PROBLEMY OCHRONY RODOWISKA W KRAJOWYM SEKTORZE ENERGETYCZNYM

Transkrypt

1 PROBLEMY OCHRONY RODOWISKA W KRAJOWYM SEKTORZE ENERGETYCZNYM Specyficzna działalno przedsibiorstw energetycznych powoduje ich silne oddziaływanie na rodowisko naturalne. Sektor energetyczny jest uznawany za jednego z głównych sprawców zanieczyszcze rodowiskowych i strat w zasobach naturalnych. Z tego powodu przedsibiorstwa energetyczne powinny podejmowa działania proekologiczne. Artykuł przedstawia zakres i skutki oddziaływania sektora energetycznego na rodowisko naturalne oraz wskazuje kierunki zmian w zakresie proekologicznego zarzdzania tymi pomiotami ze szczególnym uwzgldnieniem rachunku kosztów ochrony rodowiska. Słowa kluczowe: 1. Wprowadzenie 1 Energetyka to dział gospodarki obejmujcy przetwarzanie, przesyłanie i uytkowanie rónych rodzajów energii. Dzieli si na: aero-, elektro-, geo-, helio- i hydroenergetyk oraz energetyk ciepln (konwencjonaln) i jdrow. Por. Encyklopedia popularna PWN, pod red. B. Kaczorowskiego, Wydanie 31 zmienione i uzupełnione, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004: s. 220.

2 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 43, Energetyka a rodowisko naturalne 2 W literaturze przedmiotu przez rodowisko naturalne rozumie si całokształt zjawisk, procesów i instytucji kształtujcych stosunki wymienne, moliwoci sprzeday oraz zakres, formy, warunki działania i rozwoju przedsibiorstwa. J. Penc, Zarzdzanie dla przyszłoci. Twórcze kierowanie firm, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1998: s Por. K. Kociszewski, Proekologiczna modernizacja sektora energetycznego w kontekcie integracji Polski z Uni Europejsk, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu Nr 836, Wrocław 1999: s Emisja zanieczyszcze atmosferycznych jest redukowana zgodnie z postanowieniami zawartymi w podpisanych przez Polsk dokumentach: w zakresie emisji dwutlenku siarki (SO 2) i dwutlenku wgla (CO 2) II Protokół Siarkowy oraz Protokół z Kioto, w zakresie emisji tlenków azotu (NO X) II Protokół Azotowy.

3 Iwona Majchrzak Problemy ochrony rodowiska w krajowym sektorze energetycznym Rysunek 1. Schemat powiza konwencjonalnej energetyki ze rodowiskiem naturalnym Wytwarzanie i uytkowanie energii w przemyle, Tabela 1. Struktura i dynamika emisji głównych zanieczyszcze emitowanych w Polsce przez energetyk zawodow i przemysłow

4 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 43, Skutki negatywnego oddziaływania sektora energetycznego na rodowisko naturalne 5 Por. J. Górzyski, K. Urbaniec, Wytwarzanie i..., op. cit.: s Por. U. Wsikiewicz, Ekologiczne konsekwencje rozwoju gospodarki energetycznej, Ekonomia i rodowisko, Czasopismo SEiZN, Białystok 1995, Nr 2(7): s Por. B. Kryk, Kompensacja strat ekologicznych spowodowanych przez energetyk zawodow w województwie szczeciskim, Ekonomia i rodowisko, Czasopismo SEiZN, Białystok 1999, Nr 2(15): s

5 Iwona Majchrzak Problemy ochrony rodowiska w krajowym sektorze energetycznym Tabela 2. Straty powodowane przez energetyk w głównych obszarach jej oddziaływania Obszar Straty powodowane przez energetyk Rolnictwo Lenictwo Gospodarka wodna Przemysł Społeczestwo 8 Por. M. Borkowska, A. Cieluk, B. Poskrobko, Organizacja systemu zarzdzania ochronrodowiska w Polsce, Politechnika Białostocka, Białystok 1998: s. 54.

6 4. Kierunki zmian w zakresie proekologicznego zarzdzania przedsibiorstwami energetycznymi Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 43, Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne Dz. U. Nr 54, poz. 348 z pón. zm. i akty wykonawcze do tej ustawy. 10 Niekonwencjonalne ródła energii to energia pozyskiwana z wiatru, wody, promieniowania słonecznego lub gorcych skał (energia geotermiczna).

7 Iwona Majchrzak Problemy ochrony rodowiska w krajowym sektorze energetycznym 5. Rachunek kosztów ochrony rodowiska jako podstawa proekologicznego zarzdzania przedsibiorstwami energetycznymi 11 Por. E. Burzym, Społeczny i ekologiczny aspekt współczesnej ewolucji rachunkowoci w gospodarce rynkowej, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Nr 401, Kraków 1993: s Por. K. Marecki, Rachunkowo menederska w gospodarce finansowej przedsibiorstwa, Difin, Warszawa 2001: s. 32.

8 13 6. Podsumowanie Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 43, Por. J. Szargut, A. Zibik, Podstawy energetyki cieplnej, PWN, Warszawa 1998: s Dokumenty wymagane przy składaniu wniosków o dofinansowanie przedsiwzi proekologicznych obejmuj opis realizowanego projektu, jego cel, stosowane technologie, spodziewane efekty ekologiczne oraz harmonogram realizacji ze wskazaniem sposobów finansowania. 15 B. Fiedor, A. Graczyk, Próba identyfikacji mechanizmów subsydiowania i ich skutków ekologicznych w polskim sektorze energetycznym, Ekonomia i rodowisko nr 2(19), Białystok 2001: s

9 Iwona Majchrzak Problemy ochrony rodowiska w krajowym sektorze energetycznym

10 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 43, 2011 THE PROBLEMS OF ENVIRONMENTAL PROTECTION IN NATIONAL ENERGY SECTOR Specific activity of energy enterprises strongly influences natural environment. The energy brand is estimated to be one of the main environmental pollution producers and those who cause loses in natural resources. That is why energy enterprises should undertake pro-ecologic activities. This article describes the range and the results of energy enterprises influence on natural environment and it indicates the directions of change within the scope of pro-ecological management of those subjects particularly considering cost accounts of environmental protection. Keywords: