HIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. I
|
|
- Małgorzata Magdalena Woźniak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 HIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. I
2 Wirus HIV wywołuje AIDS. Tragiczne skutki tej nieuleczalnej jeszcze choroby, nazywanej dżumą dwudziestego wieku, budzą grozę, ale jednocześnie zainteresowanie ze strony służby zdrowia, naukowców, jak i osób już zainfekowanych, oczekujących na zbawienny lek, a także zdrowej części społeczeństwa, szukającej wskazówek, jak uchronić się przed infekcją. Nie udało się jeszcze znaleźć skutecznego leku ani szczepionki przeciwko AIDS. Niestety nadal często powtarzają się akty nietolerancji wobec ofiar choroby, zatem nadal istnieje potrzeba propagowania wiedzy na ten temat. Optymistyczne jest to, że ostatnie lata w nauce można nazwać erą immunologii coraz więcej wiadomo o interakcjach wirusa HIV z układem odpornościowym. Ta tematyka została również pogłębiona w niniejszej lekcji.
3 AIDS jako choroba układu odpornościowego AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) czyli nabyty zespół upośledzenia odporności wywołany przez retrowirusa HIV (Human Immunodeficiency Virus), opisany po raz pierwszy w 1981 roku. Organizm ludzki stosuje różne strategie walki z mikroorganizmami chorobotwórczymi. Kłopot z wirusem HIV polega na tym, że zaatakował on właśnie system, który powinien go zwalczać, a mianowicie układ odpornościowy. Wirus HIV atakuje komórki odpornościowe wyposażone w białka powierzchniowe CD4. Białka te występują na komórkach inicjujących reakcje odpornościowe, makrofagach/monocytach i limfocytach pomocniczych Th, na skutek czego organizm staje się całkowicie bezradny wobec wszelkich drobnoustrojów chorobotwórczych.
4 Rozprzestrzenianie się AIDS Epicentrum AIDS znajduje się w Afryce, gdzie najprawdopodobniej należy szukać źródeł tej choroby.
5 Sytuacja epidemiologiczna na świecie w 2008 r. - statystyka W skali globalnej, epidemia HIV ustabilizowała się, choć obserwuje się bardzo wysoki poziom nowych zakażeń HIV i zgonów z powodu AIDS. Szacuje się, że w 2007 r. było 33 miliony [30 mln - 36 mln] osób żyjących z HIV. Roczna liczba nowych zakażeń HIV zmniejszyła się z 3 mln [2,6 mln - 3,5 mln] w 2001 r. do 2,7 milionów [2,2 mln - 3,2 mln] w 2007 roku. W sumie 2 mln [1,8 milionów - 2,3 mln] osób zmarło z powodu AIDS w 2007 roku, natomiast w roku 2001 na AIDS zmarło 1,7 mln [1,5 mln - 2,3 mln].
6 Zakażenia HIV, zachorowania na AIDS i zgony chorych na AIDS w latach w Polsce.
7 Dane epidemiologiczne - Polska HIV i AIDS w Polsce - dane od początku epidemii (1985 r.) do końca marca 2009 roku: zakażonych ogółem co najmniej zakażonych w związku z używaniem narkotyków zachorowań na AIDS chorych zmarło
8 Średnia roczna liczba nowo wykrywanych zakażeń HIV w latach , według województw
9 Średnia roczna zapadalność na AIDS w latach , według województw
10 Układ odpornościowy człowieka Sprawny układ odpornościowy bardzo dokładnie rozróżnia białka (antygeny) obce i własne. Białka własne z reguły nie inicjują reakcji odpornościowych, natomiast białka obce są wychwytywane przez komórki żerne, które stanowią pierwszą, niespecyficzną linię obrony. Makrofagi zabijają drobnoustrój ale także trawią jego białka i prezentują je limfocytom, odpowiedzialnym za pamięć i specyfikę reakcji odpornościowych. Sprawność działania limfocytów wynika z faktu, iż są one wyposażone w wyspecjalizowane receptory antygenów praktycznie każdy limfocyt posiada inny receptor, a zatem reaguje na obecność różnego antygenu. LIMFOCYT RECEPTOR
11 Rodzaje limfocytów Komórki, z których powstaną limfocyty (komórki macierzyste limfocytów) zlokalizowane są w szpiku kostnym. Część z nich po opuszczeniu szpiku staje się limfocytami B. Po wniknięciu antygenu do organizmu limfocyty B przekształcają się w komórki syntetyzujące i uwalniające do krwi przeciwciała. Te z kolei w różny sposób unieszkodliwiają antygeny. Część limfocytów po opuszczeniu szpiku kostnego wnika do grasicy, gdzie ulega szkoleniu nabywa specjalnych właściwości, stając się limfocytami T. Wyróżniamy trzy grupy limfocytów T: - limfocyty pomocnicze Th po rozpoznaniu antygenu wydzielają substancje uruchamiające wiele procesów, pobudzają limfocyty B do podziału i tworzenia komórek syntetyzujących przeciwciała, pobudzają do działania limfocyty Tc - limfocyty cytotoksyczne Tc niszczą komórki, do których antygen już wniknął, zwłaszcza te, które zostały zainfekowane wirusem - limfocyty hamujące Ts odpowiadają za hamowanie reakcji odpornościowych i ich wstrzymywanie, gdy antygen został już unieszkodliwiony
12 Napotkanie swoistego antygenu może spowodować: proliferację (rozmnażanie się) danego limfocytu, jego unieczynnienie bądź samobójczą śmierć. Wybór konkretnej drogi zależy od innych bodźców działających na komórkę. W wyniku proliferacji powstaje klon komórek potomnych specyficznych dla danego antygenu. Część z nich staje się komórkami pamięci, które umożliwiają sprawną reakcję na wtórne pojawienie się takiego samego intruza, a część podejmie funkcje wykonawcze KOMÓRKI PAMIĘCI ANTGEN UNIECZYNNIENIE PROLIFERACJA LIMFOCYT ŚMIERĆ LIMFOCYTY WYKONAWCZE
13 Rodzaje odporności Pobudzone antygenem drobnoustroju limfocyty B proliferują (rozmnażają się) w wyniku czego powstają komórki pamięci oraz PLAZMOCYTY - komórki uwalniające przeciwciała, które w różny sposób przyczyniają się do unieszkodliwienia drobnoustroju. Reakcję z udziałem przeciwciał nazywamy odpornością humoralną.
14 LIMFOCYT B ANTYGEN PROLIFERACJA ODPORNOŚĆ HUMORALNA PLAZMOCYTY KOMÓRKI PAMIĘCI PRZECIWCIAŁA
15 Rodzaje odporności 2 1 W momencie gdy drobnoustrój (2) znajduje się już we wnętrzu zaatakowanej komórki (1), wówczas jest on już niedostępny dla krążących przeciwciał. Jednak komórka gospodarza prezentuje na swej powierzchni antygeny drobnoustroju więc może zostać zabita z udziałem limfocytów Th (3). Jest to odporność typu komórkowego. 3
16 Etapy rozwoju AIDS po zakażeniu wirusem HIV AIDS ARC LAS BEZOBJAWOWI NOSICIELE
17 Istota AIDS Wirus HIV atakuje komórki kluczowe dla układu odpornościowego. Zniszczenie komórek Th powoduje załamanie się i rozregulowanie wszelkich reakcji odpornościowych, zarówno humoralnych jaki i komórkowych, rozpoczyna się wówczas AIDS pełnoobjawowy (szczyt piramidy). Spośród kilkunastu milionów osób zainfekowanych prze wirusa HIV jedynie niewielka grupa choruje i umiera obecnie na AIDS pełnoobjawowy. Część zakażonych choruje na tzw. ARC, czyli zespół związany z AIDS, który może przekształcić się w AIDS pełnoobojawowy. Poprzedza go stadium LAS, czyli okres, gdy jedynym symptomem choroby są powiększone węzły chłonne, w których rozgrywa się walka z wirusem, a następnie postępuje ich degradacja. Trudną do oszacowania grupę ludzi stanowią nosiciele wirusa, którzy obecnie, ani być może nigdy, nie rozwiną objawów choroby, lecz mogą zarazić następne osoby (podstawa piramidy). U wielu z nich z nich można wykryć przeciwciała anty-hiv, lecz pojawiają się one w kilka tygodni, a nawet miesięcy po zakażeniu. Do tego czasu trudno jest wykryć infekcje wirusem rutynowym testem.
18 Pełnoobjawowy AIDS jest chorobą nieuleczalną. W tym stadium chorzy są już praktycznie zupełnie pozbawieni limfocytów Th, a więc ich organizmy są całkowicie bezbronne wobec ataku mikroorganizmów i nowotworów. Przyczyną zgonu są często zarazki nieszkodliwe dla organizmu o zdrowym układzie odpornościowym, które jednak u osób pozbawionych kluczowych dla tego układu limfocytów pomocniczych wykorzystują okazję i powodują śmiertelne schorzenia. Najczęstszą chorobą osób z pełnoobjawowym AIDS jest zapalenie płuc wywoływane przez pierwotniaka Pneumocystis carini. Mózg, wątrobę i płuca często atakuje także Toxoplasma gondii. Bardzo ciężkie schorzenia wywołują także wirusy opryszczki oraz grzyby. Najczęstszym nowotworem wśród pacjentów z pełnoobjawowym AIDS jest mięsak Kaposiego. Łagodna forma tego nowotworu występuje prawie wyłącznie u starszych mężczyzn. U młodych ofiar AIDS przyjmuje jednak postać złośliwą. Często także przyczyną zgonu osób chorych na AIDS są chłoniaki mózgu.
19 ARC Wirus powodujący AIDS oprócz limfocytów Th atakuje także komórki mikrogleju mózgu, które osłaniają komórki nerwowe i wytwarzają niezbędne dla nich środowisko. Chorzy na ARC odczuwają wiele niespecyficznych dolegliwości, jak gorączki, poty nocne, gwałtowne chudnięcie, osłabienie i uporczywe biegunki. Aby mieć pewność, że są one związane z infekcją wirusa HIV należy wykazać w krwioobiegu pacjenta obecność antygenów wirusa HIV lub skierowanych przeciwko niemu przeciwciał.
20 Nosiciele Największą grupę stanowią osoby zakażone wirusem HIV, a nie wykazujące żadnych objawów choroby. O ich kontakcie z wirusem świadczy jedynie obecność we krwi przeciwciał anty- HIV.
21 Literatura: Płytycz B., HIV a układ odpornościowy. Skrypt uczelniany Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Wiśniewski H., Biologia dla klas III. Agmen, Warszawa
Co robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG
Co robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG -Czym jest HIV? -HIV jest wirusem. Jego nazwa pochodzi od: H human I immunodeficiency ludzki upośledzenia odporności V virus wirus -To czym
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA HIV/AIDS. NOWOśCI
PROFILAKTYKA HIV/AIDS STATYSTYKI LOKALNE DZIAłANIA OZ I PZ PSSE W ROKU 2012 NOWOśCI CIEKAWOSTKI STATYSTYKI HIV i AIDS w Polsce dane od początku epidemii (1985 r.) do 30 czerwca 2012 roku 15 724 zakażonych
Bardziej szczegółowoHIV nie śpi. W dzisiejszych czasach o wirusie mówi się mniej niż kiedyś, lecz to wcale nie znaczy, że problem zniknął wręcz przeciwnie.
HIV nie śpi W dzisiejszych czasach o wirusie mówi się mniej niż kiedyś, lecz to wcale nie znaczy, że problem zniknął wręcz przeciwnie. Paulina Karska kl. 2GB -1- Strona 1 z 8 Spis treści : 1. Wstęp- ogólnie
Bardziej szczegółowoCo to jest HIV i AIDS
HIV AIDS Co to jest HIV i AIDS Ludzki wirus upośledzenia odporności HIV (ang.: Human Immunodeficiency Virus) jest wirusem, który atakuje, osłabia i niszczy system odpornościowy organizmu, czego rezultatem
Bardziej szczegółowoPrzygotowała Katarzyna Borowiak nauczycielka biologii w II LO w Lesznie
Przygotowała Katarzyna Borowiak nauczycielka biologii w II LO w Lesznie Ludzki wirus upośledzenia odporności - HIV (ang.: Human Immunodeficiency Virus) jest wirusem, który atakuje, osłabia i niszczy system
Bardziej szczegółowoukąszenie komara używanie tych samych sztućców, co nosiciel wirusa
NIE DAJ SZANSY! AIDS AIDS (AcquiredImmune DeficiencySyndrome) to zespół nabytego niedoboru odporności -nieuleczalna choroba, która niszczy siły samoobronne organizmu. HIV HIV (HumanImmunodeficiencyVirus)
Bardziej szczegółowoPrzygotowała Katarzyna Borowiak Nauczyciel biologii W II LO w Lesznie
Przygotowała Katarzyna Borowiak Nauczyciel biologii W II LO w Lesznie Ludzki wirus upośledzenia odporności - HIV (ang.: Human Immunodeficiency Virus) jest wirusem, który atakuje, osłabia i niszczy system
Bardziej szczegółowoREGULAMIN SZKOLNEGO KONKURSU WIEDZY O AIDS
REGULAMIN SZKOLNEGO KONKURSU WIEDZY O AIDS Konkurs jest propozycją dla szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Ponieważ ilość osób zakażonych HIV, a w następstwie tego chorych na AIDS stale rośnie niezwykle
Bardziej szczegółowoMam Haka na Raka. Chłoniak
Mam Haka na Raka Chłoniak Nowotwór Pojęciem nowotwór określa się niekontrolowany rozrost nieprawidłowych komórek w organizmie człowieka. Nieprawidłowość komórek oznacza, że różnią się one od komórek otaczających
Bardziej szczegółowoHIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. II
HIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. II Sposoby zakażenia Wirus HIV występuje głównie we krwi i nasieniu chorego mężczyzny lub wydzielinie pochwy chorej kobiety. Aby doszło do zainfekowania następnej choroby
Bardziej szczegółowoAIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune
AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune (D)eficiency (S)yndrome. Przyczyny zakażenia AIDS Czynnikiem
Bardziej szczegółowoDrogi zakażenia. kontakt seksualny (sperma, preejakulat, śluz szyjkowy), dot. także kontaktów oralnych,
Zespół nabytego niedoboru odporności, AIDS końcowe stadium zakażenia wirusem zespołu nabytego braku odporności (HIV) charakteryzujące się bardzo niskim poziomem limfocytów, a więc wyniszczeniem układu
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS
Światowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS Przypada w dniu 17 maja każdego roku Warszawa, 2013 HIV- ludzki wirus niedoboru odporności powoduje AIDS- zespół nabytego niedoboru odporności Z kart historii
Bardziej szczegółowoMariola Winiarczyk Zespół Szkolno-Gimnazjalny Rakoniewice
Mariola Winiarczyk Zespół Szkolno-Gimnazjalny Rakoniewice Szkolny Konkurs Wiedzy o AIDS i HIV obejmuje dwa etapy. Etap pierwszy przeprowadzany jest ok. 25 października. Biorą w nim udział trój osobowe
Bardziej szczegółowoNA ZAKAŻENIE HBV i HCV
NA ZAKAŻENIE HBV i HCV Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku 18.04.2016r. Aneta Bardoń-Błaszkowska HBV - Hepatitis B Virus Simplified diagram of the structure of hepatitis B virus, Autor
Bardziej szczegółowoJak żywiciel broni się przed pasożytem?
https://www. Jak żywiciel broni się przed pasożytem? Autor: Anna Bartosik Data: 12 kwietnia 2019 W poprzedniej części naszego kompendium wiedzy o pasożytach świń omówiliśmy, w jaki sposób pasożyt dostaje
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (2 pkt) Na schemacie przedstawiono namnażanie się retrowirusa HIV wewnątrz limfocytu T (pomocniczego) we krwi człowieka.
Zadanie 1. (3 pkt) W aptekach dostępne są bez recepty różnego rodzaju preparaty lecznicze podnoszące odporność, zwane immunostymulatorami. Przeważnie zawierają substancje pochodzenia roślinnego, np. z
Bardziej szczegółowoStatystyki zachorowań
I AIDS Informacje ogólne Budowa wirusa HIV Statystyki zachorowań Światowy dzień HIV/AIDS Aktywność fizyczna Zapobieganie HIV HIV u kobiet Możliwości z HIV Przeciwskazania Ciąża Ludzie młodzi HIV u dzieci
Bardziej szczegółowoIwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim
Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Gruźlica jest przewlekłą chorobą zakaźną. W większości przypadków zakażenie zlokalizowane jest w płucach
Bardziej szczegółowo- Human. - Immunodeficenc. - Virus. (ludzki) (upośledzenie odporności immunologicznej) (wirus)
H I V - Human (ludzki) - Immunodeficenc (upośledzenie odporności immunologicznej) - Virus (wirus) Drogi zakaŝenia HIV Kontakt zakaŝonej krwi z krwią lub błoną śluzową osoby niezakaŝonej, np. uŝywanie tej
Bardziej szczegółowoPowiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Trzebnicy. Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia
Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Trzebnicy Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia HIV - (ang. human immunodeficiency virus), ludzki wirus upośledzenia odporności AIDS - (ang. acquired immunodeficiency
Bardziej szczegółowoCzy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar
Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar Zakład Immunologii Klinicznej Katedra Immunologii Klinicznej i Transplantologii Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, oraz Uniwersytecki
Bardziej szczegółowoLp. tydzień wykłady seminaria ćwiczenia
Lp. tydzień wykłady seminaria ćwiczenia 21.02. Wprowadzeniedozag adnieńzwiązanychzi mmunologią, krótka historiaimmunologii, rozwójukładuimmun ologicznego. 19.02. 20.02. Wprowadzenie do zagadnień z immunologii.
Bardziej szczegółowoFakty na temat HIV i AIDS. Polski /Pólska
Fakty na temat HIV i AIDS Polski /Pólska AIDS jest poważną chorobą, która począwszy od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku rozprzestrzeniła się w całym świecie. AIDS wywołuje wirus zwany HIV, który przenosi
Bardziej szczegółowoModel Marczuka przebiegu infekcji.
Model Marczuka przebiegu infekcji. Karolina Szymaniuk 27 maja 2013 Karolina Szymaniuk () Model Marczuka przebiegu infekcji. 27 maja 2013 1 / 17 Substrat Związek chemiczny, który ulega przemianie w wyniku
Bardziej szczegółowoŁańcuch skojarzeń: Uczniowie kolejno wypowiadają skojarzenia z pojęciem AIDS, a następnie zapisują je na arkuszu szarego papieru.
AIDS i HIV 1. Cele lekcji Cel ogólny: Dostarczenie informacji o wirusie HIV i chorobie AIDS. a) Wiadomości Uczeń zna pojęcia AIDS i HIV. Uczeń zna drogi przekazywania zakażenia. b) Postawy Uczeń toleruje
Bardziej szczegółowo1 grudnia - Światowy Dzień AIDS
1 grudnia - Światowy Dzień AIDS HIV to ludzki wirus upośledzenia (niedoboru) odporności. Może wywołać zespół nabytego upośledzenia odporności AIDS. Ze względu na skalę zakażeń i tempo rozprzestrzeniania
Bardziej szczegółowoNON-HODGKIN S LYMPHOMA
NON-HODGKIN S LYMPHOMA Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku We Wrocławiu Aleksandra Bogucka-Fedorczuk DEFINICJA Chłoniaki Non-Hodgkin (NHL) to heterogeniczna grupa nowotworów charakteryzująca
Bardziej szczegółowoWZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?
SZCZEPIONKA WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ!
Bardziej szczegółowo1. Co to jest chłoniak 2. Chłoniaki są łagodne i złośliwe 3. Gdzie najczęściej się umiejscawiają 4. Objawy 5. Przyczyny powstawania 6.
1. Co to jest chłoniak 2. Chłoniaki są łagodne i złośliwe 3. Gdzie najczęściej się umiejscawiają 4. Objawy 5. Przyczyny powstawania 6. Zachorowania na chłoniaka 7. Rozpoznanie i diagnostyka 8. Warto wiedzieć
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS
Światowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS 17 maja Warszawa 2015 Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS obchodzony jest w trzecią niedzielę maja od 1984 roku. Inicjatorem obchodów była międzynarodowa
Bardziej szczegółowoUkład odpornościowy, układ immunologiczny to układ struktur umożliwiających działanie mechanizmom odporności. Struktury te to: narządy limfoidalne
Układ odpornościowy, układ immunologiczny to układ struktur umożliwiających działanie mechanizmom odporności. Struktury te to: narządy limfoidalne naczynie chłonne komórki uczestniczące w reakcjach immunologicznych
Bardziej szczegółowostarszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg
STRESZCZENIE Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) jest najczęstszą białaczką ludzi starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg kliniczny, zróżnicowane rokowanie. Etiologia
Bardziej szczegółowoHI H V? AI A DS D? J.Kadowska 2006
W Ŝyciu jak w tańcu kaŝdy krok ma znaczenie. HIV? AIDS? J.Kadowska 2006 HIV? To ludzki wirus upośledzenia odporności AIDS? To zespół nabytego upośledzenia odporności to końcowy etap zakażenia wirusem HIV
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE
PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie
Bardziej szczegółowoMAM HAKA NA CHŁONIAKA
MAM HAKA NA CHŁONIAKA CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego (chłonnego). Podobnie jak inne nowotwory, chłoniaki
Bardziej szczegółowooporność odporność oporność odporność odporność oporność
oporność odporność odporność nieswoista bierna - niskie ph na powierzchni skóry (mydła!) - enzymy - lizozym, pepsyna, kwas solny żołądka, peptydy o działaniu antybakteryjnym - laktoferyna- przeciwciała
Bardziej szczegółowoWirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych
Wirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych Dr med. Iwona Paradowska-Stankiewicz Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru Konsultant Krajowy w dziedzinie Epidemiologii Warszawa, 6
Bardziej szczegółowoDiagnostyka zakażeń EBV
Diagnostyka zakażeń EBV Jakie wyróżniamy główne konsekwencje kliniczne zakażenia EBV: 1) Mononukleoza zakaźna 2) Chłoniak Burkitta 3) Potransplantacyjny zespół limfoproliferacyjny Jakie są charakterystyczne
Bardziej szczegółowoDobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.
SZCZEPIENIA KOTÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,
Bardziej szczegółowoWirus zapalenia wątroby typu B
Wirus zapalenia wątroby typu B Kliniczne następstwa zakażenia odsetek procentowy wyzdrowienie przewlekłe zakażenie Noworodki: 10% 90% Dzieci 1 5 lat: 70% 30% Dzieci starsze oraz 90% 5% - 10% Dorośli Choroby
Bardziej szczegółowoCZYM JEST SZCZEPIONKA?
CZYM JEST SZCZEPIONKA? Szczepionka to preparat biologiczny, stosowany w celu uodpornienia organizmu. Ogólna zasada działania szczepionki polega na wprowadzeniu do organizmu antygenu, który jest rozpoznawany
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ KOŁA NAUKOWEGO. biologiczno - chemicznego
SCENARIUSZ ZAJĘĆ KOŁA NAUKOWEGO biologiczno - chemicznego prowadzonego w ramach projektu Uczeń OnLine 1. Autor: Bernadeta Dymek 2. Grupa docelowa: II grupa od 2010 2013 (klasa II) 3. Liczba godzin: 2 4.
Bardziej szczegółowoUchroń się przed HIV/AIDS
Uchroń się przed HIV/AIDS Dlaczego wiedza na temat HIV/AIDS jest tak ważna? HIV i AIDS zabiły już miliony ludzi na świecie. Na HIV nie ma lekarstwa. Każdy, kto nie wie jak się ustrzec przed HIV, może się
Bardziej szczegółowoAIDS choroba układu odpornościowego
AIDS choroba układu odpornościowego 1 AIDS (ang. acquired immunodeficiency syndrome nabyty zespół braku odporności) HIV (ang. human immunodeficiency virus ludzki wirus braku odporności) 2 HIV należy do
Bardziej szczegółowoMateriały informacyjne dla pacjentów
Materiały informacyjne dla pacjentów HIV i AIDS Rozdziały tego tematu: Wprowadzenie Objawy Przyczyny Rozpoznanie Leczenie Zapobieganie Komentarze Wybrane linki Krótkie nagrania dźwiękowe Wprowadzenie AIDS
Bardziej szczegółowoGRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?
GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST
Bardziej szczegółowoWirus HPV w ciąży. 1. Co to jest HPV?
Wirus HPV w ciąży Czy zdajesz sobie sprawę z tego, że rak szyjki macicy jest drugą, najczęstszą chorobą nowotworową u kobiet na świecie a piąta wśród kobiet i mężczyzn łącznie? W samej Polsce, jak donosi
Bardziej szczegółowoRysunek. Układ limfatyczny.
Poniższa informacja dotyczy rodzaju chłoniaka nieziarniczego, zwanego chłoniakiem anaplastycznym z dużych komórek. Chłoniak nieziarniczy Chłoniak nieziarniczy jest nowotworem układu chłonnego, który jest
Bardziej szczegółowoCzęść praktyczna: Metody pozyskiwania komórek do badań laboratoryjnych cz. I
Ćwiczenie 1 Część teoretyczna: Budowa i funkcje układu odpornościowego 1. Układ odpornościowy - główne funkcje, typy odpowiedzi immunologicznej, etapy odpowiedzi odpornościowej. 2. Komórki układu immunologicznego.
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ MENINGOKOKOWYCH. 07.06.2010r
PROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ MENINGOKOKOWYCH 07.06.2010r MENINGOKOKI INFORMACJE OGÓLNE Meningokoki to bakterie z gatunku Neisseria meningitidis zwane również dwoinkami zapalenia opon mózgowych. Wyodrębniono kilka
Bardziej szczegółowoPODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej)
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej) Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt do wykładu
Bardziej szczegółowoKościółek Justyna Truszkowska Dominika Kl. II Ek
Kościółek Justyna Truszkowska Dominika Kl. II Ek CZYM JEST RAK KRWI? Rak krwi - nowotwór, który atakuje system krwionośny oraz samą krew, szpik kostny i układ limfatyczny. Rozróżniamy wiele rodzajów raka
Bardziej szczegółowoAnna Skop. Zachęcam do zapoznania się z prezentacja na temat szczepień.
W ostatnim tygodniu kwietnia obchodziliśmy Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia, WHO. W związku z tą inicjatywą w naszej szkole w maju prowadzona jest kampania,
Bardziej szczegółowoPODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt wykładu Rozpoznanie antygenu
Bardziej szczegółowoSzczepienia ochronne. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak
Szczepienia ochronne Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Szczepienie (profilaktyka czynna) Podanie całego
Bardziej szczegółowoRysunek. Układ Limfatyczny.
Informacja dotyczy chłoniaka rozlanego z dużych komórek B, będącego odmianą chłoniaka nieziarniczego. Chłoniak nieziarniczy Chłoniak nieziarniczy jest nowotworem układu chłonnego, który jest częścią systemu
Bardziej szczegółowoŻycie z Zespołem Miastenicznym Lamberta-Eatona
Życie z Zespołem Miastenicznym Lamberta-Eatona Zdiagnozowano u Pani/Pana Zespół Miasteniczny Lamberta- Eatona (LEMS). Ulotka ta zawiera informacje o chorobie, a dedykowana jest dla pacjentów i ich rodzin.
Bardziej szczegółowoLeczenie biologiczne co to znaczy?
Leczenie biologiczne co to znaczy? lek med. Anna Bochenek Centrum Badawcze Współczesnej Terapii C B W T 26 Październik 2006 W oparciu o materiały źródłowe edukacyjnego Grantu, prezentowanego na DDW 2006
Bardziej szczegółowoHIV 1.1 CO TO JEST HIV? HIV = Human Immunodeficiency Virus Ludzki Wirus Upośledzenia Odporności
HIV 1.1 CO TO JEST HIV? HIV = Human Immunodeficiency Virus Ludzki Wirus Upośledzenia Odporności HIV jest wirusem, który atakuje, osłabia i niszczy system odpornościowy organizmu, w rezultacie czego człowiek
Bardziej szczegółowoPoniższa informacja dotyczy chłoniaka Burkitta, będącego odmianą chłoniaka nieziarniczego.
Poniższa informacja dotyczy chłoniaka Burkitta, będącego odmianą chłoniaka nieziarniczego. Chłoniak nieziarniczy Chłoniak nieziarniczy jest nowotworem układu chłonnego, który jest częścią systemu odpornościowego
Bardziej szczegółowoskrót HIV tłumaczymy jako ludzki wirus upośledzenia odpornościł jest to wirus uszkadzający układ odpornościowył AIDS to nabyty
HIV i AIDS skrót HIV tłumaczymy jako ludzki wirus upośledzenia odpornościł jest to wirus uszkadzający układ odpornościowył AIDS to nabyty zespół upośledzenia odpornościł AIDS jest końcowym etapem zakażenia
Bardziej szczegółowoZESTAW PYTAŃ DLA UCZNIÓW KLAS GIMNAZJALNYCH
VI POWIATOWY KONKURS WIEDZY O HIV/AIDS ZESTAW PYTAŃ DLA UCZNIÓW KLAS GIMNAZJALNYCH 1.Rozpoznanie zakażenia wirusem HIV opiera się na badaniach : Endoskopowych Serologicznych Patofizjologicznych 2. Aidsfobia
Bardziej szczegółowo4.0 Zapobieganie Infekcjom Szczepienia
4.0 Zapobieganie Infekcjom Szczepienia Odniesienia do Podstawy Programowej GIMNAZJUM - III Etap Edukacyjny: Klasy I-III Biologia Cele kształcenia: I, II, III, IV i V Treści nauczania wymagania szczegółowe:
Bardziej szczegółowoWZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?
WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! szczepionka przeciw
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr X/81/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 25 sierpnia 2015 r.
UCHWAŁA Nr X/81/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie realizacji w 2015 roku przez gminę Police programu profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców
Bardziej szczegółowoObjaśnienia dla wypełniających raport o zachorowaniu na AIDS i /lub zgonie chorego na AIDS
Państwowy Zakład Higieny - Instytut Naukowo-Badawczy - Zakład Epidemiologii 00-791 Warszawa, ul. Chocimska 24, tel. (0-22) 54-21-204 Objaśnienia dla wypełniających raport o zachorowaniu na AIDS i /lub
Bardziej szczegółowoWIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV Wątroba to największy i bardzo ważny narząd! Produkuje najważniejsze białka Produkuje żółć - bardzo istotny czynnik w procesie trawienia
Bardziej szczegółowoWYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK EDYCJA 2015 / 2016
WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK EDYCJA 2015 / 2016 Opracowanie: mgr Barbara Szlendak Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Głogowie HPV (Human Papilloma Virus) to skrócona
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr.. Rady Miejskiej w Policach
UCHWAŁA Nr.. Rady Miejskiej w Policach z dnia Projekt w sprawie realizacji w 2012 roku przez gminę Police programu profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców gminy Police po 65
Bardziej szczegółowoZAKAŻENIA ROTAWIRUSAMI. Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Lublinie
ZAKAŻENIA ROTAWIRUSAMI Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Lublinie Czym są rotawirusy? Rotawirusy(łac.rota = koło) grupawirusównależących do rodziny
Bardziej szczegółowoDiReset. Moja odporność to moja twierdza
DiReset Moja odporność to moja twierdza Nasza odporność Odporność (inaczej układ immunologiczny od łacińskiego słowa immunitas wolny od chorób, uwolniony z obciążeń) jest reakcją obronną organizmu na różnego
Bardziej szczegółowo1. Budowa układu limfatycznego.
Spis treści: 1.Budowa układu limfatycznego. 2.Limfa. 3.Węzły chłonne. 4.Grasica, śledziona, migdałki. 5.Funkcja układu limfatycznego. 6.Porównanie układu krwionośnego i limfatycznego. 7.Odporność organizmu.
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORATU SANITARNEGO W ZWIĄZKU Z WYSTĄPIENIEM PRZYPADKÓW ZAKAŻENIA WIRUSEM GRYPY ŚWIŃ TYPU A/H1N1 U LUDZI W USA I MEKSYKU
KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORATU SANITARNEGO W ZWIĄZKU Z WYSTĄPIENIEM PRZYPADKÓW ZAKAŻENIA WIRUSEM GRYPY ŚWIŃ TYPU A/H1N1 U LUDZI W USA I MEKSYKU z dnia 26 kwietnia 2009 r. (godz. 19.00 ) (Źródło: WHO,
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców powiatu piskiego po 70 roku życia
UCHWAŁA Nr XLVI/300/14 Rady Powiatu Pisz z dnia 30 października 2014r. w sprawie przyjęcia do realizacji w 2014 roku powiatowego programu profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców
Bardziej szczegółowoRysunek. Układ limfatyczny.
Informacja dotyczy rodzaju chłoniaka nieziarniczego zwanego chłoniakiem z małych limfocytów B. Warto również przeczytać informacje na temat przewlekłej białaczki limfocytowej (CLL), która jest podobnym
Bardziej szczegółowoPodstawy mikrobiologii. Wirusy bezkomórkowe formy materii oŝywionej
Podstawy mikrobiologii Wykład 3 Wirusy bezkomórkowe formy materii oŝywionej Budowa wirusów Wirusy nie mają budowy komórkowej, zatem pod względem biologicznym nie są organizmami Ŝywymi! Są to twory nukleinowo
Bardziej szczegółowoCO OZNACZA SKRÓT HIV I AIDS?
HIV I AIDS CO OZNACZA SKRÓT HIV I AIDS? HIV to skrót angielskiej nazwy: Human Immunodeficiency Virus, czyli po polsku: "wirus nabytego upośledzenia odporności". Choć mówi się czasem o "zakażeniu AIDS",
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE I PROGNOZOWANIE ZAGROŻEŃ EPIDEMIOLOGICZNYCH
MODELOWANIE I PROGNOZOWANIE ZAGROŻEŃ EPIDEMIOLOGICZNYCH Epidemia - wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo
Bardziej szczegółowobez względu na to jak się ubierasz, jakiej słuchasz muzyki, gdzie mieszkasz i z kim się przyjaźnisz,
Światowy Dzień AIDS obchodzony jest co roku 1 grudnia. Uroczyste obchody niosą przesłanie współczucia, nadziei, solidarności z ludźmi żyjącymi z HIV i AIDS, a także zrozumienia problemów związanych z HIV,
Bardziej szczegółowoCelem głównym w realizacji założeń profilaktyki pierwszorzędowej jest ograniczanie rozprzestrzeniania się zakażeń HIV.
Warszawa 2011 Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia koordynuje działania oświatowo-edukacyjne związane z profilaktyką pierwszorzędową tj.: działania związane z profilaktyką zakażeń wirusem HIV
Bardziej szczegółowoGorączka krwotoczna Ebola informacja dla podróżnych 21 października 2014 r. Wersja 3
KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA ds. ZDROWIA IKONSUMENTÓW Dyrekcja ds. zdrowia publicznego Wydział zagrożeń dla zdrowia Sekretariat Komitetu Bezpieczeństwa Zdrowia Gorączka krwotoczna Ebola informacja
Bardziej szczegółowoImmunologia komórkowa
Immunologia komórkowa ocena immunofenotypu komórek Mariusz Kaczmarek Immunofenotyp Definicja I Charakterystyczny zbiór antygenów stanowiących elementy różnych struktur komórki, związany z jej różnicowaniem,
Bardziej szczegółowoEpidemiologia HIV/AIDS w woj. zachodniopomorskim z uwzględnieniem działalności Punktów Konsultacyjno- Diagnostycznych Konferencja wojewódzka w
Epidemiologia HIV/AIDS w woj. zachodniopomorskim z uwzględnieniem działalności Punktów Konsultacyjno- Diagnostycznych Konferencja wojewódzka w Zachodniopomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Szczecinie 17.10.2013r.
Bardziej szczegółowoPromotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak
INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie
Bardziej szczegółowoInformacja dotyczy pozawęzłowego chłoniaka strefy brzeżnej systemu MALT (z komórek B), który jest odmianą złośliwego chłoniaka nieziarniczego.
Chłoniak typu MALT pozawęzłowy chłoniak strefy brzeżnej systemu MALT (z komórek B) Informacja dotyczy pozawęzłowego chłoniaka strefy brzeżnej systemu MALT (z komórek B), który jest odmianą złośliwego chłoniaka
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZCZEPIEŃ PROFILAKTYCZNYCH DZIECI I MŁODZIEŻY GMINY ZAGNAŃSK PRZECIWKO MENINGOKOKOM NA LATA 2013-2017
Załącznik do Uchwały Nr 67/2013 Rady Gminy Zagnańsk z dnia 26 sierpnia 2013 roku PROGRAM SZCZEPIEŃ PROFILAKTYCZNYCH DZIECI I MŁODZIEŻY GMINY ZAGNAŃSK PRZECIWKO MENINGOKOKOM NA LATA 2013-2017 Autor programu:
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXVII/183/2012 RADY GMINY MASŁÓW. z dnia 29 listopada 2012 roku. w sprawie: Programu zdrowotnego na lata , dotycz ą cego
UCHWAŁA NR XXVII/183/2012 RADY GMINY MASŁÓW z dnia 29 listopada 2012 roku w sprawie: Programu zdrowotnego na lata 2013 2018, dotycz ą cego szczepie ń profilaktycznych dzieci zamieszkałych na terenie Gminy
Bardziej szczegółowoPopulin jest perspektywicznym przeciwgruźliczym środkiem pochodzenia naturalnego
Populin jest perspektywicznym przeciwgruźliczym środkiem pochodzenia naturalnego Został opracowany wspólnie z Biolit Sp. z o. o. i Syberyjskim Państwowym Uniwersytetem Medycznym 1 Gruźlica jest jedną z
Bardziej szczegółowoPowiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Wieruszowie
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Wieruszowie Hcv HCV to wirus zapalenia wątroby typu C EPIDEMIOLOGIA Wg danych Państwowego Zakładu Higieny i Instytutu Hematologii i Transfuzjologii, uznawanych
Bardziej szczegółowo1 GRUDNIA 2015R. Światowy Dzień Walki z AIDS
1 GRUDNIA 2015R. Światowy Dzień Walki z AIDS O AIDS zaczęło być głośno w latach 80. Przede wszystkim dzięki działalności środowisk gejowskich w Stanach Zjednoczonych, które jako pierwsze padły ofiarą epidemii.
Bardziej szczegółowoWZW A. wątroby typu A. Zaszczep się przeciwko WZW A
WZW A Wirusowe zapalenie wątroby typu A Zaszczep się przeciwko WZW A 14 dni po zaszczepieniu u ponad 90% osób z prawidłową odpornością stwierdza się ochronne miano przeciwciał PSSE Tomaszów Maz. ul. Majowa
Bardziej szczegółowoRysunek. Układ limfatyczny.
Informacja dotyczy chłoniaka limfoblastycznego stanowiącego odmianę złośliwego chłoniaka nieziarniczego. Chłoniak nieziarniczy Jest to choroba rozrostowa układu limfatycznego, który stanowi część systemu
Bardziej szczegółowoTy i Twoje dziecko Wirusowe zapalenie wątroby typub
Ty i Twoje dziecko Wirusowe zapalenie wątroby typub Jeżeli chorujesz na wirusowe zapalenie wątroby typu B i jesteś w ciąży, planujesz ciążę, właśnie urodziłaś, albo masz już dzieci, ta ulotka dostarczy
Bardziej szczegółowoInformacje dodatkowe CHOROBY ZAKAŹNE WYCHODZĘ NA WOLNOŚĆ ZDROWY. Kiła IDS
Informacje dodatkowe CHOROBY ZAKAŹNE W ZW A WZW B Kiła Co-funded by the Health Programme of the European Union WZW Broszurę przygotowało Krajowe Centrum ds. AIDS dla Centralnego Zarządu Służby Więziennej
Bardziej szczegółowoIlość zachorowań na grypę stale rośnie.
Ilość zachorowań na grypę stale rośnie. Od początku 2010 roku zachorowalność na grypę z roku na rok stale rośnie. W sezonie 2010/11 na grypę zachorowało 1 085 471 osób. Sezon 2016/17 to aż 4 841 678 zachorowań
Bardziej szczegółowoCHOROBY CYWILIZACYJNE EMILIA MUSIAŁ
CHOROBY CYWILIZACYJNE EMILIA MUSIAŁ CO TO SĄ CHOROBY CYWILIZACYJNE? PRZYKŁADY CHORÓB CYWILIZACYJNYCH PRZYCZYNY CHORÓB CYWILIZACYJNYCH POŚREDNIE BEZPOŚREDNIE CUKRZYCA OTYŁOŚĆ UDAR MÓZGU SPIS TREŚCI ASTMA
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA DANE KRAJOWE
EPIDEMIOLOGIA DANE KRAJOWE Dane krajowe zostały opracowane na podstawie informacji przekazanych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny (zwany dalej NIZP-PZH) oraz zamieszczonych
Bardziej szczegółowoPrezentacja z zakresu HIV i AIDS dla uczniów pabianickich szkół (od 14 r.ż.)
Prezentacja z zakresu HIV i AIDS dla uczniów pabianickich szkół (od 14 r.ż.) Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Pabianicach HIV i AIDS - mnie to nie dotyczy? Nie ma znaczenia Twoja płeć, wiek,
Bardziej szczegółowoPATOGENEZA, LECZENIE I PROFILAKTYKA HIV / AIDS
PATOGENEZA, LECZENIE I PROFILAKTYKA HIV / AIDS Ewa Nowak - Wąsicka Sekcja Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia w PSSE w Toruniu listopad, 2015 r. Według UNAIDS (Wspólny Program Narodów Zjedn. ds. HIV/AIDS)
Bardziej szczegółowo