Plan scenariusza zajęć

Transkrypt

1 Akademia EduGIS Technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) oraz geoinformacyjne (GIS) w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych w gimnazjum i liceum oraz w edukacji środowiskowej. Plan scenariusza zajęć Projekt realizuje: Partnerzy projektu:

2 Plan scenariusza zajęć Informacje ogólne Temat Adresat zajęć Miejsce i czas realizacji zajęć Cel (ogólny) główny zajęć Cele operacyjne Wiadomości (szczegółowe): Umiejętności Postawy Metody/techniki pracy Formy pracy Środki dydaktyczne Przebieg lekcji Faza wstępna Faza realizacyjna Faza podsumowująca Praca domowa Ewaluacja Wprowadzenie do tematu Postawienie problemu badawczego Pozyskiwanie Przetwarzanie i analiza Prezentacja Rozwiązanie problemu badawczego 2

3 Plan scenariusza zajęć (komentarz do formularza) Informacje ogólne Temat formułujemy w sposób atrakcyjny(zaciekawiający) i zrozumiały dla ucznia, nie może być za długi, ale powinien precyzyjnie określać czego dotyczyć będą zajęcia/jaki problem będzie rozwiązywany w trakcie zajęć; w ideale temat winien określać treść lekcji, sposób działania(umiejętności) i środki dydaktyczne (źródła informacji) np. Prognozowanie długości życia w Polsce w oparciu o dane BDR Przewidywanie zasięgu powodzi w dorzeczu Wisły z wykorzystaniem GIS można też inaczej (dla tych co nie lubią schematów) np. Sprawdzamy jak długo będziemy żyli. Kto lubi powodzie? Adresat zajęć do kogo adresujemy zajęcia, jaka grupa wiekowa Miejsce i czas nazwa miejsca, w którym przeprowadzane są zajęcia (np.: Kampinoski Park realizacji zajęć Narodowy (nazwa konkretnej lokalizacji w przypadku większych kompleksów) + sala lekcyjna,) i planowany czas przebiegu zajęć(np. 3 godziny + 1 godzina) Cel główny (ogólny) zajęć Przykładowe sformułowania zał. nr 1 Cele operacyjne (szczegółowe): Sformułowane z użyciem czasowników operacyjnych, (zał. nr 2) - nowe i doskonalone Metody/techniki pracy Literatura przydatna w wyborze metod i technik zał. nr 3 Formy pracy Środki główny efekt Wiadomości Umiejętności Postawy Planujemy metody i techniki dzięki którym możliwe będzie zrealizowanie celów. Ponadto sposób prowadzenia zajęć należy dostosować do możliwości grupy; inaczej planuje się zajęcia dla młodzieży posiadającej już jakąś wiedzę z danego zakresu, inaczej dla tych, którzy zajęcia traktują jako przypomnienie bądź odświeżenie niedawno zdobytej wiedzy na zajęciach w szkole np. dyskusja, ćwiczenia praktyczne, rozpoznawanie określenie formy pracy również jest uzależnione od wiedzy całej grupy, podział powinien uwzględniać ilość materiałów, którymi dysponuje prowadzący, stosuje się: - praca grupowa (istotną jest liczba osób w zespole i sposób dobierania uczniów: narzucony lub dobrowolny), - indywidualna, - zbiorowa całą klasą lista materiałów wykorzystanych w trakcie zajęć (łącznie z załącznikami); 3

4 dydaktyczne Przebieg lekcji Faza wstępna (zaangażowanie, zainteresowanie tematem, motywowanie) o doborze materiałów powinien decydować szczegółowy plan zajęć, w tym cele, które będą realizowane w oparciu o te środki dydaktyczne - informacje wstępne (nawiązanie do tematu) zaciekawienie uczniów przez pokazanie pewnej sytuacji, krótkiego doświadczenia lub kilku zdjęć umożliwiających uczniom dostrzeżenie problemu - sformułowanie problemu badawczego, sprecyzowanie hipotezy czyli zdania wymagającego potwierdzenia - sformułowanie tematu (można powtórzyć w temacie zdanie z postawionej hipotezy), - sprawy organizacyjne - podział klasy na grupy, rozdanie potrzebnych materiałów. Faza realizacyjna (rozwinięcie tematu) Pozyskiwanie Wybór jednej z trzech metod w zależności od celu zajęć i możliwości a. materiały przygotowane przez nauczyciela(wydruki, prezentacja multimedialna) b. materiały pozyskane przez uczniów z Internetu (niezbędna instrukcja krok po kroku jak uczniowie i skąd pozyskują dane) c. dane pozyskane w terenie (niezbędny scenariusz zajęć terenowych z kartami pracy Faza podsumowująca Przetwarzanie i analiza Prezentacja Rozwiązanie problemu badawczego W tej części lekcji nauczyciel powinien uświadomić uczniom, że: - korzystanie z materiałów pochodzących z Internetu wymaga podania źródeł dobra okazja do przypomnienia konieczności przestrzegania praw autorskich - zbieranie to tylko droga do celu (no i płaci za to podatnik), a z musi wynikać wniosek, ważna jest ekonomizacja działań i planowe zbieranie, stąd tak istotne jest postawienie hipotezy, dobór metody i opracowanie logistyki projektu analiza (segregowanie, porównywanie pozyskanych informacji) w celu odpowiedzi na pytanie badawcze (ew. weryfikacji hipotez) prezentacja wyników analiz (niezbędna instrukcja/informacja o sposobie prezentacji wyników) wnioski odpowiedź na pytanie badawcze, ew. weryfikacja hipotezy (niezbędna instrukcja/informacja o sposobie prezentacji wyników) prezentacja wyników i wniosków grup/uczestników ogólne wnioski wg instrukcji przygotowanej przez nauczyciela o sposobie prezentacji wyników, w tym o zasadach formułowania wniosków, prawidłowości oraz czym się ww aktywności różnią od podsumowania, syntezy czy uogólniania Praca domowa zawsze powinna być celowa, polecenia konkretnie sformułowane (np. odpowiedz na pytanie..,wymień.., odszukaj i wypisz itp.; może dotyczyć: - utrwalenie nowej wiedzy (wiadomości lub umiejętności) - przygotowanie do następnych zajęć Ewaluacja pozyskanie informacji zwrotnej dla nauczyciela o efektach i atrakcyjności zajęć niezbędna w doskonaleniu zajęć 4

5 Załącznik nr 1 Określenia używane podczas formułowania celów ogólnych: Zapoznanie Zaznajamianie Pogłębianie. Wdrażanie. Wpajanie. Dbanie o. Rozbudzanie. Objaśnianie Rozpoznawanie.. Kształtowanie Załącznik nr 2 Lista czasowników wyrażających działania przydatna do formułowania celów operacyjnych analizować argumentować badać charakteryzować decydować definiować diagnozować dobierać dostarczać dostrzegać problemy dyskutować ewaluować formułować identyfikować ilustrować informować interpretować ingerować izolować kierować klasyfikować komunikować się konstruować kontrolować krytykować manipulować mierzyć mobilizować modelować modyfikować nazywać objaśniać obserwować obliczać oceniać oczyszczać odpowiadać odpowiedzialność odróżniać określać opisywać opowiadać organizować oznaczać planować podkreślać podtrzymywać pogrupować połączyć pomagać porównywać porządkować praktykować prognozować prowadzić przechowywać przeciwstawiać przedstawiać przekonać przeliczyć przetłumaczyć przewidywać przygotować przyjmować przynosić przyporządkowywać przytaczać pytać redukować redagować rekonstruować rozdzielać rozkładać rozróżniać rozwiązywać rozwijać rysować sortować sprawdzać stawiać stwierdzać sugerować syntetyzować szacować śledzić trzymać tworzyć uczestniczyć ułatwiać umieszczać umiejscawiać unikać uogólniać upraszczać ustalać usunąć utrzymywać uzasadniać uzyskiwać używać użytkować ważyć weryfikować włączać wnioskować wprowadzać wybrać wyciągać wyjaśniać wykazywać wykonywać wykreślać wykrywać wymieniać wytyczać wypełniać wyszczególniać wytyczać wyznaczać zachęcać zakładać zamknąć zapobiegać zaszczepiać zbudować zestawiać zmieniać zmniejszać zrobić wg. E. Kolankiewicz, A. Woźniak, M. Žiška, 2009, BLIŻEJ BIOLOGII - Poradnik metodyczny dla nauczycieli biologii do klasy 1, część 1 Wprowadzenie,WSiP Warszawa uzupełniona. 5

6 Załącznik nr 3 Geografia: 1. Piskorz S. (red), 1997, Zarys dydaktyki geografii, PWN, Warszaw; 2. Czaińska Z., Wojtkowicz Z., 1999, Aktywne metody w edukacji geograficznej, SOP, Toruń; 3. Wojtanowicz P., 2006, Aktywizujące metody nauczania-uczenia się geografii, SOP, Toruń.. Biologia: 1. W. Stawiński (red.) 2006, Dydaktyka biologii i ochrony środowiska, Wydawnictwa Naukowe PWN Warszawa Dydaktyka ogólna: 1. C. Kupisiewicz, 2000, Dydaktyka ogólna Oficyna Wydawnicza Graf Punkt Warszawa; 2. K. Żegnałek, 2005, Dydaktyka ogólna WSP TWP Warszawa. 6