Zakres i uwarunkowania zarzdzania innowacjami w mikro- i małych przedsibiorstwach regionu łódzkiego
|
|
- Paulina Kozieł
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 76 M. Matejun, A. Wickowska, Zakres i uwarunkowania zarzdzania Zakres i uwarunkowania zarzdzania innowacjami w mikro- i małych przedsibiorstwach regionu łódzkiego Marek Matejun, Agnieszka Wickowska Słowa kluczowe: innowacje, zarzdzanie innowacjami, mikro- i małe przedsibiorstwa Keywords: innovations, innovation management, micro and small enterprises Synopsis: Podstawowym komponentem sukcesu oraz budowania przewagi konkurencyjnej współczesnych mikro- i małych przedsibiorstw staj si innowacje. W artykule zaprezentowano kluczowe aspekty zarzdzania innowacjami w firmach mikro i małej wielkoci oraz okrelono rodzaje i zakres wdroenia innowacji w praktyce gospodarczej tych podmiotów. Aby zrealizowa cel pracy, przeprowadzono badania ankietowe na próbie 40 przedsibiorstw działajcych na terenie regionu łódzkiego, które w ostatnich dwóch latach wdroyły innowacyjne rozwizania. Wstp Podstawowym warunkiem zapewnienia wysokiej pozycji konkurencyjnej oraz dynamicznego i skutecznego rozwoju współczesnych przedsibiorstw staj si innowacje. Wymóg ten dotyczy w szczególnoci firm mikro i małej wielkoci, które jako podmioty o immanentnych cechach elastycznoci i przedsibiorczoci mog by doskonałym polem działania dla kreatywnych innowatorów. Firmy te dziki wprowadzaniu innowacyjnych rozwiza mog odpowiednio reagowa na zmiany zachodzce na rynku oraz dostosowa swoje produkty czy usługi do wymaga stawianych przez odbiorców. Poprzez innowacje s równie w stanie tworzy nowe potrzeby swoich klientów [Janasz, Kozioł, 2007, s. 11]. Działalno innowacyjna jest szeregiem działa o charakterze naukowym, badawczym, technicznym, organizacyjnym, finansowym oraz handlowym. Ich celem jest opracowanie i wdroenie nowych bd w istotnym stopniu ulepszonych produktów czy procesów. Rezultatem tak pojmowanej działalnoci s innowacje, które staj si podstawowym komponentem budowania przewagi konkurencyjnej mikro- i małych przedsibiorstw [Sosnowska, Łobesko, Kłopotek, 2000, s. 145]. Dodatkowym atutem jest zdolno takich przedsibiorstw do przyjmowania innowacji z zewntrz, co czyni je zdolnymi do tworzenia trwałej przewagi technologicznej [Łobesko, 2005, s. 70]. Warunkiem uzyskania tych efektów jest właciwe zarzdzanie innowacjami na poziomie przedsibiorstwa, rozumiane jako uporzdkowany zbiór działa, realizowanych najczciej w ujciu funkcjonalnym, obejmujcy planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie i kontrolowanie, skierowanych na zasoby organizacji dla osignicia zamierzonych celów w zakresie wyboru techniki, technologii i organizacji, pozyskania wiedzy i innych rodków słucych rozwojowi innowacji oraz ich wykorzystaniu w sposób sprawny i skuteczny [Matejuk, 2009, s. 23]. Biorc to pod uwag za cel artykułu obrano okrelenie rodzaju i zakresu innowacji wdra- anych w firmach mikro i małej wielkoci. Jego realizacj umoliwiły badania ankietowe Dr Marek Matejun, Politechnika Łódzka. Mgr Agnieszka Wickowska, Politechnika Łódzka.
2 WSPÓŁCZESNE ZARZDZANIE 1/ CONTEMPORARY MANAGEMENT QUARTERLY 1/2012 przeprowadzone na próbie 40 mikro- i małych przedsibiorstw działajcych na terenie regionu łódzkiego, które w ostatnich dwóch latach wdroyły innowacje. Wybrane aspekty zarzdzania innowacjami w mikro- i małych przedsibiorstwach W literaturze innowacje definiowane i opisywane s w bardzo rónorodny sposób. Mona wyróni cztery główne podejcia do interpretacji tego zjawiska: akcentujce ukierunkowanie na jednostk, na struktur, na zalenoci interakcyjne oraz podkrelajce systemowe kreowanie innowacji [Baruk, 2006, s ]. Podejcia te wywodz si w znacznej mierze z klasycznej ju definicji J.A. Schumpetera, ujmujcej innowacj jako niecigłe przeprowadzanie nowych kombinacji w zakresie wprowadzania nowego towaru lub usługi, nowej metody produkcji, nowego rynku, nowego ródła surowców lub półfabrykatów bd wprowadzenia nowej jakociowo organizacji [Schumpeter, 1960, s. 104], przy jednoczesnym spełnieniu fundamentalnych warunków innowacji w postaci nowoci oraz zastosowania innowacji w praktyce [Baruk, 2006, s. 95]. W efekcie rozwaa teoretycznych prezentowane s bardzo rónorodne opisy innowacji i działalnoci innowacyjnej, od wskich definicji, a po bardzo szerokie ujcia tych konstruktów pojciowych. Przykładem wskiego rozumowania w tym zakresie moe by podej- cie W. Nasierowskiego, który uwaa, i innowacja to pierwsze praktyczne wykorzystanie wynalazku [Nasierowski, 1997, s. 46]. Uyteczna wydaje si definicja zaproponowana w podrczniku Oslo, zgodnie z któr za innowacj uwaa si wdroenie nowego lub znaczco udoskonalonego produktu albo procesu, metody marketingowej lub nowej metody organizacyjnej w praktyce gospodarczej, przy czym nowo ta odnosi si co najmniej do wprowadzajcej j jednostki [Podrcznik Oslo, 2005, s. 48]. Szeroko interpretuj to pojcie W. Grudzewski oraz I. Hejduk, którzy do rozwiza innowacyjnych zaliczaj kad myl, zachowanie lub rzecz, która jest nowa, tzn. jakociowo róna od form istniejcych [Grudzewski, Hejduk, 2000, s. 139]. Oprócz prób definicyjnych w literaturze mona spotka take opisy syntetyzujce rozwa- ania teoretyczne. Jedn z propozycji moe by zestawienie J. Baruka [1992, s. 36] akcentujce m.in. celowy i pozytywny kontekst innowacji, jej rzeczywiste wdroenie oraz pierwsze zastosowanie, okrelony przedmiot i rezultat zmian, a take wymóg posiadania wiedzy technicznej, ekonomicznej, rynkowej oraz socjopsychologicznej niezbdnej do jej wdroenia. Tak rozumiane innowacje s efektem działalnoci prowadzonej przez firmy innowacyjne, które charakteryzuj si przede wszystkim kreatywnoci, zdolnoci wykorzystania swojego potencjału w celu utrzymania wysokiej pozycji konkurencyjnej w oparciu o strategiczne kompetencje oraz umiejtnoci perspektywicznego mylenia i przewidywania przyszłoci. Wany jest równie stały kontakt z klientami, którego celem jest poznanie ich biecych i przyszłych potrzeb, stosowny zakres informacji pozwalajcych na właciw ocen podejmowanych decyzji, a take elastyczny charakter działa, podejmowanych w celu dostosowaniu si do zmieniajcych si warunków funkcjonowania [Łobesko, 2005, s. 70]. Wymienione cechy przedsibiorstw innowacyjnych wpisuj si z powodzeniem w charakterystyk jako- ciow podmiotów mikro i małej wielkoci, które jako naturalnie dynamiczne i przedsibiorcze organizacje mog sta si polem działania dla kreatywnych innowatorów. Rónorodne kierunki podejmowanej działalnoci innowacyjnej prowadz do wyodrbnienia rónorodnych rodzajów innowacji. Jednym z podstawowych podziałów jest wyodrbnienie innowacji ze wzgldu na ich przedmiot w postaci innowacji produktowych, procesowych oraz organizacyjnych [Baruk, 2006, s. 107]. Według kryterium oryginalnoci zmian wymienia si dwie podstawowe grupy innowacji: rozwizania kreatywne oraz imitujce. Innowacje mona równie podzieli według stopnia złoonoci procesu i liczby twórców postpu na innowacje niesprzone oraz sprzone [Oska, Wipijewski, 1985, s ].
3 78 M. Matejun, A. Wickowska, Zakres i uwarunkowania zarzdzania W podziale przyjmujcym za podstaw obszar wystpowania rezultatów innowacji wyodrbnia si innowacje strategiczne oraz taktyczne [Kalisiak, 1975, s. 113]. Te i inne typologie wskazuj na szerokie i wieloaspektowe podejcie do problematyki innowacji wdraanych przez współczesne firmy. Wprowadzanie innowacji w mikro- i małych przedsibiorstwach jest uzalenione od posiadania dostpu do ródeł tych innowacji oraz zasobów pozwalajcych na ich wdroenie i dyfuzj. Innowacjom mona przyporzdkowa okrelona ródła, których mikro- i małe jednostki gospodarcze mog poszukiwa wewntrz przedsibiorstwa, jednak z powodu ogranicze zasobowych inspiracje powinny pochodzi równie z kadego elementu otoczenia zewntrznego [Winkler, 2008, s. 99]. Rozumowanie takie prowadzi do wyodrbnienia dwóch podstawowych kierunków ródeł rozwiza innowacyjnych: wewntrznych oraz zewntrznych [Baruk, 2006, s ]. Zarzdzanie innowacjami w mikro- i małych firmach powinno mie charakter procesowy i opiera si na klasycznych modelach prezentowanych w literaturze przedmiotu, np. uwzgldniajcych fazy: planowania oraz analizy makro- i mikrootoczenia, identyfikacji i wyboru projektów innowacyjnych, zapewnienia zasobów do ich realizacji, wdroenia i dyfuzji zaproponowanych rozwiza oraz kontroli i dalszych planów innowacyjnych [Pomykalski, 2001, s. 78]. Finansowanie innowacji w Polsce odbiega znacznie od standardów wiatowych. Uzyskanie finansowania zewntrznego jest tu zadaniem bardzo trudnym, wymagajcym ze strony firmy znacznego zaangaowania zasobowego. Projekty innowacyjne mikro- i małych przedsibiorstw postrzegane s negatywnie przede wszystkim z powodu problemów we właciwej ocenie ich wartoci, długiego zwrotu z inwestycji oraz poprzez istotne ryzyko, jakie generuj dla dawców kapitału [Głodek, Gołbiowski, 2006, s. 9 10]. Pomimo moliwoci zastosowania rónorodnych form finansowania zewntrznego, polskie firmy sektora MSP finansuj procesy innowacyjne głównie ze rodków własnych [Wojnicka, Klimczak, 2008, s. 19], co pogłbia dodatkowo wewntrzne ograniczenia zasobowe tych podmiotów. Trudnoci staj si równie wysokie koszty opracowania i wdroenia innowacji, które w znacznym stopniu przekraczaj moliwoci finansowe wikszoci najmniejszych firm. Mało rozwinita infrastruktura komercjalizacji nauki i techniki w Polsce staje si równie problemem, przyczynia si ona bowiem do tego, i inwestowanie w nowe technologie oraz powstawanie nowych podmiotów jest zwizane ze zbyt wielkim ryzykiem. Powoduje to zahamowanie wykorzystania bada naukowych w praktyce gospodarczej [Ejsmont, 2006, s. 255]. Z drugiej strony mikro- i małe firmy cechujce si innowacyjnoci w istotnym stopniu przyczyniaj si do tworzenia i rozwijania nowych dziedzin wytwórczoci, nowych bran i gałzi przemysłu opartych na nowych technologiach. Naley jednak zaznaczy, i innowacyjno polskich firm z sektora MSP znacznie odbiega od standardów, jakie istniej w krajach europejskich, co potwierdzaj liczne raporty z tego zakresu [np. Wojnicka, Klimczak, 2008, s. 10]. Procesy innowacyjne realizowane w firmach mikro i małej wielkoci napotykaj na wiele barier i ogranicze. W literaturze mona odnale rónorodne ich typologie [por. Matejun, 2008, s ], a w jednej z propozycji stosowanej w odniesieniu do ogranicze działalno- ci innowacyjnej mikro- i małych przedsibiorstw wymienia si pi podstawowych grup: bariery rynkowe, ekonomiczne, wynikajce z polityki rzdu, wewntrzne, zwizane przede wszystkim z procesami produkcyjnymi oraz obejmujce problemy zwizane z niedostatecznym dostpem do uytecznych informacji [Struycki, 2008, s ]. Stosunkowo niewielka aktywno polskich mikro- i małych przedsibiorstw jest rezultatem rónego rodzaju zmiennych o charakterze ekonomicznym, barier rynkowych, ogranicze zwizanych ze słaboci sfery naukowej i badawczo-rozwojowej [Plaskacz, Plaskacz, 2007, s. 36], a take czsto niedostatecznej wiedzy kadry zarzdzajcej firmami sektora MSP. Wan przeszkod stanowi tu bariery ekonomiczne, zwizane przede wszystkim z ograni-
4 WSPÓŁCZESNE ZARZDZANIE 1/ CONTEMPORARY MANAGEMENT QUARTERLY 1/2012 czonym dostpem do zewntrznych ródeł finansowania, co powoduje, i działalno innowacyjna polskich firm jest realizowana w wikszoci przypadków z ich, czsto mocno ograniczonych, rodków własnych. Wród innych czynników niezwykle istotn rol we wdraaniu innowacji przez mikro- i małe przedsibiorstwa odgrywa polityka innowacyjna prowadzona przez pastwo, która nie motywuje czsto polskich przedsibiorców do inwestowania w badania i rozwój czy nowe technologie [Szopik, 2007, s. 41]. Metodyka bada i charakterystyka badanych przedsibiorstw Załoony cel zrealizowano, przeprowadzono badania empiryczne, które zostały przeprowadzone w regionie łódzkim, w okresie maj czerwiec 2010 r., metod bada ankietowych, na próbie 40 mikro- i małych przedsibiorstw. Jako technik badawcz wykorzystano technik ankiety rozdawanej bezporednio respondentem, natomiast narzdziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety. Zastosowano celowy dobór próby, koncentrujc si na mikro- i małych przedsibiorstwach, które wprowadziły innowacje w ostatnich dwóch latach. Przekazano łcznie 42 kwestionariusze ankiet, z czego otrzymano zwrotnie 40 kwestionariuszy, które zakwalifikowano do ostatecznej analizy. Badaniu poddano 40 mikro- i małych przedsibiorstw, działajcych przede wszystkim jako osoby fizyczne (80%). Wielko przedsibiorstwa okrelano na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalnoci gospodarczej oraz według zapisów załcznika nr 1 do rozporzdzenia Komisji (WE) nr 364/2004 z dnia 25 lutego 2004 r. [Definicja ]. Szczegółowe informacje na temat badanych mikro- i małych przedsibiorstw przedstawiono w tab. 1. Tab. 1. Szczegółowa charakterystyka mikro- i małych przedsibiorstw biorcych udział w badaniach empirycznych (Detailed characteristics of the micro and small enterprises taking part in the research) Forma organizacyjnoprawna (Legal form) osoba fizyczna prowadzca działalno gospodarcz (Single entity) spółka cywilna (Civil partnership) spółka (Registered partnership) jawna spółka z o.o. (Limited company) brak odpowiedzi (no answer) Dominujcy sektor działania (Dominant sector of activity) Liczba przedsibiorstw [%] Liczba przedsibiorstw [%] usługi (services) Wielko firmy (Company size) Liczba przedsibiorstw [%] mikro (micro) mała (small) Rok załoenia firmy (The date of the beginning of activity) po 1980 roku (after 1980) po 1990 roku (after 1990) po 2000 roku (after 2000) Obszar działania (Area of market activity) N [%] Liczba przedsibiorstw [%]
5 80 M. Matejun, A. Wickowska, Zakres i uwarunkowania zarzdzania handel (commerce) 8 20 lokalny (local) produkcja (production) 4 10 regionalny (regional) 5 12 budownictwo (building industry) 2 5 krajowy (national) 4 10 midzynarodowy (international) 2 5 ródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych bada. Innowacje przedsibiorstw w swietle przeprowadzonych bada Wszystkie badane przedsibiorstwa wprowadziły w ostatnich dwóch latach innowacje. W najwikszej liczbie podmiotów (27 firm 68% próby) wprowadzono w tym czasie innowacje organizacyjne. Znacznie mniej podmiotów wdroyło innowacje procesowe (14 firm) lub produktowe (13 firm). Z punktu widzenia oryginalnoci wprowadzanych zmian dominowały innowacje imitujce, które wprowadzono w 27 firmach, co stanowi 68% próby. W znacznie mniejszym zakresie wprowadzano natomiast innowacje kreatywne, które wdro- ono jedynie w 17 podmiotach (43% próby). Nastpnie poddano analizie obszary wystpowania rezultatów wdraanych innowacji. W tym przypadku dominowały innowacje taktyczne (które wprowadzono w 23 firmach, 58% próby), a wic rozwizania nastawione raczej na efekty krótkookresowe. Innowacje o charakterze strategicznym wprowadzono w 18 firmach (45% próby), co oznacza, i badane przedsibiorstwa w mniejszym stopniu skupiaj si na długookresowych perspektywach swojego działania. Jako przykłady innowacji wprowadzonych w badanych firmach wymieniono przede wszystkim: działania zwizane ze wzbogaceniem oferty firmy (np. wprowadzenie nowych zaj do oferty firmy, które dopiero powstaj i rozwijaj si w Polsce; sprzeda nowych produktów potrzebnych do prowadzenia zaj; poszerzenie asortymentu), wprowadzenie nowych rozwiza organizacyjnych (np. informatycznej platformy kontaktu z klientem; nowych procesów zwizanych z przepływem informacji), działania o charakterze inwestycyjnym (np. zakup oraz zmiana oprogramowania; zmiana wntrza; zakup nowoczesnego sprztu i szkole pracowników; zakup nowej, ulepszonej maszyny produkcyjnej). W badanych firmach dominuj zatem innowacje, które czsto s widoczne jedynie w wymiarze wewntrznym (głównie innowacje organizacyjne), o niewielkim zakresie oddziaływania (taktyczne) oraz bdce jedynie powieleniem rozwiza stosowanych przez liderów rynkowych (innowacje imitujce). W zwizku z tym wikszo respondentów (62%) ma trudnoci z jednoznacznym stwierdzeniem, czy ich firmy mona okreli jako firmy innowacyjne. Na takie stwierdzenie zdecydowało si jedynie 18% osób biorcych udział w badaniach, natomiast a 20% ankietowanych uwaa, i reprezentowane przez nich przedsibiorstwa nie powinny by zaliczane do grona podmiotów innowacyjnych. Te ostrone oceny przekładaj si nastpnie na ocen maksymalnego obszaru, na którym badane firmy mog by uznane za przedsibiorstwa innowacyjne. Zdecydowana wikszo respondentów odnosi innowacyjno swoich przedsibiorstw do obszaru lokalnego (72% wskaza). Niewiele osób wskazywało natomiast na pozostałe obszary, w kolejnoci s to: ponadregionalny (12% wskaza), regionalny (10% wskaza) oraz ponadlokalny i krajowy (3% wskaza). aden z respondentów nie uznał za maksymalny obszar, na jakim dane przedsibiorstwa mog by uznawane za innowacyjne, obszaru europejskiego i wiatowego. W kolejnej czci bada poddano analizie ródła słuce jako inspiracje dla działa innowacyjnych w badanych firmach. Respondenci oceniali znaczenie poszczególnych ródeł w
6 WSPÓŁCZESNE ZARZDZANIE 1/ CONTEMPORARY MANAGEMENT QUARTERLY 1/2012 skali od 1 (najmniej istotne ródło działa innowacyjnych) do 5 (najwaniejsze ródło). Wród ródeł wewntrznych wiodc rol pełni właciciel (dominanta wyniosła w tym przypadku 5, natomiast rednia ocena ustaliła si na poziomie 3,7). Pozostałe ródła wewntrzne (w tym pracownicy i kadra kierownicza firmy) zostały ocenione na niskim lub bardzo niskim poziomie. Inspiracje do działa innowacyjnych w badanych firmach pochodz równie z otoczenia. W tym przypadku istotn rol odgrywaj: obserwacja firm konkurencyjnych (dominujca ocena w tym przypadku wyniosła 5, natomiast rednie wskazanie 3,4) oraz sugestie zgłaszane przez klientów firm (dominanta 4, rednie wskazanie 3,4). Pozostałe czynniki zewntrzne zostały ocenione na niskim bd bardzo niskim poziomie. W kolejnej czci bada respondenci oceniali znaczenie poszczególnych ródeł wykorzystywanych do finansowania wdraanych innowacji w skali od 1 (najmniej istotne ródło) do 5 (najwaniejsze ródło). Wyniki bada wskazuj, i analizowane firmy finansuj wdraane innowacje przede wszystkim ze rodków własnych, których rola została oceniona na wysokim poziomie (dominanta 4, rednie wskazanie 4,1). W procesie finansowania innowacji redni rol odgrywaj w badanych firmach kredyty bankowe, natomiast nisk i bardzo rodki z funduszy Unii Europejskiej i inne ródła finansowania. Mimo niewielkiego zakresu wdraanych innowacji badane firmy dostrzegaj szereg korzyci z działalnoci innowacyjnej. Naley do nich zaliczy przede wszystkim popraw jako- ci oferowanych produktów i usług (korzy ta została oceniona bardzo wysoko w skali od 1 (najmniej istotna korzy) do 5 (najbardziej istotna korzy). Wród korzyci zidentyfikowanych na wysokim poziomie mona wymieni: zwikszon liczb klientów, popraw uzyskiwanych wyników finansowych, w tym zysku firmy, polepszenie pozycji rynkowej oraz popraw wizerunku rynkowego i rozpoznawalnoci przedsibiorstwa, pozyskanie szans na dalszy rozwój firmy, obnienie kosztów działania oraz unowoczenienie metod zarzdzania. W efekcie 75% respondentów jest ogólnie zadowolona z korzyci osignitych w wyniku wdroenia innowacji. W 7 firmach oceniono wrcz, i osignite korzyci przerosły zakładane oczekiwania. Jedynie w 3 przedsibiorstwach (co stanowi 8% próby) krytycznie oceniono efekty wynikajce z podjcia i wdroenia działa innowacyjnych. Naley przy tym zaznaczy, i włanie zdolno do wprowadzania innowacji, obok przedsibiorczoci i zaradnoci włacicieli przedsibiorstw zostały uznane przez respondentów za kluczowe czynniki zwikszajce konkurencyjno badanych podmiotów. Z drugiej jednak strony wdraane innowacje napotkały na bariery utrudniajce sprawn oraz skuteczn realizacj tych innowacji. Ankietowani zostali poproszeni o zidentyfikowanie oraz ocen znaczenia barier w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza najmniejszy, a 5 najwikszy problem w procesie wdraania innowacji. W grupie barier rynkowych jako najpowaniejszy problem (dominanta na poziomie 5) zidentyfikowano i oceniono siln konkurencj rynkow. Czynnik ten ma zatem specyficzne znaczenie w procesie zarzdzania innowacjami w badanych firmach. Z jednej strony stanowi bowiem barier dla działalnoci innowacyjnej, z drugiej natomiast jest ródłem inspiracji dla nowych pomysłów i kreatywnych rozwiza. W grupie barier ekonomicznych dwa czynniki oceniono na wysokim poziomie (dominanta wyniosła 4). Zaliczono do nich: ograniczony dostp do rodków pieninych oraz trudno- ci ze zdobyciem zewntrznych ródeł kapitału, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. W obszarze ogranicze wynikajcych z polityki rzdu dotyczcych rozwoju innowacyjnoci jako najpowaniejsz barier wymieniono wysokie podatki i inne obcienia publicznoprawne (przede wszystkim wysoko obcie ZUS), czste zmiany przepisów prawnych oraz skomplikowane procedury administracyjne.
7 82 M. Matejun, A. Wickowska, Zakres i uwarunkowania zarzdzania W grupie barier wewntrznych zwrócono uwag przede wszystkim na ograniczenia zasobowe w postaci niewielkich moliwoci produkcyjnych oraz niedostatecznej bazy lokalowej badanych przedsibiorstw. Duy wpływ miały bariery zwizane z niskim dostpem do informacji prawnych, ekonomicznych, technicznych czy dotyczcych usług biznesowych wspierajcych działalno proinnowacyjn, szczególnie na szczeblu lokalnym. Ostatni cz bada powicono ocenie perspektyw rozwoju innowacji w badanych firmach. W tym obszarze a 40% respondentów stwierdziło, i widzi szanse na dalszy rozwój działalnoci innowacyjnej w reprezentowanych przez siebie przedsibiorstwach. 60% ankietowanych jest bardziej ostronych w prognozach i uzalenia dalszy rozwój innowacji od ogólnej sytuacji społeczno-gospodarczej, przede wszystkim w obszarze swojego działania rynkowego. Ankietowani zwrócili równie uwag na pewne czynniki, które mog usprawni i poprawi skuteczno zarzdzania innowacjami w badanych przedsibiorstwach. W tym przypadku respondenci zwracali przede wszystkim uwag na czynniki wewntrzne, takie jak konieczno jasno i dokładnie sprecyzowanego planu wdroenia innowacji, zwikszenie zaangaowania pracowników firmy w proces innowacyjny oraz wzrost wiedzy przedsibiorców w obszarze zarzdzania innowacjami. Zdecydowanie nisz ocen uzyskały aspekty zewntrzne, w tym szkolenia organizowane przez instytucje wspierajce firmy w zakresie wdraania innowacji. Podsumowanie Zaprezentowane wyniki bada wskazuj, i mikro- i małe firmy poddane analizie prowadz działalno innowacyjn na niewielk skal i w ograniczonym jakociowo zakresie. Dominuj bowiem taktyczne innowacje imitujce o stosunkowo niewielkim oddziaływaniu na rynek (mały zakres wdroenia nowoci produktowych). Ich głównym inspiratorem staje si właciciel firmy, w istotnym stopniu innowacje s równie wynikiem sugestii zgłaszanych przez klientów oraz obserwacji aktywnoci firm konkurencyjnych. Wydaje si, i badane firmy nie wykorzystuj w pełni posiadanego potencjału jakociowego, zwizanego przede wszystkim z naturaln przedsibiorczoci, kreatywnoci i elastycz-noci mniejszych podmiotów, do rozwoju działalnoci innowacyjnej. Istotnym problemem s tu ograniczenia zasobowe, które dodatkowo potguje ograniczony zakres wykorzystania zewntrznych ródeł finansowania innowacji, jak równie bardzo niewielki zakres współpracy z otoczeniem okołobiznesowym nastawiony na wspieranie przedsibiorczoci i stymulowanie procesów innowacyjnych w mikro-, małych oraz rednich przedsibiorstwach. Z powodu celowego doboru próby przedstawione wyniki bada nie ukazuj zakresu wdraania innowacji przez mikro- i małe przedsibiorstwa, a obrazuj jedynie wybrane aspekty procesu zarzdzania innowacjami w firmach objtych analiz. Mimo ograniczonego zakresu bada mona jednak sformułowa pewne rekomendacje dla mikro- i małych przedsibiorstw, które zamierzaj rozwija działalno innowacyjn: w procesie zarzdzania innowacjami podmioty te powinny w wikszym zakresie wykorzystywa ukryt wiedz i kreatywno pracowników oraz kadry kierowniczej, jak równie nastawi si w wikszym stopniu na współprac z innymi organizacjami. W tym celu naley rozwija kapitał intelektualny firm, ze szczególnym uwzgldnieniem komponentów wiedzy i zasobów ludzkich oraz relacji z interesariuszami, w celu ograniczenia barier działalnoci innowacyjnej mikro- i małe przedsibiorstwa powinny w wikszym stopniu wykorzystywa swoje mocne strony wynikajce z cech jakociowych, w tym przede wszystkim naturaln elastyczno
8 WSPÓŁCZESNE ZARZDZANIE 1/ CONTEMPORARY MANAGEMENT QUARTERLY 1/2012 działania, przedsibiorczo i zdolno do rozpoznawania i zagospodarowywania nisz rynkowych, wanym czynnikiem stymulujcym rozwój innowacji w tych podmiotach staje si równie wiksze otwarcie na współprac z otoczeniem okołobiznesowym (przede wszystkim ze sfer nauki, B+R oraz instytucjami wspierajcymi i finansujcymi działalno innowacyjn). Warunkiem staje si tu przede wszystkim poszukiwanie i wykorzystywanie dynamicznych (czsto krótkotrwałych) szans rynkowych zwizanych np. z finansowaniem innowacji, transferem technologii czy komercjalizacj efektów bada naukowych. Bibliografia 1. Baruk J., (1992), Innowacje czynnikiem efektywnego rozwoju przedsibiorstwa, UMCS, Lublin. 2. Baruk J., (2006), Zarzdzanie wiedz i innowacjami, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toru. 3. Definicja małych i rednich przedsibiorstw, (2004), Załcznik nr 1 do rozporzdzenia Komisji Wspólnot Europejskich nr 364/2004 z dnia 25 lutego 2004 r. 4. Ejsmont A., (2006), Innowacyjno małych i rednich przedsibiorstw w Polsce w latach , [w:] J. Szabłowski (red.), Zarzdzanie innowacjami. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Wyszej Szkoły Finansów i Zrzdzania w Białymstoku, Białystok. 5. Głodek P., Gołbiowski M., (2006), Finansowanie innowacji w małych i rednich przedsibiorstwach, Vademecum innowacyjnego przedsibiorcy, t. II, Stowarzyszenie Organizatorów Orodków Innowacji i Przedsibiorczoci w Polsce, Warszawa. 6. Grudzewski W., Hejduk I., (2000), Rozwój i implementacja organizacji inteligentnej, [w:] W. Grudzewski, I. Hejduk (red.), Przedsibiorstwo przyszłoci, Difin, Warszawa. 7. Janasz W., Kozioł K., (2007), Determinanty działalnoci innowacyjnej przedsibiorstw, PWE, Warszawa. 8. Kalisiak J., (1975), Nowy produkt. Planowanie i organizacja, PWN, Warszawa. 9. Łobesko S., (2005), Systemy informacyjne w zarzdzaniu wiedz i innowacj w przedsibiorstwie, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa. 10. Matejun M., (2008), Barriers to Development of High-technology Small and Medium-sized Enterprises, Technical University of Lodz Press, Lodz. 11. Matejun M., (2009), Zarzdzanie innowacjami ekologicznymi we współczesnym przedsibiorstwie, [w:] R. Grdzki, M. Matejun (red.), Rozwój zrównowaony zarzdzanie innowacjami ekologicznymi, Wydawnictwo Media Press, Łód. 12. Nasierowski W., (1997), Zarzdzanie rozwojem techniki, Poltext, Warszawa. 13. Oska M., Wipijewski J., (1985), Innowacyjno przedsibiorstw. Ekonomiczne i organizacyjne determinanty, PWN, Warszawa. 14. Plaskacz., Plaskacz W., (2007), Wybrane problemy innowacyjnoci małych i rednich przedsibiorstw, [w:] M. Cisek, B. Domaska-Szaruga (red.), Innowacyjno przedsibiorstw, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce. 15. Podrcznik Oslo. Zasady gromadzenia i interpretacji danych dotyczcych innowacji, (2005), wspólna publikacja OECD i Eurostatu. 16. Pomykalski A., (2001b), Zarzdzanie innowacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Łód. 17. Schumpeter J., (1960), Teoria rozwoju gospodarczego, PWN, Warszawa. 18. Sosnowska A., Łobesko S., Kłopotek A., (2000), Zarzdzanie firm innowacyjn, Difin, Warszawa. 19. Struycki M. (red.), (2008), Małe i rednie przedsibiorstwa w wietle Strategii Lizboskiej, SGH, Warszawa. 20. Szopik K., (2007), Instrumenty wspierania innowacyjnoci w polskich przedsibiorstwach, [w:] M. Cisek, B. Domaska-Szaruga (red.), Innowacyjno przedsibiorstw, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce. 21. Ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalnoci gospodarczej, Dz. U. Nr 173, poz z pón. zm. 22. Winkler D., (2008), Innowacyjno technologiczna jako element poprawy konkurencyjnoci
9 84 M. Matejun, A. Wickowska, Zakres i uwarunkowania zarzdzania przedsibiorstwa, [w:] S. Lachiewicz, A. Adamik, M. Matejuk (red.), Zarzdzanie innowacjami w przedsibiorstwie, Politechnika Łódzka, Łód. 23. Wojnicka E., Klimczak P., (2008), Procesy innowacyjne w sektorze MSP w Polsce i regionach, [w:] A. ołnierski (red.), Raport: Innowacyjno Stan innowacyjnoci, projekty badawcze, metody wspierania, społeczne determinanty, PARP, Warszawa. The range and determinants of innovation management in micro and small enterprises of the Lodz region Summary The ongoing processes of integration and globalization, as well as the emphasis on innovativeness, constantly change the source of success of not only large companies, but also micro and small enterprises. In order to effectively compete locally and globally, such entities should possess an established model of behavior in a competitive environment, one which is infused with the spirit of innovativeness and entrepreneurship. Therefore their development should be focusing on implementation of change and innovation related to it. Micro and small enterprises are characterized by specific characteristics when it comes to managing innovation. On one hand, they exhibit a natural dynamism and flexibility of smaller entities, while on the other hand they are subject to various limitations in terms of resources, that make it more difficult for small business entities to implement innovation. In view of the above considerations, the aim of the paper is to identify the particular aspects of innovation management in micro and small enterprises and to determine the extent to which innovation is used by these business entities. To achieve the aim of this paper, research has been conducted among 40 micro and small enterprises operating in the Lodz region, which have implemented some kind of innovation within the period of the last two years.
Zakres i uwarunkowania zarządzania innowacjami w mikro- i małych przedsiębiorstwach regionu łódzkiego
Marek Matejun *, Agnieszka Więckowska ** Zakres i uwarunkowania zarządzania innowacjami w mikro- i małych przedsiębiorstwach regionu łódzkiego [ Po więcej publikacji zapraszam na www.matejun.pl ] Słowa
Bardziej szczegółowoDZIAŁALNO INNOWACYJNA I JEJ FINANSOWANIE W SEKTORZE MAŁYCH I REDNICH PRZEDSI BIORSTW W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
DZIAŁALNO INNOWACYJNA I JEJ FINANSOWANIE W SEKTORZE MAŁYCH I REDNICH PRZEDSIBIORSTW W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM We współczesnych warunkach społeczno-gospodarczych rosnca konkurencja na rynku, cigle
Bardziej szczegółowoWSTP Cz I Innowacyjno w procesie podnoszenia konkurencyjnoci przedsibiorstw i regionów Unii Europejskiej... 17
SPIS TRECI WSTP... 11 Cz I Innowacyjno w procesie podnoszenia konkurencyjnoci przedsibiorstw i regionów Unii Europejskiej... 17 1. Zarzdzanie przedsibiorstwem w gospodarce opartej na wiedzy... Józef Penc
Bardziej szczegółowoWprowadzenie: Krystyna Gurbiel - Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i &rednich Przedsi'biorstw... 9
SPIS TRE%CI Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel - Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i &rednich Przedsi'biorstw... 9 Streszczenie raportu... 11 $. Stan sektora ma!ych i "rednich
Bardziej szczegółowoProgramy i projekty badawczo-rozwojowe oraz inwestycje współfinansowane ze rodków strukturalnych (działanie 1.4 SPO-WKP)
str. 1 Załcznik Nr 1 Programy i projekty badawczo-rozwojowe oraz inwestycje współfinansowane ze rodków strukturalnych (działanie 1.4 SPO-WKP) Działanie 1.4 Wzmocnienie współpracy midzy sfer badawczo-rozwojow
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI ROZWOJU MAŁYCH I REDNICH PRZEDSIBIORSTW NA PODSTAWIE BADA W MIKROREGIONIE ŁÓDZKIM
15 CZYNNIKI ROZWOJU MAŁYCH I REDNICH PRZEDSIBIORSTW NA PODSTAWIE BADA W MIKROREGIONIE ŁÓDZKIM Marek Matejun Katedra Zarzdzania, Politechnika Łódzka 1. Wprowadzenie Problematyka rozwoju małych i rednich
Bardziej szczegółowoANALIZA ZEWNTRZNYCH, PRAWNO- PODATKOWYCH BARIER ROZWOJU FIRM SEKTORA MP
Z E S Z Y T Y N A U K O W E P O L I T E C H N I K I Ł Ó D Z K I E J Nr 1018 ORGANIZACJA I ZARZDZANIE, z. 43 2007 MAREK MATEJUN Katedra Zarzdzania Politechniki Łódzkiej ANALIZA ZEWNTRZNYCH, PRAWNO- PODATKOWYCH
Bardziej szczegółowoWPŁYW OUTSOURCINGU NA POZIOM KONKURENCYJNOCI MAŁYCH I REDNICH PRZEDSIBIORSTW
WPŁYW OUTSOURCINGU NA POZIOM KONKURENCYJNOCI MAŁYCH I REDNICH PRZEDSIBIORSTW Marek Matejun Katedra Zarzdzania, Politechnika Łódzka 1. Wprowadzenie Podstawowym warunkiem rozwoju współczesnych przedsibiorstw
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
Analiza współfinansowana przez Uni Europejsk ze rodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013" SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU
Bardziej szczegółowo1.4. POMOC ZE STRONY BIUR RACHUNKOWYCH DLA FIRM SEKTORA MP W ZAKRESIE POZYSKIWANIA FUNDUSZY POMOCOWYCH I DZIAŁALNOCI NA RYNKACH UE
1.4. POMOC ZE STRONY BIUR RACHUNKOWYCH DLA FIRM SEKTORA MP W ZAKRESIE POZYSKIWANIA FUNDUSZY POMOCOWYCH I DZIAŁALNOCI NA RYNKACH UE Marek Matejun Funkcjonowanie sektora MP w warunkach integracji europejskiej
Bardziej szczegółowoNadwyka operacyjna w jednostkach samorzdu terytorialnego w latach 2003-2005
Nadwyka operacyjna w jednostkach samorzdu terytorialnego w latach 2003-2005 Warszawa, maj 2006 Spis treci Wprowadzenie...3 Cz I Zbiorcze wykonanie budetów jednostek samorzdu terytorialnego...7 1. Cz operacyjna...7
Bardziej szczegółowoWprowadzenie: Krystyna Gurbiel Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i (rednich Przedsi)biorstw... 9. Streszczenie...
SPIS TRE%CI Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i (rednich Przedsi)biorstw... 9 Streszczenie... 11 1. Zmiany makroekonomiczne w Polsce w latach
Bardziej szczegółowoArt. 1. W ustawie z dnia 20 pa dziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nast puj ce
Art. 1. W ustawie z dnia 20 padziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) art. 4 i 5 otrzymuj brzmienie: "Art. 4. 1. Rada
Bardziej szczegółowoWymierne korzyci wynikajce z analizy procesów
Wymierne korzyci wynikajce z analizy procesów Analiza procesu jest narzdziem do osignicia wyszej efektywnoci organizacji (midzy innymi). Wymaga ona zbudowania modelu procesu biznesowego bdcego opisem funkcjonowania
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW NIESTACJONARNYCH I STOPNIA. Forma zajęć. forma zaliczenia. wykłady. Razem. wykład. Ćw/konw/zaj.t. ćwiczenia
Kierunek: EKONOMIA PLAN STUDIÓW NIESTACJONARNYCH I STOPNIA ęć O. Grupa treści ogólnych E/I/O.1 Przedmiot ogólnouczelniany ZAL 18 18 18 2 E/I/O.2 Język obcy ZAL 72 72 18 3 18 3 18 3 18 3 WF1 Wychowanie
Bardziej szczegółowoOCENA SYSTEMU WSPOMAGANIA MAŁYCH I REDNICH PRZEDSIBIORSTW PRZEZ PRZEDSTAWICIELI INSTYTUCJI DZIAŁAJCYCH W OTOCZENIU BIZNESU
Z E S Z Y T Y N A U K O W E P O L I T E C H N I K I Ł Ó D Z K I E J Nr 958 ORGANIZACJA I ZARZDZANIE, z. 41 2005 MAREK MATEJUN Zakład Organizacji Przedsibiorstw Instytut Zarzdzania Politechniki Łódzkiej
Bardziej szczegółowoAnna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014
Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/2014_2020/strony/ glowna.aspx 2 I Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowoprzemysłowe
Bardziej szczegółowoPodstawy prowadzenia działalnoci gospodarczej
Podstawy prowadzenia ci WZ Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia I stopnia o profilu: A P Przedmiot: Status przedmiotu: Jzyk wykładowy: Rok: IV Nazwa specjalnoci: Rodzaj zaj i liczba godzin: Studia niestacjonarne
Bardziej szczegółowoW KIERUNKU GOSPODARKI OPARTEJ NA WIEDZY INSTYTUT KOLEJNICTWA I JEGO TRANSPORTU SZYNOWEGO
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 111 Transport 2016 Instytut Kolejnictwa W KIERUNKU GOSPODARKI OPARTEJ NA WIEDZY INSTYTUT KOLEJNICTWA I JEGO TRANSPORTU SZYNOWEGO : 2016 Streszczenie: i Opartej
Bardziej szczegółowoPROCEDURAUSTALANIA KRYTERIÓW WYBORU OPERACJI I ICH ZMIANY
Załcznik nr 11 do Wniosku o wybór Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2016-2023 PROCEDURAUSTALANIA KRYTERIÓW WYBORU OPERACJI I ICH ZMIANY I. CEL PROCEDURY: 1 Celem Procedury jest okrelenie sposobu ustalania
Bardziej szczegółowoPotencjał innowacyjny sektora MSP w województwie kujawsko-pomorskim
56 D. Grego-Planer, Potencjał innowacyjny sektora MSP w Potencjał innowacyjny sektora MSP w województwie kujawsko-pomorskim Dorota Grego-Planer * Słowa kluczowe: potencjał innowacyjny, innowacja, małe
Bardziej szczegółowoMożliwości zwiększania efektywności wykorzystania zasobów polskich MSP EDIT VALUE nowoczesne narzędzie wspierające decyzje gospodarcze
Możliwości zwiększania efektywności wykorzystania zasobów polskich MSP EDIT VALUE nowoczesne narzędzie wspierające decyzje gospodarcze 16.10. 2014, Konstantynów Łódzki AGENDA EDIT VALUE TOOL Narzędzie
Bardziej szczegółowoMaciej Zastempowski. Uwarunkowania budowy potencja u innowacyjnego polskich ma ych i rednich przedsi biorstw
Maciej Zastempowski Uwarunkowania budowy potencja u innowacyjnego polskich ma ych i rednich przedsi biorstw Wstęp... 13 Rozdział 1. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw... 21 1.1. Kontrowersje wokół
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNE ROZWI ZANIA IT KLUCZEM DO ZDOBYCIA PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ PRZEDSI BIORSTW PRZEMYSŁU ROLNO-SPO YWCZEGO W POLSCE
NOWOCZESNE ROZWIZANIA IT KLUCZEM DO ZDOBYCIA PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ PRZEDSIBIORSTW PRZEMYSŁU ROLNO-SPOYWCZEGO W POLSCE Celem opracowania jest wykazanie, e nowoczesne technologie informacyjne (IT) s jednym
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA KAPITAŁU A INNOWACYJNO PRZEDSI WZI SEKTORA MSP
STRUKTURA KAPITAŁU A INNOWACYJNO PRZEDSIWZI SEKTORA MSP Struktura kapitału jest jednym z podstawowych determinant skłonnoci do wdraania przedsiwzi innowacyjnych w sektorze małych i rednich przedsibiorstw.
Bardziej szczegółowo1) Instytucje kształcce w tym zawodzie (w kraju i we Wrocławiu). 2) Moliwoci podnoszenia kwalifikacji i dokształcania w tym zawodzie.
Spis treci: I. Wprowadzenie II. Zadania i czynnoci 1) Potencjalne miejsca pracy. 2) Zakres obowizków. III. Wymagania zawodu 1) Wymagania fizyczne i zdrowotne 2) Wymagania psychologiczne IV. Kształcenie
Bardziej szczegółowoWPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA ROZWÓJ I WSPARCIE MAŁYCH I REDNICH PRZEDSIBIORSTW
1 Aktualne problemy zarzdzania małymi i rednimi przedsibiorstwami 11 WPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA ROZWÓJ I WSPARCIE MAŁYCH I REDNICH PRZEDSIBIORSTW Marek Matejun, Maciej Miller Katedra Zarzdzania,
Bardziej szczegółowoKryteria dla Dziaania 3.2
Kryteria dla Dziaania 3.2 Lp. Kryterium Definicja Rodzaj kryterium Sposób weryfikacji Etap Oceny Kryterium 1. Innowacyjno!" Kryterium zostanie spenione w sytuacji gdy w wyniku realizacji zostanie wprowadzony
Bardziej szczegółowoSektorowy Program Operacyjny Wzrost konkurencyjnoci przedsibiorstw, lata 2004-2006
Załcznik nr 5 WZÓR MINISTERSTWO GOSPODARKI I PRACY Sektorowy Program Operacyjny Wzrost konkurencyjnoci przedsibiorstw, lata 2004-2006 Wniosek o dofinansowanie realizacji projektu w ramach działania 1.4:
Bardziej szczegółowoInformacja i Promocja. Mechanizm Finansowy EOG Norweski Mechanizm Finansowy
Informacja i Promocja Mechanizm Finansowy EOG Norweski Mechanizm Finansowy Spis treci 1. Wstp... 3 2. Ogólne działania informacyjno - promocyjne... 3 3. Działania informacyjno-promocyjne projektu... 4
Bardziej szczegółowoMarcin Kłak Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie
Marcin Kłak Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach Kielce czerwiec 2010 1 Spis treści Wstęp 7 Rozdział
Bardziej szczegółowoROZPORZDZENIE KOMISJI (WE) NR 69/2001. z dnia 12 stycznia 2001 r.
ROZPORZDZENIE KOMISJI (WE) NR 69/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzgldniajc
Bardziej szczegółowoCloud Computing - czego wymaga od dostawcy usług w zakresie bezpieczestwa. Telekomunikacja Polska S.A. Andrzej Karpiski Łukasz Pisarczyk
Cloud Computing - czego wymaga od dostawcy usług w zakresie bezpieczestwa Telekomunikacja Polska S.A. Andrzej Karpiski Łukasz Pisarczyk 1 AGENDA Wprowadzenie Aspekty bezpieczestwa usługi Cloud Computing
Bardziej szczegółowoZnaczenie klastrow dla innowacyjności gospodarki w Polsce
Znaczenie klastrow dla innowacyjności gospodarki w Polsce Arkadiusz Michał Kowalski 4. OFICYNA WYDAWNICZA SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE OFONAWTDAWN^ WARSZAWA 2013 SPIS TREŚCI wstęp : 9 1. Przedmiot,
Bardziej szczegółowoDefinicja mikro, małych i rednich przedsibiorstw
Definicja mikro, małych i rednich przedsibiorstw Z dniem 1 stycznia 2005 r. załcznik I do rozporzdzenia 364/2004 zastpi dotychczas obowizujcy załcznik I do rozporzdzenia 70/2001. Zmianie ulegnie zatem
Bardziej szczegółowoFinansowanie przetwórstwa owoców i warzyw oraz sokownictwa w ramach PROW 2007-2013
Sytuacja na rynku przetworów owocowo-warzywnych i soków a reforma rynku ogrodniczego w UE Finansowanie przetwórstwa owoców i warzyw oraz sokownictwa w ramach PROW 2007-2013 Dr Jerzy Małkowski Pozna, 19
Bardziej szczegółowoArgumenty na poparcie idei wydzielenia OSD w formie tzw. małego OSD bez majtku.
Warszawa, dnia 22 03 2007 Zrzeszenie Zwizków Zawodowych Energetyków Dotyczy: Informacja prawna dotyczca kwestii wydzielenia Operatora Systemu Dystrybucyjnego w energetyce Argumenty na poparcie idei wydzielenia
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Zarządzanie wiedzą we współczesnych organizacjach gospodarczych Zarządzanie wiedzą w Polsce i na świecie w świetle ostatnich lat
Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie Autor: Marcin Kłak Wstęp Rozdział 1. Zarządzanie wiedzą we współczesnych organizacjach gospodarczych 1.1. Rola i znaczenie wiedzy 1.1.1. Pojęcia i definicje
Bardziej szczegółowoMANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE
MANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE WARSZTAT I-A PRAWNO-TEORETYCZNE PODSTAWY PROJEKTÓW INNOWACYJNYCH Czym jest innowacja? Możliwe źródła Wewnętrzne i zewnętrzne źródła informacji o innowacji w przedsiębiorstwie.
Bardziej szczegółowoBanki spółdzielcze na tle systemu finansowego w Polsce
Banki spółdzielcze na tle systemu finansowego w Polsce 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Banki komercyjne Spółdzielcze Kasy Oszczdnociowo-Kredytowe Fundusze
Bardziej szczegółowoEnergia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy
Energia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy Podstaw rozwoju kadego społeczestwa jest jego rozwój gospodarczy, a energia stanowi wan rol w jego realizacji. Z uwagi na cigły
Bardziej szczegółowoI oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r.
I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 Szczecinek, 24 września 2015r. GOSPODARKA- INNOWACJE- NOWOCZESNE TECHNOLOGIE Celem głównym OP 1 jest podniesienie
Bardziej szczegółowoZałcznik 1 ANALIZA SWOT RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO
Załcznik 1 ANALIZA SWOT RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO SILNE STRONY SŁABE STRONY Usługowy charakter regionu wysoka pracochłonno sektora Due obszary województwa obejmujce tereny popegerowskie;
Bardziej szczegółowoSystemy zarządzania wiedzą w strategiach firm. Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie
Systemy zarządzania wiedzą w strategiach firm Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie Wprowadzenie istota zarządzania wiedzą Wiedza i informacja, ich jakość i aktualność stają się
Bardziej szczegółowoInnowacje w biznesie
Innowacje w biznesie Podstawowe źródła wiedzy Rodzina Frascati Artykuły Materiały na stronie www.karolinamazur.pl Istota innowacji według J. A. Schumpetera Wprowadzenie do produkcji wyrobów nowych lub
Bardziej szczegółowoBank partnerem wspierającym innowacyjne rozwiązania klientów
Bank partnerem wspierającym innowacyjne rozwiązania klientów AGENDA PREZENTACJI INNOWACJE W BIZNESIE POZYSKANIE FINANSOWANIA REALIZACJA ZAŁOŻEŃ od teorii i założeń do faktycznych możliwości i barier wachlarz
Bardziej szczegółowoRegulamin Audytu Wewntrznego Urzdu Miasta w Ktrzynie
Załcznik Nr 6 do Regulaminu Organizacyjnego Urzdu Miasta Ktrzyn Nr 15/07 z dnia 16.01.2007 Regulamin Audytu Wewntrznego Urzdu Miasta w Ktrzynie Rozdział I Postanowienia ogólne 1. Regulamin Audytu Wewntrznego
Bardziej szczegółowoCele i zasady zarzdzania bezpieczestwem informacji w przedsibiorstwach
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Czstochowie Technika, Informatyka, Inynieria Bezpieczestwa 2013, t. I Dariusz Rydz, Marlena Krakowiak, Teresa Bajor Politechnika Czstochowska Al. Armii Krajowej
Bardziej szczegółowoZarzdzanie i Inynieria Produkcji
Organizacja WM Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia drugiego stopnia o profilu: A P Przedmiot: Organizacja Kod przedmiotu Status przedmiotu: obowizkowy ZIP S 0 0-0_0 Jzyk wykładowy: polski Rok: Semestr:
Bardziej szczegółowoCo to jest innowacja?
dane informacja wiedza Co to jest innowacja? Renata Wasiewicz Wpływ innowacji na rozwój przedsiębiorczości i społeczności lokalnych w Regionie Lubelskim Fazy przetwarzania wiedzy dane Hierarchia wiedzy
Bardziej szczegółowoPROBLEMY OCHRONY RODOWISKA W KRAJOWYM SEKTORZE ENERGETYCZNYM
PROBLEMY OCHRONY RODOWISKA W KRAJOWYM SEKTORZE ENERGETYCZNYM Specyficzna działalno przedsibiorstw energetycznych powoduje ich silne oddziaływanie na rodowisko naturalne. Sektor energetyczny jest uznawany
Bardziej szczegółowoAgnieszka Bieńkowska Agnieszka Bojnowska. Wrocław, 29 czerwca 2006r.
Instytut Organizacji i Zarządzania Aktywność innowacyjna organizacji dolnośląskich - metodyka badań Agnieszka Bieńkowska Agnieszka Bojnowska Innowacyjność a przewaga konkurencyjna INNOWACYJNOŚĆ KONKURENCYJNOŚĆ
Bardziej szczegółowoProgram Współpracy Gminy Michałowo z Organizacjami Pozarzdowymi na rok 2008.
Załcznik Nr 1 do uchwały Nr XIV/129/08 Rady Gminy Michałowo z dnia 11 stycznia 2008r. Program Współpracy Gminy Michałowo z Organizacjami Pozarzdowymi na rok 2008. Wprowadzenie Aktywna działalno organizacji
Bardziej szczegółowoOUTSOURCING RACHUNKOWOCI I DORADZTWA PODATKOWEGO W SEKTORZE MP IMPLIKACJE DLA URZDNIKÓW SKARBOWYCH
17 OUTSOURCING RACHUNKOWOCI I DORADZTWA PODATKOWEGO W SEKTORZE MP IMPLIKACJE DLA URZDNIKÓW SKARBOWYCH Marek Matejun Katedra Zarzdzania, Politechnika Łódzka 1. Wprowadzenie Outsourcing stanowi interesujc
Bardziej szczegółowoUchwała Nr Rady Miasta Rejowiec Fabryczny
PROJEKT Uchwała Nr Rady Miasta Rejowiec Fabryczny z dnia w sprawie programu współpracy Miasta Rejowiec Fabryczny z organizacjami pozarzdowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalnoci
Bardziej szczegółowoISBN (wersja online)
Magdalena Jasiniak Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Instytut Finansów, Zakład Finansów Korporacji, 90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905 r. nr 39 RECENZENT Włodzimierz Karaszewski SKŁAD
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe Comarch H1 2008
Wyniki finansowe Comarch H1 2008 Konrad Taraski Wiceprezes Zarzdu, Dyrektor Finansowy 18 sierpnia 2008, Warszawa Wyniki finansowe Q2 2008 Q2 2008 Q2 2007 Przychody 164 720 172 033 Zysk operacyjny 4 245
Bardziej szczegółowoAnaliza badań Instytutu Doradztwa Sp. z o.o. na potrzeby konkursu POKL/2.1.1/2012/ZS
W dniach 21-3.1.213 r. Instytut Doradztwa Sp. z o.o. przeprowadził analizę rynkową MMSP z branży budowlanej z obszaru RP. Badania miały formę diagnozy potrzeb firm budowlanych i identyfikacji kierunków
Bardziej szczegółowoZarzdzanie i inynieria produkcji Studia II stopnia o profilu: A P
Zarzdzanie projektem i innowacjami WM Zarzdzanie i inynieria produkcji Studia II stopnia o profilu: A P Kod przedmiotu Przedmiot: Zarzdzanie projektem i innowacjami ZIP 2 N 0 05-0_0 Status przedmiotu:
Bardziej szczegółowoBadania podstawą działań PARP na rzecz przedsiębiorców
2011 Anna Tarnawa Kierownik Sekcji Badań i Analiz Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności Badania podstawą działań PARP na rzecz przedsiębiorców Warszawa, 22 listopada 2011 r. Działalność
Bardziej szczegółowo1. Nazwa przedmiotu: ZARZ DZANIE STRATEGICZNE. 2. Kod przedmiotu ROZ_Z_S2Ms4_W_07
WYDANIE N3 Strona 1 z 9 (piecz wydziau) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: ZARZDZANIE STRATEGICZNE 3. Karta przedmiotu wana od roku akademickiego: 2016/2017 4. Forma ksztacenia: studia drugiego stopnia
Bardziej szczegółowoAKTYWIZACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA OBSZARÓW PRZYRODNICZO CENNYCH DLA POTRZEB ICH ZRÓWNOWA ONEGO ROZWOJU
AKTYWIZACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA OBSZARÓW PRZYRODNICZO CENNYCH DLA POTRZEB ICH ZRÓWNOWAONEGO ROZWOJU Tereny wiejskie spełniaj istotn rol w procesie ochrony rodowiska. Dotyczy to nie tylko ochrony zasobów
Bardziej szczegółowo1. Wstp. Załcznik nr.1 do uchwały Nr XXXII/259/05 Rady Powiatu w Krasnymstawie z dnia 24 listopada2005r.
Załcznik nr.1 do uchwały Nr XXXII/259/05 Rady Powiatu w Krasnymstawie z dnia 24 listopada2005r. Wieloletni program współpracy samorzdu Powiatu Krasnostawskiego z organizacjami pozarzdowymi oraz z podmiotami
Bardziej szczegółowoWYBRANE METODY DOSKONALENIA SYSTEMÓW ZARZDZANIA. L. KRÓLAS 1, P. KRÓLAS 2 Orodek Kwalifikacji Jakoci Wyrobów SIMPTEST ul. Przemysłowa 34A 61-579 Pozna
22/21 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 21(1/2) ARCHIVES OF FOUNDARY Year 2006, Volume 6, Nº 21 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WYBRANE METODY DOSKONALENIA SYSTEMÓW ZARZDZANIA L. KRÓLAS
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU KŁOBUCKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZDOWYMI W 2005 ROKU.
Załcznik Nr 1 do Uchwały Nr 202/XXI/2004 Rady Powiatu w Kłobucku z dnia 23 listopada 2004 roku PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU KŁOBUCKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZDOWYMI W 2005 ROKU. I. Wstp do załoe rocznego
Bardziej szczegółowoNARZĘDZIA INTERNETOWE W BUDOWANIU PRZEWAGI STRATEGICZNEJ SPÓŁEK spin-off
Wydział Zarządzania mgr Jerzy Ryżanycz Proponowany temat rozprawy : NARZĘDZIA INTERNETOWE W BUDOWANIU PRZEWAGI STRATEGICZNEJ SPÓŁEK spin-off Opiekun naukowy: prof. dr hab. Jerzy Kisielnicki PLAN 1. Wstęp
Bardziej szczegółowoul. Wyszyńskiego Kutno /arrksa/
ul. Wyszyńskiego 11 99-300 Kutno www.arrk.pl arrk@arrk.pl 24 355 74 50 /arrksa/ I.2.1 INFRASTRUKTURA B+R PRZEDSIĘBIORSTW Doposażenie własnego laboratorium, zarówno w urządzenia, jak i wartości niematerialne
Bardziej szczegółowoKomentarz do wyników polskiej wersji badania Blanchard Corporate Issues 2011
Komentarz do wyników polskiej wersji badania Warszawa, maj 2011 r. 1.Wprowadzenie Badanie zostało zrealizowane metodą ankiety elektronicznej między 14 grudnia 2010 a 16 stycznia 2011. Polska wersja badania,
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ I. UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Nowoczesne podejście do zarządzania organizacjami. redakcja naukowa Anna Wasiluk Książka podejmuje aktualną problematykę zarządzania organizacjami w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu. Przedstawiono
Bardziej szczegółowo14.2. Opis bazy ródłowej, metody badawcze
14.1. Wprowadzenie U ródeł genezy kapitału intelektualnego jest gospodarka oparta na wiedzy. Współczenie warto ekonomiczna powstaje w procesach tworzenia, dystrybucji i konsumpcji wiedzy oraz produktów
Bardziej szczegółowoPodsumowanie badania poziomu integracji sieci gospodarczych w Wielkopolsce dr inż. Paulina Golińska r.
Podsumowanie badania poziomu integracji sieci gospodarczych w Wielkopolsce dr inż. Paulina Golińska 25.03.2011 r. Wprowadzenie - luka badawcza W Wielkopolsce w przeciągu ostatnich 5 lat obserwować można
Bardziej szczegółowoPoznań, r.
Poznań, 13.12.2010 r. w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013 BADANIE POZIOMU INTEGRACJI SIECI GOSPODARCZYCH W WIELKOPOLSCE Podsumowanie wyników badań dr inż. Paulina Golińska
Bardziej szczegółowoPrzegląd problemów doskonalenia systemów zarządzania przedsiębiorstwem
Przegląd problemów doskonalenia systemów zarządzania przedsiębiorstwem Przegląd problemów doskonalenia systemów zarządzania przedsiębiorstwem pod redakcją Adama Stabryły Kraków 2011 Książka jest rezultatem
Bardziej szczegółowoAudyt Marketingowy Młodej Firmy [RAPORT]
Wytyczne dotyczące przygotowania raportu z Audytu Marketingowego Młodej Firmy zał. nr 3 do umowy Audyt Marketingowy Młodej Firmy [RAPORT] NAZWA AUDYTOWANEJ FIRMY:.. ADRES:. DATA PRZEKAZANIA PRZEPROWADZENIA
Bardziej szczegółowoInnowacje w zarzdzaniu przedsibiorstwem górniczym
WSPÓŁCZESNE ZARZDZANIE 2/2012 121 CONTEMPORARY MANAGEMENT QUARTERLY 2/2012 Innowacje w zarzdzaniu przedsibiorstwem górniczym Zofia wicicka Słowa kluczowe: innowacja, innowacyjno, działalno innowacyjna,
Bardziej szczegółowoPodstawy prowadzenia działalnoci gospodarczej
Podstawy prowadzenia WZ Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia I stopnia o profilu: A P Przedmiot: Podstawy prowadzenia Kod przedmiotu ZIP S 07 7-0_0 Status przedmiotu: Przedmiot obowizkowy Jzyk wykładowy:
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... 11. Rozdział I. Systemowe zarządzanie jakością... 15
Przedmowa... 11 Rozdział I. Systemowe zarządzanie jakością... 15 1. Charakterystyka zarządzania jakością... 15 1.1. Zarządzanie a kierowanie... 15 1.2. Cel i obiekt zarządzania... 16 1.3. Definiowanie
Bardziej szczegółowoDlaczego transfer technologii jest potrzebny MŚP?
Dlaczego transfer technologii jest potrzebny MŚP? Kamil Bromski Kierownik, Dolnośląski Ośrodek Transferu Wiedzy i Technologii Specjalista ds. transferu technologii, Agencja Rozwoju Innowacji S.A. Dolnośląski
Bardziej szczegółowoORGANIZACJA PROCESÓW DYSTRYBUCJI W DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW PRODUKCYJNYCH, HANDLOWYCH I USŁUGOWYCH
Systemy Logistyczne Wojsk nr 41/2014 ORGANIZACJA PROCESÓW DYSTRYBUCJI W DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW PRODUKCYJNYCH, HANDLOWYCH I USŁUGOWYCH ORGANIZATION OF DISTRIBUTION PROCESSES IN PRODUCTIVE, TRADE AND
Bardziej szczegółowoRola kapitału obrotowego i jego wpływ na zarzdzanie finansami przedsibiorstw
Dr Grzegorz Gołbiowski Rola kapitału obrotowego i jego wpływ na zarzdzanie finansami przedsibiorstw W teorii finansów przedsibiorstw jednym z kluczowych zagadnie jest okrelenie istoty i pojcia kapitału
Bardziej szczegółowoM. Dąbrowska. K. Grabowska. Wroclaw University of Economics
M. Dąbrowska K. Grabowska Wroclaw University of Economics Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa na przykładzie przedsiębiorstw z branży produkującej napoje JEL Classification: A 10 Słowa kluczowe: Zarządzanie
Bardziej szczegółowoPB II Dyfuzja innowacji w sieciach przedsiębiorstw, procesy, struktury, formalizacja, uwarunkowania poprawiające zdolność do wprowadzania innowacji
PB II Dyfuzja innowacji w sieciach przedsiębiorstw, procesy, struktury, formalizacja, uwarunkowania poprawiające zdolność do wprowadzania innowacji Arkadiusz Borowiec Instytut Inżynierii Zarządzania Politechnika
Bardziej szczegółowoKuratorium Owiaty w Białymstoku -2005 r.
Kuratorium Owiaty w Białymstoku -2005 r. Informacja o I etapie wdroenia 4 godziny wychowania fizycznego w województwie podlaskim (klasa IV SP) oraz warunkach realizacji wychowania fizycznego w szkołach
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka, Wydział Zarządzania, Katedra Informatyki Gospodarczej i Logistyki
Korzyści osiągane poprzez realizację projektów innowacyjnych w podlaskich małych i średnich przedsiębiorstwach Benefits achieved by the implementation of innovative projects in the Podlaskie small and
Bardziej szczegółowoPlanowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa.
Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Wstp Przy podejciu do planowania adresacji IP moemy spotka si z 2 głównymi przypadkami: planowanie za pomoc adresów sieci prywatnej przypadek, w którym jeeli
Bardziej szczegółowoWSPARCIE FIRM TYPU START-UP I FIRM TYPU SPIN-OFF
WSPARCIE FIRM TYPU START-UP I FIRM TYPU SPIN-OFF ZARZĄDZANIE SIECIĄ WSPÓŁPRACY MŚP Łukasz Pytliński CEM Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej Wrzesień 2010 1 WSPARCIE FIRM TYPU START-UP I FIRM TYPU
Bardziej szczegółowoZarządzanie innowacjami i transferem technologii / Kazimierz Szatkowski. Warszawa, cop Spis treści
Zarządzanie innowacjami i transferem technologii / Kazimierz Szatkowski. Warszawa, cop. 2016 Spis treści Wstęp 11 ROZDZIAŁ 1 Istota i rodzaje innowacji 17 1.1. Interpretacja pojęcia innowacji 17 1.2. Cele
Bardziej szczegółowoCzęść 1. Kierunki badań nad zarządzaniem małymi i średnimi przedsiębiorstwami... 13
Spis treści Słowo wstępne (Marek Matejun).................................................. 11 Część 1. Kierunki badań nad zarządzaniem małymi i średnimi przedsiębiorstwami.................................
Bardziej szczegółowoPożyczki dla przedsiębiorców w ramach funduszy pożyczkowych prowadzonych przez Fundację Rozwoju Regionu Rabka
Pożyczki dla przedsiębiorców w ramach funduszy pożyczkowych prowadzonych przez Fundację Rozwoju Regionu Rabka O FRRR Fundacja Rozwoju Regionu Rabka powstała w1998 roku w wyniku przekształcenia Komitetu
Bardziej szczegółowoWIEDZA INNOWACJE TRANSFER TECHNOLOGII EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW UE
WIEDZA INNOWACJE TRANSFER TECHNOLOGII EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW UE RCITT to: Doświadczony Zespół realizujący projekty Baza kontaktów w sferze nauki i biznesu Fachowe doradztwo Otwartość na nowe pomysły
Bardziej szczegółowoFORMULARZ AUDITU TECHNOLOGICZNEGO
F7/8.2.1/8.5.10806 1/5 Załącznik nr 19b do SIWZ FORMULARZ AUDITU TECHNOLOGICZNEGO Auditorzy: Data auditu: Osoby zaangażowane w audit ze strony firmy: F7/8.2.1/8.5.10806 2/5 A. INFORMACJE OGÓLNE Firma:
Bardziej szczegółowoDofinansowanie na rozwój działalności i wdrożenie innowacji
RPO Lubuskie 2020 Oś Priorytetowa 1 Gospodarka i innowacje PI 3 c Zwiększone zastosowanie innowacji w przedsiębiorstwach sektora MŚP W ramach PI mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa mogą uzyskać wsparcie
Bardziej szczegółowoNazwa innowacji: Ekonomia i finanse - innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości
Nazwa innowacji: Ekonomia i finanse - innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości Rodzaj innowacji: programowa i metodyczna Etap kształcenia: IV etap edukacyjny Podstawa opracowania
Bardziej szczegółowoBiznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia
Biznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia 1 Co to jest biznesplan? Biznes plan można zdefiniować jako długofalowy i kompleksowy plan działalności organizacji gospodarczej lub realizacji przedsięwzięcia
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY PROGRAM DZIAŁA NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
POWIATOWY PROGRAM DZIAŁA NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Załcznik do Uchwały Nr XXVIII/75/03 Rady Powiatu Pabianickiego z dnia 13 listopada 2003 r. (w zakresie : rehabilitacji społecznej, rehabilitacji
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE INNOWACJAMI W MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTWACH
Zeszyty Naukowe Paweł Politechniki Trzepizur Częstochowskiej Zarządzanie Nr 24 t. 1 (2016) s. 52 62 dostępne na: http://www.zim.pcz.pl/znwz ZARZĄDZANIE INNOWACJAMI W MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTWACH
Bardziej szczegółowow sprawie wprowadzenia procedury naboru pracowników na kierownicze stanowiska urzdnicze i stanowiska urzdnicze w Starostwie Powiatowym w Krasnymstawie
ZARZDZENIE Nr 13/2005 STAROSTY KRASNOSTAWSKIEGO z dnia 29 sierpnia 2005 roku w sprawie wprowadzenia procedury naboru pracowników na kierownicze stanowiska urzdnicze i stanowiska urzdnicze w Starostwie
Bardziej szczegółowoKARTA OCENY JEDNOSTKI NAUKOWEJ
ZAŁACZNIK nr 2 KARTA OCENY JEDNOSTKI NAUKOWEJ Cz A dla dyscyplin: nauki humanistyczne i społeczne Zespół roboczy Komisji Bada na Rzecz Rozwoju... NAZWA JEDNOSTKI I. WYNIKI DZIAŁALNOCI NAUKOWEJ 1. Publikacje
Bardziej szczegółowoMożliwości wsparcia lubuskich przedsiębiorstw w Krajowych Programach Operacyjnych - aktualne nabory wniosków
Możliwości wsparcia lubuskich przedsiębiorstw w Krajowych Programach Operacyjnych - aktualne nabory wniosków Główny Punkt Informacyjnych Funduszy Europejskich w Zielonej Górze Lubuska Akademia Rozwoju,
Bardziej szczegółowoDziałanie 1.4 Wsparcie MSP, poddziałanie Dotacje bezpośrednie, typ projektu Rozwój MSP Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Działanie 1.4 Wsparcie MSP, poddziałanie 1.4.1 Dotacje bezpośrednie, typ projektu Rozwój MSP Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020 1.4.1 Cel wsparcia Celem konkursu
Bardziej szczegółowo