O PO P R O NOŚ O Ć Ś WR
|
|
- Edward Sosnowski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ODPORNOŚĆ WRODZONA
2 Egzamin 3 czerwca 2015 godz sala 9B
3 FUNKCJE UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO OBRONA NADZÓR OBCE BIAŁKA WIRUSY BAKTERIE GRZYBY PASOŻYTY NOWOTWORY KOMÓRKI USZKODZONE KOMÓRKI OBUNMIERAJĄCE KOMÓRKI INNEGO ORGANIZMU HOMEOSTAZA WRAZ Z UKŁADEM NERWOWYM UKŁADEM HORMONALNYM
4 ROZPOZNANIE SELF/ NON-SELF OBCE Ag MHC II Mφ TLR Ag SWOJE MHC I Ag Ag KOMÓRKA SOMATYCZNA TCR BCR T B Rysunek : dr Ewa Kozłowska
5 MODELE AKTYWACJI Science 2002; 296:
6 KRĄŻENIE KOMÓREK UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,Kuby Immunology 2007
7 1/29/cool-video-cytotoxic-t-cellson-patrol/
8 RÓŻNICOWANIE KOMÓREK UKŁADU IMMNUNOLOGICZNEGO R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,Kuby Immunology 2007
9 TU TWORZY SIĘ PAMIĘĆ IMMUNOLOGICZNA III LINIA OBRONY Limfocyty T Limfocyty B II LINIA OBRONY Komórki cytotoksyczne: NK Komórki żerne: makrofagi, neutrofile I LINIA OBRONY Skóra, błony śluzowe, enzymy, defensyny, naturalna flora bakteryjna, białka układu dopełniacza Rysunek : dr Ewa Kozłowska
10 TRZY FAZY OBRONY PRZED INFEKCJĄ ODPORNOŚĆ WRODZONA 0-4 h INFEKCJA NIESPECYFICZNE MECHANIZMY OBRONNE USUNIĘCIE PATOGENU WCZESNA FAZA INDUKCJI ODPOWIEDZI 4-96 h INFEKCJA ROZPOZNANIE PRZEZ PRR REKRUTACJA KOMÓREK EFEKTOROWYCH STANU ZAPALNEGO USUNIĘCIE PATOGENU ODPORNOŚĆ NABYTA powyżej 96 h INFEKCJA TRANSPORT ANTYGENÓW DO OBWODOWYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH AKTYWACJA NAIWNYCH LIMFOCYTÓW T i B KLONALNA EKSPANSJA I RÓŻNICOWANIE KOMÓREK EFEKTOROWYCH USUNIĘCIE PATOGENU Rysunek : dr Ewa Kozłowska
11 ODPORNOŚĆ WRODZONA
12 ODPOWIEDŹ WRODZONA Bardzo szybka Receptory rozpoznające patogeny są takie same podczas całego życia osobnika Nie pozostawia pamięci immunologicznej
13 ODPORNOŚĆ NIESWOISTA Goldsby A., Kindt T.J, Osborne B.A, Kuby J., Immunology, 2007, s. 54.
14 I LINIA OBRONY BARIERY ANATOMICZNE skóra Błony śluzowe Temperatura Niskie ph Mediatory chemiczne Cytokiny i chemokiny BARIERY FIZJOLOGICZNE Mechaniczne zatrzymywanie mikroorganizmów, Komenslana flora bakteryjna konkurująca z patogenami o miejsce adhezji i pokarm Śluz oblepiający bakterie, rzęski wypychające pozlepiane mikroorganizmy na zewnątrz Normalna tem. ciała hamuje wzrost wielu patogenów, gorączka ma podobne działanie Kwaśny odczyn skóry i śluzuwek (ph3-5) hamują wzrost mikroorganizmów patogennych Kwasy żołądkowe zabijają mikroorganizmy Lizozym niszczy ściany bakterii Interferony alfa i beta zabezpieczają komórki przed wirusami Kolektyny (białka wiążące mannozę) i defensyny niszczą patogenów Białka dopełniacza lizują patogeny i ułatwiają fagocytozę Białko C-reaktywne, opsonizuje mikroby Czynniki krzepnięcia oddzielają zainfekowane tkanki Regulacja stanu zapalnego
15 AKTYWACJA DOPEŁNIACZA A.K.ABBAS,A.H.LICHTMAN,,Cellular and Molecular Immunology 2003
16 BAKTERIE LIZOWANE PRZEZ DOPEŁNIACZ żywa zabita zabita po perforacji R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,Kuby Immunology 2007
17 MAC W BŁONIE KOMÓRKOWEJ ERYTROCYTÓW R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,Kuby Immunology 2007
18 FUNKCJE BIAŁEK DOPEŁNIACZA LIZA OPSONIZACJA AKTYWACJA STANU ZAPALNEGO USUWANIE KOMPLEKSÓW IMM C3a,C4a,C5a C3a,C5a, C5b,C6, C7 R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,Kuby Immunology 2007
19 USUWANIE KOMPLEKSÓW IMMUNOLOGICZNYCH W WĄTROBIE I ŚLEDZIONIE R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,Kuby Immunology 2007
20 FUNKCJE BIAŁEK DOPEŁNIACZA EFEKT LIZA STAN ZAPALNY DEGRANULACJA KOMÓREK TUCZNYCH I BAZOFILI DEGRANULACJA EOZYNOFILI EKSTRAWAZACJA I CHEMOTAKSJA INHIBICJA MIGRACJI MONOCYTÓW/MAKROFAGÓW UWALNIANIE NEUTROFILI ZE SZPIKU KOSTNEGO UWALNIANIE ENZYMÓW HYDROLITYCZNYCH Z NEUTROFILI PODNIESIENIE EKSPRESJI RECEPTORÓW DLA DOPEŁNIACZA OPSONIZACJA ANTYGENÓW NEUTRALIZACJA WIRUSÓW BIAŁKO DOPELNIACZA C5-C9 MAC C3a,C4a,C5a C3a.C5a C3a, C5a, C5b, C6, C7 Bb C3c C5a C5a C3b,C4b,iC3b C3b C3b, C5b-9 USUWANIE KOMPLEKSÓW IMMUNOLOGICZNYCH C3b
21 II LINIA OBRONY KOMÓRKI ODPOWIEDZI WRODZONEJ KOMÓRKI TUCZNE KOMÓRKI FAGOCYTUJĄCE: neutrofile makrofagi tkankowe KOMÓRKI CYTOKSYCZNE : limfocyty NK LIMFOCYTY B-1 ILCs
22 Neutrophil Extracellural Trap (NET) N LPS IL-8 PMA N N 25nm N 15 nm Rysunek : Ewa Kozłowska; fot. wikipedia
23 FAGOCYTOZA R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
24 FAGOCYTOZA WIRUSÓW OPSONIZOWANYCH C3b R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
25 FUKCJE EFEKTOROWE KOMÓREK NK
26 UDZIAŁ RECEPTORÓW KIR W AKTYWACJI KOMÓREK NK KIR MHCI NK AR AR ligand N KIR NK AR AR ligand N Rys.:dr Ewa Kozłowska
27 ADCC Mφ NK Eo Neut ENZYMY LITYCZNE TNF PERFORYNY GRANZYMY Rys.:dr Ewa Kozłowska
28 LIMFOCYTY B1 IgM + IgD low/ - CD5 +
29 LIMFOCYTY T Vγ2 γ2vδ2 / Vγ9 γ9vδ % populacji Li Tγδ 2-6% populacji Li CD3+ rozpoznają prezentowane przez APC niepeptydowe fosfoantygeny powstające w trakcie biosyntezy izoprenoidów Tγδ funkcje: regeneracja tkanek biorą udział w zwalczaniu infekcji: mykobakteriami, salmonellą, bucelozą, legionellą, tularemią podanie fosfoantygenów w przebiegu SHIVpodnosi miano przeciwciał anty-shiv i utrzymuje je na tym poziomie do 170 dni aktywowane LiTγδ zasiedlają płuca i błony śluzowe przewodu pokarmowego, pozostają tam wiele miesięcy prezentuja antygeny LiT hamują aktywność Treg 2011
30 INNATE LYMPHOID CELLS (ILCs) Current Opinion in Immunology, Volume 32, 2015, 71-77
31 CHARAKTERYSTYKA ILCs Current Opinion in Immunology, Volume 32, 2015, 71-77
32 sirna łącząc się z RNA wirusa uniemożliwia zainfekowanie komórki gospodarza Science 2002;vol 296:
33 R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
34 STAN ZAPALNY R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
35 Udział TLR w odpowiedzi nabytej Toll Like Receptors in innate immunity. K.Takeda, S.Akira, Intrnational Immunology 2005, vol 17, pp1-14
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej)
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej) Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt do wykładu
Bardziej szczegółowoPODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt wykładu Rozpoznanie antygenu
Bardziej szczegółowoOdporność wrodzona: Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii
Odporność wrodzona: Komórki odporności wrodzonej (powstawanie, morfologia, funkcja) Rozpoznawanie patogenów przez komórki odporności wrodzonej Mechanizmy obrony wrodzonej (układ dopełniacza, fagocytoza,
Bardziej szczegółowoUKŁAD LIMFATYCZNY UKŁAD ODPORNOŚCIOWY. Nadzieja Drela Instytut Zoologii, Zakład Immunologii
UKŁAD LIMFATYCZNY UKŁAD ODPORNOŚCIOWY Nadzieja Drela Instytut Zoologii, Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl Układ limfatyczny Narządy, naczynia limfatyczne, krążące limfocyty Centralne narządy limfoidalne
Bardziej szczegółowoOdporność ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Odporność DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Funkcje FUNKCJA KTO AWARIA OBRONA NADZÓR HOMEOSTAZA Bakterie Wirusy Pasożyty Pierwotniaki
Bardziej szczegółowoLp. tydzień wykłady seminaria ćwiczenia
Lp. tydzień wykłady seminaria ćwiczenia 21.02. Wprowadzeniedozag adnieńzwiązanychzi mmunologią, krótka historiaimmunologii, rozwójukładuimmun ologicznego. 19.02. 20.02. Wprowadzenie do zagadnień z immunologii.
Bardziej szczegółowoOdporność nabyta: Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii
Odporność nabyta: Komórki odporności nabytej: fenotyp, funkcje, powstawanie, krążenie w organizmie Cechy odporności nabytej Rozpoznawanie patogenów przez komórki odporności nabytej: receptory dla antygenu
Bardziej szczegółowoJak żywiciel broni się przed pasożytem?
https://www. Jak żywiciel broni się przed pasożytem? Autor: Anna Bartosik Data: 12 kwietnia 2019 W poprzedniej części naszego kompendium wiedzy o pasożytach świń omówiliśmy, w jaki sposób pasożyt dostaje
Bardziej szczegółowoSpis treści. Komórki, tkanki i narządy układu odpornościowego 5. Swoista odpowiedź immunologiczna: mechanizmy 53. Odporność nieswoista 15
Spis treści Komórki, tkanki i narządy układu odpornościowego 5 1. Wstęp: układ odpornościowy 7 2. Komórki układu odpornościowego 8 3. kanki i narządy układu odpornościowego 10 Odporność nieswoista 15 1.
Bardziej szczegółowoWpływ opioidów na układ immunologiczny
Wpływ opioidów na układ immunologiczny Iwona Filipczak-Bryniarska Klinika Leczenia Bólu i Opieki Paliatywnej Katedry Chorób Wewnętrznych i Gerontologii Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński Kraków
Bardziej szczegółowoCzęść praktyczna: Metody pozyskiwania komórek do badań laboratoryjnych cz. I
Ćwiczenie 1 Część teoretyczna: Budowa i funkcje układu odpornościowego 1. Układ odpornościowy - główne funkcje, typy odpowiedzi immunologicznej, etapy odpowiedzi odpornościowej. 2. Komórki układu immunologicznego.
Bardziej szczegółowoTolerancja immunologiczna
Tolerancja immunologiczna autotolerancja, tolerancja na alloantygeny i alergeny dr Katarzyna Bocian Zakład Immunologii kbocian@biol.uw.edu.pl Funkcje układu odpornościowego obrona bakterie alergie wirusy
Bardziej szczegółowooporność odporność oporność odporność odporność oporność
oporność odporność odporność nieswoista bierna - niskie ph na powierzchni skóry (mydła!) - enzymy - lizozym, pepsyna, kwas solny żołądka, peptydy o działaniu antybakteryjnym - laktoferyna- przeciwciała
Bardziej szczegółowoPROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski
PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00, sala 301A Inflammation ( ) Pineal gland
Bardziej szczegółowoUkład odpornościowy człowieka (układ immunologiczny) Pochodzenie komórek układu immunologicznego. Odporność nieswoista (wrodzona)
Układ odpornościowy człowieka (układ immunologiczny) Elementy strukturalne układu odpornościowego Immunologia - nauka o odporności. Bada procesy prowadzące do utrzymania organizmu w równowadze wobec powstałych
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz używanych skrótów i symboli... 14. 1. Wprowadzenie... 18
Spis treści Wykaz używanych skrótów i symboli... 14 1. Wprowadzenie... 18 1.1. Podstawowe zasady działania układu immunologicznego... 18 1.1.1. Formy odpowiedzi immunologicznej... 19 1.1.2. Rozpoznanie
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Immunologia, cykl: 2017-2019, r.a: 2017/2018 Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów
Bardziej szczegółowoStreszczenie wykładu: WPŁYW FLORY BAKTERYJNEJ JELITA NA ROZWÓJ ODPOWIEDZI IMMUNOLOGICZNEJ
Prof. dr hab. Leszek Ignatowicz Streszczenie wykładu: WPŁYW FLORY BAKTERYJNEJ JELITA NA ROZWÓJ ODPOWIEDZI IMMUNOLOGICZNEJ Ludzkie ciało zasiedlane jest bilionami symbiotycznych mikroorganizmów w tym bakterii,
Bardziej szczegółowo3. Swoista odpowiedź immunologiczna cz.1 Antygen: pełnowartościowy, hapten; autologiczny, izogeniczny (syngeniczny), allogeniczny, ksenogeniczny;
3. Swoista odpowiedź immunologiczna cz.1 Antygen: pełnowartościowy, hapten; autologiczny, izogeniczny (syngeniczny), allogeniczny, ksenogeniczny; antygeny MHC (HLA), antygeny reagujące krzyżowo (heterofilne);
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU Immunologia 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek)
Bardziej szczegółowoUkład odpornościowy, układ immunologiczny to układ struktur umożliwiających działanie mechanizmom odporności. Struktury te to: narządy limfoidalne
Układ odpornościowy, układ immunologiczny to układ struktur umożliwiających działanie mechanizmom odporności. Struktury te to: narządy limfoidalne naczynie chłonne komórki uczestniczące w reakcjach immunologicznych
Bardziej szczegółowoWyklady IIIL 2016/ :00-16:30 środa Wprowadzenie do immunologii Prof. dr hab. med. ML Kowalski
III rok Wydział Lekarski Immunologia ogólna z podstawami immunologii klinicznej i alergologii rok akademicki 2016/17 PROGRAM WYKŁADÓW Nr data godzina dzień tygodnia Wyklady IIIL 2016/2017 tytuł Wykladowca
Bardziej szczegółowoRodzaje autoprzeciwciał, sposoby ich wykrywania, znaczenie w ustaleniu diagnozy i monitorowaniu. Objawy związane z mechanizmami uszkodzenia.
Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć I Choroby układowe tkanki łącznej 1. Toczeń rumieniowaty układowy 2. Reumatoidalne zapalenie stawów 3. Twardzina układowa 4. Zapalenie wielomięśniowe/zapalenie
Bardziej szczegółowoPODSTAWY IMMUNOLOGII. Regulacja odpowiedzi immunologicznej. Nadzieja Drela
PODSTAWY IMMUNOLOGII Regulacja odpowiedzi immunologicznej Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Stan równowagi: odpowiedź immunologiczna - tolerancja Kontakt z antygenem prowadzi do rozwoju odpowiedzi immunologicznej
Bardziej szczegółowoLeczenie biologiczne co to znaczy?
Leczenie biologiczne co to znaczy? lek med. Anna Bochenek Centrum Badawcze Współczesnej Terapii C B W T 26 Październik 2006 W oparciu o materiały źródłowe edukacyjnego Grantu, prezentowanego na DDW 2006
Bardziej szczegółowoPODSTAWY IMMUNOLOGII. Nadmierna aktywność układu odpornościowego: 1/ nadwrażliwość 2/autoimmunizacja. Nadzieja Drela
PODSTAWY IMMUNOLOGII Nadmierna aktywność układu odpornościowego: 1/ nadwrażliwość 2/autoimmunizacja Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl 1. Nadreaktywność układu odpornościowego na substancje nieposiadające
Bardziej szczegółowoRok akademicki:2017/2018
Rok akademicki:2017/2018 Studia magisterskie Kierunek: Analityka medyczna Przedmiot: IMMUNOLOGIA Z IMMUNOPATOLOGIĄ Rok III Semestr V Wykłady 45 godzin Ćwiczenia 30 godzin Seminaria 15 godzin Forma zaliczenia:
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: IMMUNOLOGIA Z IMMUNOPATOLOGIĄ Rok III Semestr V Wykłady 45 godzin Ćwiczenia 45 godzin Forma zaliczenia: Egzamin praktyczny i teoretyczny
Rok akademicki 2016/2017 Studia magisterskie Kierunek: Analityka medyczna Przedmiot: IMMUNOLOGIA Z IMMUNOPATOLOGIĄ Rok III Semestr V Wykłady 45 godzin Ćwiczenia 45 godzin Forma zaliczenia: Egzamin praktyczny
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą ciągle w ustroju, umożliwiającą stałą komunikację pomiędzy odległymi od siebie tkankami.
Bardziej szczegółowoTkanka limfoidalna i układ limfatyczny
Mechanizmy obronne organizmu: Tkanka limfoidalna i układ limfatyczny Odporność wrodzona: bariery nabłonkowe komórki fagocytujące receptory rozpoznające wzorzec ostre stany zapalne (neutrofile, makrofagi,
Bardziej szczegółowoTkanka limfoidalna i układ limfatyczny
Mechanizmy obronne organizmu: Tkanka limfoidalna i układ limfatyczny Odporność wrodzona: bariery nabłonkowe komórki fagocytujące receptory rozpoznające wzorzec ostre stany zapalne (neutrofile, makrofagi,
Bardziej szczegółowo1. Układ odpornościowy. Odporność humoralna
Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć Seminaria 1. Układ odpornościowy. Odporność humoralna Ludzki układ odpornościowy Składowe i mechanizmy odporności wrodzonej Składowe i mechanizmy odpowiedzi
Bardziej szczegółowoHEMATOPOEZA PODSTAWY IMMUNOLOGII
HEMATOPOEZA PODSTAWY IMMUNOLOGII 2009 dr hab. Nadzieja Drela dr Ewa Kozłowska owska MIEJSCA RÓŻNICOWANIA R KOMÓREK UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO PODCZAS ŻYCIA PŁODOWEGOP WORECZEK ŻÓŁTKOWY WĄTROBA PŁODOWAP PO
Bardziej szczegółowoTkanka limfoidalna i układ limfatyczny
Mechanizmy obronne organizmu: Tkanka limfoidalna i układ limfatyczny Odporność wrodzona: bariery nabłonkowe komórki fagocytujące receptory rozpoznające wzorzec ostre stany zapalne (neutrofile, makrofagi,
Bardziej szczegółowoImmunologiczna teoria starzenia
Immunologiczna teoria starzenia STRESZCZENIE Starzenie organizmu może być spowodowane zmniejszającą się zdolnością układu odpornościowego do reagowania na antygeny obce i własne. Skutkiem najczęściej obserwowanym
Bardziej szczegółowoUkład immunologiczny osób starszych
Układ immunologiczny osób starszych dr n. med. Adriana Roży Prof. dr hab. n. med. Joanna Chorostowska- Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Kierownik:
Bardziej szczegółowoTkanka limfoidalna i układ limfatyczny
Mechanizmy obronne organizmu: Odporność wrodzona: Tkanka limfoidalna i układ limfatyczny bariery nabłonkowe komórki fagocytujące ostre stany zapalne (neutrofile, makrofagi, inne granulocyty, mastocyty)
Bardziej szczegółowoMechanizmy obrony przed patogenami
Mechanizmy obrony przed patogenami Najważniejszą funkcją układu odpornościowego jest utrzymanie homeostazy i obrona organizmu przed mikroorganizmami Grażyna Korczak-Kowalska Zakład Immunologii Wydział
Bardziej szczegółowoCHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE
CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE Autoimmunizacja Odpowiedź immunologiczna skierowana przeciwko własnym antygenom Choroba autoimmunizacyjna Zaburzenie funkcji fizjologicznych organizmu jako konsekwencja autoimmunizacji
Bardziej szczegółowoIMMUNOLOGIA DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Z ODDZIAŁEM NAUCZANIA W JĘZYKU ANGIELSKIM - PROGRAM 2015/2016
IMMUNOLOGIA DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Z ODDZIAŁEM NAUCZANIA W JĘZYKU ANGIELSKIM - PROGRAM 2015/2016 Wykłady 10 h, Ćwiczenia 45 h Zajęcia kończą się zaliczeniem Punkty ECTS: 4 WYKŁADY 1.
Bardziej szczegółowoRedakcja KRZYSZTOF BRYNIARSKI IMMUNOLOGIA
Redakcja KRZYSZTOF BRYNIARSKI IMMUNOLOGIA Redakcja KRZYSZTOF BRYNIARSKI IMMUNOLOGIA dla studentów wydziałów medycznych i lekarzy Wszelkie prawa zastrzeżone, zwłaszcza prawo do przedruku i tłumaczenia na
Bardziej szczegółowoZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ
ZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ Kierownik Zakładu - dr hab. Magdalena Chadzińska Dr. Joanna Homa Prof. dr hab. Barbara Płytycz Kurs: IMMUNOLOGIA III rok studiów, semestr letni ODPORNOŚĆ NABYTA ADAPTACYJNA
Bardziej szczegółowoOdpowiedź układu immunologicznego na zakażenie wirusami brodawczaka ludzkiego wpływ na kancerogenezę i wyniki leczenia przeciwnowotworowego
Odpowiedź układu immunologicznego na zakażenie wirusami brodawczaka ludzkiego wpływ na kancerogenezę i wyniki leczenia przeciwnowotworowego Beata Biesaga Zakład Radiobiologii Klinicznej, Centrum Onkologii
Bardziej szczegółowoceluje w opiera się na Patogeny Komórki przezentujące antygen (APC) i wiążą
powoduje to Rozkurcz naczyń krwionośnych wzmacniają Interferony od komórek prezentujących stymuluje Komórki NK Aby aktywować limfocyty B i limfocyty T cytotoksyczne niszczą otrzymują an- dzielą się na
Bardziej szczegółowoCzy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar
Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar Zakład Immunologii Klinicznej Katedra Immunologii Klinicznej i Transplantologii Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, oraz Uniwersytecki
Bardziej szczegółowoNEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2016/2017 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00 Regulacja
Bardziej szczegółowoKrótki zarys immunologii. Katedra Nauk Przedklinicznych Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW
Krótki zarys immunologii Katedra Nauk Przedklinicznych Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW Immunologia to nauka zajmująca się biologicznymi i biochemicznymi podstawami reakcji odpornościowo-obronnej ustroju
Bardziej szczegółowoKod przedmiotu/modułu MK_39 Punkty ETCS: 6. Jednostka: Zakład Immunologii Katedry Immunologii Klinicznej, ul. Rokietnicka 5d, 60-806 Poznań
Kod przedmiotu/modułu MK_39 Punkty ETCS: 6 Nazwa przedmiotu: Immunopatologia Jednostka: Zakład Immunologii Katedry Immunologii Klinicznej, ul. Rokietnicka 5d, 60-806 Poznań Osoba odpowiedzialna za przedmiot:
Bardziej szczegółowoPlan. Sztuczne systemy immunologiczne. Podstawowy słownik. Odporność swoista. Architektura systemu naturalnego. Naturalny system immunologiczny
Sztuczne systemy immunologiczne Plan Naturalny system immunologiczny Systemy oparte na selekcji klonalnej Systemy oparte na modelu sieci idiotypowej 2 Podstawowy słownik Naturalny system immunologiczny
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Immunologia podstawowa Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej
Bardziej szczegółowoNEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2016/2017 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00 Regulacja
Bardziej szczegółowoImmunologia komórkowa
Immunologia komórkowa ocena immunofenotypu komórek Mariusz Kaczmarek Immunofenotyp Definicja I Charakterystyczny zbiór antygenów stanowiących elementy różnych struktur komórki, związany z jej różnicowaniem,
Bardziej szczegółowoBiałka układu immunologicznego. Układ immunologiczny
Białka układu immunologicznego Układ immunologiczny 1 Białka nadrodziny immunoglobulin Białka MHC 2 Białka MHC typu I Łańcuch ciężki (alfa) 45 kda Łańcuch lekki (beta 2 ) 12 kda Występują na powierzchni
Bardziej szczegółowoZastosowanie sztucznych systemów immunologicznych w zagadnieniach optymalizacji
Zastosowanie sztucznych systemów immunologicznych w zagadnieniach optymalizacji 26 października 2011 Agenda Wprowadzenie 1 Wprowadzenie 2 Struktura układu odpornościowego Adaptacja i dywersyfikacja systemu
Bardziej szczegółowoTkanka limfoidalna i układ limfatyczny
Mechanizmy obronne organizmu: Tkanka limfoidalna i układ limfatyczny Odporność wrodzona: bariery nabłonkowe komórki fagocytujące receptory rozpoznające wzorzec ostre stany zapalne (neutrofile, makrofagi,
Bardziej szczegółowoMechanizmy obrony przed patogenami Najważniejszą funkcją układu odpornościowego jest obrona przed mikroorganizmami
Mechanizmy obrony przed patogenami Najważniejszą funkcją układu odpornościowego jest obrona przed mikroorganizmami Grażyna Korczak-Kowalska Zakład Immunologii Wydział Biologii UW Drogi wnikania patogenów
Bardziej szczegółowoukład odpornościowy Układ odpornościowy Układ odpornościowy Układ odpornościowy 11/8/2011
Medyczne aspekty bezpośredniego przygotowania startowego zmiany odporności Wpływ wysiłków fizycznych na odporność człowieka Niekorzystny pogorszenie odporności człowieka o 15-25% Korzystny korzystny wpływ
Bardziej szczegółowoOdporność nabyta: podstawy rozpoznawania antygenów przez limfocyty T
Odporność nabyta: podstawy rozpoznawania antygenów przez limfocyty T Główny układ zgodności tkankowej Restrykcja MHC Przetwarzanie i prezentacja antygenu Komórki prezentujące antygen Nadzieja Drela Wydział
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODPORNOŚCIOWY SSAKÓW W OBRONIE INTEGRALNOŚCI ORGANIZMU
Tom 66 2017 Numer 4 (317) Strony 575 593 Nadzieja Drela Zakład Immunologii Instytut Zoologii Wydział Biologii Uniwersytet Warszawski Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa E-mail: ndrela@biol.uw.edu.pl UKŁAD ODPORNOŚCIOWY
Bardziej szczegółowoDZIAŁ I. PODSTAWY REGULACJI I KONTROLI CZYNNOŚCI ORGANIZMU. FIZJOLOGIA KRWI.
DZIAŁ I. PODSTAWY REGULACJI I KONTROLI CZYNNOŚCI ORGANIZMU. FIZJOLOGIA KRWI. Na dwiczeniach obowiązuje znajomośd metodyk udostępnionych na stronie internetowej Zakładu; na zajęcia praktyczne z fizjologii
Bardziej szczegółowoTkanka limfoidalna i układ limfatyczny
Mechanizmy obronne organizmu: Tkanka limfoidalna i układ limfatyczny Odporność wrodzona: bariery nabłonkowe komórki fagocytujące receptory rozpoznające wzorzec ostre stany zapalne (neutrofile, makrofagi,
Bardziej szczegółowoPROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski
PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00, sala 301A PLAN WYKŁADU Kontrola przebiegu
Bardziej szczegółowoOdporność nabyta: podstawy rozpoznawania antygenów przez limfocyty T
Odporność nabyta: podstawy rozpoznawania antygenów przez limfocyty T Główny układ zgodności tkankowej Restrykcja MHC Przetwarzanie i prezentacja antygenu Komórki prezentujące antygen Nadzieja Drela Wydział
Bardziej szczegółowoImmunologia SYLABUS A. Informacje ogólne
Immunologia A. Informacje ogólne Elementy sylabusa Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne
Bardziej szczegółowoSpis treœci. 1. Wstêp... 1
Spis treœci 1. Wstêp........................................................... 1 Czêœæ 1: MIKROBIOLOGIA OGÓLNA..................................... 3 2. Budowa i taksonomia bakterii.....................................
Bardziej szczegółowoMechanizmy nieprawidłowej, nadmiernej aktywności układu odpornościowego: typy nadwrażliwości
Mechanizmy nieprawidłowej, nadmiernej aktywności układu odpornościowego: typy nadwrażliwości Nadwrażliwość to nadmierna reakcja układu odpornościowego na antygeny patogenów, własne i czynniki pochodzenia
Bardziej szczegółowoWykład 1 Termin: Odpowiedź nieswoista komórkowa i humoralna. Wykład 2 Termin: Odpowiedź swoista komórkowa i humoralna
Immunologia kierunek Lekarski Liczba godzin dydaktycznych: 55 Wykłady: 10 godzin (5 wykładów) Ćwiczenia: 45 godzin (15 ćwiczeń) ETCS: 4 WYKŁADY: Wykład 1 Termin: 09.10.2018 Odpowiedź nieswoista komórkowa
Bardziej szczegółowoCytokiny jako nośniki informacji
Wykład 2 15.10.2014 Cytokiny jako nośniki informacji Termin cytokiny (z greckiego: cyto = komórka i kinos = ruch) określa dużą grupę związków o różnym pochodzeniu i budowie, będących peptydami, białkami
Bardziej szczegółowoGranudacyn. Nowoczesne i bezpieczne przemywanie, płukanie i nawilżanie ran.
Granudacyn Nowoczesne i bezpieczne przemywanie, płukanie i nawilżanie ran. Granudacyn to roztwór do szybkiego czyszczenia, nawilżania i płukania ostrych, przewlekłych i zanieczyszczonych ran oraz oparzeń
Bardziej szczegółowoPRZEGLĄD AKTUALNYCH NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REUMATOLOGII
PRZEGLĄD AKTUALNYCH NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REUMATOLOGII Prof. dr hab. n med. Małgorzata Wisłowska Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA Cytokiny Hematopoetyczne
Bardziej szczegółowo(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi
Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy
Bardziej szczegółowoUkłady: oddechowy, krążenia,
Układy: oddechowy, krążenia, Kurs Kynologia ESPZiWP Układ oddechowy Układ oddechowy jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem. Składa się z dróg oddechowych
Bardziej szczegółowoALERGIE, NIETOLERANCJE POKARMOWE W ŻYWIENIU ZBIOROWYM
Bożena Kropka- dietetyk, promotor zdrowia Autor poradnika Pokonaj Alergię www.wydawnictworodzina.pl ALERGIE, NIETOLERANCJE POKARMOWE W ŻYWIENIU ZBIOROWYM Alergia-zdezorientowany układ odpornościowy. Choroby
Bardziej szczegółowoEfektorowe mechanizmy odporności humoralnej
ROZDZIAŁ 8 Efektorowe mechanizmy odporności humoralnej Eliminacja zewnątrzkomórkowych bakterii i ich toksyn WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWCIAŁ WARUNKUJĄCE ICH FUNKCJE EFEKTOROWE 166 NEUTRALIZACJA MIKROORGANIZMÓW
Bardziej szczegółowoNON-HODGKIN S LYMPHOMA
NON-HODGKIN S LYMPHOMA Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku We Wrocławiu Aleksandra Bogucka-Fedorczuk DEFINICJA Chłoniaki Non-Hodgkin (NHL) to heterogeniczna grupa nowotworów charakteryzująca
Bardziej szczegółowoPODSTAWY IMMUNOLOGII. Rozwój limfocytów T Autoimmunizacja. Nadzieja Drela
PODSTAWY IMMUNOLOGII Rozwój limfocytów T Autoimmunizacja Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Rozwój limfocytów T w grasicy (tymopoeza) 1. Budowa grasicy 2. Komórki progenitorowe limfocytów T 3. Rozwój
Bardziej szczegółowoTkanka limfoidalna i układ limfatyczny
Mechanizmy obronne organizmu: Tkanka limfoidalna i układ limfatyczny Odporność wrodzona: bariery nabłonkowe komórki fagocytujące receptory rozpoznające wzorzec ostre stany zapalne (neutrofile, makrofagi,
Bardziej szczegółowoInne ważne funkcje układu odpornościowego poza obroną przed patogenami: układ odpornościowy w obronie integralności organizmu
Inne ważne funkcje układu odpornościowego poza obroną przed patogenami: układ odpornościowy w obronie integralności organizmu Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl
Bardziej szczegółowoTKANKA ŁĄCZNA. Komórki. Włókna. Substancja podstawowa. Substancja międzykomórkowa
Funkcje tkanki łącznej: TKANKA ŁĄCZNA łączy, utrzymuje i podpiera inne tkanki pośredniczy w rozprowadzaniu tlenu, substancji odŝywczych i biologicznie czynnych w organizmie odpowiada za większość procesów
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WSTĘP I DEFINICJE PODSTAWOWE WYKAZ UŻYWANYCH SKRÓTÓW WYKAZ CZĄSTECZEK CD
SPIS TREŚCI WSTĘP I DEFINICJE PODSTAWOWE WYKAZ UŻYWANYCH SKRÓTÓW WYKAZ CZĄSTECZEK CD XIII XV XXII 1. GŁÓWNE KOMPONENTY I ZASADNICZE CECHY ODPOWIEDZI IMMUNOLOGICZNEJ 1 Marek Jakóbisiak 1.1. Limfocyty i
Bardziej szczegółowoRegulacja odpowiedzi immunologicznej Geny Antygeny Przeciwciała Komórki uczestniczące w rozwoju odporności Cytokiny Układ nerwowy i endokrynowy
Regulacja odpowiedzi immunologicznej Geny Antygeny Przeciwciała Komórki uczestniczące w rozwoju odporności Cytokiny Układ nerwowy i endokrynowy Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (2 pkt) Na schemacie przedstawiono namnażanie się retrowirusa HIV wewnątrz limfocytu T (pomocniczego) we krwi człowieka.
Zadanie 1. (3 pkt) W aptekach dostępne są bez recepty różnego rodzaju preparaty lecznicze podnoszące odporność, zwane immunostymulatorami. Przeważnie zawierają substancje pochodzenia roślinnego, np. z
Bardziej szczegółowoKREW I HEMOPOEZA. Hct = Skład osocza krwi. Elementy morfotyczne krwi. Wskaźnik hematokrytu
KREW I HEMOPOEZA Funkcje krwi: Krew jest tkanką płynną, ponieważ płynna jest istota międzykomórkowa (osocze) transport tlenu i substancji odżywczych do komórek transport CO2 i metabolitów wydalanych przez
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Fizjologia człowieka Wykład 2, część A CZYNNIKI WZROSTU CYTOKINY 2 1 Przykłady czynników wzrostu pobudzających proliferację: PDGF - cz.wzrostu z płytek krwi działa na proliferację i migrację fibroblastów,
Bardziej szczegółowoPROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski
PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akademicki 2016/2017 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00, sala 301A PLAN WYKŁADU Nieco historii
Bardziej szczegółowoIV. wzór opisu modułu kształcenia/przedmiotu (sylabus). Opis modułu kształcenia / przedmiotu (sylabus)
IV. wzór opisu modułu kształcenia/przedmiotu (sylabus). Opis modułu kształcenia / przedmiotu (sylabus) Rok akademicki: 2017/2018 Grupa przedmiotów: Numer katalogowy: Nazwa przedmiotu 1) : Tłumaczenie nazwy
Bardziej szczegółowoHIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. I
HIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. I Wirus HIV wywołuje AIDS. Tragiczne skutki tej nieuleczalnej jeszcze choroby, nazywanej dżumą dwudziestego wieku, budzą grozę, ale jednocześnie zainteresowanie ze strony
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Część A - Opis przedmiotu kształcenia. IMMUNOLOGIA Kod modułu LK.3.C.001. II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym lekarski
SYLABUS Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Część A - Opis przedmiotu kształcenia. IMMUNOLOGIA Kod modułu LK.3.C.001 II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym lekarski Specjalności:
Bardziej szczegółowoNEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek, 8.00-9.30 Starzenie
Bardziej szczegółowoKURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
Bardziej szczegółowoMechanochemiczny przełącznik między wzrostem i różnicowaniem komórek
Mechanochemiczny przełącznik między wzrostem i różnicowaniem komórek Model tworzenia mikrokapilar na podłożu fibrynogenowym eksponencjalny wzrost tempa proliferacji i syntezy DNA wraz ze wzrostem stężenia
Bardziej szczegółowoDr med. Paweł Grzesiowski
SZCZEPIENIA OCHRONNE U PACJENTÓW ZE SZPICZAKIEM LECZONYCH PRZESZCZEPEM SZPIKU Dr med. Paweł Grzesiowski Zakład Profilaktyki Zakażeń i Zakażeń Szpitalnych Narodowy Instytut Leków Kraków, 9.02.09 r. EWOLUCJA
Bardziej szczegółowoPODSTAWY IMMUNOLOGII DLA REUMATOLOGÓW. Redakcja: Włodzimierz Maśliński
PODSTAWY IMMUNOLOGII DLA REUMATOLOGÓW Redakcja: Włodzimierz Maśliński Ewa Kontny Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher www.spartanska.pl Podstawy
Bardziej szczegółowoTransport pęcherzykowy
Transport pęcherzykowy sortowanie przenoszonego materiału zachowanie asymetrii zachowanie odrębności organelli precyzyjne oznakowanie Transport pęcherzykowy etapy transportu Transport pęcherzykowy przemieszczanie
Bardziej szczegółowoOdporność, stres, alergia
Odporność, stres, alergia Odporność komórkowa Układ mikrofagocytarny Układ makrofagocytarny 1 Układ mikrofagocytarny Granulocyty obojętnochłonne Granulocyty kwasochłonne Granulocyty zasadochłonne Układ
Bardziej szczegółowoLimfocyty T regulatorowe w immunopatologii i immunoterapii chorób alergicznych
Limfocyty T regulatorowe w immunopatologii i immunoterapii chorób alergicznych Dr hab. n. med. Aleksandra Szczawińska- Popłonyk Klinika Pneumonologii, Alergologii Dziecięcej i Immunologii Klinicznej UM
Bardziej szczegółowoWiększość interakcji zachodzących w organizmie człowieka zachodzi dzięki układom autoregulacyjnym. Ponieważ otrzymują one sygnały z innych układów i
Większość interakcji zachodzących w organizmie człowieka zachodzi dzięki układom autoregulacyjnym. Ponieważ otrzymują one sygnały z innych układów i mają postać pętli sprzężeń zwrotnych utrzymujących daną
Bardziej szczegółowoNIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA
NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA Nietolerancja i alergia pokarmowa to dwie mylone ze sobą reakcje organizmu na pokarmy, które dla zdrowych osób są nieszkodliwe. Nietolerancja pokarmowa w objawach przypomina
Bardziej szczegółowoImmulina wzmacnia odporność
Immulina wzmacnia odporność Narodowe Centrum Badania Preparatów Naturalnych Immulina została opracowana przez zespół naukowców z Narodowego Centrum Badania Preparatów Naturalnych Uniwersytetu Missisipi
Bardziej szczegółowoNEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00 Rola
Bardziej szczegółowo