TERAPIA PEDAGOGICZNA uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (w formie poradnika) - red. prowadząca Irena Sosin, wyd. RAABE.

Transkrypt

1 Wybrane pozycje literackie obejmujące głównie zagadnienia praktyczne, pomoce dydaktyczne oraz zestawy ćwiczeń dla uczniów posiadających specyficzne trudności w nauce, w okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym: TERAPIA PEDAGOGICZNA uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (w formie poradnika) - red. prowadząca Irena Sosin, wyd. RAABE. Struktura przewodnika obejmuje: A. Podstawowe elementy efektywnej pracy z uczniami ze specyficznymi trudnościami w nauce B. Zaburzenia percepcji słuchowej C. Zaburzenia percepcji wzrokowej D. Problemy z grafomotoryką E. Problemy z orientacją przestrzenną F. Problemy z koordynacją wzrokowo - ruchową G. Zaburzenia rozwoju emocjonalnego i społecznego H. Zaburzenia koncentracji uwagi I. Zaburzenia rozwoju mowy i języka J. Trudności w uczeniu się matematyki TERAPIA PEDAGOGICZNA - zagadnienia praktyczne i propozycje zajęć pod red. naukową Ewy Małgorzaty Skorek, oficyna wydawnicza "Impuls" - stanowi przegląd wybranych metod stosowanych w terapii pedagogicznej, poparty materiałem metodycznym wzbogacającym warsztat pracy nauczyciela. Do każdego scenariusza zajęć opracowane są pomoce oraz przykłady ich zastosowania. Zostały one zamieszczone w aneksie oraz na płycie CD - dołączonej do książki. ĆWICZENIA KOREKCYJNO - KOMPENSACYJNE dla dzieci 6-9 letnich, Barańska Małgorzata, wyd. Harmonia - ćwiczenia pomocne do pracy indywidualnej lub grupowej, wobec dzieci, których rozwój przebiega nieharmonijnie lub z opóźnieniem.

2 Opracowanie zostało podzielone na cztery części: A. Wycinanki ćwiczenia kształcące sprawność manualną: wycinanie prostokątów, czworokątów, trójkątów, kół i kształtów nieregularnych, układanie całości z elementów, naklejanie, kolorowanie, ćwiczenie określeń dotyczących stosunków przestrzennych: nad, pod, obok, z lewej strony, z prawej strony. B. Uważne ucho ćwiczenia kształcące słuch fonematyczny: utrwalanie samogłosek, analiza głoskowa wyrazów, porównywanie głosek w wygłosie, realizowanie rytmu różnymi sposobami (na przykład klaskaniem, tupaniem). C. Bystre oko ćwiczenia kształcące percepcję wzrokową: porównywanie obrazków, szukanie i zaznaczanie różnic, dorysowywanie brakujących elementów, rysowanie znaków literopodobnych według wzoru, rysowanie schematycznych rysunków według wzoru, łączenie w pary identycznych obrazków wybranych spośród podobnych. D. Sprawna ręka ćwiczenia kształcące sprawność grafomotoryczną rysowanie po śladzie i samodzielnie linii pionowych, poziomych, ukośnych, falistych, kół, prostokątów, rysowanie szlaczków złożonych z pojedynczych elementów i rysowanych linią ciągłą (po śladzie i samodzielnie). UWAGA - wspomaganie koncentracji i nie tylko (ćwiczenia i zabawy dla dzieci od 4 - do 9 lat), zawierające gotowe materiały do kserowania do zajęć indywidualnych lub grupowych - Bożena Janiszewska, wyd. Seven Sea. W jej pierwszej części omówiono rozwój i właściwości uwagi u dzieci oraz czynniki mające wpływ na jej koncentrację - Informacje tam podane ułatwią rozumienie i kreatywne korzystanie z części drugiej. Część druga to ćwiczenia i zabawy wspomagające rozwój uwagi w powiązaniu z takimi procesami psychicznymi, jak: percepcja (spostrzeganie) słuchowa i wzrokowa, pamięć, wyobraźnia, myślenie i rozumowanie matematyczne.

3 Poszczególne rozdziały łączą ćwiczenia uwagi z wymienionymi procesami psychicznymi. Książka zawiera ponad 60 zabaw, rebusów, zagadek itp. rozwijających i ćwiczących uwagę oraz jej koncentrację. Różnorodność zabaw i wzrastający stopień ich trudności (od łatwych do trudniejszych) czyni tę pozycję niezwykle przydatną także w terapii dzieci z ADHD i innymi deficytami. Każde dziecko w zabawie i poprzez zabawę w atmosferze ciepłej emocjonalnie, pozbawionej lęku, ma możliwość lepszego rozwoju i doskonalenia. KONCENTRUJĘ SIĘ, WIĘC ROZWIĄZUJĘ - Anna Częścik, wyd.harmonia Głównym celem tej publikacji jest ćwiczenie umiejętności spostrzegania różnic oraz szukania podobieństw w zestawach bardzo do siebie zbliżonych pod względem graficznym i kolorystycznym. Publikacja ta służy więc przede wszystkim kształceniu sprawności analizatora wzrokowego. Poza tym dzieci poprzez zabawę uczą się koncentracji. Mają również możliwość samodzielnego sprawdzenia swoich umiejętności. Całość składa się z przewodnika, 20 dwustronnych kart (zestawów) formatu A4 oraz folii z plastikowymi kieszonkami. Każdy zestaw to 8 pokolorowanych, podobnych do siebie rysunków wykonanych ręcznie (wersja trudniejsza) oraz 8 kolorowych ilustracji przedstawiających z reguły ten sam obiekt, ale w czterech różnych ujęciach (wersja łatwiejsza). Zadaniem dziecka jest połączenie identycznych obrazków w pary i włożenie ich do plastikowych kieszonek. Koncentruję się, więc rozwiązuję to propozycja dla dzieci w wieku przedszkolnym, wczesnoszkolnym i dzieci starszych, na przykład z deficytami rozwojowymi lub tych, których rozwój jest globalnie opóźniony. PERSKIE OKO - ćwiczenia percepcji wzrokowej dla dzieci w młodszym wieku szkolnym, Małgorzata Podleśna, wyd. Harmonia

4 Jest to pozycja kierowana do uczniów mających problemy z prawidłową analizą i syntezą wzrokową, co skutkuje trudnościami w czytaniu i pisaniu. Pomoc ta składa się z kart zawierających materiał obrazkowy i literowy ułożony według stopnia trudności od najprostszych kształtów do trudnych wyrazów. Ćwiczenia usprawniające funkcje wzrokowe mają służyć: - sprawnemu rozpoznawaniu liter i zauważaniu drobnych różnic między nimi, - wyrobieniu sprawności całościowego ujmowania wyrazu, - kształceniu pamięci wzrokowej, - wyrobieniu sprawności prawidłowego odwzorowywania, - usprawnieniu koordynacji wzrokowo-ruchowej i czasowo-przestrzennej, - podniesieniu poziomu graficznego pisma. Ćwiczenia te kształtują także podstawowe umiejętności matematyczne, jak liczenie, znajomość figur geometrycznych i orientację w kierunkach. DOBIERANKI - pomoc terapeutyczna do ćwiczeń percepcji wzrokowej na materiale obrazkowym, geometrycznym, literowym, sylabowym i wyrazowym, Podleśna Małgorzta, wyd. Harmonia Dobieranki zawierają materiały do ćwiczenia percepcji wzrokowej, która ma niezwykle istotne znaczenie w nauce czytania i pisania, gdyż warunkuje prawidłowe rozpoznawanie i zapamiętywanie znaków graficznych (liter). Dodatkowo pomoce te służą: wyrobieniu sprawności całościowego ujmowania wyrazu, kształceniu pamięci wzrokowej, wyrobieniu sprawności prawidłowego odwzorowywania, usprawnieniu koordynacji wzrokowo-ruchowej i czasowo-przestrzennej, podniesieniu poziomu graficznego pisma. Materiał Dobieranek podzielony jest na dwie części: część I to materiał obrazkowogeometryczny, a część II literowo sylabowo - wyrazowy. Każda część składa się z

5 40 zadań. Każde zadanie to 9 obrazków lub napisów znajdujących się w diagramie w kolorowej książce oraz na wyciętych kartonikach. Dziecko powinno dopasować wycięte kartoniki do obrazków z książki, a następnie sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia (tło rewersu kartoników jest takiego samego koloru jak obwódka rysunku w diagramie). TRENING SŁUCHU (z płytą CD) - ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową u dzieci - Joanna Graban, Romana Sprawka, wyd. Harmonia Proponowana pozycja jest zbiorem ponad 200 zabaw kształtujących percepcję słuchową w zakresie wszystkich jej funkcji, pogrupowanych tematycznie, uwzględniających stopniowanie trudności. Przeznaczone są one dla dzieci w wieku od 4 do 10 lat. Mogą być realizowane jako cykl zajęć prowadzonych systematycznie w trakcie roku szkolnego lub wybiórczo, z uwzględnieniem wieku dzieci i ich umiejętności w zakresie percepcji słuchowej. Książka zawiera opisy zabaw, ilustracje, rebusy, kolorowe gry potrzebne do ich przeprowadzenia oraz materiał dźwiękowy. Ilość pomocy przeznaczona jest dla 12- osobowej grupy, jednak ćwiczenia z łatwością można dostosować do mniejszej lub większej liczby dzieci. Adresatem książki są nauczyciele nauczania zintegrowanego i klas integracyjnych, logopedzi, terapeuci oraz rodzice pracujący z dziećmi, które mają trudności w nabywaniu umiejętności w zakresie rozwoju mowy, czytania i pisania. ZABAWY SŁUCHOWE - ćwiczenia dla uczniów klas 0 i I - III, Anna Tońska - Mrowiec, Iwona Pojmaj Propozycje zawarte w książce sprawdzą się zarówno w wypadku dzieci, u których rozwój percepcji słuchowej przebiega prawidłowo, jak i tych, u których występują

6 opóźnienia lub zaburzenia. W publikacji opisanych jest 90 zabaw podzielonych na ćwiczenia: - wrażliwości słuchowej; - rytmiczne; - słuchu fonemowego - analizy i syntezy sylabowej i głoskowej; - koncentracji słuchowej. Znaczącą częścią książki są załączniki potrzebne do wykonania niektórych ćwiczeń. Są to ilustracje stanowiące materiał ćwiczeniowy dzieci mogą go wykorzystać zgodnie z opisem ćwiczenia, a następnie pokolorować. Mogą też same wykonać ilustrację. Dużą zaletą ćwiczeń jest to, że choć zostały ułożone według trudności, to wykonywać je można w zależności od potrzeb, niekoniecznie po kolei. GUMOWE UCHO - ćwiczenia percepcji słuchowej dzieci w młodszym wieku szkolnym - Małgorzata Podleśna, wyd. Harmonia Materiały zebrane w teczce służą usprawnianiu percepcji słuchowej, która pełni bardzo ważną rolę w czasie nauki czytania i pisania. Ćwiczenia służą sprawnemu rozpoznawaniu głosek, zauważaniu różnic między głoskami, wyrobieniu sprawności całościowego słuchowego ujmowania wyrazu i zdania, kształceniu pamięci słuchowej. Dotyczą różnicowania następujących głosek: b p, g k, d t, l r, w f oraz głosek szumiących i syczących. Każda z 32 kart pracy składa się z dziewięciu pól, na których przedstawiono fotografie znanych dziecku przedmiotów, postaci, zwierząt czy roślin. Pod zdjęciem znajdują się podpisy jeden prawidłowy, drugi nie. Dziecko powinno wysłuchać słowa czytanego przez terapeutę i zaznaczyć na szablonie odpowiedź, kolorując kwadracik. Wyrazy zostały tak dobrane, by ich zapis odpowiadał w zupełności wymowie. Załączone karty odpowiedzi pozwolą dziecku samodzielnie sprawdzić, czy dobrze

7 wykonało ćwiczenie. LOTERYJKI SYLABOWE oraz LOTERYJKI OBRAZKOWO - SYLABOWE - pomoc do ćwiczeń w nauce czytania i pisania, Zofia Handzel, wyd. Harmonia W publikacji znalazły się dwie serie loteryjek do układania, opracowane z myślą o dzieciach rozpoczynających naukę. Zaproponowane w nich formy pracy-zabawy mogą się okazać pomocne dzieciom w opanowaniu tak istotnych na tym etapie edukacji umiejętności, jak: wyodrębnianie sylab w wyrazie, czytanie sylab i całych wyrazów. Loteryjki to także źródło pomysłów dla osób prowadzących terapię logopedyczną z dziećmi z afazją, alalią i dyslalią,. BĘDĘ MÓWIĆ, CZYTAĆ I PISAĆ POPRAWNIE - materiały obrazkowo - literowe dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, Barbara Sawicka, Dorota Warczak - Wyczyńska, wyd. Harmonia Będę mówić, czytać i pisać poprawnie to materiały, które pomagają w kształtowaniu poprawnej wymowy i ułatwiają naukę czytania i pisania. Są przeznaczone dla dzieci mających problemy z opanowaniem tych czynności oraz rozwijających się prawidłowo, będących w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Materiały do ćwiczeń podzielono na pięć zestawów, w których głoski dobrano według różnych opozycji (np. głoska dźwięczna bezdźwięczna). Do ćwiczeń w rozróżnianiu każdej z nich opracowano po dwie obustronne plansze, które zawierają kolorowe obrazki, kontury wykropkowane i z brakującymi elementami, etykietki z nazwami, podpisy z luką literową, litery i kolorowe paski. W książce podano propozycje ćwiczeń, w których można wykorzystać plansze. Są to ćwiczenia słuchowe, usprawniające analizator wzrokowy, rozwijające orientację przestrzenną, podnoszące sprawność grafomotoryczną rąk, ortofoniczne i stymulujące rozwój języka oraz usprawniające technikę czytania i pisania. Wiele z nich opracowano w formie zabaw.

8 CHCĘ DOBRZE CZYTAĆ - Barbara Zakrzewska, wyd. Harmonia Zawiera ona wiersze opracowane w taki sposób, by ułatwiały naukę i kształciły nawyk szybkiego czytania. Pod każdym tekstem znajdują się ciekawe ćwiczenia sprawdzające zrozumienie przeczytanej treści i/lub rozwijające umiejętności grafomotoryczne. Wiersze są łatwe, traktują na tematy bliskie dziecku i ciekawe dla niego. Poza tym uczą pozytywnych zachowań, takich jak: pomoc innym, obowiązkowość. CZYTAJ Z NAMI ZWIERZAKAMI (książka + płyta CD) - ćwiczenia do nauki czytania i pisania wspierane nagraniem, Miązek Dorota, Piątkowska Dorota, prod. Annał Zestaw edukacyjny (książka i płyta CD) to pomoc dydaktyczna stymulująca i wspierająca naukę czytania i pisania. Tą autorską i nowatorską metodę można wykorzystywać w edukacji dzieci w młodszym wieku szkolnym, uczniów kl. IV - VI, a nawet gimnazjalistów mających nasilone trudności w nauce czytania. Może także być pomocna w pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE). Zalety metody: - poprawa w zakresie tempa i techniki czytania już po pierwszych treningach - usprawnianie funkcji percepcyjno-motorycznych - obiektywne ocenianie postępów w treningu poprzez odsłuchiwanie nagrań przed i po każdej jednostce treningowej przez samych uczniów - równoległy trening w pisaniu z autokorektą - współczesne, zabawne teksty - podnoszenie samooceny i motywacji dziecka do systematycznej pracy - integracja środowiska szkolnego i rodzinnego na rzecz sukcesu szkolnego dziecka - rozwijanie zainteresowań czytelniczych - sukces szkolny Metoda opiera się na polisensorycznym uczeniu wykorzystując percepcję słuchową, wzrokową i ruchową.

9 ĆWICZENIA kształtujące umiejętność czytania tekstu ze zrozumieniem, Joanna Bladowska, wyd. Harmonia Ćwiczenia przeznaczone są dla dzieci, które w sposób bardzo dobry opanowały umiejętność czytania na poziomie wyrazu, natomiast czytanie tekstów jest dla nich jeszcze problemem. Umieszczone tutaj teksty są krótkie i opowiadają o konkretnych zjawiskach lub wydarzeniach, dzięki czemu dzieci, dla których abstrakcyjne myślenie jest problemem, pracując z nimi, mogą odnieść sukces. Ćwiczenia zawarte w książce pozwalają utrwalać nazwy zjawisk i przedmiotów oraz kształtują umiejętność pisania zdaniami. Zadania trudne przeplatane są ćwiczeniami relaksującymi, takimi jak: labirynty, podpisywanie obrazków, kolorowanie, rysowanie, krzyżówki. Na końcu każdego rozdziału umieszczono zadania z treścią. Są one wprowadzane stopniowo. Na początku dzieci mają możliwość posługiwania się liczmanami umieszczonymi we wkładce. Dobierają odpowiednią ilość obrazków, przyklejają je w ćwiczeniach. Dzięki temu łatwiej przechodzą od myślenia konkretnego do abstrakcyjnego. Całość została wzbogacona ciekawymi i oryginalnymi obrazkami Agnieszki Skulskiej. HISTORYJKI OBRAZKOWO - ZDANIOWE Z PYTANIAMI, Barańska Małgorzata, wyd.harmonia Zestaw zawiera dwadzieścia jeden historyjek obrazkowych. Każda historyjka składa się z trzech obrazków przedstawiających kolejne etapy jednego zdarzenia. Głównymi bohaterami tych wydarzeń są przede wszystkim dzieci. Pod każdym obrazkiem zapisano pytanie związane z jego treścią, a odpowiedzi na te pytania podano na osobnych paskach. Historyjki podzielono ze względu na stopień trudności na trzy poziomy, po siedem historyjek w każdym poziomie. Różnica w poziomie trudności polega przede wszystkim na długości pytań i odpowiedzi, a także budowie wyrazów.

10 Dziecko pracując z pomocą dorosłego lub pod jego kontrolą powinno przyjrzeć się uważnie wszystkim trzem obrazkom należącym do jednej historyjki, a następnie ułożyć je w odpowiedniej kolejności. Następnie powinno przeczytać pytania i dobrać do nich odpowiedzi. Ułożone historyjki nauczyciel może wykorzystać do ćwiczeń w czytaniu, rozwijaniu mowy czynnej, a zwłaszcza umiejętności mówienia zdaniami, opowiadania. Historyjki obrazkowo-zdaniowe z pytaniami przeznaczone są dla dzieci 6-letnich (a nawet młodszych), które rozpoczęły już naukę czytania. Mogą służyć również dzieciom starszym, których rozwój przebiega nieharmonijnie lub jest globalnie opóźniony. Historyjki mogą być pomocą dydaktyczną do zajęć korekcyjno-kompensacyjnych czy rewalidacyjnych, prowadzonych zarówno indywidualnie, jak i z kilkorgiem dzieci. Maluchy mogą układać je również w domu, bawiąc się z rodzicami. TRENING ORTOGRAFICZNY - do pracy z dzieckiem w domu, na lekcjach i zajęciach korekcyjno - kompensacyjnych (materiały do kopiowania) - Jolanta Głowacka, Anna Miziołek, wyd. Seventh Sea Jest to systematyczny trening ortograficzny przeznaczony na 22 tygodnie, opracowany według stopnia trudności. Pomoc przeznaczona dla uczniów od II klasy Szkoły Podstawowej: "Trening ortograficzny" składa się ze 110 kart z ćwiczeniami ortograficznymi, w których uwzględniono podstawowe zasady pracy korekcyjno-kompensacyjnej. Wyrazy z tym samym ortogramem pojawiają się na kolejnych pięciu kartach, po czym następuje zmiana trudności ortograficznej w następującym cyklu: "ó", "rz", "h", "u", "ż", "ch". W ćwiczeniach uwzględniono również różnicowanie zmiękczeń i ubezdźwięcznienia. Wiele kart opracowanych jest w sposób umożliwiający dzieciom samodzielne "odkrycie" zasady ortograficznej. Polecenia do zadań i liczne ćwiczenia mogą służyć do doskonalenia umiejętności czytania ze zrozumieniem, jak również do rozwijania percepcji i koordynacji wzrokowo-ruchowej, pamięci, orientacji przestrzennej, sprawności manualnej. Pomocy można używać do systematycznego codziennego treningu lub stosować karty wybiórczo.

11 Materiał wyrazowy i opisy ćwiczeń znajdują się w dołączonej broszurze informacyjnej. CO DO CZEGO PASUJE? - gry i zabawy ortograficzne, Barańska Małgorzata, wyd. Harmonia Co do czego pasuje? to pomoc dydaktyczna przeznaczona przede wszystkim dla uczniów klas młodszych, którzy uczą się podstawowych zasad polskiej pisowni, a zwłaszcza dla tych, którym opanowanie pisowni sprawia kłopot. Teczka zawiera 20 zestawów do zabaw i ćwiczeń. Każdy z nich dotyczy określonej trudności ortograficznej, na przykład ó niewymiennego, -arz na końcu nazw zawodów, cząstki sie- na początku wyrazów, zmiękczeń w rzeczownikach żywotnych. Dziecko bawiąc się lub grając, poznaje pisownię wyrazów z określoną trudnością ortograficzną, a także wzbogaca słownictwo bierne i czynne, ćwiczy spostrzegawczość, doskonali uwagę i pamięć oraz przyzwyczaja się do samokontroli. ABY POLUBIĆ MATEMATYKĘ - zestaw ćwiczeń terapeutycznych dla uczniów klas I - III szkoły podstawowej mających specyficzne trudności w uczeniu się matematyki, Alicja Małasiewicz, wyd.harmonia Książka ta jest kierowana do uczniów klas I III, którzy mają specyficzne trudności w uczeniu się matematyki. Zawarte tu ćwiczenia usprawniają: - pamięć, operacje pamięciowe, - spostrzeganie oraz orientację przestrzenną (umiejętności niezbędne do dalszej nauki matematyki). Każdemu zagadnieniu został poświęcony jeden rozdział, a ćwiczenia poprzedzone są krótkim teoretycznym wstępem.w książce poza opisami zadań znajdują się karty do ćwiczeń zawierające układanki, ilustracje lub graficzne przedstawienia działań. Zadania są różnorodne, by nie nużyć ucznia.

12 MATEMATYCZNE RYMOWANKI dla klas I - III, Sylwia Bąk, wyd. Seveth Sea Książeczka przeznaczona jest dla uczniów klas I-III i zawiera treści nauczania obowiązujące w tych klasach (dodawanie i odejmowanie - klasa I, porównywanie różnicowe - kl. II, mnożenie i dzielenie - kl. I i II, porównywanie ilorazowe - kl. II i III). Głównym jej celem jest utrwalenie wiadomości zdobytych na lekcjach matematyki. Dzięki krótkim wierszykom dziecko doskonali nie tylko swoje umiejętności matematyczne, ćwiczy także czytanie, rozumienie tekstu, wzbogaca słownictwo, a rysunki do kolorowania wyrabiają sprawność dłoni i są doskonałą przerwą między jednym, a drugim zadaniem. Matematyczne rymowanki mogą być wykorzystywane zarówno w domu przez rodziców, jak i w szkole, podczas lekcji lub zajęć wyrównawczych jako utrwalenie i urozmaicenie wcześniej poznanego materiału.