. Wychowawca grupy: Elżbieta Doręda