Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar

Transkrypt

1 Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar Zakład Immunologii Klinicznej Katedra Immunologii Klinicznej i Transplantologii Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, oraz Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie

2 VI LETNIA AKADEMIA ONKOLOGICZNA DLA DZIENNIKARZY r. Warszawa

3 Czy komórki układu odpornościowego reagują na nowotwór i jakie mają z tym problemy? W jaki sposób nowotwór broni się przed atakiem komórek układu odpornościowego? Czy możemy coś zrobić z mechanizmami obronnymi komórek nowotworowych, czyli np. zastosować immunoterapię? (i co to w ogóle znaczy)

4 Nadzór komórek układu odpornościowego ograniczający na różnych etapach rozwój komórek nowotworowych istnieje w rzeczywistości! Układ odpornościowy odpowiada na rozwijający się nowotwór i jest w stanie swoiście niszczyć komórki transformowane

5 Komórki układu odpornościowego przyciągane przez nowotwór lokalizują się w obrębie nowotworu i wokół niego

6 Badania histopatologiczne wskazują, iż guz nowotworowy nacieczony jest przez komórki odpornościowe, pochodzące głównie z krwi obwodowej (limfocyty T, komórki NK, makrofagi, granulocyty). Aktywowane limfocyty i makrofagi obecne są również w węzłach chłonnych drenujących lożę guza nowotworowego.

7 Komórki formujące guz nowotworowy wykazują ekspresję struktur, które rozpoznawane są (lub powinny być rozpoznawane) przez układ odpornościowy gospodarza jako obce. Niestety, nie zawsze się tak dzieje. Obrona przed nowotworem prowadzona jest głównie przy udziale limfocytów T cytotoksycznych CD8 + (CTLs), jednakże w praktyce niemal wszystkie komórki układu odpornościowego mogą być zaangażowane w odpowiedź przeciwnowotworową.

8 The New England Journal of Medicine

9 Koncepcja nadzoru immunologicznego (immune surveillance) została zaproponowana przez Macfarlane a Burnet a w latach 50tych ubiegłego wieku. Mówi ona, iż fizjologiczna funkcja komórek układu odpornościowego polega na rozpoznawaniu jako obcych oraz niszczeniu transformowanych nowotworowo klonów komórkowych, bezpośrednio po ich powstaniu, zanim uformują guz nowotworowy i dadzą przerzuty.

10 Teoria trzech E rozrostu nowotworowego Schreiber R.D.

11 Jednym z czynników związanych z rozrostem tzw. złośliwym guza nowotworowego jest jego zdolność do ucieczki spod nadzoru immunologicznego lub przezwyciężenie mechanizmów przeciwnowotworowej obrony gospodarza. 1) komórki nowotworowe pochodzą od własnych komórek gospodarza, w związku z czym mogą przypominać komórki zdrowe (jedynie niewielka liczba występujących na nich struktur jest rozpoznawana jako obce ) i dlatego mogą być nieimmunogenne (nie wywołują odpowiedzi przeciwnowotworowej komórek układu odpornościowego), 2) niektóre komórki nowotworowe wykształcają specyficzne mechanizmy pozwalajace im na ogłuszenie nadzoru immunologicznego gospodarza.

12 Mechanizmy ucieczki komórek nowotworowych spod nadzoru immunologicznego

13 Wzajemne interakcje: odpowiedź przeciwnowotworowa układu odpornościowego mechanizmy ucieczki nowotworu spod nadzoru układu odpornościowego Koncepcja doboru naturalnego Darwina w mikroskali

14 IMMUNOTERAPIA wzmocnić/przywrócić użyć produkty zniszczyć łożysko odporność odpornościowe naczyniowe guza (szczepionki swoiste (komórki, cytokiny, przeciwciała - i nieswoiste) immune checkpoint inhibitors) zahamować zdolność komórek nowotworowych do niekontrolowanej proliferacji (różne związki drobnocząsteczkowe ) Cel: Kiedy: zniszczenie nowotworu przez własny układ odpornościowy wspomaganie leczenia chirurgicznego, radio/chemioterapii, dotychczas rzadko jako jedyna forma terapii to się zmienia!!!!!

15 Paradygmaty strategii terapeutycznych w immunoonkologii (ostatnie 30 lat)

16 ZAAPROBOWANE STRATEGIE TERAPEUTYCZNE W IMMUNOONKOLOGII

17

18

19 Cancer Apr 11. doi: /cncr [Epub ahead of print] Differences in marital status and mortality by race/ethnicity and nativity among California cancer patients. Cancer Apr 11. doi: /cncr [Epub ahead of print] Effects of marital status and economic resources on survival after cancer: A population-based study.

20 Bardzo dziękuję za uwagę